ZWARE FABRIEKSBRAND IN DE HOOFDSTAD Schade van 2 a 3 ton Rijwielzaak uitgebrand GIJZELING OPGEHEVEN BLACK CAP STOFZUIGERFABRIEK MET Oud-ministers ten paleize Kerstgroet van Prins Bernhard Auto door trein gegrepen Getuigenis niet meer strikt noodzakelijk J. A. SCHOTERMAN Zn. GROOTE VOORRADEN, MACHINES EN MATERIAAL PROOI DER VLAMMEN Belendende perceelen in gevaar Minister Slotemaker te Brussel De opening van den brug bij Hedel Christen-onderwijzers aan overheidsscholen OLD SCOTCH WHISKY tl. 3.73 UTRECHTSCHESTR. 17-Ao. 1878 Tel 143 Radio-programma's 2e BLAD PAG. 2 AMERSFOORTSCH DAGBLAD DONDERDAG 30 DECEMBER 1937 ISTERAVOND te ruim half zes is een brand uitgebroken in v—het groote gebouw van de N.V. Nederlandsche Stofzuiger- fabriek „Efa", Prinseneiland 153155 te Amsterdam. De brand nam in korten tijd zulk een omvang aan, dat het inwen dige van het gebouw, met de groote voorraden, machines, persen en materialen, geheel is verwoest en in vlammen is opgegaan. De schade wordt geschat op twee A drie ton, doch is op het oogenblik nog niet nauwkeurig vast te stellen. De brandweer heeft het vuur met twee en twintig stralen bestreden en een harden strijd gevoerd om de belendende perceelen, pakhuizen van het Nederlandsche iVeem aan de eene zijde en een teerfabriek aan de achterzijde, te behouden. De brandweer heeft het vuur met 22 stralen aangetast HET was teaen half zes toen bel vuur in het centrum van de fa briek in het Relijkstraatsche ge deelte, uitbrak in de magazijnruimte voor de gieterij en in de buurt van een gloeioven. Het werkvolk, ten getale van ruim 225 man. had voor het overgroote deel het fabrieksgebouw te vijf uur ver laten. enkele afrieelingschefs en opzich ters waren nog aanwezig en ook het kantoorpersoneel, dat 16 leden telt. was nog aan den arbeid in de lokalen op de eerste verdieping aan de voorzijde van het gebouw. De baas van de gieterij. Herkei» man. zag plotseling dikke rook wolken midden in de fabriek opbol» 'deren. Hij poogde nog te blu9schen, doch dat was onmogelijk, razend snel grepen de vlammen in bet licht brandbare materiaal om zich heen. Luid roepend waarschuwde hij den bedrijfschef Wolf en den portier van Slooten. die naar boven renden om het personeel, dat daar nog rustig werkte, te waarschuwen. Dikke rookwolken hingen toen reeds ïn de trappen en gangen. Het kantoor personeel wist het grootste deel van de boeken nog veilig en wel in de brand- kluizen op te bergen. Toen was het ook de hoogste tijd om zich in veiligheid te stellen. Beneden had het vuur zich zeer snel uitgebreid en ook op de eerste verdieping hadden de vlammen reeds hun vernietigend werk aangevangen. De bedrijfschef had nog juist gelegen heid om over de fabrieksftelefoon brandweer en politie te waarschuwen. „Groote Brand JVan "drie kanten poogde men het vuur in te sluiten, het pand wordt aan de rechterzijde begrensd door een be trekkelijk nauwe steeg, hier werden twee ladders geposteerd, vanwaar af de aanval werd ingezet. Drie brandweer lieden betrokken nog hooeere posten, zij richtten de straalpijpen vanaf de daken der huizen in de Galgenstraat op de laaiende vlammenzee. De achterzijde leverde een zeer ge vaarlijke situatie op daar grensde de fabriek n.l. aan een teerfabriek. Ook van die zijde werd de aanval ondernomen door enkele slangen via een garage te leggen Het vuur tastte verdieping na verdieping aan en op meerdere plaatsen sloegen de vlammen door het dak. Een vonkenregen daalde neer op de belendende perceelen en in de straten, die door de politie waren afgezet. Om ze ven uur spande het aan de voorzijde van het groote complex. Het vuur had zich een weg gebaand van het centrum van het gebouw naar de voorzijde, waar het vooral aan den kant van het Neder landsche Veem fel brandde. De toestand werd hier een oogenblik precair. De vlam men loeiden door de gespron gen ruiten naar buiten, drie, vier meter lange tongen lek ten langs den gevel. In dit gedeelte van het gebouw stond zeer brandbaar materiaal, w.o. lak. Ook op dit bedreigde punt gaf de brandweer water vanaf de hooguitgeschoven lad ders en vanaf de daken van de huizen aan de overzijde van de straat. Op dit oogenblik verscheen de drijvende motor spuit, de Jan v. d. Heyden, die aan vankelijk in de Bickersgracht ligplaats nam, doch later naar de Eilandsgracht voer. De „Jan" is echter niet in den strijd gebracht. Fel sloegen de vlammen nog aan de voorzijde uit en ook uit het dak laaide het vuur nog hoog op, zoodat de vlammen weerspiegelden in de ruiten van de huizen aan de overzijde van het water. Tocli werd hef meer en meer dui delijk, dat de brandweer het pleit gewonnen had. De belendende per» ceelen liepen geen gevaar meer, Intusschen had de brandweer zich ook toegang verschaft tot de pak De brandweer stond bij de bestrijding van het vuur voor een moeilijke taak. huizen van het Nederlandsche Veem. waar veel kostbare goedoren liggen opgestapeld. De zware rook, die ver stikkend hing in de Smalle Galgen straat, trok op. de vonkenregen was bedwongen, het vuur in het fa brieksgebouw voor het grootste deel verdronken in de duizenden liters water, die de brandweer op en in het pand heeft gespoten. De getijkstraatsche verdieping, waar de gieterij, de verchroomerij, de slijpe rij. de nikkelerij, de afdeeling magazijn is gevestigd en waar de persen staan, is vrijwel geheel uitgebrand, behalve hei voorste gedeelte, gelegen onder de kan toorlokalen op de eerste verdieping, welke lokalen voor een deel behouden konden worden Op de eerste étage zijn o.a. de draaierij en de persinrichting verwoest en op de tweede verdieping zijn de montageafdeeling, de nikkelaf deeling en het magazijn uitgebrand. Het binnenste van de fabriek, waar enkele uren tevoren nog ruim tweehon derd man werkten, biodt een troosteloo- zen aanblik op; het vuur heeft weinig of niets gespaard, voorraden, materiaal, kostbare persen en vormen, alles is ver woest. De N.V., waarvan de heeren J. Malchus en Rolf von den Baumen di recteuren zijn, is verzekerd. Ook tegen bedrijfsschade loopt een verzekering. De zaak is ruim vier aren geleden opge richt met een personeel van tien man. De N.V. die behalve stofzuigers ook kleine motoren en electrische apparaten maakt, heeft ook elders in de stad nog magazijnen, zoodat de leveranties niet behoeven te worden stopgezet. Te kwart voor acht kon het signaal „brand meester" worden doorgegeven. Twee uur van hard werken en vlug In grijpen hadden een ramp voorkomen; de teerfabriek en de groote veem pak huizen bleven behouden. De fabriek waarvan de behuizing eigendom is van den heer Faddegon, is vrijwel uitge brand. De brandweer was nog geruimen tijd bezig met het nablusschen; duizen den hebben dezen grooten brand, die voor de toeschouwers zooveel spannen de momenten had, gadegeslagen. De oorzaak van den brand is onbe kend. Overleg over de spelling der Nederlandsche taal BRUSSEL, 29 Dec. (A.N.P.). De Nederlandsche minister van onderwijs, dr. J. R. Slote maker de Bruine, is te Brussel aangekomen ten einde met den Belgischen minister van onderwijs, Julius Hoste, over leg te plegen over de spelling der Nederlandsche taal. ENSCHEDE, 29 Dec. Vanmiddag la door tot nu toe onbekende oorzaak brand ontetaan in een boven den win kel gelegen opslagplaats van rljwiel- onderdeelen aan de Lipperkerkstraat, toebeboorende aan den beer Adolfs. Met groote snelheid grepen de vlam men om zich heen en spoedig stond de geheele opslagplaats ln brand. Toen de vloer van de opslagplaats bezweek, deelde het vuur zich ook aan den winkel mede. welke in korten tijd ook geheel in vlammen stond. Zoowel de winkel ala de opslagplaats brandden geheel uit. Door krachtig optreden der brand weer bleven de belenden woonhuizen gespaard. Een groote voorraad rijwielartikelen is door het vuur vernield. yerzekering dekt de schade. 's-GRAVENHAGE. 29 December. H M. de Koningin heelt hedenavond in het paleis Noordeinde de oud-ministers uit het vorige kabinet Jhr. mr. A. C D. de Graeff, mr. P. J. Oud en Jhr. ir. O. C. A. van Lidth de Jeude in gehoor ontvangen. 's-HERTOGENBOSCH, 19 Dec. Aan het einde van den Brabantschen koffie maaltijd, welke de gezamenlijke kamers van koophandel uit het zuiden den mi nister van waterstaat, mr dr. ir. J. A. M. van Buuren e.i de genoodigden. die bij de opening van den brug bij Hedel aanwezig waren geweest, in het Casino hebben aangeboden, heeft burgemeester Lanschot op zijn eigen geestige wijze den minister, die oud-inwoner van Den Bosch is, op de belangen van zijn stad gewezen en hem een herinneringsme daille aangeboden. Nog voerden namens de vier verkeers- organisaties het woord jhr. mr. J. Th. M. Smits van Oyen, voorzitter van de K.N.A.C. De gasten hebben daarna een tentoon stelling bezichtigd, welke den naam droeg „Stalen schakels", georganiseerd door het fotobureau „Het Zuiden", een aantal foto's betreffende den brugge- bouw bevattend. Dichterlijke toespeling op het Hem overkomen auto ongeval Het Handelsblad verneemt, dat Prins Bernhard aan den vooravond van het Kerstfeest tezamen met Prinses Juliana een gedicht heeft vervaardigd, hetwelk hij aan al zijn vrienden keeft toegezon den. Het gedicht, dat in de Engelsche taal werd geschreven, is een geestige 'nespeling op b^f hpm overkomen auto- ongeval. vervat in een Kerstgroet en een Nieuwjaarswensch Het blad meent niet onbescheiden te zijn. wanneer het dit vedicht, dat onder Prins Bernhard'» vriendenschaar zulk een succes heeft renotrst. publiceert, temeer daar het zon duidelijk getuigt van de opgewektheid van den patiënt en dus welsprekender 's dan menig officieel bulletin. De tekst van het gedicht ging vergezeld van een foto van de verongelukte auto van dan Prins. Het gedicht luidde: You see here the wreck of a car, which one day Was smashed for maintaining the right of the way This right did not help the driver long He's in hospital now, just as if he'd been wrong. Let this be a lesson to all of us here And now I wish you. MERRY XMAS AND A HAPPY NEW YEAR. (Vertaling: Ge ziet hier den puin hoop van een auto, die eens werd ver pletterd, omdat zij „het recht van den weg" (woordspeling voor: „rechts van •en weg") handhaafde. Dit recht hielp den bestuurder niet veel verder; hij ligt nu in het ziekenhuis, net alsof hij ver keerd gehandeld had. Laat dit een les zijn voor ons allen hier. En nu wense.h ik u een Vrooliik Kerstfeest en een Ge lukkig Nieuwjaar). Door gladheid van den weg schoot de wagen onder de boomen door EPE. 29 Dec. Hedenavond te tien uur is op den rijksweg EpeHeerde een auto, bestuurd door den heer Swaag- man uit Zwolle, door de gladheid ge slipt en tegen de neergelaten spoorboo- men gereden. De boomen wipten daar bij in de hoogte, waardoor de wagen er onderdoor schoot en op de rails terecht kwam. Op hetzelfde oogenblik naderde de locaaltrein uit Zwolle. De auto werd door den trein gegrepen, twintig meter medegesleurd en geheel vernield. De heer S.. die alleen in den wagen zat, werd met een schedelbasisbreuk en ver schillende andere kwetsuren uit de wrakstukken van het voertuig gehaald en overleed na eenige oogenblikken. Vier dokters uit Epe waren spoedig na het ongeluk ter plaatse. De trein had slechts enkele minuten vertraging. De heer Swaagman was directeur van de N.V. Automobiel Maatschappij Swaagman en Co. te Zwolle en was ruim dertig jaar oud. Het stoffelijk overschot is in een garage te Epe op gebaard. 's-GRAVENHAGE, 29 December. De Vereeniging van Christen-Onderwij zers aan Overheidsscholen in Neder land, hield dezer dagen hier ter stede haar jaarlijksche vergadering. Het jaarverslag vermeldde o.m. het feit, dat het aantal leden than6 192 be draagt. Na afdoening van de huishoudelijke zaken, leidde het bestuurslid, de heer M. Nijboer, de vraag in: „Is een com missie tot bestudeering der verschil lende hulpmiddelen van bijbelsch on derwijs gewenscht?" De spreker illustreerde zijn betoog met een stapel werk- en teekencahiers, zoowel van leerlingen als van hemzelf. Met belangstelling nam men hiervan kennis. Men besefte algemeen, dat hier nieuwe wegen worden ingegaan en dat door de bijbelles het dynamische in de kinderen wordt gewekt. Een bespreking van het onderwerp: „Is de geest der leer- en leesboeken op de openbare school in strijd met den geest van het Christendom?" moest worden uitge steld tot een volgende vergadering. VOORTVLUCHTIG MESSENSTEKER MELDT ZICH AAN AMSTERDAM, 29 Dec. Naar aanlei ding van een politie-radiobericht, waar in zijn opsporing wegens poging tot doodslag verzocht werd, heeft zich van middag cp het hoofdbureau van politie aangemeld een zekere L. uit Groningen, die gisteravond betrokken is geweest bij een vechtpartij in een café aan de Nieuwsfad aldaar. L. heeft daarbij één der andere bezoekers, zekeren H. K., eenige messteken toegebracht, waardoor deze ernstig gewond is. L. had de wijk naar de hoofdstad genomen. Hij is op transport naar Groningen gesteld. COLLECTIEVE ARBEIDSOVEREEN KOMSTEN IN HET BOUWBEDRIJF 's-GRAVENHAGE, 29 Dec De minis ter van Sociale zaken maakt in de Staatscourant bekend, dat de bedrijfs- raad voor het bouwbedrijf heeft inge diend een verzoek tot verbindendver klaring van de landelijke collectieve ar beidsovereenkomsten voor de bouwbe drijven. De heer Hansen door zijn collega's hartelijk ver welkomd S^ISTERNAMIDDAG heeft de Haagsche rechtbank een spe ciale zitting gehouden ter behandeling van de zaak van den Journalist Han sen. die sinds ecnigen tijd in gijze ling is geweest wegens weigering ver klaringen af te leggen in verband met een publicatie over het behandelde in een geheime vergadering van den raad van s-Gravenhage De officier van Justitie heeft de vrij lating van den heer Hansen gevraagd. Hierop heeft de rechtbank besloten de gijzeling op te heffen op grond dat de getuigenis van den heer Han sen voor de instructie in deze zaak niet meer strikt noodzakelijk was. De heer Hansen is hierop gistermiddag tegen 5 uar in vrijheid gesteld Nader vernemen wij, dat gisteroch tend den heer Hansen werd medege deeld, dat dezen middag half vier de strafkamer van de rechtbank een zit ting zou houden in verband met de aanhangige kwestie. Deze zitting werd to kwart voor vier geopend door den president mr. Schol ten, die mededeelde, dat hij een vor dering van den officier van justitie (mr. Nysingh) had, waarin deze tot op heffing van de gijzeling concludeerde. Op de vraag van den heer Hansen en aan diens raadsman of zij iets naar aanleiding hiervan in het midden had den hadden te brengen, antwoordden beiden ontkennend. Het bevel tot de in-vrijheid-stelling volgde daarop spoedig. Daarin staat „dat uit de vordering van den officier van justitie blijkt, dat de gijzeling van den getuige Hansen in het belang van liet onderzoek tegen den verdachte N N. niet meer dringend noodzakelijk moet worden geacht". De bagage van den heer Hansen werd daarop ingepakt het was in vergelijking met hetgeen waarmede hij er op 7 December j.l. was binnen go- komen, een heele collectie en ver volgens brachten eenige collega's hem per auto naar het bureau van „Het Vaderland" waar de heer Hansen door zijn hoofdredacteur, den heer C. M. Schilt, hartelijk werd verwelkomd. Daarna werd linea recta naar huis gereden, waar mevr. Hansen de ver blijdende boodschap telefonisch van haar man had ontvangen. Dat zij en de huisgenooten verheugd waren, hem we der in den familiekring te mogen be groeten, behoeft nauwelijks vermelding. Diverse bloemstukken, taarten en te legrammen werden in den loop van den avond te zijnen huize bezorgd en er was een kleine kring van vrienden, te wier midden de heer Hansen zijn er varingen vertelde Het bestuur van de Ned. Journalis ten Kring had den heer Hansen harte lijk gelukgewenscht met het goed re sultaat van zijn moedig volhouden. „Geniet zoo luidde het telegram verder „van een vrijheid die u des te meer zult waardeeren nu gij deze zoo lang hebt moeten ontberen". De journalist Elout zeide: „Hartelijk gefeliciteerd met de overwinning van uw dappere volharding". Het bestuur van de Haagsche Jour nalisten Vereeniging zorgde voor bloe men. De zware deur van het Huls van Bewaring is voor 'den heer Hansen ge opendHij wordt door verschillende collega's opgewacht, achter hem zijn advocaat Mr. Hij mans. Sole Importers: VRIJDAG 31 DECEMBER. HILVERSUM I, 1875 M. en 415.5 M. 8.00 NCRV. 12.30—2.00 's nachts KRO. 8.00 Schriftlezing, meditatie, gewijde mu ziek (gr.pl.). 8.30 Gram.muziek, 9.30 Geluk- wenschen. 9.45 Gram.muzick 10.30 Morgen dienst. 11.00 Gram.muziek. 11.15 Sopraan en piano. 12.00 Berichten. 12.15 Gram.muziek. I.00 De „Gooilanders". 3.00 Gram.muziek. 3.30 Trio Bcute-Zepparoni Hemerlk. 4.45 Felicitaties, 5.00 Voor de kinderen. 5.45 Apollo-ensemble. 7.00 Berichten. 7.15 Gram. muziek. 7.30 Nederduitsch-Hervormde Kerk dienst. 9.00 Berichten ANP. Herhaling SOS- Berichten. 9.15 Gram.muziek. 9.30 Oude jaarsavondprogramma (toespraak, NCRV- Orkest en solisten). (Om 10.30 Berichten ANP.). 12.15 Gelukwenschen aan zeevaren den en het KRO-orkest. HILVERSUM II. 301.5 M. 8.00 VARA, 10.00 VPRO. 10.20 VARA. 12.00 AVRO. 4.00 VARA. 7.00 VPRO 9.00 VARA. 10.40 VPRO. II.00 VARA. 12.30—2.00 AVRO. 8.00 Gram.muziek. 10.00 Morgenwijding. 10.20 Declamatie. 10.40 Gram.muziek. 11.10 Vervolg declamatie. 11.30 Orgelspel. 12.00 Gram.muzick. 12.30 De Palladians. 1.30 Gram.muziek. 2.00 Causerie „De belangrijk ste vraag". 2.30 Orgel en altviool. 3.10 Gram. muziek. 3.20 AVRO-Dansorkest. 4.00 Gram. muziek. 5.00 Voor de kinderen. 5.30 „Fanta sia". 6.00 Amateurs-uitzending. 6.35 Politiek radiojournaal. 6.55 Gram.muziek. 7.00 Repor tage. 7.30 Nederduitsch Hervormde Kerk dienst. 9.00 „The Ramblers", het Souvenir- orkest en solisten. 10.30 Berichten ANP. 10.40 Avondwijding. 11.00 Gevarieerd Oude- iaarsprogramma. 12.00 Nieuwjaarstoespraak. Hierna: Gelukwenschen namens opvarenden van schepen en Gramofoonplaten. 12.30 Nieuwjaarswensch. 12.35 Groeten van sche pelingen. 1.002.00 Vroolijke Revueklanken uit 1937. DROITWICH, 1500 M. 11.20 Het Danlels- Trio. 11.50 Orgelconcert. 12.20 Le Wessex- Players. 12.50 Henry Hall en zijn Band. 1.35 Het Entente-Strijkkwartet .2.20 „Adventures in the South Seas", causerie. 2.40 Gram.-mu- ziek. 3.20 Vioolvoordradht. 3.50 Jack Hardy's kleinorkest. 4.20 Jazzmuziek (gr. pl.). 4.50 Reportage. 5.20 Al Collins en zijn Band. 6.10 Interview. 6.20 Berichten. 6.45 „The calen dar", causerie. 7.05 Het Swift Serenade Or kest cn solisten. 7.35 BBC-orkest en soliste. 8.20 Revue-programma. 9.20 Berichten. 9.40 Cello en piano. 10.20 Het BBC-Theaterorkest en soliste. 11.05 Overzicht van het jaar 1937. 12.05 Kerkdienst. 12.20 Big Ben. 12.21—12.40 Het nieuwe jaar wordt ingeluid. RADIO-PARIS, 1648 M. 7.50, 8.55 en 10.40 Gram.muziek. 12.20 Visciano-orkest en zang. 3.05 Zang. 3.20 Pianovoordracht. 4.20 Zang. 5.20 Pianovoordracht. 7.20 Vioolvoor dracht. 7.35 Zang. 8.35 Pianovoordracht. 8.50 Radiotooneol. 10.50 Gram.muzick. 11.20 Oude» jaarsprogramma. 12.20 L. Goldy's dansor- kest. 1.503.20 Pascal-dansorkest. KEULEN, 456 M. 5.50 Politiemuziek- korps. 7.50 Omroepschrammelensemble. 11.20 Landes-Symphonio-Orkest Saarpalts. 1.35 So listenconcert. 3.20 Emil Roosz' orkest. 6.20 Rilkszending: Toespraak. 6.45 Gram.muziek. 6.50 Omroeporkest, -koor en solisten. 9.50 Zang. 10.05 Omroepkleinorkest en solisten. 11.35 Zang. 11.50 Hermann Hagestedt's dans- orkest. BRUSSEL, 322 en 484 M. 322 M.: 12.20 Gram.muziek. 12.50 New Palace-Orkest. 1..50 2.20 Gram.muziek. 6.20 Zang. 6.85 Gram. muziek. 7.20 Filmuitzending. 7.40 Gramofoon» muziek. 8.20 Ou'dejaarsavondrevue. 10.30 Om» roepsymphonie-orkest. 10.50 Omroeporkest. 11.20 Omroepsalonorkest. 11.35 Omroep- dansorkest. 12.1512.20 Nieuwjaarsgroet. 484 M.: 12.20 Gram.muziek. 12.50 Omroep salonorkest en soliste. 1.502.20 Gram.mu ziek. 5.20 L. Hirsch en zjjn Orkest. 6.35 Zang 6.50, 7.15 en 7.35 Gram.muzjek. 8.20 Bonte Avond. 11.20 Reportages. 12.1512.20 Nieuw- jaarswensdh. DEUTSCHLANDSENDER. 1571 M. 7-20 Omroeporkest. 8.20 Robert Gaden's orkest, Carl Woitschach's tïlaasorkest, het Omroep- Amusementsorkest en solisten. (Om 10.05 Scheepswecrbericht). 11.20 Nieuwjaarstoe spraak. Hierna tot 2.20 Waldemar Hass ea Adalbert Lutter met hun dansorkesten.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1937 | | pagina 6