OCHTENDBLAD MET SPORTBLAD
SLOWAKIJE SLECHTS KORT
ONAFHANKELIJK?
Fransche missie naar
Boekarest
BECK ZAL HITLER
ANTWOORDEN
in Poolsch parlement
Geruchten over inlijving
bij Hongarijé
DE EEMLANDEE
Maandag 1 Mei 1939
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
37e Jaargang No. 286
De besprekingen
over het
anti-agressiefront
Dienstplicht
in Ulster?
Kokkinaki's mislukte
recordvlucht
Gafencu zeer tevreden over zijn
bezoek aan Parijs
Polen wil niet als Tsjecho-Slowakije
op een „hellend vlak" geraken
Waarschuwende
woorden uit
Berlijn
Von Brauchitsch
te Rome
Weersgesteldheid
Licht op:
7 uur 52 min.
AMERSFGORTSCH DAGBLAD
ABONNtMtNISPfiIJS oer 3 maanden voor Amersfoort 1.95: per maand 0.65; per
week met gratis verzekering tegen ongelukken) 1 0.15
Bniiieuiaad tiancv per post per 3 maanden 2.85 Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513
MET MAANDAGOCHTENDBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 14 regels f 1.05 met ipbegrip van een bewijsnummer
elite regel meer f 0.25. Liefdadigheids-advertentiën voor de
helft var. Jen prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
BRATISLAWA, 30 April. (Havas). In den nacht van Zaterdag
op Zondag zijn op vele muren in de Slowaaksche hoofdstad Bratis-
lawa papiertjes geplakt met de woorden „Wij willen Anschluss". Op
talrijke plaatsen zijn de papiertjes door de Slowaken afgerukt. Ook
zijn op Joodsche winkels scheldwoorden geschilderd. Deze propa
ganda heeft de ongerustheid, welke onder de Slowaaksche bevolking
gewekt is door de reis der Hongaarsche ministers Teleki en Csaky
naar Berlijn, nog doen toenemen.
Hardnekkig; blijft het gerucht, de ronde doen, dat Teleki en Cskay bij hun
bezoek aan Rome Mussolini er van hebben weten te overtuigen, dat het oogen-
blik gekomen is om Slowakije weder bij het land van den Stefanuskroon te
voegen. Men vertelt zonder dat het mogelijk is, de waarheid hiervan te
controlceren dat Teleki en Csaky een boodschap van Mussolini aan Hitier
in dezen geest naar Rprlijn hebben meegekregen De verandering in de houding
van de „Grenzbote", het orgaan der Duitschers in Slowakije, dat Hongarije
plotseling vriendelijk gezind is geworden, doet de ongerustheid der Slowaken
nog toenemen.
FFICIEELE kringen te Boeda-
pest verklaren, dat men niets
weet van het resultaat der recente
besprekingen van Teleki en Csaky
te Rome. Men erkent echter in deze
Hongaarsche kringen, dat van Hon-
gaarsch standpunt de opneming van
Bohemen en Moravië in het Duit-
sche Rijk en de vorming van Slo
wakije als onafhankclijken staat
uiteraard"moe ten Yfffilcn tot <ren Her
ziening van de economische betrek
kingen, die Hongarije had met. de
vroegere Tsjecho-Slowaaksche repu
bliek.
Hitier heeft een langdurig onderhoud
gehad met de Hongaarsche staatslieden
Teleki en Csaky, die Zaterdag te Berlijn
zijn aangekomen. Bij de ontvangst wa
ren verder von Rihbcntrop, alsmede de
Hongaarsche gezant in Berlijn ep de
Duitsche gezant in Boedapest aanwezig.
Voordien/hadden de Hongaarsche staats
lieden een bespreking gevoerd met von
Ribbentrop in tegenwoordigheid van
staatssecretaris von Weizsaerkcr. Bij de
besprekingen werden alle Duitschland
en Hongarije betreffende problemen op
vrijmoedige wijze diepgaand besproken.
De gedachtenwisseling, die met bijzon
dere hartelijkheid gevoerd werd, zou vol
komen overeenstemming in do opvattin
gen over den politieken toestand aan
den dag hebben gelegd.
BALDWIN TERUG NAAR ENGELAND
NEW YORK, 30 April (Reuter). Dij
zijn terugkeer naar Engeland heelt
Baldwin een verklaring afgelegd, waar
in hij zeide: „Ik heb den oorlog nooit
beschouwd als onvermijdelijk en ook
thans niet. De problemen liggen tegen
woordig in handen van één man. Wij
kunnen niet voorspellen, wat hij wci-
licht zal doen."
Op de vraag of hij Hitler bedoelde
antwoordde do Britsche oud-premier be
vestigend.
SPIONNAGE IN HONGARIJE
BOEDAPEST, 30 April (Havas). Of
iicieel wordt medegedeeld, dat het Hom
gaarscho militaire gerechtshof wegens
spionnage elf personen heeft veroor
deeld tot straffen tusschcn drie en vijf
tien jaar dwangarbeid.
Maisky, de Russische gezant te Londen,
bij zijn aankomst uit Moskou op Le
Bourget. De diplomaat na het verlaten
van het vliegtuig
LONDEN, 30 April (Reuter). De
ambassadeur vp vu do Sovjet-Unie ie-
Londen, Maisky, heeft Zaterdag ter
stond na zijn terugkeer uit Moskou
op liet Foreign Office een onderhoud
gehad met den Britschcn minister
van buitenlandsche zaken, Lord
Halifax.
Uit Londen is Zondag telefonisch
aan de Parijsche Jour gemeld: Het
gisteren tusschen Halifax en Maisky
gevoerde onderhoud is hoogst be
langrijk geweest. Polen en de Sovjet-
Unie zouden het 'in beginsel eens
zijn geworden over wat betreft het
voorstel der Sovjet-Unie, de veilig
heid van de Oostzee-statcn te waar
borgen. Deze berichten die wij,
aldus de Jour, onder het gebruike
lijke voorbehoud doorgeven, zouden
er op wijzen, dat de Engelsch-Rus-
sische onderhandelingen gisteren
zeer aanzienlijke vorderingen heb
ben gemaakt, temeer daar de Sovjctr
Unie zich bereid zou hebben ver
klaard, de Europeesehe vraagstuk
ken volledig gescheiden te houden
van de crisis in het Verre Oosten.
DUBLIN, 30 April (Reuter). - In
Ierland koestert men algemeen een
groote belangstelling voor de kwes
tie der invoering van den dienst
plicht in Noord-Ierland (Ulster) en
voor de Iersche onderdanen, die
woonachtig zijn in Engeland. Naar
verluidt is de reden van het uitstel
van de Valera's bezoek aan de
Vereenigde Staten de wensch om
aanwezig te zijn, teneinde gebeur
lijkheden in verband hiermede te
kunnen behandelen.
De algemeene indruk in Dublin is,
dat de Britsche regeering zeer verlan
gend is om iedere actie te vermijden,
die nadcelig zou kunnen zijn voor de
betrekkingen met Eire en dat der
halve de invoering van den dienst
plicht. in Noord-Ierland voor onbepaal-
den tijd zal worden uitgesteld. Er be
staat reden om aan te nemen, dat de
regecring van Eire in verbinding heeft
gestaan met de Britsch regeering. In
vele kringen wordt uitdrukking gege
ven aan de hoop, dat deze toestand een
middel zou kunnen blijken om een eind
te maken aan het deelingsprobleem. De
nationalisten in Noord-Ierland zouden
zich ongetwijfeld verzetten tegen
dienstplicht met alle hun ten dienste
staande middelen.
CHARLOTTETOWN, 30 April (Reu-
-tor),- .T«A'«e - vliegtuigen, .die- gechar
terd zijn door de vertegenwoordigers
der Russische regeering, zijn te Monc-
ton in Nieuw Brunswijk aangekomen
met het doel te trachten Kokkinaki en-
Gordienko, de beide vliegers van de
„Moskwa", aan boord te nemen en naar
New York te brengen.
De Sovjet-ambassade te Washington
heeft gisteravond verklaard, dat de
oorzaak van het mislukken der vlucht
Moskou—New York gelegen was in het
bevriezen van het kompas en het ge
brek aan zuurstof.
Uit Moncton wordt gemeld, dat Kok
kinaki den piloot Joe Anderson, die de
gestrande Russische vliegers als eerste
heeft bereikt, verzocht heeft, hen van
daag met het voor hen gecharterde
vliegtuig naar Moncton en vandaar
naar New York te brengen. De Cana-
deesc.he politie zal het Russische vlieg
tuig bewaken, tot het mogelijk is, het. te
vervoeren. De vliegers hebben het
grootste gedeelte van den dag besteed
om de instrumenten uit hun machine
te halen. Aan ieder hebben zij den toe
gang tot het toestel geweigerd.
PARIJS. 30 April (Havas) De
Matin meldt dat het resultaat van
de FranschRoemecnsche bespre
kingen hoogst bevredigend is. Be
sloten werd, dat een Fransche mis
sie zich op 10 Mei naar Boekarest
zal begeven en in bepaalde kringen
zegt men, dat generaal Weygahd,
die op het oogenblik als buitenge
woon ambassadeur te Teheran ver
toeft, zich naar de Roemeensche
hoofdstad zal begeven om de taak
der missie duidelijk te omlijnen.
Minister Bonnet heeft Zaterdag een
laatste onderhoud gevoerd met zijn Roc-
meenschen ambtgenoot Gafencu, die
Zaterdagavond is vertrokken naar Ro
me. Bonnet overhandigde zijn gast de
versierselen van het grootkruis van het
Legioen van Eer. Na het onderhoud
werd het volgende communiqué gepu
bliceerd:
„Op zijn doorreis in Parijs heeft Ga
fencu, de minister van buitenlandsche
zaken van Roemenië, verscheidene ont
moetingen gehad met Daladier. den pre
mier en met Georges Bonnet, den mi
nister van buitenlanrsche zaken. Deze
besprekingen maakten het mogelijk alle
vraagstukken, welke de FranschRoe
meensche betrekkingen betreffen uit
voerig te bestudceren en meer in het
algemeen het. behoud van den vrede in
Europa. De ministers constateerden met.
blijdschap hun volkomen eensgezind
heid van inzicht."
Zaterdagmiddag heeft Gafencu een
receptie aangeboden ter eere van de
Fransche diplomatieke persvertegen
woordigers en de buitenlandsche cor
respondenten. Hij heette zijn gasten wel
kom en wees er opnieuw op, hoezeer hij
getroffen was door de ontvangst, die
hem in Parijs ten deel was gevallen.
,.l)e Roemecnsche politiek, aldus Ga
fencu, is volstrekt duidelijk en onaf
hankelijk, en blijft diep gehecht aan
den vrede. Roemenië is vast besloten
alle pogingen te steunen, die onderno
men worden om den vrede te verstevi
gen en op grond hiervan werd de inter
nationale positie van mijn land in alle
door mij bezochte hoofdsteden gewaar
deerd." Gafencu besloot zijn toespraak
met te verklaren, dat hij onvergetelijke
dagen heeft doorgebracht in Parijs en
dat hij hoopte cr spoedig terug te kee-
ren.
Tegenover een correspondent van het
Italiaanschc persbureau Stefani heeft
Gafencu Zaterdagmiddag een verkin-
ring afgelegd, waarin hij zeide: „Het
verheugt mij vanavond naar Rome te
vertrekken, waar ik do gelegenheid zal
hebben graaf Ciano te ontmoeten. Ik
hoop ook met Mussolini overleg te kun
nen plegen... In allé landen heb ik niet
alleen een goede ontvangst genoten,
maar ook een volledig begrip gevonden
voor den toestand en de politiek van
Roemenië, welke politiek slechts bezield
wordt door den wensch tot waarborging
van de onafhankelijkheid van Roemenië
en samenwerking met ieder streven
naar den vrede. Mijn reis was informa
tief en heeft ongetwijfeld gediend to'
opheldering der mceningen. De re81*
zal te Rome besloten worden, waarheib
ik ga met de zekerheid, dat zij in gec^
andere stad beter had kunnen worden
beëindigd."
Het 5000 ton metende Engelsche stoomschip „Dimelmia" liep in de Elbe zoo
hoog op een zandbank, dat 5 sleepbooten niet in staat waren het weer vlot
te krijgen.
T£ OLONEL BECK, de Poolsche minister van buitenlandsche
zaken, zal wellicht op 2 Mei in de commissie voor buitenlandsche
zaken van den Sejm, doch waarschijnlijk op 5 Mei, tegen welken
datum Kamer en Senaat in voltallige zitting zijn bijeengeroepen, een
rede uitspreken, waarin hij Hitler van repliek zal dienen,
O OLITIEKE kringén te Warschau meehen, dat Beek het antwoonT der Pool
sche regeering in het parlement zal bekend maken, opdat met het oog op
het gewicht, van deze aangelegenheid de ministers, het diplomatieke corps en de
parlementsleden dit antwoord gelijktijdig zullen kunnen vernemen. Waarschijn
lijk zou dan de Poolsche antwoord-nota eenige minuten voor het uitspreken van
Beck's rede aan den Duitschen zaakgelastigde worden overhandigd, naar het
voorbeeld van de Duitsche nota.
\TOLGENS het Fransche persbu-
v reau Havas valt. uit Duitsche
perscommentaren en berichten op te
maken, dat de Duitsche regeering
besloten heeft de hangende kwesties
met Polen op vreedzame wijze, doch
veer het komend najaar op te lossen.
Men hoopt te Berlijn, dat Polen de
„mooie gelegenheid", wélke dit land
voor de laa'tste maal geboden wordt
om op vriendschappelijke wijze de
betrekkingen met Duitschland te
regelen, niet ongebruikt zal laten
voorbijgaan. In Duitsche politieke
kringen wordt er volgens Havas op
gewezen, dat de Duitsche voorstellen
aan Polen terstond ziillen moeten
worden aangegrepen, indien men
niet wil dat zij- door de gebeurtenis
sen worden- achterhaald.
Volgens verscheidene Duitsclie be
richten zou Italië aan Warschau
hebben doen weten, dat Polen „geen
ouhoudbaar geworden stellingen"
moet verdedigen. Het Poolsche tele-
graaf-agcntschap spreekt de berich-
i ten hierover als volkomen onge
grond met nadruk tegen.
In Poolsche politieke kringen ver
krijgt men volgens Havas den indruk,
dat Polen vastbesloten is zich niet te
laten meesJeepen op een noodlottig
„hellend vlak" als waarop Tsjecho-Slo
wakije vorig jaar is terecht gekomen.
Volgens de Poolsche opvatting zijn zelfs
geringe concessies gevaarlijk, omdat zij
het voorspel zouden vormen van verder
strekkende Duitsche cischen. Daartegen
over twijfelt niemand er aan, dat de
Poolsche leiders bereid zijn met het
grootste begrip de door Hitier aan de
orde gestelde problemen: Dantzig en een
autoweg door de corridor, te bestudee-
rcn. Warschau zal er gaarne toe bijdra
gen, een oplossing te vinden, mits deze
in overeenstemming zal zijn met de be
langen van beide landen.
Inmiddels zal Polen zijn krachtsin
spanning tot economische, industrieele
en militaire voorbereiding krachtdadig
voortzetten, ten einde het hoofd te kun
nen bieden aan iedere gcbeurtelijkheid.
Volgens Havas streeft de Duitsche
propaganda er naar de Duitsch-
Poolsche problemen terug te bren
gen 'tot alleen de kwestie-Dantzig,
omdat men aan Duitsche zijde daar
mede den sterksten indruk meent te
kunnen maken op de publieke opi
nie der democratische staten. Voorts
vreest Havas, dat binnenkort een
krachtige Duitsche perscampagne
tegen Polen zal worden ingezet. Ook
doet te Berlijn het gerucht de rondex
ter gelegenheid van het bezoek van
de Hongaarsche ministers Teleki en
Csaky, dat Hongarije, gesteund door
Italië, wellicht Slowakije zal toege
wezen krijgen, op voorwaarde dat
het een Duitsche actie tegen Polen
zal steunen.
Men legt thans te Berlijn den nadruk
■op de voorstellen van Hitler tot het ope
nen van nieuwe besprekingen met Lon
den en Warschau, naar Havas meent
niet zoozeer in verwachting van gun
stige antwoorden dan wel om te. zijner
tijd te kunnen verklaren, dat „de edel
moedige voorstellen van den Fiihrer
veronachtzaamd zijn" en- de verant
woordelijkheid op Warschau resp. Lon
den rust, doch niet op Berlijn.
OVER het algemeen is de re
actie in Polen op Hitler's rede
kalm. De toon in de Poolsche pers
is rustig doch vastberaden. Op
schriften als „Hitier organiseert
de geheele wereld tegen het Duit
sche volk", en „Je gaf me je
woord en je hield het niet, maar
dat deert niet, ik zal je een ander
geven", kenschetsen de gevoelens
der Poolsche publieke opinie.
Verscheidene bladen brengen hul
de aan het groote nationale Pool
sche orgaan „Kurjer Warszawski",
omdat dit liet beste commentaar op
de rede van Hitier zou gegeven heb
ben, door op de voorpagina de be
roemde schilderstukken, te publicce-
ron van den Poolschen schilder Ma
tei ko, voorstellende de overwinning
der Polen cvp de Duitschers bij Grun-
wald in 1410 en het eerbetoon van
Prins Albert van Pruisen aan Ko
ning Sigismond I van Polen in 1525.
Het legerorgaan Polska Zbrojna, dat.
het standpunt van militaire kringen
over Dantzig uiteenzet, schrijft: „lloc
kunnen wij anders uitademen, en onzen
naiuurlijken uitweg vinden? De poloni-
secring van Dantzig is onvermijdelijk en
de pogingen der Duitschers orn die pro
vinciestad te germanisceren zijn ijdel.
Het lot van die stad wordt door de na
tuur bepaald. In de huidige omstandig
heden moot geconstateerd worden, dat.
een ontspanning uitsluitend daarvan zal
afhangen dat Duitschland zijn houding
van gisteren prijsgeeft. Dan kunnen al
thans de besprekingen worden hervat,
om de „vreedzame middelen tot rege-
Belangrijke Italiaansch
Duitsche militaire
besprekingen
ROME, 30 April (Havas). De
Duitsche opperbevelhebber, von
Brauchitsch, die een bezoek aan
Rome brengt, is door den koning
eiiMussolini ontvangen. Hij heeft
het noenmaal genuttigd met gene
raal Pariani, den onder-staatsse
cretaris van oorlog. Over het doel
van het Duitsche bezoek worden
geen mededeelingcn verstrekt. Men
weet slechts, dat von Brauchitsch,
Pariani en verscheidene hooge
Duitsche Italiaansche officieren
morgen per vliegtuig naar Tripolis
zullen vertrekken. Von Brauchitsch
zal op 6 of V Mei uit Libye terug-
keeren en nog eenige dagen té Ro
me doorbrengen, waar hij onder
meer met maarschalk Badoglio en
admiraal Cavagnari besprekingen
zal hebben.
De Duitsche minister van arbeid,
Seldte, is eveneens te Rome aange
komen.
In een klaarblijkelijk geïnspireerde
verklaring, wordt te Berlijn medege
deeld, dat ter gelegenheid van het be
zoek van generaal von Brauchitsch,
die Zaterdagavond te Rome is aange
komen, belangrijke militaire bespre
kingen zullen worden gevoerd tus
schen Italië en Duitschland.
NEGER GELYNCHT IN FLORIDA
DAYTONA BEAGH (Florida), 30 April
(A.N.P.). Een 43-jarige neger, die
van doodslag beschuldigd werd, is gis
teren door een groep blanken, die hem
uit de auto van de politie sleurden, ge
lyncht.
BAROMETERSTAND
Hedenmorgen 3 uur: 767.5 m.M.
VV eer verwachting
Weersverwachting voor het
geheele land: betrokken tot
zwaar bewolkt, waarschijnlijk
eenige regen, zachter vooral in
het N.O., matige tot zwakke
N'.O. tot N., in liet Z. verander
lijke wind.
Algemeeno vooruitzichten: som
ber en regenachtig, tijdelijk
zachter, later weer koeler. De
kans op nachtvorsten wordt
veel geringer.
THERMOMETERSTAND
Hedenmorgen 3 uur: 10 C. 50 F.
Zon op: 4.33; onder: 7.23 uur.
Maan op n.m. 5.05.
Maan onder v.m. 3.20.
Volle maan: 3 Mei.
ling van onze geschillen uit te putten."
Het oppositieblad Polonia uit Katto-
witz schrijft: „De komende weken moe
ten wij erg rustig blijven, en buitenge
woon waakzaam, want de Duitschers
zullen nieuwe lcugenberichlen over de
wereld gaan verspreiden, waarin zij ons
beschuldigen van provocatie der natio
nale minderheden. Thans, nu wij ont
slagen zijn van het verdrag van 1031,
kunnen wij. deelnemen aan een defensief
blok, aan een zoo machtige coalitie, dat
Duitschland eiken lust tot agressie
wordt ontnomen."
