ONDERHANDELINGEN OVER TWEEDE VLOOTVERDRAG? Polen betoogen tegen Duitschland Engeland overweegt zijn antwoord aan Hitier NOORDSCHE MINISTERS KOMEN BIJEEN Pam's wonderlijke avonturen J. A. SCHOTERMAN Zo. Verklaringen van Chamberlain Komt er een nieuwe neutraliteitswet? HITLER'S REDE HEEFT NIETS VERANDERD XXX f 3.75 per flesch Gelukwensch van Roosevelt Litwinof is afgetreden Daan van Ollefen Sr. j* Radio-programma's Ie BLAD PAG. 2 AMERSFOORTSCH DAGBLAD DONDERDAG 4 MEI 1939 Geen politiek van omsingeling! LONDEN, 3 Mei. (Reuter). In antwoord op in het Lagerhuis tot hem gerichte vragen heeft Chamberlain heden verklaard: „In mijn recente verklaringen heb ik het volstrekt duidelijk gemaakt, dat er geen enkele reden is om te geloovcn, dat de Britsche regee ring een politiek heeft aanvaard van omsingeling van Duit9chland. (Toejuichingen). De vraag, waarop Chamberlain dit antwoord gaf, luidde: of, met het oog op het feit, dat Hitier kortelings de Britsche regeering er van beschuldigd heeft een politiek van omsingeling van Duitachland te hebben aangenomen, en met het oog op hot feit, dat garanties op den grondslag van wcderkeerigheid door Roosevelt waren voorgesteld in zijn recente vredesoproep, de Britsche regeering bereid zou zijn een waarbora te geven aan Duitschland gelijk aan die. welke Polen verleend is, op den grondslag van wederkeerigheld. In het vervolg van zijn antwoord op deze vraag zclde Chamberlain: „Wat door Roosevelt is voorgesteld en wat, naar ik begrijp, Hitier aan biedt, is eor een uitwisseling van niet-aanvalsverzekeringen dan een garantie op basis van wederkeerig- heid, zooals die kortelings aan Po len is gegeven. De Britsche regee- ring is zeker bereid voorstellen in overweging te nemen betreffende uitwisseling van wederzijdsche ver zekeringen met de Duitsche regee ring. Op de vraag, of de regeering duide lijk wil maken, „dat wij thans garan ties geven tegen agressie en dat aan deze garanties kan worden deelgeno men door iedere regeering, die in goe den trouw bereid i9 afstand te doen van agressie", antwoordde Chamber lain: „Stellig zijn dit earantics tegen agressie en alleen tegen agressie en wat de uitbreiding daarvan betreft, twijfel ik er niet aan, of de regeering zal met vreugde alle voorstellen tot uit breiding bestudeeren". Op de vraag of stappen gedaan wor den om de garantie aan Roemenië en Griekenland wederkeerig te maken, gaf Butler vervolgens een ontkennend ant woord. Ten aanzien van de onderhande lingen met Sowjet Rusland en Tur kije verwees Chamberlain op na dere vragen naar zijn verklaring van gisteren waaraan hij toevoeg de, dat de regeering voortgaat nauw contact te houden met de Turksche regeering. Na voorts verklaard te hebben, dat de regecring de recente mededeeling van de Duitsche regeering betreffende de Britsch-Duitschc vlootovereenkom- sten bestudeerde, zoide Chamberlain in antwoord op een desbetreffende vraag „De Britsche regeering beschouwt de kortelings door haar gegeven verzeke ringen aan Polen niet als op eeniger- lei wijze in strijd met de bepalingen van de Britsch-Duitsche vlootaccoor- den. Ook zijn er geen bepalingen in deze accoorden opgenomen, welke een der beide regeeringen veroorlooft de geldigheid op te zeggen." Chamberlain achtte het niet noodig den Britschon ambassadeur te ontbie den om rapport uit te brengen over de opzegging der verdragen. Lleweliin, de civiele lord der admi raliteit, verklaarde vervolgens, dat de gevolgen van de opzegging der Britsch- luitscho overeenkomst bestueerd wor den en dat nog geen besluit is geno men. Op de vraag, of men zich voorstelt Hitiers uitnoodiging tot onderhandelen over een verder vlootaccoord te aan vaarden, antwoordde Cham berlain: „Ik ben er niet zeker van, dat Hitiers voorstel be trekking heeft op een tweede verdrag. De Britsche regee ring overweegt echter, welk antwoord zij moet geven". Er werden verder vragen gesteld be treffende de recente besprekingen met den Roemeensehen minister van bui- tenlandsche zaken, Gafenco. Chamberlain verklaarde, dat de re geering zeer verheugd was geweest Ga fenco te Londen te kunnen ontvangon. Gelijk reeds verklaard is, in Jict uit gegeven communiqué, heeft het bezoek een welkome gelegenheid geboden voor een gedachtenwlssellng tusschen Ga fenco en Halifax en den premier. De ontmoetingen werden gekenmerkt door de grootste openhartigheid en hartelijk heid aan heide kanten en hebben er toe gediend den nadruk te leggen op de algemeene gemeenschappelijkheid van inzichten tusschen de beide regeeringen betreffende actueele problemen. De minister van landbouw heeft medegedeeld, dat plannen voorbereid zijn voor centrale en plaatselijke orga nisaties die verantwoordelijk zullen zijn voor een vergrooting van de le vensmiddelenproductie in geval van oorlog. De regeering ls van meening, dat de beste voorbereiding voor geval van nood is het land tot grooter vrucht baarheid te brengen, hetgeen het in staat zou stellen om vollediger te be antwoorden aan de grootere eischen, die in geval van oorlog gesteld zullen worden. De regeering wenscht derhal ve, dat de boeren dezen zomer er in het bijzonder naar streven het armere grasland te verbeteren. Derhalve stelt de regeering voor een bijdrage te verstrekken van twee pond per acre voor permanente weidegron den. die in staat van vruchtbaarheid gebracht worden. Aldus Eden in een rede gehouden te Leamington LONDEN, 8 Mei. (Reuter-A.N.P.) De oud-mini9ter van buitenland- sche zeken, Eden. heeft de Leaming ton een redevoering uitgesproken, waarin hij de buitenlandsche poli tiek der regeering de politiek noem de, die de beste kansen bood op een duurzamen vrede. Hij legde tevens den nadruk op de waarde van over eenstemming tusschen Groot-Brit- tannië. Frankrijk en de U.S.S.R. De omstandigheden, aldus Eden, heb ben gedwongen tot een terugkeer tot de politiek van collectieve veiligheid. Er is geen andere keus en de politiek, die de regeering thans aanvaard heeft en die wordt onderschreven door alle deelen van het Britsche volk, biedt de beste kansen, die ons geboden worden tot verzekering van den vrede. De eenige overgebleven weg. waarlangs de vrede behouden kan worden, is het voe ren van die politiek met moed. inzicht en vertrouwen. Het moet een winst zijn voor den vrede, wanneer overeenslem- ming tot stand kan worden gebracht tusschen Groot-Brittannië. Frankrijk cn Rusland. 1-Iet is duidelijk het algemeene oordeel van het Britsche volk, dat de redevoering van Hitler van de vorige week niets veranderd heeft in den internationalen toestand. WASHINGTON, 3 Mei. (Reuter). Volgens gezaghebbende kringen zal het eenige antwoord van Roose velt op Hitler's rede bestaan in een aanbeveling door de regeering van een nieuwe neutraliteitswet met de „cash and carry"-clausule voor den verkoop van wapenen en munitie aan oorlogvoerende naties, zoodat in geval van oorlog Engeland en Frankrijk wapenen uit Amerika zouden kunnen krijgen. De „cash and carry"-clausule van de bestaande neutraliteitswet was c Mei afgeloopen. De resolutie van den senator Pittmann, die thans behandeld wordt, amendeert de wet en beoogt af schaffing van het embargo op munitie voor oorlogvoerende staten, dat zou worden vervangen door het „cash and carry" systeem. In tijd van oorlog zou den Frankrijk en Engeland dan oorlogs materiaal kunnen koopen, zoolang zij contant zouden betalen en de wapenen in niet-Amerikaansche schepen zouden vervoeren. Terwijl het Britsche volk bereid is te antwoorden op iedere actie, die er op berekend is hét vertrouwen te herstellen, heeft het geen belangstel ling meer in beloften met woorden, verzekeringen, vleierij of scheld woorden. Het vertrouwen is te vaak verbroken dan dat phrases thans meetellen. Een van onze daden tot herstel van het goede vertrouwen zou meer waard zijn dan vele ponden protest. Eden herinnerde vervolgens aan de verklaring, die hij bijna een jaar go- leden had afgelegd, inhoudende, dat optimisme ten aanzien van den inter nationalen toestand ongegrond was. Dat oordeel, zoo zeide hij, was gebaseerd op de lang gevoelde overtuiging, dat de doeleinden van de spilmogendhoden es sentieel van strategischen aard waren en dat iedere beweging, die zij maakten, een stap was naar de uitvoering van zorgvuldig voorbereide plannen ter ver wezenlijking van die doeleinden. V afar rar voor zich zi«C moet éxtr« voorzichtig zijn, want hij nadert 'n voor- rangsweg (óók het verkeer van links laten vóórgaan!) IJtreehtschestraat 17 Tel. 145 Naar men zegt om te spreken over Duitsche voorstellen STOCKHOLM, 3 Mei. (Reuter). Men heeft hier geen officieele bevestiging kunnen krijgen van de berichten uit Berlijn, dat de Duitsche regeering non-agressieverdragen zou hebben aangeboden aan Zweden, Noorwegen en Denemarken. De ministers van buitenlandsche zaken van Zweden, Denemarken, Noorwegen en Finland zullen waarschijnlijk op 9 Mei bijeen komen in Stockholm. Men meent, dat zij besprekingen zullen voeren over de recente Duitsche sondeeringen betreffende het sluiten van niet-aanvals- overeenkomsten. Dit bericht wordt bevestigd. VERSCHEIDENE bladen leyeren commentaar op de geruchten, dat Duitschland aan de Scandinavi sche landen zou hebben voorgesteld een non-dtrressie-verdrag te sluiten. De „Stockholm Tidningon". welk blad de algemeene mocning dienaangaande in Zweden schijnt weer te geven, schrijft, dat dergelijke verdragen nau welijks nondie zijn. aangezien Zweden reeds heeft verklaard zich niet door Duitschland bedreigd te voelen, terwijl anderzijds het vorlangen naar neutrali teit in Zweden zoo sterk is. dat het be lachelijk is te moenen. dat Zweden zich ooit zou aansluiten bij een bond tegen Duitschland. De correspondent van Havas heeft verder vernomen, dat nog geen onder handelingen aangaande een dergelijk verdrag zijn begonnen. Er is nog slechts sprake van de eerste peilingen. KINDERHOEKJE 79. Op een kist even uitrustend, fluistert Pam tot Groen- Jas: „Waar zouden ze mijn fluitje toch verborgen hebben?" Moed houden", fluistert Groenjas terug, „de nacht is nog lang." Plotseling zwijgen ze verschrikt. 80. Er komt Iemand aan. Snel zoeken ze naar een schuil plaats en vinden die in den koffer waar zij op gezeten zijn. Nog Juist zien zij iemand de trap afdalen. i ROEMENIË WIL ZIJN OORLOGS SCHULDEN REGELEN WASHINGTON. 3 Mei. Router). Een formeele nota met aanbiedingen tot een regeling van Rocmenië's oor logsschuld aan de Vereenigde Staten, eroof ongeveer 64.000.000 millioen dol lar. is heden door den Roemeensehen «ezant te Washington overhandigd. VON RIBBENTROP GAAT NAAR ITALIË BERLIJN. 3 Mei. (Reuter). - De Duitsche minister van buitenland sche zaken von Ribbentrop zal mor- gevenavond vertrekken, om een be zoek van eenige dagen agn Italië te brengen. De rede van Beek zal in vele talen worden uitgezonden WARSCHAU, 3 Mei. (Havas). Ter gelegenheid van den nationalen feest dag is alhier een militair défilé gehou den, dat twee uur duurde en door vele autoriteiten werd bijgewoond Maar schalk Smigly Rydz en de president der republiek waren evenwel niet aanwezig. Het défilé had een veel minder impo sant uiterlijk dan in vorige jaren en bevatte slechts de troepen van het gar nizoen der hoofdstad. Een dichte menig te juichte de troepen toe. Tijdens het défilé heeft het publiek herhaaldelijk en op ver schillende plaatsen tegen Duitsch land betoogd. Kreten weerklon ken als „Leve het Poolsche Dantzig", „Leve hét Poolsche Oost-Pruisen" en „Weg met Hit- Ier". Een gemompel van ontevreden heid en afkeuring ging eveneens door de menigte bij het passeeren van twee auto's der Duitsche am bassade, getooid met het haken kruis. Ernstige incidenten deden zich echter niet voor' Volgens de bladen zal de minis ter van buitenlandsche zaken, Beek, Vrijdag te twaalf uur in het parle ment zijn rede houden na de be handeling van de agenda. Hij zou twintig tot dertig minuten spreken. Zijn rede zal worden uitgezonden door talrijke buitenlandsche zen ders, onder welke de Engelsche. De Poolsche omroep zal na de rede een Engelsche, Fransche en Duitsche vertaling uitzenden. President Roosevelt heeft aan Moscic- ki, don president der Poolsche repu bliek, oen telegram gezonden van den volgenden inhoud: „Namens mijn medeburgers en uit eigen naam zend ik uwe excellentie hartelijke gelukwenschen op den Pool- schen nationalen dag, met den vurigen wensch, dat de banden van vriendschap en goed begrip, die tusschen uw land en het mijne bestaan, mogen voort gaan toe te nemen en te bloeien". De te Krakau verschijnende „Illus- trovvany Kurler Codzienny", alsmede een aantal andere bladen, publireeren een kaart van Poolsch Pommeren, waarop een strook van 25 km. breedte voorkomt, welke door Duitschland zou zijn opgeëischt als autoweg. Het gebied, dat op deze wijze aan Duitschland zou moeten worden afgestaan, zou grooter zijn dan Teschen, dat in October jl. bij Polen werd gevoegd. Verder publiceert de „Illustrowany Kurier Codzienny" een artikel over Oost-Pruisen, waarin het standpunt wordt verdedigd, dat Oost Pruisen bij Polen zou moeten worden gevoegd. Na te hebben herinnerd aan do ge schiedenis van Oost Pruisen en Polen schrijft het bind, dat artikel 96 van het verdrag van Versailles voorzae in een volksstemming, hetgeen een autonome staat Oost Pruisen deed veronderstel len. Dit is evenwel niet doorgevoerd en men zou dus in zijn recht slaan wan neer men de uitslag van deze volks stemming niet zou aanvaarden en een regeling zou eischen van het vraagstuk Oost Pruisen, welk gebied historisch, geografisch en economisch verbonden is aan Polen en waarvan de bevolking een Slavisch dialect spreekt, dat weer stand heeft geboden aan de pogingen het te Germaniseeren. In verband met den door Roosevelt aan den president der Poolsche repu bliek, Moscicki, gezonden gelukwensch kan nog gemeld worden, dat het de ge woonte van Roosevelt is om steeds een gelukwensch te zenden aan de staats hoofden bij de viering van een natio nalen dag. Molotof volgt hem op MOSKOU, 3 Mei- (Reuter). Het Russische telegraaf- agentschap Tass meldt heden avond, dat Litwinof op zijn eigen verzoek ontheven is van zijn functie van volkscommis saris van buitenlandsche za ken. De taak van Litwinof wordt overgenomen door Molotof, den voorzitter van den raad van volkscommissarissen. BELANGRIJKE REDE VAN DALADIER VERWACHT PARIJS. 8 Mei. (Havas). - In of ficieele kringen gaf men vanavond te kennen, dat Daladier bij de ope ning van de nieuwe zitting van het parlement een belangrijke verkla ring zal afleggen, die gewijd zal zijn aan den algemeenen toestand en waarin hij een uiteenzetting van de buitenlandsche gebeurtenissen, die zich sedert het uiteengaan van het parlement hebben afgespeeld zal geven. LITWINOF In welingelichte kringen zegt men, dat Molotof de functie van volkscommissaris van buitenlandsche zaken slechts tijdelijk zal waarnemen. Men heeft nog geen uitlegging voor het aftreden van Litwinof, doch wel vraagt men zich af of het niet geweten moet wor den aan het langzame tempo van de Britsch-Russische on derhandelingen. KUNST Bekend Amsterdamsch acteur, die o.a. in het ensemble bij Royaards op den voorgrond trad Woensdag is in zijn woning te Am sterdam op bijna Sl-jarigen leeftijd overleden de eertijds bekende tooneel- speler Daan van Ollefen Sr. Vooral in de hoofdstad was van Olle fen een bij het schouwburgpubliek po pulaire figuur, wiens spel in veler her- innering voortleeft. Eerst enkele jaren geleden nam hij afscheid van het tooneel. In September 1933 stond de heer van Ollefen zestig Jaar op de planken, bij welk jubileum hij den rol vervulde van den ouden Chapuzot in „De erfgenamen van Rabourdin" (Emile Zola). Uit zijn vroegeren tijd zijn nog td noemen vertolkingen in veie klassieke stukken, hij Royaards gespeeld, oa, Asmode in „Adam in Bnllingschapp", vader Willebrord in „Gijsbreght van Acmstel" en Gobbo in „De koopman van Venetië". Ook heeft hij bij vele andere directies gewerkt. Te memorceren valt nog zijn rol als de sukkelige broer in „Elias weet het beter". Op zijn fachtigsten verjaardag, 22 Mei van het vorige jaar, hebben veien van hun medeleven met den krassen acteur doen blijken. VRIJDAG 5 MEI HILVERSUM I. -1875 en 415.5 M. Alge meen programma, verzorgd door de NCRV, 8.00 Schriftlezing en meditatie. 8.15 Be richten, gram muziek (9 30—9.45 Gelukwen schen). 10.30 Morgendienst. 11.00 Gram.mu ziek. 11.15 Zang, piano en gram.mueiek. 12.00 Berichten. 12 15 Gram.muziek. 1.00 Quinto- lia en gram.muzlek. 2 35 Christ. Lectuur. 3.00 Orgelspel. 4.00 Hollandsch harpkwartet en gram.muziek. 5.00 Declamatie cn gram.- muziek. 5.35 Vervolg van 4.00. 6 25 Berich ten, hierna tot 6 55 voor tuinliefhebbers, 7.00 Berichten. 7.15 Literair halfuurtje. 7.45 Gram muziek. 8.00 Berichten ANP, herha ling SOS-Berichten. 8.15 Gram.muziek. 8.30 Kamerorkest „Ais Nova et Antiqua", strijk kwartet en solist. 9.30 Actueel halfuur. 10.00 Berichten ANP. 10,05 Causerie „Gczins- en: huwelijksmoeilijkheden". 10.35 Orgelconcert, ll.lo Gram.muziek. ca. 11.5012.00 Schrift lezing. HILVERSUM II. 301.5 M. 8.00 VARA, *0.00 VPRO. 10.20 VARA. 12.00 AVRO. 4.00 VARA. 7.30 VPRO. 9.00 VARA. 10.40 VPRO, 11.00—12.00 VARA. 8.00 Gram.muziek (ca. 8.16 Berichten)', 10.00 Morgenwijding. 10.20 Zang, piano en, gram.muziek. 10.50 Gram.muziek. 11.00 Declamatie. 11.20 VARA-orkest. 12.00 Gram. muziek. 12:25 Berichten. 12.30 AVRO-Amu- sementsorkest. 1.15 Zang. 1.30 AVRO- Puszta-orkest. 2.00 Voor tuinliefhobbers. 2.&Q Het Lyra-Trio. 3,15 Disco-Variété. 4.00 Gram. muziek, 4.30 Viool en piano. 5.00 .Voor da kinderen. 5.30 Orgel en zang. 6,00 D« Ramblers. 6.30 Mnandeliiksch overzicht "beeldende kunsten. 6.507.00 Filmms* ziek. 7.05 VARA-Kalendcr. 7.08 Cyclus „ReW zen en trekken". 7.28 Berichten ANP. 7.30 Berichten. 7.35 Cursus „De Beginselverkla ring van de Centrale Commissie voor het' Vrijzinnig Protestantisme". 8.00 Fluit, pianq en hobo. 8 30 Causerie „Vrijzinnige Pro testanten in Transsylvanië". 9.00 VARA-or kest. 9.45 Zang met pianobegeleiding. 10.00 Fantasia en soliste (opn.). 10.30 Berichten! ANP. 10.40 Avondwijding 11.00 Orgelspel, 11.30 Jazzmuziek (gr.pl.). 11.5512.00 Gram, muziek. DROITWICH. 1500 M. 11.10 Orgelspel, 11.35 Jack Jackson's orkest cn solisten. 12.15 Wetenschappelijk overzicht. 12.351.20 Het Carellc-Strijktrio. 1.452.05 Gram.muziek. Orgelspel, 3.40 Radiotooneel. 4.20 Gae- tano di Vito en zijn damesorkest. 4.50 Zang en duetten. 5 20 Berichtcna 5.45 Orgelspel, 6.05 Parlementair overzicht. 6.20 BBC- Northcrn orkest. 7.05 Radiotooneel met mu ziek. 8.20 Borichten. 8.50 Radiotooneel. 10.15 Oscar Rabin's dansorkest. 10.50 Gram.mu ziek. 11.10—11.20 Berichten. RADIO-PARIS. 1648 M. 8.00, 9.00 en' 10.20 Gram.muziek 11.30 Zang. 12.25 Richard Blareu's orkest. 1.35 Pianovoordracht. 2.05 en 2.30 Gram.muziek. 2.35 Zang. 2.50 Viool voordracht. 3.40 Gram.muziek. 4.05 Zang. 4.25 Het Casadcsus-Trio. 5.35 Zang met toe lichting. 6.20 Giardino-orkest. 7.50 Radio tooneel. 9.50 Gram.muziek. 10.2011.50 Nachtconcert m. m. v. solisten en het Noyon-koor. KEULEN. 456 M. 5.50 Gram.muziek. 6.30 7.50 Herm. Hagestedt's orkest. 11.20 Mi litair orkest 12.35 Stedelijk orkest van Saar- brücken. 1.30—2.20 Populair concert. 3.20 Danziger Landesorkest, Schupo-orkest en solist. 4 50 Zang en piano. 5.50 Kamermu ziek. 6.35 Gram.muziek. 7.50 Voor soldaten. 8.20 Gram.muziek. 9.55—11,20 Gevarieerd concert. BRUSSEL. 822 en 484 M. 822 M.: 1120 Gram.muziek. 11 50 Omroeporkest. 12.50 Gram.muziek. 4 20 Pianovoordracht. 4.50 Gram.muziek, 5.20 cn 5.50 Cembalo en viola da gamba. 6.20 Gram.muziek. 7 20 Omroep orkest. 7.50 Radiotooneel met muziek. 8 50 en 9.30 Omroepsymphonie-orkest. 9.5010.20 Gram.muziek. 484 M.: 11.20 Gram.muziek. 11.50 Radio- orkest._ 12.50—1 20. 4.20 en 4.50 Gram.mu- ziek. 5.85 Causerie, hierna; Gram.muziek. 6.00 Pianovoordracht. 7.20 Militair orkest, Villier-kwartet en solisten. 9.30-M0.20 Gram.muziek. DEUTSCHLANDSENDER. 1571 M. 7.35 Blaasconcert (gr.pl 8.20 Radiotooneel. 9.20 Berichten. 9 50 Verecniging voor oude mu ziek. 10.05 Berichten. 10.20—11.20 Omrotp- kleinorkest.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1939 | | pagina 2