DE LEYTAX
Warschau's bevolking
juicht Beek toe
TOURISME
GARAGEVALEWINK
GARAGE MOLENAAR
DE EEMLANDER
Zaterdag 6 Mei 1939
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
37 e Jaargang No. 292
„Een vastberaden buitenlandsche politiek
eischt een vastberaden houding van
het geheele volk"
Deur staat open
voor
besprekingen
Hitier ontvangt
mgr. Orsenigo
Duitsche vloot
oefent
Ook IA kuni lsuüi&n
CbdtoJupcbm
UIT MODI
AMLRSPGDRTl
BRITSCH PROTEST
TE TOKIO
„Vlam der revolutie'
nog brandend in
Frankrijk
Graaf van Parijs wil
dienst mogen nemen
EEN OPEN BRIEF
VAN MATSJEK
JAPANS POLITIEK
ONAFHANKELIJK
Britsch koningspaar
naar Amerika
„Dienstplicht" voor
kapitaal in Ver. St.
OOK VOOR
BUITENLAND
TEL. 1788
Medische Hulp
Fa. L. A. A. van HAMERSVELD
Licht op:
8 uur
Muurhuizen 40 Tel. 454
LEERT VEILIG AUTORIJDEN
ONZE COLLECTIE is wat prijzen betreft zóó samengesteld, Fa. DUIM BURGER
dat elke dame zich smaakvol in ons magazijn kan kleeden Bam„.mK,nie,«ntecue.A,nH.m,26
AMERSFOOR15CH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
1 week met gratia verzekering tegen ongelukkenl f 0.15
Binnenland tranco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummer» f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513
MET MAANDAGOCHTENDBLAD
DDI re nn illVFRTFNTIFN l—r'S"1' I l.OS met inbegrip van een bewijsnummer
AmtKltHlltW rejc| ^cer 025 liefdadigheids-ad vertentiën vnor de
helft var, Jen prijs. - Kleine Advertentiln „KEITJES" bij vooruitbetaling I—S regels
50 cent, elke regel meer 10 cent. driemaal plaatsen 1 1—Bewijsnummer extra I 0.05
WARSCHAU, 6 Mei.
VOOR het ministerie van bui
tenlandsche zaken te War
schau, is gisteravond een groote
betooging gehouden ten gunste
van Beek. Duizenden personen
juichten den minister toe. Beek
yerscheen op het balkon en hield
een korte toespraak. Hij zeide,
dat een vastberaden buitenland
sche politiek een vastberaden hou
ding van het geheele volk ver-
eischt. Werkende aan den op
bouw van een dergelijke politiek
zullen, aldus verklaarde Beek, zijn
medewerkers en hij zelf er naar
streven een buitenlandsche poli
tiek te voeren, welke het volk ver
trouwen zal kunnen inboezemen.
BECK's rede in den Landdag werd
herhaaldelijk door toejuichingen
en applaus onderbroken. Vooral de
passages, welke betrekking hadden op
de verdragen met Engeland en Frank
rijk en de rechten op Danzig en den
toegang tot de Oo6tzee werden toege
juicht.. Noch de vertegenwoordigers van
Duitschland noch van Italië waren aan
wezig; wèl zag men de vertegenwoor
digers van Frankrijk, Engeland, Roe
menië, de Vereenigde Staten en Japan.
Na de rede van minister Beek dankte
de voorzitter van de Kamer, Makowski,
den minister van buitenlandsche zaken
voor zijn uiteenzetting en hij beloofde
hem namens de Kamer, dat alles zou
worden gedaan om de taak van de re
geering te verlichten.
De leden van het parlement en het
publiek verhieven zich van hun zetels
en juichten Beek bij zijn vertrek toe met
de kreten: „Leve minister Beek. Leve
Polen, leve maamchalk Smigly Rydz".
Onmiddellijk na de rede kwamen de
kranten met speciale edities uit. De rede
werd door middel van luidsprekers bui
ten het. parlementsgebouw uitgezonden.
In diplomatieke kringen te Warschau
is men van meening, dat de rede gema
tigd was. Beclt heeft de deur niet ge
sloten voor onderhandelingen en heeft
gezegd ,dat hij alle vraagstukken tus
schen Polen en Duitschland wil regelen
langs den weg van wederkeerige over
eenkomsten. De Duitsche voorstellen in
zake Danzig en inzake den Corridor zijn
duidelijk van de hand gewezen, doch de
vorm waarin dit geschiedt, kan moeilijk
uitdagend worden genoemd.
De Poolsche bladen geven een
stemmig uiting aan hun voldoening
over Beck's rede. In de opschriften
zijn eenige passages uit de rede over
genomen, zooals „Polen laat zich
niet van de Oostzee verdringen",
„Duitschland moet zijn vredelie
vendheid toonen" en „Wij kennen
geen vrede tot eiken prijs".
De Wieczor Warszawski schrijft: „De
rede was niet voor het binnenland be
stemd. Zij was een waardige en rustige
uiteenzetting van het Poolsche stand
punt voor de wereld. De rustige toon
vormde .een scherpe tegenstelling met
den nerveuzen en ongerusten toon van
de rede,„die een week geleden te Berlijn
werd uitgesproken. De Polen vergeten
hun broeders, die in Duitschland geble
ven zijn, niet, doch de kennis van onze
verantwoordelijkheid gebiedt ons te ver
klaren, dat het minimum van het na
tionale erfdeel, dat. thans door den
Poolschen staat gevormd wordt, in geen
enkel opzicht kan worden verminderd.
Iedere Pool weet dat en voelt, dat dit
geen kwestie van politiek, maar van
leven of dood is."
Het eerste Poolsche commentaar op
do rede van Beek kwam van het offi
cieuze agentschap Iskra, dat deed uit
komen, dat „deze redevoering niet de
deur sluit voor pogingen den vrede te
handhaven." Het agentschap voegde
hieraan toe, dat „deze pogingen blijk
baar niet kunnen worden ondernomen
op de basis der voorstellen van het
Duitsche Rijk, doch op de door Beek
aangegeven richtlijnen. Het is aan Po
len te beoordeelen, welk oogenblik ge
schikt zal zijn om de onderhandelingen
te beginnen. Men gelooft niet dat dit
oogenblik gepast is om ze aan te van
gen, daar het vertrouwen in den even-
tueelen partner ernstig geschokt is.
Men zal kunnen onderhandelen, wan
neer men zal weten kansen te hebben
zich met elkander te kunnen verstaan
en wanneer de daden der Rijksregee-
ring zullen bewijzen, dat ook het Rijk
een houding en methoden zal hebben
aanvaard, die werkelijk vredelievend
zijn."
De Poolsche autoriteiten hebben
drie Poolsche staatsburgers van
Duitsche nationaliteit gelast, met
hun gezinnen uit het grensdistrict
van Grudziadz te vertrekken, onder
het motief, dat zij niet langer de
uitdagende en deloyale houding
van deze staatsburgers konden dul
den. Verder zijn twee Duitschers uit
Polen uitgewezen wegens het uit
lokken van incidenten tusschen Po
len en leden van de Duitsche min
derheid.
SPIONNEN VEROORDEELD IN
FRANKRIJK
LYON, 6 Mei (Havas). De krijgs
raad te Lyon heeft drie spionnen, die
te Chambery gearresteerd waren, schul
dig bevonden en tot de volgende straffen
veroordeeld: de Italiaan de Castelli werd
ter dood veroordeeld, de Italiaan Calci-
notti tot 5 jaar dwangarbeid en de
Franschman Champon tot levenslange
dwangarbeid.
Pauselijk nuntius brengt een
bezoek aan den Rijkskan
selier te Berchtesgaden
BERLIJN, 6 Mei (Havas). De
apostolische nuntius, rifgr. Orsenigo,
is gisteren te Berchtesgaden door
Hitier ontvangen. Het onderhoud
duurde ongeveer een uur. Mgr. Or
senigo heeft zich vervolgens in een
hem door de rijksregeering ter be
schikking gesteld vliegtuig naar
Berlijn hegeven. In diplomatieke
kringen te Berlijn meent men. dat
het hier een afscheidsbezoek betrof,
daar de nuntius binnenkort zijn post
te Berlijn zal verlaten.
in Portugeesche wateren
GIBRALTAR, 6 Mei (Havas). Twee
Duitsche torpedobooten, die na hun ver
blijf van de vorige week in Malaga zich
weer gevoegd hadden bij de vloot ten
Westen van de Straat van Gibraltar, zijn
gisteren weer in Oostelijke richting door
de straat van Gibraltar gevaren.
Het Portugeesche ministerie van ma
rine heeft bericht ontvangen van de
seinposten op het schiereiland Sagi'es,
dat twee Duitsche kruisers en vier tor
pedoboot jagers oefeningen hebben ge
houden buiten de Portugeesche kust bij
Algrave. Een torpedobootjager en een
tankschip zijn in de baai van Belishe
tusschen Faro en Sao Vincente voor an
ker gegaan. Enkele uren later vertrok
ken zij weer zonder dat de bemannin
gen aan land waren gegaan.
Onze K.N.A.C.-Lesauto met dubbele bediening, lost alle
moeilijkheden op. Bovendien heeft onze gediplomeerde
K.N.A.C-instructeur de ervaring om juist ouderen een
juisten kijk te geven op het moderne verkeer.
U LEERT EERDER RIJDEN DAN U VERMOEDT.
STATIONSPLEIN TELEFOON 1210
DE BRAAMSLUIPER
DE braamsluiper behoort tot de groep
van de echte zangers van de Meimaand,
ale die geel- en brauwbruine vogeltjes,
die verscholen tusschen het loover, van den
vroegen morgen tot den laten avond de
lucht vervullen met hun zang.
In een curieus vers noemde Guido Ge-
zelle deze zangertjes:
Zanggebroeders uit het woud,
met uw talen duizendvoud:
gij, die klapt en lacht en schettert,
vezelt, orgelt, zingt en speelt,
lispelt, ritselt, tjelpt en kweelt..."
En al moge de verbij sierende verschei
denheid van geluiden moeilijkheden bie
den om deze zangertjes te leeren kennen,
is het toch voor ons een troost, dat het ons
niet aan woorden ontbreekt om deze ge
luiden aan te duiden, maar het beteekent
ook. dat het minder moeiliik is om deze
vogeltjes uit elkaar te houden.
Welnu, zoodra de appels zich in bruids
tooi hebben gezet, klinkt er uit menigen
boomgaard een krachtige roep, welk ge
luid klinkt als „hè, o hè. rètètètèfè". Dit
geluid heeft den braamsluiper in Friesland
den naam bezorgd van klappermannetje.
Sommigen meenden er het klepperen van
het molenrad in te hoor en. zoodat men het
vogeltje ook wel molenaartje doemt. Een
beteren naam hebben de Duitschers hem
gegeven en wet „Zaungrasmiicke". hetgeen
haag- of tuingrasmusch beteekent. want
Sylvia curruca houdt van tuinen en boom
gaarden, die omgeven zijn met hagen.
Vanuf gemiddeld 22 April kan men hem
dan ook aantreffen in de boomgaarden
in de Isseltsche, Zwarte-, Hooge-, Heili
genberger en Hooglandscheweg. Zelfs komt
hij voor in de tuinen van de Huygcnslaan.
Hoewel het montere en lieftallige braam-
sluipertje bijna nooit lang op dezelfde
plaats verblijf houdt, maar altijd in bewe
ging is en gaarne met andere vogels en
met zijn soortgenooten stoeit en krijgertje
speelt lel hij niet op de tegenwoordigheid
van den tnensch en hij vertoeft onbe
schroomd in diens nabijheid.
Het is dan ook niet zoo moeilijk om het
wit gekeelde vogeltje met zijn leiblauw-
kleurige kopje te zien te krijgen. Licht en
snel huppelt hij door het struikgewas en
intusschen prevelt hij allerlei aardige ge
luidjes. die hij in 't oneindige herhalen
kan. waardoor men hem ook wel bab
belaartje noemt.
Hij is dan op zoek naar kleine gladde
rupsjes, die hij uit knoppen en bloesem
pikt. Daarnaast eet hij ook allerlei insec
teneieren. kleine vliegende insecten en
bladluizen. Gaarne neemt hii ook zoete
kersen, aalbessen en in den herfst gaat hij
bovendien aan bessen van vlier en vuil
boom te gast
Tot nest plaatsen kiest de haagsluiper
tuinen en niet te dichte bosschen. in het
hijzonder die. waarin lage doornstruiken
staan. Daar bevindt zich het nest gewoon
lijk in de dichte Slee- en Meidoorn, fram
boos- en braamstruiken, maar bijna niet
verscholen. In tuinen vindt men dikwijls
het nest in kruisbessen en in taxisboomen.
Het is licht en klein gebouwd met naar
verhouding dunnen bodem en het bestaat
uit üine halmpjes, droge stengels, wor
teltjes. rupsenspinsel en spinneweb. In de
eerste helft van Mei kan men 5—6 room
kleurige. soms iets groen- of bruinachtige
eieren met bruingele, grijsbruine en grijs
achtige vlekjes vinden. Vaak wordt door
de koekoek in hun nest een ei gelegd.
VIRIDIS
SJANGHAI, 6 Mei (Reuter) Offi
cieel wordt medegedeeld, dat de Brit-
sche ambassadeur te Tokio een monde
ling protest heeft ingediend tegen het
bombardeeren van het Britsche consu
laat-generaal te Tsjoenking op Donder
dag j.l. De ambassadeur voegde hier
aan toe, dat de Japansche verontschul
diging, dat luchtdoelartillerie van de
Chineezen in de nabijheid stond, niet
aanvaardbaar is. Men verwacht, dat
vandaag een schriftelijk protest zal
worden overhandigd'. Het personeel van
de Britsche ambassade en van het con
sulaat-generaal heeft zich thans naar
een plaats aan de overzijde van de ri
vier begeven.
VERSA1U.ES, 6 Mei (Havas). - Pre
sident Lebrun heeft gisteren vergezeld
door Daladier, de leden der regeering,
de voorzitters van Senaat en Kamer en
(eden van het Parlement, te Versailles
de eerste feestelijkheden ter gelegenheid
van den 150sten verjaardag van de
Fransche revolutie gepresideerd. In het
slot van Versailles heeft de President
der Republiek in de appartementen van
Mme de Main tenon het museum „Ver
sailles en de revolutie" geopend.
Herriot hield een rede, waarin hij er
op wees, dat de eerste en de grootste
weldaad van de revolutie de vorming
van de Fransche eenheid was. Vervol
gens sprak Lebrun, die er op wees, dat
te Versailles de groote beweging tot be
vrijding van den mensch en tot verstevi
ging van de natie, waaruit het heden-
daagsche Frankrijk is geboren, ontstaan
is. „Als, zoo zeide Lebrun, het land op
nieuw bedreigd of aangevallen zou wor
den, zou de wereld merken, dat de vlam
der revolutie meer dan ooit in ons
brandt en dat in de ziel onzer strijders,
van den hoogste tot den laagste, nog
steeds de heilige ster van den 14-en Juli
en van Valmy schittert."
PARIJS, 6 Mei (Havas). Pierre de
la Rocque, de eerste secretaris van den
graaf van Parijs, heeft aan de pers me
degedeeld dat de graaf een brief heeft
gezonden aan president Lebrun, waarin
hij verzoekt in het Fransche leger te
mogen dienen bij vijandelijkheden. Hij
verwees hierbij naar het decreet, waarbij
ieder vreemdeling toestemming krijgt in
tijd van oorlog in het Fransche leger
dienst te nemen. De graaf voegde hier
aan toe, dat het vanzelf spreekt, dat hij
zich gedurende den tijd, welke hij in het
Fransche leger zou dienen, zou onthou
den van iedere politieke activiteit. Zoo
als men weet is het aan pretendenten
naar den Franschen kroon verboden
zich op Fransch gebied op te houden.
DE MONZIE TE LONDEN
LONDEN, 6 Mei (Havas). De Fran
sche minister van openbare werken, de
Monzie, die dezer dagen te Warschau
besprekingen heeft gevoerd met de Pool
sche regeering, heeft gisteren een bezoek
gebracht aan het Foreign Office, waar
hij een langdurig onderhoud had met
den minister van handel, Oliver Stan
ley. Tijdens zijn verblijf in Londen heeft
de Monzie belangrijke besprekingen ge
voerd met zijn Britsche collega's en ook
met leidende persoonlijkheden uit de
transport- en petroleumwereld.
BELGRADO, 6 ftfei (Reuter). In een
door Matsjek ondcrtcckenden open brief
aan den Zuid-Slavischen minister-presi
dent wordt verklaard, dat de regent de
overeenkomst verworpen heeft, die be
reikt was tusschen Matsjek als vertegen
woordiger van Kroatië en Zwetkowitsj
als vertegenwoordiger van de kroon. Po
litieke kringen alhier gelooven, dat een
overeenkomst nog tot stand kan worden
gebracht. De minister-president zelf
heeft tegenover vertegenwoordigers van
de pers verklaard, dat gedurende de re
cente besprekingen met Matsjek de voor
stellen, die van beide kanten gedaan wa
ren, nog overwogen werden. Uiteengezet
wordt, dat de kwestie, waar het hier om
gaat, is het houden van volksstemmin
gen in de gebieden met gemengde be
volkingen.
POTEMKIN UIT ANKARA
VERTROKKEN
ANKARA, 6 Mei (Havas). Potemkin
is gisteravond om kwart over zeven uit
Ankara vertrokken. Een compagnie in
fanterie bracht de eerbewijzen en toen
de trein wegreed werden de Internatio
nale en de Turksche onafhankelijkheids-
marsch gespeeld.
„Niet in tegenstelling met het
democratische kamp noch
met het totalitaire blok"
TOKIO. 6 Mei (Reuter). De
woordvoerder van het Japansche mi
nisterie van buitenlandsche zaken
heeft in een persconferentie ver
klaard dat de Japansche buitenland
sche politiek niet in tegenstelling is
met het democratische kamp noch
met het totalitaire blok. De woord
voerder weigerde iets te zeggen over
de geruchten.ovér een militair ver
drag tusschen Japan, Duitschland en
Italië en hij voegde hieraan toe, dat
Japan een eigen, onafhankelijke
buitenlandsche politiek voert, welke
er op gericht is met alle buitenland
sche mogendheden vriendschappe
lijke betrekkingen te onderhouden
en te ontwikkelen.
Engelsche bladen wen-
schen den koning en de
koningin een goede reis
LONDEN, 6 Mei (Reuter). Alle
bladen wenschen het Britsche ko
ningspaar, dat vandaag vertrekt
voor een bezoek aan Canada en de
Ver. Staten, goede reis. De Times
schrijft dat de reis zonder voorbeeld
is. Het feit, dat de wolken boven het
internationale tooneel laag hangen,
is geen reden om deze groote gebeur
tenis uit te stellen of op te geven. De
reis van het koninklijke paar naar
hun onderdanen in Canada en naar
het bevriende Amerikaansche volk
kan misschien de wolken doen op
trekken.
Militaire vliegtuigen zullen het mail
schip „Empress of Australia" tijdens de
vaart door het Kanaal begeleiden, als
mede zeventien oorlogsschepen, waaron
der de slagschepen „Repulse", „Nelson"
en „Rodney" en de beide kruisers
„Southampton" en „Glasgow". De beide
laatste schepen zullen het mailschip op
zijn tocht over den Oceaan begeleiden.
De koning heeft een uit vijf leden be
staande Raad van State benoemd, die tij
dens zijn afwezigheid zal optreden.
WASHINGTON, 6 Mei (Reuter). De
senaatscommissie voor militaire zaken
heeft goedkeuring gehecht aan een wets
ontwerp, waarbij de regecring veroor
loofd wordt „dienstplicht" voor het ka
pitaal in te stellen in geval van oorlog.
Het wetsontwerp bepaalt, dat een tel
ling van 't kapitaalbezit zal worden ge
houden, op den grondslag waarvan men
zou moeten inschrijven op regeerings-
leeningen met een looptijd van 50 jaar
en een rente van 1%. Het bedrag, waar
voor zou moeten worden ingeschreven,
zou volgens een geleidelijke schaal va-
rieeren van 5van het netto kapitaal
voor personen met een kapitaal van 1000
dollar tot 75% voor personen met een ka
pitaal boven de 100.000 dollar.
MIJNWERKERS STAKEN
IN VER. STATEN
NEW YORK, 6 Mei (Reuter). Het
aantal stakende arbeiders in de kolen
mijnen is thans gestegen tot 460.000. Dit
is het gevolg van het sluiten der mijnen,
die in het gebied van Chicago nog aan
het werk waren gebleven. Het werk ligt
thans volkomen stil, doch de commis
sies, die beide partijen vertegenwoordi
gen, onderhandelen nog met bijstand
van een regeeringsbemiddelaar. De
moeilijkheden zijn het gevolg van het
feit, dat de mijneigenaars en de vakver-
eenigings-vertegenwoordigers geen over
eenkomst tot stand hebben gebracht ter
vervanging van de overeenkomst, die op
31 Maart eindigde.
Twee huizen ingestort in
Portugal
LISSABON, 6 Mei (Havas). Te
Maxao zijn twee huizen ingestort. Er zijn
dooden en 35 gewonden te betreuren.
NA AUTOMATISEFRING TELEFOON 3086
Zondag hebben dienst de volgende ge-
neesheeren:
Batenburg, Utrechtscheweg 9, telefoon
579.
Hendriks, Berkerweg 25, telef. 1384.
Linschoten, van Perseynstrant 27, tele
foon 112.
Zondag heeft dienst de apotheek van
Schouten, Varkensmarkt 19b, telef. 160.
Zondag hebben dienst de vroedvrou
wen:
Mej. v. d. Grient, Breestraat 8b, tele
foon 189.
Mej. de Leuw, Puntenburgcrlaan 212,
telefoon 1852.
ARNHEMSCHEWEG 10-12 TELEF. 42
Weerverwachting
Voor het Noorden ie te koeler,
gedeeltelijk bewolkt, droog
weer, meest matige Z.O. tot
N.O. wind. Voor het Zuiden
iets koeler, gedeeltelijk be
wolkt, droog weer, zwakke
tot matige Z.O. tot N.O. wind.
Auto's zonder chauffeur
AUTO MET DUBB. BEDIENING.
Rijlessen worden gegeven door erkend
K. N. A. C. instructeur.
N.V. AUTOMOBIELBEDRIJF l.o.
BOVÉE VOOGT
VLAS AKKER WEG 50 Telef. 1093
MAXIMUMSNELHEID OP DUITSCHE
AUTOWEGEN
BERLIJN, 6 Mei (D.N.B.). Daar
zich de laatste weken talrijke verkeers
ongelukken hebben voorgedaan, is de
maximum-snelheid in bebouwde kom
men vastgesteld op 60 K.M. voor perso
nenauto's en motorrijwielen en op
10 K.M. voor vrachtauto's cn bussen. Bui
ten de kommen en op alle rijksautowe-
gen bedraagt de grootste snelheid
100 K.M. voor personenauto's en motor
rijwielen, 70 K.M.voor vrachtauto's en
bussen.
