Tweede Kamer wenscht
meer inlichtingen
Nederland en
Belgie
EYSINK
Centraal kamp
aan te bevelen?
Fa. M. R. N. OOSTERVEEN
LANGESTRAAT 12 TELER 77
Auto tegen boom
gebotst
De Betuwe in
bloesem
pracht
OP REIS
FANTAST WILDE
RIJBEWIJZEN
VERKOOPEN
VOLG DE
BLAUWE AUTO
Se BLAD PAG. 2
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ZATERDAG 6 MET 193#
Het vluchtelingenkamp
Welke criteria stelt de
regeering voor opne
ming?
Voorloopig verslag
verschenen
BLIJKENS 't voorloopig verslag der
Tweede Kamer over 't wetsontwerp
tot wijziging en verhooging van 't
he hoofdstuk der Rijksbegrooting voor '39
(inrichting van een vluchtelingenkamp)
werd van verschillende zijden de klacht
geuit, dat hef onderhavige voorstel on-
voldoende is toegelicht. Dat voorzienin
gen moeten worden eefrnffen. omdat
vele vluchtelingen zijn ondergebracht in
tehuizen, waarover slecht* tijdelijk kan
worden beschikt, wilde men niet betwis
ten. maar de vraag, op welke wijze de
minister zich de semi-nermanenfp voor
ziening gedacht heeft en waarom hij
daarbij één centraal kamp aanbevelens
waardig acht. aehtte men zóó helangriik.
dat men meende dat de minister de Ka
mer veel vollediger had moeten inlich
ten dan in de memorie van toelichting
Is geschied.
Waarom één centraal kamp?
Vele leden betwijfelden, of de stichting
van één rentraal kamp wel de beste op
lossing is. De minister betoogt, aldus
deze leden, dat er een groot aantal nuan
ces is. waarin selectie moet plaat# heb
ben. Waarom dat hef best zou kunnen
geschieden door één groot kamp te stich
ten. zij het dan gelegen nn een zeer groot
terrein, begrepen deze leden niet
Zij vreesden bovendien, dat een zoo
groot kamp te zeer zou worden ingericht
In den trant van de kampen, zooals die
tijdens den wereldoorlog zijn gebouwd
voor geïnterneerde militairen.
Uit zuiver finanrieele overwegingen
moge concentratie in pen kamp wellicht
voordeeliger zijn dan verdeeling over een
aantal kleine kampen, daartegenover
staan zoodanige nadeelen van godsdien-
sfigen. zedelijken en soeiaal-psyrhologi-
achen aard. dat men. tenzij bijzondere an
dere gronden hebben gegolden, aan on
derbrenging in verschillende kampen en
tehuizen de voorkeur dient te geven. De
selectie naar geloof, leeftijd en geslacht
zal bij een zoo sterke concentratie de
KAPELMEESTER J. R. v. d. GLAS
Onze stadgenoot de heer J. R. v.d.
Glas kapelmeester van de Stafmuziek
van het 5c R.I. is met ingang van 8 Mei
j..l benoemd tot directeur van het
Heerenveensche Muziekkorps.
Als bijzonderheid kunnen wij vprmel-
'den, dat de heer v. d. Glaa tot 8 Mei
1911 eveneens als directeur aan genoemd
muziekkorps verhonden was.
FRUIT- EN GROENTENVEILING
AMERSFOORT. 5 Mei Aardbeien 25
—454; Andijvie 13—14; Wortelen 13—15;
Postelein 14; Prei 15; Raapstelen 48;
Rabarber 2110; Radijs 615; Sla 21
69; Spinazie 20—29: Uien 45—61: Look
10—13; Selder 6—9. Peterselie 11—20.
BURGERLIJKE STAND
Gemeente Amersfoort
GEBOREN: Willy Barbara Louise, d.
v. J. Termaten en B. Schwinger; Robert
Pieter, z. v. L. Terol cn N. Bar.
GEHUWD: J. Werdmölder en J. R.
Snoek.
OVERLEDEN: Bernardu# Albertus
Krijnen. 9 mnd. Janna Rotman, 69 j.,
wed. van J. Smit; Berendjen Mulder, 8
j.; Wilhclmina Maria Bakker, 75 j.,
echt'g. v. J. v. Empelen; Petronella van
Sandhrink, 74 j., wed. van W. Vonk;
Maria Augustina Geertruida Gouka, 73
ongehuwd. Johanna Elisabeth v. d.
Heijde, 82 j.. wed. v. A. H. Edwars.
geschiedenis heeft in deze iets geleerd
niet voldoende kunnen worden doorge
voerd. Verdeeling over eenige kleinere
kampen heeft bovendien het voordeel,
dat de vluchtelingen minder streng van
de maatschappij geïsoleerd behoeven te
worden.
De hier aan het woord zijnde leden
meenden daarom den minister in
overweging te moeten geven een aan
tal wellicht viif of zes kampen
van kleiner formaat in te richten.
Mocht deze wijze van handelen te
groote offers vragen van de particu
liere middelen, dan zouden de meer-
oere kosten door het Rijk moeten
worden gedragen.
Andere leder stemden in met de ge
dachte van één centraal kamp.
Verscheidene leden wezen nog in het
bijzonder op de bezwaren, verbonden
aan plaatsing in pen kamp van jonge
lieden van 13 tot 18 jaar.
Deze leden vroegen den minister te
overwegen, of althans ten aanzien van
de buiten gezinsverband hier vertoeven
de jongeren de bestaande toestand on
der het aanbrengen van de noodzakelij
ke verbeteringen niet zou kunnen
worden bestendied. Ook in moreel op
zicht zou dit de voorkeur verdienen.
Kosten te laaü geraamd?
Verscheidene leden hadden den in
druk. dat de stichtingskosten te laag zijn
geraamd. Vooreerst meende men, dat
het aantal vluchtelingen, dat althans
naar de tegen woord i<re criteria der Re-
geering voor plaatsing in aanmer
king komt. veeleer op 3000 dan op 2500
zal zijn te «chatten. Dan zouden de kos
ten. uitgaande van 's ministers raming
van den gemiddelden kostprijs, reeds op
f 1.200.000 moeten worden gesteld. Ove
rigens echter kon men nauwelijks aan
nemen. dat een bedrag van f 100 per per
soon voor bouwkosten, terrein en inrich
ting voldoende kan zijn bii een selectie
naar geloof, leeftijd en geslacht, welke
den houw van verschillende kerken, ver
schillende recreatiegelegenheden en ver
schillende scholen noodzakelijk zou ma
ken.
Voorts werden in het Voorloopig Ver
slag nog verschillende vragen gesteld,
o.a. op welk bedrag de minister de jaar-
lijksche exploitatiekosten schat.
Verscheidene leden meenden, dat er in
het feit, dat het onderbrengen in kam
pen het onderhouden van de vluchtelin
gen duurder maakt dan noodig is, een
reden te meer gelegen is onv de comité's
een ruime mate van medezeggenschap te
geven. Huisvesting bij particulieren is
immers in 't algemeen goedkooper daji
onderbrenging in een of meer kampen.
Gevraagd werd. of het met het oog op
mogelijk oorlogsgevaar wel verstandig is.
het kamn dicht bij een der grenzen van
ons land te vestigen.
Welke criteria worden gesteld?
Zeer belangrijk is. zoo werd van
verschillende zijden opgemerkt, de
vraag, welke criteria de Regeering
stelt voor opneming in een kamp.
De omschrijving in de memorie van
toelichting „ten aanzien van wie onder
brenging bij particulieren niet mogelijk
is, dan wel, hetzij om redenen van so
cialen of economischen aard, hetzij uit
hoofde van openbaar belang, onwensche-
lijk is te achten", geeft daaromtrent wei
nig uitsluitsel.
Vele leden meenden te weten, dat on
derbrenging bii particulieren nog in vele
gevallen mogelijk en gewenscht is. Plaat-
ring in een kamp moet uitzondering zijn;
verblijf in een kamp, wellicht voor vele
jaren, is een zwaar te dragen leed.
Voorts spraken leden het vertrouwen
Het menu voor Maandag
VOOR DD KOFFIETAFEL
Pikante aardappelsla.
Snijdt 400 gr. koude gekookte aardap
pelen in plakjes, hak 3 eetlepels mixed
pickles in kleine stukjes, en vermeng
ze voorzichtig met dp aardappelplakjes.
Smelt 4 eetlepels boter zachtjes uit. roer
er 2 eetlepels azijn door en 2 eetlepels
slaolie en. van het vuur. een theelepel
mosterd.
Vermeng deze saus met de aardappe
len en garneer het schoteltje met hard
gekookte schijfjes ei.
VOOR DE MIDDAGTAFEL
Kalfscoteletten met spaghetti en spi
nazie.
Wentelteefjes.
Bereiding hoofdschotel: Wrijf 4 kalfs
coteletten in met peper, zout en noot
muskaat, paneer ze, en bak ze in boter
bruin en gaar. Kook 250 gr. spaghetti
gaar in kokend water met zout. laat ze
uitlekken en roer er dan een blikje to-
matenpurée door. Kook en stoof de spi
nazie op de gewone wijze, doe ze mid
den op een gmoten verwarmden scho
tel. hoog opgestapeld, leg hieromheen
de spaghetti, en schik er de coteletjes
omheen.
SHERRIES, zooals de Spanjaarden
ze drinken.
Sherry Lunaf ï.sti
Palido. droog en licht - 1.80
Fino1.75
Manzanilla1.90
Manzanilla Fina, Very Dry 2.25
Amontillado2.40
uit, dat in elk geval degenen, die thans
in familieverhand zijn opgenomen, niet
gedwongen zullen worden naar het
kamp te gaan.
Eenige leden herinnerden er aan, dat
zij steeds hadden gewaarschuwd tegen
het beleid van de Regeering ten aanzien
van het toelaten in Nederland van Jood-
sche vluchtelingen. Andere landen met
een veel kleiner Joodsch percentage,
zooals b.v. Frankrijk, laten deze emi
granten niet toe. Terwijl in uitzicht was
gesteld, dat zij hier slechts tijdelijk zou
den blijven, wordt nu reeds gesproken
van 15 jaar. Zooals te voorzien was, is
de politiek van de Regeering ten deze
nadeelig voor ons land. Nederland heeft
reeds 2 millioen voor de Joodsche vluch
telingen uitgegeven, en dit", ofschoon ge
bleken is dat velen van hen, en zeker
hun geloofsgenooten die hier te lande
wonen, over belangrijke geldsbedragen
beschikken.
Nu moet ons volk hiervoor opnieuw 1
millioen betalen.
Bij een daadwerkelijke bevordering
van het plan-Mussert voor een Joodsch
tehuis in Guyana, dat in Engeland en
Frankrijk heter blijkt te worden beoor
deeld dan hier. zou de verdere emigra
tie van Joodsche vluchtelingen veel
vlugger gaan.
Van andere zijde werd verwondering
uitgesproken over het feit, dat voor
standei's van een regime, dat geleid
heeft tot de vervolgingen, waarvan zoq-
velen het slachtoffer zijn geworden en
die Nederland er toe hebben gebracht
hulp te verleenen, in plaats van zich
beschaamd te toonen over het gebeurde,
nog bezwaar maken tegen de verleende
hulp cn critiek oefenen op maatregelen
der Rcgeering. die ongetwijfeld nog be
perkter zijn dan het Nederlandsche volk
bereid zou zijn geweest te aanvaarden.
Maar, wannaar U Uw
dagtaak volbracht hebt, dan
habl U 'acht op ryjt Ont
spanning naar lichaam on
riet vindt U nergens be
ter dan wanneer U met
pijp, courent en pantottels
in onze heerlijk behege-
lijke fauteuils bij de heard
plaats naemt Voor U be
staan ar dan geen zorgen
meer en U geniet slechts
één ding: „Intense rust".
Westsingel 10-11-12-13 Amersfoi
Vriendschappelijk initiatief der
Nederl. Kamer van Koop
handel in Brussel
BRUSSEL, 5 Mei. Aan den voor
avond van het bezoek van Koningin Wil-
helmina aan België heeft de Noderland-
sche Kamer van Koophandel in België
besloten tot de organisatie van een Ne-
derlandsch-Belgische vriendschapsmani
festatie. Zij wil daarmede uiting geven
aan de erkentelijkheid der in België \vo-
rende Nederlanders voor de groote gast
vrijheid, die zij genieten, en' aan de
dankbaarheid jegens de Belgische pers
voor de groote medewerking, welke deze
heeft verleend hij de ontwikkeling der
vriendschappelijke betrekkingen tus-
schen beide landen.
De Kamer heeft de leden van de af
deel ing Brussel van den Belgische Jour
nalistenkring voor een feestmaaltijd uit-
genoodigd.
Bestuurder ernstig gewond
ZUIDHORN, 6 Mei. In den afge-
loopen nacht is te Zuidhorn, door tot nu
toe nog niet bekende oorzaak een per
sonenauto, bestuurd door den heer
Hamstra, uit Kommerzijl, tegen een
boom gebotst, juist voor de woning van
dokter Tichelaar. Opgeschrikt door den
hevigen slag snelde deze toe en haalde
den ernstig gewonden bestuurder uit
den totaal vernielden wagen. Nadat de
eerste hulp was verleend, werd de ge
wonde voorloopig naar zijn woning ver
voerd. Hij heeft ernstige hoofdwonden
cn zware inwendige kneuzingen. Zijn
toestand is ernstig.
Het hoogtijpunt is thans
nagenoeg bereikt
TIEL, 6 Mei. De bloesemweelde
van de Betuwe heeft thans nage
noeg haar hoogtepunt bereikt. In de
komende dagen zullen de bloeiende
appel- en kersenboomen de geheele
Geldersche kleistreek van Noord tot
Zuid en van Oost tot West met een
fleurig frisch en vroolijk voorjaars
kleed tooien en de omstandigheden
zijn thans dus bii uitstek geschikt
voor een bezoek aan bloesemland.
Uit de richting Utrecht komende kan
men de Betuwe het best bereiken via
Houten en het Beusichemsche veer. Van
Beusichera rijdt men dan over Zoel-
mond. Buren, Kerk-Avezaath en Drumpt
naar Tiel.
Uit de richting Amersfoort kan men
desverkiezend rijden over Doorn, Wijk
bij Duurstede. Rijswijk, Zoelen. Tiel of
over Amerongen, Eek en Wiel, Tiel.
Uit de richting Apeldoorn komt men
via Ede en Veenendaal aan het veer te
Eist (Utr.).
Rijdt men via Ede, Bennekom, Wage-
ningen, dan is het aangewezen veer dat
over Opheusdcn. Van Opheusden voert
de weg dan door Resteren, over IJzen-
doorn naar Tiel.
Uit de richtine Nijmegen en Arnhem
kan men via Eist (O.B.) den kronke
lenden Waaldijk naar Tiel nemen of
via Beuningen, Druten en Leeuwen
door het land van Maas en Waal rijden
en bii het Wemelsche veer oversteken
naar Tiel.
Uit de richting 's-Hertogenbosch rijdt
men via Hedel. Rossum, Heerewaarden
en Dreumel naar het Wamelsche veer,
recht tegenover Tiel. Ook kan men via
Hedel over de Waalbrug te Zaltbommel
rijden en vandaar via Waardenburg.
Opijnen en Varik naar Tiel.
Deze laatste route is ook de aangewe
zen weg voor bezoekers uit de richting
Gorinchem, die dan tot Waardenburg
den Brooten weg kunnen blijven volgen.
Heeft men uit één der bovengenoemde
richtingen Tiel, dat vanouds het mid
delpunt der Betuwe is geweest, bereikt,
dan kan men zijn reis langs een andere
route vervolgen en rijdt men steeds door
een vruchtbare streek met veel afwisse
ling van aardige dorpen, sappige wei
den en prachtige boomgaarden.
Motorrijtuigenbelasting
voor dieseltractie
's-GRAVENHAGE, 5 Mei. De Kon.
Ned. Toeristenbond A.N.W.B., verzoekt
ons, de houders van motorrijtuigen, wel
ke niet worden voortbewogen door ben
zine of daarmede gelijkgestelde vloei
stoffen, er aan te herinneren, dat inge
volge wet van '27 April j.l. de motorrij
tuigenbelasting met ingang- van 1 Mei
j.l. is verhoogd.
De houders van motorrijtuigenbelas-
tingkaarten voor deze wagens moeten er
zorg voor dragen vóór 15 Mei a.s. zich
tot den ontvanger van het kantoor van
afgifte van deze kaart te hebben gewend
teneinde een wijziging op deze kaart te
doen plaats vinden en de meerdere
verschuldigde belasting te betalen.
In het belastingjaar 1 Mei 1939 tot en
met 30 April 1940 wordt het tot dusver
re geldende tarief met 25% verhoogd.
In het belastingjaar 1 Mei 1940 tot en
met 30 April 1941 zal het tarief nog
maals met 25 procent worden verhoogd
en zoo vervolgens totdat in het belas
tingjaar 1 Mei 1942 tot en met 30 April
1943 en volgende iaren de belasting het
dubbele zal bedragen van het thans
geldende tarief.
AFSCHAFFING NA-SEINKOSTEN
BINNENLANDSCHE TELEGRAMMEN
's-GRAVENHAGE, 6 Mei Met in
gang van 15 Mei a.s. zullen bii wijze
van proef, geen kosten meer in rekening
worden gebracht voor het naseinen in
het binnenlandsch verkeer.
met een Eysink-Jubileum Motor is
•en voortdurend genot. Veilig,
betrouwbaar en goedkoop. Voor
deeliger en gemakkelijker
dan elk ander vervoermiddel.
Voor f. 45.- kunt U reeds een
Eysink berijden, dank zij de ge
makkelijke betalingsvoorwaarden.
Standaard-uitvoering (zwart) r. 258..
Luxe-uitvoering (verchroomd) f. 278..
Met duo nog vri| van pers. bel.
f. 2.50 wegenbel. per kwartaal.
Vraagt Inlichtingen tonder verplichting.
FABt1 EKf N TE AMERSFOORT
KAMPIOEN VAN NEDERLAND
THANS 5 JAAR ACHTEREEN
AMSTERDAM, 5 Mei. Gister
morgen vervoegde zich bij een druk
ker op de Prinsengracht 238 een
man, die een drukproef wilde laten
maken van een rijbewijs. Als voor
beeld. liet hij een rijbewijs, dat in
zijn bezit was, zien. Hij zou dan
voorloopig vijftig van deze groene
kaarten bestellen.
De drukker, die het zaakje niet erg
vertrouwde, liet den man des middags
terugkomen en stelde de politie van het
bureaux Marnixstraat van een en ander
op de hoogte. Twee rechercheurs be
gaven zich daarop naar het kantoor
van den drukker.
Toen de man iets eerder dan was af
gesproken terugkwam, vond hij den
drukker met twee heeren in gesprek,
die zich bij zijn binnenkomen haastig
terugtrokken. De man rook lont, en
vluchtte het kantoor uit, op den voet
gevolgd door de beide rechercheurs. Hij
nam zijn fiets, doch daar hij zich niet
wilde ophouden met opstappen, gooide
hij het rijwiel voor de voeten van een
der rechercheurs, die struikelde en bij
zijn val verschillende verwondingen op
liep. Zijn collega zette den vluchteling
die inmiddels on een onbeheerd staand
rijwiel was gesprongen, op diens fiets
na cn tenslotte kon de man bij de
Raampoort worden gegrepen.
Op het bureau Marnixstraat ge
hoord, deelde hij mede, de bestelde
vijftig rijbewijzen naar Antwerpen
te willen brengen, waar zij door
»Duitschers aan landgenooten zou
den worden verkocht, om dienst te
doen als legitimatiebewijs, als een
zoogenaamd bewijs van Nederlan
derschap. Deze rijbewijzen zouden
25 per stuk opleveren.
De man. een fantast, die reeds veler
lei heeft ondernomen, vertelde een aan
stelling als plantage-opzichter te heb
ben gekregen en op weg te zijn geweest
naar Suriname.... tot Dover. Vandaar
was hij maar liever weer naar het con
tinent teruggekeerd en te Antwerpen
had hij relaties met een aantal vreem
delingen aangeknoopt voor dit winst
gevende zaakje, dat dank zij het optre
den van den drukker bij de plannen er
voor is gebleven.
Het rijbewijs, dat hij als voorbeeld
voor de drukproef had laten zien, was
het eigendom van een chauffeur, dien
hij in dienst had genomen voor een
expeditiefirma in Den Haag, welke hij
heette te vertegenwoordigen. Hij had de
hestelling bij den drukker dan ook op
naam van den eigenaar van het rijbe
wijs gedaan.
De 32-jarige man, die zonder vaste
woonplaats is, is ingesloten in het
bureau Marnixstraat.
FEUILLETON
Follow the blue car
R. A. J. WALLING
Nederlandsche
vertaling
HAVANK
„Er zijn enkele vreemde bijzonderhe
den verbonden aan het avontuur van
Uw stiefdochter. Majoor, en het is niet
onmogelijk dat een en ander met den
monrd op Harlev verhand houdt." zei
Fiddick. „Ik geloof dat U niet beter kunt
doen dan te luisteren naar hetgeen Mr.
Tolefree U te zeggen heeft. IT hebt hem
opgedragen haar terug te vinden. Om
trent Hurst behoeft IJ zich geen zorgen
te maken. Hij bevindt zich niet in ar
rest. maar zoodra wij de hand op hem
konden leeeen hebben we hem natuur
lijk vastgehouden, aangezien hij enkele
verklaringen zal moeten geven. Als al
les verloopt zooals wij verwachten
wordt hit onmiddellijk ln vrijheid ge
steld."
„Ah dus niet gearresteerd? Prach
tig. Dat klinkt heter. Ik ga even naar
m'n kamer. Tk zal je niet lang ophou
den. Fiddick."
En de Majoor stapte op de trap toe.
„Ik geloof, Mr. Fiddick," zei Tolefree,
„dat het beter is geen verandering in
onze plannen te brengen."
„Dat vind ik ook. Het spijt me ten
zeerste, Majoor Cramb, maar ik vrees
dat we allen hier zullen moeten blij
ven."
„Wel deksels nog 'ns toe, wat bezielt
je feitelijk, Fiddick? Is 't mijn huis of
t jouwe?" schreeuwde Cramb.
„Wind U niet op, Majoor," drong To
lefree. „Het is van 't grootste belang dat
niemand de woning betreedt, hoe kort
ook. Bent U het met mijn zienswijze
eens, Mr. Fiddick?"
„Ja," zei Fiddick, „volkomen."
„Krankzinnige nonsens!"
„Stel U gerust, Majoor, we zullen Uw
geduld niet op een al to zware proef
•stellen," trachtte Tolefree hem te kal-
moeren. „U wenscht ongetwijfeld te we
ten wat Uw stiefdochter overkomen is,
nietwaar? Zooals Mr. Fiddick reeds
heeft gezegd, bestaat er vermoedelijk
eenlg verband tusschen hetgeen er met
haar gebeurd is cn den moord op Har-
ley. Ik weet niet of U met het motief
tot dien moord op de hoogte bent? Hij
werd vermoord door iemand die een
aanzienlijke som gelds noodig had, wel
ke som zich tijdelijk in Harlev's bezit
bevond. Eén van de personen er wa
ren er vprschcidenen die van dat
geld afwist was een zekere Bennetts, de
boerenknecht van één Uwer pachters."
„Bennetts!" riep Cramb. „Die vent
tegen wien Harlev mij een vervolging
wilde doen instellen?"
„Niemand anders. Donderdag, toen
Harley ®r op uittrok voor die geheim
zinnige onderneming die U zoozeer ver
baasde. ging Bennetts er eveneens op
uit. Dat verklaart misschien eenlgs-
zins waarom Harley een revolver bij
zich stak. Bennetts wist in ieder geval
dat er dien middag een belangrijk gelds
bedrag, toebehoorend aan Uw firma,
langs dien weg vervoerd zou worden.
En Harley wist het eveneens."
„Wat wilt U daarmee zeggen dat
Harley een dief was?"
„Dat dacht ik aanvankelijk. Nu weet
ik beter. Hij was een uitstekende kerel
die een misdaad wilde verhinderen en
er het leven bij inschoot. Hoe dan ook,
bepaal Uw aandacht bij Bennetts. Hij
was één van de twee kerels die Jane
ontvoerde, kort nadat U haar dien Za
terdagavond bij het hek alleen had ge
laten. Zij behandelden haar allesbe
halve zachtzinnig, en hielden haar ge
vangen tot wij haar vonden. Het zal U
ongetwijfeld aangenaam zijn te verne
men dat Bennetts cn zijn eh assis
tent zich in handen van de politie be
vinden. En mocht Mr. Fiddick er on
verhoopt vannacht niet in slagen de
hand te leggen op den moordenaar dan
is er nog niets verloren. Er zijn zoo van
die behandelingen die Bennetts en Co.
ongetwijfeld aan den praat zullen bren
gen."
„Dus Bennetts is in leder geval de
moordenaar niet?"
„Nee, Majoor... hij heeft geen, wat
zullen we zeggen, durf genoeg om een
moord te begaan."
„Ik mocht dien kerel niet," zei Cramb.
„Ik had Harlay's zin behooren te doen."
„Dat zou verstandig geweest zijn," zei
Tolefree. „Maar, gedane zaken... En
fin. ik zou echter wel eens willen weten
hoe Harley er achter is gekomen dat
het geld dan en dan door Monson's
Wood vervoerd zou worden, en tevens
hoe hij ontdekte dat iemand van plan
was zich er meester van te maken. U
hebt hem toch zeker niet ingelicht?"
„Ik? Welnee, zeker niet. Bemoei me
nooit met de zaak, laat alles aan Trin-
nery over. Harley evenmin, ging alleen
over mijn persoonlijke aangelegenhe
den."
„Dat vermoedde ik reeds," zei Tole
free. „Doch, hoe dan ook, Harley kreeg
er de lucht van. Harley verhinderde
den diefstal, kaapto den dieven het
geld om zoo te zeggen voor den neus
weg, bracht het hierheenwaar hij
vanwege dat geld vermoord werd."
„Achtervolgd?"
„Dat hoop ik zoo aanstonds te ont
dekken. Ik geef U slechts de feiten
voor zoover ze mij bekend zijn, en de
theorie die ik mij gevormd heb zoo U
daar belang in stelt. Op die manier ko
men we meteen den tijd door. Als dan
de crisis losbreekt kunt U met kennis
van zaken oordcclcn."
Tolefree keek op zijn armbandhorloge
„Tien minuten ongeveer, Fiddick?"
Fiddick keek op het zijne. „Zoo onge
veer," zei hij.
„Hou je gereed de deur te openen
zoodra ik het sein geeft., Farrar."
Cramb scheen zich in de situatie te
schikken.
„Ik ga zoolang zitten," zei hij, op den
leunstoel toeloopend. Hij zette zijn
tasch op den grond, ontdeed zich van
hoed en jas, cn ging zitten. Leybrook
keek van zijn hooge standplaats op
hem neer, zwijgend en onbeweeglijk,
voortdurend de trap bewakend.
„Zooals U ziet," vervolgde Tolefree
de uiteenzetting van zijn theorie,
„draait alles om dat geld, om Harley,
om den man die het geld in handen
wenschte te krijgen. Dien nacht waren
ze hier heiden samen. Willen we den
moordenaar van Harley vinden, dan
dienen we den man te zoeken die het
plan tot den overval ontwierp. Het
moet iemand zijn die zeer nauwkeurig
met de gebruiken van de firma op de
hoogte is. Hij moet geweten hebben dat
het totaal der loonen juist die week
buitengewoon hoog zou zijn. Hij moet
tevens geweten hebben dat Harley van
plan was in te grijpen. Doch tenzij hij
persoonlijk bij den overval tegenwoor
dig was, kon hij niet eerder weten dat
het plan schipbreuk goleden had dan
toen Harley met het geld terugkeerde."
„In dat geval," zei Cramb, „begrijp ik
niet hoe U hem zoudt kunnen identifi-
ceeren."
„Niet? Wel, Majoor, het volgt uit de
omstandigheden en laat zich gemakke
lijk afleiden. Ten eerste, hij wachtte de
terugkomst van Harley af. En waar
wachtte hij, denkt U? In Uw kantoor-
tje!''
„Hoe
„Hoe ik dat weet? Op het oogenbllk
dat wij de woning bereikten slechts
enkele minuten nadat de moord had
plaats gehad lag het vertrek in het
donker. Doch de lamp moest kort gele
den hebben gebrand. De ballon was
nog heet. Toen Harley het vertrek be
trad, had hij het geld bij zich in de
zwarte leeren tasch waarin Trinnerv
het gepakt had. De aanwezigheid van
die tasch was, naar ik vermoed, voor
den man die Harley opwachtte vol
doende bewijs voor het mislukken van
den overval. Het is echter ook mogelijk
dat Harley hem onmiddellijk zijn be
schuldiging voor de voeten wierp. Uit
de verklaring van Miss Jane en Peter
Hurst blijkt immers dat er een twist
aan den moord voorafging. Die twee
vermoedden natuurlijk dat er inbrekers
aan het werk waren. Hurst greep zijn
revolver en snelde naar heneden. Op
dat oogenblik brandde er licht In het
kantoortje. Hij ging er binnen, en wat
er daarna voorviel kan slechts hij of de
moordenaar ons vertellen. Ik meen
evenwel dat het, ruw geschetst, hier op
neerkomt: Harley en de moordenaar
worstelden om het bezit van de tasch,
Hurst probeerde de vechtenden te
scheiden maar werd kwalijk voor zijn
tusschenkouist beloond. De moorde
naar greep hem bij de keel ik vond
later den knoop die tijdens de worste
ling van Peter's pyjama werd ge
scheurd en ontrukte hem de revol
ver. Zoodra Harley zag dat de ander
een revolver in de hand had, snelde hij
het vertrek uit. De kogel trof hem,
juist toen hij achter de tafel dekking
wilde zoeken. De moordenaar draaide
onmiddellijk het licht uit. Het eerste
wat hij doet is de tasch te ledigen, dan
snelt hij de hal binnen. Er was een be
paalde reden die hem verhinderde door
de voordeur te ontkomen en een an
dere die hem verhinderde langs de
trap naar boven te gaan. Hij wierp de
leege tasch achter den stoel waar U op
het oogenblik zit, Majoor, en ontkwam
door de deur aan de andere zijde van
het kantoor."
„Ik weet 't niet," zei Cramb, „maar
't lijkt mij grootendeels raadwerk, bes
te man."
„Dat zal ik niet ontkennen," zei To
lefree^ „maar we zullen het spoedig
weten." Hij keek opnieuw op zijn hor
loge. „Ik beweerde aanvankelijk dat
als we de zwarte tasch konden terug
vinden, we tevens den moordenaar in
handen zouden hebben. Dat bleek een
vergissing, want toen Parsons de tasch
vond was deze leeg. Wat we dienen te
ontdekken, is waar het geld zich be
vindt. En ik heb gegronde hoop dat
we het spoedig zullen vinden."
Tolefree schreed de hal door en liep
op den leunstoel toe.
„Doe die beroerde revolver weg!" zei
Cramb.
(Wordt vervolgd)
