John Buil begeert
Russische bruid
LONDEN IN BEGINSEL
BEREID TOT
DRIEVOUDIG VERBOND
Man vermoordt zijn vrouw
en tweejarig kind
DE EEMLANDER
Donderdag 25 Mei 1939
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
37e Jaargang No. 310
Wat doet Vadertje
Stalin?
„Amerika aan de zijde
van het Fransche
volk"
Foreign Office
werkt formule
uit
De Britsch-Turksche
betrekkingen
Cycloon op Deli
KONINGIN NAAR
LUIK
VERTROKKEN
Opnieuw wordt Haarlem opgeschrikt
door nachtelijk drama
Licht op:
9 uur 32 min.
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
week met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.15
Binnenland tranco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513
MET MAANDAGOCHTENDBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 14 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer,
elite regel meer f 0.25. Liefdadigheids-advertentiên voor de
helft van Jen prijs. - Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f LBewijsnummer extra f 0.05
L.ORD HALIFAX is terugge
keerd van zijn reis naar Parijs
en Genève. Hij heeft het Britsche
kabinet zijne ervaringen en indrukken
medegedeeld. De Britsche regeering
heeft daarna eene verklaring afgege
ven met betrekking tot haar bereid
heid om met Rusland en Frankrijk
een drievoudige defensieve alliantie te
sluiten. Mag men de berichten ge-
looven, dan is zij hiermede tegemoet
gekomen aan vroeger door Rusland
geopperde bezwaren. John Buil heeft
het hoofd gebogen voor de mannen
van het Kremlin. Thans wacht hij af,
hoe de Russen zullen beschikken over
zijn aanbod, dat naar het uiterlijk te
oordeelen eer den vorm van een ver
zoek dan van een aanbod heeft. Na
drukkelijk verklaarde de Britsche pre
mier in zijn hoogergenoemde verkla
ring, dat er nog eenige moeilijkheden
uit den weg moeten worden geruimd
alvorens de door Londen beoogde
alliantie tot stand kan komen. Welke
zijn deze moeilijkheden? Omvatten de
Britsche plannen ook een defensief
verbond voor het geval, dat Rusland
in Oost-Azië in een gewapend con
flict zou worden gewikkeld? Is de con
sequentie van de Britsche plannen,
dat eerlang de aanvoerders van het
Roode leger in Parijs en Londen zul
len komen om kennis te nemen van
de militaire geheimen van de Fran-
sche en Britsche generale staven? Zul
len de Russen voortaan gelden als de
hoeders van de Poolsche vrijheid en
van de integriteit van het Poolsche
grondgebied? Zullen Russische gene
raals eerlang te Warschau als helpers
in den nood worden verwelkomd? De
consequenties van een Britsch
Fransch.Russisch acoord kunnen
wonderlijk zijn. Indien zulk een
accoord tenminste tot stand komt.
INDIEN het tot stand komt. Want
omtrent de houding van Moskou is
tot dusverre bitter weinig bekend ge
worden. Er zijn wel tal van feite
lijke indicaties zoowel als geruchten,
dat de Russen niet van zins zijn om
hun steun voor een appel en een ei te
verkoopen. Welken prijs hebben de
Russen bedongen? Hoe en wanneer
zal die worden betaald? En vooral,
w i e zal dien prijs betalen? Dat de En-
gelschen zulks zelf zouden doen, is
nauwelijks denkbaar. Het was Frank
rijk, dat het Sandjak Alexandrette
aan Turkije moest afstaan om het
recentelijk getroffen accoord tusschen
Londen en Ankara mogelijk te maken.
Het waren de in Palestina wonende
Joden, die den prijs betaalden voor
redelijke betrekkingen tusschen het
Britsche Rijk en de Arabieren. Kort
om, John Bull is een uitermate con
servatief financier, die zijn brandkast
bewaakt met een ijver, een nog betere
zaak waardig. De Russen zijn, al
thans in het huidige stadium hunner
geschiedenis, nauwelijks aan te mer
ken als .vrienden van het grootkapi
taal'. Zij zullen dan ook zeker niet
om redenen van vriendschap John
Buil bij het vormen van zijn .anti-
agressie-front' hand- en spandiensten
verleenen. Alsnog: Welken prijs heb
ben zij bedongen of zullen zij be
dingen?; en wie zal betalen?
NDANKS de .optimistische' ge-
luiden, welke ten aanzien van
Rusland in Britsche en Fransche
regeeringskringen vernomen worden,
zijn er toch ook velen in Engeland,
die de m o g e 1 ij k h e i d van het tot
stand komen van het door Londen be
oogde accoord met een groote mate
van skepcis beschouwen. Van harte
geschiedt de toenadering noch aan
Britsche noch aan Russische zijde. En
de vraag rijst of een verbond, dat op
zoo weinig hartelijke basis berust, in
de practijk van den vrede en, meer
nog, in de practijk van een (even-
tueelen) oorlog veel waarde kan heb
ben. Het argument, dat alleen reeds
het feit van het bestaan van zulk een
verbond Berlijn tot voorzichtigheid
zou manen, gaat slechts ten deele op.
Immers, de waarde van dit argument
wordt bepaald door depractische
beteekenis van de door Londen be
oogde overeenkomst. Een platonische
omsingeling zou Duitschland noch
deereji noch remmen, maar hoogstens
prikkelen. Slechts eene omsingeling,
die gefundeerd is in militaire macht,
zou remmend kunnen werken. En
de wezenlijke waarde van een bond
genootschap ongeacht tusschen
welke staten het wordt gesloten
blijkt pas te kwader ure. Wil
men een tweetal voorbeelden? Dan
denke men aan Italië's gedragslijn
tijdens den wereldoorlog en aan
Frankrijk's houding jegens Tsjecho-
Slowakije in September 1938.
L-J ET antwoord op de vraag, wat
de Russen nu zullen doen, zal
naar het zich thans laat aanzien nog
wel eenige dagen op zich doen wach
ten. Dit antwoord zal voor de ont
wikkeling der gebeurtenissen in ons
werelddeel in den loop der komende
maanden in sterke mate beslissend
zijn. Het lot van het TurkschBrit
sche accoord zal er mede door wor
den bepaald. De Britsche regeering
heeft zich na Chamberlain's jongste
verklaring welhaast op genade of
ongenade overgeleverd aan het
Kremlin. Hoe de Russen ook zullen
beslissen, steeds zullen zij voor het
forum der wereld kunnen verschijnen
als overwinnaars in den diplomatie-
ken strijd met Londen. Is dit in feite
niet een grooter prestige-verlies voor
John Buil dan de bezetting van Praag
door Duitsche troepen?
NEW YORK, 25 Mei (Havas). Uit
naam van de Fransche regeering heeft
de Fransche ambassadeur te Washing
ton, de Saint Quentin, heUFransche pa
viljoen op de tentoonstelling van New
York geopend met een rede, waarin hij
de Amerikaansche autoriteiten dankte
voor hun gastvrijheid.
Burgemeester La Guardia heeft gewe
zen op de vriendschapsbanden tusschen
het Amerikaansche en het Fransche
volk. „Heden ten dage, zoo zeide hij, be
hoeven wij niet onze toevlucht te nemen
tot rhetoriek of poëzie om uiting te ge
ven aan onze vriendschap of de wereld
te toonen, dat wij in 1939 aan uw zijde
staan, zooals het Fransche volk in 1776
aan onze zijde stond. Wij noodigen de
wereld uit,-een vergelijking te maken
tusschen het geluk onzer volken en de
zoo zeer geprezen discipline der dicta
turen".
MALTA VEILIG TEGEN
AANVALLEN
MALTA, 25 Mei (Reuter). —.Gouver
neur Bonham Carter heeft in een alhier
gehouden rede verklaard, dat Malta bin
nen zeer korten tijd zoo sterk zal zijn,
dat een aanval op het eiland een uiterst
gevaarlijke onderneming zou zijn. Hij
zeide, volledig op de veiligheid van Mal
ta te vertrouwen. Sedert September was
de sterkte van de luchtafweer verdub
beld.
Het Engeïsche Koningspaar in Canada. Een snapschot van het bezoek
van Koning George en Koningin Elizabeth aan het Parlement te Ottawa
PARIJS, 25 Mei (Havas) In
Fraïï'sche regeeringskringen meent
men, dat overeenstemming tot
stand is gekomen over de essen
tieele kwestie, die den grondslag
vormt van de Fngelsch-Fransch-
Russische onderhandelingen. Het
Britsche kabinet heeft in beginsel
goedkeuring gehecht aan een ac
coord tusschen Frankrijk. Enge-
and en Rusland tot rechtstreek-
schen bijstand aan elkander. De
deskundigen van het Foreign Of
fice gaan thans een formule uit
werken, waarin dit antwoord vast
gelegd wordt.
Deze formule zal zoo spoedig mo
gelijk wellicht reeds heden aan
de Fransche regeering worden voor
gelegd. Wanneer de tekst goedge
keurd zal zijn te Parijs en Londen,
zal de Britsche ambassadeur te
Moskou, Seeds, hem aan Molotof
overhandigen, terwijl Bonnet er me-
Voor de leden van het Engeïsche Parlement werden deze week te Northolt de
meest moderne machine der Britsche luchtmacht gedemonstreerd. Een eska
der passeert voor. de belangstellende toeschouwers.
dedeeling van zal doen aan den Rus-
sischen ambassadeur te Parijs, die
door zijn regeering gemachtigd is
de onderhandelingen te Parijs te
voeren.
In Fransche diplomatieke kringen
denkt men, dat het Engelsch-Fransch-
Russische accoord zeer snel zijn defini
tieven vorm zal krijgen, misschien zelfs
reeds vóór het einde van deze week, of
anders in het beein van de volgende
week. Het accoord. zon verduidelijken de
genoemde kringen, zal ingevoegd wor
den in het geheel der pacten, die een
gecoördineerd svsteem vormen van ge-
liike wederkeerige verplichtingen tot
verzet tegen agressie of tegen nogingen
tof nverhcersrhing in Europa.
De aankondiging van Chamberlain
dat de onderhandelingen met de Sovjet-
Unie waarschijnlijk weldra met succes
bekroond zullen worden, is aanleiding
tot voldanen commentaar in de Britsche
pers van alle richtingen, De Times zegt.
dat het getuigt voor de diplomatieke be
kwaamheid der onderhandelaars, dat
reeds een zoo groote overeenstemming
van opvattingen bereikt is. Bovenal be
wijst dit. dat een sterke gelijkheid van
doelstelling de onderhandelenden tot
elkander heeft gebracht
Het Poolsche telegraafagentschap pu
bliceert het volgende omtrent de onder
handelingen tusschen Engeland en Sov-
iet-Rusland: „De houding van Polen ten
aanzien van de onderhandelingen van
Frankrijk en Groot-Brittannië met de
URSS heeft geen enkele wijziging on
dergaan, in strijd met berichten van
sommige buitenlandsehe telegranfagent-
schappen. Polen heeft geen enkele re
den om die mogendheden te hinderen
aangezien deze onderhandelingen geen
nieuwe verplichtingen voor Polen in het
leven kunnen roenon Polen heeft geen
aanleiding bezwaren noch reserves te
maken, hetgeen slechts zou kunnen ge
schieden. wanneer de/onderhandelingen
nadeel zouden toebrengen aan zijn be
langen".
De Duitsche pers toont zich volgens
Havas geprikkeld door de te verwach
ten overeenstemming tusschen Engeland
en .Rusland. In hun commentaar op de
aankondiging van Chamberlain spreken
do bladen van een „capitulatie voor
Moskou". De Lokal Anzeiger schrijft:
„Uit de verklaringen van Charhberlain
volgt, dat do Britsche regeering voor
nemens is Moskou nieuwe voorstellen
te doen on den grondslag der besprekin
gen te Genève. Dit. zoogenaamd nieuwe
plan schijnt een teruggrijpen op de
Fransche compromis-formule te heteeke-
rien. Het Britsche kabinet heeft gister
morgen een besluit in dien zin gpnomen
7.oo vollrek. zich de capitulalie der Brit
sche regeering en bet opgeven van de
onafhankelijke politiek" Het hlad keert
zich verder tegen ierier hijslandsplan.
dat het „een br.utale en duidelijke om.
singeling van Duitschland" noemt.
LONDEN, 25 Mei (Reuter). De Turk-
sche ambassadeur, Tevfik Aras, heeft
aangezeten aan een diner in het Lager
huis als gast van de parlementsleden,
behoorende tot de „Imperial Policy"-
groep. Hij hield in het Fransch een rede,
waarin hij den nadruk legde op de
nauwe overeenstemming tusschen Tur
kije en Engeland.
Voor het eerst sedert den oorlog heeft
Turkije in Engeland materiaal besteld
voor zijn spoorwegen. De order, welke
de grootste, exportorder is. die sedert ja
ren in Engeland is geplaatst, heeft be
trekking on -58 locomotieven, voor reke
ning der Turksche regeering, welke on
geveer een millioen pond sterling zullen
kosten.
Ravage aangericht op een
onderneming
MED AN, 25 Mei (Aneta). Eerst
heden is bekend geworden, dat in de
omgeving van Medan eergisteren
een cycloon heeft gewoed. Eerdere
berichten kwamen niet door, daar
de telefoonlijn beschadigd was.
Op het emplacement van de ta
baksonderneming Soengeimentjirin
(Arendsburg) zijn acht reusachtige
boomen ontworteld.
Een der boomen kwam neer op een
materiaalschuur, waarin zich vijf koe
lies bevonden, een koelie is gedood en
vier zijn gewond. Een andere boom
stortte op de bijgebouwen van een as
sistentenwoning, terwijl ook een koelie
huis door een vallende boom werd ver
nield. Vier droogschuren, met tabak ge
vuld, zijn ingestort, een aantal andere
ernstig beschadigd. De schade wordt
echter door verzekering gedekt. De ver
uieling aan de nog 1e veld staande ta
bak is van weinig beteekenis, daar deze
reeds voor het grootste gedeelte is afge-
oogst. De cycloon hield drie kwartiei
aan, zoodat de onderneming thans een
beeld van ware ravage is.
BRITSCH-DUITSCHE
WRIJVING
LONDEN, 25 Mei (Reuter). De twee
Britsche leden van het „wereldcongres
voor ontspanning en vrijen tijd" hebben
voor het lidmaatschap bedankt. In een
brief aan het secretariaat van het con
gres, dat te Berlijn is gevestigd, ver
klaart de secretaris van den nationalen
raad voor de volksgezondheid voor Enge
land en Wales, dat het helaas steeds
duidelijker wordt, dat de beweging in
Duitschland voortdurend meer gebruikt
wordt als een werktuig van politieke
propaganda. Hij klaagt eveneens over
aanvallen op het internationale arbeids
bureau, op den directeur hiervan en op
den president der Vereenigde Staten.
TT ET programma van den
derden dag van het be
zoek onzer Koningin aan Bel
gië wordt grootendeels inge
nomen door een bezoek aan
de watertentoonstelling te
Luik. Vanmorgen te 10.55 uur
zijn Koningin Wilhelmina en
Koning Leopold per specialen
trein van Brussel naar Luik
vertrokkenLangs den weg
van het paleis naar het Noor
derstation had zich een nog
vrij groote menigte opgesteld
die de beide vorsten bij het
voorbijrijden hartelijk toe
juichte. Vooral op het plein
voor het station was het druk.
Ofschoon er een half uur voor
het vertrek geen perronkaar
tjes meer werden afgegeven,
stonden toch zeer vele nieuws
gierigen, die er blijkbaar vroeg
voor waren gekomen, in de
fraai versierde stationshal.
Ook hier klonk bij het passee-
ren der beide vorsten luid
gejuich.
De reis naar Luik werd mee
gemaakt door hef voltallige
gevolg der beide Majesteiten,
waaronder zich ook de Neder-
landsche gezant te Brussel en
de Belgische gezant te 's-Gra-
venhage bevonden.
HAARLEM, 25 Mei. Terwijl
het drama in de Hertzogstraat,
waarbij een 25-jarige verzekerings
agent om het leven is gekomen,
nog versch in het geheugen ligt,
heeft zich thans opnieuw in Haar
lem-Noord een afschuwelijk dra
ma afgespeeld. In den afgeloopen
nacht heeft n.l- de 33-jarige elec-
tricien, C. G., in zijn woning aan
de Kaninefatenstraat eerst zijn
26-jarige vrouw en daarna zijn
tweejarig dochtertje met een bei
tel vermoord. Daarna poogde hij
zichzelf van het leven te berooven,
hetgeen echter mislukte.
OMSTREEKS halfeen werden omwo
nenden gewekt door hulpgeroep in
de stille straat. Het bleek, dat de
kostganger van G., de 36-jarige H., in
nachtgewaad naar huiten was gesneld
om hulp te halen, daar G., na een woor
denwisseling, zijn vrouw met een beitel
Ie lijf was gegaan. H., die in een kamer
naast die van het echtpaar slaapt, was
door het tumult wakker geworden en
had de vrouw te hulp willen snellen.
Toen G. zich echter ook togen hem keer
de, was, H. naar builen gehold. In zijn
haast had hij echter de voordeur in het
slot geslagen. Door zijn geschreeuw ont
waakten de huren en één hunner, de
heer W., trachtte zich toegang tot de
woning te verschaffen. Hij moest daar-
(oe een ruit inslaan, waarbij hij zich
ernstig aan de rechterarm verwondde.
In het portaal onder aan de trap
vond hij de vrouw van G., badende
in haar bloed. G.. die door het dolle
heen was, stak en sloeg haar met
een heitel. Door de kwetsuren aan
zijn arm was de heer W. echter niet
in staat G. te overmeesteren, en om
dat G. ook hem te lijf wilde gaan,
moest hij wel retireeren.
Inmiddels was de politie gewaar
schuwd cn toen deze arriveerde, ging
men opnieuw de woning binnen. Het
bleek, dat de vrouw van G. ten gevolge
van de steken en de slagen met den bei-
fel en het groole bloedverlies reeds was
overleden, zoodat geneeskundige hulp
niet meer mocht baten. Op de slaapka
mer deed men nog een gruwelijke ont
dekking. Met den beitel, waarmede hij
zijn vrouw van het leven had beroofd,
had G. ook zijn tweejarig dochtertje ge
slagen en gestompt, waardoor de kleine
vrijwel direct gedood moet zijn. Vervol
gens had hij zichzelf met den heitel in
het onderlichaam gestoken en jvas, met
het lijkje van zijn kind in de grmen ge
klemd, op bed gaan liggen.
Nadat zijn wonden door een dok
ter waren verbonden, werd G. naar
het St. Elisabeth gasthuis overge-
i bracht. Men vreesde aanvankelijk
voor zijn leven en daarom werd hem
j terstond een verhoor afgenomen.
Hieruit bleek, dat G. Zaterdag j.l.
uit het ziekenhuis was ontslagen,
waar hij een blindedarmoperatie
had ondergaan.
Hoewel de geneesheeren hadden ver
klaard, dat hij geheel genezen was,
meende G. echter, ongeneeslijk ziek te
zijn. Dit idee-fixe heheersehte voortdu
rend zijn gedachten, en gisteren besloot
hij zijn vrouw en kind van het leven te
berooven, om daarna zelfmoord te ple
gen. Reeds gistermiddag had hij den
beitel van den zolder gehaald, welke hij
als werktuig bij zijn afschuwelijk plan
wilde gebruiken.
G., die reeds gcruimen tijd werkloos is,
staat in de straat waar hij thans vier
jaar woont, als stug en onvriendelijk
bekend. Hij bemoeide zich nooit met
iemand.
De lijken der beide slachtoffers zijn
naar het St. Elisabeth ziekenhuis over
gebracht. waar rir. Hulst uit Leiden de
sectie zal verrichten.
ERNSTIG SPOORWEGONGELUK IN
SPANJE
MALAGA, 25 Mei (D.N.B.). Gis
teren zijn bij het aanbreken van den
dag in de nabijheid van Campannillas
de expressetrein Malaga-Sevilla en de
express Cordoha-Maiaga met elkander
in botsing gekomen ten gevolgd van
een verkeerden wisselstand. Er vielen
zeven dooden en veert'g gewonden.
W eerverwachting
Voor Twente, Achterhoek en
Limburg: Koeler overdag, meest
zwaar bewolkt, later eenige lichte
regen, zwakke tot matige wind uit
Noordelijke richtingen.
Voor het overige gedeelte van
ons land: Iets koeler overdag, ge
deeltelijk bewolkt, droog weer,
meest matige N. tot N.O. wind.