VARKENSMARKT1
Weekeind- en zomerretours
Nederl. Spoorwegen
bij de
AMERSFOORT
Zomerretours blijven een
maand geldig
BIJKANTOOR TE AMERSFOORT
Belangrijkste
nieuws
DE EEMLANDER
Donderdag 1 Juni 1939
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwai 2a
37e Jaargang No. 316
r
Niet 't laatste
woord!
Koffie-schaarschte in
Italië
Prinses Beatrix
leert
loopen..en vallen
Reis- en Passagebureau „Mundus" N.V. Hilversum
op andere pagina's
v.
ONTPLOFFING
in een school
Prins Bernhard ais cineast:
„OnsPrinsesje loopt!"
EEN SMALFILM IN
KLEUR
,,Er komt geen oorlog
zegt men in Duitschland
r
MAAND VERLOF
voor grenstroepen
vJ
Licht op:
9 uur 41 min.
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
week met gratia verzekering tegen ongelukken) f 0.15
Binnenland tranco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERC. 513
MET MAANDAGOCHTENDBLAD
DAGBLAD
DDI IC f)FR AnVFRTFNTlFN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer.
UtK flüïUmn"EW e,Ke regel mecr f 0.25. Liefdadigheids-advertentiën voor de
helft van Jen prijs. - Kleine Advertentiên KEITJES" bij vooruitbetaling 1 5 regele
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
XT AAR wij vernemen heeft de directie der Ned. Spoorwegen be-
sloten tot het invoeren van weekeind- en zomerretours. Met
ingang van Zaterdag 3 Juni zullen,gewone retourkaarten, afgegeven
op Zaterdag en Zondag, voor den terugreis geldig zijn tot en met
Maandag. Gewone retours, afgegeven in het tijdvak van 1 Juli tot en
met 4 September zullen voor den terugreis één maand geldig zijn, met
dien verstande echter, dat deze geldigheid zich niet langer zal uit
strekken dan tot uiterlijk 5 September 1939.
IN zijn toelichting tot dit voor
het reizend publiek zeer ver
heugende bericht, zeide de presi
dent-directeur, prof. dr. ir. J.
Goudriaan, onder meer dat
deze maatregelen een voorloopig
karakter dragen, en dat hiermee
nog lang niet het laatste woord op
het gebied van de tariefspolitiek
der Ned. Spoorwegen is gezegd.
Men werkt thans in vele instanties
aan het bekende „vastrecht-
farief", en het is zeer waarschijn
lijk, dat met de invoering daarvan
in den komenden herfst een begin
kan worden gemaakt.
Nu, na het ook voor de directie der
N..S. zeer verrassend arrest van den
Hoogen Raad, de wilde bussen sinds
jWoensdag 24 Mei van den weg zijn ver
dwenen, mag een stijging van het aan
tal treinpassagiers verwacht worden. En
het is nu eenmaal een feit, dat de N.S.
pas dèn goedkoop en economisch kun
nen Averken, wanneer zij een massaal
vervoer te verzorgen krijgen. Elke stij
ging der omzetcijfers oefent onmiddel
lijk een reactie ten gunste op de tarieven
Uit.
Natuurlijk wil iedereen graag zoo
goedkoop mogelijk reizen; het is
alleen maar de vraag, hoe men dit
resultaat bereiken wil.
De verkeerde methode is, de concur
rentie op te zweepen, en te redeneeren:
de spoorwegtarieven moeten wel
zakken, als Ave de Spoorwegen maar
genoeg vervoer aftappen. Daardoor
maakt men den toestand echter steeds
slechter.
De juiste methode wil niet de concur
rentie op de spits drijven, Avaardoor elke
fvinstrnarge verdwijnt, maar zorgt voor
een lagen kostprijs, waaruit logisch
voortvloeit een lage tariefprijs. Voor het
bereiken van een lagen kostprijs geldt
slechts één Avet: de vervoersdichtheid
zon hoog mogelijk opvoeren, met andere
woorden: te streven naar de grootst mo
gelijke economie van het vervoer. En
daarbij dient men wel in het oog te hou
den dat het spoorwegbedrijf verreAveg de
laagste variabele kosten heeft, zoodat
concentratie van het vervoer naar de
zen kant, de meest economische oplos
sing beteekent.
Inderdaad worden door de ver-
ÖAvijning der wilde bussen bepaalde
belangen geschaad. Er zal minder
benzine worden verkocht, en de
werkloosheid zal wellicht iets stij
gen. Maar dit laatste ziet men bij
elke rationalisatie, en hiertegenover
staat, dat het geld dat bespaard
Avordt waar het niet wordt verkwist
aan een onnoodig vervoersapparaat,
voor andere doeleinden kan worden
besteed. Rationalisatie brengt uit
eindelijk nimmer stijging van
werkloosheid.
Ten slotte het publiek. Uit een oog
punt van veiligheid wordt zijn belang
het beste gediend door het railvervoer,
zooals blijkt uit de statistieken. Voorts
is de bedrijfszekerheid bij de N.S. on
tegenzeggelijk het grootst; onder alle
omstandigheden kan men op de Spoor-
Avegen vertrouwen. Resten nog de kos
ten. De economie van het railhedrijf kan
men echter eerst dan beoordeelen. wan
neer het tot zijn eigenlijke taak is terug
gekeerd, nl. de verzorging van het mas
sa-vervoer. In. dit verband zinspeelde
prof. Goudriaan op de invoering van het
geheel nieuwe vastrechttarief. na afloop
van de zomervacantics.
Hoe meer reizigers de N.S. gaan
vervoeren, hoe goedkooper de tarie
ven kunnen worden. Evenals het
Staatsbedrijf der Posterijen, ongehin
derd door concurrentie, steeds eco
nomischer, en daardoor goedkooper
gaat werken, zoo zullén ook de
Spoonvegen een steeds goedkooper
vervoermiddel worden, naarmate de
concurrentiestrijd meer wordt ge
ëlimineerd.
Met name in Nederland kan het rei
zen nog veel intenser Avorden. In dit op
zicht is de Nederlander te hokvast, een
bezoek aan veraf gelegen gewesten zal
hem niet alleen ontspanning bieden,
maar zijn gevoel voor nationale eenheid
versterken.
De tegenwoordige retours kwa
men het vervoer voor touristische
doeleinden eigenlijk het minst ten
goede, omdat zij slechts één dag
geldig bleven. Juist het particuliere
vervoer, dat het meest gevoelig is
voor prijsverlaging, werd tot dus
verre het minste gediend. Natuur
lijk zou de meest ideale toestand
zijn een voor ieder bereikbaar,
zeer laag enkele reis tarief! Maar
als „overgangstoestand" zullen on
getwijfeld ook de nieuwe retours
bij het publiek een gunstig onthaal
vinden.
Prol. Dr. Ir. J. GOUDRIAAN
ROME, 1 Juni (A.N.P.). In ver
band met de koffieschaarschte in Italië,
die volgens de interpretatie der fas
cistische autoriteiten veroorzaakt Avordt
door het feit, dat enkele koffielanden
OPENT M O R 0 E N VRIJDAG 2 JUNI 3 uur n.m. een
De Directie noodigt allen uit tot een bezoek. Zij hoopt door
goede service en nauwkeurig werken het vertrouwen
eener uitgebreide clientèle te verwerven.
STADSNIEUWS
Melk voor 8 cent per Liter verkocht (Kan
tongerecht)
(tweede blad pag 1)
DEZE beide toto's van ons kleine
Prinsesje, waarop wij Haar zien
loopen ...en vallen, zijn ontleend aan
een door Z.K.H. Prins Bernhard ver
vaardigde kleurenfilm, welke vanaf
Vrijdag 2 Juni gelijktijdig in de Cineac
theaters te Amsterdam, Den Haag en
Rotterdam wordt vertoond. Overeen
komstig den wensch van Z.K.H. komt
de opbrengst van de film ten goede
aan de ontspanningsgelegenheden voor
militairen aan de grens en in de mili
taire garnizoenen
alleen in deviezen en niet met Itaii-
aansche producten betaald willen Avor-
den, heeft de minister van financiën er
op gewezen, dat de fiscus een bijzonde
re belangstelling aan den dag legt voor
het koffieverbruilc en indien noodig, be
langrijke bedragen in Italiaansche va
luta ter beschikking zal stellen voor
het bevorderen van den aanplant van
koffie, in Italiaansch-Oost-Afrika.
Sedert gcruimen tijd werden overi
gens in Italiaansch-Oost-Afrika pogin
gen ondernomen met het telen van een
bijzondere geurige en met den Euro-
peeschen smaak overeenkomende kof
fieboon. Ook is de Italiaansche regee
ring met enkele landen, zooals Vene
zuela, besprekingen begonnen aroor het
leveren A'an koffie in ruil voor Italiaan
sche producten.
Talrijke gewonden
AKRON (Ohio), 1 Juni, (Havas).
Een ontploffing, die naar men ge
looft ontstaan is door een ophoo
ping van natuurgas, dat gebruikt
werd voor verwarming, heeft in
het stadje Barbertown een school
vernield. Twee en veertig kinderen
van zes tot elf jaar werden ge
wond uit de puinen geborgen. Vijf
kinderen verkeeren in ernstigen
toestand. Twee onderwijzeressen
zijn eveneens gewond.
T J EEL Nederland zal de komende weken ons Prinsesje kunnen gadeslaan,
haar eerste wankele schreden volgen, genieten van haar stoeipartijtjes
met een vroolijken foxterrier, en met twee speelsche pups, mee gaan eendjes
voeren in het park, of rijden op een speelgoed olifant in de wandelgangen
van het witte huis te Soestdijk. Gezamenlijk zullen we madeliefjes gaan plukken
op de smetteloos groene gazons achter het paleis, waar Moeder en Jkvr. Feith
een oogje in 't zeil houden, en honderdduizenden paren oogen zullen zich ver
meien in die eerste parmantige dribbelpasjes, Ket ongevaarlijke vallen en het
onvermoeide weer-opstaang.K.H. Prins Bernhard, een geestdriftig cineast
naar men weet, vervaardigde van al die leuke tafereeltjes een kleuren-smalfïlm,
die met ingang van 2 Juni zal worden vertoond in de cineacs te Amsterdam,
Rotterdam en Den Haag.
Ontploffing met ernstige
gevolgen
PUCK, 1 Juni (PAT). Gisteravond
heeft zich tijdens herstelwerkzaamhe
den aan een visschersvaartuig in de ha
ven van Puck aan de Poolsche kust een
benzine-ontploffing voorgedaan, tenge
volge Avaarvan het vaartuig is gezon
ken. Vier personen kwamen om 't leven
en zeven zijn zwaar geAvond.
(Bijzondere correspondentie)
BERLIJN, eind Mei
j JUITSCHLAND vertoont in dezen
tijd van internationale spanning
een eigenaardig verschijnsel: de Duit-
sche bevolking gelooft niet aan oorlog.
Het is een feit, dat men ook in Duitsch
land de berichten, op de internationale
politiek betrekking hebbend, met groo-
te belangstelling opneemt, maar an
derzijds valt et op, dat de politieke
kwesties in de gesprekken, ondanks
dikwijls zoo heftige taal van de pers,
geenszins den boventoon voeren. Wel
kan men hier en daar natuurlijk gis
singen vernemen aangaande de moge
lijke uitAverking van de wrijving met
Polen en de nieuAve politiek van Lon
den. Maar hoe dan ook, alom komt de
vaste overtuiging voor den dag: „Er
komt geen oorlog'1.
Dit geloof in het o n av a a r s c h ij n-
1 ij ke van een Europeesche n
oorlog, ook al behoort deze geens
zins tot. de onmogelijkheden, schijnt
in het Derde Rijk diep verankerd te
zijn, al zal in sommige gevallen de
wensch ook wel de vader van de ge
dachte zijn! Terwijl de geheele yvereld
niet zonder reden beducht is voor een
gewapend conflict, stuit men in
Duitschland slechts telkens Avcer op
de kalmeerende uiting: „Er komt
geen oorlog". Of men nu met een
arbeider in aanraking komt, dan wel
met een nationaal-socialist uit regee-
ringskringen, overal krijgt men het
zelfde te hooren.
Vanwaar stamt deze eigenaardig
aandoende kalmte in Duitschland? Het
zou een dwaling zijn en voor de in liet
buitenland te vellen politieke beslis
singen uiterst fnuikend, indien men
zou willen veronderstellen, dat het
Duitsclie volk niet genoegzaam op de
hoogte is van den stand van zaken.
Een dergelijke opvatting is zeker niet.
juist, want, al wordt de pers ook van
boven af geleid, zij maakt er geen ge
heim van, hoe het buitenland op de poli
tiek van het Derde Rijk reageert. En al
heeft de enkeling in Duitschland ook
geen medezeggenschap bij de voorbe
reiding der politieke beslissingen, zoo
als zulks in de democratische staten
het geval is, toch Avorden alle Duit-
schers zonder onderscheid er stelsel
matig toe gebracht om zich op politiek
terrein thuis te gevoelen. Het is juist
dit geschoold zijn in de politiek, dat de
nationaal-socialisten gaarne „aamvak-
keren.
Zeker zijn voor de Duitsche bui-
tenlandsche politiek door de vele in
de laatste jaren behaalde succes
sen ook degenen gewonnen, die
eertijds gestreden hebben onder
andere leuzen. Het zou een tragi
sche misvatting zijn, indien men
in het buitenland de beteekenis
van dit feit zou onderschatten.
Een belangrijke bron van het; Duit
sche geloof in een „langen vrede'1, zoo
als de Duitsche rijkskanselier het on
langs formuleerde, is het besef van de
militaire kracht. Het Duitsche leger,
de Duitsche vloot en bovenal de Duit
sche luchtmacht, zijn natuurlijk facto
ren, welke bij den Duitscher zclfver-
trouwen Avekken. De vesting\val langs
de Westgrens en de uitstekende lucht-
afweerdienst versterken dit gevoel van
geborgenheid.
Duitschland acht het risico van een
aanval op zijn grondgebieu voor elke
aangrijpende partij hoogst gevaarlijk.
Duitschland's strategische positie is er
door de gebiedsuitbreidingen der laat
ste jaren op vooruit gegaan: zijn be
volking is van 64 millioen tot 86 mil-
lioen zielen gestegen én aan de beAva-
peningsinduslrie in het Roergebied
zijn de Skodafabrieken en de vermaar
de wapenfabrieken in Bri'inn nog toe
gevoegd. Zal dit geloof: „Er komt geen
oorlog", beAvaarheid worden? Het is
voor Europa ter hopen. Men zal er ech
ter aan alle zijden bijdragen voor
moeten verleenen!
Vertooning in vier cineacs
te Amsterdam, den Haag
en Rotterdam
ijNS Prinsesje loopt...!" In haar
vroolijk gebloemd ochtendjasje
dribbelt ze van de box naar het ledi-
kantje, van het ledikantje naar de
commode, en belandt dan in de ar
men van haar verzorgster, die haar
meeneemt voor het dagelijksch bad
je. Alleraardigst is het ongedwongen
spel met het schoentje en de fox.
Het speelsche hondje dartelt om het
Prinsesje heen. pakt het schoentje
af, waarmee ze zich vermaakt, maar
Beatrixje graait het Aveer terug, en
als Fox al te opdringerig wordt, is
Moeder er vlug bij, en leert hem, dat
hij zich niet alles kan pormitteeren.
Later, in het park, staat Beatrix te
midden van de kwakende eendjes, en
krijgt van Moeder brood, om ze te voe
deren, maar natuurlijk gaat het handje
onmiddellijk naar het- mondje: het korst
je brood dat voor de eendjes bestemd
was, wordt door het Prinsesje zelf sma
kelijk verorberd!
Het Nederlandsche publick Avist, dat
Prins Bernhard veel en graag filmt,
maar het ,ziet thans aan deze door den
Prins zelf vervaardigde kleurenfilm, dat
hij een zeer bekwaam smal filmer is, met
een uitstekenden kijk op de momenten,
welke zich het best voor een smalfilm-
opname leenen. Geen moment verflauwt
de aandacht van den toeschouwer. steedL
blijft het, Prinsesje in het middelpunt
van het. beeld, en slechts een zeer enkele
maal komt Moeder of Jkvr. Feith even
voor de lens.
Opdat deze prachtige kleurenfilm
geheel tot haar recht zou komen,
De minister van Defensie
heeft bij beschikking bepaald,
dat zoo spoedig als de om
standigheden zullen toelaten
een regeling zal worden inge
voerd, waarbij telkens aan een
tiende gedeelte van de opge-
roepenen van de grenstroepen
een maand verlof zal worden
gegevenHet ligt in de bedoe
ling voor dit verlof in de
allereerste plaats in aanmer
king te doen komen de mili
tairen, die uit de burgermaat
schappij noode kunnen wor
den gemist.
Avaren groote technische moeilijkhe
den te overwinnen. Het filmbeeld
van den smalfilm is n.l. veel kleiner
dan van den normaalfilm en toch is
noodig, dat het projectie-beeld even
groot en even licht-sterk op het. pro
jectie-scherm komt als bij normaal
film, opdat het publiek geen verschil
kan ontdekken met dè moderne
breediilm-projectie. Daartoe heeft de
directie van Cineac in harê theaters
smalfilm-projectoren met bijzonder
lichtsterke booglampen opgesteld,
Avelke het resultaat zijn van vele
jaren onderzoekingen en die juist
tijdig gereed zijn gekomen om de
kleuren-smalfilm van Prins Bern
hard onder de meest ideale omstan
digheden te kunnen vertoonen.
Z.K.H. Prins Bernhard heeft be
paald, dat de opbrengst van de
film ten bate komt van de ont
spanningsgelegenheden voor mili
tairen aan de grens en in de mili
taire garnizoenen.
De film duurt ruim 10 minuten, de ver*
tooningen geschieden gelijktijdig in de
beide CineacV te Amsterdam, in Cineac
te Den Haag en in Cineac te Rotterdam.
Zij vangen aan op morgen, Vrijdag, in
doorloopende voorstellingen van 9 urn
's morgens tot middernacht.
Buitenlandsch weeroverzicht
Medegedeeld door het K.N.M.I. te de
Bilt.
De drukverdeeling over West-Europa
verandert nagenoeg niet. Het gebied
van hoogen luchtdruk, Avaarvan de kern
ten Noorden van Schotland ligt, breidde
zich verder naar Noorwegen uit. Over
Duitschland en Polen nam de hoogedruk
wat in beteekenis af. In onze omgeving
blijft het zeer mooi en zonnig overdag.
AÜeen langs de kust was vanmorgen
de bewolking nog zwaar. De luchtdruk
gradiënt is over de Zuidelijke Noordzee
toegenomen, Avaardoor de N.O. wind
plaatselijk tot krachtig aangroeide. Ook
in Noord- en Middcn-Duitschland houdt
het fraaie Aveer aan, evenals in Frank
rijk en België, terwijl het overal nog iets
warmer werd. Over Italië ligt een de
pressie, Avelker invloed reeds döor be-
wolkingstoeneming in Zuid-Duitschland
is te merken.
De depressie, die gistermorgen over
Lapland lag, trok naar Noord-Rusland.
Langs de Noorsche kust nam de wind
dientengevolge in kracht af, terwijl het
in geheel Scandinavië aanzienlijk kou
ier werd. Ten Zuid-Westen van IJsland
bevinden zich nieuwe storingen, die
NoordAvaarts trekken.
W eerverwachting
Voor het geheele land: Droog,
vrij warm weer, half bewolkt
tot helder, meest matige Noord
oostelijke tot Oostelijke wind.
