Het Sovjet-antwoord
„De ware zenuwoorlog
is begonnen"
Japan hervat offensief
in Londen ontvangen
Albaneesche grondwet
plechtig overhandigd
FRANK VAN DER GOES
OVERLEDEN
Firma Ml van RAALTE
DE EEMLANDER
Maandag 5 Juni 1939
Uitgave: VALKH0FF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
37e Jaargang Ho. 320
Groote moeilijkheid:
de Baltische
landen
Uiteenzetting van Mistier voor de
Radicale Partij in Frankrijk
Roosevelt moet nog
zijn kamer houden
PRINS PAUL BIJ
GOERING
Het Chineesche korps „Durf te sterven"
weert zich in Hongkong
Engelsch schip
in
een kruisvuur
Ex-Koning Zog
naar Versailles
Aardverschuivingen
in Noord-Itali
Pleidooi voor Japansch
verbond met de as
Chamberlain's langste
vacantie
Geestelijke vader van de Soc. Dem.
Arbeiders Partij en bekend
literator
Een principieel
Marxist
Franco demobiliseert
Anti - Joodsche
actie
in Slowakije
POREUZE NETST0F
Licht op:
9 uur 45 min.
AMERSFOOR1SCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 1.95: p«r maand 0.65; per
week met gratia verzekering tegen ongelukken) f 0.15
Binnenland tranco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513
MET MAANDAGOCHTENDBLAD
PRI IC nFR AnVFRTFNTIFN »an l—4 re£c,s f 105 met »nbeöriP van een bewijsnummer,
rwua utn fluumuintn {Q25 Liefdadigheids.advcrten,jën VOOr de
helft van Jen prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1 5 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
DE BRITSCHE REGEERING PUBLICEERT
DE NOTA NIET
LONDEN, 5 Juni (Reuter). Het Russische antwoord is te
Londen ontvangen. De teksten zijn aan de Fransche en Britsche
ambassadeurs te Moskou overhandigd. De Britsche regeering bestu
deert het antwoord zorgvuldig, dat in overeenstemming is met de
punten van de redevoering, die Molotov vorige week heeft uitge
sproken. Reuter verneemt, dat de eerstvolgende stap zal zijn het
zoeken van een formule om tegemoet te komen aan de Russische
voorwaarde, dat een driemogendhedenwaarborg moet worden ge
geven aan de Baltische landen, ofschoon deze duidelijk hebben ge
maakt, dat zij van niemand een waarborg wenschen, op grond van
de overweging, dat hun veiligheid gelegen is in volkomen neutraliteit.
De andere belangrijke punten in de rede van Molotov schijnen niet dezelfde
moeilijkheid te bieden. De afsluiting van een zuiver defensief pact tot onder-
lingen bijstand tusschen de drie landen wordt niet in twijfel getrokken. Met
vertrouwen verwacht men, dat de vorm en de omvang van den onmiddellijken,
daadwerkelijken bijstand, die gegeven zal moeten worden in geval vap agressie
op andere staten dan Frankrijk. Engeland en Rusland, op bevredigende wijze
zal worden geregeld. De Britsche regeering publiceert de nota niet.
in dit gebied. Dat, is evengoed van toe
passing on Duitschland als op de
U.R.S.S.
De Baltische staten verhelen hun
ongerustheid niet, welke gewekt
wordt door den wensch der Sovjets
om hun bescherming uit te strek
ken over de Baltische staten en
toonen weinig gehaastheid om de
garantie van hun Oostelijkcn na
buur te aanvaarden.
Wie weet of in den tegenwoordigen
toestand een nauwere harmoniseering
van de politiek der Baltische landen
en die van Polen niet de rationeelste
oplossing zou zijn.
TEN aanzien van de Britsch-Rus-
sische onderhandelingen schrijft
het Poolsche orgaan der groot
industrie „Kurjer Polski" dat het pro
bleem van een waarborg' aan de Bal
tische landen Polen van nabij raakt,
aangezien niets, wat de Baltische aan
gelegenheden aangaat, Polen onver
schillig kan laten.
Polen zal nooit toestaan, dat een
vreemde mogendheid zich installeert
DE ZITTINGSPERIODE
'VAN
HET PARLEMENT
PARIJS, 5 Juni (Havas). De voor
zitters en algemeens secretarissen van
de departementale federaties van de
Radicaal-Socialistische partij hebben
besloten, aan Daladier de concIi«ies
voor te leggen, waartoe zij gekomen
zijn ten aanzien van de kwestie eener
eventueele verlenging van de zittings
periode van het parlement.
Deze conclusies komen hierop neer:
1. Daar het niet bekend is, hoe de
internationale gebeurtenissen zich zul
len ontwikkelen, is het niet mogelijk,
reeds thans een besluit te nemen ten
aanzien van de verlenging.
2. De vergadering verwerpt iedere
verlenging op termijn, alsook het geldig
verklaren van een zesjarig mandaat
voor het thans zittende parlement.
3. De vergadering meent het niette
min aan Daladier te kunnen overlaten,
te beslissen over een „voorloopig uit
stellen" van den verkiezingstijd, indien
de noodzaak hiervan in den eerstko-
menden tijd mocht blijken.
Na de rede van Daladier heeft het
executief comité der radicale partij een
uiteenzetting aangehoord van den voor
zitter der Kamercommissie voor Buiten-
landsché Zaken, Mistier, over de buiten-
landsche politiek. Hij-wees er o.m. op,
dat in de pacten, die thans gesloten
worden tezelfdertijd voorzieningen wor
den getroffen voor de middelen om de
gegeven garantie te verzekeren, terwijl
alleen voor kwesties van vitaal belang
de casus foederis kan optreden. Ook
wordt er niet veel ruimte gelaten voor
juridische exegese. Het pact, met Tur
kije is nog slechts een kwestie van
dagen, De sluitsteen echter van het
systeem, dat thans uitgewerkt word.,
moet worden gevormd door het accoord
met Rusland.
Ongetwijfeld, zoo verklaarde spr.
waren de eerste Engelsche voorstel
len niet van dien aard. dat zij kon
den worden aanvaard. Wat men
thans Rusland voorstelt is echter
afsluiting van een pact op voet van
werkelijke gelijkheid en in een geest
van algéheele wederkeerigheid. Het
is thans aan Rusland een verzoe
ningsgezind gebaar te maken.
Wij hopen, aldus spr., dat wij spoedig
een einde zien komen aan deze diplo
matieke traagheden, die gevaarlijk zijn,
omdat'zij zekere verwachtingen wekken
te Rome en Berlijn. De Duitschers moe
ten thans begrijpen, dat zij slechts nut
tige besprekingen op economisch gebied
kunnen krijgen, wanneer-zij erkennen,
dat het tijdvak van de gewelddadige
overvallen gesloten is en dat het uit is
met zekere unilaterale manieren om
verdragen te verscheuren.
Mistier besloot met aan te toonen, dat
alle gesloten of nog te sluiten pacten
slechts defensief zijn, want het Euro-
peesche evenwicht moet gehandhaafd
blijven. „De ware zenuwoorlog is begon
nen: Het Fransche volk kan standhou
den zoolang als noodig zal zijn."
Hughes verhinderd aan de ont
vangst van het Britsche
koningspaar deel
te nemen
WASHINGTON', 5 Juni (Reuter)
De koude, waaraan President Roose
velt lijdende was, in geweken, de ge
neesheer heeft hem evenwel aangera
den nog in huis te blijven in verband
met het zware programma, dat den
President de volgende weken, ter ge
legenheid van het bezoek van het
Britsche Koningspaar wacht.
Hughes, de chief justice van de Ver-
eenigde Staten en oud-minister van
Buitenlandsche Zaken, is lijdende aan
een zweer in de twaalfvingerige darm
en zal derhalve niet aan de plechtige
ontvangst van het Koningspaar deel
nemen.
Wat Duitschland
economisch
wil
BERLIJN. 5 Juni (D.N.B.). Prins
Paul van Joegoslavië heeft in gezel
schap van Goering te Doeberitz het
jachtescadriile „Rïchthofen" bezichtigd
en te Gatow de luchtbescherming-acade
mie en de luchtkrijgsschool bezocht.
Tegelijk met het officieele bezoek van
prins Paul van Joegoslavië worden, zoo
meldt Havas, te Keulen economische on
derhandelingen gevoerd tusschen Duit-
sche en Joegoslavische regeeringscom-
missies.
Duitschland wenscht o.a. het recht te
hebben op een grooter deel van bepaal
de door Joegoslavië geleverde grond
stoffen als hennep, bauxiet en anti
moon.
SJANGHAI, 5 Juni (Reu
ter). Het Britsche s.s. Liwo,
dat hier aangekomen is, heeft
zich op zijn reis over de be
neden Jangtse temidden van
een kruisvuur tusschen Ja-
pansche troepen en Chinee
sche guerilla benden bevon
den*
De machinegeweerkogels flo
ten om de Liwo heen, dóch
blijkbaar waren zij niet voor
het schip bedoeld.
In West-Sjansi heerscht
weder groote bedrijvigheid
De Japanners hebben het offensief
naar. het Westen, in de richting van
de Gele Rivier, hervat, met het doel,
tot de provincie Sjansi door te drin
gen. Op het oogenblik zijn in West-
Sjan.si 20.000 man Japansche troe
pen met zware artillerie samenge
trokken.
Het Japansche ministerie van Marine
heeft een protest gericht tot de Britsche
marine-autoriteiten wegens het mis
bruiken van de Britsche vlag door de
Chineezen en het vervoer van wapenen
en munitie door Britsche schepen naar
de aanhangers van Tsjang Kai Sjek.
MONARCHALE CONSTITUTIONEELE
REGEERING
ROME, 5 Juni (Stefani). De
Koning-Keizer heeft in speciale
audiëntie een Albaansche delegatie
ontvangen, ter plechtige overhandi
ging van de grondwet, welke de
vorst aan het Albaansche volk heeft
verstrekt. De Albaansche minister
president, Verlaci verklaarde; dat
Albanië altijd getrouw zal zijn aan
den Koning-Keizer en niet zal ver
geten wat het fascistische Italië ge
daan heeft voor zijn welzijn en voor
uitgang.
De grondwet vermeldt o.a., dat de Al
baansche vlag rood is, met in het mid
den de zwarte adelaar en het fascistisch
embleem, dat het Albaansch de officiee
le taal is, dat alle godsdiensten geëer
biedigd worden, dat de Albaansche
Staat geregeerd wordt door een mo
narchie con«-titutioncele regeering, dat
de troon erfelijk is volgens dc Salische
wet in de dynastie van Victor Emma
nuel III, koning van Italië en Albanië,
Keizer van Ethiopië.
Ciano en Gemil Dino, de minister van
buitenlandsche zaken van Albanië, heb
ben een overeenkomst onderteekend in
zake de unificatie der diplomatieke en
consulaire vertegenwoordigingen der
beide landen.
Mussolini heeft te Rome de onder lei
ding van minister-president Verlaci
staande Albaansche missie ontvangen
bij deze gelegenheid medegedeeld,
dat vier Albaneesche burgers, waaron
der Verlaci, tot senator, en de minister
van buitenlandsche zaken Dino tot am
bassadeur zijn benoemd.
De Ministerraad te Tirana heeft beslo
ten de Albaansche havenstad Santi
Quaranta* te verdoopen tot Porto Edda,
als eerbetoon aan gravin Edda Ciano
Mussolini, gemalin van den Italiaan-
schen minister van Buitenlandsche Za
ken.
Ex-koning Zog van Albanië heeft het
kasteel de la Mave, waar verleden jaar
de hertog en hertogin van Windsor ge
logeerd hebben, voor drie maanden ge
huurd. Men venvacht de koninklijke
familie hier tegen het einde van de
volgende week.
MILAAN, 4 Juni (D.N.B.) Tenge
volge van den zwaren regenval der
laatste dagen in Noord-Italië, heeft
zich nabij Montefiorino ten zuiden
van Modena een enorme aardlawine
van den Mont Cantiere losgemaakt. Te
Maesta nabij Cigni moesten vijftig
huizen wegens gevaar van instorting
ontruimd worden. Bij Tontola in het
gebied van Forli is een plaatsje vol
komen onder de aardmassa's begra
ven. De inwoners konden nog tijdig ge
waarschuwd worden, dat zij hun hui
zen moesten verlaten.
Het ministerie deelt mede, dat de Ja
pansche marine zich in sommige geval
len niet zal tevreden stellen met alleen
een onderzoek naar dc nationaliteit
van een schip, dat de Britsche vlag
voert en dat, meer in het algemeen, de
Japansche autoriteiten niet langer kun
nen dulden, dat derde mogendheden
zich inlaten met handeldrijven, hetwelk
Tsjang Kai Sjek kan helpen.
De Britsche regeering heeft, naar „Nit-
sji-Nilsji" verneemt, besloten een twin
tigtal Chineesche terroristen in de
Britsche concessie van Tientsin, waar
onder de moordenaars van den douane-
beheerder en directeur van het filiaal
Tientsin der Federal Reserve Bank, uit
te leveren aan de voorloopige regeering
der Chineesche republiek te Peking, Het
Foreign Office heeft hiervan recht
streeks de Kwo Mintang regeering in
kennis gesteld. De Japansche consul te
Tientsin had om de uitlevering der
moordenaars verzocht.
Durf te sterven
Volgens te Honkong ontvangen be
richten hebben, naar het Chineesche
persbureau meldt, leden van het Chi
neesche korps „Durf te sterven" op 31
Mei te Hankau voor een waarde van 20
millioen yen aan Japansche militaire
voorraden verbrand, in verband waar
mede de Japanners in de stad den staat
van beleg hebben afgekondigd. Tot 2
Juni hadden de Japansche militaire
autoriteiten reeds meer dan honderd
Japanners gearresteerd, die belast wa
ren met de bewaking van het depot.
Het Chineesche gezantschap heeft
het A.N.P. een mededeeling doen
toekomen, waarin onder meer ge
zegd wordt, dat volgens de verkla
ringen van den woordvoerder van
den Chineeschen Militairen Raad
tot het einde van 1938 ten minste
283.333 Japansche officieren en man
schappen aan de verschillende fron
ten in China zijn gesneuveld. Ge
durende de gevechten bij Nantsjang
en in Noord-Hoepoeh van den laat-
sten tijd reeds hebben de Japanners
meer dan 60.000 man verloren.
Rekening houdend met de mogelijk
heid van ontscheping van Japansche
troepen te Swatau, de Zuid-Chineesche
havenstad, in verband met activiteit
van de Japansche vloot voor de kust
van Fockien en Kwangtoen, hebben dc
plaatselijke autoriteiten, naar het Chi
neesche persagentschap meldt, den
spoorweg, welke bij Swatau zijn begin
punt. heeft, over eon afstand van vijf
tig kilometer onbruikbaar gemaakt.
TOKIO, 5 Juni (Havas) Koemata-
ro Honda, de vroegere Japansche am
bassadeur te Berlijn, heeft in een hier
gehouden rede gepleit voor een spoedige
tot stand'koming van een bondgenoot
schap met Duitschland en Italië, dat
volgens hem niet alleen een militair
verbond, doch een nog veelomvattender
bondgenootschap moest zijn. Duitsch
land, Italië en Japan moesten zich
volgens hem als nietbezittende landen
nauw aansluiten tegen de bezittende
naties.
Voorts verlangde Honda, dat de Ja
pansche Regeering, China den oorlog
zou verklaren en toekenning van belli-
gerentenrechten zou eischen, hetgeen
een doeltreffende blokkade van de Chi
neesche kust en een krachtige politiek
tegenover dc andere mogendheden mo
gelijk zou maken.
LONDEN, 5 Juni (Reuter). Cham
berlain keerde hedenmorgen lerug in
Downingstreet. Hij is negen dagen weg
geweest, hetgeen de langste onafgebro
ken vacantie zou zijn geweest, die hij de
laatste twee jaar géhad heeft.
LAREN, (N.H.), 5 Juni. Heden
morgen omstreeks vijf uur is in zijn
woning aan de Lingenskamp te
Laren op SO-jarigen leeftijd overle
den de bekende literator en schrij
ver Frank van der Goes.
Nog geen vier maanden geleden, in
Februari j.l. is hij bij zijn tachtigsten
verjaardag door een grooten kring van
vrienden gehuldigd, en bij deze gele
genheid is ook in persorganen van alle
gezindten de beteekenis van Van der
Goes als mensch en voor de cultuurhis
torie van Nederland uitvoerig geschetst.
Frank van der Goes, afstammeling
van een adellijke Zeeuwschc familie,
werd op 13 Februari 1S59 geboren te
Amsterdam, waar hij de vijf-jarige
H.B.S. bezocht en reeds in die jaren als
leerling van den bekenden dr. W. Doo-
renbos in contact kwam met de groep
jonge letterkundigen, die in 1SS5 de
kern zouden vormen van de nieuwe li
teraire beweging rondom het tijdschrift
„De Nieuwe Gids", tot welks oprichters
Van der Goes behoorde en van welks
eerste redactie hij deel uitmaakte. De
jeugdige dichter Jacques Perk was klas
genoot. en boezemvriend uit die dagen.
De belangstelling van Van der Goes
was evenwel, zooals ook uit zijn mede
werking aan „De Nieuwe Gids" bleek,
niet uitsluitend litterair, doch alge
meen cultuur-historisch en politiek.
Terwijl hij werkzaam was in het assu-
rantiebodrijf te Amsterdam, werkte hij
o.a. als tooneelcriticus mede aan „De
Amsterdammer" van De Koo, en toonde
hij actieve belangstelling voor de op
komende socialistische arbeidersbewe
ging, die toenmaals geheel onder in
vloed en leiding stond van Domela
Nieuwenhuis, onder wiens invloed de
beweging steeds meer in anarchistische
richting werd gedreven. Van der Goed
was een der eersten in ons land, die be
langstelling toonde voor het marxisme
als wetenschap en het van beteekenis
achtte, de anarchistische invloeden te
bestrijden door te trachten, aan de actie
der arbeidersklasse een theoretischen
grondslag, gebaseerd op het marxisme,
te geven. Dit leidde tot een feilen strijd
tegen Domela Nieuwenhuis en de zij
nen en tenslotte tot een splitsing, die
tot gevolg had, dat in 1897 de Soc. Dem.
Arbeiders Partij werd opgericht, als
welker geestelijke vader Van der Goes
veelal wordt beschouwd.
Tegelijkertijd bleef hij ook actief op
litterair en artistiek gebied, gedurende
een aantal jaren was hij leeraar in de
voordrachtkunst aan de Amsterdam-
sche Tooneelschool en aan het Amster-
damsche Conservatorium, terwijl hij
van 1S99 tot 1912 privaat docent was
aan de Amsterdamsche Universiteit.
Hij werkte verder mee aan „De Kro
niek" van P. L. Tak, aan het tijdschrift
„De Twintigste F.euvv", en aan het so
cialistische maandschrift „Dc Nieuwe
Tijd", waarvan hij, samen met Henriette
Roland Holst en Herman Gorter redac
teur was.
In de S.D.A.P. bleef hij altijd een
principieel marxistisch standpunt inne
men, en na de afscheiding van de tri-
bunegrocp in 1909 werd hij mede-redac
teur van „Het Weekblad", het minder
heidsorgaan in de partij. Van 1912 tot
1925 was hij chef-buitenland van „Het
Volk", waarin hij dagelijks zijn buiten
landsche politieke overzichten schreef.
Toen hij in Hilversum woonde, was hij
van 1909 tot 1914 lid van den Hilver-
sumschen gemeenteraad, de eenige
openbare politieke functie, welke hij
ooit wilde aanvaarden
Toen in 1932 te Haarlem dc linker
vleugel der S.D.A.P. de partij verliet,
bevond hij zich eveneens aan de zijde
der oppositie en 'werd hij mede-oprich
ter der inmiddels weer opgeheven On
afhankelijk Socialistische Partij.
Van zijn vele publicaties kunnen o.a.
genoemd worden zijn vertaling van drie
deelen van Marx' „Kapital", zijn litte
raire herinneringen uit de Nieuwe Gids
tijd en een zeer groot aantal opstellen
en essays van litterairen, economischen,
politieken en cultuur-histqrischen aard,
waaruit ter gelegenheid van zijn tach
tigsten verjaardag een bundel is verza
meld, die bij de Wereldbibliotheek te
Amsterdam is uitgegeven.
De teraardebestelling van het stoffe
lijk overschot van Frank van der Goes
geschiedt Donderdag a.e. om half drie
op de algemeene begraafplaats te
Blaricum.
Italianen en Duitschers ver
laten het Iberische
schiereiland
Triomfantelijke ontvangst
wacht in Genua
BURGOS, 5 Juni (Havas).
"pRANCO heeft besloten tot de-
mobilisatie van de lichting
1932, welke van 9 tot 16 dezer zal
duren.
Na de demobilisatie van de lich
ting 1932 zal het totaal aantal gede-
mobiliseerden 310.000 bedragen.
Er zullen daarna nog ongeveer
200.000 reservisten naar buis gezon
den moeten worden. Dit zal, naar
men verklaart, begin Juli geschied
zijn.
Achthonderd Italianen uit Frankrijk
gerepatrieerd, zijn te Vintimille aange
komen.
De Italiaansche vliegers die hun ma
teriaal vandaag aan de Spaansche
luchtmacht zouden overdragen zullen
op 9 of 10 Juni vertrekken van Cadiz aan
boord van de „Duilio".
Te Palma de Majorca zal het per
soneel der Italiaansche bases op de
Balearen aan boord genomen wor
den. Te Genua wacht den vliegers
een triomfantelijke ontvangst.
De luchtvaarttroepen die uit Spanje
terugkeeren bestaan uit 330 officieren,
410 onderofficieren en 490 manschappen,
Uit Berlijn: Generaal von Brauchitseh
heeft een bezoek gebracht aan het mi
litaire kamp te Doeberitz, waar 1500
soldaten die aan den oorlog in Spanje
hebben deelgenomen, liggen. Het
voor het eerst, dat bekendheid wordt
gegeven aan het aantal gpregclde troe
pen dat in Spanje heeft gestreden. Von
Brauchitseh overhandigde de door Hit-
Ier toegekende decoraties.
Zondag zijn te Salamanca officieele
plechtigheden gehouden ter gelegenheid
van het vertrek der Portugeesche vrij
willigers, die in Spanje hebben gestre
den.
SPOORWAGONS STORTEN 60 METER
OMLAAG
TOKIO, 5 Juni (D.N.B.) Bij de stad
Kotsji op het eiland Sjikokoe zijn twee
spoorwagons ontspoord en zestig meter
omlaag gevallen. Dertien menschen zijn
om het leven gekomen, 33 gewond.
Organisatie van Slowaken
in het buitenland
BRATISLAWA, 5 Juni. (Havas.) De
Slowaaksche regeering heeft in haar
jongste bijeenkomst de oprichting goed
gekeurd van een Slowaaksche Lucht
vaartmaatschappij. Voorts heeft de re
geering het besluit der orde van advo
caten te Bratislawa goedgekeurd, het
aantal Joodsche advocaten in de stad
tot 24 te beperken. Door dit besluit
wordt het aantal Joodsche advocaten in
geheel Slowakije definitief terugge
bracht tot 34.
Bevoegde Slowaaksche kringen den
ken er over een organisatie te vormen
van Slowaken in het buitenland, en wel
onder leiding van dc Slowaaksche
Volkspartij, die de secretarissen zou be
noemen in de verschillende landen,
waar zich een Slowaaksche kolonie be
vindt. Het gaat in de eerste plaats om
Frankrijk en België, waar vele Slo
waaksche mijnwerkers wonen en om
Duitschland, waarheen 58.000 landbou
wers vertrokken zijn.
Weerverwachting
Verwachting geldig van heden
avond tot morgenavond onge
veer 19 uur:
Voor het gehcele land: Droog,
warm weer, licht tot half be
wolkt meest zwakke verander
lijke wind.
Luchtige onderkleeding voor heeren
bijzonder sterk.
Afd. WITTE GOEDEREN.
