Joseph Cesak de dader?
Kasteelheer schiet zijn
echtgenoote neer
DE EEMLANDER
Maandag 12 Juni 1939
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
37e Jaargang No. 326
De moord op den wachtmeester te Kladno
niet om politieke redenen gepleegd
Tsjechisch politieman
gedood
LUIT. COSPEY
VRIJGELATEN
Familiedrama op een historisch
kasteel bij Meerssen
Dader in arrest
gesteld
Het personenvervoer per auto
Geen Britsche coup
tegen Yemen
Hitier naar Ween en
Weersgesteldheid
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 1.95: per maand 0.65; per
week met gratis verzekering tegen ongelukkenl f 0.15
Binnenland tranen per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513
MET MAANDAGOCHTENDBLAD
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIEN i-< r.««i. i 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer.
elite regel meer f 0.25. Liefdadigheids-advertentiën voor de
helft van den prijs. - Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen I 1.Bewijsnummer extra f 0.05
Huiszoekingen, en arrestaties
van vooraanstaande
Tsjechen
Tsjech rijdt op begrafenis
in
PRAAG, 11 Juni. (Havas).
Het Tsjechisch Telegraaf Agent
schap bericht, dat een gevaarlijk
inbreker, Joseph Cesak genaamd,
verdacht wordt den moord op
wachtmeester Kniest te Kladno
te hebben gepleegd.
Het signalement van Cesak
wordt gepubliceerd met het ver
zoek hem te arresteeren en zijn
arrestatie te melden aan de gen-
darmeriepost te Kladno.
Vrijdagnacht is een Tsjechisch
politieman gedood in een twist tus-
schen Tsjechische en Duitsche
politiemannen te Nochod in het
Noorden van Bohemen. In een
's avonds gepubliceerd communi
qué wordt gezegd, dat de Tsjech
door een schot werd gedood. Het,
onderzoek wordt uitgevoerd door de
Duitsche en Tsjechische autoritei
ten gezamenlijk, "et incident wordt
toegeschreven aan een reeks betreu
renswaardige gebeurtenissen. De
Rijksprotector heeft opdracht gege
ven het onderzoek met de meeste
gestrengheid en snelheid te houden.
Alle personen, die erbij betrokken
zijn. worden in hechtenis gehouden.
De bemiddelingspogingen en het op
treden van Tsjechische bevolking, als
mede de maatregelen van de regeering
van het Protectoraat maken het den
Rijksprotector mogelijk, na afloop van
den vastgestelden termijn, 10 Juni, af
te zien van de maatregelen, welke te
Kladno zouden worden genomen.
Minister-President Elias heeft een be
zoek gebracht aan staatssecretaris
Frank om mede te deelen, dat de Tsje
chische Regeering den moord te Klad
no betreurt en alles zal doen om de
daders te vinden en te bestraffen.
150 vooraanstaande
Tsjechen gearresteerd
Het onderzoek der Duitsche
autoriteiten naar den moord op
den Duitschen politieman heeft
nog geen resultaat opgeleverd.
Evenwel heeft de Duitsche politie
des nachts 150 personen gear
resteerd, waaronder een plaatse
lijke redacteur van de „Ceske
Slovo" het orgaan der oude partij
van Benesj, alsmede verscheidene
advocaten, artsen en financiers.
Voorts heeft de politie een huis
zoeking gedaan bij het secretariaat
van de Nationale Solidariteit te
Kladno.
De bevolking ziet met bezorgheid den
gestelden termijn voor de opsporing der
moordenaars voorbijgaan. Sommige
winkels zijn gesloten. De straten zijn
verlaten. De bewoners vermijden de
plek van de misdaad, waar een enorm
bloemstuk is geplaatst, dat geflankeerd
wordt door twee soldaten.
Op-straat hebben zich eenige inciden
ten voorgedaan. De soldaten noodzaak
ten de voorbijgangers hun hoed af te
Hemen. Vannacht kon men schoten
hooren: er werd n.l. geschoten op open
ramen.
De Duitsche chef van het district
Kladno heeft bepaald, dat de boete
van 500.000 kronen welke aan de
stad is opgelegd, eenerzijds voor 80
Procent door de Joden en anderzijds
voor 20 procent door de aanhangers
van Benesj betaald moet worden.
Op aanwijzing van de moordenaars
staat thans een belooning van 150.000
kronen.
De „Oberlandsrat" van het district
Kladno heeft tot de commissie welke
door dc Nationale Solidariteit naar de
stad gezonden is verklaard, dat de be
volking zich geen rekenschap geeft van
den ernst der situatie. Arbeiders zouden
Tsjechische liedjes gezongen ihebben in
de café's. De Oberlandsrat heeft daarom
de sluiting van alle café's in Kladno ge
last, en den verkoop van sterken drank
verboden.
Reeds de derde synagoge
in brand
In een der afgeloopen nachten is de
synagoge van Privos, nabij Moravisch
Ostrau in asch gelegd. Dit is de derde
synagoge, welke deze week in het pro
tectoraat Bohemen-Moravië is ver
brand.
Door bemiddeling van den voorzitter
van de Buitenlandsche Persvereeniging
hebben de Duitsche autoriteiten te
Praag aan de buitenlandsche journalis
ten medegedeeld, dat hun verboden is
berichten over politieke gebeurtenissen
te verzenden, behalve die, welke door
het bureau van het Deutsche Nachrich-
ten Bureau te Praag zijn gepubliceerd.
Ook het commentaar van de Tsjechi
sche bladen mag niet worden gemeld.
De Tsjechische bladen vragen den
Duitschers niet alle Tsjechen te wil
len beschuldigen van den moord te
Kladno. De „Ceska Slovo" schrijft, dat
de hinderlaag niet het wapen is, waar
mede het Tsjechische volk voor zijn
rechten strijdt. Het schijnt evenwel dat,
hoewel de moordenaar niet is ontdekt,
de moord niet om politieke redenen is
gepleegd. Men moet de Duitsche pers
vragen niet het geheele Tsjechische
volk van dezen moord te beschuldigen,
ook indien de moordenaar een Tsjech
is. „De „Naridni Politika" schrijft ook,
dat de moord geen politieken achter
grond heeft en het blad verwerpt
krachtig de aanvallen van de Duitsche
pers op de eer van het Tsjechische volk.
Tijdens de begrafenis van den Duit
schen politiebeambte Wilhelm Kniest,
die te Kladno is vermoord, heeft zich
naar Havas meldt een incident voorge
daan. Een Tsjech reed in zijn auto
dwars door de begrafenisstoet heen.
Daar hij bovendien niet zijn hoed af
nam, werd hij op den grond geworpen,
geslagen en geschopt. Zijn auto werd
door de Duitsche autoriteiten in beslag
genomen en hijzelf gearresteerd.
De lijkkist van Kniest, bedekt met de
hakenkruisvlag, werd op het Wilson-
plein door de Duitsche minderheid van
het 6tadje, welke 500 personen telt op
een bevolking van bijna 20.000 zielen,
begroet. De Tsjechische bevolking was
bij de begrafenis niet aanwezig.
In de gemeenten rond Kla.dno zijn tal-
Iooze huiszoekingen verricht door het
Duitsche leger en de politie.
Kolonel Spear nog
vastgehouden
PEKING, 11 Juni. (Domei). Luite
nant Cooper, de Britsche assistent-mili
taire attaché is vrijgelaten, maar
kolonel Spear, de Britsche mili
taire attaché, wordt nog te Kalgan vast
gehouden, voor een nader onderzoek
door de Japansche autoriteiten naar de
beschuldiging van spionnage. Cooper is
vanuit Kalgan in Peking aangekomen.
De Japansche autoriteiten hebben te
vens een protest bij den Britschen consul
over deze aangelegenheid ingediend, en
er op gewezen, dat het zonder vergun
ning niet is toegestaan de Japansche
militaire zóne binnen te gaan. Zij ver
zoeken de Britsche autoriteiten er voor
te zorgen, dat zich dergelijke onaange
name voorvallen niet herhalen.
In Engeland is men in verband met de invoering van de dienstplicht in vele
plaatsen aangevangen met de keuring van de nieuwe recruten. Hierboven ziet
men een aantal dienstplichtigen dat gekeurd moet worden.
Ng de eerste steenlegging voor het nieuwe Rijnlands Lyceum te Wassenaar,
hebben de leerlingen ieder een steen gemetseld.
MEERSSEN, 11 Juni. Van
middag heeft zich op het kasteel
Groot-Vaushartelt, nabij Meers
sen een familiedrama afgespeeld.
Tijdens een twist heeft de bewo
ner, de zestigjarige groot-grond
bezitter E. R., zijn 42-jarige echt
genoote, geboren v. d. D. de W.,
met eenige revolverschoten van
het leven beroofd-
De dader is door de gemeente
politie kort na het gebeurde ge
arresteerd en overgebracht naar
de marechausseekazerne te Maas
tricht om ter beschikking van de
justitie te worden gesteld.
Het was omsti-ceks vier uur, dat in
het historisch kasteel, gelegen temidden
van heerlijk groene landouwen, in do
onmiddellijke nabijheid van het vi'edigo
Geuldal, de 'harde dx-oge knallen van
een revolver weex-klonken. In enkele
oogenblikken had zich een vreeselijk
drama in een der vertx-ekken van het
kasteel voltrokken. Echtelijke oneenig-
heid had den kasteelheer dusdanig in
woede doen ontsteken, dat hij een revol
ver greep en dit wapen op zijn vrouw
richtte. Ondanks het ingrijpen van zijn
negentienjaiïgen zoon en achttienjarige
dochter, die bij het twistgesprek aan
wezig waren, vuurde de heer R. eenige
malen. In de hartstreek getroffen zeeg
zijn vrouw ineen. De zoon slaagde ei
daarop in zijn vader te overmeesteren en
hem het wapen af te nemen. De heer
R. jr. ontbood onmiddellijk den arts
Van Aubel ixit Meerssen op het kasteel,
die niet andei's korx dan den dood van
het slachtoffer vaststellen. Ook
lijke hulp was spoedig aanwezig" doch
ook deze kon niet meer geboden worden.
Even later vei'scheen de burgemeester
van Meerssen, de heer J. H. Visschers,
vergezeld van een veldwachter, tei
plaatse voor het instellen van een poli
tioneel onderzoek. In den loop van den
middag brachten de subst. officier van
justitie te Maastricht, mr. J. H. H. Daut-
zenbex-g, en de districtscommandant van
de marechaussee, eveneens een bezoek
aan het kasteel.
De burgemeester had onmiddellijk na
zijn aankomst den dader geax-resteerd
en naar Maastricht laten overbrengen,
waar hij aan een eerste verhoor Is
ondenvorpen.
De heer R. is eigenaar van het be
kende kasteel Gx-oot-Vaushartelt, dat
zijn geschiedkundige waarde o.m. ont
leent aan het feit, dat het heeft toebe-
hoofd aan Koning Willem II. 1-Iet land
goed bestaat voor het gx-ootste gedeelte
uit boomgaarden, welke een oppervlakte
beslaan van niet minder dan 150 h.a.,
zoodat de heer R. met recht de grootste
boomgaardbezitter van ons land kan
worden genoemd. Nadat hij vroeger zijn
bezit had vex-pacht, oefende hij dc laat
ste jax-en de vruchtenteelt in eigen be
heer uit, waartoe hij over een groot per
soneel beschikte. Zooals vanzelf spreekt,
genoot de heer R. groote bekendheid in
deze streek, hoewel hij zich niet veel
onder de bevolking bewoog.
Over de aanleiding van de noodlottige
twist is momenteel nog niets bekend.
Wel weet men, dat zich in het gezin van
den heer R. vroeger wel eens moeilijk
heden hadden voox-gedaan, doch nie
mand heeft kunnen vex-mocden, dat die
tot dit gevolg zouden leiden.
Het gebeux'de heeft in dit I.imburgsch
dorp en in wijde omgeving hevige ont
steltenis teweeg gebx-acht. In het plaatsje
was het heden zeer druk en er waren
talrijke vi-eemdelingexi samengekomen
ter gelegenheid van het octaaf van het
H. Sacx-ament en van de kermis, welke
in vollen gang was, zoodat het nieuws
van het drama zich zeer snel verspreid
de en het algemeen onderwerp van ge-
spi'ek uitmaakte.
VATICAAN ERKENT
SLOWAKIJE DE JURE
BRATISLAVA, 11 Juni (Havas) De
regeering van Slowakije heeft van het.
Vatikaan bei'icht ontvangen, dat Sidor
wordt aanvaard als gevolmachtigd mi
nister van Slowakije bij den Heiligen
Stoel. Binnenkort zal Sidor naar Rome
vertrekken.
In officieele Slowaakschc kringen
meent men tevens, dat de vi'oegere nun
tius- te Praag, rnrg. Navier Ritter, het
Vatikaan te Bratislava zal vertegen
woordigen.
Het. besluit van het Vatikaan, dat ge
lijk staat met een erkenning de jure
van Slowakije, heeft in Slowaakschè re-
geeringskringen groote voldoening ge
wekt.
HELIUM NAAR POLEN
WASHINGTON, 11 Juni (Havas)
Het Ministerie van buitenlandsche
Zaken heeft toegestemd een hoeveel
heid Helium uit te voeren naar Polen,
voldoende om de stratoefeerhallen te
vullen, welke einde Augustus a.s. met
behulp van Amerikaansdie technici zal
worden opgelaten.
Het busvervoer, aldus de minister van waterstaat,
moet niet slechts gezien worden als een aan
vulling van het Spoorwegvervoer
Aan de Memorie van Antwoord van
den Minister van Waterstaat aan de
F.erste Kamer inzake het wetsontwerp
autovervoer personen ontleenen wij:
De vervoerspolitiek van de regeering
dient aldus te worden geformuleerd, dat
zij gericht is op een zoo economisch en
zoo duurzaam mogelijke voorziening in
de diverse vervoersbehoeften. Ter be
reiking van dit doel wordt gestreefd
naar een juist evenwicht tusschen de
verschillende takken van het vervoer
wezen, zoo. dat elk ten algemeene nutte
zoo goed mogelijk zijn taak kan ver
vullen. De concurrentie wordt daarbij
wel is waar ter vermijding van voor
het algemeen belang schadelijke mis
standen aan zekere beperkingen gebon
den, maar zij blijft overigens in stand
als stimulans voor optimale praestaties.
Het is den minister niet duidelijk,
waarop de hier aan het woord zijnde
leden hun meening gronden, dat de
commissie vergunningen voor personen
vervoer in het algemeen slechts ter aan
vulling van het spoorwegnet vergun
ningen zal mogen verleenen.
Het zou ook naar de meening van
den minister onjuist zijn, het auto-
busvervoer slechts te zien als een
aanvulling van het spoorwegvervoer.
Het ligt dan ook niet in zijn bedoe
ling, dat vergunning voor autobus-
vervoer bij voorkeur zal worden ge
geven aan de dochteronderneming
der Nederlandsche Spoorwegen de
A.T.O., of aan de tramwegonderne
mingen.
Met de coördinatieregeling wordt be
oogd het scheppen van een kader, het
welk een juiste taakverdeeling tusschen
de verschillende vervoerstakken moge
lijk maakt, en daartoe sti'ekt, maar de
minister meent, het wetsontwerp onge
twijfeld.
In verband met het betoog van enkele
leden, die van oordeel waren, dat het
voorgestelde vergunningsstelsel te ver
gaat, wordt opgemerkt, dat, naar de in
de praktijk opgedane ondervinding heeft
geleerd, voor het bereiken van het met
het wetsontwerp beoorde doel niet kan
worden volstaan met het i'egelen van
die vormen van vervoer, die in de eerste
plaats in een publieke behoefte voor
zien, namelijk de geregelde diensten in
den vorm van autobusdiensten en het
groepsvervoer in meer dan een gemeen
te. De ondernemingen, welke geregelde
vervoerdiensten uitoefenen, kunnen toch
bij de vervulling van hun taak ernstige
moeilijkheden ondervinden van de zijde
van ongeregeld vervoer. De minister
heeft er hierbij naar gestreefd, de vrij
heid van de gemeentebesturen zoo wei
nig mogelijk aan banden te leggen.
Naar aanleiding van hetgeen van ver
schillende zijden in het voorloopig ver
slag werd betoogd omtrent de samen
stelling van de commissie, die over de
belangrijkste vergunningen zal hebben
te beslissen, merkt de minister op, dat
men zich deze commissie moet denken
als een voortzetting van de gelijksoor
tige bij het R.A.P. ingestelde commis
sie. Voor vertegenwoordiging waarin
van bepaalde groepsbelangen is naar
zijne meening stellig geen plaats.
Het spreekt vanzelf, dat een behoor
lijke toetsing van de aanvragen alleen
dan mogelijk is, indien in de aanvragen
voldoende gegevens worden medege
deeld, terwijl anderzijds de autoriteit,
die de aanvraag moet beoordeelen, be
dacht moet zijn op de mogelijkheid van
een niet geheel correcte voorstelling van
het doel. Naar het oordeel van den mi
nister van Waterstaat is het geenszins
juist, dat het stelsel van het R.A.P. in
de praktijk tot groote moeilijkheden
aanleiding heeft gegeven.
Dat de eisch van afzonderlijke toe
stemming per rit naast de bedrijfsver-
gunning voor toerwagenritten en onge
regeld vervoer overbidg zou zijn, moet
de minister tegenspreken.
De opheffing van verscheidene klei
nere stations maakt het ook naar het
oordeel van den minister gewenscht,
dat de bevolking, welke anders van deze
stations gebruik zou maken, een behoor
lijke verbinding krijgt met de thans
voor haar van belang zijnde spoorweg
stations. Hij is gaarne bereid ertoe
mede te werken, dat dit voor zoover
noodig ook in de vergunningen tot
uiting komt
Het is naar de meening van den mi
nister niet aan twijfel onderhevig, dat
de gemeentebesturen aan de hand van
de wet autovervoer personen ordenend
zullen kunnen optreden ten opzichte van
het taxi- en huurautobedrijf
EEN BUSKRUITFABRIEK TE
RIJSWIJK
Bij Kon. Besluit is, uit overweging da*
het wen6chelijk is, de mogelijkheid t?
openen om de inrichtingen, als bedoeld
in art. 24 der hinderwet (inrichtingen
bestemd tot vervaardiging, verwerking
en bewaring van buskruit en andere
ontplofbare stoffen) te decentraliseeren.
in de gemeente Rijswijk een terrein
aangewezen, waarop zoodanige inrich
tingen kunnen worden opgericht en in
werking gebracht,
LONDEN. 11 Juni (Havas). Offi
cieele Britsche kringen spreken ten stel
ligste tegen, dat Britsche troepen een
coup tegen Yemen zouden hebben on
dernomen, zooals een Duitsch blad ge
meld heeft.
WEENEN, 11 Juni (Havas). Gister
middag te halfdrie is Hitier onverwacht
te Weenen aangekomen. De verraste be
volking van Weenen verzamelde zich
voor hotel Ixnperial, waar de Führer zijn
intrek had genomen.
Hitier heeft zich na de opex-avooi'stel-
ling met den componist Richard Strauss
naar kasteel Conenzel in de buurt van
Weenen begeven, waar een banket werd
aangericht ter gelegenheid van den
75-sten verjaardag van Strauss. Hitler
zou des nachts of in de vroege ochtend
uren vertrekken.
BLOEMKOOL NAAR DUITSCHLAND
In verband met de bestrijding van den
coloradokever heeft Duitschland, zooals
men weet, den invoer vex*boden van di
verse groenten, afkomstig uit plaatsen
ten Zuiden van de z.g. 50 km -grens. Deze
grens loopt van Noordwijk via Voor-
hout, Sassenheim, de hoofdvaart van de
Haarlemmermeer, Haarlemmertrek
vaart, het IJIJselmeer, Doornspijk, 01-
denbroek, Heei'de langs de provinciale
grens tot Deventer, Gorsscl, Warnsveld,
Zelhem, Doetinchem naar Dinxperlo.
Thans deelt men mede, dat Duitsch
land een concessie heeft willen doen ten
aanzien van onze bloemkool. Dit
px-oduct zal n.l., mits ontdaan van het
blad, mogen woixien ingevoei'd uit een
gebied benoorden den Nieuwen Water
weg, Lek en Rijn. Hiermee zal de export
van bloemkool zonder blad naar
Duitschland van het Westiland ep om
streken uit behouden blijven.
ONTEIGENING IN LAREN
's-GRAVENHAGE. Ingediend is een
onteigeningsontwerp voor het uitbreiden
van de waterwinplaats in de gemeente.
Laren van de provincie Noord-Holland
ten behoeve van het verzorgingsgebied
van het provinciaal waterleidingbedrijf
van Noord-Holland in de afdeeling Zuid.
BAROMETERSTAND
Hedenmorgen 3 uur: 753 m.M.
Weerverwachting
Voor het geheele land: Koel
weer, zwaar bewolkt met opkla
ringen, enkele regenbuien met
kans op onweer, zwakke tot
matige W. tot N. wind.
THERMOMETERSTAND
Hedenmorgen 3 uur: 12 C. 53.6 F(
Zon op: 4.40; onder: 9.20 uur.
Licht op: 9.50; uit: 4.10 uur.
Maan op n.m. 0.48.
Maan onder: v.m. 2.27.
Nieuwe maan 17 Juni 1.57 n m. -
