De Nederlandsche
Staatsschuld
w
Tsaristische driekleur geheschen
Ontwikkeling
Poolsch douane-inspecteur
gearresteerd
De Wit-Russen actief in
Tientsin
DE EEMLANDBR
Maandag 12 Juni 1939
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
37e Jaargang No. 327
Een daling, die in feite een
stijging is
toch niet
bizonder ongunstig
ONZE GEZANT
TE LONDEN
GAAT HEEN
Hij wordt door de Danzigsche autoriteiten
van spionnage verdacht
Beroep op Chamberlain
Japansche en Chineesche officieele
personen vergiftigd?
JAPAN MELDT
Paus geeft Franco
zijn zegen
Russisch lasteraar
tot 15 jaar veroordeeld
Britsch Koningspaar
keert naar Canada
terug
BERICHT
Licht op:
9 uur 50 min.
AME1R SFOOR1SCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 1.95: per maand 0.65; per
week met gratia verzekering tegen ongelukken) 1 0.15
Binnenland tranco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513
MET MAANDAGOCHTENDBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 14 regels f 1.05 met inbegrip van een bewi
elite regel meer f 0.25. Liefdadigheids-advertentie
helft van Jen prijs. - Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1-
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra
TJ ET verslag over den stand van de
Jl Nederlandsche staatsschuld, bevat
als altijd een schat van gegevens voor
een ieder die zich interesseert voor het
verloop van de geconsolideerde, d.w.z. de
uitstaande staatsschuld in langloopende
leeningen, en van de vlottende schuld, d.i.
die schuld, welke voorloopig nog slechts
op korten termijn gedekt is, om later
wanneer hel tijdstip daartoe gunstig kan
worden geacht te worden geconsolideerd
in een langloopende leening.
Het merkwaardige feil doet zich bij het
vergelijken van de cijfers per 31 Decem
ber jl. met die per 31 December van 1937
voor. dat de totale Nederlandsche staats
schuld. instede van in 1938. zooals in de
verwachting lag. te zijn gestegen, eene
daling vertoont van niet minder dan
72 millioen ten opzichte van 31 Dec.
1937. Een dergelijke conclusie. en dit
is de reden waarom wij er hier wat dieper
op in gaan is ten eencn male onjuist.
Inderdaad bedraagt de totale schuld
per 31 December 1938 3.986.000.000, te
gen 4.058.000.000 per 31 December
1937, maar hierbij moei. goed in het oog
worden gehouden, dat het jaar 1937,
wat de Nederlandsche Schatkist betreft,
ongunstig werd beïnvloed door het
feit, dat het Rijk op het einde van het
jaar een niet onbelangrijke schuld
moest aangaan voor rekening van het
Gouvernement van Nederlandsch-Indië.
Wat toch was het geval? In September
van dat jaar vond de groote Indische
912 millioens-3 conversieleeriing
1937 A plaats, ter conversie van de uit
staande leeningen 1934 e.v. Door de
voorwaarden waartegen de emissie aan
de markt werd gebracht, werd zij fei
telijk een groot fiasco, zoodat bedui
dend meer dan 200 millioen niet ter
conversie werd aangemeld.
AAR de te converteer en leeningen
echter reeds aflosbaar waren ge
steld. zat er voor de Nederlandsche regee
ring niet veel anders op. dan het Gouver
nement bij te springen en aan het laatste
de middelen te verschaffen, waaruit de
niet aangemelde stukken zouden kunnen
worden afgelost. En nu beschikte het Rijk op
dat tijdstip wel over een zeer ruime kas.
in den vorm van een groot tegoed bij de
Nederlandsche Bank. doch dit was bij
lange niet voldoende om het niet ter con
versie aangemelde bedrag te financieren,
vandaar dan ook dat het Rijk aanzienlijke
bedragen geld moest opnemen.
Gevolg van een en ander was natuur
lijk, dat einde van 1937, het Rijk een
veei grootcre schuld had aangegaan
dan in overeenstemming kon worden
geacht inef de ontwikkeling van de zui
ver budgetairo positie hier te lande.
Toen dan ook in den loop van de eer
ste maanden van 1938 en onder den
invloed van dc groote belangstelling,
welke hier te lande voor de Nederland
sche 3—3 Vu conversfe-leening be
stond, tegen emissie-voorwaarden de
niet geconverteerde stukken der Indi
sche leening allengs plaatsing vonden,
zag het Rijk zich wederom do middelen
terugvloeien, welke het einde 1937 had
voorgeschoten. Gevolg van een en an
der was natuurlijk, dat ook de schuld
van het Rijk een daarmede overeen
stemmende daling vertoonde.
\A7 ANNEER men het bovenstaande in
het oog vat. dan is het duidelijk,
dat het niet aangaat de totale staats
schuld per einde 1938 te plaatsen tegen
over die per einde 1937. doch daar in te
ver disconteer en de cijfers, welke den
stand per 31 December 1937 in zoo sterke
mate ongunstig hadden beïnvloed. Doel
men dit en stelt men, dat het Rijk voor
het niet ter conversie aangemelde be
drag een f 125 millioen heeft opgenomen,
dan valt hieruit te concludeeren, dat de
Nederlandsche staatsschuld in stede van
een daling ten opzichte van 1937 aan
te geven, in feite in 1938 een s tij gin g
heeft vertoond, hetgeen ook geheel over
eenkomstig de weinig rooskleurige ont
wikkeling van ons budget te verwach
ten was.
In de eerste plaats vragen onze de
fensie-uitgaven enorme bedragen, ter
wijl ook Nederlandsch.-Indië niet meer
in die mate als in 1937 het geval was,
in staat is de bij het Moederland op
genomen bedragen af te lossen en
waardoor het voorschot aan Indië- thans
circa 45 millioen hooger ligt dan be
gin 1938.
Alles bij elkaar genomen, dient men
echter te erkennen, dat tot 31 December
jl. de Staatsschuld zich niet bijzonder
ongunstig heeft ontwikkeld. Wij hopen
binnenkort in de gelegenheid te zijn
eens een parallel te dien aanzien te
trekken met de Staatsschuld van Ne
derlandsch-Indië.
Uitvinding van Matusjka
tegen spoorweg
ongelukken
BOEDAPEST. 12 Juni (Havas).
Volgens de „Montag" heeft Matusj
ka, de beruchte misdadiger, die we
gens het veroorzaken van spoorweg
ongelukken tot levenslange gevan
genisstraf veroordeeld is. vergun
ning gekregen om bij het Octrooi
bureau inschrijving van een uitvin
ding tot het voorkomen van spoor
wegongevallen te vragen.
HONGAARSCHE NATIONAAL-
SOCIALIST IN UNIFORM VAN
PROCESSIE UITGESLOTEN
BOEDAPEST, 12 Juni (Havas). De
Montag" meldt, dat de politie natio-
naal-socialisten, die een groen hemd
droegen, heeft verboden deel te nemen
aan een processie met het motief, dat
een dergelijke demonstratie misplaatst
zou zijn geweest.
Jhr. mr- E. F. M. J. Michiels
van Verduynen genoemd
als opvolger van mr.
J. P. graaf van
Limburg Stirum
LONDEN, 12 Juni. Naar wij
vernemen ligt het in het voorne
men van mr- J. P. graaf van Lim
burg Stirum, onze Nederlandsche
gezant te Londen in den loop van
dit jaar om particuliere redenen
ontslag aan te vragen.
In verband hiermede wordt,
naar ons ter oore komt, als zijn
opvolger genoemd jhr. mr. E. F.
M. J. Michiels van Verduynen,
oud-gezant te Praag en oud-chef
van de afdeeling Diplomatieke Za
ken aan het departement van Bui-
tenlandsche Zaken.
Mr. J. P. Graaf van Limburg Stirum
gaat heen als H.Ms. gezant te Londen
EERST ONTSNAPT, NU
WEER GEARRESTEERD
TUNIS, 12 Juni. (Havas). De Itali-
aansche journalist Ciucci, die op 15 Ja
nuari van dit jaar te Medenine was ge
arresteerd wegens het fotografeeren op
verboden terrein, doch uit de gevange
nis had weten te ontsnappen, is thans
in een buitenwijk van Tunis weder ge
arresteerd.
DANZIG, 12 Juni (P.A.T.). De Danzigsche politie heeft den
Poolschen douaneinspecteur Lipinski gearresteerd. Op stappen van
den Chef-inspecteur der douane weigerde de politie een verklaring
van de arrestatie te geven. De gearresteerde inspecteur had zich sinds
Vrijdag niet meer op zijn post aangemeld, en slechts bij toeval verna
men zijn superieuren, dat hij door de politie was gearresteerd. Een
kennis van hem, die getuige was geweest van de arrestatie, deelde dit
n.l. mede aan een chef van Lipinski. Havas meldt, dat de arrestatie
is geschied, omdat de Danzigsche autoriteiten den inspecteur van
spionnage verdenken. De Poolsche commissaris-generaal heeft stap
pen gedaan bij den Senaat. Men weet niet waar Lipinski zich op het
oogenblik bevindt. Het onderzoek wordt door de Poolsche autoritei
ten voortgezet.
Admiraal Sir Roger Buckhouse, die
voorbestemd is om in geval van een
conflict het opperbevel over de Engel-
sche en Fransche zeestrijdkrachten op
zich te nemen
De overal afgewezen vluchte
lingen van St- Louis vragen
om een toevlucht in
Engeland
LONDEN, 12 Juni (Reuter). De 907
Duitsche vluchtelingen aan boord van
de „St. Louis" van de Hamburg—Ame
rika lijn, die geen toestemming hebben
gekregen om op Cuba aan land Ie
gaan, hebben Chamberlain in een te
legram verzocht, hun in Engeland een
toevlucht te verlecnen of tenminste
toestemming te geven, te Southampton
aan land te gaan.
De Regeering van Ecuador (aan de
Oostkust van Zuid-Amerika) heeft
strenge maatregelen genomen om te
voorkomen, dat de Duitsche joden en
de vluchtelingen uit Tsjecho-Slowakije
die niet te Havanna aan land moch
ten gaan en thans voor de kust van
Ecuador liggen, zich naar het binnen
land begeven.
TIENTSIN, 12 Juni (Domei) De Wit-Russische antikomin
tern-commissie heeft Zaterdagmiddag plotseling het gebouw van
het Sovjet-Consulaat in de vroegere Russische concessie bezet,
welk gebouw de laatste drie jaar leeg had gestaan. In plaats van
de Sovjetvlag werd op het gebouw de Tsaristische driekleur
geheschen. In een door de Wit-Russen gepubliceerde verklaring
wordt gezegd, dat zij het recht tot bezetting van dit gebouw heb
ben, daar het aan het Tsaristische Rusland behoort en dat de
commissie het gebouw onder haar hoede zal nemen in afwachting
van de totstandkoming van een nieuw Russisch bewind.
NIEUWE SUCCESSEN
GROOT opzien is gewekt dooreen
persbericht uit Nanking, volgens
'•etwelk Liang Hoeng Tsjih. de voor
zitter van den uitvoerenden Yoean
•n andere hooggeplaatste officieele
lovsonen van de nieuwe Nanking-
eecering benevens een aantal pro
minente Japanners, onder wie To-
mesaboero Sjimitsoe, de parlemen
taire vice-minister van buitenland-
sche zaken, lichtelijk vergiftigd zijn
aan een banket, dat gisteren gehou
den werd ter eere van Sjimitsoe,
door het drinken van Chineeschen
wijn, waarin door anti-Japansche
Chineezen vergif was gemengd.
Ruim 25 bekende Japansche en Chi
neesche officieele personen dronken bij
den aanvang van het diner, elkanders
gezondheid met Laotsioe, een Chinee
sche wijn. Later werden zij ziek onder
bepaalde vergiftigingsverschijnselen.
Het desbetreffende bericht voegt hier
aan toe, dat de vergiftigden, dank zij
tijdig medisch ingrijpen, vóór het aan
breken van den morgen hersteld zijn
De politic heeft een persoon gearres
teerd, die er van verdacht wordt de lei
der te zijn van een bende anti-Japan
sche Chineezen en die den aanslag zou
hebben gepleegd.
Bommen op Tsjoengking
Zeven en twintig Japansche vliegtui
gen hebben een vlucht ondernomen over
Tsjeng-Toe, de hoofdstad van West-
Szetsjoean. en vervolgens over Tsjeong-
king, waar zij talrijke hommen lieten
vallen. Verscheidene bommen kwamen
neer bij de Fransche ambassade. Het is
nog niet bekend, of er slachtoffers zijn
gevallen. Twaalf Chineesche jachttoe-
stellen honden den strijd met de Japan
sche vliegtuigen aan.
Japansche troepen hebben na een he
vig gevecht Maotsingtoe, een belangrijk
strategisch centrum in de provincie
Siansi bezet. De Japansche afdeling zet
haar opmarsch voort. In de laa .Ue paar
dagen hebben Japansche troepen bij
I.ingtsingsoe, op ongeveer 28 K.M. ten
Noorden van Taiyoean 809 man Chinee
sche communistische troepen verslagen.
De Chineezen hebben tf>6 dooden moeten
achterlaten, terwijl den Japanners een
hoeveelheid oorlogsmateriaal in handen
is gevallen.
Volgens een van het front ont
vangen bericht zouden 40.000 man
Chineesche troepen in het dal van
de I-rivier, tusschen Isjoei en Tsjoe-
sien door de Japansche troepen zijn
omsingeld.
In Tokio is een bijeenkomst gehouden
van vertegenwoordigers van 62 munitie
fabrieken. De bijeenkomst was tot stand
gekomen door toedoen van het Mini
sterie van Oorlog. Er werd overeenge
komen dat de prijzen der producten,
met medewerking der regeering, zullen
worden verlaagd. F.r is geen definitief
besluit genomen ten aanzien van het
percentage der prijsverlaging, doch men
gelooft algemeen dat het van 5 tot 10
procent zal zijn.
Britsch-Chineesche ver-
eeniging wendt zich tot
Foreign Office
De leden der Britsch-Chineesche ver-
eeniging te Tientsin hebben besloten
zich telegrafisch tot het Foreign Office
te wenden met het verzoek terug te ko
men op het besluit het verzoek om over
ne grenszetting, dat de Japanners den
Rritschcn autoriteiten te Tientsin in den
vorm van een ultimatum hadden ge
daan, van de hand te wijzen.
Dc Vcrceniging wijst op de beteekenis
der belangen welke op het spel staan en
cischt dat de zaak opnieuw bestudeerd
zal worden.
De woordvoerder van het Ministerie
van Buitenlandsche Zaken te Tokio
heeft tegenover een buitenlandsch jour
nalist verklaard, dat de regeering eeni-
gen maatregel zal moeten nemen in
verband met den nieuwen toestand, die,
zoo hij zeide, ontstaan is. doordat de
Britsche autoriteiten geweigerd hebben
de personen, die verdacht worden van
den moord op den douaneambtenaar
Tsjeng-Sji-Kang, uit te leveren. De
woordvoerder wilde geen nadere mede-
deplingen doen over den aard van den
overwogen maatregel, doch hij achtte
gewenscht, dat de Britsche autoriteiten
haar houding zouden herzien.
Uit Tientsin wordt gemeld, dat
de Japansche autoriteiten geen
heil meer zien in verdere onder
handelingen met de Engelschen en
daarom besloten hebben de vrije
hand te nemen bij de handhaving
van rust en orde, door de Britsche
en Fransche concessies te isolee-
ren als haarden van anti-Japan
sche terreur en agitatie. Er wordt
aan herinnerd, dat de Chineesche
burgemeester van Tientsin reeds
order heeft gegeven, dat alle Chi
neezen, die in dienst staan van de
regeering of het gemeentebestuur,
de concessies met hun gezinnen
moesten verlaten. Alle Japansche
waren en goederen, aldus het be
richt uit Tientsin, zijn reeds uit
de Britsche en Fransche conces
sies overgebracht naar de Japan
sche concessie of de Chineesche
wijken.
Uit Tientsin wordt verder gemeld,
dat de Japansche autoriteiten besloten
hebben allo personen, die over de grens
van de concessies komen, te controlce-
ren met uitzondering van degenen, die
een openbare functie uitoefenen. Mor
gen zullen daaromtrent verklaringen
worden gedaan. Deri Japansellen bewo
ners zal verzocht worden slechts in
strikt noodzakelijke gevallen in de
Fransche en Britsche concessies te ko
men. Men gelooft, dat de controle veel
strenger zal zijn dan in den zomer van
het vorige jaar.
Ruim 3000 Spaansche falang-
gisten in Vaticaanstad
ontvangen
VATICAANSTAD, 11 Juni (Havas/A.
N.P.). De Paus heeft heden de 3.200
Spaansche falanggisten, die zich op het
oogenblik te Rome bevinden, ontvan
gen, tezamen met den Spaanschen mi
nister Serrano Suner, generaal Gamba-
ra en de leden van de Spaansche mili
taire- en marinemissies.
De paus verwelkomde zijn zeer ge
liefde zonen, die hem grooten troost
hadden geschonken, want zij waren dc
verdedigers van het geloof en de Spaan
sche beschaving. Hij gaf zijn zegen aan
Franco, aan zijn medewerkers, aan alle
geloovigen en het katholieke Spanje.
Na de audiëntie bij den Paus hebben
de legionnaires een mis in de Basiliek
van St. Pieter bijgewoond.
MOSKOU, 12 Juni. (Havas). Het
Hooggerechtshof te Kiev heeft den on
derwijzer Spitsjkak, die er speciaal zijn
werk van maakte, menschen op laster
lijke wijze aan te brengen, tot vijftien
jaar gevangenisstraf veroordeeld. In
vijf jaar tijds had Spitsjkak honder
den personen aangebracht, die hij van
cbntra-revoluiionnaire activiteit, be
schuldigde. Veilheiden hunner wer
den gearresteerd. Rit is de hoogste
straf, waartoe een lu^v.-vaar ooit is ver-
oordëeld.-
HYDE PARK (New York). 12 Juni.
(Reuter). De Koning en de Konin-
ging hebben gisteren den dag rustig
doorgebracht als gasten van den presi
dent in Hydepark.
Des morgens woonden zij een gods
dienstoefening bij in de kleine dorps-
kerd. terwijl daarna een picnic gehou
den werd in het Park. De middag
werd doorgebracht zonder officieele
gebeurlijkheden Des avonds begaven
de Koning en de Koningin zich weer
naar den Koninklijken trein, waarme
de zij naar Canada terugkeeren.
De Koning en de Koningin vertrok
ken te 23 uur.
President Roosevelt, zijn erhtzennote
en zijn moeder vergezelden de hooge
gasten naar het «talion en wuifden
hun bij hun vertrek toe.
De Koning en de Koningin zullen in
de eerstvolgende vier dagen korte be
zoeken brengen aan twaalf steden tn
Canada. Donderdaeavond vertrokken zij
van Halifax op Nieuw-Scholland naar
Engeland.
Dp Koninklijke pasten en president
Roosevelt hehhen portretten met hand
leekeningen uitgewisseld. Tipt Konings
paar hooft ook de moedpr van den pre
sident een portret geschonken.
ZIJ, die zich met ingang
van 1 Juli a.a. op
geven als kwartaalabonné,
ontvangen de tot dien da
tum verschonende num
mers gratis.
Buitenlandsch weeroverzicht
Medegedeeld door het K.N.M.I. te de
Bilt:
In de luchtdrukverdeeling is sedert
Zaterdagmorgen een groote wijziging
gekomen. Het gebied van hoogen lucht
druk nam over de Britsche eilanden
aanzienlijk in beteekenis af, maar be
hield op den Oceaan een groote uitge
strektheid. Er ontwikkelde zich een rug
van hooge drukking van Ierland naar
IJsland en Groenland. Vooral in Duitsch
land, Denemarken en Zuid-Zweden is
de luchtdruk gedurende Zaterdag en
Zondag afgenomen. Zoo ontstond daar
een gebied van lagen luchtdruk. In
Noord Zweden zijn de barometers ech
ter flink gestegen.
Ten gevolge van deze wijzigingen in
de luchtdrukverdeeling draaide de wind
op dc Britsche eilanden en de Noordzee
naar Noord en stroomden koele lucht-
massa's rechstreeks van het poolgebied
uit in de richting van ons land. Deze
verdrongen de wanne lucht, die in ons
land en Duitschland nog aanwezig was,
waarbij de bewolking toenam en regen
viel, in Duitschland plaatselijk verge
zeld van onweer. Hedenmorgen waren
dc koude luchtmassa's doorgedrongen
tot het Alpengebied, hetgeen daar zwa
re regenval veroorzaakt. (Lugano had
in den nacht 60 m.m.). Hiermede kwam
een einde aan de periode van groote
droogte, die bijna drie weken heeft ge
duurd. In ons land had Den Ilelder met
11 m.m. de grootste hoeveelheid.
In Schotland cn op de Faroer is het
buitengewoon koud voor den tijd van
het jaar. Thorshavn meldde vanmorgen
een temperatuur van 4 graden, dit is 5
graden beneden normaal. In de koude
lucht heeft het weer een buiig karak
ter, plaatselijk vergezeld van onweer.
Op IJsland wordt de genoemde rug
van hooge drukking weer aangetast
door een nieuwe storing op den Oceaan.
Weerverwachtir>!>
Koel weer, zwaar bewolkt
met opklaringen, enkele regen
buien met. kans op onweer.
Matige tijdelijk krachtige
Noordelijke tot Noordwestelij
ke wind.
