WASHINGTON ZEER BEZORGD
Tokio houdt vast aan
zijn standpunt
Slowakije wil leven als
zelfstandige staat
DE EEMLANDEU
Moskou blijft gereserveerd
Koningspaar
Vrijdag 16 Juni 1939
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
37e Jaargang No. 331
DE BLOKKADE TE TIENTSIN
De Japanners willen dat de Britsche con
cessie samenwerkt voor opbouw van
„nieuwe orde" in China
Zeer ver gaande
eischen
Mac Donald over
Palestina
Een conferentie met Molotof van
twee en een half uur
SNELHEID VAN 175 K.M. PER UUR
Met Hongarije zijn de verhoudingen nog
niet zooals ze behooren te zijn
ARRESTATIES
IN DANZIG
op verzoek Gestapo
Alle Joden in Ween en
krijgen Joodsche
voornamen
De Duitsche Rijksbank
BERICHT
Licht op:
9 uur 52 min.
neemt afscheid
van Canada
AMEKSFOORtSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 9 65: per
- week met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.15
Binnenland franco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 14 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer,
i elke regel meer f 0.25. Liefdadigheids-advertentiën voor de
helft van den prijs. - Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
TOKIO, 16 Juni (Domei). Als resultaat van de jongste conferentie
hisschen den minister van Oorlog, Itagaki, en den minister van Bui-
tenlandsche Zaken, Arita, is thans een conferentie van vijf ministers
gehouden tot uitwisseling van gedachten over den toestand in Tientsin
in verband met de hier uit Tientsin ontvangen berichten. Naar ver
luidt steunt de Regeering de Japansche autoriteiten ter plaatse en
moedigt zij ze aan voor het nemen van hun vastberaden maatregelen
tot isoleering van de Engelsche en Fransche concessies, tenzij en tot
dat de autoriteiten der Britsche concessie oprechtheid toonen.
IN verband hiermede gelooven politieke waarnemers, dat de Japansche houding
op de volgende punten gebaseerd is:
1. Sinds den aanvang van het Chineesche incident heeft de Japansche regee
ring vastgehouden aan haar fundamenteele politiek van eerbiediging en bescher
ming van de buitenlandsche rechten en het belang van derde mogendheden in
China en heeft zij pogingen in het werk gesteld om de verschillende problemen
op te lossen met een vriendschappelijke houding jegens de autoriteiten der buiten-
landschéTconcessie.
2. De autoriteiten der Britsche concessie moeten de verantwoordelijkheid voor
den tegenwoordigen toestand in Tientsin geheel op zich. nemen, welke toestand
is ontstaan door onoprechtheid aan den kant der autoriteiten der Britsche conces
sie, die geweigerd hebben de vier Chineesche moordenaars van den douanecom
missaris Tsjensjikang uit te leveren. Nu die toestand reeds het huidige stadium
heeft bereikt, zal Japan zijn tegen de Engelsche en Fransche concessies genomen
maatregelen niet doen verslappen, tenzij en totdat de autoriteiten der Britsche con
cessie hun oprechten wil toonen om samen te werken met Japan voor den oubouw
van de nieuwe orde en de verwezenlijking van den nieuwen toestand in China.
3. Japan betreurt, dat als gevolg van de isoleering verschillende naties en derde
mogendheden, met inbegrip van de Vereenigde Staten, Duitschland en Italië in de
Engelsche en Fransche concessies thans ernstig ongemak ondervinden. Er zal ech
ter geen wijziging gebracht worden in de Japansche fundamenteele politiek tot
eerbiediging en bescherming van levens en ëigéndommen van derde mogend
heden. Daarom hopen de Japansche autoriteiten, dat zij een kalme houding zullen
handhaven en de werkelijke bedoeling zullen begrijpen van Japan in verband met
het concessieprobleem.
Er dreigt voedselgebrek
in Tientsin
ER verluidt, dat de Japansche
autoriteiten in Tientsin voor
Üe opheffing van de blokkade de
Volgende eischen ingewilligd wil
len hebben:
1. Vaststelling van alle terroris
tische anti-Japansche personen
«of organisaties.
2. De politie moet door de Ja
panners worden gecontroleerd.
3. De buitenlandsche conces
sies moeten gevoegd worden in de
politiek der regeering te Peiping.
Het financieele wezen in Noord-
China mag op geenerlei wijze ge
stoord worden.
4. Onmiddellijke uitlevering der
in de concessie in deposito liggen
de 50 millioen aan zilver.
Amevikaansche stap
De Amerikaansche Regeering
heeft tegenover de Japansche
regeering uiting gegeven aan haar
bezorgdheid over de blokkade te
Tientsin. De zaakgelastigde te To
kio heeft het Japansche ministerie
van Buitenlandsche Zaken mede
gedeeld, dat de Vereenigde Staten
te Tientsin belangen hebben en
bezorgd zijn voor een mogelijke
bedreiging dier belangen door de
blokkade.
De Amerikaansche belangen wor
den begroot op 26 millioen dollar.
De juridische deskundigen der
Regeering hebben verklaard, dat
de Japansche blokkade geen recht
vaardiging in het internationale
recht vindt.
De buitenlandsche concessies te Tient
sin, Sjanghai, Koelangsoe en elders zijn
tot stand Kekomen door onderhandelin
gen tusschen China en de regeering en
zij zijn neutraal eigendom. De blokkade
Is daarom aldus deze juristen even
onwettig als een blokkade teKen een
neutrale mogendheid in oorlogstijd.
Minister Huil heeft in een persconfe
rentie medegedeeld, dat tusschen Was
hington, Londen, Parijs en Tokio van
gedachten wondt gewisseld over den toe
stand te Tientsin, doch dat. hij niets kon
zeggen omtrent een mogelijke gezamen
lijke actie door Engeland, Frankrijk en
de Vereenigde Staten.
Twee Chineezen dood
geschoten
In den ochtend van den derden
dag der blokkade hebben de Japan
ners hun maatregelen nog ver
scherpt. In de vroegte werden de
buitenlanders uit hun slaap gewekt
door schoten, gelost bij de barricade
voor de renbaan. Er ontstond een
groote opwinding, die niet vermin
derde, toen men vernam, dat twee
Chineezen, die manden met groenten
over de barricaden aanreikten, wa
ren neergeschoten „om een voorbeeld
te stellen".
Zeer weinig Chineezen mogen de
concessies binnenkomen of verlaten.
In het door de Japanners beheersch-
te gebied wakkeren agitatoren de
anti-Engelsche en anti-buitenland-
sche gevoelens aan.
De voedseltoestand blijft critiek. In den
afgeloopen nacht is wat melk en wat
groente in de concessie gebracht, doch
niet genoeg om aan de behoeften der be
woners te voldoen. De Engelschen wagen
zich, gedachtig aan de vernederingen
van de vorige dagen, over het algemeen
niet buiten de concessie.
Alle marktkramen zijn leeg, terwijl de
voorraden der kruideniers snel vermin
deren, ofschoon de prijzen met 50 tot 70
procent gestegen zijn.
Ondanks de mededeeling der Japan
ners, dat zij hem zouden vrijlaten, was
de Britsche persfotograaf Meyel gister
avond laat nog niet in zijn woning te-
ruegekeerd.
Kort nadat bet hedenochtend vroeg
was vertrokken, is het vrachtschip Hai-
peng, dat de Noorsche vlag voert, door
de Japanners aangehouden en bijna vijf
uur lang doorzocht, alvorens het zijn reis
mocht voortzetten.
In zijn nota aan den Japanschen con
sul-generaal protesteert de Britsche con
sul-generaal eveneens tegen de aanhou
ding en het doorzoeken van het Brit
sche s.s. Kaitai door een gemengde af-
deeling gewapende Japansche troepen en
Chineesche politie, toen het schip giste
ren de rivier afvoer. De nota besluit: „U
zult mij verplichten met onmiddellijk
antwoord, opdat ik dit kan doorgeven
aan mijn regeering, die van bovenstaan
de feiten op de hoogte is gesteld."
GEXÈVE, 16 Juni (Reuter). De
Britsche Minister van koloniën Mac Do
nald heeft voor de permanente man-
datencommissie van den Volkenbond
de voorstellen uiteengezet, welke ver
vat zijn in het Britsche Witboek.
Ten aanzien van de inrichting van
den Palestijnschen Staat zeido hij, dat
de beste regeling wellicht zou zijn, het
vormen van (een) overwegend Arabi
sche provincie(s) en van (een) overwe
gend Joodsche provincie (s), en aan elk
dezer politieke eenheden een groote
mate van plaatselijke autonomie te ge
ven, met een centrale regeering voor de
behandeling van de zaken van gemeen
schappelijk belang. Wat het belangrijk
ste is, aldus Mac Donald, is dat de Ara
bier en de Jood vrij moeten zijn om
hun eigen leven te leven, in overeen
stemming met hun eigen tradities en
geloof. Slechts door deze vrijheid voor
ieder volk kunnen de vrede, vriend
schap en voorspoed in Palestina her
steld en op blijvenden grondslag wor
den geplaatst De Britsche Regeering
beweert niet, dat de door haar aange
kondigde politiek tot dit doel zal leiden,
doch zij heeft ertoe besloten, omdat zij
gelooft dat. deze in de eerste plaats erop
berekend is, den blik naar dat groote
doel te richten.
Duitsch ambassadeur uit
Moskou te Berlijn
BERLIJN, 16 Juni (Havas). De
Duitsche ambassadeur te Moskou, graaf
von Schulenburg, is gisteren hier aan
gekomen om zijn regeering verslag uit
te brengen. In gezaghebbende kringen
verzekert men, dat het bezoek in het
geheel geen buitengewoon karakter
draagt.
MOSKOU, 16 Juni (Reuter).
Molotof heeft gisteravond 2 uur en
2 kwartier lang besprekingen ge
voerd met den Britschen en den
Franschen ambassadeur, waarbij
ook Strang tegenwoordig was.
Na de besprekingen, die in het
Kremlin werden gehouden, weiger
de Strang zich over de conferentie,
die de langste was sedert het begin
der onderhandelingen met de Sov
jet-Unie, uit te laten.
Wel verklaarde hij, dat de onderhan
delingen werden voortgezet en dat
spoedig een nieuwe bespreking met Mo
lotof zou worden gehouden. De confe
rentie werd ook bijgewoond door Po-
temkin, die als Fransch tolk fungeerde.
In een mededeeling omtrent
het onderhoud tusschen Mo
lotof eenerzijds en den Fran
schen en Britschen ambassa
deur benevens Strang ander
zijds wordt gezegd, dat de
.voornaamste punten van mee-
ningsverschil besproken zijn.
De teksten van de Engelsch-
Fransche formuleering betref
fende de ter onderhandeling
zijnde problemen werden aan
Molotof overhandigd. Kringen
van het volkscommissariaat
van buitenlandsche zaken noe
men de resultaten van dit eer
ste onderhoud en van de be
studeering van de Engelsch-
Fransche formuleeringen niét
geheel gunstig.
OPLEIDING IN DEN GUERILLA-
OORLOG
TSJOENGKING, 16 Juni (Reuter).
De Chineesche militaire autoriteiten
hebben een school voor het onderricht
in den guerilla-oorlog voor mannen en
vrouwen opgericht. Na een opleiding
van zes maanden worden de leerlingen
uitgezonden om de guerilla-benden te
leiden of anti-Japansche activiteit onder
de Chineesche bevolking achter het Ja
pansche front te organiseeren.
Nevenstaande
foto geeft een
beeld van de
nieuwste Duit
sche locomo
tief, in Kassei
gebouwd, een
gestroomlijnde
machine, die
een maximale
snelheid van
175 K.M. kan
behalen en uit
gerust is inste-
de vkn de ge
bruikelijke twee
cylinder met
een drie cylin
der-motor.
BRATISLAVA, 16 Juni (D.N.B.). -
Voor het Slowaaksche parlement heeft
de minister van Buitenlandsche Zaken,
Durcansky, een redevoering uitgespro
ken, waarin hij o.m. het volgende ver-
klaax-de:
In Slowakije is thans ieder er van
overtuigd, dat de Slowaaksche natie
alleen als zelfstandige staat waardig
kan leven. Ieder, die er aan denkt
de zelfstandigheid van den Slo-
waakschen staat aan te tasten, moet
zich er van bewust zijn, dat hij staat
tegenover een aaneengesloten natie, die
liever zou sterven dan zich te laten be-
rooven van haar vrijheid. Dat beteekent
echter niet, dat de Slowaaksche natie
niet met de andere volken tot weder-
zijdsch nut wil samenwerken.
Er had Duitschland niets in den
weg gestaan om Slowakije geheel of
gedeeltelijk te annexeèren, wanneer
het dat gewild had. Wanneer
Duitschland een dergelijken stap
niet heeft ondernomen, heeft het
een bewijs geleverd, dat het niet de
onderwerping wil van kleinere vol
keren.
Integendeel heeft Duitschland zich
belast met de garantie van de grenzen
en de politieke onafhankelijkheid van
Slowakije.
Voorts verklaarde Durcansky, dat
niets in den weg 6taat aan een ontwik
keling van de Poolsch-Slowaaksche be
trekkingen ten prof ij te en tot voldoe
ning van de beide landen.
De betrekkingen met Hongarije zijn
den laatsten tijd weliswaar relatief be
ter geworden, maar toch is lang nog
niet dien graad van verbetering bereikt,
die tusschen staten met goede betrek
kingen verondersteld wordt. De oorzaak
is, dat de Hongaarsche openbare mee
ning langen tijd versterkt is in de dwa
ling, dat het Slowaaksche volk ieder
oogenblik bereid is een politieken zelf
moord te begaan.
Het streven, dat onder den naam „St,
Stefanskroon" etc. bekend is, beteekent
oor Slowakije slechts een inhoudlooze
historische herinnering. Verder zijn de
betrekkingen tusschen Slowakije en
Hongarije door de behandeling der Slo
waaksche minderheid, die 600.000 zielen
omvat, bepaald.
Havas meldt nog, dat de Minister zei-
de: „De Slowaaksqhe Republiek be
schouwt zich als een staat, behoorende
tot de invlocdzone van de spil. Ik heb
geen volle vrijheid tot' defihieering van
de Slowaaksche buitenlandsche. politiek,
maar die beperking komt niet voort uit
een druk op ons, maar. uit onzen traditio-
neelen strijd tegen de Hongaren cn de
Tsjechen. Het Slowaaksch-Duitsche ver
drag heeft Slowakije politiek ingelijfd
in het systeem van de spil. want Slo
wakije staat niet alleen onder bescher
ming van Duitschland, maar ook van
de spil RomeBerlijn."
Rcsumeerend constateerde de minis
ter, dat Slowakije de aanvankelijke
moeilijkheden met succes te boven is ge
komen.
WARSCHAU, 16 Juni (Havas). De
Czas, het conservatieve orgaan, meldt,
dat 17 arrestaties zouden zijn verricht
in Danzig op verzoek van de Gestapo.
De arrestanten zouden zijn overgebracht
naar Koningsbergen. Voorts meldt het
blad, dat verscheidene arrestaties in
Oostpruisen zijn verricht.
De „Kurjer Polski" meldt uit Danzig,
dat de autoriteiten der Vrije Stad een
begin hebben gemaakt met de restaura
tie van oude versterkingen in Danzig,
waar wapenen en munitie zouden wor
den opgeslagen, clandestien in het ge
bied van Danzig binnengebracht, en
bestemd voor de S.A.-eenheden, die zich
in de Vrije Stad bevinden.
De Poolsche autoriteiten bebben
Donderdag het Evangelische Vereeni-
gingshuis te Posen, alsmede het Chris
telijke Hospitium gesloten.
De Poolsche pers bericht verder, dat
de Poolsche autoriteiten de Duitsche
grootgrondbezitters von Rodenacker te
Zelban en von Grass te Klenin levens
lang het. verblijf in het grensgebied
heeft verboden.
WEENEN, 16 Juni (Havas) Met in
gang van heden moeten alle Joden zich
melden bij de politie om aanwijzingen
in ontvangst te nemen omtrent de Jood
sche voornamen, die zij moeten dragen
in plaats van Duitsche. Zij moeten er
zich verder rekenschap van geven, dat
zij aan hun naam hebben toe te voegen
den voornaam Israel of Sara.
onmiddelijk ondergeschikt
aan den Führer
BERLIJN, 10 Juni (D. N. B.) De
Führer heeft de „Wet op de Duitsche
Rijksbank" onderteekend, welke van
daag met het publiceeren in de staats
courant in werking treedt.
In een persconferentie heeft de mi
nister van Economische Zaken en presi
dent van de Rijksbank Fünk, een uit
eenzetting van de nieuwe wet gegeven.
Bij deze wet wordt de Rijksbank on
middellijk ondergeschikt gemaakt aan
den Führer en wordt het onbeperkt ge
zag van den staat over de circulatie
bank hersteld. Dit brengt mede, dat al
leen de führer beslissingen kan nemen
over bijv. de hoogte van het, bedrijfs-
crediet van de bank, het bedrag van de
schatkistwissels e. d.
Voor het onderhouden van de betrek
kingen tusschen de leidende persoonlijk
heden van het Duitsche economische
léven en de bank zal een „Beirat der
Dcutschen Reichsbank" worden opge
richt.
De kapitaal-basis van de bank blijft
als tot-nu loc. Slechts Duitsche onder
danen kunnen aandeelhouder zijn. De
goudvoorraad en de deviezenvoorraad
van de bank zullen op een dusdanige
hoogte worden gehouden als noodig is
voor de regeling van het betalingsver
keer met het buitenland en tot. het hand
haven van den koers van de Rijksmark.
De aandcelen van de Rijksbank wor
den, onttrokken aan de speculatie door
de bepaling, dat zij niet meer dan vijf
procent mogen opbrengen, de eventueele
hoogere-winst komt het Riik ten goede.
Het grondkapitaal bedraagt 150 mil
lioen mark.
ZIJ, die zich met ingang
van 1 Juli a.s. op
geven als kwartaalabonné,
ontvangen de tot dien da
tum verschonende num
mers gratis.
VV eerverwachting
Verwachting geldig van he
denavond tot morgenavond
19 uur:
Helder tot licht bewolkt,
droog warm weer, behoudens
kans op onweer in het Z.W.,
zwakke tot matige wind uit
Z. richtingen.
Buitenlandsch weeroverzicht
De gisteren genoemde storingsfronten
op de Britsche eilanden drongen maar
weinig verder door, en oefenen nog geen
invloed uit op het weer in ons land.
Wel veroorzaken zij in Engeland en
Bretagne somber weer met regen. In het
afgeloopen etmaal vielen daar groote
hoeveelheden. Te Brest viel 12 mm, te
Plymouth 21 mm.
De hoofddepressie ligt tusschen IJs
land en Schotland, deze is wat minder
diep geworden en veranderde weinig
van plaats. In Frankrijk begon de
luchtdruk gisteren regelmatig te dalen,
deze daling is hedenmorgen echter tot
staan gekomen.
Over het Oostzeegebied is de hooge
drukking in beteekenis toegenomen. Het
weer is hier rustig met winden uit uit-
eenloopende richtingen.
In vrijwel geheel West-Europa is de
temperatuur vergeleken bij gistermor
gen aanzienlijk gestegen. In -ons land
is zij drie tot vier graden boven nor
maal. Alleen op IJsland en Ierland werd
het wat kouder.
„Groot deel der aarde, waar
geen oorlog tusschen buren
mogelijk is"
Een rede tot de bevolking
HALIFAX, 15 Juni. (Reuter).
Het Britsche Koningspaar is hier
aangekomen en heeft definitief den
trein verlaten, welke hen achtdui
zend mijl door Canada en de Ver
eenigde Staten heeft gebracht.
In zijn antwoord op het adres van
welkom zeide de' Koning, dat het een
schitterende overwinning was van de
beginselen van democratie en verdraag
zaamheid, dat het volk van een ander
ras op Nieuw Schotland zich heeft ge
voegd hij zijn broeders elders, om te
zamen het Canadeesche burgerschap te
vormen.
Alvorens zich in te schepen aan
boord van de Empress of Britain, heeft
de Koning zich in een afscheidsrede tot
het Canadeesche volk gericht-
Na woorden van erkentelijk
heid, zeide de Koning, troost en
inspiratie te putten uit gedachte,
dat zich van den Atlantischen tot
tot den Stillen Oceaan en van de
tropen tot het Poolgebied een
groot deel van de aarde uitstrekt
waar zich niet de mogelijkheid
voordoet van een oorlog tusschen
buren, welks volken zich geheel
wijden aan het streven naar vrede
en allen menschen tot voorbeeld
strekken voor de wijze, hoe be
schaafde naties tezamen moeten
leven. Het is goed te wetendat er
zulke streken zijn. Want wat de
mensch eens kan doen, kan hij
met God's hulp nogmaals doen.
Wellicht zult gij het voorbeeld
geven, dat de geheele wereld zal
volgen.
De Koningin richtte haar afscheids
woord in het bijzonder tót de vrouwen
en kinderen van Canada. Deze wonder-
schoone reis, zoo zeide zij, heeft mij
herinneringen geschonken, die de tijd
nooit zal doen vervagen.
