AMEKSFOOKT5CH DAGBLAD
JAPAN'S ANTWOORD OP HET
BRITSCHE DREIGEMENT
De rechten van derden
geëerbiedigd, tenzij
Poolsche minderheid
Nieuwe maatregelen
De Krakatau
CITROEN
in Duitsche Rijk
bitter gestemd
DE ZEVENDE DAG
in het Protectoraat
DE EEMLANDER
Dinsdag 20 Juni 1939
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
37e Jaargang No. 335
CRAIGIE BIJ
ARITA
Groote brand in
Saint Pierre
blijft werken
Britsche bommen
werper
neergestort
Kwijtschelding van
politieke straffen
in Bohemen
Strijd tegen alles wat Poolsch is uitgebreid
tot de jongste kinderen
Achtergrond van
Gewezen Nederlander
in een hoog ambt
in de Ver. Staten
Goebbels'
rede
De blokkade - moeilijkheden in
Tientsin nog altijd niet opgelost
BOVEE VOOGT
LONDEN ONTVING
NOG GEEN
Arabisch ultimatum
aan Engeland?
BERICHT
Licht op:
9 uur 53 min.
ABONNUntfilSfRUS oer 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
ii i ii- week met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.15
Binnenland tranco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513
MET MAANDAGOCHTENDBLAD
pdi it nrn invfBTFNTiFN i—105 mcl v,n t>«»i>s"umra«r-
PRIJS UtK flUftK tn Itn t|ke (025 L;c(Jadjghj.ids-ad ver lent i3n voor de
helft ver. Jen prije. - Kleine Advertentidn „KEITJES" bij vooruitbelalin« 1-5 rejele
50 cent, elke regel meer 10 cenl, driema.t oleetsen f I.- Bevriisnnmmer eelr» I 0 05
DE ZEVENDE lsLUi\ivADE-DAG IS
KALM VERLOOPEN
TIENTSIN, 20 Juni. (Reuter). De Japansche militaire autori
teiten te Tientsin hebben een verklaring gepubliceerd, waarin wordt
gezegd, dat de Japansche regeering herhaaldelijk heeft gezegd, dat
de rechten van derde mogendheden in China eerbiedigd zullen wor
den. Niettegenstaande de moeilijkheden, welke dit meebracht voor
de strategie hebben de Japanners zich hieraan gehouden- Indien de
Britsche regeering meent nu maatregelen te moeten toepassen als
economischen druk, dan zullen de Japanners zich van de verplich
ting tot het eerbiedigen van de rechten ontslagen achten.
De Japansche autoriteiten verklaren verder de moeilijkheden
voor Amerikanen, Duitschers en andere vreemdelingen, die geen
concessie hebben te Tientsin, zoo klein mogelijk te houden.
DE Britsche ambassadeur te
Tokio, Craigie, heeft een be
zoek gebracht aan den Japanschen
minister van buitenlandsche za
ken, Arita.
Naar verluidt heeft hij een
krachtig protest ingediend tegen
de wijze, waarop Britsche onder
danen worden behandeld door de
Japansche schildwachten, bij het
passeeren van de afsluiting van de
Britsche nederzetting te Tientsin.
De Japansche ambassadeur heeft
een bezoek aan het Foreign Office
gebracht teneinde met Halifax
den toestand in het Verre Oosten
te bespreken.
Uiterlijk is de zevende dag van de
Blokkade van de Britsche nederzetting
te Tientsin kalm.
De Britsche autoriteiten trachten een
regeling te treffen, waarbij allen, die
dit wenschen. per schip naar Tsjing
Wang Tau, Pei Tai Ho of andere zo
merresidenties worden gebracht.
Ten aanzien van de verklaring van
den minister van buitenlandsche zaken.
Cordell Huil, dat de Vereenigde Sta
ten verontrust zijn door de grooler af
meting. welke de ontwikkeling van het
incident van Tientsin aanneemt,
schrijft de „New York Times", dat deze
verklaring even tijdig als rechtstreeks
is.
Het blad voegt hieraan toe, dat de
Japanners van een onbelangrijk inci
dent gebruik hebben gemaakt om een
aanval te doen op de Britsche rechten
in China. Als een land, dat eveneens
rechten heeft in China, moeten de Ver
eenigde Staten wel verontrust zijn door
de methode van de Japanners.
Duidelijke woorden van
de „Times"
Ten aanzien van de woorden van
minister-president Chamberlain, dat hij
veronderstelt, dat de Japansche regee
ring evenmin verlangt „het conflict uit
te breiden", schrijft de „Times" in een
hoofdartikel, dat deze woorden van den
ministerpresident zeer wel gegrond
kunnen zijn. Tot nu toe zijn van de
Japansche regeering nog geen formeele
mededeelingen aangaande het incident
ontvangen, hetgeen doet veronderstel
len, dat de Japansche staatslieden den
toestand met minder drift en meer be
zadigd zien dan het Japansche leger
in China.
De openbare meening vraagt even
wel of de toestand kan worden verbe
terd door protesten alleen. Wal ook
duister mag zijn in den toestand, dit
eene is duidelijk, dat een passieve on
derwerping aan de blokkade van de
Britschp nederzetting het Britsche pu
bliek niet .kan bevredigen pn alieren
kan dienen om vprdrp mishandelen van
dp Rritsrhp burgers te Tientsin aan te
moedigen en aanleiding zal ziio tot
herhaling in andpre deelen van '"hina.
Moei China Hongkong
koopen?
Het Japansche blad „Kokumin Sjim-
hoen" schrijft, dat in rogeeringskringen
te Nanking de meening veld wint, dat
China Hongkong van de Engelschen
moPt koopen. lipt hlad voegt hieraan
toe dat Hongkong zijn economise he en
militaire waarde heeft verloren tenge
volge van de blokkade van de Chinee
sche kust door de Japanselie viool en de
bezetting van Kanton door de Japan
ners. waardoor de spoorweg Kanton—
Hankau is afgesneden.
Door onbekende oorzaak in
bioscoop ontstaan
SAINT PIERRE, 20 Juni (Reuter)
De Zakenwijk van Saint Pierre,
de hoofdstad van de eilandjes Saint
Pierre en Micruelon, ten Zuiden van
New Foundland, is geteisterd door
een feilen brand, welke nog werd
aangewakkerd door den krachtigen
wind. Enkele regeeringsgebouwen,
een bank, verscheidene winkels en
een twaalftal woonhuizen werden
een prooi der vlammen. Tot nu toe
is nog geen melding gemaakt van
dooden of gewonden. De brand is
door onbekende oorzaak in een
bioscoop ontstaan.
H.M.S. KRUISER „SUMATRA" NAAR
OBAN
's-GRAVENHAGE, 20 Juni. H.m.s.
kruiser „Sumatra", onder bevel van ka
pitein ter zee C. H. Brouwer, is gisteren
uit Den Helder vertrokken met bestem
ming Oban.
BANDOENG, 20 Juni. (Ane-
ta). De werking van de
Krakatau duurt onverminderd
voort- Gisteren zijn tusschen
zes uur des morgens en zeven
uur des avonds 1706 erupties
geteld, met een maximum
hoogte van de opwerping van
vast materiaal tot 1500 meter.
Ook hedenmorgen werkte de
Krakatau nog. doch het uit
zicht wordt door wolken be
lemmerd.
LONDEN, 20 Juni. Tijdens een
nachtelijke oefening is een bombarde
mentsvliegtuig van de Britsche lucht
macht tijdens het vliegen in brand ge
raakt en bij Salisbury omlaag gesfort.
Twee inzittenden wisten zich door mid
del van hun parachute te redden, de
derde inzittende is, doordat zijn para
chute weigerde, te pletter gevallen.
GROOTE OEFENING IN
LUCHTBESCHERMING
LONDEN', 20 Juni. (Reuter). Te
Chelsea is gisteren de grootste oefe
ning in de bescherming tegen aanvallen
uit de lucht gehouden, welke ooit in
Engeland heeft plaats gehad. Het voor
naamste doel was het nagaan van het
reageeren van het verkeer op de alar-
meering. Het geheele verkeer werd stop
gezet. vijfduizend kinderen van 21 scho
len verlieten de scholen en begaven zich
naar de stations van de elecfrische trei
nen of werden met autobussen wegge
voerd.
de meest gevraagde wagen
voor zaken, sport en tourisme
VRAAGT DEMONSTRATIE
Als laatste nieuws, de 6 cyl. thans ook leverbaar
N.V. AUTOMOBIELBEDRIJF l.o.
BERLIJN, 20 Juni (D.N.B.). In
de Staatscourant is een decreet van
den Führer gepubliceerd, wnf'V'i
kwijtschelding van straf wordt ver
leend voor sommige politieke mis
drijven in verhand met den terug
keer van het Sudatengehied tot
Duitsehland en het aanvaarden van
het protector""' RoViernen en
Moravië. Geen gevolg zal worden
gegeven aan veroordeelingen we
gens het lidmaatschap van de
N.S.D.A.P. de Sudefenduïtsrhe par
tij, het Sudctenduitsche Heimat-
front, e-d.. eveneens voor veroor
deelingen wegens daden begaan in
len strijd mi het hehoud van het
Duitsche cement.
Voor andere daden, begaan uit po
litieke overwegingen, wordt kwijtschel
ding van straf verleend, wanneer de
straf niet meer dan twee jaar gevan
genis bedraagt. Hiervan uitgesloten is
landverraad ten nadeele van het Duit
sche Rijk.
Ook Tsjechen, die veroordeeld zijn
wegens politieke misdrijven, wordt, de
straf kwijtgescholden, tenzij zij zijn ver
oordeeld wegens het plegen van aan
slagen met ontplofbare stoffen, waar
door menschen zijn omgekomen, roof
en moord.
Eenzelfde regeling is getroffen voor
het protectoraat Bohemen en Moravie.
NEW YORK, 20 Juni. (A.N.P.).
Prof. Harry David Gideonse van de Co
lumbia universiteit te New York, is be
noemd tot president van Brooklyn col
lege.
Hij volgt dr. William A. Boylaw als
zoodanig op. Uit tweehonderd bekende
paedagogen is hij als zoodanig gekozen
door de „Board of higher education."
Deze benoeming heeft zeer de aan
dacht getrokken, daar zij zeven maan
den op zich heeft laten wachten.
Prof. Gideonse is in 1901 te R o 11 e r-
d a m geboren en is in 1910 tot burger
der Vereenigde Staten genaturaliseerd.
WARSCHAU, 20 Juni- (Havas).
- De Bond van Polen in Duitsch
land heeft den minister van bin-
nenlandsche zaken, Frick, een
memorandum over den toestand
der Poolsche minderheid overhan
digd. „De toestand aldus zegt
het memorandum onder meer
wordt opnieuw slechter. Wij wen
den ons tot de Duitsche regeering
om uiting te geven aan de groote
bezorgdheid der Poolsche ouders
over de steeds ernstiger worden
de vervolging van de jonge gene
ratie. De strijd tegen alles, wat
Poolsch is, is thans uitgebreid tot
de jongste kinderen. Wij verzoe
ken den leiders van het Duitsche
rijk dan ook de jeugd de steeds
talrijker kwellingen te besparen."
De Poolsche pers betoogt, dat Goeb
bels' verblijf te Danzig, dat een indruk
van spontaniteit moest geven, geleid
heeft tot verplichte betoogingen, in
strijd -met het gestelde doel. De bladen
schrijven, dat het groe der bevolking
van Danzig onverschillig was voor het
bezoek en dat de toejuichingen vrijwel
alleen op rekening van de stormtroepen
komen.
Ten aanzien van de rede van Goeb-
WERELDGEBEUREN
VLASAKKERWEG 50
Telefoon 1093
DE DUITSCHERS OEFENEN BEPAALDE
CONTROLE OP MUZIEK EN TOONEEL
PRAAG, 20 Juni. (Pat.) De Duit
sche autoriteiten hebben bevel ge
geven dat alle Tsjechische opschrif
ten op de grenspalen moeten ver
dwijnen. In den vervolge zullen de
grenspalen van Bohemen en Mora
vië uitsluitend Duitsche opschrif
ten dragen. Aan de grens tusschen
Moravië en Polen zijn de opschrif
ten reeds vérduitseht.
De Duitsche autoriteiten hebben het
dragen van de sokoluniform in Mora
visch Ostrawa verboden.
Tsjechische muziek- en tooneelstuk-
ken worden getroffen door Duitsche ver
hodshepalingen. De opera „Libuse" van
Smetana is van het programma der
Praagsclie opera moeten verdwijnen.
Wanneer in de laatste acte Libuse uit
riep: „Gij zult nnoit te.n onder gaan,
Tsjechisch volk", placht de geheele zaal
op te staan en het volkslied aan te hef
fen.
Aangezien de wet op het Tsjechi
sche protectoraat de autonomie op
cultureel en artistiek terrein waar
borgt, hehbpn de Duitsche autoritei
ten „Libuse" eigenlijk niet. verboden,
doch den schouwburgdirecteuren
den raad gegeven, de opera niet op
het programma te plaatsen, „aange
zien zij van de spelers Ie veel in
spanning vergt". De „Symphonie
au6 der Neuen Welt" en de „Slavi
sche Dans" van Dvorak zijn even
eens afgeraden. Stukken, waarin
sprake is van de Tsjeeho-Slowaak-
sche legionnaires zijn absoluut ver
boden.
Het gemeentebestuur van Pardubice
heeft bevel gekregen aan Berlijn een
bedrag van 80.000 kronen te betalen en
2000 M3 eikenhout te leveren hij wijze
van betaling voor de levensmiddelen,
die door de Duitsche troepen verstrekt
zijn aan z.g.n. werkloozcn. De Duitsche
autoriteiten hebben onmiddellijk een be
gin gemaakt met het kappen van een
oud, speciaal beschermd hosch. Het aan
bod van het gemeentebestuur om in
geld te betalen, waardoor het oude
hosch voor vernieling zou zijn gespaard,
is door de Duitsche autoriteiten afge
wezen.
CONCRETE EISCHEN
IJEEDS is de zevende dag van de
blokkade te Tientsin gepasseerd
en nog is er in de politieke situatie
weinig of niets veranderd. Japansche
militairen hebben wel bepaalde poli-
liek-economische eischen geformuleerd,
het Japansche kabinet heeft weliswaar
de eischen niet gedementeerd, maar
officieel heeft Japan deze vergaande
pretenties nog niet naar Londen over
gebracht. zelfs schijnt de Japansche
ambassadeur bij zijn jongste bezoek
aan Halifax zulks nog niet te hebben
gedaan. Londen verkeert dus nog in af
wachting en de wereld ditoTerecht
schrijft intusschen de ..Times", dat
als dit langer zoo voortduurt, het pres
tige van het Britsche Riik er niet op
vooruitgaat, terwijl de kansen groeien,
dat ook elders soortgelijke maatrege
len door de tegenpartij zullen worden
genomen.
Het Britsche verlangen blijft, dat het
incident plaatselijk zal kunnen worden
opgelost. Natuurlijk begrijpt men wel
dat daarmee de diepere oorzaken van
het conflict geenszins uit de wereld zijn,
maar wie tijd wint, wint raad, en het
overleg niet Parijs en Washington kan
misschien leiden tot een gemeenschap
pelijke gedragslijn. Want iedereen voelt,
waar het in laalsten aanieg om gaal: de
verdediging van de bevoorrechte positie
die bepaalde staten in (.hina zich heb
hen verworvn tegenover Japan, laf de
ze staten, maar inzonderheid F.nge'nnd
dwingen wil de „nieuwe orde" ginds te
erkennen en te aanvaarden. Dit woord
is een van de leuzen zooals het Duitsche
„Lebensraum" die de wereld van heden
in pernianenle opwinding houden. Nie
mand weet er de nauwkeurige omschrij
ving voor. maar de partijen, die er mee
schennen, hebben ze nnodig teneinde de
massa's achter zich tp krijgen Want he'
is zwoals Gafencoe heeft gezegd' zulke
woorden werken als mythische begrip
pen; hoe vager ze zijn, hoe gemakkelij
ker en doeltreffender ze te hanteeren
zijn.
Eenige recente symptomen duidden
op een verzachting van den toestand.
Wij drukten gisteren de gematigde
woorden af, die de Japansche minister
van marine gesproken heeft. Wij her
inneren aan het feit dat de in vooruit
zicht gestelde groote betooging bij de
herdenking van den bokseropstand in
Tientsin niet is doorgegaan, terwijl
voorts een tweetal Britsche schepen
gisteren niet zijn aangehouden. Ander
zijds blijven er van Japanschen kan'
scherpe woordpn vallen. De economi
sche maatregelen waarmee van Britsche
zijde gedreigd (geschermd?) is. schijnen
hun doel niet te hebhen gemist, maar
voorloopig lijkt het er eerder op, dat
Japan ajs tegenprestatie de maatregelen
uitbreidt, inplaats van ze heperkt. Dat
juist gisteravond om 10 uur de prikkel
draadversperringen rondom de Engel
srhp. en Fransehe ronco«i'fs onder een
electrischen stroom van 220 volt zijn ge
zet, duidt er niet op, dat Japan inbindt
integendeel. Ook de maatregelen waar
mee Japan de Chineesche beambten in
de Britsche concessie bedreigt, zien er
weinig bemoedigend uit
Nog altijd in.tusschen doet Tokio zijr
best om Engeland als den booswicht
„par excellence" voor te stellen, en de
andere mogendheden ervan t" overtui
gen. dat deze huitpn het conflict staan.
De houding van Japan in de andere
hnitenlnndsclip concessies en nederzet
tingen laat evenwel weinig twijfel over
nopens zijn eigenlijke bedoelingen Men
moet daarbij niet vergeten, dat de Ame
rikanen weinig minder positief zijn ge
weest in het verwerpen van dp .Tapan
sche eischen op financieel en ander ge
bied. Ook dp Amerikanen steunen de
Regeering van Tsiang Kai Siek met ere
dieten. en bobben bü de hnndhavtno
van de Chineesche zilverpolitiek, die
door de .Tanansrhe manire«elen gevan»
•nopt. een zeor aanzienlijk bo'ang Voor'
vraagt de Times nuchterfips. waaron
la nan zich niet tee-en DoitcrhUand e-
"alië keert, die de laatste twee iaar tori-
stelselmatig wapens naar China behh"--
vervoerd
De vraag is nog altijd, wat Washing
ton in de verdere ontwikkeling van de
situatie zal doen. Een positieve uit
spraak heeft men zich daar nog
"iet veroorloofd. De pers is duidelijk
cenoeg, maar de pers is nog de regee
ring niet. Vermoedelijk heeft het Brit
sche kabinet ook nog niet op een con
creet omschreven standpunt van
Washington aangedrongen, daar de
hoop immers nog altijd leeft, om het
conflict binnen plaatselijke grenzen tc
houden.
bels merken de bladen op, dat het vraag-
stuk-Dan/.ig volgens den Duitscheu mi
nister geen cultureel of elhnisrh pro
bleem, maar een politiek vraagstuk is
en dat Goebbels daarmede erkent, dat
de noodzaak tot inlijving van 400.000
Duitschers hij het Rijk slechts een voor
wendsel is ter bereiking van het wer
kelijke doel: de hebeersching van het
strategisch helangrijkp Danzig als uit
gangspunt voor het verkrijgen van de
hegemonie in Europa.
De president der republiek zal op
20 Juni een rede houden, die door.
binnen- en buitenlandsche zenders
zal worden verbreid.'
De persdienst van den Senaat van
Danzig deelt mede: „Op 16 Juni is de
koffiehuishouder Brenk uit Kohling,
burger van de Vrije Stad, op doorreis
door den corridor te Dirschau om on
bekende redenen gearresteerd. Tevens
werd de vrouw van den hulpwachtmees
ter bij de douane, Mfiller, in hechtenis
genomen. Zij werd echter na een uit
voerig verhoor op vrije voeten gesteld
en kwam na 12 uur terne te Kohling,
waar zij het gebeurde vertelde."
BERLIJN, 20 Juni. (Havas). De
Duitsche pers maakt melding van een
ultimatum, dat volgens de Italiaansche
pers door Emir Faical namens zijn
vader, koning Ibn Saud, zou zijn ge
richt tot de Britsche regeering en waar
in zou worden gedreigd met het afbre
ken van de onderhandelingen tusschen
Arabia Saudia en Groot-Brittannië,
wanneer de Palestijnsche kwestie niet
wordt geregeld op een wijze, welke de
Arabieren verlangen.
De Duitsche pers merkt verder op, dat
men in Italiaansche politieke kringen
groot belang hecht aan de besprekingen
tusschen den Führer en den afgezant
van Ibn Saud over de politiek in het
Nabije Oosten.
Het onderhoud tusschen
den Nuntius en Beek
Het ging niet over de
Danzigsche kwestie
WARSCHAU. 20 Juni. (PAT). - Wel
ingelichte kringen verklaren, dat het
door een Parijsch blad gepubliceerde be
richt, volgens hetwelk het onderhoud
van enkele dagen geleden tusschen der»
Apostolischen nuntius ie Warschau,
mgr. Cortesi en Beek betrekking zou
hebhen gehad op de Danzigsche kwestie
en de mogelijkheden van een minnelijke
regeling van het Poolsrh-Dnitsche ge
schil, van elke grond ontbloot is.
ZIJ, die zich met ingang
van 1 Juli a.s. op
geven als kwartaalabonné,
ontvangen de tot dien da
tum verschijnende num
mers gratis.
Weerverwachting
Verwachting geldig van he
denavond tot morgenavond 19
uur:
Zwakke tot matige wind uit
Z. richtingen, gedeeltelijk be
wolkt, geen regen van bef ee
kenis, iet*. warmer.