DAGBLAD
DANZIG IS UITERLIJK KALM,
DOCH GESPANNEN
Duitsche forten aan
Poolsche grens
Nederland wil geheel
afzijdig blijven
De positie der kleinere,
Dr.Colijnniet
geslaagd
Weer scherper blokkade van
Britsche concessie
neutrale mogendheden
DE EEMLANBER
Maandag 3 Juli 1939
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
38e Jaargang No. 3
Nog steeds komen in grooten getale
Duitsche „toeristen" naar de
Vrije Stad
Warschau is niet
verontrust
LordRothermere
is „niet anti-Duitsch,
maar pro-Britsch"
Oost-Pruissen, gescheiden van het
Qroot-Duitsche gebied, is één
groote vesting
Regeering op geenerléi wijzé gekend
in de onderhandelingen te Moskou
Nieuw incident
te Tientsin
Jhr. Loudon bij
Bonnet
Bandjirs veroorzaken
groote schade
Engeland - Australië
in één ruk!
l ichi )b
ABONNtMtNISPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 1.95: per maand 0.65; per
week met gratis verzekering tegen ongelukken) I 0.15
Binnenland tranco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513
MET MAANDAGOCHTENDBLAD
PUI IC nFB AHVFRTFNTIFN "S»1511 05 met v,n
PRIJS) UtK ftUVtKIt mccr I025 Li.H.dijheids adv.rleiilita voord,
hein var Jen prijs - Kleine Adverlenliën „KEITJES" bij vooruilbelalini! 1—5 rejels
50 cent, elke regel meer 10 cent. driemaal plaatsen I 1.—. Bewijsnummer evtra 0.05
GENERAAL GAMEL1N
TERUG IN PARIJS
PARIJS. 3 Juli (Havas). Generaal
Gamelin is Zondag van zijn inspectie
tocht door de Alpen in Parijs terugge
keerd. Hij is des morgens om 10 uur ont
vangen door Daladier, met wien hij ge
durende ruim een uur beraadslaagde,
De vooreenomen reis naar Corsica heeft
generaal Gamelin hierdoor niet ten uit
voer kunnen hreneen.
WARSCHAU, 3 Juli (Reuter).
De Britsche zaakgelastigde te
Warschau, Kenneth Norton, heeft
Zondag een bezoek gebracht aan
het ministerie van buitenlandsche
zaken en heeft een onderhoud ge
had met den secretaris van Beek.
Lubienski, ter bespreking van den
toestand inzake Danzig- Het ver
luidt, dat een krachtige nota zal
worden gezonden door de Pool-
sche regeering aan den senaat van
Danzig, waarin opheldering zal
worden gevraagd over de jongste
gebeurtenissen.
De diplomatieke correspondent
van Reuter verneemt, dat de toe
stand te Danzig niet is gewijzigd in
de afgeloopen 24 uur, hoewel de
spanning blijft. Nog steeds komen
in grooten getale Duitsche „toeris
ten" de stad binnen, doch de hou
ding van de Poolsche autoriteiten
blijft kalm. Blijkbaar is de Poolsche
regeering niet voornemens zich te
laten verontrusten. Naar vernomen
wordt is de Poolsche regeering zeer
tevreden over de verzekeringen,
welke zij van de Britsche regeering
heeft ontvangen.
Verder wordt gemeld, dat op Duitsch
gebied langs de corridor het graan, rijp
of groen, wordt gemaaid en dat in
allerijl prikkeldraadversperringen wor
den opgericht. Iedereen neemt nauw
keurig de bevelen in acht, welke zoowel
aan Duitsche als aan Poolsche zijde zijn
gegeven tot het vermijden van ook de
kleinste incidenten.
Te Danzig is de toestand uiterlijk
kalm. doch de spanning blijkt uit de
massa in de kazernes samengepakte
mannen, het opstellen van luchtdoelge
schut op den Bisschopsheuvel, het
koortsachtig houwen aan barakken en
versterkingen en hot in het geheim ge
durende den nacht aanbrengen van
munitie. In Poolsche kringen beweert
men evenwel, dat men alles weet en
met vertrouwen af kan wachten. De
nationaal-socialisten verklaren, dat zij
geen duistere bedoelingen hebben.
De politie van Danzig heeft in de af
geloopen vier dagen 41 Poolsche bladen
in beslag genomen wegens het brengen
van valsche berichten over Danzig en
den toestand in h,et protectoraat Bohc-
men en Moravië, alsmede het publicee-
ren van caricaturen van zekere Duit
sche persoonlijkheden.
PARIJS. 3 Juli (Havas). - Lord
Rothermere heeft aan een vertegen
woordiger van Havas verklaard, dat het
hem aangenaam is te constateercn, dat
de Fransche luchtmacht op het oogen
blik een omvang heeft, welke noodzake
lijk is voor de veiligheid van Frankrijk.
Frankrijk en F.ngpland. zoo zeide hij
verder, zijn natuurlijke bondgenooten in
een wereld vol gevaren en onderhevig
aan voortdurende verandering. Zij kun
nen zich niet dé luxe veroorloven, op
straffe dit duur te morden betalen, hun
luchtmacht te verwnarloozen.
Hij zeide vervolgens, dal de Duit
schers hem bobben beschuldigd de Duit
schors te haten: bij voegde hieraan ton:
..Tk hen n'et anti-Duitsch noch anti wat
on'-- IR i.en alleen nrn-Diilsrh."
Ten slotte verklaarde hij.'dat er geen
proU'emen in Enrnna zijn. welke niet
met goeden wil kunnen worden onge
los' F-an' t'ük* en F.pgeland hebben hun
les enipm-fi en indien deze heide landen
f-amenwerken zullen zij den vrede be
waren.
DUITSCHE OORLOGSSCHEPEN
NAAR NOORSCHE HAVENS
BERLIJN 3 Juli rD N.R.J - De vijfde
divisie torpedobontiagers is van Swine-
münrle vertrokken voor een buitenland-
sohe oefenreis van drie weken De 1k>-
zullen bezoeken brengen aan 1e
X«rhe havens Molde. Lnon en Ral-
hol m.
TERWIJL aller oogen op Oost-Europa zijn gerichtwaar in
de eerste plaats de Duitsch-Poolsche kwestie ons wereld
deel in spanning houdt, incidenten in Danzig en bepaalde Pool
sche gebieden aan de orde van den dag zijn en Engeland voort
gaat met zijn pogingen met hulp der Sovjet-Unie een dam tegen
verdere Duitsche expansie op te werpen, gaan de Duitschers
over tot het aanleggen van gigantische militaire werken aan de
Oostgrens van het Rijk en maken zij van de geheel afgescheiden
provincie Oost-Pruisen een ware vesting. Duizenden betonnen
vestingen en vestinkjes, ontelbare tankvallen en prikkeldraad
versperringen en alles, wat verder tot een modern verdedigings
systeem behoort, wordt gebouwd. Het is een werk, dat slechts
te vergelijken is met de Fransche Maginotlinie en de Duitsche
verdedigingswerken aan de Westgrens.
rjHRElNEN met arbeiders en
ingenieurs zijn in de laatste
wekennu het werk in het Westen
gereed komt, naar het Oosten ge
rold. Opnieuw worden honderd
duizenden uit hun gewone beroe
pen gehaald om aan deze verdedi
gingswerken langeren of korteren
tijd te werken. De bevolking der
te versterken gebieden is daarbij
zooveel mogelijk behulpzaam. Het
eten der honderdduizenden arbei
ders wordt bereid in honderden
veldkeukens.
Hooge eischen aan het kunnen van
den generalcn staf stelt natuurlijk ook
het materieelvraagstuk. Alle baggermo
lens van het Rijk moeten worden ge
bruikt om de noodige hoeveelheden kie
zel te verkrijgen. Goederentreinen rol
len onafgebroken aan. Honderden loco
motieven staan in dienst van deze
transporten. Duizenden vrachtwagens
en schepen worden voor het transport
gebruikt.
Om een indruk van den enormen om
vang dezer werkzaamheden te krijgen,
moet men weten, dat Duitschland na
den Wereldoorlog zijn groote vestingen
in het Oosten. Posen. Thorn, Graudenz
en vele andere, aan Polen verloor. On
geveer 1000 K.M. Duitsche grens door
de natuur onbeschermd, lag geheel
open. Berlijn. 150 K.M. van de rijksgrens
gelegen, was zonder bescherming. Oost-
Pruisen, geheel van het Rijk afgeschei
den, lag naar het Zuiden en het Westen
eveneens geheel open
Reeds spoedig na den Wereldoorlog
legde de Duitsche legerleiding, legen
de bepalingen van de vredesverdragen
in. hier eetiige versterkingen aan. De
Duitsche oppositie bracht dit aan hpt
daglicht en het gevolg was. dat zij in
1925 en 1020 weer afgebroken moesten
worden.
Eersi bij de Parijsche overeenkomst
van 1027 werd er een linie vastgelegd,
waarachter de Duitschers bepaalde ver
sterkingen mochten aanleggen Deze li
nie loopt in Silezië achter de Oder in
Hommeren ongeveer 30 K.M van de
grens verwijderd. In Oost-Pruisen
mocht sleehls een klein gebied in het
Hart van het land versterkt worden, de
z.g. F-Teilsherrrer Dreieek Tot het aan
lertren van deze door de Entente joed
gekeurde vers'erkinfpn is men in 102»
overgegaan Na 1033 werd het tempo
waarin de werkzaamheden uitgevoerd
werden aanzienlek verhoogd. In Silezië
en Hommeren liergen reeds op ho»
oogonhlik sterke vestingen die mei de
rivier de Oder en de vele Homnier«rhe
meren P'm goede vordprH«»?n(T=wnl vor
men. Thans eeh'er er»nt men er toe
over deze versterkingen in het Oostpn
tot eenzplfdc bolwerk te maken, als in
het Westen gesehied is. Tienduizenden
soldaten, arbeiders en mannen van den
arbeidsdienst werken hier in dag- en
nachtploegen om in korten tijd een der
meest gigantische verdedigingswerken
der wereld te scheppen.
Koningsbergen citadel
der vesting Oost-Pruisen
EÈN hoofdstuk op zichzelf is de ver
sterking van Oost-Pruisen, dat tot
één enkele vesting is gemaakt. Het
is natuurlijk, dat in het systeem der
Oost-Pruisische landversterlcing de
hoofdstad Koningsbergen een bijzon
dere rol speelt. Zij is in verbinding met
haar zeehaven Pillau de toegangspoort
der provincie. Als verkeersknooppunt
en als zetel van belangrijke wapen- en
levensmiddelenfabrieken bezit zij een
groote beteelcenis. Men moet er daarbij
rekening mede houden, dat de Duit
schers getracht hebben, aan deze ge
heel van het rijk afgescheiden provin
cie een zoo groot mogelijke mate van
autarkie te geven, wat des te gemakke
lijker ging, wijl Oost-Pruisen een rijk
graanland is.
Koningsbergen is de sterke kern van
Oost-Pruisen en volgens de woorden
van den Duitschen veldmaarschalk Von
Molkte de stad, die in alle wisselvallig
heden van den oorlog de provincie met
het Rijk verbindt. De rol, die deze ves
ting in den Wereldoorlog speelde, is be
kend; zij gaf Hindenburg gelegenheid
zijn vcrnietigingsvcldtocht tegen het
Russische leger van Renncnkampf voor
te bereiden.
Maar de oude vestingwerken hebben
'in den modernen oorlog weinig waarde
meer. De nieuwe, enorme verdedigings
werken van Koningsbergen en Pillau
staan bekend onder den naam „Heils
berg-stelling". Terwijl in de haven Pil
lau verdragend geschut staal opgesteld,
heeft deze stelling in het. binnenland
een breedte van 200 K.M. Tusschcn de
wouden en meren liggen hier ontelbare
verdedigingswerken, die van alle snuf
jes der moderne techniek voorzien zijn.
Voortreffelijke, dikwijls onderaardsche
verbindingen in de versterkte ruimte
maken een snel verzamelen van krach
ten mogelijk. Dit biedt gelegenheid lot
het plotseling overgaan tot een legen-
aanval op een bppaalcle plaats. ..Het
bliksemende zwaard der vergelding"
noemen de Duitschers dat.
Vormt Koningsbergen de citadel
van de vesting Oost-Pruisen, de
meer naar voren geschoven stellin
gen zijn om zoo te zeggen de bui
tenforten. De belangrijkste en sterk
ste is de vesting Lntzen. Haar taak
is als hij welhaast geen andere ves
ting door de gesteldheid van het
landschap voorgeschreven. De on
telbare meren, die hier liegen, vor
men voor vijandelijke strijdkrach
ten, die van 't Oosten cn Zuiden uit
tost-Pruisen zoudpn binnenvallen,
een bijna volkomen scheiding, die
liet samenwerken van eenheden,
die dit gebied zouden willen om
singelen. buitengewoon bemoeilijkt
Naast dc versperrende (aak van de
versterkingen van Lötzen moeien zij in
de tweede plaats de overgangen tus
schcn de meren voor de eigen strijd
krachion openhouden. In 1011 is de
VPsting daarin slechts Ion deele ge
slnagd. Thans echter is alles anders
Vér naar vuren geschoven versierkin-
De Dom te Koningsbergen, een prachtie
eeuwenoud, bouwwerk
gen sluiten een uitgebreid gebied in,
welk*- zeer lange flanken een sterke be
dreiging vormen voor eiken tegenstan
der. die zou trachten langs de vesting
op te rukken.
Alles en alles bij elkaar zijn de Duit
schers er op het oogenblik van over
tuigd, dat de „vesting Oost-Prui
sen" een naar voren geschoven, maar
geenszins een verloren post van
Duitschland is.
Bij de vorming van een
nieuw kabinet
KT AAR wij vernemen is de heer
Colijn niet geslaagd in het
formeeren van een kabinet. Ten
zij, hetgeen in welingelichte krin
gen hoogst onwaarschijnlijk wordt
geacht, hedenavond nog een op
lossing wordt gevonden, zal de
heer Colijn Dinsdag of Woensdag
aan Hare Majesteit de Koningin
mededeêlen, dat hij de opdracht
tot vorming van een ministerie
niet kan aanvaarden.
's-GRAVENHAGE, 3 Juli. Naar aanleiding van de be
richten. volgens welke Nederland zou zijn genoemd in de onder
handelingen. welke dezer dagen te Moskou zijn gevoerd tusschen
afgevaardigden der Engelsche en Fransche regeeringen met de
Sovjet-Unie, doet de regeeringspersdienst ons de volgende offi-
cieele verklaring toekomen:
De Nederlandsche regeering is in deze onderhandelingen op
geenerlei wijze gekend en heeft de betreffende berichten eerst
uit de bladen vernomen. De regeering heeft hierin aanleiding
gevonden het traditioneele Nederlandsche standpunt, zich af
zijdig te houden van de tegenstellingen die op dit oogenblik in
Europa bestaan, opnieuw te bevestigen.
Japansche landing bij
Wentsjau door Chi-
neezen verhinderd
TIENTSIN. 3 Juli (Havas). -
Zondag is de door de Japanners
aangekondigde verscherpte blok
kade ingesteld. Zij werd geken
merkt door een nieuw incident.
Een Engelsch onderdaan, John
Anderson, werd bijna geheel ont
kleed, waarna men hem met zijn
paspoort in het gezicht sloeg. Het
toezicht bij de versperringen is
aanzienlijk verscherpt. De Chinee-
zen worden streng gecontroleerd.
Velen moesten twaalf uur wach
ten, aleer men hen doorliet.
Naar men meent is gisteravond in
het door de Japanners bezette deel
van Tientsin de tweede officier van
het Britsche s.s. „Yochow", Edward
Griffiths, gearresteerd. De woord-
Bezwaren tegen opgedrongen
Britsch-Fransch-Russische
„garanties"
BONNET, dc Fransche minister van
buitenlandsche zaken, heelt Zater
dag een onderhoud geluid met den
Nedcrlandschen gezant te Parijs, jhr.
Loudon, naar men nieent op diens ver
zoek. Uit Parijs wordt gemeld, dat dc
.Xcderlandsehc gezant aan minister Bon
net medcdeclingen zou hebben gedaan
over bezorgdheid der .Nederlandsche
rcgocring over de huidige internatio
nale politieke situatie. De Parijsche cor
respondent van de Kölnische Zeitung
weet te berichten, dat jhr. Loudon in
opdracht van zijn regeering als woord
voerdsler dor kleinere neutrale mogend
heden ongerustheid zou hebben uitge
sproken over de Britsch Frnnsch-Russi
sehe besprekingen, waarhij zou worden
overwogen aan de Raltische staten te
nen hun zin „garanties" op tn dringen.
Volgens don correspondent van de
Kölnische Zei lung zou jhr. Loudon aan
minister Bonnet hebben doen blijken,
dat de Xederlrindsrhe roereen ng de vrees
koestert dat En opland en Frnn':rük te
oeni«rpt lijri cvonzeer als aan de Ralti
sche st-toii aan andere, kleine neutrale
mogendheden ..cr.nranlies" zouden kun
nen willen ondrjjjcen Eén dergelijke
vrees zou ook door andere neutrale mo
gendheden worden gekoesterd Voort*
zou ihr. London beduchtheid he'dion uit
gpsprpkpn over et tp nauwe, betrekkin-
"OU Van Frank dik on Emrelnnd met rh-
^oviot-Unio.
Aan deze mededeelingp.» voegt de Pa
nische correspondent van de Kölnische
Zeitung nog ine dat een en ander de
'uistheid bevestigt van de vrees, wolk*
mnmigo Fransrbo k»*in«»on hij don aan
anp- rtp>- ondopbr»"-|otïnr-i»n p-ipt Moskou
koesterden voor een al tc nauw samen
gaan met de Sovjet-Unie. Officieel wordt
naar aanleiding van de besprekingen
tusschen minister Bonnet en jhr. Lou
don geenerlci mededeeling gedaan. Aan
Duitsche zijde acht men het niet onmo
gelijk. dat. de Britsche en Fransche
regeering zouden wachten tot een pact
met Moskou tol stand zou zijn gekomen
alvorens zich uit te spreken over de be
zwaren der kleinere neutrale mogend
heden. Wanneer het nagestreefde pact
lot stand zou zijn gekomen zou dp
Britsch-Fransche positie zón sterk zijn
dat de bezwaren van deze kleinere mo
gendheden tegen de ,.garantie"-politiek
geen gewicht meer in de schaal zouden
leggen.
DJ EMBER, .3 Juli fAneté1). Za
terdagavond werd door een bandjir
van de Laharkali Moedjoer de haan
van de staatsspoor hij kunstwerk
72. tusschen Tempeh pn Moedjner.
vernield En rorrespondeerende
hangbrug van de R.O.W. werd vol
komen vernield Hnsirian is van
Loenindjang uit alleen per voet te
bereiken. [T,et telefoonverkeer is
«eer hersteld, liet over'ge verkeer
zal voor geruimen tijd gestremd
zijn.
Voor zoover thans bekend is. zijn
geen menschenlevens verloren gc-gian
Noordelijke spoorbrug van de
»;aatsspo>>r. tusschen Rantjakole en
Banrliar is door een nieuwen bandjir
verzakt liet vervoer van reizigers en
joederen is omgelegd via TjikampeK en
rherihon. De duur van de stremming
'- no7 niet bek "Pd. Van Zaterdagmnr
gen tot vandaag zijn onafgebroken re
gens" gevallen.
voerder der Japanners heeft toege
geven, dat een buitenlander, wiens
naam niet genoemd werd, in hech
tenis is genomen.
PEKING, 2 Juli (Reuter). De voor-
loopige Chineesche regeering te Peking
en de Japansche militaire autoriteiten
in Noord-China hebben gelijktijdig ver
klaringen gepubliceerd inzake Tientsin.
In de verklaring van de voorloopige
regeering worden de vragen, welke
onlangs aan de Britsche en Fransche
autoriteiten van de nederzetting zijn ge
steld. gepubliceerd. Het voornaamste
verzoek is samenwerking in de finan-
cieele politiek ,het recht van toezicht op
de banken en zakenhuizen in de neder-<
zetting door de voorloopige rêgeering en
een krachtige controle op de publicaties
van organisaties, welke zich tegen de
voorloopige regeering verzetten. De
Japansche autoriteiten ondersteunen
deze verzoeken. Op de vraag, of er een
mogelijkheid tot een compromis bestond,
antwoordde de Japansche woordvoerder;
„Neen, tenminste op het oogenblik niet'\
De Japansche consul-generaal te
Sjanghai heeft de voorwaarden be
kend gemaakt, waaronder buiten
landsche schepen de haven van
Swatau mogen binnenvaren. Ieder
land mag één schip per week naar
Swatau zenden en dit mag alleen
post en voorraden brengen. De
Japansche commandant moet van
te voren op de hoogte gesteld zijn en
de Japansche autoriteiten zullen alle
wapens en munitie, welke aan boord
van het schip verborgen zullen zijn,
in beslag nemen.
De Japanners hebben, gesteund door
zeven oorlogsschepen, geprobeerd bij
Wentsjau troepen te ontschepen. Deze
poging werd door Chineesche troepen
verijdeld, evenals later gedane pogin
gen. De Chineesche troepen deden tegen
aanvallen op het eiland Yoehoean, dat
tegenover Wentsjau is gelogen. De ge
vechten duren voort. Twaalf Japansche
oorlogsbodems zijn voor Wentsjau voor
anker gegaan. Gisterochtend hebben zij
de kust gebombardeerd. De dichte mist
heeft gisteren de operaties der Japan
ners hij Foptsjau. waar twintig oorlogs
schepen liggen, belemmerd.
LONDEN, 3 Juli (Havas). Achttien
bommenwerpers van het type Welling
ton zullen 'ri vlucht van Engeland naar
Niouw-Zeeland maken. De Daily Express
schrijft hieromtrent, dal. als uit het
benzineverbruik der motoren van 885
p.k. blijkt, dat een vlucht van 16.000
k.m.. zonder tiissrhenlanding mogelijk
is. een of twee andere toestellen van dit
tvpe voor een vlucht Engeland—Austra
lië in gereedheid zullen worden ge
bracht.
Weel-verwachting
Verwachting geldig van he
denavond tot morgenavond
ongeveer 19 uur:
Afwisselend bewolkt met
plaatselijk eenize regen. Iets
warmer overdag. Zwakke tm
matige W. Int 7. win 1
