De Koningin ontbiedt grenadiers en Jagers defileeren voor H.M. de Koningin chefs van generalen en marinestaf NAUWKEURIGE VERKLARING VAN CHAMBERLAIN verwacht over Danzig DUITSCHE REACTIE OP uitbreiding der Britsche export-credieten DE EEMLANDER Vrijdag 7 Juli 1939 Uitgave; VALKHOFF Co. Bureau; Arnhemschepoortwal 2a 38e Jaargang No. 7 Wordt een splitsing van het departement van Defensie overwogen? DE BRAND THANS GEBLUSCHT SJIIETEN TEGEN SUNNIETEN „De W eerstandgoorlog wordt voortgezet" Artillerie nabij Danzig in stelling gebracht Parijs verliest zijn geduld Japansch bericht over Mongoolsche grens incidenten Licht op: 9 uur 45 Waarschuwingen aan „gegarandeerde" staten AMERSFOORTSCH DAGBLAD ARdNNtMEN I SÉRIJS °er maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per week met gratis verzekering tegen ongelukken) i 0.15 Binnenland tranco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05 POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513 MET MAANDAGOCHTENDBLAD PBI R nm inVFBTFNIiEN van 1—regels I 1.05 mei inbegrip van een bewijsnummer. rwj:> UtK AÜKtKltniltW f 025 Li.H,di(Il,id,.,d„rt.ntita vnor de helft van Jen prijs. - Kleine Advertenliên ..KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regelt 50 cent, elke regel meer 10 cent. driemaal plaatsen I 1.—. Bewijsnummer eitra I 0 05 's-GRAVENHAGE, 7 Juli E regeeringspersdienst meldt: H. M. de Koningin heeft •L' hedenmiddag in verband met de ministerieele crisis, ter verstrekking van eenige inlichtingen, mr. dr. L. N. Deckers in gehoor ontvangen. Het ligt in het voornemen van H. M. de Koningin hedenavond ten paleize in het Noordeinde een bespre king te houden mét de voorzitters van de beide kamers der Staten Generaal, den vice-president van den Raad van State en den minister van Staat mr. D. Fock. De chefs van den Generalen Staf en van den Marinestaf zijn uitgenoodigd de vereischte inlichtingen te verstrekken. VOOR den zooveelsten keër stelt de kabinetsformatie ons voor een raadsel. Gisteren werd eerst bericht dat dr. Colijn hèt voor nemen had aan H.M. de Koningin te berichten, dat hij de opdracht tot kabinetsformatie niet kon aanvaarden, en daarna, dat de heer Colijn zich alleen naar H.M. had begeven om rapport over den toe stand uit te brengen thans bereikt ons dit officieele bericht van !den Regeeringspersdienst, dat, vooral door de laatste alinea, ver schillende vragen doet rijzen. Het is veelal niet gebruikelijk, dat H.M. de Koningin, naast Haar gewone adviseurs in geval van een kabinetscrisis, ook hoort de chefs yan den Generalen Staf en van den Marinestaf. Het feit dat dit thans iwel geschiedt, zou, naar wij meenen te mogen aannemen, een aan wijzing kunnen zijn voor de veronderstelling, dat thans overwogen jgou worden de splitsing van het departement van defensie in een 'departement van oorlog en een van marine, gelijk ook vroeger het 'geval was, welk departement van marine dan tevens wellicht ook Sou krijgen te beheeren de Indische defensie. Men zal zich herinne ren, dat reeds eenigen tijd geleden van verschillende zijden zulk een Splitsing is aanbevolen. Het deelnemen aan de conferentie door mr. Fock, den oud-Gouverneur-Generaal van Ned. Indië, is wellicht eveneens een aanwijzing in die richting. Anderzijds zou men de raadpleging van de beide hoogste militaire 'autoriteiten ook in verband kunnen brengen met de offers, welke de landsverdediging van de schatkist vraagt. (Red.). Achterste ruim van „Tapanoèli" onder water gezet LONDEN, 7 Juli. (A.N.P.) - De brandweer is er tënslotte in geslaagd, den brand in het achter ste ruim van de „Tapanoèli" te blusschen door het onder water te zetten. Na een door de scheep vaartbeambten gehouden bespre king zijn alle luiken, behalve dat Van het ruim, waarin de brand heeft gewoed, verzegeld, in af wachting van het onderzoek, dat de politie later op den dag zal in stellen. LUCKNOW, 7 Juli (Reuter). Giste ren hebben aanhangers van de Moham- inedaansche secte der Sjiieten gepoogd een politie-cordon te verbreken en een aanval te doen op aanhangers van de Sunnieten-secte. die in een moskee bij een waren. De politie was genoodzaakt van de vuurwapens gebruik te maken om de aanvallers te verstrooien. In den «Hid werd de Britsche politieofficier omith gewond. In totaal werden dertig personen gekwetst, waarvan twaalf po litiemannen. koning zog op weg naar parijs en londen BOEKAREST, 7 Juli (Reuter). Giste ren is ex-koning Zog van Albanië met Koningin Geraldine en hun kindje uit «oemenië naar Polen vertrokken, op «eg naar Parijs en Londen. Zij worden vergezeld door een groot gevolg. TSJOENGKING, 6 Juli. (Reu- ter). Tsjang Kai Tsjek heeft he den, aan den vooravond van den tweeden verjaardag van het uit breken der vijandelijkheden, een verklaring uitgegeven, waarin hij opnieuw de vastberadenheid tot uitdrukking brengt om den „weer standsoorlog" tegèn Japan voort te zétten. De verklaring, die gericht is tot het Chineesche leger en het volk en die beschouwd wordt als bijzonder belang rijk in verband met de talrijke vredes- gerurihten, die thans de ronde doen. stelt in bittere bewoordingen den vroegeren premier Wangtsjingwei aan de kaak we gens zijn gemelde vredespogingen. Een tweede manifest is gericht tot het Japansche volk. Daarin wordt een be roep gedaan op Japan om de agressieven politiek te laten varen. De weerstand der Chineezen wordt gerechtvaardigd, met er op te wijzene dat de Japanners op gelijke wijze zouden ontreden, wanneer een inval in Japan gedaan zou worden. Tsjang Kai Tsjek voegt hieraan toe, dat het, geloof van het Japansche leger, vol gens hetwelk zi.in verwijdering de ver overing van China zou heteékenen. on juist is. aangezien anderen zouden op staan om zijn plaats in te nemen italiaansche vlootmanoeuvres ROME, 7 Juli. fStefani). De Itali- aansche vlootdivisie, die een bezoek heeft gebracht aan Tanger. zet haar manofeu- vres voort in de wateren der Middel- landsche Zee. Tn de laatste tien dagen van Juli, wanneer de vlootcskaders, die resp. een kruistocht in het Westen en in het Oosten der Middellanrlschc Zee maken, elkander zullen ontmoeten, zal een groote slotmanocuvrc met spiegel gevecht worden gehouden, die 48 uur zal duren in het midden "an de Miridel- landsche Zee, met. deelneming van duik- booten en vliegtuigen. russische vrouw legt bijna 730 k.m. af in zweefvliegtuig MOSKOU, 7 Juli (Tass). De Russin Klepikova heeft met een zweefvliegtuig een afstand van bijna 730 K.M. afgelegd en daarmede het in 19S7 door den Rus Rastorgoejev gevestigde internationale record aanzienlijk overschreden. Heden hebben de regimenten Grenadiers en Jagers, ter eere van het 110-jarig bestaan, op de van Alkemadelaan te Den Haag voor H.M. de Koningin gedefileerd. LONDEN, 7 Juli (Reuter). In Londensche politieke kringen verwacht men, dat Chamberlain binnenkort een verklaring zal af leggen, welke rechtstreeks op den toestand te Danzig betrekking heeft. Volgens sommige kringen zal deze verklaring, die de pre mier vandaag of begin volgende week in het Lagerhuis zou afleg gen, nog nauwkeuriger omlijnd zijn dan die van Halifax. Met als eenige uitzondering de Daily Express, welke zegt, dat Engeland zijn geld moet uitleen en aan tot het Britsche Empire behoorende landen en het niet in het „drijfzand" van de Europeesche politiek moet storten, wordt het besluit, de credieten aan het buitenland nog met 50 millioen pond sterling te verhoogen, algemeen toegejuicht. De Engelsche bla den hadden echter verwacht, dat het be drag hooger zou zijn. Zij veronderstellen dat sommige verzoeken om financieelcn bijstand zijn afgewimpeld. De Times spreekt er twijfel over uit. of het totaal bedrag hoog genoeg gesteld is om voldoende te zijn voor een lang durige periode. Het blad legt er den na druk op, dat de maatregel niet beperkt blijft tot de levering van wapentuig en een permanente bijdrage beoogt te zijn om andere landen te helpen, hun econo mische zelfstandigheid te behouden, want reeds is dikwijls gebleken, dat, als de economische onafhankelijkheid verlo ren gaat, de politieke onafhankelijkheid eveneens in gevaar is. De president der Poolsche repu bliek, Moscicki, is gisteren uit War schau naar zijn zomerverblijf te Spala vertrokken, waar hij eenige dagen zal vertoeven. Dit lijkt, er op te wijzen, dat. de ministerraad reeds bepaalde besluiten heeft genomen. In gezaghebbende politieke krin gen wordt verklaard, dat de opvat tingen van Warschau ten aanzien van Danzig ongewijzigd zijn. De grens, waarover Polen de nationaal- socialistische autoriteiten van Dan zig niet zal laten komen, wordt door de volgende drie beginselen bepaald: (1) Danzig zal niet bij het Rijk mogen worden ingelijfd. (2) Danzig moet binnen de Poolsche douanegrenzen blijven. (3) Alle rechten van Polen in Danzig moeten volkomen worden geëerbiedigd, met name ten aanzien van het vrije ge bruik van havens, dokken, kndpn, spoor wegen en andere verk eersmiddelen, zoo mede de"?ontröle op het postvervoer tus- echen de Vrije Stad en Polen. Polen blijft anderzijds het recht er kennen van de Duitsche bevolking van Danzig, op de vrije cultureele ont wikkeling, mits daaruit voor de Pool sche bevolking geen enkel verschil in behandeling en schade zal voortvloeien. Het ontslaan van Poolsche arbeiders bij de Danziger scheepswerf wordt voortgezet. In sommige kringen werd de vrees uitgesproken, dat op 15 Juli a.s. hier geen Polen meer zullen werken. Bij de scheepswerf Schichau in Danzig wer ken alleen Duitscher6, aangezien deze werf Duitsch eigendom is. De Duitsche spoorwegarbeiders in Danzig, welke driehonderd man sterk zijn, waaronder vele oud-militairen, krij gen van een deskundige les in het han- teeren van pantsertreinen en in het werk van de spoorwegen in dienst van militaire operaties. De geschutsopstellingen van den wereldoorlog zijn weer in gereedheid gebracht en op sommige plaatsen zijn de kanonnen weer in stelling ge bracht. De voornaamste batterij staat op den Quellenberg, nabij Ple'hnen- dorf aan een van de mondingen van de doode Weichsel tegenover Bohn- sack, waar onlangs gedurende den nacht oorlogsmateriaal aan land werd gebracht. Een tweede batterij staat te Heubude, waar de arbeids dienst de geschutopstellingen maakt. De Poolsche commissaris Chodacki heeft gisteren aan Britsche journalisten verklaard, dat Polen op alle gebeurlijk heden is voorbereid. Toch ziet hij nog reden tot optimisme. De krachtige hou ding van Engeland en Frankrijk hèeft veel bijgedragen tot het ophelderen van den toestand. Hij zeide verder, dat de belangen van Polen te Danzig econo misch zijn, terwijl de Duitsche belangen ethnografisch en een gevoelskwestie zijn. Derhalve kan Danzig wederom de „gou den brug" worden tusschen Polen en Duitschland. EUROPEAAN GESTOKEN Slachtoffèr weigert inlich tingen te geven BATAVIA, 7 Juli (Anèta). - Gis teravond is in de benèdenstad op een donkere plaats de Europeaan van der Kley onverhoeds met een mes aangevallen. Hij werd in de C.B.Z. opgenomen, waar bleek, dat de houw langs zijn oor was afgegle den, zöodat zijn toèstand, ondanks groot bloèdverlies, redelijk was. Bij verhoor, kon of wilde v. d. K. geen opheldering geven over den vermoede- lijken dader. Kort geleden was v. d. K. betrokken in een gevecht tusschèn personeel van een bioscooptheater, dat echter niéts met, den aanslag te maken heeft, zoodat naar andere motieven wordt gezocht PARIJS, 7 Juli (Havas). Nieu we instructies zijn gezonden aan de vertegenwoordigers van (Engeland en Frankrijk te Moskou met het oog op een voortzetting der onderhandelin gen ten aanzien van de sluiting van een drie-mogend'heden-overeenkomst. De Fransche bladen beginnen overi gens te vinden, dat de onderhande lingen met Moskou wel wat lang duren. Algemeen schrijven zij de oorzaak hiervan toe aan de talrijke voorzorgsmaatregelen, waarmede de Sovjets zich trachten te omringen. Naar Pietri in de Jour schrijft, zouden de Sovjets geen enkele verplichting op zich willen nemen jegens Zwitserland, Nederland of Danzig, terwijl Frankrijk en Engeland zich wel zouden moeten verplichten, te waken over de geheele Russische grens van de .golf van Fin land tot de Dardanellen, d.w.z. ongeveer 4.900 km. Het Journal schrijft: „De onderhande lingen met Moskou zijn niet de eenige TOKIO, 7 Juli (Domei). Een com muniqué van het Japansche legér in Mandsjoekwo meldt, dat de tegenaan val, die de Japansche troepen in de buurt van het Boeirmeer op de Sovjet- Mongoolsche strijdkrachten hebben on dernomen, gunstig verloopt. Een groot aantal Russische tanks werd vernield. De Japansche luchtmacht bombardeert den vijand voortdurènd en heèft de ver bindingslinies der vijandelijke strijd krachten achter de Khalkarivier volko men vernield. Boven de plaatsen Noro en Balshagal hebben zich 110 Russische vliegtuigen vertoond. De Japansche luchtmacht heeft er twaalf, waaronder zes bommenwerpers neergehaald. Weerverwachting geldig van hedenavond tot morgenavond ongeveer 19 uur. Aanvankelijk betrokken tot zwaar bewolkt met tijdelijk lichten regen, latèr opkla rend met kant- op lichte buien. Koel weer. Matige wind uit Z. tot Z.W. Buitenlandsch weeroverzicht Uit een randstoring van de Oceaan depressie vormde zich een diepe secun daire, die van de Iersche zee naar Schotland trok en zich daar uitdiepte tot een secundair minimum. Deze randstoring gaf op de Britsche eilanden veel regen. Het betrokken weer breidde zich in den nacht over de Noordzee uit, In het Westen van ons land viel eenige regen. Het gebied van hoogen luchtdruk over Centraal Europa hield stand. De hoogste luchtdrukwaar den worden gevonden in Oost-Frankrijk en Zuidwest Duitschland. De afkoeling drong verder naar het Oosten door. Ook in midden Scandina vië werd het veel koeler. In de Poolzee kwam een gebied van hoogèn luchtdruk tot ontwikkeling. Eén vorè van lagen luchtdruk vormde zich over midden Scandinavië. In de Alpen is het wéér helder en zonnig. zorg van de Fransche diplomatie, even als Danzig niet het eenige punt van ze nuwachtigheid. is. De penetratie-arbeid der Duitschers Ih Slowakije, dié dén laat- sten tijd een aanzienlijken omvang schijnt te hebben gekregen, vormt voor Polen een uiterst ernstige bedreiging." BERLIJN, 7 Juli (D.N.B.). Een deel der Duitsche bladen houdt zich bezig met de beteeke- nis van de nieuwe Engelsche ex port-garanties voor aankoop van bewapeningsmaterieel aan de door Engeland gewaarborgde sta ten. De bladen wijzen bij hun be schouwingen op den zin in de Daily Mail, welke luidt: „Geld is de traditionéele bijdrage van Groot-Brittannië en vaak de eeni ge". De Berliner Boersenzeitung schrijft: ,,De volkeren van Europa, den Balkan en Klein-Azië, die her. handgeld als lans knecht. van Engeland in ontvangst moe ten nemen, zullen zeer nauwkeurig de beleekenis van dézen zin moeten over wegen, vooral diegenen, welke de Engel sche garanties ontvangen en zich lieten betrekken in het omsingelingsfront, om nu steeds duidelijker in te zien, wat de ze garanties voor hen in waarheid te bef eekenen hebben. Zij zijn in waarheid niet het papier waard, waarop zij geschréven werden, want in dén eisch aan deze staten, dat tij hun bewapeningen tén voordeele van de Britsche wapenfabrikanten spoedig zullen uitbreiden, ligt immers heidér én duidelijk de bekentenis, dat Engeland zelfs in het geheel niet in staat is de onder duizend steeds herhaalde eeden beloofde „bescherming" te verleenen. Engeland heeft hen schuldig doen worden en slaat daar kapitaal uit, zon der zich te bekommeren om de econo mische en politieke behoeften van zijn bondgenooten en beschermelingen. Wanneer nog één bewijs voor het bru tale egoïsme van de Brit6che omsinge lingsgedachte noodig was geweest, zou het door dit voorbeeld geleverd zijn. Want de Britsche wapenleverantie-cre- dieten zijn. in tegenspraak met ieder economisch verstand en dienen alleen het eenige doel: de omsingeling6poli- tiek te redden, de vazallen met gouden ketenen aan Engelands wagen te boeien en bij deze gelegenheid ook de Britsche wapenindustrie reusachtige winsten te verschaffen. Haar winst is door de winsfdervingsearantie der regeering be veiligd. De regeering echter kan zich buitensporigheden van dezen aard ver oorloven. omdat zij de noodige geldon gemakkelijk kan persen uit het bijeen- eeroofde Empire, uit de koloniale vol keren en ook uit de mandaten, die in haar hoede zijn gegeven. De Berlinpr T^okalanzeiger zet uitéén: „Een vergelijking tusschen de politiek van Duitschland en Engeland toont het nrincipieele verschil in beide landen. Duitschland wenscht een economische opvoering en ontsluiting van den Bal kan. F.ngpland wil een dergelijke ont wikkeling nipt wapengeweld verhinde ren. Engeland* politiek ziin zaken en zaken ziin Eneelands politiek. Maar geld is nipt sterker dan de wil om een opbouwende politiek te voeren."

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1939 | | pagina 1