Japanners verwachten
einde van strijd
Vele Duitschers onder
de wapenen geroepen
aan Mongoolsche grens
„Frankrijk oogst vruchten
van zijn inspanning
Maandag 10 Juli 1939 Uitgave: VALKHOFF Co.Bureau: Arnhemschepoortwal 2a38e Jaargang No. 9
- MAANDAGOCHTENDBLAD MET SPORTBLAD
Luchtmacht der
Russen zou
gebrekkig zijn
De toekomstkan
kalm worden
afgewacht
Aanmelding vóór
9 September
„Danzig sleutel
van Poolsche
vrijheid"
Manifest tegen
Groot-Moefti
Dr. Colijn niet
geslaagd
W eersgesteldheid
ameksfoortsch dagblad
ABONNtMtNlSPRIJS 3 -»< BE EEML ANDER PRIJS DER ADVERTENTIEN
»«k "I"ker™S o»K«l»kl.«n) t OAS heli, Jen prij,. - Klein. Adverten.ién „KEITJES" bij ,ooruill>.t.lm« 1-5 r.J.U
Binnenland Iranco per post per 3 maanden 2.85. Afeonderlpke nnmrner, I (105 MET MAANDAGOCHTENDBLAD 50 |t driemaal plaatsen f 1— Bewiisnpmm.r extra i 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513
KAILAR, 9 Juli. (Havas). - De
Japansche militaire autoriteiten
hebben medegedeeld, dat volgens
hun meening de strijd tusschen de
troepen van Buiten-Mongolië en
Mandsjoekwo over enkele dagen
ten einde zal zijn. De Japansche
troepen zullen dan de bruggen,
welke in Juni door de Sovjet-Mon-
goolsche troepen over de Khalka-
rivier zijn geslagen, vernield heb
ben. Ook zijn deze autoriteiten
van meening, dat een nieuw offen
sief uit Buiten-Mongolië niet
waarschijnlijk is.
De bijzondere correspondent van
Havas is. evenals een aantal van zijn
collega's, in de gelegenheid geweest een
•tweetal Russische krijgsgevangenen te
spreken. De een was een reservist uit de
omgeving van Voronetz. die sedert twee
maanden onder de wapenen was, en de
ander was een recruut afkomstig uit de
omgeving van Moskou, die sedert Sep
tember j.I. te Oelan-Bator, de hoofdstad
van Buiten-Mongolië, in garnizoen lag.
Beiden waren op 23 Juni met een kara
vaan te Nomen ham aangekomen. Deze
karavaan telde 120 auto's, welke elk 15
tot 20 soldaten vervoerden. Zij werden
1 Juli door een Japansche tankafdeeling
gevangen genomen op den rechteroever
van de Khalka-rivier.
De Japansche militaire autoriteiten
hebben verder medegedeeld dat de
resten van 20 Sovjet-Russische vliegtui
gen zijn gevonden. De correspondent van
Havas heeft zelf het wrak van een licht
metalen bombardementsvliegtuig van de
Sovjet-luchtmacht gevonden, van het
type S.B. De meeste vliegtuigen, welke
door de Japanners omlaag geschoten zijn,
waren van het type 116, dat volgens de
Japansche officieren een eenigszins ge
wijzigde vorm is van het type, dat in het
begin van den Spaanschen burgeroorlog
met succes werd gebruikt. De snelheid
va.n dit toestel is niet grooter dan 300
k.m. per uur. Onlan»s zijn evenwel ook
jachtvliegtuigen van het type TZIvB in
de lucht verschenen. Deze hebben een
snelheid van 350 tot 490 k.m. per uur.
Van dit type is nog geen enkel toestel
omlaag geschoten. De Japansche officie
ren gelooven. dat het bewapend is met
een kanon.
De bijzondere Reuter-cörrespondent
aan het Mandsjoerijsch-Mongoolsche
front te Hailar meldt:
„De gevechten aan het anderhalve
kilometer lange front aan de grens
tusschen Mandsjoekwo en Buiten-
Mongolië vinden plaats op een
schaal, die doen denken aan de ge
vechten van verleden jaar zomer om
Tsjang Koe Feng. Algemeen gelooft
men. dat dit zoogenaamde „incident"
gerekt zal worden, daar, naar men
zegt, versterkingen onderweg zijn
van de Siberische garnizoenen.
De toestand, toen ik drie dagen geleden
aan het front was, aldus seint de Reu-
ter-correspondent, was aldus, dat de
Japanners bezit hadden genomen van
de meeste Mongoolsche stellingen bij den
Nomonhan-heuvel. De Japanners hebben
zich meester gemaakt van verscheidene
belangrijke overzetplaatsen aan de rivier
doch de Mongolen houden verbeten
stand bij de Westelijke bruggen beneden
Nomonhan, ondanks het vuur van de
Japansche kanonnen en machinege
weren.
Mijn algemeene indruk na twee dagen
en nachten aan het front, aldus de Reu-
ter-correspondent, was, dat de voorgeno
men exploitatie van de vroegere Japan
sche successen niet aan de verwachtin
gen had beantwoord, als gevolg van de
tegenaanvallen der Mongolen. Een hooge
Japansche officier heeft mij verteld, dat
ongeveer 60.000 man Sovjet-Russische
versterkingen in den strijd geworpen
zijn om het moreel der Mongolen te ver
sterken, doch dit heb ik niet persoonlijk
kunnen controleerens
De Japanners beweren, dat zij 250
tanks buitgemaakt hebben en dat 600
Mongolen gesneuveld zijn. De comman
dant van het luchtvaartdetachement
hield vol. dat de berichten over de Japan
sche overwinningen in de lucht juist
zijn. De Russische toestellen, zoo ver
klaarde hij. werden, ofschoon zij sneller
waren dan enkele der Japansche machi
nes, gemakkelijk buiten gevecht gesteld.
Zij vliegen in te gesloten verband en ik
zeg tijdens het gevecht vele onderlinge
botsingen. De Japansche commandant
verklaarde, dat hij de laatste veertien
dagen zelf veertien Russische vliegtui
gen had neergeschoten."
CIANO NAAR SPANJE
VERTROKKEN
ROME, 9 Juli (D.N.B.). De minis
ter van buitenlandsche zaken, graaf
Ciano, is vanmiddag van de luchtha
ven Ostia naar Gaeta vertrokken, waar
hij zich onmiddellijk aan boord begaf
van den pantserkruiser „Eugenio de
Savoia". waarmede hij naar Spanje
vertrekt.
Havas wijst er op, dat. de Italiaan-
sche dagbladen ter gelegenheid van
Ciano's vertrek schrijven, dat het in
verband met Ciano's bezoek belachelijk
is te spreken over het sluiten van een
Italiaansch-Spaansch pact. De onder-
teekening van een dergelijk diploma
tiek instrument zou geen zin hebben.
Beide landen hebben dezelfde ideologie
en dezelfde belangen, zij volgen dezelf
de politiek, een politiek van Euro-
peesche orde.
AMERIKAANSCH AMBASSADEUR TE
DANZIG
DANZIG. 9 Juli. (PAT). De Ame-
rikaansche ambassadeur te Warschau,
Biddle, en de secretaris van de Fransche
ambassade Gauthier, hebben een nezoek
van particulieren aard aan Danzig ge
bracht en een onderhoud met den Pool
schen commissaris-generaal Chodacki
gehad.
Koning Carol van Roemenië heeft in
zijn slot te Boekarest het nieuwe
hoofd van de kerk in Roemenië, de
patriarch Nicodim Munteano die den
overleden patriarch Miron Christea
opvolgt in zijn ambt bevestigd
De ineuwe raceboot, waarmede Hans Stuck een nieuw wereld-record wil vesti
gen werd bij een brand op een werf te Berlijn-Köpenick door het vuur bescha
digd. maar kon door de brandweer voor verwoesting behoed worden
Bonnet wijst op vertrouwelijke en nauwe banden
tusschen Engeland en Frankrijk
TOULOUSE 9 Juli. (Havas).
Aan een banket van de radicaal-
socialistische federatie van het
Zuiden, heeft de Fransche minis
ter van buitenlandsche zaken,
Georges Bonnet verklaard, dat
het volk op schitterende wijze be
antwoord heeft aan de gevraagde
offers- Frankrijk oogst thans op
natuurlijke wijze op diplomatiek
gebied de vruchten van zijn offers
en inspanningen.
Wat de Fransch-Engelsche banden
betreft, zeide Bonnet, dat die nog
nauwer en vertrouwelijker zijn ge
worden sinds het Engelsche volk
het herstel van het Fransche gezien
heeft, terwijl de krachtsinspanning
van Frankrijk het groote offer der
invoering van dienstplicht voor
het Engelsche volk gemakkelijker
heeft gemaakt.
Ongeveer 400.000 manschappen,
die nog niet gediend hebben,
moeten opkomen
„Niets bijzonders," zegt
minister Seldte
BERLIJN, 9 Juli. (Reuter). -
Zaterdag zijn aanplakbiljetten
verschenen, waarin een groot aan
tal manschappen onder de wape
nen wordt geroepen. Zij, die hier
voor in aanmerking komen, zijn
mannen, die tot dusverre geen
dienst verricht hebben en geboren
zijn in de jaren 1906, 1907, 1910 en
alle jaren van 1913 tot 1920. Zij
moeten zich voor keuring melden
tusschen 7 Juli en 9 September.
Naar schatting betreft deze op
roeping ongeveer 400.000 man.
Deze aanplakbiljetten vermelden
slechts, dat de mannen worden opgeroe
pen voor den arbeidsdienst of yoor den
actieven legerdienst. Officieels kringen
geven te kennen dat deze maatregel
volkomen normaal is en in het geheel
geen sensatie beteekent. Evenwel heeft
de spoed, waarmede de mannen worden
opgeroepen en het feit. dat zoovelen te-
zelfder tijd moeten opkomen, de aan
dacht getrokken van het publiek, dat
voor de aanplakbiljetten staat en den
maatregel bespreekt. De negende Sep
tember, welke de laatste dag is, waarop
de mannen zich kunnen melden, wordt,
een mogelijk beteelcenisvollen datum
geacht, welke, tevens aan het einde valt
van het. partijccongres te Neurenberg.
De Duitsche minister van arbeid
Seldte, die te Stockholm is aangekomen
om deel te nemen aan het internatio
nale stedenbouwkundig congres, heeft
in een interview verklaard, dat het on
der de wapenen roepen van verschei
dene lichtingen, dat Zaterdag in
Duitschland is geschied, niets bijzonders
beteekent. De meeste der opgeroepen
mannen zullen gebruikt worden om te
helpen bij het binnenhalen van den
oogst.
HITTEGOLF IN AMERIKA
WASHINGTON, 9 Juli (Havas).
Sinds vier dagen heerscht in de Ver-
eenigde Staten een hittegolf, welke
gepaard gaat met een buitengewone
droogte. Er zijn reeds 47 slachtoffers.
Er is een groote trek naar de stran
den. Het aantal gevallen van ver
drinking neemt daardoor voortdu
rend toe.
Sinds een jaar zijn de Fransche
vriendschapsbanden met talrijke landen
nauwer aangehaald. In dit verband
wees Bonnet op de betrekkingen met
Turkije, terwijl hij den wensch uit
sprak, dat de onderhandelingen met
Rusland tot een gunstig resultaat zul
len voeren. Hij wees er nogmaals op,
dat Frankrijk zijn wil tot uitdrukking
heeft gebracht om weerstand te bieden
aan gewei dsmethoden en overheer-
schingspogingen.
Bonnet eindigde zijn rede met de
woorden; „Wij moeten zonder ophouden
onze militaire macht versterken. Ieder
moet op het hem toegewezen gebied zijn
taak voortzetten met dezelfde moed en
dezelfde energie. Ons lot hangt voor al
les van ons zelf af. De sinds een jaar
afgelegde weg vormt de beste getuigenis
van wat eendracht en vastberadenheid
van alle Fransohen vermogen."
Voorts heeft Bonnet in een inter
view, dat hii heeft verleend aan den
Parijschen correspondent van de Sun
day Times, verklaard, dat de betrekkin
gen tusschen Frankrijk en Groot-Brit-
tannië niet beter zouden kunnen zijn
dan thans het geval is.
Frankrijk en Groot-Brittannië hebben
volgens den minister niet alleen den
plicht de onschendbaarheid en onafhan
kelijkheid van hun rijken te handhaven,
zij hebben ook den plicht op de wereld
een zekere mate van veiligheid te hand
haven. „Het is onverdraaglijk, dat de
volken iederen dag moeten .vrcezen voor
de grenzen van hun grondgebied. Het
is onverdraaglijk, dat zij iederen och
tend moeten opstaan met vrees voor ge
weld en oorlog. De inspanningen van
onze diplomatie, aldus Bonnet, hébben
geen andere doel dan de veiligheid der
volken te handhaven en den vrede te
verzekeren."
Met een toespeling op de pogingen tot
het sluiten van een overeenkomst met
de Sovjet-Unie heeft Bonnet verklaard:
„Laten wij niets veronachtzamen opdat
de onderhandelingen tót een gunstig re
sultaat komen en laten wij hopen dat
het bij de komende besprekingen moge
lijk zal zijn een gelukkige oplossing te
verkrijgen."
Ten aanzien van Polen herinnerde de
Fransche minister aan de rede van Da-
ladier van 13 April en zijn verklaring
van 9 Juni. Hij voegde hieraan toe:
„Frankrijk en Polen garandeeren
elkander wederzijds onmiddellijk
en direct tegen iedere directe of in
directe bedreiging, welke hun. vitale
belangen zou treffen. Polen weet,
dat het niet alieen op zijn spreek
woordelijk heroïsme kan rekenen,
doch ook op den onvoorwaardelij-
ken steun van Frankrijk en Enge
land tegen iederen aanslag op zijn
onafhankelijkheid en zijn rechten."
Ten slotte stelde Bonnet er prijs op
te verklaren, dat zoo de toestand al ern
stig is. de eensgezindheid der openbare
meening en de onbuigzame, vastbera
denheid van Frankrijk veroorloven de
toekomst met volkomen kalmte onder
oogen te zien.
TSJECHISCHE OUD-LUITENANT
VEROORDEELD
PRAAG. 9 Juli (Reuter). De Duit
sche krijgsraad te Pilsen heeft een ge
wezen Tsjechische luitenant tot vier
maanden gevangenisstraf veroordeeld
wegens het in het openbaar beleedigen
van een Duitsch soldaat»
Earl de la Warr formuleert een
scherp omlijnd standpunt
inzake Danzig
LONDEN, 9 Juli. (Reuter). Earl de
la Warr, lid van het Hoogerhuis. de pre
sident van den „Board of Education",
heeft in Derby een rede gehouden. De
Duitsche regeering vertelt ons. aldus de
Earl de la Warr. dat Danzig niet waard
is om er om te vechten. Het feit is, dat
tot aan de deelingen van Polen Danzig
soms een Duitsche. soms een Poolsche
stad was. maar nog vaker een vrije
stad. zooals zij heden is. De huidige
overeenkomst is daarom een regeling,
welke zoowel door de geschiedenis ge
rechtvaardigd is, alsook, tot voor enkele
maanden, door Hitler zelf. Het is tevens
een regeling, welke aan de bevolking
van Danzig de volledige vrijheid gege
ven heeft haar eigen bestuursvorm te
kiezen.
Indien derhalve oorlog om het ge-
val-Danzig zou uitbreken, zou dit ge
schieden omdat de Duitsche regee
ring inziet, dat Danzig de sleutel is
naar de Poolsche onafhankelijkheid,
en dat een vrij Polen een bolwerk
beteekent tegen een Duitsche over-
heersching van Europa. Er zijn twee
noodig om te vechten, maar ook
twee om een compromis aan te gaan
en een compromis is op zichzelf
nutteloos, indien de eene partij zich
vrij acht elk oogenblik zijn gegeven
woord te kunnen breken.
Onze eenige mogelijke richting is der
halve standvastig te staan naast hen,
wien wij ons woord gegeven hebben en
duidelijk te laten uitkorpen, dat Groot-
Brittannië in staat en bereid is te vech
ten tegen iederen aanvaller, hoe indirect
de manier van aanval ook moge zijn. en
dat alleen indien en wanneer wij over
tuigd zijn van den werkelijken wil naar
vrede, wij eenigen hoop kunnen koeste
ren op een compromis, dat in staat is
den blijvenden vrede te brengen."
Arabieren beschuldigen het
hooge Arabische comité
van wreedheden en
corruptie
Het Witboek aanvaardbaar
LONDEN, 9 Juli (Reuter). In een
manifest, dat onderteekend is door acht
vroegere Arabische bevelhebbers en dat
in Palestina wijd en zijd wordt ver
spreid, worden beschuldigingen van
wreédheden, afschuwelijke handelingen
en corruptie geuit tegen het hooge Ara
bische comité en de rond den Groot
Moefti van Jeruzalem staande Arabi
sche rebellenpartij.
Het manifest, waarvan de tekst ge
publiceerd wordt door het ministerie
van koloniën, beweert, dat de daden
van het hooge Arabische comité geleid
werden door persoonlijke beweegrede
denen, dat de leden er naar streven
eenige buitenlandsche belangen te die
nen tegen een vaste belooning, dat het
comité het Witboek heeft verworpen
omdat de Moefti verhinderd werd Pale
stina binnen te komen, dat de leiders
van den opstand het plan hadden voor
aanstaande Arabieren en ware patriot
ten te vermoorden ter voldoening aan
hun gevoel van wraak en persoonlijken
haat, dat de Moefti minstens twee mil-
lioen pond sterling heeft opgehaald om
den nood in Palestina te lenigen, maar
dat, niemand hiervan een piaster gezien
heeft, terwijl de trawanten van den
Moefti, waaronder vele roovers en moor
denaars, een weeldeleven leiden. Het
manifest zegt voorts, dat de meerder
heid der Arabieren het volkomen eens
zijn, dat, het Witboek een goede basis
vormt voor de verwezenlijking van hun
nationale aspiraties.
DOODSTRAF GEEISCHT
TEGEN BESTEIRO
MADRID, 9 Juli (Havas). De
procureur-generaal heeft -tegen Ju
lian Besteiro, den oud-voorzitter
van den verdedigingsraad van Ma
drid, die Znterdag voor den krijgs
raad is verschenen, de doodstraf
geëischt.
GREISER TE DANZIG TERUG
GEKEERD
DANZIG. 9 Juli (Havas). Greiser,
de president van den senaat van Dan
zig. is, komende uit Duitschland, in de
Yrije Stad teruggekeerd.
Opdracht thans aan
Staatsraad Kooien
gegeven
De regeeringspersdienst meldde
Zaterdagavond:
Dr. H. Colijn heeft aan H. M. de
Koningin vèrzocht, van de opdracht
tot vorming van een kabinet te mo
gen worden ontheven, daar zijn po
gingen tot samenstelling daarvan in
de richting, welke hij zich had ge
dacht, niet waren geslaagd.
Zaterdagmiddag heeft Hare Ma-
iesteit mr. dr. D. A. P. N. Kooien
ontvangen en hem opdracht gege
ven tot vorming van een kabinet,
üe heer Kooien heeft verzocht, de
ze opdracht in beraad te mogen hou
den.
Staatsraad Kooien
Staatsraad mr. dr. D. A. P. N. Kooien
is op 21 Januari 1871 te Rijswijk gebo
ren. Hij bezocht het gymnasium te
Utrecht en 6tudeerde in de rechten aan
de Utrechtsche universiteit. In 1894 pro
moveerde hij, ook in de staatsweten
schappen. Na de advocatuur te Utrecht
te hebben uitgeoefend werd hij achter
eenvolgens schoolopziener in het arron
dissement IJsselstein, voorzitter van
den Bond van R.K. Kiesvereenigingen
en lid en ondervoorzitter van den Cen-
tralen Raa,d van Beroep.
In 1905 vaardigde liet kiesdistrict
Grave hem af als lid van de Tweede
Kamer. Na mr. Fock's benoeming tot
gouverneur-generaal volgde mr. Kooien
hem op als voorzitter van de Tweede
Kamer. Tot 1925 was hij Kamerpresi
dent. Van Augustus 1925 tot Maart 1926
was hij minister, van arbeid, handel en
nijverheid in het kabinet-Colijn. De aan
neming van het amendement-Kersten
(het gezantschap bij het Vaticaan) had
de val van dit kabinet tot gevolg. In
April 1926 deed de heer Kooien zijn in
trede in den Raad van State.
Behalve vele functies in dienst van
het R.K. gemeenschapsleven is de heer
Kooolen o.a. curator van de Technische
Hoogeschool te Delft en voorzitter van
den raad voor de luchtvaart.
BAROMETERSTAND
Hedenmorgen 3 uur: 762 m.M.
Weerverwachting
Voor het geheele land: Ge
deeltelijk bewolkt tot. betrok
ken. mogelijk enkele regen
buien. vrij koel weer, meest ma
tige, tijdelijk krachtige Weste
lijke tot Noord-Westelijke wind.
THERMOMETERSTAND
Hedenmorgen 3 uur: 15 C. 59 F.
Zon op: 4.51: onder: 9.18 uur.
Licht op: 9.48; uit: 4.21 uur.
Nieuwe maan 16 Juli.
