AMERSFOORTSCH DAGBLAD
Grootsche viering van
„Quatorze Juillet"
LEYTAX
TEL. 3086
„Japanners hadden beter
kunnen vechten,"
volgens Sovjet-persbureau
FRANCO EN MUSSOLINI
ZULLEN BEZOEKEN
MET ELKAAR WISSELEN
Duitsche klacht over
„een vloed van leugens"
DE EEMLANDER
Vrijdag 14 Juli 1939
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
38 e Jaargang No. 14
Russische luchtmacht zou slechts
52 vliegtuigen verloren hebben
tegen Japan 199
Japansch leger
zou gedemoraliseerd
beginnen te geraken
Wang Tsing Wei
„vastbesloten"
VIJF DOODEN IN
ZUID-MALANG
Consul-generaal
nam afscheid
te Hamburg
Meer dan een millioen toeschouwers
juichen Britsche en Franschè
troepen toe bij het défilé
400 vliegtuigen
daveren boven de
Champs Elysées
ROME ZENDT NOTA
AAN PARIJS
De Temps beschuldigd
van een „hetze"
tegen de as-politiek
VOOR BINNEN- EN
BUITENLAND
LEUSDERWEG 242
De Kabinetscrisis
PRINS BERNHARD
NAAR LIMBURG
Licht op:
9 uur 40 min.
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
week met gratia verzekering tegen ongelukken) f 0.15
Binnenland tranco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 4620
MET MAANDAGOCHTENDBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer,
elke regel meer f 0.25. Liefdadigheids-advertentiën voor de
helft van den prijs. - Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
MOSKOU, 14 Juli. (Tass).
Het hoofdkwartier van het Sovjet-
Mongoolsche leger in de Mongool-
sche volksrepubliek bericht, dat
tusschen de Sovjet-Mongoolsche
troepen en de Mandsjoekwo-Ja-
pansche troepen gevechten zijn ge
leverd tusschen 6 en 12 Juli in de
omgeving van Nomonhan en ten
Oosten van de Khalkhingolrivier.
De Sovjet-Mongoolsche troepen,
gesteund door de luchtmacht, zou
den alle aanvallen van de Mand-
sjoekwo-Japansche troepen heb
ben afgeslagen.
In de gevechten van 6 tot 12 Juli,
aldus deze Russische uiteenzetting,
hebben de Mandsjoekwo-Japansche
troepen ongeveer 2000 man verloren
aan gesneuvelden en meer dan 3500 aan
gewonden. De Sovjet-Mongoolsche troe
pen hebben 254 gevangenen gemaakt,
terwijl vier kanonnen, vier tanks. 15
pantserwagens en zeventig mitrailleurs,
alsmede andere, wapens werden buitge
maakt. Ook werden belangrijke docu
menten. zooals |orrpr*>nvelen. gevonden,
waaruit bleek, dat dit nieuwe Japan-
sche avontuur nauwkeurig was voor
bereid. Aan den strijd namen twee di
visies Japansche infanterie, een gemo
toriseerde brigade, ongeveer 100 tanks
met een regiment gemotoriseerde infan
terie, een regiment zware veldartillerie
en zes of zeven gemengde Mandsjoekwo-
Japansche cavalerie-regimenten deel. De
Sovjet-Mongoolsche troepen verloren in
dén strijd 293 dooden en 653 gewonden.
Ook de luchtmacht nam aan bei
de zijden ernstig aan de gevechten
deel. De Mandsjoekwo-Japansche
luchtmacht verloor 61 toestellen in
den tijd van 6 tot 12 Juli. Twaalf
vliegers werden gevangen genomen,
de meesten van hen zijn zwaar ge
wond. In deze periode verloor de
Sovjet-Mongoolsche luchtmacht 11
toestellen. Tusschen 28 Mei en 12
Juli werden in totaal 199 Japan
sche vliegtuigen neergehaald, ter
wijl de Sovjet-Mongoolsche lucht
macht in dezen tijd 52 toestellen
verloor.
Het commando van de Sovjet-Mon
goolsche troepen is van oordeel, dat de
Japansche soldaten geen slechte strij
ders zijn, hoewel zij beter gevochten
konde» '.ebben, aangezien de beide di
visies, welke aan den strijd deelnamen,
als de beste Japansche divisies worden
beschouwd. Het feit, dat zij zoo zware
verliezen hebben geleden, is veroor
zaakt doordat de Japansche infanterie
gedemoraliseerd begint te raken, zoo
dat het Japansche opperbevel de troe
pen dikwijls in staat van dronkenschap
laat aanvallen. De Japansche lucht
macht en tanktroepen zijn zwakker
dan de infanterie.
Tenslotte ontkent het Sovjet-Mongool
sche hoofdkwartier, dat gebruik is ge
maakt, van strijdgassen of van bacte
riën. zooals wordt beweerd.
De Sovjet-Russische bladen publicee-
ren een kaart van het gebied van het
Boeir-Nor, waar op het oogenhlik wordt
gestreden tusschen de Sovjet-Mongool
sche troepen en de Mandsjoekwo-Japan
sche troepen. Hierbij wordt verklaard,
dat de bewering van de Japanners, dat
de Khalkhingolrivier de grens vormt
tusschen Buiten-Mongolie en Mand-
sjoekwo niet juist is. De bewering, dat
de rivier de grens vormt, is volgens
de Sovjet-Russische bladen een zuiver
verzinsel van de Japansche militairen
om hun actie te rechtvaardigen.
DANZIGER SENAAT BIEDT
VERONTSCHULDIGINGEN
AAN
DANZIG, 14 Juli. (Reuter). De Se
naat van Danzig heeft verontschuldi
gingen aangeboden aan den Braziliaan-
schen zaakgelastigde te Warschau en
den Braziliaanschen consul te Gdynia,
die te Danzig werden gearresteerd. De
ze verontschuldigingen zijn een gevolg
van het protest, dat was ingediend.
Voormalig Kwo Min Tang-leider
wil medewerken aan Japan's
„nieuwe orde in Oost-
Azië"
Wang Keh iMin in verzet
tegen de Japanners
TOKIO. 14 Juli (Reuterj. De Chi-
neesche oud-premier Wang Tsjing
Wei, die genoemd wordt als het toe
komstige hoofd van de nieuwe fede
rale regeering van het door Japan
bezette deel van China, heeft ver
klaard: „Ik ben thans vast besloten,
den weg te bewandelen, welke leidt
naar de wederopstanding van China
en naar het herstel van Oost-Azië".
In zijn laatste lange artikel in zijn te
Sjanghai verschijnend blad „Central
China Daily News" verklaart Wang
Tsjing Wei. dat het, wanneer China Ja
pan bevecht, lijkt op het werpen van
een ei tegen een rots. „China, zoo ver
klaart hij, is gedoemd de nederlaag te
lijden en daarom moeten wij een ge
meenschappelijke Chineesch-Japansche
diplomatieke en militaire politiek voe
ren en geraken tot economische samen
werking op basis van gelijkheid, doch
de gemeenschappelijke belangen van de
beide landen zouden hun souvereiniteit
nooit in gevaar brengen". Zulk een eens
gezindheid zou. naar Wang Tsjing Wei
beweert, nooit de rechten en belangen
van derde mogendheden benadeelen.
De Japansche journalisten te Peking
hebben gisteren een schok gekregen, toen
zij vernamen, dat Wang Keh Min, het
hoofd van de voorloopige Chineesche
regeering van Peking, zich verzette te
gen het voorstel van één federale regee
ring voor het door de Japansche troe
pen bezette deel van China. Wang Keh
Min heeft de Europeesche. Japansche
en Chineesche journalisten ontvangen en
deelde hen mede. dat zijn regeering geen
verklaring af zou leggen in antwoord op
de vredesoproepen van Wang Tsjing
Wei.
MALANG, 14 Juli (Aneta). - Om
trent de bandjirs in Zuid-Malang
kan nog nader worden gemeld, dat
in totaal vijf personen zijn gedood,
terwijl vele anderen zijn gewond of
vermist.
Volgens een ooggetuige speelde de
geheele ramp zich in vijf minuten
af. Van verschillende ondernemin
gen is de jonge aanplant vérnield.
r '-\
Asbestpakken voor
Saoedië-Arabië
Per vliegtuig worden uit Londen as
bestpakken naar Saoedië-Arabië ver
zonden, waar op een der olieterreinen
reeds wekenlang een hevige brand
woedt
Men schrijft ons uit Hamburg:
„Met een traan en een lach" heeft de
Nederlandsche kolonie te Hamburg gis
teravond afscheid,: genomen van consul-
generaal en mevrouw van Aerssen
Beijeren van Voshol. Dank zij de goedé
zorgen van de „Nieuwe Nederlandsche
Vereeniging", welke als gastvrouwe op
trad, was in een der zalen van het be
kende .Uhlenhorster Fahrhaus" een met
bloemen in de nationale kleuren versier
de feestdisch aangericht, die aan tirca
30 landgenooten en eenige Duitsche
gasten plaats bood.
Tafelpresident A. F. W. Daarnhouwer
herinnerde in ziin welkomstrede aan de
groote veranderingen, die sedert de
komst van baron en barones van Aers
sen nu elf jaar geleden, in het Neder
landsche vereenigingsleven hadden
plaats gevonden. Immers was het toch
consul-generaal van Aerssen geweest,
die destijds de Nederlandsche vereeni
ging nieuw leven inblies: het Koningin
Wilhelminafonds uit haar kwijnend be
staan verloste en het voor deze haven
stad zoo belangrijke zeemanstehuis de
plaats deed innemen waarop het recht
had.
Consul-generaal van Aerssen betrok,
na een dronk uitgebracht te hebben op
H.M. de Koningin, wier voorbeeld hem
vaak in moeilijke oogenblikken groote
moreele steun gebracht had, in zijn
dankwoord onder luid applaus de groote
rol welke zijn echtgenoote bij het ten
uitvoer brengen van zijn plichten, ge
durende de laatste tien jaar gespeeld
had.
Na een slotwoord van ihr. Elias van
Stabrouck, bestuurslid der Nederland
sche Vereeniging, werd de tafel opgehe
ven en de gasten gelegenheid geboden
persoonlijk afscheid te nemen van het
op 31 Juli per ss. „Pericles" naar Am
sterdam vertrekkend echtpaar.
DE KOLONISATIE
DJOMBANG, 14 Juli (Aneta). Giste
ren zijn 76 gezinnen, in totaal 258 perso
nen, vertrokken voor de kolonisatie in
Noord-Celebes.
PARIJS, 14 Juli. (Havas). - De
viering van den 14den Juli draagt
dit jaar een uitzonderlijk karak
ter, zoowel in verband met de in
ternationale situatie als tengevol
ge van de opeenvolging der fees
ten, die wegens den 150sten ver
jaardag van de Fransche revolu
tie georganiseerd zijn. Door de
deelneming aan dit feest van alle
lagen der bevolking en van afdee-
lingen van het Fransche en van
het Britsche leger krijgt deze dag
nog een bijzondere beteekenis.
De dag begon met de troepenrevue op
de Champs Elysées van de Place de
1'Etoile tot de Place de Ia Concorde.
Rond de Place de 1'Etoile stonden mas
ten opgesteld met Britsche en Fransche
vlaggen, terwijl particulieren met de
gemeente hebben gewedijverd in het
aanbrengen van versieringen. Op de da
ken en balkons stond het zwart van de
menschen. Op de Place de 1'Etoile werd
een eerewacht gevormd door tanks.
Overal langs de Champs Elysées ston
den tribunes opgesteld.
Om kwart voor negen weerklonk het
hoornsignaal „te velde", dat de komst
van den president der republiek aan-
kondigde.-wiens auto geescorteerd werd
door een eskadron der republikeinsche
garde. Hij werd gevolgd door den mi
nister-president en minister van lands
verdediging Daladier, den minister van
marine Campinchi en den minister van
luchtvaart Guy la Chambre.
Op de presidentieele tribune zag men
den sultan van Marokko, de leden der
regeering en van het diplomatieke korps
en den voorzitter van het Bulgaarsche
huis van afgevaardigden Moesjanoff.
Rond generaal Gamelin, den opperbevel
hebber van de Fransche legers, zaten
admiraal Darlan, opperbevelhebber van
de vloot, generaal Vuillemin. opperbe
velhebber van de luchtmacht, Hore
Belisha, de Britsche minister van oor
log, luchtmaarsc.halk Sir Cyril Ncwall,
commandant der Britsche luchtmacht,
Lord Gort, chef van den imperialen ge-
neralen staf van het Britsche leger en
Winston Churchill, die des nachts per
vliegtuig was aangekomen. Op de eere
tribunes hadden vertegenwoordigers van
het Fransche overzeesche rijk van alle
rassen plaatsgenomen.
Het défilé werd gesloten door forma
ties te paard en gemotoriseerde troepen,
o.a. door zware pantserauto's, die onder
oorverdoovend lawaai met een snelheid
van 50 K.M. per uur voorbijstoven.
Om tien minuten over negen
weerklonk de Marseillaise, waarvan
de laatste klanken verloren gingen
in het daverend gejuich, dat uit de
menigte, welke naar schatting uit
meer da_n een millioen menschen be
stond. opsteeg. Na de korte plechtig-
MADRID, 14 Juli. (Havas).
Ciano heeft Franco officieel uit-
genoodigd voor een bezoek aan
Italië in September a s. Generaal
Franco heeft deze uitnoodiging
aanvaard en het is mogelijk, dat
hij van de gelegenheid gebruik zal
maken om, alvorens naar Madrid
terug te keeren, gevolg zal geven
aan de uitnoodiging van Hitier
naar Duitschland te karnen.
Naar Italiaansche kringen verkla
ren, heeft Mussolini te kennen gege
ven, dat, als Franco naar Italië zou
komen, hij op zijn beurt gaarne een
tegenbezoek aan Spanje zou bren
gen. Derhalve verwacht men in den
herfst de komst van den Duce.
Generaal Franco heeft een interview
toegestaan aan den directeur van het
Portugeesche blad „Diario de Noticias".
Augusto de Castro, welk interview in
genoemd blad is gepubliceerd. Franco
heeft daarbij gezegd: „Het nieuwe Spaan-
sche bewind is noch Italiaansch, noch
Duitsch. Zeker zijn er in de organisatie
van het huidige Duitschland en in zijn
ideologie vele instellingen van het Span
je uit de zestiende eeuw te zien, doch
ieder volk heeft zijn eigen noodzaken en
traditie. Het nieuwe Spanje zal
Spaansch z ij n en zal in speciaal
opzicht streven naar het onderdrukken
van den klassenstrijd door. de minder ge-
fortuneerden te beschermen door het ka
pitaal te reglementeeren en een gezins-
loon te scheppen, door het bouwen van
goede woningen, het geven van leenin
gen aan gezinshoofden voor de opvoeding
der kinderen, e. d. De werkloosheid zal
worden bestreden en reeds is een wo
ning-instituut opgericht".
De journalist merkt hierbij op, dat
een dergelijk uitgebreid sociaal pro
gramma een lange periode van alge-
irieene vrede noodig maakte, waar
op Franco antwoordde: „Ik geloof
niét aan eén oorlog. Ik weiger aan
een oorlog te gëlooven. Ik zié op het
oogenhlik geen enkel vraagstuk op
de wereld, dat niet langs diploma-
tiéken en vreedzamen weg kan wor
den opgelost. Is het de moeite waard,
dat Europa gaat vechten om Dan
zig?"
De Castro vroeg vervolgens: „Indien
een oorlog, welke Spanje niet wenscht,
uit zou breken, zonder Spanje of de
Spaansche politiëk te raken, zou Spanje
dan neutraal blijvén?"
Franco antwoordde hierop zonder aar
zelen: „Spanje is bezig met het werk
van nationalen ophouw, waarvoor het
vrede noodig heeft. Welk land zou kun
nen geloóven dat het kan ontsnappen
aan een strijd met algemeen karakter?
Indien het militair hieraan ontkomt,
dan toch niet economisch. In dit geval
zal Spanje zooveel mogelijk
pogen neutraal te blijven
en zal het neutraal blijven zoolang zijn
gebied, zijn eer en zijn levensbelangen
niet worden aangetast".
Op de vraag van de Castro over het
bezoek van graaf Ciano zeide Franco:
„Ciano brengt een tegenbezoek voor het
bezoek van den Spaanschen minister van
binnenlandsche zaken aan Rome. In ver
band met de gewoonte en de veelvuldig
heid van dergelijke bezoeken, heeft dit
geen groot politiek belang. Van binnen-
landsch standpunt gezien geeft evenwel
dit bezoek het Spaansche volk gelegen
heid zijn genegenheid te toonen voor
onze Italiaansche broeders, die zoo edel
moedig en roemrijk aan onze zijde heb
ben gestreden".
Tenslotte zeide Franco, dat de betrek
kingen tusschen Portugal en Spanje wor
den geleid door beider geografische po
sitie. Hij wenschte, dat. deze betrekkin
gen steeds nauwer zouden worden.
Italiaansch protest tegen af
stand van Sandsjak Alexan
dre tte aan Turkije
PARIJS, 14 Juli. (Havas). De
Italiaansche regeering heeft 10 Juli
j.l. aan de Fransche regeering een
nota gericht, waarin zij ruime re
serves maakte ten aanzien van
den afstand van het Sandjak
Alexandrette aan Turkije, die tot
stand gekomen is buiten medewe
ten en zonder toestemming van
Italië, en die, aldus de nota, duide
lijk in 6trijd is met de doelstelling
en van het mandaat en den wil
van de betrokken bevolkingen.
Deze nota der Italiaansche regee
ring is te Parijs met onverschillig
heid ontvangen. Het is zeer waar
schijnlijk, dat de Fransche regee
ring er geen enkele reactie op zal
geven, behalve dan misschien de
gebruikelijke ontvangstbevestiging.
EX-KONING ZOG TE RIGA
RIGA, 14 Juli (Havas) Ex-koning
Zog is uit Warschau hier aangekomen.
Vandaag vertrekt hij naar Stockholm,
vanwaar hij zich naar Londen zal be
geven.
Volgens het D.N.B. zou de Duitsch-sprekende be
volking Zuid-Tirol vrijwillig verlaten
BERLIJN, 14 Juli. Het Duitsche
Nieuws Bureau keert zich tegen een
artikel in de Temps, waarvan vol
gens het Duitsche bureau de bedoe
ling zou zijn een wig te drijven in
de betrekkingen tusschën Duitsch
land en Italië. In dit artikel over de
politiek van Italië stort de Temps
volgens het D.N.B. „een vloed van
leugens" over de Duitsch-Italiaan-
sche betrekkingen uit, die „ten
scherpste als bronnenvergiftiging
van de ergste soort gebrandmerkt
moeten worden".
Zoo noemt het Duitsche Bureau het be
richt over Duitsche troepenbewegingen
op Italiaansch grondgebied, over een tij
delijk afstaan van de haven van Triest
aan Duitschland, over het plaatsen van
de Italiaansche strijdkrachten onder de
Duitsche militaire leiding en over een
Duitsche eisch tot terugroeping van
Grandi als ambassadeur te Londen, het
geen alles al$ leugens gekenmerkt
wordt.
Ook beticht het D.N.B. de Temps er
van, dat het blad „de vrijwillige terug
keer van Duitsche volksgenooten (uit.
Zuid Tirol) tot voorwerp maakt van zijn
stelselmatige hetze tegen de Duitsch-Ita-
liaansche verhouding", waarbij het er
aan herinnert, dat indertijd uit de Duit
sche gebieden van Polen 1,7 millioen
Duitschers en uit den Elzas eveneens ver.
scheidene honderdduizenden Duitschers
uitgewezen zijn.
„Bij de maatregelen in Zuid-Tirol,
zoo wordt door het D.N.B. betoogd,
gaat het slechts hierom, dat de
reeds langen tijd aan den gang zijn
de „wilde" terugkeer van Duitschers
thans in wederzijdsch overleg geor
ganiseerd en volgens een bepaald
plan geregeld wordt."
heid van het uitreiken van decora
ties werd het groote troependéfilé
aangekondigd door 400 snelle Fran
sche en Britsche vliegtuigen, die op
geringe hoogte over de Champs
Elyseés vlogen.
Aan het défilé zelf werd deelgenomen,
door 30.000 man van alle rassen, 600
diverse voertuigen, 120 stukken geschut
en 350 pantserauto's. Het werd geopend
door de kadetten, bij wier verschijnen
de menigte in applaus uitbrak, terwijl
overal de kreet „Leve het leger, Leve
Frankrijk" weerklonk. Het enthousias
me van het publiek werd voortdurend
grooter en de politie had groote moeite,
de menigte in toom te houden.
Daverende toejuichingen stegen op
bij het voorbijtrekken der Britsche
soldaten van de Grenadier Guards,
Coldstream Guards, Scotch Guards,
Irish Guards en Welsh Guards en
tenslotte het detachement der Brit
sche marine, voorafgegaan door de
muziek van de Koninklijke Marine
kapel.
Zij werden gevolgd door de Fransche
troepen, o.a. de Alpenjagers, die hun
ski's droegen, de inheemsche troepen
het vreemdelingenlegioen en de „sa-
peurs barbus", de geniesoldaten met
hun baarden en witte handschoenen en
een bijl over den schouder, voorafge
gaan door den standaard „Honneur et
Fidélité", waarop in gouden letters de
geheele geschiedenis van dit wapen
staat opgeteekend, een eerelijst van suc
cesvolle veldtochten, welke zoo lang is,
dat de zijde van den driekleur ervoor
moest worden verlengd. Als zij in een
rhythme van 120 passen in de minuut
voorbijschrijden, klapt men op de pre
sidentieele tribune,- zonder zich om het
protocol te bekommeren, in de handen.
Jhr. van Lidth de Jeude
bij dr. Colijn?
Naar de N.R.Ct. verneemt heeft dr.
Colijn den oud-minister van water
staat jhr. ir. O. C. A. van Lith de
Jeude uitgenoodigd om heden
Vrijdag een onderhoud met hem
te hebben.
Dit zou er op kunnen wijzen, dat
dr. Colijn op dit oogenhlik bij zijn
formatie-pogingen toch wel degelijk
nog een andere oplossing op het oog
heeft dan de samenstelling van een
kabinet op louter rechtschen grond-
slag.
MAASTRICHT, 14 Juli. Naar
wij van bevoegde zijde vernemen,
zal Z. K. H. Prins Bernhard op 20
en 21 Juli a.s. een bezoek brengen
aan eenige bedrijven en instellingen
in Limburg.
Het bezoek zal een informeel ka
rakter dragen.
PRESIDENT VAN DE OOSTENRIJK-
SCHE SPOORWEGEN VEROORDEELD
GRAZ, 14 Juli (D.N.B.). De presi
dent van de voormalige Oostenrijksche
spoorwegen, dr. Strafella, is wegens
misbruik van gelden van de tramweg-
maatschappij van Graz voor politieke
doeleinden, veroordeeld tot vijf jaar
zware tuchthuisstraf.
Weerverwachting
geldig van hedenavond tot
morgenavond ongeveer 19 u.:
Voor het, Z.W. aanvankelijk
regen met kans op onweer,
later brekende bewolking,
koeler. Zwakke tot matige,
tijdelijk krachtige Z. tot Z.-
W. wind.
Voor het N.O. aanvanke
lijk gedeeltelijk bewolkt,
droog warm weer. Later re
gen met kans op onweer en
afkoeling, zwakke tot matige
meest Z. wind.