AMEKSFOORTSCH DAGBLAD
Personenauto met vijf
inzittenden rijdt
tegen boom
LEYTAX
SOVJET - LUCHTMACHT
BOMBARDEERT
Britsch - Fransch - Poolsche
militaire samenwerking
Arbeidskrachten tekort in
het protectoraat
Maandag 17 Juli 1939
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
38e Jaargang No. 17
spoorweg van Mandsjoekwo
Japan dreigt met
krachtige tegen
maatregelen
„Onderschat Engeland
niet", waarschuwt
admiraal Chatfield
Coördinatie der
luchtstrijd
krachten
De Nederlanders
in Zuid-Tirol
Gen. van Hoogenhuyze
aangereden
Dr. Colijn confereerde
met mr. H. H. A. Sluis
„Laten wij Tsjechisch spreken"
TAXI RAAKT VAN
DEN WEG AF
Een doode, twee levensgevaarlijk, en
twee minder ernstig gewon den
Meisje verdronk
voor oogen van
haar broertje
Treinramp nabij
Warschau
TEL. 3086
VOOR BINNEN- EN
BUITENLAND
LEUSDERWEG 242
Licht op:
9 uur 38 min.
ABOHNtititHiüPriIJS oer 3 maanden voor Amersfoort 1 95: per maand 0.65; per
1 week met gratia verzekering tegen ongelukken) f 0.15
i i.-'iMn3 fiHUL. Der post per 3 maanden 2 85 Afzonderliike nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 4620
MET MAANDAGOCHTENDBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 14 regels I 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer,
alke regel meer f 0.25. Liefdadigheids-advertenliën voor de
helft van Jen prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent. driemaal plaatsen f 1.Rewiisnummer extra f 0.05
GRENSGEVECHTEN NAAR BINNENLAND VAN.
MANDSJOEKWO VERPLAATST
HSINKING, 17 Juli. (Domei).
Verscheidene vliegtuigen van
Sovjet-Mongolië hebben de stad
Foelarki, 300 kilometer ten Noord-
Westen van Charbin, gebombar
deerd. Negen menschen hebben
ernstige verwondingen opgeloo-
pen. Domei meldt, dat de regee
ring van Mandsjoekwo speciale
beteekenis toekent aan het bom
bardement op Foelanki, daar het
de eerste luchtaanval der Sovjets
is op een spoorweg der regeering
yan Japansch-Mandsjoekwo.
Het ministerie van buitenlandsche
zaken van Mandsjoekwo heeft me
degedeeld, dat den diplomatieken
Vertegenwoordiger van de Sovjet-
Unie t© Gharbin een krachtig pro
test is overhandigd tegen den aanval
van vliegtuigen van de Sovjet-Mon-
goolsche luchtmacht op Foelarki
alsmede tegen het incident van
Nomonhan. Den diplomatieken ver
tegenwoordiger werd gezegd, dat
indien deze aanvallen geen einde
nemen, de regeering van Mand
sjoekwo zich genoodzaakt zal zien
krachtige tegenmaatregelen te ne
men.
Het Duitsche Nieuws Bureau
meldt, dat het bericht van het
Kwantoeng-Ieger, volgens hetwelk
Sovjet-Russische en Buiten-Mon-
goolsche vliegtuigen het kruispunt
Van spoorwegen Foelarki op on
geveer 300 k.m. ten Noord-Wes-
ten van Charbin hebben aangeval
len, in Japan groot opzien en
onrust heeft gebaard.
Van Japansche zijde doet men uitko
men, dat deze luchtaanval op het tra
ject Charbin—Mandsjocli van den Sibe-
rischen spoorweg, op ongeveer 800 km
van de grens van Buiten-Mongolië, een
Verplaatsing beteekent van de grensge
vechten naar het binnenland van
Mandsjoekwo. Het zou een poging zijn
de voor den toevoer naar Noordwest
Mandsjoekwo belangrijkste spoorweg
trajecten te 6toren.
De regeering van Mandsjoekwo heeft
te Moskou en te Oerga krachtig gepro
testeerd en tegen verdere overvallen ge
waarschuwd. In geval van een herha
ling zouden zeer krachtige tegenmaat
regelen worden genomen.
Acht bommenwerpers van do
strijdkrachten der Sovjet-Unie en
van Buiten-Mongolië hebben, vol
gens een bericht van Domei, gister
avond een aanval gedaan op Hala-
narsjan, dat op 55 km van de grens
van Mandsjoekwo is gelegen. Vier
burgers van Mandsjoekwo zijn ge
wond, vier personenrijtuigen, die op
het. stationsemplacement stonden,
Werden verwoest.
LONDEN. 17 Juli (Reuter) In een
rede tot oud-militairen te Cambridge
heeft admiraal Chatfield, minister voor
de coördinatie der Britsche defensie,
verklaard, dat iedereen, die evenals in
1914 Engeland onderschat, een ernstige
fout maakt. De geheele wereld slaat
Engeland met verwondering gade en
vraagt zich af, of het nog hetzelfde
Engeland met denzelfden onverwin-
lijken geest is. De wereld mag gerust
zijn. eD jonge mannen, die thans naar
voren komen, zijn juist wat men zou
wenschen en indien zij op de proef ge
steld zullen worden, zullen zij dezelfde
daden toonen. als Engeland in het ver
leden heeft getoond. De wereld heeft te
dikwijls het Britsche ras en strijd
kracht miskend. Zii deed dit 25 jaar
geleden. Chatfield yerklaarde te hopen,
dat zij niet in een herhaling van deze
.fout zal vervallen.
f
Zou het kunnen
LONDEN. 17 Juli. (Havas.) In
een rede te Middlesbrough heeft de ar-
beidersafgevaardigde Alfred Edwards
de pers verweten propaganda voor de
dictatoren te maken. Hii zeide: ..Indien
de bladen gedurende zes maanden niet
van de dictatoren zouden spreken en
zich in dien tijd bepaalden tot vraag
stukken van nationaal belang, zouden,
dat voorspel ik u. de dictatoren, vooral
in Duitschland, hebben opgehouden te
bestaan."
v
De totaal vermelde auto. waarin bij Westwoud vijf jongens, die terugkeerden
van een balavondje, hedennacht tegen twee boomen zijn gereden, met het nood
lottig gevolg, dat een hunner gedood werd
PARIJS, 17 Juli. (Havas).
Yves Morvan meldt uit Londen
aan de „Journal", dat de bespre
kingen tusschen Engeland en Po
len inzake een coördinatie van de
luchtmacht reeds goed zijn opge
schoten. In Poolsche kringen
geeft men zelfs te verstaan, dat
een plan met betrekking tot een
eenhoofdig bevel der Engelsch
Poolsche luchtstrijdkrachten in
studie is.
Een der bedoelingen van het be
zoek van Sir Edmund Ironside aan
Warschau is, volgens het blad, de
samemverking der Engelsche lucht
macht met die van Polen voor te
bereiden. Voorts verwacht men een
plan, dat Poolschen officieren gele
genheid zal bieden oefenperioden in
het Engelsche leger door te maken.
Engelsche officieren zullen in het
Poolsdhe leger voor overeenkomstige
perioden kunnen worden geplaatst.
In verfjand met de oefenvluchten van
Engelsche eskaders bommenwerpers
zonder tusschenlanding over Frankrijk
en terug naar Engeland weet de Daily
Herald te melden, dat in den loop van
deze weck de eerste groep Fransche
vliegtuigen een dergelijke oefenvlucht
zal maken hoven Engeland. Zij zullen
van Fransche vliegvelden starten naar
bepaalde doelen in Midden-Engeland
en het Noorden van Engeland en weer
terug vliegen haar Frankrijk.
's-GRAVENHAGE, 17 Juli. De
Nederlandsche vice-consul te Mi
laan, de heer dr. M. J. J. de Visser,
houdt gedurende eenigen tijd ver
blijf in hotel Bristol te Merano, ten
einde landgenooten behulpzaam te
zijn in verband met de maatregelen
der Italiaansche regeering, waarbij
aan vreemdelingen het. verblijf in do
provincie Bolzano werd ontzegd.
Aan Nederlanders, zoowel diege
nen die thans nog in Bolzano nan-
wezig zijn als die, welke reeds van
daar zijn vertrokken, wordt, met het
oog op hun belangen terzake, aan
geraden zich met den heer de Visser
in verbinding te stellen.
Auto-ongeluk bij Grenoble
GRENOBLE, 17 Juli (Havas). Bij St.
Pierre de Chartreuse is een autobus,
waarin kinderen een uitstapje maak
ten, in een ravijn gevallen. Zes-en-
twintig kinderen werden gewond, één
kwam om het leven. De toestand van
negen gewonden is ernstig.
Met een hersenschudding en
zes gebroken ribben in
Bronovo opgenomen
's-GRAVENHAGE, 17 Juli. Gene-
raal-majoor titulair W. G. van Hoogen
huyze, adjudant in buitengewonen
dienst van H.M. de Koningin en afdee-
lingschc.f ter beschikking van de K.L.M.,
is Zaterdagmiddag aangereden door een
auto, bestuurd door een 20-jarige Was-
senaarsche dame H. M. A. G. Generaal
van Hoogenhuyze was op de fiets. De
aanrijding gebeurde op den hoek van
den Benoordenhoutscheweg en de van
Hoytemastraat.
Nadat hij naar het ziekenhuis Brono
vo vervoerd was, bleek dat generaal van
Hoogenhuyze een lichte hersenschud
ding had gekregen en zes ribben had
gebroken. Zijn toestand was heden
ochtend naar omstandigheden redelijk
wel.
De Kabinetscrisis
Dr. Colijn heeft Zaterdag en Zondag
zijn besprekingen voortgezet. Zaterdag
middag heeft hij op zijn villa aan de
Stadhouderslaan ontvangen mr. H. H.
A. Sluis, procureur-generaal bij het ge
rechtshof te Leeuwarden, nadat hij des
morgens het katholieke Eerste Kamerlid
prof. Barge had ontmoet. Over het on
derhoud met mr. Sluis, dat ongeveer
een uur in beslag nam, wenschte mr.
Sluis zich niet uit te laten.
In den loop van denzelfden middag
heeft jhr. mr. O. C. A. van Lidth de
Jeude, het liberale Tweede Kamerlid,
met wien dr. Colijn zoowel bij zijn eer
ste als bij zijn tweede formatiepoging
een onderhoud heeft gehad, besprekin
gen gevoerd met den oud-gouverneur-
generaal van Indië en minister van
Staat, den heer D. Fock, en eenlge an
dere zijner partijgenooten.
Zondag, na de ochtendwijding heeft
de minister van Staat en voorzitter van
de christelijk-historische fractie van de
Tweede Kamer, jhr. mr. D. J. de Geer,
die o.m. minister van Financiën is ge
weest, een bezoek aan dr. Colijn ge
bracht.
PRAAG, 17 Juli. (Havas).
De politie heeft het blad „Na-
rodni Listi", het officieele orgaan
van de nationale solidariteit, voor
den tijd van drie dagen verboden
wegens een artikel, getiteld: „La
ten wij Tsjechisch spreken",
waarin de zin voorkwam: „We
moeten ons losmaken van de
vernederende gewoonte Duitsch
te spreken".
President Hacha heeft een radiorede
gehouden tot de bevolking van het pro
tectoraat, waarin hij alle mannen, die
in staat zijn te werken, aanspoort te
helpen bij het, binnenhalen van den
oogst
Het ministerie voor sociale voorzienin
gen te Praag heeft verklaard, dat ruim
50.000 Tsjechische arbeiders zich op het
oogenblik in Duitschland bevinden. In
Bohemcn en Moravië zijn nog 16.000
werkloozen, maar er is een tekort van
minstens 35.000 landbotrwarbeiders om
de normale oogstwerkzaamheden te ver
zekeren.
De „Ncuc Tag'' publiceert een schema
van hot Duitsche bestuur voor Bohemcn
en Moravië. Aan het. hoofd hiervan staat
de rijksprotector, von Neurath, die be
schikt over het Protectorntsnmt, dat ver
deeld is in afdeelingen op alle gebied.
Hieraan ondergeschikt zijn negentien
„Oberlandratë", hoog provinciale raden,
welke belast zijn met de contróle van
de Subalterne Tsjechische bestuurs
lichamen en met de bescherming van
de Duitsche belangen. Ieder van deze
raden heeft drie of vier Tsjechische de
partementen.
Zaterdag is een decreet gepubliceerd,
waarin bepaald wordt, dat Duitschland
formeel alle eigendommen roerend en
onroerend die op 15 Maart in het be
zit waren van de Tsjecho-Slowaaksche
republiek en die geheel of gedeeltelijk
gebruikt werden door of bestemd waren
voor het gebruik door de Tsjecho-Slo
waaksche gewapende macht, overneemt
Eenige boomen geraakt en drie
inzittenden ernstig
gewond
LOCHEM, 17 Juli. Op den Goor-
scheweg te Lochem, in de bocht bij
„do Wonnink", reeds door vele on
gelukken bekend, is gisteravond
een auto-ongeluk gebeurd, waarbij
drie personen van de familie G. J.
Hilbert uit Ecfde, gemeente Gorssel,
die per taxi van familiebezoek uit
Markelo terugkeerden, werden ge
wond, terwijl de drie overige inzit
tenden onbeteekenende verwondin
gen opliepen.
Tijdens een zeer hevigen slagregen
haalde de chauffeur van de taxi in de
flauwe en overzichtelijke, maar door
gladheid vaak verraderlijke kromming
van den weg, den motorrijder G. H. II.
uit Epe in. Toen de motorrijder naar
links uitweek, kwam de taxi op de lin
kerzijde van den weg terecht en raakte
met den linkerkant eenige boomen,
waardoor de auto zeer ernstig bescha
digd werd.
De 79-jarige moeder van den heer
Ililbert kreeg snijwonden aan hoofd en
gelaat.. De echtgenoote liep een zware
hersenschudding op. Beiden zijn in het
ziekenhuis te Lochem opgenomen. Haar
toestand was vanochtend naar omstan
digheden redelijk. Het zoontje van den
heer Hilbert kreeg een lichte hersen
schudding. Hij zelf, zijn dochtertje en
de chauffeur kwamen er met onbetee
kenende schrammen af.
WESTWOUD, 17 Juli. - In
den afgeloopen nacht is op het
Zwaageinderboekert, onder de
gemeente Westwoud, een zeer
ernstig auto-ongeluk gebeurd,
waarbij één doode te betreuren is.
Twee jongens werden levensge
vaarlijk gewond en twee minder
ernstig.
Omstreeks één uur reed een perso
nenauto met vijf jongens tusschen de
twintig en dertig jaar, die naar een
dansavond te Westwoud waren ge
weest en tot besluit nog een stukje
hadden omgereden naar Zwaagdijk, op
het. Zwaageinderboekert. Op deze plaats
maakt de weg een kleine bocht. De wa
gen, die bestuurd werd door A. Schou
ten uit Blokker, reed hier met een
groote vaart tegen een boom. De bot
sing was zóó hevig, dat de wagen door
den zwaren slag een geheele omwen
teling maakte.
Opgeschrikt door angstig geschreeuw
en gekerm vond een voorbijganger de
slachtoffers, van wie de meesten er
zeer ernstig aan toe waren. In allerijl
werden de plaatselijke autoriteiten ge
waarschuwd en werd geestelijke- en ge
neeskundige hulp ingeroepen.
De burgemeester uit Westwoud, de
heer Haverkamp, was spoedig ter
plaatse, evenals de geneesheeren Barn-
horn éh Bos. terwijl de gemeente- en
rijkspolitie eveneens hulp boden. Zeer
kort daarna was ook pater Fortuin
O.F.M. aanwezig om den slachtoffers
het heilig oliesel toe te dienen.
Toen de gewonden uit het auto
wrak waren bevrijd, ble^k, dat P. Jong
uit de Bangcrt reeds was overleden.
De jongens J. Spek uit Hoogkarspel
N; Laan uit Westwoud waren zeer
ernstig gewond en hadden een
schedelbasisfractuur. Ook de twee
andere inzittenden, de chauffeur A.
Schouten uit Blokker en N. Buis
man uit Hoogkarspel waren min of
meer ernstig gewond.
Met twee ziekenauto's werden het
stoffelijk overschot en de gewonden
naar het St. Jans-ziekenhuis te Hoorn
vervoerd.
Vanochtend was de toestand van
Spek en Laan zeer zorgwekkend. Zij
zijn voorzien van de laatste Heilige
Sacramenten. De toestand van Schou
ten is bevredigend, evenals die van
Buisman.
De verkeersinspectie was vanochtend
vroeg ter plaatse om de situatie op te
nemen.
De wagen, een huurauto, werd vol
komen vernield.
WARMOND. 17 Juli. Gisteren
middag om ongeveer vijf uur is een
zestienjarige dochter van de familie
Z. uit Den Haag in de Zijl nabij de
Kaagsocieteit onder de gemeente
Warmond jammerlijk verdronken.
Het meisje, dat niet kon zwemmen,
liet zich voortsleepen achter een roei
boot, waarin haar veertienjarig broer
tje en twee vriendinnen zaten. Toen
zij na eenigen tijd in de boot wilde
klimmen, begaven haar de krachten en
verdween zij in de diepte. Haar broer
tje sprong te water en wist haar te
grijpen, doch hij moest zijn zusje los
laten, daar het meisje hem in haar
angst mee omlaag trok. Weer boven
gekomen durfde de jongen geen tweede
reddingspoging wagen. Het meisje is
n:et meer boven water gekomen. Po
gingen om haar met een dreg op te
halen zijn tot dusverre zonder resultaat
gebleven.
Fransche militaire missie
in Turkije
ISTANBOUL, 17 Juli. (Ilavas). De
Fransche militaire delegatie onder lei
ding van generaal Hutzinger is Zondag
te Istanboul aangekomen. Zij werd ver
welkomd door generaal Halis Bey Iktai
en verscheidene andere Turksche offi
cieren. De Fransche officieren reizen
naar AnJgara verder.
Zeven dooden en
200 gewonden
WARSCHAU, 17 Juli. (Havas)
Door een fout van den stationschef
van Powsin zijn twee elkander met
een snelheid van 50 k.m. tegemoet-
rijdende treinen op de voorstadslijn
Warschau-Liaseczno. welke geëx
ploiteerd wordt door een Belgische
maatschappij, op elkaar ingereden.
Drie houten wagons van den eenen
trein en twee wagons van den an
deren werden vernield. De overige
rijtuigen werden ernstig beschadigd.
De benzolreservoirs der motorwa
gens ontploften, waarna een
brand ontstond. Er zijn zeven doo-
dén en ongeveer tweehonderd ge
wonden te betreuren.
Weerverwachting
geldig van hedenavond tot
morgenavond ongeveer 19 u.:
Matige tijdelijk krachtige
meest Z.W. wind, zwaar be
wolkt met opklaringen. En
kele plaatselijke regenbuien
met kans op onweer, weinig
verandering in temperatuur.
Bu.tenlandsch weeroverzicht
De kern van de depressie over de
Britsche eilanden, welke Zatei'dag over
Zuidwest Engeland lag, verplaatste zich
sindsdien langzaam in Noordoostelijke
richting en vulde op. In het koudfront,
dat toen langs onze Oostgrens gelegen
was en verder over Frankrijk naar
Spanje liep, ontwikkelde zich een sto
ring over Duitschland, die zich naar het
Noorden verplaatste tot over de Shet
land eilanden en daarbij geleidelijk die
per werd. Zij bracht langs haar baan in
het Oosten van ons land en West
Duitschland, Denemarken, Zuid-Zweden
en Zuld-Noorwegcn plaatselijk zwaren
regenval. De koele lpchtmassa's drongen
in den loop van den Zondag verder
Duitschland binnen. Langs het front,
dat zich tot over Zuid-Scandinavië,
Oost-Duitschland en Hongarije ver
plaatste, ontstond een nieuwe actieve
storing. Zware onweders met hevigen
regenval kwamen in midden en Oost-
Duitschland voor. Zoo meldt Stettin he
denmorgen 5i mm neerslag. Ook in ons
land. België. West-Frankrijk en Enge
land kwamen plaatselijke regenbuien
en onweders voor.
Het hoogedrukgebied in Oost-Europa
nam onder de voortschrijdende depres
sieinvloed voortdurend in beteekenis af.
Langs de zuidpunt vnp Groenland
drong een nieuwe depressie door. welke
den rug van boogen druk over den
Oreaan aantastte, zoodat een afzonder
lik gebied van hoogen druk over de
Poolzeè achterbleef, dat thans weer in
beteekenis toenam. De kern van de de
pressie ligt ten Westen van Ierland en
bracht, daar reeds eenigen regenval.
Over Span ie. Zuid-Frankrijk en Zuid-
Duitschland is de luchtdruk aanzienlijk
gestegen.
