NIEUWE BESSEN Opnieuw van kust naar grens met den Qeneralen Staf J.H.ITTMANN Kanonnen op den blanken top der duinen Erwtensoep onder zes meter dekking STUDIEBOEKEN Nederlandsche Joden protesteeren bij Chamberlain J. A. SCHOTERMAN Zn. BLIKSEM SLOEG IN BOERDERIJ AUTO REED EEN VERKEERSZUIL OMVER Carillonbespeling te Soest DE BETEEKENIS van het offer der gemeente De Algemeene Synode begonnen 2e BLAD PAG. 2 AMERSFOORTSGH DAGBEAD DONDERDAG 20 JULI 1939 I (Van onzen specialen verslaggever) Hoog op den witten duintop, vanwaar men kilometers ver de Noordzee kan verkennen, ligt de commandopost van den ar tilleriecommandant, onder wien in dit rayon alle batterijen lichte, zware en luchtdoelartillerie ressorteeren. Voor den argeloozen wan delaar, maar ook voor den scherp speurenden waarnemer in het boven de kust cirkelend vliegtuig ziet deze duintop er precies eender uit als alle andere, en toch vindt men er een zestal telefooncellen, die dag en nacht bezet zijn, moderne meettoestellen, motoren voor de opwekking van electri9ch licht. Onder de camoufleerende boven laag is er met de ruimte gewoekerd in de uit twee verdiepingen be staande commandopost. Boven, waar de zeewind blaast door de uit- kijkspleten, is het best uit te houden; beneden, in de gecapitonneer de cellen, voeren de jongens van de kustartillerie met dikke zweet druppels op de gebruinde gezichten een voor den leek onbegrijpelijk telefonisch discours, dat in hoofdzaak uit cijfers bestaat. Wij bevin den ons hier in het hart van het verdedigingsstelsel op een strate gisch punt, „ergens aan onze kust"! Nieuwe gezant te Rio de Janeiro •s-GHAVENHAGE, 20 Juli. De re- geeringspersdienst meldt dat binnen kort de benoeming is te verwachten, tot H.Ms, gezant te Rio de Janeiro, van den heer \V. A. A, M. Daniels, laatstelijk consul-generaal der Nederlanden te Sin gapore. Telefoonlijnen verbin den de centrale commando post met de commandoposten van de batterijcommandanten in het achtergelegen duingebied. Het is een onvriendelijk en zeer on gastvrij gezelschap, dat hier bijeen is gebracht: het 15 lang 40 indi rect vurend geschut, batterijen van het 10 c.M. kanon tegen lucht aanvallen, batterijen van het 7 c.M. geschut, welke direct vuur kunnen afgeven, daartusschen zware mitrailleurs voor laag ste kende vliegtuigen en het 4.7 pant serwagen-afweergeschut, geflan keerd door geweerschutters, die de landwegen bestrijken. 'Alarmt Een ordonnans jaagt langs het duin pad. springt over kuilen en greppels, duikelt het onderkomen in van den luitenant, die het commando voert over de sectie infanterie, aan wie de bewa king van een wegenknooppunt ergens achter het duingebied is toevertrouwt. Twee, drie seconden later stormen de manschappen naar buiten, met h.lm, gasmasker en geweer, ieder kent zijn plaats en weet zijn taak. Het tevoren reeds haarfijn gerichte 47 c.M. geschut, wordt in gebruik gesteld, de mitrail leurs ratelen, daartusschen mengt zich het onregelmatig geknal van gewcer- •chuttersde indringer krijgt het zwaar te verantwoorden. Dreigt er gevaar uit zee, dan gaaf a1- les telefonisch. De formidabele batterij 15 lang 40. al staat zij dan enkele kilo meters achter de kustlijn, werpt haar projectielen naar doelen, die nog aan zienlijk ver verwijderd zijn: haar draag wijdte heloopt ongeveer 16 K.M. Natuy*- nik kunnen de bedieningsmanschappen die doelen niet zien. de kanon nen worden in gesteld op de aanwijzingen van de centrale cortimandopost, en daarom spreekt men van „indirect vuur". Omgekeerd is dus de plaats van een derge lijke batterij uit zee moeilijk vas te stellen, zoodat het scheepsge- schut er weinig uitwerking op heeft. Anders staat de zaak natuurlijk wan neer vliegtuigen den vijandelijken aanval ondersteunen. Al is de batterij nóg zoo goed gecamou fleerd. haar mondingsvuur verraadt haar oogenblikkelijk; maar tegen dit gevaar uit de lucht waken de twee zware mitrailleurs, waarover elke bat terij beschikt Een kort commando, een gewerlige knal en veel rookde battcrijcrm- mandant is zoo vriendelijk even losse munitie de lucht in te zenden, om ons een indruk te geven van üe paraatheid zijner manschappen, die acht tnt tien granaten ner minuut dor.r den vuurmond kunnen jagen Behalve door mitrailleurs worden naderende vliegtuigen ook bestookt door tiet 10 c.M. luchtafweergeschut, dat wel een geringere vuursneiheid heeft dan het moderne 7.5 c.M. geschut waarover onze weermacht eveneens beschikt maar dat weer het voordeel bezit, uitgerust te zijn met scnilden, ter bescherming van de bedieningsman schappen. Meer naar voren, op duin toppen. goed gecamoufleerd. vinJt men ten slotte de batterijen 7 c.M.. die geen indirect, maar direct vuur afge ven. tot een afstand van 6 a 7 K.M. uit de kust, bij een snelheid van 15 A 20 schoten per minuut. Zoo zijn hier allo factoren aanwezig om het een vijand, die een landingspoging zou willen on dernemen, erg onpleizierig te maken. En wanneer de avond valt, en de duisternis daalt over de witgekuif- de golven van de Noordzee, wer pen enorme zoeklichten kilometers ver hun machtige, tientallen me ters breede, bundels over het woe lig wateroppervlak, vangend in hun stralen al wat onder dekking van den nacht onze kust zou wslleii naderen. Intusschen, zelfs het beste ma teriaal beantwoordt niet aan zijn doel, wanneer de militairen, die er mee om moeten gaan, het werk zonder animo, futloos en half slachtig verrichten. Automatisch rijst dus des lezers vraag: welken indruk hebt ge van de manschap pen gekregen? 'Afdaling in de catacomben WIJ zullen daartoe in de eerste plaats af moeten dalen in de koe le gangen van een der massieve forten, welke een vorig geslacht aan onze kusten bouwde, en die zoo „hecht en weldoortimmerd" zijn, dat alleen al de gedachte aan slooping eiken aanne mer de haren ten berge doet rijzen. De bataljonscommandant, die ons hier voorgaat, verzekert ons la chend: „U behoeft niet bang te zijn om te verdwalen, want lk ken het fort als mijn huiskamer. In de mo bilisatie heb ik hier óók drie jaar gelegen!" Diep in den grond, gedekt door twee meter cement en vier meter grond, staan de koks voor hun geweldige ke tels. Wat schaft de pot vandaag? „Een eenvoudig menu, vandaag, hee- ren, maar de jongens zijn er dol op: W17EDER0M heeft, op uitnoodiging van den Chef van VV den Generalen Staf, een aantal journalisten, fotogra fen en filmoperateurs een excursie gemaakt langs de ver sterkingenvan land- en zeegrenzen, onder de leiding van den kapitein van dien Staf. J. D. S. Paters. In de twee maanden, die vcrloopcn zijn sedert de eerste excursie, zijn onze stel lingen, in het Oosten, Zuiden zoowel als Westen des lands, met groote voortvarendheid geperfectionneerd en geconso lideerd. De automatische wapens hebben hun permanente opstellingen gekregen, de huisvesting der manschappen mag thans bevredigend genoemd worden, na den dienst is er ge legenheid voor verstrooiing en ontspanning, kortom, op elk gebied heelt onze legerleiding haar activiteit getoond. Hier naast vinden onze lezers het eerste van een aantal artikelen, waarin een onzer redacteuren, die ook deze interessante excursie meemaakte, zijn Indrukken weergeeft. erwtensoep oftewel snert! Heeft u trek in een bordje?" En reeds zijn de koks aan het op scheppen, dampende, smeuige, welrie kende, voedzame want met vleesch en spek rijkelijk gelardeerde snert. Alle hulde aan de koks van het fort X.IJ.Z.; die erwtensoep is boven alle lof verheven! „Opschieten, heeren, we moeten ver der", maant de bataljonscommandant. „Och majoor, wacht u nog even, de soep is nog niet op Lachend geeft de majoor ons nog drie minuten respijt, en zijn koks krijgen een vriendelijk knipoogje. Op andere dagen is er een smakelijk menu van aardappels, vleesch. groente en een toespijs, terwijl ieder en dag fruit wordt verstrekt. Wanneer er bij één cate gorie van mannen de weg naar het hart door de maag loopt, dan Is dat bij de manschappen van dc Ncdcrlandsche weer macht het geval. En de militaire koks we ten van wanten, zorgen er voor, dat die weg stevig geplaveid blijft! Machtige zoeklichten tasten in den avond den donkeren hemel af, als de Nederlandsche troepen hun oefeningen houden „Meneer, er is toch nog wat overge bleven?" De jongens van de kustartillerie heb ben de lucht van de snert ui lang in de neus, en kijken ter sluiks om den hoek van de keukendeur, waar ze een gezel schap „burgers" zich te goed zien doen aan hun erwtensoep! „Nee, wees maar niet bang. Hebben jullie het hier naar den zin?" Allerwege klinkt het bevestigend ant woord, en een geeft er rondweg toe: „Be ter dan thuis, meneer!" We wandelen langs de koele slaapza len, waar automatisch het „in orde!" weerklinkt, als de officieren, die ons gezelschap begeleiden, binnenkomen. Eén bed is met sparregroen en slingers versierd. „Daar slaapt onze bruidegom", verklaart de dienstdoend korporaal. „Hij trouwt vandaag". Eert concert HOE de stemming hier ls? Voor het badhotelletje, waar onze thee dampt, staat het muziekcorps van het regiment opgesteld. Geen be roepsmusici, maar mitraillisten, ka nonniers, telefonisten, pioniers, ver bindingsmanschappen, die in hun vrijen tijd Mars in den steek laten en met succes naar Apollo drossen. „Vannacht om twee uur werden ze gealarmeerd voor een oorlogsoefening", vertelt ons een kapitein. Maar aan de muzikanten is het niet te merken, die blazen van „Heidewietska, vooruit geef gas", dat de muren er van dreunen. „Dat lamme getreuzel, komt niet meer van pasInderdaad, ook bij onze weermacht is het getreuzel niet meer aan de orde. Elk doet zijn plicht niet al leen, maar vindt er ook pleizier in nog meer te doen, dan alleen de taak, die hem is opgelegd. SCHOOLBOEKHANDEL UTRECHTSCHESTRAAT 46, TELEF. 6608 levering voor alle Inrichtingen van onderwijs NEDERLANDERS TE NICE GAAN FEESTVIEREN Op 31 Augustus a.s. NICE. 20 Juli (A.N.P.). Teneinde de aanstaande blijde gebeurtenis in onze Koninklijke Familie ook aan de Cote d'Azur te vieren, zal op 31 Augustus a.s., mede Ier gelegenheid van den verjaar dag van H.M. de Koningin, een 'feest avond worden georganiseerd in het Ca sino te Juan-les-Pins. Niet alleen de le den van de Nederlandsche kolonie, maar ook alle Hollandsche toeristen, die zich dien avond aan de Rivièra mochten be vinden, zullen van harte welkom zijn. Nadere inlichtingen en bewijzen van deelneming zijn verkrijgbaar aan het consulaat der Nederlanden, 4 rue Al- phonse Karr, te Nice. ALTAAR VAN „ORANJE" GEWIJD Door den bisschop van Haar lem, mgr. J. P. Huibers AMSTERDAM. 20 Juli. Evenals alle moderne Nederlandsche inailbooten heeft ook de nieuwste aanwinst van dc Nederlandsche koopvaardijvloot, het m.s. „Oranje" van de maatschappij „Neder land", een altaar aan boord, om den Katholieken priesters, die de verre reis naar hun missie ondernemen, dan wel naar het vaderland terngkeeren. gelegen heid te geven, dagelijks de heilige mis op te dragen, zonder zich op primitieve wijze te moeten behelpen. Wil Harzing vervaardigde dit boordal- taar, dat in de bibliotheek der eerste klasse is aangebracht. De offertafel kan worden omhoog geslagen, het voetstuk kan worden teruggeschoven, waarna een paar deuren het altaar aan het oog kun nen onttrekken. Gistermorgen is het altaar door den bis schop van Haarlem, mgr. J. R. Huibers, plechtig gewijd Dc bisschop, die verge zeld was van zijn secretaris, den heer H. W. Agterof, werd aan boord ontvan gen door den directeur der maatschap pij „Nederland", mr. D. A. DelpraL Over de door Engeland gevoerde politiek in Palestina AMSTERDAM, 19 lui!. Het bonds- bestuur van den Nederlandschen zio nistenbond heeft aan den Engelschen Minister-President Chamberlain het na volgende telegram verzonden: „Ondergeteekende vereenigingen, ver tegenwoordigende de geheele Neder landsche Jodenheid, hebben met bitter heid kennis genomen van de verklaring van den staatssecretaris van Koloniën, minister Malcolm Mac Donald, inzake aangekondigde stopzetting van de-Jood- sche immigratie in Palestina van 1 Oc tober tot 31 Maart. Deze verklaring, die op zichzelf een hernieuwde miskenning is van de verplichtingen van den Brit- schen mandataris tegenover het Jood- sche volk, wordt des te ernstiger in deze tijden van nog stijgenden Jodennood. Terwijl steeds groeiende massa's Joden in concentratiekampen en niemands land lijden of op zee rondzwalken, zon der eenige mogelijkheid tot landen, wordt Palestina afgesloten, waar werk en levensmogelijkheid zijn voor hon derdduizenden. Deze maakregel is slechts genomen onder dreiging met terreur van zekere Arabische groepen, voor wie alle mogelijkheden om te leven bestaan. Dit optreden vormt een negatie van alle menschelijkheid en is weinig geschikt het vertrouwen te bevestigen, dat de wereld, en met haar het Joodsche volk in Engeland heeft gesteld, als verdedi ger van redelijkheid en recht. Het Jood sche volk zal zich nooit bij dergelijke beslissingen neerleggen." „WILDE" HANDELAARS AANGEHOUDEN AMSTERDAM, 20 Juli. De strijd te- gen den handel in gouden en zilveren voorwerpen, welke zonder het vereischte opkoopersregister wordt gedreven, is in de hoofdstad nog steeds in vollen gang. De opkoopers, die de wet overtreden, zijn zeer talrijk. Zi| vinden elkaar in café's en dergelijke gelegenheden, en drijven ijverig een onderhandschen han del in meer of minder kostbare voor werpen van edel met""1 waarvan om bepaalde redenen geen register wordt gehouden, want maar al te vaak is de herkomst van de gouden horloges, rin gen, armbanden en dergelijke artikelen don handelaren niet bekend. De geldswaarden, welke aldus ver handeld worden, zijn niet gering en de politie heeft de laatste dagen weer eens ingegrepen door een aantal aanhoudin gen te verrichten. Tegen den overtre ders werd procesverbaal opgemaakt, waarna zij binnenkort voor het kanton gerecht zullen worden berecht. Nog onlangs werd een overtreder, om een voorbeeld te stellen, tot de maximum straf: veertien dagen hechtenis, veroor deeld. per liter f 2.90 per flesch f 2.40 WIJNHANDEL Ao. 1878 Utrechtsche straat 17 Telefoon 3450 BERGUM, 20 Juli. Tijdens een kort onweer sloeg gisteravond de bliksem in de boerderij van den heer R. Hoekstra te Suameer. De boerderij was in een oogenblik een vlammenzee. De motorspuit uit Bergum, die spoedig ter plaatse was, kon echter wegens gebrek aan wa ter geen dienst doen. Tenslotte ge lukte het met twee slangen op de waterleiding een gedeelte van het woonhuis te behouden. Huis en in boedel waren verzekerd. DE NIEUWE RIJWIELBELASTING- MERKEN 's-GRAVENHAGE, 20 Juli. Met in- gang van 21 Juli 1939 zullen op de kan toren der posterijen, de rijwielbelasting- merken voor het belastingjaar 1939— 1940 (1 Augustus 1939 t.m. 31 Juli 1940) verkrijgbaar zijn. OMTREK DE BILT, Gistermorgen om streeks halfzeven, wilde een be stuurder van een vrachtauto, ko mende van de Bilt en rijdende naar Utrecht, nabij de Kerklaan op den Utrechtscheweg, een andere vracht auto, die voor hem uitreed, voorbij rijden. Hij hield daarbij evenwel geen rekening met de aldaar ge plaatste vluchtheuvel. Het gevolg hiervan was, dat hij al in halende, over de vluchtheuvel heen reed en de op den vluchtheuvel staande attri buten, zijnde een verkeerszuil en licht bak omver reed. Deze voorwerpen wer den wijd en zijd verspreid. De lichtbak b.v. werd nabij het park „Arenberg" te ruggevonden. Dat de bestuurder op deze manier de macht over zijn stuur kwijt raakte, is te begrijpen. De auto reed dan ook naar links en vloog ook nog over de andere verkeersheuvel heen, waarna zij tegen een lichtmast van de P.U.E.M. aanbotste. Het gevolg hiervan was, dat de lamparm met lamp van de mast werd gerukt en ook eenige tientallen meters verder op den grond terecht kwam. De vrachtauto werd ernstig be schadigd. De bestuurder kwam met den schrik vrij. Ter gelegenheid van Blijde Gebeurtenis en verjaar dag van H.M. de Koningin SOEST. Onmiddellijk na de Blijde Gebeurtenis ten paleize Soestdijk, zal een carillon-bespeling in deze gemeente plaats vinden. Niemand minder dan de bespeler van de klokken op het Paleis op den Dam, de heer J. Vincent, die thans hier is gevestigd, zal een carillon van 25 groote klokken bespelen. De fir ma Petit cn Fritzen, te Aarle Rixen (N.B.) was zoo welwillend een volledig carillon, waarvan de klokken onlangs zijn gegoten, in bruikleen te geven. De 5 M. hooge stellage zal worden op geslagen voor het monument van wijlen Koningin Emma aan de Torenstraat. Ook op den verjaardag van H. M. Ko ningin Wilhclmina zal bet carillon wor- aen bespeeld. Vanzelfsprekend heeft een en ander de volledige Instemming van het Ge meentebestuur en de Vereeniging tot bevordering van het Vreemdelingenver- WIELRIJDERS BOTSEN TEGEN ELKAAR ZEIST. Bij Huis ter Heide reden op den Amersfoortschen weg twee wielrijders, waarvan er een p'otseling zonder op het verkeer te letten, naar links uitweek. Hij kwam in botsing met een wielrijder uit Rotterdam die een ontwrichten arm opliep. Hij is naar het ziekenhuis vervoerd, waar de arm is gezet. Tegen eerstgenoemden wiel rijder is procesverbaal opgemaakt. MOTORFIETS GESLIPT ZEIST. Op den Driebergschen weg reed een 29-jarige motorrijder met zijn echtgenoote op de duo. Bij 't uitwijken voor de tram slipte de man en kwam te vallen. Ook de vrouw rolde over den weg, en werd door een aclitpr haar ko menden motorrijder, een kennis van haar, die niet meer kon uitwijken, over reden. De motorrijder kreeg een her senschudding. zijn vrouw een gebroken a»-m. Beiden zijn in het ziekenhuis op genomen. FIETSRIJDER GEVALLEN ZEIST. Bij de Pyramide viel een 15-jarig wielrijder met z'n rijwiel. Hij stapte weer op, maar voelde zich later onwel, waarom bij een huis binnen ging. Vandaar i$ hij naar het zieken huis vervoerd, waar bleek dat hij een bloeduitstorting in den linkerarm had bekomen. GEESTELIJK LEVEN. Ds. van Deelen sprak ter diaconale conferentie te Lunteren In de Woensdagmorgen voortge zette Conferentie der Federatie van Diaconieën in de Ned. Herv. Kerk heeft, nadat Ds. K. H. E. Grave- meyer van 's-Gravenhage een morgenoverdenking gehouden had over Mattheus 15 16, Ds. H. C. J4 van Deelen van Vaassen gespro ken over: de Beteekenis van het Offer der Gemeente. Ds. van Deelen begint het woord offer in dit onderwerp aanvankelijk los te maken van de alledaagsche beteekenis, Spr. wil op den voet van den Brief aan de Hebreeërs, voor het offer der ge meente een eigen plaats trachten aan te wijzen in verband met de ééne offeran de van Christus. De cultische beteekenis van het offer komt op den achtergrond door de eenzijdige ethische beteekenis. Als milddadigheid, die het offer van Christus tot uitgangspunt heeft, moet het offer worden gewaardeerd. Nadat spr. de Israëlitische opvatting van het offer heeft geteekend, consta teert hij, dat wil men de gave der ge meente waarlijk als een offer zien, men zich moet laten leiden door de verhou ding van het O.T. bij het licht van het Evangelie. Het offer der gemeente is dan in de eerste plaats de aanbidding, welks zij God als haar eenige werkelijke gave aanbiedt. De dankbaarheid in het offer, waarvan het O.T. spreekt, krijgt verder voor de N.T. gemeente een bijzondere kleur wegens de in Christus aange brachte verlossing. Voorts openbaart de O.T. offeraar zijn bereidheid om God te dienen en dat krijgt in het N.T. zijn eigen voltooiing en ontplooiing. Er wordt vei'band gelegd tusschen de gave Gods en het dienen. De diakenen druk ken de bereidheid uit om in den naast* God te dienen. Spr. houdt een pleidooi voor preg- nante offerbeschouwing in de gemeente op grond van schriftuurlijke gegevens. Hiermede is echter het offer als. opoffe ring niet uitgeschakeld, omdat juist in de offerande van Christus de zelfver- loocheping onder leed eri strijd zooi klaar naar voren treedt. Nadat over dit referaat van gedachten gewisseld was, heeft, de tweede voorzit ter der Federatie, Jhr. Mr. Dr. Quarlea van Ufford (Apeldoorn) de conferentie gesloten. Een gift van de Koningin In bet gebouw der Synode te 's-Gra venhage is gisteren de 124ste vergade ring aangevangen van de Algemeens Synode der Ned. Herv. Kerk. De vergadering werd geopend door ds. W. H. Weeda te Oosterland, die als oudste predikant, van jaren voorging in gebed en las 1 Thess. 1 1-5. In zijn openingswoord herdacht ds. Weeda allereerst h<overlijden van dr, P. Smit van Heumen, die midden in zijn werk is weggenomen. Naar aanlei ding van den brief aan de Thessaloni- censen merkte spr. op, dat deze brief ons zoo merkwaardig in het practische leven zet. En wij, aldus spr., predikan ten en ouderlingen, leden der -Synode, staan daar ook en komen midden uit de practijk. Vervolgens werd ds. J. W. J. Addink van Heeze tot predikant van de Synode gekozen, en als vice-predikant ds. P. de Bruyn van Driebergen en tot diens se cundus ds. J. Boonetra van Gieten, wel ke benoemingen werden aangenomen. Nadat bet reglement van orde was vastgesteld, werden de leden uitgenoo- digd, zoo dit. nog niet was geschied, uiterlijk vandaag hun voorstellen ter tafel te brengen. Nog niet ingediende voorstellen van leden der Kerk werden niet meer in behandeling genomen. Hierna kwam aan dë orde het verslag der Alg. Synodale Commissie over 1938 —1939. In de vacatures van de. J. Barbas van Hengelo (G.) en prof. dr. W. J. Aal- ders van Groningen, die aan de beurt van aftreden waren, zal Maandag a.s. worden voorzien. Met dankbaarheid werd vernomen daf H.M. de Koningin ten behoeve van het fonds voor noodlijdende kerken en per sonen wederom 2.000.fliad beschik baar gesteld en voor het fonds ter voor ziening in de geestelijke behoeften 7.50.— Nadat de overgelegde rekeningen wa ren goedgekeurd en de Quaestor-Gene raal van zijn beheer over 1938 was ge dechargeerd, verdaagde de president de zitting. Ds. D. SYPKENS f In den ouderdom van 74 jaar is te Bilthoven overleden ds. D. Svpkens, emeritus predikant der Ned. Herv. Kerk. De overledene werd in 1865 geboren, en 1891 candidaat geworden in Gelderland, aanvaardde hij 10 Jan. 1892 het. predik ambt. te Schellinkhout. Van daar ver trok hij in 1895 naar Bergum en verwis selde deze standplaats in 1902 met Krommenie, waar hem 1 Sept. 1932 eme ritaat werd verleend. Metterwoon ves tigde hij zich te Bilthoven.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1939 | | pagina 6