Het Britsch-Poolsch LEYTAX PEILINGEN overleg belooft tot een accoord te leiden BRITSCH-JAPANSCHE BESPREKINGEN OP DEN GOEDEN WEG Roemeensch antwoord aan Hongaarsche pers DE EEMLANDER Vrijdag 21 Juli 1939 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 38e Jaargang No. 21 Chamberlain's tactiek HET VERGAAN VAN DE „THETIS" Vlootvoogd's uitvaart Stafbespreking heden ten einde Anti-Duitsche actie in Hongari j e dooi Csaky veroordeeld Duitsch-Roemeensch landbouw-accoord De Koningin ontvangt dr. Colijn DE „KARIMATA" NAAR INDIE VERTROKKEN TEL. 3086 VOOR BINNEN- EN BUITENLAND LEUSDERWEG 242 Tweede Kamer weer bijeen Een Amerikaan ontvoerd in Palestina Licht op: 9 uur 38 min. HBDNWtwciiliSriiMS '«I net oost per 3 maanden 2.85 AfrnndorliiUe nummer» I 0-05 POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 4620 oer 3 aiaanden week met gratia Amersfoort I 95: per maand 0.65; per •erzekering tegen ongelukken) I 0.15 MET MAANDAGOCHTENDBLAD DAGBLAD PRIJS OER ADVERTENTIEH regels t 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer, elke regel meer f0.25. Liefdadigheids-advertentiën voor de helft var. Jen prijs. Kleine AdvertentiSn „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels 50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05 LONDEN is den laatsten tijd opnieuw bezig om den weg naar Berlijn te verkennen. Na het slui ten van het accoord van München verklaarde Chamberlain in het Lager huis, dat hij van het oogenblik af, dat hij zijn ambt als Eerste Minister had aanvaard, streefde naar eene Europee- sche pacificatie. Van dit streven is de Britsche premier in wezen nooit afgeweken. Dit wil zeggen, dat eene Britsch-Duitsche verzoening nog steeds op het program van Chamber lain staat, daar deze eminente Brit, als ieder verstandig mensch in ons wereld deel, weet, dat rust en vrede in Europa pas dan werkelijk bestaanbaar zijn, als de spanningen tusschen Berlijn en Londen tot het verleden zullen behoo- ren. De politiek van het z.g. anti agressie-front. de Duitsch-Italiaansche samenwerking, non-agressie-verdragen en garanties aan sommige staten zijn slechts lapmiddelen, die zooals wij eenige dagen geleden schreven den oorlog buiten deze of gene deur kun nen houden, doch hem niet kunnen bannen van Europa's erf. Wie een oordeel wil vormen over de buiten- landsche staatkunde van een figuur als Chamberlain, dient bij het vormen daarvan echter steeds de binnen- landsch-politieke factoren te verdis- conteeren. Chamberlain's .vredespoli tiek' en streven naar verzoening met Duitschland is ten zeerste geremd, al thans vertraagd, door de gebeurtenis sen in Europa na September van het vorige jaar en door de reacties, welke die gebeurtenissen in Engeland te weeg riepen. NU het Britsche volk en de Britsche pers langzamerhand genezen van hun russophiele verwachtingen, en de gang der onderhandelingen met Mos kou wrevel wekt bij het Engelsche pu bliek, worden de omstandigheden voor Chamberlain's staatkunde gunstiger. Telkens weer duiken dan ook berich ten op, die gewag maken van de mo gelijkheid van Britsch-Duitsche toena dering. Het bezoek van den Duitschen diplomaat Wohltat aan Londen heeft aanleiding gegeven tot berichten en ge ruchten over komende besprekingen tusschen Berlijn en Londen. De rap porten, welke de Britsche gezant te Berlijn naar Londen heeft gezonden over de reacties, welke de befaamde brieven van King-Hall bij onze Oos terburen hebben gewekt, zijn in de pers geïnterpreteerd als een verzoek om King-Hall te bewegen, zijn cam pagne te staken. Natuurlijk heeft de briefschrijver ontkend, dat hem van officieel e zijde eenig verzoek van die strekking zou hebben bereikt. Doch niet zoozeer de inhoud der hier aangeduide berichten als wel het feit, dat zij op dit oogenblik verschenen zijn, achten wij van beteekenis. Men kan er, naar onze meening, uit aflei den, dat er iets gaande of komende is tusschen Londen en Berlijn, dat niet geheel past in het kader van de ge spannen Britsch-Duitsche verhouding, zooals deze het laatste halve jaar is geweest. Het spreekt vanzelf, dat hier mede niet wil gezegd zijn, dat er niet nog dagen van zeer groote spanning kunnen aanbreken. Integendeel, wij rekenen er ten zeerste mede, dat in Augustus of September ernstige Euro- peesche beslissingen zullen worden genomen. Maar wie zich den gang van zaken vóór en tijdens de Tsjecho- Slowaaksche crisis herinnert, weet. dat ernstige spanningen eene vreedzame oplossing geenszins uitsluiten. De hoo- gergenoemde berichten duiden er in ieder geval op, dat de Engelsche pu blieke opinie op het oogenblik gepeild wordt. En dit is op zichzelf reeds be langrijk genoeg om het te dezer plaatse met nadruk te constateeren. LONDEN, 21 Juli (Reuter). Het on derzoek naar den ondergang van de „Thetis" is verdaapd. Op 27 Juli zal het hof een nieuwen datum voor het hooren der getuigen vaststellen. De leider van het onderzoek, de rechter Bucknill, had het. raadzaam geoordeeld het onderzoek uit te stellen, totdat bekend zou zijn, of de pogingen tot lichten van de duikboot succes zouden hebben. Op het Mansion House werd medege deeld, dat tot nu toe voor 126.400 pond sterling is ingeschreven voor het fonds tot hulp aan de nagelaten betrekkingen van de slachtoffers van de „Thetis", dat door den Lord Mayor van Londen is ge sticht. De begrafenis van sir Backhouse, admiraal der Engelsche vloot, geschiedde met militaire eer Poolsche regeering in beraad over jongste Danziger incident WARSCHAU, 21 Juli (Reuter). Generaal Ironside heeft giste ren manoeuvres van het Poolsche leger bijgewoond, waarbij gebruik werd gemaakt van scherpe muni tie. In gezelschap van den Pool- schen minister van oorlog heeft hij oefeningen van een bataljon infan terie gadegeslagen, waaraan ook middelzware artillerie, tanks en bombardements-vliegtuigen deel namen. De generaal was zeer onder den in druk over de wijze, waarop de man schappen gebruik wisten te maken van het terrein. In den middag sloeg hij een aanval van gevechtsvliegtuigen op een pontonbrug over de Narew gade, waar bij de vliegtuigen met scherp schoten. Des avonds is de Britsche generaal naar Warschau teruggekeerd. Heden keert hij met een speciaal vliegtuig naar Lon den terug. Minister Beek heeft gistermid dag met den minister-president het incident aan de grens van Dan zig, waarbij een Poolsch douane beambte werd gedood, besproken. Vermoedelijk zal het incident nog met maarschalk Smigly Rydz be sproken worden, alvorens een be slissing genomen zal worden. In of- ficieele Poolsche kringen wordt het incident zeer ernstig geacht en men veronderstelt, dat Polen een ernstige waarschuwing zal zenden en zal wijzen op de ernstige gevol gen, welke een herhaling zou heb ben. Inzake de militaire en financieele on derhandelingen tusschen Engeland en Polen schrijft de Times: „Aan het einde van gisteravond schijnen de besprekin gen betreffende het ontwerp voor een Britsche leening aan Polen een iets meer bemoedigende wending Ie hebben geno men. De Poolsche delegatie heeft de nieu we Britsche. opmerkingen naar War. schau doorgestuurd en ongetwijfeld wordt hedenmorgen in Londen een nieu we bijeenkomst gehouden, waarin zal worden vastgesteld hoever men met de beraadslagingen gevorderd is. Inmiddels hebben de besprekingen der generale staven van Engeland en Polen, welke in Warschau gehouden worden, de belangengemeenschap doen uitko men tusschen beide landen, welke er naar streeft elke toekomstige aggressie weerstand te bieden. In Londen heeft men de beste rapporten ontvangen over den loop der besprekingen tusschen Sir Edmund Ironside en den Poolschen ge- neralen staf. De practische middelen voor een samenwerking, indien dc nood zakelijkheid hiervan zich zou voordoen, worden thans uitgewerkt." De diplomatieke medewerker van de Financial Times verklaart; „Het ont werp voor een compromis is door kolonel Beek voorgelegd en het schijnt, dat de voorwaarden, welke de Britsche regce- ring gesteld had op het toekennen voor een leening, t.w. dat Polen de ter be schikking gestelde bedragen uitsluitend zal besteden voor aankoopen in Enge land, aanvaard zullen worden. Een der leiders van de Christen-demo craten, Adalbert Korfanti, is weer in vrij heid gesteld. Korfanti heeft langen tijd in. ballingschap geleefd en is eerst naar Polen teruggekeerd, toen Tsjecho-Slowa- kije, waar hij een toevlucht had gezocht, ophield te bestaan. Hij werd toen, even als rten uit ballingschap teruggekeerden Poolschen boerenleider Witos, voor kor ten tijd in hechtenis gesteld. RUSSISCHE SCHEPEN DOOR PANAMAKANAAL PANAMA, 21 Juli (A.N.P.). De Japansche legatie heeft den Ameri- kaanschen autoriteiten om inlich tingen verzocht over twaalf Sovjet- Russische schepen, o.m. vier mijn- leggers, die in den tijd van 12 tot 16 Juli het Panamakanaal zijn gepas seerd in de richting Wladiwostock. TOKIO, 21 Juli. (Reuter). Volgens het vanochtend na het onderhoud van den Britschen am bassadeur Craigie met den Japan- schen minister van buitenlandsche zaken Arita uitgegeven communi qué is daarbij eenige voortgang ge maakt in de richting van een over eenkomst. De besprekingen zijn verdaagd tot morgen. Sprekende over de jongste verklaring van Chamberlain in het Lagerhuis, waarin de Britsche premier zeide. dat Groot-Brittannië zijn buitenlandsche po litiek niet zal laten beïnvloeden door een buitenlandsche mogendheid, zeide Harada, de woordvoerder van het Ja pansche ministerie van buitenlandsche zaken in een persconferentie, dat Japan geenszins de bedoeling heeft Groot-Brit tannië te verplichten zijn politiek ten aanzien van China te wijzigen. De Japansche woordvoerder erkende de wettigheid van den sedert verschei den eeuwen door Groot-Brittannië in China uitgeoefenden invloed. Hij voegde daar evenwel aan toe: „Het probleem van het Verre Oosten heeft zich in den loop der laatste jaren snel ontwikkeld en Japan moet er dus op aandringen, dat Engeland vrijwillig de nieuwe wer kelijkheid erkent en dus zijn buitenland sche politiek daarbij aanpast." Tengevolge van de baisse van de Chineesche dollar, welke tot den on gekend lagen koers van 4% penny is gevallen, heerschen chaotische toe standen op financieel gebied te Sjanghai. Het hoofd van een voor aanstaande in- en exportfirma heeft den correspondent van Reuter ge zegd, dat het geheele zakenleven stil ligt. Voor de Hoeasing-handelsbank staan de Chineezen in lange rijen om hun na tionale munt in te wisselen tegen bil jetten van deze bank, welke gisteren op 6 pence genoteerd stonden. De bezitters van Chineesche dollars poogden hiervoor veelal buitenlandsche munt te koopen, doch deze was slechts in beperkte mate te krijgen en tegen een zeer onvoordee- ligen koers. Anderen kochten goederen of effecten. De goederenprijzen stegen evenwel met 20 tot 30 pet., terwijl de winkeliers den verkoop van geïmporteerde ren beperkten. BOEKAREST, 21 Juli. (Havas). Gafencu, de Roemeensche mi nister van buitenlandsche zaken, publiceert in de Timpul van van daag een hoofdartikel, waarin hij «ntwoordt op de campagnes der Hongaarsche pers. Hij verzekert, dat de garanties van Frankrijk en Groot-Brittannië de houding van Roemenië, dat steeds vastbesloten was zijn grenzen te verbeteren, geenszins veranderd hebben, zoo als gebleken is uit de op 27 Maart door Calinescu gehouden rede voering. Gafencu herinnert aan de woorden: „Voor de onschendbaarheid van zjjn grondgebied zal Roemenië vechten te gen wien ook. zonder zich zorgen te ma ken over het mogelijk resultaat, van een dergelijken strijd". De Roemeensche po litiek aldus het artikel van Gafencu wordt niet geïnspireerd door vreemde lingen, het is een nationale politiek. „Wij hebben onze onafhankelijkheid verwor ven door hardnekkigen strijd. De garan ties van Frankrijk en Groot-Brittannië hebben slechts een stempel gedrukt op den wil, welke, met reden, beschouwd werd als een belangrijk element voor het behoud van den vrede en de orde in Europa". Het Roemeensche persagentschap Ra- dor meldt, dat de Roemeensche bladen voortgaan zich met kracht te verzetten tegen de Hongaarsche campagne over de slechte behandeling, waaraan de min derheden in Roemenië zouden bloot staan. In een hoofdartikel schreef de Timpull gisteren: „De fantastische campagne van Boedapest zou als antwoord slechts ver dienen datgene waarmede de Roemeen sche regeering is opgehouden: het op grooter schaal melding maken in de Roe meensche pers van Hongaarsche verzin sels, opdat de openbare meening, in het bijzonder de minderheden, zich zelf re kenschap kan geven van de slechte trouw dezer campagne". Overigens meldt Romania, dat. de Hon gaarsche autoriteiten vier Roemeensche scholen in de Sub Karpathische Oekraï ne hebben gesloten en aan Roemeensche priesters en onderwijzers hun tractemen- ten hebben ontnomen. In een verklaring, afgelegd tegen over een vertegenwoordiger van het Hongaarsche telegraafagentschap, heeft de Hongaarsche minister van buitenlandsche zaken Csaky gezegd: „Ik zal van alle wettige middelen tot onderdrukking gebruik maken je gens een iegelijk, die twijfel wekt aan de eerlijkheid van onze buiten landsche politiek door op onverant woordelijke en onvoorzichtige wijze te trachten onze betrekkingen van goede vriendschap met Duitschland te verstoren". Csaky verduidelijkte dit als volgt: „De laatste weken heeft men in Honga rije pogingen opgemerkt om de openbare meening in anti-Duitschen zin te beïn vloeden. De onbekende inspiratoren trachten te bewijzen, dat Duitschland je gens Hongarije geen oprechte bedoelin gen heeft en dat Duitschland in een nieuwen oorlog het onderspit zou del ven". Csaky verklaarde voorts, dat hij deze dubbelzinnige pogingen veroordeelt en categorisch verwerpt. Hiermede doelde de Hongaarsche minister van buitenlandsche zaken op een brochure, In groote oplagen in Hongarije verspreid, waarin aan de hand van officieele Duitsche ge gevens en van uitlatingen van Duit sche leidende persoonlijkheden werd uiteengezet, dat Duitschland niet in staat zou zijn op het oogenblik met kans op succes een oorlog te voeren. Deze brochure heeft in.Hongarije zeer veel opzien gewekt Uitgebreid program tot verbetering van den Roe- meenschcn landbouw BOEKAREST, 21 Juli (Reuter). Roemenië en Duitschland hebben een protocol onderteekend, waarbij een uitgebreid programma tot ver betering van den Roemeenschen landbouw is opgesteld. Het protocol ligt in het kader van de Duitsch- Roemeensche economische overeen komsten, welke in April j.l. zijn on derteekend. Van welingelichte zijde wordt verno men, dat de Duitsch-Roemeensche over eenkomst tot verbetering van den Roe meenschen landbouw gebaseerd is op de volgende drie grondbeginselen: (1) Verbetering van qualiteit en quan- titeit van de Roemeensche oogst als mede van de melkproducten. (2) Organisatie van den landbouw door groepeering van de producten in regionale opslagplaatsen. (3) Stabilisatie van den uitvoer door toepassing van vastgestelde prijzen voor groote quantiteiten producten, welke door Duitschland worden gekocht en door een systeem van vervroegde beta lingen aan de boeren. Het protocol behelst verder een aantal bijvoegsels inzake het kweeken van olie houdende planten, wijnstokken, het pro- duceeren van melk en eieren. Als tegen- praestatie voor het koopen van land bouwproducten en melk zal Duitsch land Roemenië groote hoeveelheden ma teriaal leveren voor de melkindustrie, het opslaan van wijn en gedistilleerd, e.d. 's-GRAVENHAGE, 21 Juli- - Vanochtend is H.M. de Koningin per auto van Soestdijk op den Ruigenhoek teruggekeerd. Na Haar terugkeer heeft Zij dr- Colijn ontvangen. Vier sleepbooten trokken den „goudbaggermolen" ROTTERDAM, 21 Juli. De tin baggermolen Karimata is vanmor gen in alle vroegte naar Neder- landsch Oost-Indië vertrokken, slechts door weinigen uitgeleide ge daan. Het lange verblijf van den molen in Nederland is geëindigd en nog eenmaal komen in de herinnering der grootsche pogingen van dezen „goudbaggermo len", die met zijn machtige installatie heeft getracht op Terschelling Lu- tine-goud boven de zeeoppervlakte te brengen. Langen tijd heeft de „Karimata" Ne derland in spanning gehouden, maar het mocht niet lukken. De geweldenaar vermocht de zee haar schatten niet te ontrukken en keerde gedesillusioneerd weer naar den Kinderdijk, waar hij gebouwd is, terug. En vanmorgen vroeg, omstreeks half- vijf, is de groote reis naar Indië be gonnen. Vier sterke sleepbooten van den stadsdienst van Leen Smit, de „Achilles", „Minerva", ..Hector" en „Rotterdam", verschenen om vier uur vannacht langszij dc „Karimata" en hebben het gevaarte vastgemaakt voor de sleepreis naar Hoek van Holland. DE ARBEIDSCONFLICTE> IN DE VER. STATEN NEW YORK, 21 Juli (Havas). Meer dan 500.000 arbeiders van de „Workers Alliance" zijn in staking gegaan uit pro test tegen de toepassing der nieuwe wet, welke bepaalt, dat alle arbeiders, die meer dan 18 maanden bij de werkver schaffing, de W.P.A., gewerkt hebben, ontslagen moeten worden. Te New York staken 40.000 arbeiders. De politie heeft maatregelen genomen om incidenten te voorkomen. Op 25 Juli a.s. 's-GRAVENHAGE, 21 Juli. De Tweede Kamer der Staten-Gene- raal is bijeen geroepen op Dinsdag 25 Juli te een uur. De voorzitter zal aan dc kamer voorstellen in deze vergadering een aanvang te maken met de beraad slaging over een aantal eontingen- teeringsontwerpjes, benevens over de suppletoire begrooting van de fensie (dè f 33 millioen), indien daarover het eindverslag zal zijn uitgebracht. JERUZALEM, 21 Juli (Reuter). Do Amerikaansche geestelijke Gerald Gold- ner uit Cleveland wordt door bandieten om der wille van een losgeld vastgehou den in de heuvels tusschen Bethlehem en de Doode zee. Goldners vader, die eveneens gevangen genomen was, is vandaag vrijigeletëri teneinde' een rege ling te treffen voor het op 1000 pond ster ling bepaalde losgeld. Hangende een beslissing van den Amerikaanschen consul-generaal zal geen losgeld worden betaald. Doeltreffende samenwerking tusschen de Palestijnsche politie en Syrische autoriteiten heeft tot resultaat gehad, dat een wapenopslagplaats in Akoersi, een dorp aan de Syrische zijde van het meer van Galilea, in beslag is genomen. Twintig geweren, twaalfhonderd hou ders patronen, uniformen cn patroon- tasschen vielen den autoriteiten in han den. Zes arrestaties werden verricht, o.m. twee personen, die uit Palestina waren gevlucht. De trein uit Egypte heeft heden bezui den Rehoboth vertraging gehad, door dat een landmijn ontplofte onder den militairen trolley, die voor den expres- setrein uit reed. Er vielen geen slachtof fers. Een tweede landmijn, een eind- weegs verder onder de spoorlijn aange bracht, werd verwijderd. Buitenlandsch weeroverzicht De depressiekern over Engeland, welke in de afgcloopen 24 uur nog on- weders en zelfs in ons land nog plaatse lijke regenbuien veroorzaakte, is verder opgevuld. Ten zuiden van IJsland be vindt zich een zwakke storing, welke de Britsche eilanden nadert, doch op het oogenblik nog weinig te beteckencn heeft Over Duitschland is de luchtdruk een weinig gestegen. Over Centraal Europa ligt een gebied met geringe drukverschillen, waar over het alge meen zwakke wind en zwaarbewolkt, onweersachtig weer heerscht. Tegen de Alpen en nabij dc Pyreneeën kwamen eveneens nog locale onweders met hier en daar zwaren regenval voor. Zoo mel den Biarritz 45 mm, Pau 22 mm en Salz burg 28 mm neerslag. Bovendien gaf het doordringen van de iets koelere mari tieme luchtmassa's naar Z.O. Duitsch land, Polen en Zuid Zweden aldaar nog aanleiding tot onweersvorming overeen vrij breed front. In Finland, waar het nog vrij warm is, handhaafde zich de gisteren genoemde hooge druk. Voorts is sinds gisteren het azoren hooge drukge- bied nog een weinig in omvang toege nomen. Weerverwachting geldig van hedenavond tot morgenavond 19 uur: Droog, warm weer, behou dens plaatselijk onweer, over dag gedeeltelijk bewolkt, zwakke wind uit Z. tot U. 'ich tingen.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1939 | | pagina 1