AMEKSF00R1SCH DAGBLAD
BRITSCH - FRANSCHE STAF
BESPREKINGEN
met Moskou verwacht
4000
LEYTAX
Militair overleg tusschen
Egypte en Turkije
BRITSCH - FRANSCHE
luchtmacht is één
Chineezen zijn verbitterd
over Britsche politiek
DE EEMLANBER
Woensdag 26 Juli 1939
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
38e Jaargang No. 26
Een politiek en
militair pact
zou nabij zijn
„Bewegingen op
beperkte
schaal"
Franco in contact met
ex-koning Alfonso?
Een olifant wordt
in elkaar gezet
Verdrag met Panama
geratificeerd
Communiqué over de
Britsch-J apansche
besprekingen te Tokio
Aardbevingen in
Indië
Guy la Chambre en Kingsley Wood
loven de huidige samenwerking
OEFENVLUCHTEN
WORDEN
VOORTGEZET
Wellington Koo
protesteert
Het vliegtuigongeluk
te Soerabaja
Britsch crediet voor
Bulgarije
TEL. 3086
VOOR BINNEN- EN
BUITENLAND
LEUSDERWEG 242
Licht op:
9 uur 32 min.
ABONNEMENTSPRIJS oer 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
week met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.15
B-irixdidno tiüiu. oer post per 3 maanden 2.85. Afzonderliike nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 4620
MET MAANDAGOCHTENDBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 14 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer,
elke regel meer f 0.25. Liefdadigheids-advertentiën voorde
helft van Jen prijs. - Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
LONDEN, 26 Juli. (Reuter).
De diplomatieke correspondent
van de Daily Telegraph meent te
weten, dat de Britsche regeering
thans bereid is aan Moskou te
verzoeken stafbesprekingen tus-
schen de beide landen te openen
zonder te wachten tot de bijzon
derheden van het ontworpen drie
zijdige anti-agressiepact zijn uit
gewerkt. Waarschijnlijk zullen in
een zeer nabije toekomst stafoffi
cieren van alle drie de diensten
naar Moskou worden gezonden.
Volgens den diplomatieken medewer
ker van de Times zal de Britsche am
bassadeur Seeds vandaag nieuwe in
structies ontvangen en zal dan de ge-
heele kwestie uit een anderen gezichts
hoek worden bezien. Het voorgestelde
pact zou uit twee deelen bestaan, een
politiek en een militair, tezamen vor
mend hetgeen de Russen een „orga
nisch politiek-militair geheel" noemen.
Tot dusver is dc nadruk bij de onder
handelingen uitsluitend gelegd op het
politieke deel, in welk opzicht op de
meeste punten overeenstemming is be
reikt.
Dhar sommige punten echter nog re
geling behoeven, is men op de ge
dachte gekomen, spoedig met de mili
taire besprekingen te beginnen, opdat
beide deelen terzei fdertijd van kracht
worden, hetgeen van den aanvang af
'«Ie wensch der Sovjets is geweest.
Waarschijnlijk voorzien de jongste Brit
sche instructies, die reeds verzonden
zijn, in dit punt. Als men op dezelfde
wijze te werk gaat als bij de besprekin
gen met Polen en Turkije, zou een
sterke Britsche missie naar Moskou
gaan doch tot dusver is nog geen offi-
cieele mededeeling gedaan.
Volgens de Petit Parisien ver
wacht men, dat als alles goed blijft
gaan binnen een tiental dagen te
Moskou besprekingen tusschen de
generale staven kunnen worden ge
opend. Van Fransche zijde zou ge
neraal Doumenc, de commandant
van het legerkorps te Rijssel en wel
dra lid van den oppersten oorlogs
raad. met het voeren van de techni
sche onderhandelingen worden be
last. De naam van den Engelschen
generaal, die tezelfdertijd naar de
Russische hoofdstad zou worden ge
zonden. is nog niet bekend.
De Labour-afgevaardigde Greenwood
heeft gisteren een bezoek aan Cham
berlain gebracht. Men meent te weten,
dat hij inlichtingen heeft ingewonnen
omtrent den voortgang bij de Britsch—
Russische onderhandelingen. Na het
onderhoud was men in Lahourkrinpen
veel optimistischer gestemd ten aanzien
van de kansen op een accoord.
AMERIKA MOET ZUINIG ZIJN OP
ZIJN PETROLEUM
WASHINGTON, 26 Juli. (Reuter). -
Gezien de hoogst belangrijke rol, die
de petroleum in de landsverdediging
speelt, heeft Roosevelt een schrijven
gezonden aan den voorzitter van de
commissie uit het Huis van Afgevaar
digden voor den handel tusschen de
staten onderling, waarin hij aandringt
op een wettelijke regeling, teneinde
iedere te vermijden verspilling bij de
productie van petroleum en natuurgas
tegen te gaan.
Binnenkort worden Britsch-Indische troepen
in Egypte verwacht ter versterking der
Egyptische defensie
CAIRO, 26 Juli. (Havas)- Uit
gezaghebbende bron wordt ver
nomen, dat de Egyptische regcc-
ring heeft besloten de volgende
maand een militaire delegatie, be
staande uit 15 opper-officieren,
naar Turkije te zenden. De dele
gatie zal versterkingswerken in
oogenschouw nemen en manoeu
vres bijwonen. Daarna zal een
Turksche delegatie een bezoek aan
Egypte brengen, onder meer aan
de versterkingen te Mersah Ma-
troe nabij de Libysche grens.
Voorts wordt bekend dat binnenkort
in Egypte uit Britsch-Indië komende
troepen worden venvacht ter verster
king van de Britsche garnizoenen en
ter aanvulling van het zich nog in staat
van opbouw bevindende Egyptische le
ger.
Officieel wordt door het Britsch-
Indische legercommando medege
deeld, dat orders zijn gegeven voor
zekere troepenbewegingen op be
perkte schaal in de nabije toekomst.
Er wordt op gewezen, dat deze be
wegingen, waarvoor reeds vele
maanden geleden voorbereidingen
zijn getroffen, niet een verslechte
ring van de wereldsituatie beteeke-
nen en zuiver geschieden uit voor
zorg.
De Egyptische regeering heeft beslo
ten grotten, welke de krachtigste bom
men kunnen weerstaan, in gebruik te
nemen voor het opslaan van wapenen
en munitie in oorlogstijd. Tusschen
Maasara nabij Cairo en een plek, waar
de grotten gelegen zijn, is een spoorlijn
aangelegd, welke uitsluitend voor het
vervoer van munitie gebruikt zal wor
den en deze week formeel aan het mi
nisterie van defensie zal worden over
gedragen. De spoorlijn is slechts 6.5 km.
lang, maar de grotten strekken zich uit
tot Suez, een afstand van bijna 100 km.
Sommige van deze grotten zijn luchtge-
koeld en electrisch verlicht.
De Egyptische regeering bestudeert
een voorstel, gedaan door Polen, tot het
sluiten van een ruilovereenkomst tus
schen beide landen. Polen is een van
Egypte's beste klanten voor katoen. De
Poolsche regeering 6telt thans voor
meer Egyptische katoen te koopen, mits
deze extra hoeveelheid zal worden uit
gewisseld tegen Poolsche producten.
Men veronderstelt dat het Poolsche aan
bod verband houdt met zijn bewape
ningsprogram.
MADRID, 26 Juli (Havas). Men
verwacht spoedig een wijziging in het
Spaansche ministerie. De reorganisatie
van het kabinet is een der voornaamste
onderwerpen van bespreking geweest
in den jongsten ministerraad. De
nieuwe ministerlijst kan elk oogenblik
verschijnen.
De speciale correspondent van de Ex
celsior te Lissabon meent te weten, dat
Franco voor herstel van de monarchie
in Spanje is. Hij heeft vernomen, dat
de hertog van Maura, de Spaansche ino-
naróhistenleider, gisteren naar Lauzan-
ne is vertrokken, waar hij ex-koning
Alfonso XIII moet ontmoeten. Hij heeft
tot taak met den ex-koning de voorwaar
den voor een herstel der monarchie te
bespreken. Volgens den correspondent
zou de ex-koning alleen dan bereid zijn
als regeerend vorst naar Spanje terug
te keeren, als het Spaansche volk zich
door middel van een volksstemming
voor zijn terugkeer zou uitspreken,
f
WASHINGTON, 26 Juli (Reuter). -
De Senaat heeft met 64 tegen 15 stem
men ihet verdrag met Panama geratifi
ceerd, dat voorziet in overlegpleging in
geval van een dreigende agressie, welke
de veiligheid van de republiek Panama
of de neutraliteit of de veiligheid van
het Panama-kanaal in gevaar zou kun
nen brengen.
Het verdrag, dat in 1936 werd onder-
teekehd, is reeds door Panama geratifi
ceerd.
TOKIO, 26 Juli. (Domei.) Na de
derde en vierde voltallige vergadering
der BritschJapansche conferentie
heeft het inlichtingenbureau van het
Japansche departement van buitenland-
sche zaken heden een communiqué uit
gegeven van den volgenden inhoud:
„De derde en vierde bijeenkomsten
der Britsche en Japansche vertegen
woordigers zijn gehouden in de offi-
cicele residentie van den vice-minister
van buitenlandsche zaken, heden om
halfelf en om vier uur. Uitvoerige aan
dacht werd gewijd aan het rapport der
commissie, die gisteren is bijeengeko
men en er werden vorderingen gemaakt
hij dc bestudeering van de verschillende
kwesties betreffende een doelmatige
handhaving in den vervolge van vrede
en orde in Tientsin. De volgende hijeen-
komst zal morgenochtend om kwart
voor tien gehouden worden."
Van gezaghebbende zijde verluidt, dat
de handhaving van vrede en orde in
Tientsin het voornaamste onderwerp
van bespreking heeft gevormd bij de
besprekingen van vandaag, waarhij
men uitging van den grondslag van het
rapport der commissie van vier. Er
werd tusschen de delegaties op zekere
punten overeenstemming bereikt, ter
wijl andere punten Donderdag zullen
worden behandeld.
BATAVIA, 26 Juli. (Aneta). De
aardbeving, welke gisteren te Bata
via werd gevoeld, is door het me
teorologisch observatorium om 14
uur 48 geregistreerd als van matige
sterkte, richting Zuid-Zuidoost, af
stand 230 K.M. Gisteren werd te
Tjilatjap om kwart over drie des
middags duidelijk een korte aard
beving gevoeld.
JAPANSCHE VOORZORGSMAAT
REGELEN TEGEN LUCHT
AANVALLEN
TOKIO, 26 Juli. (Reuter). De
Japansche regeering heeft me
degedeeld, dat met het oog op de
voortdurende ongeregeldheden aan
de grens tusschen Mandsjoekwo en
Buiten - Mongolië, van nu af aan
overal in het Japansche rijk de
luchtverdedigingsbepalingen van de
nationale verdedigingswet van
kracht zullen zijn.
DILETTANTEN MUSICI
's-GRAVENHAGE, 26 Juli. De
Nederlandsche toonkunstenaarsbond
heeft zich tot de regeering gericht met
het dringend verzoek, door bevorde-
rig van een zoodanige wettelijke rege
ling den grondslag te leggen tot ophef
fing van de ontoelaatbare concurrentie
van dilettanten op de arbeidsmarkt der
musici.
Merkwaardige tooneelen spelen zich
soms af in musea: bijgaande foto werd
genomen toen een olifant in elkaar
werd gezet
LANDMETER IN RAVIJN
GESTORT
MEDAN, 26 Juli. (Aneta). Nadat
de heer K. J. Osten, landmetér, die in
dienst van de Billiton Mij. bij de Wil-
helminawatervallen in het Asahansche
gebied opmetingen verrichtte, sedert
eenige dagen werd vermist, is gisteren
door een aantal zoekende Bataks in een
ravijn bij de Asahanrivier zijn stoffelijk
overschot gevonden.
De heer Osten, die 33 jaar is gewor
den, was gehuwd en laat 1 kind achter.
Blijkbaar is hij tijdens zijn werkzaam
heden verdwaald, gestruikeld en in het
ravijn gestort. Hij moet onmiddellijk
zijn gedood. Vanmiddag wordt het stof
felijk overschot te Sianter ter aarde be
steld.
LONDEN, 26 Juli. (Havas).
Bij een dobr de Britsche afdeeling
van de Alliance Francaise gege
ven banket ter herinnering aan
den vliegtocht van Blériot over
het Kanaal, thans dertig jaar ge
leden, heeft de Fransche minister
van luchtvaart, Guy la Chambre,
hulde gebracht aan de nagedach
tenis van den beroemden Fran-
schen vlieger.
De Fransche minister zeide, dat
de omvang van den gezamenlijken
vliegtuigbouw in Engeland en
Frankrijk op het peil is van dien
der natie, welke het eerst de
menschheii een vernietigende her-
wapeningswedloop heeft opgelegd.
Indien noodig zal dit tempo wor
den verdubbeld daar de indu-
Japansche regeering verwacht, dat Engeland voortaan
Tsjang Kai Sjek niet meer steunen zal
TOKIO, 26 Juli (Havas). In een
persconferentie heeft de woordvoerder
der Japansche legeering commentaar
geleverd op het accoord tusschen Craigie
en Arita en toegegeven, dat een deel van
het memorandum betreffende de spe
ciale behoeften van het Japansche leger
zich niet uitstrekt over het Chineesche
gebied, dat thans niet onder controle
van het Japansche leger slaat. Hij voeg
de hier evenwel aan toe, dat het memo
randum, indien men het volledig leest,
den indruk wekt, dat Japan mag ver
wachten, dat Groot-Brittannië zich er
voortaan van onthoudt dc centrale Chi
neesche regeering te Tsjoengking te
steunen.
Wellington Koo, de Chineesche ambas
sadeur te Parijs, heeft in een verklaring
voor de pers eenprotest laten hooren
tegen het Britsch-Japansche accoord,
dat, naar hij zegt, moeilijk vereenigbaar
is met de Britsche politiek in het Verre
Oosten, en dat in China met bittere ver
rassing is ontvangen. Hij sprak de vrees
uit, dat het accoord niet bevorderlijk zal
zijn voor de zaak van den vrede in het
algemeen.
In Chineesche kringen te Sjanghai
wordt bitter commentaar geleverd op de
overeenkomst tusschen Engeland en Ja
pan. Een van de nationalistische bladen
schrijft onder het opschrift: „Engeland
zwicht", dat het toegeven aan den aan
valler in het Oosten alleen een aanspo
ring zal zijn voor de aanvallers in het
Westen om nieuwe actie te ontketenen
en zeker een oorzaak zal zijn voor het
voortduren van den oorlog in het Yerré
Oosten.
In gematigde kringen is men van oor
deel, dat China in het vervolg niet meer
moet rekenen op hulp van het buiten
land en op eigen wijze moet optreden.
Dc minister van buitenlandsche zaken
Wang Tsjoeng Ilwei heeft tegenover een
vertegenwoordiger van llavas verklaard,
dat de politiek van China tegenover
Engeland geen verandering heeft onder
gaan. „Echter zijn wij, zoo zeide hij,
eenipszins teleurgesteld over de verkla
ringen van Chamberlain in het Lager
huis, want zij zijn vaag." Na te hebben
opgemerkt, dat het accoord van Tokio
zuiver eenzijdig is, aangezien alleen En
geland concessies aan Japan heeft, ge
daan, verklaarde de minister: „Engeland
heeft cr aldus in toegestemd, maatrege
len te nemen tegen Chineesche patriot
ten, doch het accoord voorziet niet in
maatregelen tegen pro-Japansche-Chi-
ncesche terroristen, noch in onderdruk
king van de anti-Britsclie beweging." De
minister besloot met den wensch uit te
spreken, dat Engeland zal inzien, dat
het in zijn eigen belang is China niet
in den steek te laten'.
strieele mogelijkheid der beide lan
den nog veel grooter is."
Kingsley Wood, de Britsche minister
van luchtvaart, verklaarde, dat nog
nooit de samenwerking tusschen de
luchtmacht van Frankrijk en Engeland
zoo hecht is geweest als thans. Een
aantal escadrilles van de Britsche lucht
macht hebben oefenvluchten gemaakt
boven Frankrijk en de Britsche minis
ter van luchtvaart verklaarde te hopen,
dat de Fransche luchtmacht nog dik
wijls een tegenbezoek zal brengen. De
minister is er verder van overtuigd, dat
de samenwerking nog kan worden uit
gebreid.
Alles wat de luchtmachten van Frank
rijk en Engeland doen en nog zullen
doen is bedoeld tot het behoud van den
vrede, tot. het weerstand bieden tegen
een aanval en tot het handhaven van
recht en rechtvaardigheid. Niemand
wordt door hen bedreigd en zij wen-
schen broederschap en kameraadschap
met de geheele wereld, doch Engeland
en Frankrijk, die door .zooveel gemeen
schappelijke opofferingen vereenigd
zijn, zijn vastbesloten hun beginselen en
gemeenschappelijke rechten van be
schaving en onafhankelijkheid te ver
dedigen.
De Daily Mail schrijft, -dat de
Britsche luchtmacht groote waak
zaamheid betracht aan de Oostkust
van Engeland, aangezien het de
laatste weken herhaaldelijk is voor
gekomen, dat Duitsche militaire
vliegtuigen, alleen of in formatie op
groote hoogte vliegend. Engeland tot
op minder dan drie mijl -de toe
gestane limiet naderen. Zij vlo
gen o.a. over den mond van de
Theems en van de Humber.
De vliegtuigen der Royal Air Force,
die gisteren hebben deelgenomen aan
de vlucht boven Frankrijk zijn in hun
bases teruggekeerd. Er waren groepen
hij, die zonder tusschenlanding naar
Marseille, een afstand van 1400 mijl. en
terug zijn gevlogen. Alle toestellen zijn
cp den vastgestelden tijd teruggekeerd.
De gewonden maken het goed
SOERABAJA, 26 Juli. (Aneta). -
Omtrent het ongeluk met het sport-
vlicgtuig nabij het vliegveld üarmo,
waarover gisteren reeds werd geseind,
wordt nog het volgende vernomen:
hoewel de heer Libourel cr het ergste
aan toe is, is geen levensgevaar aan
wezig. Hij klaagde over inwendige pij
nen. De heer Palmers liep alleen huid
verwondingen op. Beide inzittenden
kregen een flinken zenuwschok, doch
waren bij bewustzijn toen zij uit het
verwrongen toestel werden bevrijd. De
val geschiedde van geringe hoogte. Het
bureau luchtvaart van het departement
van verkeer en waterstaat stelde een
commissie van onderzoek in.
Een voorloopig onderzoek is aange
vangen door een commissie, waarin o.a.
zitting hebben de officieren-vlieger der
marine van der Kroef en Brunet de Ro-
chebrune.
Hef Amersioortsch Dagblad is aangesloten
bij de Vereeniging voor Publiciteitswaarde
(Bureau: Tournooiveld 4, 's-Gravenhage),
welke op aanvraag aan adverteerders
volledige, door accountants gecontroleer
de, gegevens omtrent de verspreiding van
ons blad verstrekt.
Dit blad heeft een dagelijk-
sche oplaag van
EXEMPLAREN
LONDEN, 26 Juli. (Havas). De
minister van bande!. Oliver Stanley
heeft te verstaan gegeven, dat binnen
kort de handelsbesprekingen met Bul
garije. welke reeds verscheiden maan
den gaande zijn, zullen worden geëin
digd. Volgens gezaghebbende kringen
zou bij wijze van proef een handels-
crediet van 500.000 pond worden ver
leend. bestemd voor den invoer van
fruit en aardolie uit Bulgarije en de
levering van spoorwezmateriaal uit
Engeland. Er zouden „uitvoercredieten"
worden gegeven. Bulgnnrsche tabak
valt niet onder deze regeling.
AANPLANT IN BRAND
MEDAN, 26 Juli. (Aneta). Gis
termiddag heeft een groote brand
gewoed in de piriusaanplant van
den dienst van het boschwezen Aek
Naoeli, nabij Prapat. Hierdpor zijn
160 H.A. van dezen aanplant afge
brand. Het- vuur was hedenmorgen
bedwongen. De oorzaak van dezen
brand ligt vermoedelijk in het af
branden van een lalangveld door
Bataks in de omgeving.
Buitenlandsch weeroverzicht
Geheel Centraal Europa blijft bedekt
met een gebied van lagen luchtdruk, dat
zich langzaam naar het oosten beweegt.
Een rug van hoogen luchtdruk over de
Noordzee en het Zuiden van Noorwegen
scheidt deze depressie van een vlak ge
bied van lagen luchtdruk op de Noor-
sche zee, dat echter versterking schijnt
te zullen krijgen van ee i oceaan-depres
sie ten zuiden van IJsland.
Bij de Azoren en in de golf van Bis-
caye blijft de luchtdruk hoog. Een vlak
ke depressie ligt stationnair over het
zuiden van Portugal en Marokko.
Secundaire randstoringen trekken
door het Kanaal en over Frankrijk en
brengen in het noordwesten van Frank
rijk en verder in Midden Frankrijk en
de Alpen zware regens.
Het weer blijft in het Westen en Zui
den tot aan de Fransche Rivièra koel.
Zomerwarmte wordt alleen in de
Bothnische Golf en in Scandinavië tot
hoog in het noorden gevonden.
Weerver wachting
Verwachting geldig van he
denavond tot morgenavond
ongeveer 19 uur: voor de
noordelijke provincies: zwak
ke tot matige N.lijke tot NW.
lijke wind. Betrokken tqt
zwaar bewolkt, waarschijn
lijk eenige regen. Weinig ver
andering in temperatuur. Voor
liet Midden en Zuiden. Zwakke
veranderlijke wind, later uit
noordelijk tot westelijke rich
tingen. Betrokken tot zwaar
bewolkt. Tijdelijk regen met
kans op onweer. Weinig ver
andering in temperatuur.
