Smeerolie bezorgde de
DE O 19 NAAR INDIE
Belangstelling bij Soestdijk
„Tosari" een ongeluksreis
Een „klant" voor valsche
tien-gulden biljetten
Garnizoen
Buitengewoon groote belangstelling
bij het vertrek
ZEER SPOEDIG IN
GEBRUIK
Emigranten over
de „Dora" slecht
voorgelicht?
Onvoorzichtige
soldaat doodde
een collega
Erfpachtsrapport
verder voltooid
Deskundigen konden de oorzaak der
moeilijkheden niet vinden
Directeur van clichéfabriek liep er niet
in en haalde de politie
ONGEWENSCHT
CONTACT?
Soldaten plunderden
leegstaand kasteel
Er zijn inbrekers
in huis....
De conferentie
der Christen jeugd
2e BLAD PAG. 2
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
WOENSDAG 26 JULI 1939
GRANd THéATRE. (Tel. 4632). Vertooning
van de film „De bruidegom in angst",
lederen dag (behalve 's Zondags) 2.30
uur en 8.15 uur Zondags doorloopend
1.45. 4. 6.15 en 8.30 uur.
Maandag. Dinsdag en Donderdag 2.5
Familie Motinée's met de film IJscotoe-
risten.
(MTV THEATER. (Tel. 6572). Vertooning van
de film „Broadway Melody 1938"
Voorstellingen: Zondag doorloopend van
af 1.45, 4, 6.15 en 8.30 uur. lederen mid
dag matinee om 2.30 uur. Des avonds
8.10 uur n.m.
REMBRANDT THEATER. Vertooning van
„Vlammende prairieoogen" en „De gou
den kooi".
STERHUIS, Beekenst.laan 6. Voor alle
meisjes iederen avond geopend des Zon
dags van 2 uur.
GILDEHUIS. Expositie kunstnijverheid.
OPENBARE LEESZAAL MET JEUGDLEES
ZAAL. Muurhuizen 9.
R.K. LEESZAAL. - Wjjerstraat 2. Filiaal
Uitleenbibliotheek Edisonstraat 35.
MUSEUM FLéHLTE, Westsingel. - Geopend
dagelijks van 1012 en 11 uur, uitge
zonderd Zordag:. 's Zaterdags 10—12 en
1.303 uur. (Stadgenooten hebben 's Za
terdags vrijen toegang).
CLUBLOKAAL SPEELTUIN VER. SOESTER-
KWARTIER. Iederen Dinsdagavond
oefeningen van den Luchtbeschermings
dienst. afd. Soesterkwartior.
KUNSTHANDEL VEENENDAAL, Langestr.
33. 22 Juli8 Aug. Tentoonstelling
van houtsneden enz. van Jan Schonk.
BOSCHTHEATER, Birkhoven. 29 en 30
Juli. Opvoering van „Een romantische
liefde". 8.15 uur nam.
KLEINE KOPPEL. 30 Juli. „Brulboei"-boot-
tocht naar Amsterdam v.v.
De kapitein jhr. F. H. M. Michiels
van Kessenich van het 5e Regiment
Veld Artillerie wordt bestemd voor de
functie van kapitein der Artillerie bij
den Staf van het IVe Legerkorps.
De kapitein O. E. Chivat van het
18e Regiment Infanterie is benoemd tot
officier commissaris in de -ie Militaire
Afdeeling.
BURGERLIJKE STAND
26 Juli
GEBOREN: Gerardus Wilhelmus, zoon
van Wilhelmus Richardus Vos en Wil-
helmina Maria Kok; Matthijs, zoon van
Willem Pitlo en Jantina van Os.
GEHUWD: Johannes Gerardus Kui
ters en Hcndrika Maria Sleeking; Ni-
colaas Gerardus Pieters en Elisabeth
Hcndrika van Druten; Willem Dekker
en Maria Booms; Karél Polman en Do
rothea Margaretha van Velzon; Johan
nes Martinua Vennlnckx en Christina
Geurtsen; Ilendrikus Kornelis Jansen
en Eefje Jagtenberg.
OVERLEDEN: Breunisje Plas, oud 53
jaar gehuwd met Anthonie van Willi-
gen burg.
ONTHEFFING
WINKELSLUITINGSWET
B. en W. van Amersfoort maken be
kend, dat zij aan het. Bestuur van de
Fröbelschool „Bethel'' in verband met
de op 26 Juli 1939 in het gebouw
Bethel aan de Eemstraat alhier te hou
den tentoonstelling ontheffing hebben
verleend van (het bepaalde in de Win
kelsluitingswet in dier voege, dat het
geoorloofd zal zijn te verkoopen tot des
avonds 10 uur.
TEMPERATUUR IN PESIE'S BAD
De temperatuur van het water in
Pesie's bad was hedenmorgen 6S gr.,
F., of 20 gr. C.
ZILVEREN MEDAILLE
Ingevolge do beschikking van den
Commandant van het IVe Legerkorps
zal op 23 Augustus a.s. de zilveren me
daille voor 24 jaren trouwen dienst
worden uitgereikt aan den fourier der
le klasse J. H. van Haaren van het 21e
Regiment Infanterie.
AMERSFOORTSCHE INDUSTRIE- EN
HUISHOUDSCHOOL
Van de eerste naar de tweede klasse
Hulp in het Gezin werd nog bevorderd
G. Das.
Voorwaardelijk werd toegelaten A.
Boekei.
AUTO IN BRAND
Hedenmorgen raakte ter hoogte van
hotel „Birkhoven" een auto die op weg
was van Almelo naar Amsterdam in
brand. Omstanders hebben met behulp
van zand het vuur in den motor ge-
bluscht
OP HET VERKEERDE PAD
De politie is eenige jongens op het
spoor gekomen die zich schuldig ge
maakt hebben en fruit- en winkeldief
stal.
BINNENL'AND
DEN HELDER, 25 Juli. Onder
buitengewoon groote belangstelling
vertrok vanmorgen Hr. Ms. O 19, de
nieuwste onderzeeboot-mijnlegger
van de Koninklijke Marine, van Den
Helder naar Nederlandsch Oost-In-
dië. Duizenden hadden zich op de
kade voor de Atjehloods aan de bui
tenhaven verzameld. Niet alleen uit
Den Helder waren er belangstellen
den, ook van elders waren velen ge
komen, terwijl, behalve do marine,
ook de landmacht ditmaal in groo-
ten getale vertegenwoordigd was.
Even voor het vertrek sprak de com
mandant van den onderzeedienst, de
luitenant-ter-zee eerste klasse J. Callen-
fels, die aan boord werd begroet door
den commandant van de O 19, de luite
nant-tcr-zee eerste klas K. van Dongen,
de officieren en manschappen toe. Hij
hoopte, dat de bemanning, waarvan
sommigen voor slechts enkele weken,
anderen voor eenige jaren, hun familie
achterlaten, deze bij hun terugkeer weer
in den hesten welstand mochten aan
treffen. Dit is, aldus spreker, in een
kort tijdsbestek van enkele maanden,
de vierde onderzeeboot, die een groote
reis gaat maken.
Deze reis wordt er weliswaar niet
een in recordtijd, zooals die van do
O 16. doch er kan wel van een record
gesproken worden, als wij in aan
merking nemen, dat dit de eenige
boot is, die zoo kort na de indienst-
stelling naar Indië verertk.
Spreker herinnerde aan de ernstige
tijdsomstandigheden, die hiervan de
oorzaak zijn. Na nog gewezen te hebben
op de goede hoedanigheden van de
O 19, zeide hij, dat hij dit goede mate
riaal vol vertrouwen in handen gaf van
den commandant van Dongen, en hoop
te, dat de goede geest aan boord tot
het succes van de reis mocht bijdragen
Tenslotte wenschte hij allen een goede
reis.
Nadat hij den commandant en de ove
rige officieren nog de hand ten af
scheid had gedrukt, verliet de comman
dant van den onderzeedienst de O 19
Nog even mocht de bemanning van
boord om van hun dierbaren een laatste
afscheid te nemen en precies elf uut
vertrok de O 19, om, na den kruisei
„Sumatra" gepasseerd te zijn, koers te
zetten naar den havenuitgang. Deai
stond eveneens een groote menigte, om
van het vertrek getuige te zijn.
Op fort „Wierhoofd" stonden de ma
rinecommandant, de schout-bij-nacht H.
Jolles, de garnizoenscommandant, ma
joor W. Doorman, en tal van andere of
ficieren van land- en zeemacht.
Bij afwezigheid van de stafmuziek, .!ic
de vierdaagsche opluistert, speelde dit
maal het muziekcorps van het 21ste re
giment infanterie, terwijl de O ï9 d
haven uitging, het Wilhelmus. Daarna
hief de adjudant van den commandant
der marine, luitenant ter zee eerste
klasse, B. J. Veldcrman, een driewen
hoezee aan op Hr. Ms. O 19, waarmede
de duizenden langs de haven spontaan
instemden.
Ook van boord der O 19 steeg een drie
werf hoera op, en, begeleid door d.
O 8 en enkele andere marincvaartuig-n.
alsook door enkele vliegtuigen van de
Kooi en de Mok, koerste de O 19 in Zui
delijke richting, nagestaard door de
menigte langs de kade.
EXAMENS
Hoofdacfe
UTRECHT. 25 Juli. Geóx. 8 candi
daten. Geslaagd de heoren: W. Goedhart
te Hilversum: H. Gerritsen te Utrecht;
C. J Braam te Utrecht; A. Kuurman
te Weesp en J. v. d. Werf te Amersfoort.
STAATSEXAMEN
Na voortgezet examen slaagde als
nog voor de afdeeling A van het
staatsexamen, de heer A. Kuijs.
EXAMENS
Voor het Mulo-diploma A. slaagden
onze stadgenooten J. van Gent. J.
Bnrendse en J. van Asselt, leerlingen
van de Chr. Nat. U.L.O.
's-GRAVENHAGE, 25 Juli. Het
Tweede Kamerlid Do Visser heeft aan
den minister van Justitie de volgende
vragengesteld:
Wil de minister mededeelen of, en
zoo ja, in hoeverre hij de t cis heeft be
vorderd van het schip, thans „Dora"
genaamd, dat in den vroegen ochtend
van Zondag 16 Juli j.l, onder Panamee
se he vlag do haven van Amsterdam ver
liet, met aan boord een groot aantal
Joodsche vluchtelingen, die in Neder
land tijdelijk asvl hadden gevonden en
welke aanwijzingen eventueel door hem
aan Joodsche vluchtelingencomité's zijn
gegeven om deze reis te doen plaats vin
den?
Acht de minister het toelaatbaar,
dat honderden vluchtelingen op een
schip zijn geplaatst, dat geen acco-
rnodatio voor passagiersvervoer
biedt, dat meer dan 50 jaar oud is en
dat van verschillende zijden als on
voldoende zee war r dig voor een der
gelijk doel wordt beschouwd?
Is het juist, dat aan de vluchte
lingen, die uit vluchtelingenkampen
in Nederland aan boord van het
schip zijn gebracht, onvoldoende in
lichtingen zijn verstrekt omtrent het
doel van de reis en omtrent de in
richting van het schip?
Heeft, de regeering in verhand met de
reis van de „Dora" aan den opperrab
bijn Sarlouis eenige toezegging gedaan.
Zoo ja. hoe luidt die toezegging dan?
Wil de regeerine. gezien de gevaren
voor het leven van honderden emigran
ten wegens een zeereis op het oude
kolenschip de „Dora", bevorderen, dat
aan do passagiers van de „Dora" ten
spoedigste toestemming wordt verleend
aisnng desgewenscht in Nederland terug
te keeren?
Wil do regeering de toezegging geven,
dat zij dergelijke reizen niet meer toe
staat alvorens zekerheid van landing
voor de passagiers is verkregen en al
vorens vaststaat, dat dragelijke verhou
dingen voor het vervoer op de schepen
kunnen worden geboden?
Twee maanden gévangenis-
straf geëischt
's-GRAVENHAGE, 25 Juli. Van
daag hadden zich voor het Hoog Mili
tair Gerechtshof eenige soldaten te ver
antwoorden aan wier onvoorzichtig op
treden het te wijten is geweest, dat een
kameraad ernstig letsel bekwam, ter
wijl in één geval zelfs de dood van het
slachtoffer intrad. Het was de gewoon
dienstplichtig soldaat J. S. bij het acht
ste regiment veldartillerie te Lent, die
op 11 April van dit jaar met een kame
raad gestoeid had, waarbij S. een gela
den revolver in de hand hield. Spelen
derwijs drukte hij de revolver ter hoog
te van de maagstreek tegen het lichaam
van zijn kameraad aan, waarop het wa
pen plotseling afging en de ander doo-
delijk werd getroffen.
Wegens het veroorzaken van dood
door schuld heeft S. zich voor den
krijgsraad te 's-Hertogenbosch te ver
antwoorden gehad en is deswege tot
één maand gevangenisstraf veroordeeld.
De advocaat-fiscaal bij het Hoog Mi
litair Gerechtshof, voor welk college S.
vandaag in hooger beroep terecht stond,
eischte verzwaring van de door den
krijgsraad opgelegde straf tot twee
maanden gevangenisstraf.
De uitspraak van het Hof volgt later.
Volgens De Tijd zal tegen het einde
van deze week het tweede gedeelte van
het Erfpachtsrapport gereed zijn.
Zooals men weet behandelde het eerste
gedeelte van het rapport de verhouding
tusschen den Wethouder en den Raad
en tevens het optreden van de raads
leden, die bij de erfpachtsaffaire be
trokken waren.
Verder werden drie voorname be
schuldigingen n.l. die. inzake de school
aan de Marnixstraat, de Joodsche
Bouwvereeniging en de Hoogbouw
Landlust door de commissie onder de
loupe genomen, waarna de conclusies
werden vastgesteld.
In het tweede gedeelte worden nu
alle andere gevallen besproken en-van
afzonderlijke conclusies voorzien.
Deze conclusies kunnen echter niets
meer veranderen aan de ongunstig lui
dende eindconclusies en het tweede ge
deelte van het rapport schijnt daar
trouwens ook geen enkele aanleiding
toe te geven.
Het volledige rapport zal in de spe
ciale raadszitting van Dinsdag 29 Aug.
worden behandeld.
Het theoretische gedeelte, dat de wen
ken zal geven over de wijze, waarop
de erfpachtsuitgifte kan plaats hebben
zonder aanleiding te geven tot onaange
name geruchten als thans het geval is,
zal eerst later kunnen verschijnen, dus
niet meer door den zittenden Raad wor
den besproken.
r -
Reeds na bestaat voor paleis Soestdijk een meer dan gewone
belangstelling in verband met de aanstaande blijde gebeurtenis in
het Prinselijk Gezin. Vele vacantiegangers kunnen het paleis niet
passeer en zonder even te blijven staan en naar het witte ge
bouw te turen.
AMSTERDAM, 25 Juli. De Raad
voor de Scheepvaart heeft vanmor
gen een onderzoek ingesteld naar de
oorzaak van de moeilijkheden, die
men aan boord van het ruim 7000
ton metende motorschip „Tosari"
van de Rotterdamsche Lloyd heeft
ondervonden met de motor op de
reis van Colombo naar Penang in
Juli van het vorige jaar.
Met regelmatige tusschenpoozen -
zoo verklaarde de hoofdwerktuigkun
dige aan boord van de „Tosari", die
als getuige werd gehoord hebben zich
van April tot en met Juli 1938 storingen
van den motor, een 8 cylinder enkelwer-
kende 2-takt Schelde-Sulzer-motor met
luchtverstuiving, voorgedaan.
Voortdurend liepen de kruk- en as
metalen warm en wat men ook deed,
steeds liepen de metalen opnieuw warm,
moest worden gestopt of met vermin
derde snelheid worden gevaren en hoe
men ook zocht, een oorzaak van deze
ellende kon niet worden vastgesteld. Op
20 Juli liepen plotseling alle hearing-
en krukpenmetalen uit, waardoor de
motor geheel onklaar werd en het schip
hulp vroeg en kreeg. Het werd eerst
naar Sabang en toen via Singapore naar
Batavia gesleept, waar een voorloopige
voorziening werd getroffen. Met zeer
verminderde snelheid is de „Tosari" er
later in geslaagd om zonder moeilijk
heden naar Nederland te varen.
Ook de scheepvaartinspectie stelde een
nauwgezet onderzoek naar de oorzaak
der vreemde verschijnselen in. De in
specteur Den Hollander is daarbij tot de
conclusie gekomen, dat de oorzaak naar
zijn oordeel noch gezocht moet worden
in het feit. dat de assen niet in de lijn
hebben gelegen, noch in de meer of
mindere goede werking van eenig on
derdeel van den motor. Ook moet als
oorzaak niet worden aangemerkt het
's-GRAVENHAGE, 25 Juli. De
25-jarige brandstoffenhandelaar M.
J. .de G. heeft zich op 24 Mei van
dit jaar bij den directeur van een
cliché-fabriek vervoegd en prijsop
gave van clichés gevraagd. In den
loop van het gesprek kwam de G.'s
werkelijke bedoeling naar voren en
dat was n.l., dat hij cliché's van de
vóór- en achterzijde van een bank
biljet van f 10 wilde hebben. Eerst
zeide hij die voor reclamedoeleinden
noodig te hebben, maar toen de di
recteur daarvan niets wilde weten,
kwam hij met de volle waarheid
voor den dag: hij zat in financieele
moeilijkheden en wilde daaruit ko
men door valsche bankbiljetten te
vervaardigen.
De directeur weigerde verontwaardigd
deze opdracht, temeer nog, daar hij het
zeer minderwaardig achtte iets te doen,
waardoor tal van „kleine luvden" zou
den worden gedupeerd.
,fDan wil ik ook wel bankbiljetten
van 100 maken", had de G. daarop
uitgeroepen en hij had er wel 500
voor over gehad. De directeur bleef wei
geren en toen de G. bleef aandringen,
haalde de directeur de politie er bij.en
de G werd gearresteerd.
Heden stond hij voor de rechtbank te
's-Gravenhage terecht. Hij hekende vol
ledig. doch verklaarde de feiten begaan
te hebben onder invloed van slechte
vrienden. Er kwam echter een Ieelijke
factor bij. De directeur zat financieel
nogal krap en er liep nog een vordering
tegen hem over een auto. Deze vorde
ring heeft verdachte, in samenwerking
met een vriend, trachten uit te buiten
door den directeur te dwingen de mis
dadige opdracht te vervullen.
In verhand hiermede, en omdat mis
drijven tegen de Nederlandsche munt
zeer zwaar moeten worden gestraft, kon
de officier van justitie mr. Cohen Ter-
vaert, geen gedeeltelijk voorwaardelijke
straf eischen, waartoe een reclassee-
ringsrapport, dat over verdachte is uit
gebracht, concludeerde.
De eisch luidde een jaar en twee
maanden gevangenisstraf.
De verdedigster, mej. mr. J. J. L. Tim
mer, bepleitte clementie.
Uitspraak 8 Augustus.
Nederlandsche ambtenaar
op congres van „Kraft durch
Freude"
Het Tweede Kamerlid Amelink heeft
aan den minister van Sociale Zaken de
volgende vragen gesteld;
Is het juist, dat op het eenige dagen
geleden te Hamburg gehouden congres
der door het Duitsche „Arbeitsfront" ge
stichte organisatie „Kraft durch Freu
de", op welk congres is medegedeeld,
dat. voor het komende jaar door don
leider der organisatie het parool zal
worden uitgegeven „Krachtige mannen
en mooie, bevallige vrouwen", door den
heer G. W. F. van Hoeven, referendaris
aan het denartement van Sociale Zaken,
namens de Nederlandsche delegatie,
goede wenschen zijn aangeboden?
Indien dit juist is. was de heer van
Hoeven dan on dit congres aanwezig
in zijn kwaliteit als Nederlandsch amb
tenaar en directeur van den socialen
ieugddienst?
Is de minister niet van oordeel, dat
het ongewenscht moet worden geacht,
dat de directeur van den socialen jeugd
dienst in zulk een nauw contact staat
met pen hnitenlandsche organisatie, te
genover wier beginselen en idealen een
groot, deel van het Nederlandsche volk
sterk afwijzend staat?
niet voldoende toezicht van het bedie
nende personeel. Het meest voor de hand
liggende is naar de meening van dezen
deskundige, dat de smeerolie de schuld
van de narigheden is geweest. Zij zou
een te hoog zuurgehalte hebben gehad.
Een andere deskundige is evenwel tot
de conclusie gekomen, dat de oorzaak
moet worden gezocht in de wijze van
koeling der zuigers en van de smeer
olie. Het zwavelgehalte der olie was vol
gens dezen deskundige te hoog.
Uit de verdere verklaringen van den
hoofdwerktuigkundige bleek, dat
olie, die gedurende de ongeluksreis werd
gebruikt, afkomstig was uit San Fran
cisco. Op de terugreis naar Nederland
werd olie uit Singapore gebruikt en
toen hebben de verschijnselen zich niet
meer voorgedaan. De getuige was even
wel van meening, dat. de smeerolie niet
de oorzaak kan zijn geweest.
De inspecteur-generaal voor de
scheepvaart wees op het feit, dat de ver
schijnselen alleen zijn waargenomen bij
den hoofdmotor, en niet bij de hulp
motoren. De laatste worden gekoeld in
de smeerolie, de hoofdmotor met water.
De oorzaak is naar sprekers oordeel te
zoeken in de samenstelling der smeer
olie. Zij heeft, waarschijnlijk door lek
kage van de zuigerkoeling in den hoofd
motor een te hoog zuurgehalte gekre
gen. Wanneer de hoofdmotor met olie
zou worden gekoeld, dan zou het naar
sprekers oordeel met de narigheid af-
geloopen zijn.
De Raad zal later uitspraak doen.
En deden zich tegoed aan den
wijnkelder van den baron
's-GRAVENHAGE. 25 Juli. F.en
kasteel te Vorden, dat tijdelijk door
den landheer was verlaten, vorm
de een dankbaar object voor de
manschappen van het in die plaats
gelegen grensbataljon. die er eens
gingen rondneuzen en kijken of er
wat van hun gading was. Dat was
er inderdaad. In den kelder vonden
ze een groote voorraad wijn, waar
aan de soldaten zich te goed deden.
Op den achtsten April van dit jaar
ging eerst een groepje van vier naar
binnen en toen deze zich aan den wijn
kelder van den baron te goed hadden
gedaan, vertelden ze het aan een ander
groepje van drie personen, die in gezel
schap van een der soldaten, die des
middags al was geweest, het feest her
haalden. Een achtste soldaat ging zelfs
zoover, dat hij uit het kasteel een dolk
mes met lederen étui ontvreemdde.
De krijgsraad te 's-Hertogenbosch
heeft ieder een gevangenisstraf van
drie weken opgelegd, met aftrek van de
preventieve hechtenis. Ten slotte was
nog in deze zaak betrokken de 21-jarige
sergeant-capilulant G. M. de J., die na
gelaten had rapport van de diefstallen
op te maken i ook de betrokken solda
ten niet heefi berispt, terwijl hij toch
kennis van het gebeurde had genomen.
Een der soldaten had speciaal bij hem
aangedrongen aan de zaak geen verdere
ruchtbaarheid te geven. Het was even
wel toch uitgelekt en de sergeant werd
door den krijgsraad tot veertien dagen
gevangenisstraf en verlaging tot den
stand van soldaat veroordeeld.
Deze zaken zouden heden in hooger
beroep voor het hoog militair gerechts
hof worden behandeld.
Aangezien evenwel één der soldaten
wegens ongesteldheid niet was versche
nen, werd de zaak tegen de zeven „wijn-
dieven" uitgesteld.
Tegen den dienstplichtig soldaat A.
P., dio het dolkmes heeft gestolen,
eischte de advocaat-fiscaal verzwaring
van de straf tot één maand gevangenis
straf. tegen den sergeant de J. werd be
vestiging van de straf geëischt
Het hof zal later uitspraak doen.
BEZICHTIGING VAN HET M.S.
„ORANJE"
AMSTERDAM. 25 Juli. De directie
der stoomvaart maatschappij „Neder
land" deelt mede. dat het m.s. Oranje
tot en met Zaterdag a.s. alleen te be
zichtigen is voor degenen, die reeds in
het hezit van een toegangsbewijs zijn.
Verdere toegangsbewijzen worden niet
meer verstrekt, daar de geheele be
schikbare tiid bezet. is. Na Zaterdag a.s.
is het m.s. Oranje voorloopig niet meer
te bezichtigen.
Nieuw alarmsysteem belt
automatisch de
politie op
AMSTERDAM, 25 Juli. In Enge
land bestaat reeds sedert een jaar een
door Scotland Yard en den telefoon
dienst geautoriseerd alarm-apparaat,
het „Burgot Alarm System".
De directie van Burgot Alarm Ltd.
heeft dezer dagen het toestel gedemon
streerd voor Amsterdamsche, Haagsche
en Rotterdamsche politie-autoriteiten.
Het betrekkelijk eenvoudige toestel,
waarvan de afmetingen gering zijn en
dat ergens in een kelder of op een zol
der van het tegen inbrekers te bescher
men gebouw wordt opgesteld,bestaat
hoofdzakelijk uit een telefoon-toestel en
een daarop gemonteerde pick-up van
een gramofoon.
Wanneer inbrekers hetzij met val
sche sleutels, hetzij door verbreking
zijn binnengekomen, wordt, doordat een
der vele onzichtbaar opgestelde contac
ten is aangeraakt, het ingenieuze toe
stel in werking gesteld. De draaischijf
van het telefoontoestel wordt door een
hefboom in beweging gebracht: een on
zichtbare hand draait het nummer van
het politiebureau.
Wanneer op het bureau de wacht
commandant de telefoon van de haak
neemt, hoort hij een duidelijke stem
zeggen: „Inbrekers zijn binnengekomen
in het kantoorgebouw van meneer X."
Daarna volgt het adres. Dit is de stem
van het onzichtbare en onhoorbaar on
gestelde toestel: de gramofoon, gemon
teerd op het telefoontoestel, is, direct
nadat het nummer was aangeslagen en
de microfoon op het politiebureau ter
hand was genomen, automatisch inge
schakeld. De plaat draait rustig tien
minuten voort: „Inbrekers zijn binnen
gekomen Bij de aanraking van
het volgende contact begint de waar
schuwing opnieuw. Ook op brand rea
geert het toestel. Door middel van in
het gebouw geplaatste thermostaten
wordt wanneer de temperatuur bo
ven een bepaalde hoogte stijgt de
„verklikker" in werking gesteld. Het
nummer van de brandweer wordt auto
matisch gedraaid en daar hoort de
brandwacht,, wanneer hij de telefoon
opneemt: „Brand brand in hd
gebouw van Y. waarna het adres volgt".
Referaten in plenaire ochtend
vergadering in Concert
gebouw
AMSTERDAM, 25 Juli. Met een
korte Godsdienstoefening geleid
door een Engelschen afgevaardigde
op de wijze, zooals die in de Engel-
sche „vrije kerken" gebruikelijk is,
is de wereldconferentie van Chris-
tenjeugd vanmorgen reeds vroeg
met haar eerste werkbijeenkomst in
het Concertgebouw begonnen.
Het voorzitterschap van de verga
dering berustte op dezen tweeden dag
bij Revi D. T. NSles, uit Cevlon. secre
taris van den wereldbond van Christe
lijke jongemannenvereenigingen. In de
plenaire zitting die gehouden werd na
de godsdienstoefening, werd aan de
orde gesteld het onderwerp: „Onze ver
schillende beginselen en onze gemeen
schappelijke roeping". De president der
vergadering en drie jonge afgevaardig
den hielden over dit onderwerp een re
feraat, n.l. mevrouw Miron uit Roeme
nië, ds. F. M. Kooyman. secretaris der
Nederlandsche Chr. Studentenvereni
ging, en dr. Paul J. Braistod, leider van
de Noord-Amerikaansche studentenvrij-
willigersbeweging. Rev. Niles gaf ais
grondtoon der uiteenzettingen aan:
Kerk beteekent de gemeenschap der
door God uit de wereld uitgeroepenen,
die dan weer door hem naar die wereld
teruggezonden worden. Wanneer men
hier probeert door te dringen tot de
diepste betcekcnis van de conferentie
spreuk: „Christus Victor" dan heeft
men daarvan later te spreken temidden
van het eigen volk met zijn eigen noo-
den en tradities.
Spreker gaf een korte uiteenzetting
van de positie van het Christendom in
het Oosten.
De drie andere sprekers gingen tel
kens van een ander middelpunt uit:
voor den Slaaf met zijn behoefte aan
mystiek is het de kerk, voor den Hol-
landschen vertegenwoordiger der „con
tinentale theologie" de bijbel, voor den
Amerikaan het leven, dit voor een jon
ge wereld zoo karakteristieke verlan
gen. De z.g. jonge kerken van Oost en
Zuid zouden daarnaast nog als aller
eerst op evangelisatie gericht, te ken
merken ziin. Het zal er. aldus de voor
zitter in ziin slotwoord, in deze dagen
om gaan die verschillende uitgangspun
ten ernstig nader te onderzoeken.
Het congres verdeelde zich daarna
over de vele bijbelstudieproepen, die in
nabij gelegen schoolgebouwen iederen
morgen samenkomen. On dezelfde wijze
zullen des namiddags geregeld bespre
kingen plaats hebben over de vragen
van kerk. volk, staat, gezin, volkeren
gemeenschap. economische orde en op
voeding. In deze besloten samenkom
sten moet de eigenlijke ontmoeting der
verschillende gezichtspunten plaats
hebben.
De tweede dag werd vanavond beslo
ten met een godsdienstoefening in het
Concertgebouw.
DE FJORDENRETS VAN DE
TARAKAN
AMSTERDAM. 25 Juli. - De Stoom-
aart Maatschappij Nederland deelt
mede. dat het m.s. Tarakan hedenmor
gen 25 Juli om 6 uur v.m. te Fjaerland
is aangekomen. De weersomstandighe
den zijn uitstekend en aan boord is al
les wel.
