Japan heeft thans
sterke positie
Danziger Senaat moet
houding wijzigen
zijn
Onwettige emigratie een
ernstig gevaar
Verklaring van
kolonel Koe
Tsjoengking ligt
thans
half in puin
Graf Zeppelin"
nabij Schotsche kust
gesignaleerd
170.000 Spanjaarden
nog in Frankrijk
Turksche manoeuvres
in Oost-Tracië
voor de vluchtelingen-beweging
Lord Winterton
optimistisch
Wereldgebeuren
Buitenlanders in concessies in China zijn
even zoovele eventueele gijzelaars
B1
Driejarig bewind
van Metaxas
Oude kunst te
Maastricht
Fa. M. R. N. OOSTERVEEN
LANGESTRAAT 42 TELEF. 6777
Ie BLAD PAG. 3
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ZATERDAG 5 AUGUSTUS 1939
Polen''s standpunt
Polen wil samenwerking
met landen met
vrije deviezen
WARSCHAU, 5 Aug. (Reuter).
Onlangs werd gemeld, dat de
Danziger Senaat overwoog alle
douanebelemmeringen weg te ne
men op goederen in het transito-
verkeer tusschen Danzig en Oost-
Pruisen. Intusschen heeft Polen
geantwoord op de jongste nota
van den Senaat, waarin deze pro
testeerde tegen de verwijdering
van de Poolsche douaneinspec
teurs uit de Amada-margarine-
fabriek, hetgeen geleid heeft tot
het verlies van de Poolsche markt
voor deze fabriek.
In zijn commentaar op de Poolsche
weigering een zeker aantal zendingen
haring uit de Vrije Stad toe te laten in
Polen, verklaarde de officieele Poolsche
woordvoerder, dat het geschil over deze
aangelegenheid ongeregeld blijft, daar de
autoriteiten van Danzig tot dusverre
hebben nagelaten een gedelegeerde te
zenden om er over te beraadslagen. Mij
verklaarde, dat de Poolsche regeering
thans het onlangs door de Vrije Stad uit
gegeven decreet inzake de bezittingen
van Joden bestudeert, met het oog op de
bescherming der rechten van Poolsch-
Joodsche burgers in Danzig.
Bij zijn terugkeer uit Londen heeft
kolonel Koe aan den vertegenwoordi
ger van PAT verklaard, dat men om
het mechanisme van de Britsch-Pool-
sche economische onderhandelingen
Ie begrijpen, rekening moet houden
met het feit, dat de verhouding in do
samenwerking tusschen Polen en
Groot-Brittannië is gewijzigd. Een
nieuw systeem van samenwerking
moest worden ingesteld tusschen Po
len en do landen met vrije deviezen:
Frankrijk, Engeland en de Vereenig-
de Staten.
De eerste besprekingen hebben reeds
een groot voordeel afgeworpen door Po
len in staat te stellen op crediet grond
stoffen te krijgen, terwijl andere resulta
ten in hot vooruitzicht staan. Polen doet
wat "het kan om de wegen tot verdere sa.
menwerking vrij te maken. Wanneer de
Britsche vrienden beter het leven van
het huidige Polen zullen kennen, zullen
zij geleidelijk hun samenwerking uitbrei
den, zoowel op particulier-economisch als
op internationaal gebied.
TOKIO, 5 Aug. (Domei).
Zaterdagmorgen heeft de Japan-
sche luchtmacht opnieuw Tsjoeng
king, den zetel der Kwo-Min-Tang
regeering, met bommen bestookt,
met name de Chineesche regee-
ringsgebouwen en de militaire
werken. Dit is de dertiende aanval
op Tsjoengking. Meer dan de helft
van de stad is thans volkomen
verwoest.
Tijdens den laatsten Japanschen
luchtaanval zijn vele bommen te
rechtgekomen in de wijk der buiten-
landsche consulaten. Het Britsche
consulaat is ernstig beschadigd, het
Duitsche vernield. Acht leden van
het Chineesche personeel van het
Fransche consulaat zijn gewond. Het
huis van den Franschen consulaats
dokter is eveneens verwoest. Hier
werden vier Chineesche bedienden
gedood. Twee Japansche vliegtuigen
zijn neergeschoten.
99
LONDEN. 5 Aug. (Reuter). Of
schoon men in officieele Britsche
verklaart, dat men zich over het be
richt, dat de „Graf Zeppelin" boven
de Noordzee ter hoogte van de Oost
kust van Schotland is gesignaleerd,
„weinig bezorgd" maakt, heeft het
verschijnen van het luchtschip de
belangstelling gewekt van het Brit
sche publiek, dat zich herinnert, dat
de laatste vlucht van de „Graf Zep
pelin" de propagandatocht boven het
Sudetenland in December 1938 was.
Een ambtenaar van het ministerie
van luchtvaart verklaarde overi
gens, dat ieder vliegtuig het volste
recht had, over de Noordzee te vlie
gen, mits het buiten de drie-mijls-
zöne blijft, zooals de „Graf Zeppe
lin" blijkbaar deed.
PARIJS, 4 Augustus In de Fran
sche concentratiekampen bevinden zich
op het oogenblik nog ongeveer 170.000
Spaansche vluchtelingen en wel in het
kamp van Barcarès 58.000 van St. Cy-
pre 14.000, van Argelcs 3000, van Bram
15.000, van Montolieu 15.000, van Agdc
15.000, van Vernet en Marzeres 15.000,
van Caylus 16.500, van Gurs 19.500;
daarbij komen nog 17.000 grijsaards en
vrouwen in de departementen van Zuid-
West-Frankrijk. Per week vertrekken
ongeveer 4000 vluchtelingen naar Span
je, zoodat het nog betrekkelijk lang
kan duren voor en aleer Frankrijk van
dezen last bevrijd is. Overigens hebben
zich in de laatste weken 20.000 Spaan
sche vluchtelingen bereid verklaard, tij
delijk in Frankrijk werk te verrichten.
Deze lieden worden thans voor militai
re werkzaamheden gebruikt.
IERSCH TERRORISME
DUURT NOG VOORT
LONDEN, 5 Aug. (Havas). De ïer-
sche terroristen hebben gisteren aan
slagen gepleegd te Preston, Halifax,
Biadford on Blackburn. Telkens is hier
sprake van postpakketten en brieven,
waarin een stof was gesloten, welke
van zelf ontbrandde. Deze aanslagen
hebben geen slachtoffers gemaakt en
de schade was slechts gering.
Gisteravond zijn vier Ieren, die uit
gewezen waren, naar Ierland scheep
gegaan. De minister van binnonland-
sche zaken heeft nog zeven nieuwe be
volen tot uitwijzing onderteekend. Miss
Ardina Sullivan, een 24-jarige dienst
bode. is de eerste lersche vrouw die uit
Engeland wordt gezet. Gisteravond
heeft zij zich te Holyhead ingescheept
voor Ierland.
GEEN MUTATIES IN DUITSCHEN
DIPLOMATIEKEN DIENST
BERLIJN, 5 Aug. (Havas). In tegen
spraak met zekere in het buitenland
verspreide berichten ontkent het minis
terie van buitenlandsche zaken, dat mu
taties in den diplomaticken dienst ten
aanzien van do posten te Parijs, Wash
ington en Warschau in het voornemen
zouden liggen.
RUSSISCH-AMERIKAANSCH
HANDELSVERDRAG
WASHINGTON, 5 Aug. (Reutor) -
De Sovjet-Unie en de Vereenigde Staten
hebben hun handelsverdrag voor d»*n
.tijd van een jaar verlengd.
ANKARA, 5 Aug. (Reuter) Alle
troepenafdeelingen van het eerste
Turksche leger zullen deelnemen
aan manoeuvres, welke van 15 tot
21 Augustus zullen worden gehou-
c!"i over een front van 60 K.M. in
het Turksche gedeelte van Oost-
Tracië, dat bij de Bulgaarsche grens
is gelegen. Gemeld wordt, dat het
mogelijk is, dat president Inönü het
laatste stadium der oefeningen zal
bijwonen.
Een 54-urige werkweek
voor Duitsche vrouwen
BERLIJN, 5 Aug. (Havas). In een
onlangs door het ministerie van arbeid
uitgegeven decreet wordt verklaard
dat „een werkweek van 54 uur voor
vrouwen normaal moet worden ge
acht". Hieraan wordt toegevoegd, dat
de werkdagen niet langer dan tien uur
mogen zijn. Dit is, aldus Havas, een
volkomen miskenning van het natio-
naal-socialistische beginsel, dat de
vrouw in het huishouden moet werken
en een inbreuk op de wet van den acht-
urigen werkdag, hetgeen wijst op het
thans in Duitschland heerschend ge
brek aan arbeidskrachten.
PLANNEN VOOR BOUW VAN SPOOR
LIJN IN NOORD-CHINA
TOKIO, 5 Aug. (Domei). Het minis
terie voor de spoorwegen en de Noord-
Chineesche spoorweg Mij. zijn voorne
mens een nieuwe spoorlijn aan te leg
gen in Noord-China, welke alleen be
stemd is voor goederenvervoer. Deze
spoorweg zal vertakkingen hebben
naar Tangkoe, Tientsin, Peking, Tatoen
en Soeanwa. Het werk moet in het na
jaar van 1941 gereed komen.
LINKS: Het Peruaansche vliegtuig van den dienst RomeLima, dat nabij Azem-
mour brandend is neergestort, waarbij twee der inzittenden om het leven kwa
men. RECHTS: De bemanning van het neergestorte Peruaansche vliegtuig. De
mecanicien leaza (links) en de commandant Canja (midden) vonden den dood.
De radio-telegrafist Villanueva (rechts) werd gewond
Het Lagerhuis verdaagd
tot October
LONDEN, 5 Aug. (Reuter). In
het Lagerhuis heeft Lord Winterton
gisteren do kwestie der Duitsche
vluchtelingen aangeroerd. Hij zeide,
dat het inter-gouvernementecle co
mité tc Londen vooral in de laatste
maanden groote vorderingen ge
maakt had, en dat het aantal uit
Duitschland vertrokken vluchtelin
gen sedert de oprichting van de
Evian-commissie verleden jaar, nu
150.000 bedroeg, welk getal hij be
vredigend noemde.
De Vereenigde Staten, zoo vervolgde
Winterton, hebben een jaarlijksch con
tingent opgenomen van 27.000 emigran
ten. In werkelijkheid hebben zij echter
meer vluchtelingen opgenomen, aange
zien aan tijdelijke touristen werd toege
staan te blijven. Het totale aantal was
vermoedelijk 40.000. Ook in Groot-Brit
tannië zijn op het oogenblik 40.000 Duit
sche vluchtelingen.
Winterton zeide dit een voldoende
antwoord te. achten op de beschuldiging,
dat de Britsche regoering niets doet. Het
Britsche koloniale rijk, Palestina en
Transjordanic uitgezonderd, heeft in de
#s maanden eindigend 31 Maart 1700
personen opgenomen.
Australië neemt jaarlijks gedurende
drie jaar 5.000 vluchtelingen op en Bra
zilië 11.000. Dit laatste land is bereid
er nog 8.000 meer" op te nemen.
Verwijzende naar het plan voor vesti
ging op groote schaal zeide Winterton,
dat het plan van Britsch-Guyana in het
a.s. najaar zou beginnen. Voorts zou
San Domingo groote gelegenheden voor
vestiging bieden. Het rapport van dc
Philippijnen was nog niet ontvangen,
doch, naar verluidt, zou dit gunstig zijn.
Eenige kans op vestiging bestaat cr in
Noord-Rhodesia en naar andere gelegen
heden voor vestiging op groote schaal
wordt gezocht.
Reeds zijn stappen ondernomen in
Duitschland om don toestand van de
Duitsche Joden aldaar tc regelen en
te verbeteren. De grootste schade,
aldus Winterton, welko men aan de
vluchtelingen-beweging kan berok
kenen, is dc onwettige immigratie
van vluchtelingen in ccnig land aan
te moedigen, inclusief Palestina.
Zeer veel last is hierdoor veroor
zaakt aan België en Nederland
en ook de Franschen en Zwitsers
hebben onder deze onwettige immi
gratie geleden.
Hiermede was bet debat over de
buitenlandsche politiek geëindigd en
ging het Lagerhuis tot October op reces.
Leden van het Engelsche parlement hebben een bezoek gebracht aan de marine
ven zich aan boord van de in de haven liggende onderzeeërs, om deze
basis Portsmouth. De bezoekers bege-
schepen van nabij te bezichtigen
ELANGRIJKE gebeurtenissen in de
internationale politiek, welke
minder spannende tijden diepen in
druk zouden maken, doch thans wel
haast onopgemerlet voorbijgaan, volgens
elkaar op. Wij noemen slechts enkele
feiten, welke de wereldpers welhaast
„voor kennisgeving heeft aangenomen"
de verlenging van het mandaat der
thans zittende Fransche Kamer met twee
jaar, de uitlevering van het in Frankrijk
gedeponeerde Spaansche goud aan de
regeering-Franco, het verwerven door
den Spaanschen phalanx van een over-
heerschende positie in het huidige Span.
je, de reis van Bulgaarsche Kamerleden
naar dé Sovjet-Unie. Het is slechts een
greep uit veie gebeurtenissen van het
grootste belang, die toch haast onopge
merkt voorbijgaan, omdat alle aandacht
uitgaat naar het verloop der Britsch-Ja-
nansche besprekingen te Tokio en der
Britsch-Fransch-Russische besprekingen
te Moskou, welke nauw verbonden zijn
met de problemen, welker oplossing van
de grootste heteekenis is voor het behoud
an den vrede in Europa en in het Verre
Oosten.
Gelukkig blijven wij in het stadium
der besprekingen, instede van te geraken
in het stadium der incidenten. Naarmate
echter de besprekingen voortduren, en
het zekerder wordt of deze al dan niet
zullen voeren tot positieve resultaten,
worden de posities der groote mogendhe
den meer bepaald. Zoo heeft Chamber
lain het thans ondubbelzinnig moeten
uitspreken, dat de Europeesche proble
men op dit oogenblik voor Groot-Brittan
nië prevaleeren boven de Oost-Aziatische.
Hetgeen niet zeggen wil, zoo duidde de
Britsche premier voorzichtig aan, dat
Groot-Brittannië niet te eeniger tijd de
rekening zal willen presenteeren voor
het thans in het Verre Oosten geleden
prestige-verlies. Tusschen willen en kun
nen ligt echter vooral voor Engeland on
der de huidige omstandigheden een zeer
breede marge.
Het antwoord van Japan op de Brit
sche uitlatingen bestaat uit een verscher
ping der blokkade van de concessie te
Tientsin. Ook heeft de Japansche lucht
macht weer eenige hevige luchtaanvallen
gedaan op Tsjoengking, den zetel der
Kwo-Min-Tang-regeering. Tevens zijn er
anwijzingon voor, dat sterke troepen-
deelen uit Midden-China zijn terugge
trokken en geconcentreerd nabij Kanton
om druk te kunnen uitoefenen op de
Britsche kroonkolonie Hongkong. In hoe
verre men hier met feiten te maken heeft
valt niet na te gaan. Het lijkt echter niet
onwaarschijnlijk, dat de Japansche mili
tairen ook Hongkong „onder druk" wen:
schen te zetten.
Openlijk bedreigt men elkaar thans
zoowel aan Britsche als Japansche zijde.
Tegenover de blokkade der Britsche con
cessie te Tientsin, de anti-Britsche be
toogingen in Japan en Noord-Clvina
dc dreigende bewegingen van liet Japan
sche leger stellen dc Britten bij monde
van Chamberlain en Halifax waarschu
wingen, dat ook Engeland wel eens zou
kunnen overgaan tot een opzegging van
het handelsverdrag met Japan, en dat de
Britsche vloot wel eens naar het Verre
Oosten gezonden zou kunnen worden.
Maar do Japanners hebben onmisken
baar de sterkste positie. De in de conces
sies te Tientsin en Sjanghai vertoevende
Engelschcn zijn even zoovele gijzelaars,
want ondanks de aanwezigheid van
eenige duizenden Britsche troepen zijn
deze concessies natuurlijk niet tc verde
digen tegen de ter plaatse overmachtige
Japanners, wanneer deze een bezetting
dezer concessies zouden willen forccercn.
Het is begrijpelijk, dat de Britsche regee
ring, zooals Chamberlain ook openlijk
verklaarde, beducht is voor het lot der
buitenlanders in C.bina, mocht het tot
ernstige moeilijkheden met de Japanners
komen, en tot het uiterste wil gaan om
een noodlottig conflict te voorkomen.
ATHENE, 5 Aug. (Reuter). In het
stadion te Athene is door circa 60.000
aanwezigen hulde gebracht aan gene
raal Metaxas, ter gelegenheid van den
derden verjaardag van diens autoritair
bewind. Door geheel Griekenland wor
den thans dergelijke herdenkingen ge
vierd.
MILLARD E. TYDINGS DEMO
CRATISCH CANDIDAAT
BALTIMORE (Maryland), 5 Aug.
(Reuter). Senator Millard E. Ty-
dings van Maryland is de eerste demo
cratische candidaat voor het president
schap. Hij heeft een voorstel van de
plaatselijke politieke groep goedge
keurd om te zijnen behoeve een cam
pagne in te zetten voor een benoeming
in 1940. Tydings is 49 jaar oud.
PETROLEUMGEBIED ONTDEKT
IN HONGARIJE
BOEDAPEST. 5 Aug. (Havas). Bij
Zala in de nabijheid van Magyer Szent
Miklós is een petroleumgebied ontdekt,
dat zich uitstrekt tot. hctBalato-meer.De
petroleum ligt op 2500 M. diepte. Om
trent de ontginning is nog geen besluit
genomen. In hetzelfde gebied is een
rijk steenkoolbekken ontdekt.
KUNSl
Zeldzame bezienswaardig
heid
MAASTRICHT, 4 Aug. De Limburg-
sche Kunstkring is er, dank zij de wel
willende medewerking van bekende
scliilderijenbezittors als de heeren D. G.
van Bcuningcn te Rotterdam en B. de
Geus van den Heuvel te Amsterdam,
het gemeentebestuur van Maastricht,
liet Geschied- en Oudheidkundig Ge
nootschap en eenige kunstkenners, die
een gedeelte hunner verzamelingen wil
den afstaan, in geslaagd te Maastricht
een tenoonstelling van Oude Kunst te
organiseerenj welke in het Zuiden van
ons land tot dc grootste zeldzaamheden
kan worden gerekend.
In het Stedelijk Museum zijn nl. bij
eengebracht stukken uit de school van
Jan van Eyck, tcekeningen van dezen
meester z.elf, van Jan Prevost, bekende
kunstwerken van Jeroen Bosch. Pieter
Brueghel dc Jonge, fraaie stukken van
Aert de Gelder, Dirk Hals. Adriaan en
Isaac van Ostade, J. van Goyen, teeke-
ningen van Leonardo da Vinei, Correg-
gio, Rafael, Rembrandt, Rubens. Ter-
horgh, bekende werken van Ruysdael,
Guill. van Aelst, Bartli. v. d. Helst, W.
v. d. Velde enz. Als merkwaardigheid
prijkt ook op deze expositie een trip-
tychon, een uniek voorbeeld van Neder-
landschc schilderkunst vóór Jan van
Eyck, dat uit dc verzameling van den
Hertog van Norfolk in de collectie van
den heer D. G. van Beuningcn is over
gegaan.
De tentoonstelling is een zeldzame be
zienswaardigheid. welke Vrijdagavond
door den wethouder J. Schaepkens van
Riempst, loco-burgemeester, is geopend.
De schilderijen en teekeningen. die
hier aanwezig zijn, vertegenwoordigen
een waarde van ongeveer een millioen
gulden.
Het menu voor Maandag
Voor de koffietafel
Hard gekookte eieren met tomaten.
Bereiding: Kook 4 eieren hard, pel
ze en snijd ze in plakjes, schil 4 tomaten
en snijd ze in kleine stukjes, pluk de
slablaadjes eveneens in kleine stukjes
en roer eieren, tomaten en sla door ei"
kaar met 1 eetlepel azijn, 2 eetlepels
slaolie, een snufje peper en zout. Geef
er desgewenscht mayonnaise bij.
Voor de middagtafel
Gehakt
Stoofsla
Aardappelen
Kruisbessencompóte.
Bereiding: Wasch 1 kg. kruisbessen
en verwijder blaadjes en steeltjes. Breng
1 kopje water aan den kook met 1 ons
basterdsuiker, en laat ze hierin zachtjes
koken; wrijf ze door een zeef, doe er
het sap van 1 citroen bij en neem de pan
van het vuur. Roer er een uitgeklopte
eidooier door. en daarna het stijfgeklop
te eiwit. Laat de massa koud worden
en dien ze op in een compote-schaal
met biscuits.
VOOR DE REIS:
doozen bonbons
doozen chocolade
blikjac gesorteerde biscuits
blikjes gesorteerde koekjes
blikjes gebraden vleesch
uitgesneden vleeschwaren.
MARKTBERICHTEN
FRUIT- EN GROENTENVEILINg
AMERSFOORT, 4 Aug. Perziken
3—12, Reine Vic. 19—31, kruideniers 6—
9, suikerpeer 3452. roode bes 410,
morellen 68, Yellov 512, val-appelen
24, meloenen 1224, wijnpruim 910,
kruisbes 2835, Eld. blauwe 5980, kro
zen 4057, druiven blaüw 1724, witte
druiven 2527, tomaten 20—27, augur
ken 210, peterselie 68, selderij 817,
look 6—3, sla 13i5, groene kool 3751,
andijvie 1025, tuinboonen 26—27, dub
bele boonen 810, snijboonen 1416,
stokboonen 916, bloemkool 411, pos
telein 2340, wortelen 2551, uien 25
50, roode kool 1823. doperwten 8—15,
komkommers 12—33, pronkers- 47, bie
ten 1322, spitskool 28—30, rabarber 14
—25.
EIER VEILING
AMERSFOORT, 3 Aug. Aanvoer
pl.m. 53.000 stuks, witte eieren 3.75—
4, bruine 44.20, eendeieren 3, kal
koeneieren ƒ6.
Buitenlandsch weeroverzicht
Ons land blijft nog steeds onder in
vloed van de depressie, welke geduren
de Woensdag en Donderdag van Schot
land naar Frankrijk is getrokken, en
zich Vrijdag en vandaag weer in tegen
gestelde richting beweegt. Gisteren
bracht zij in den middag en avond in
het Zuiden en midden van ons land re
gen en onweer, zoodat weer vele sta
tions groote hoeveelheden neerslag mel
den.
Hedenmorgen meldt Den Helder nog
zwaar onweer, waarbij 23 mm regen
viel. De Bilt had 15, Maastricht 12, Vlis-
singen 10 mm. Ook het Oosten van En
geland kwam weer onder invloed van
de depressie, vooral in de omgeving van
Londen is veel neerslag gevallen. Over
Engeland en Scandinavië ligt een rug
van hoogen luchtdruk, die een verbin
ding vormt tusschen het hoogedrukge-
bied bij dc Azoren en het maximum bij
de randstaten. Thans daalt de lucht
druk weer over de Britsche eilanden.
In Noord-Scandinavië viel gisteren
nog lichte regen. Over het algemeen is
de temperatuur hier gestegen.
De depressie, welke gisteren bij Groen
land gelegen was, verplaatst zich lang
zaam in de richting van IJsland.
Op den Oceaan bewegen zich koele
luehtmassa's, in de richting van de
Britsche eilanden. Deze hebben IJsland
reeds bereikt.
