Wie is de beste film-detective?
PIU^XI
Economische opleving
is eenzijdig
Het illuster voorbeeld van
„thi
in man won
het
Misdaad als probleem en
als gezelschapsspel...
DE SPAARPOT
VAN JACKIE
COOGAN
De gulden heeft
zich hersteld
rv^ misdadigheid hoe verfoeilijk ook overigens oefent een merkwaardige
J aantrekkingskracht op de niet-misdadige menschheid uit: het avontuur, de span
ning, de zonderlinge en meestal romantische omgeving zijn een wereld, waarin
iedereen op zijn tijd zich graag een oogenblik weg-fantaseert. Het zou wel eens interes
sant zijn om na te gaan hoeveel detective-romans er jaarlijks gelezen worden en hoeveel
nieuwe er in eenzelfde tijdsverloop worden geschreven. Ze vormen een ontspanningsstof,
waar rijk en arm zich mee bezig houden en die vaak een zekere „geestelijke gym
nastiek" bevatten, waarvan ook de meest ontwikkelden onder ons het nut niet ont
kennen, evenmin als zij een partij schaak of een spelletje bridge af zullen wijzen. Een
goede detectivegeschiedenis is niet alleen opwindend en meesleepend, maar dwingt
haar lezer ook dot een geestelijke paraatheid, waarin noch plaats is voor de hevige
vervoeringen eener dichterlijke romantiek, noch voor de tot peinzen stemmende uitingen
van droeve tragiek. Een goede detectivegeschiedenis is als een blad van koolzuurhoudend
bronwater, waar dê lezer frisch en nuchter weer uit te voorschijn komt.
De wereld
van
de fil
um
ER is uiteraard, sinds den tijd, dat
Sir Arthur Conan Doyle zijn we
reldberoemde en nooit geëvenaarde
romans over Sherlock Holmes schreef,
heel wat kaf tusschen het koren geko
men. Sherlock Holmes is met zijn onaf
scheidelijke dokter Watson een unieke
verschijning geweest, een ridderfiguur
tusschen de in menig opzicht hurgcrlijk-
bezadigdo mcnschen van het Victoriaan-
sche tijdperk.
Sherlock Hol
mes is d de-
tectivefiguur.
de verpersoon
lijking van een
ascetisch con
cent ratiever-
mogert, van een
verbluffend
scherp denk
vermogen.
Maar hij is
meer, hij was
een mcnsch. een dichter zelfs in som
mige opzichten, iets waarvan zijn ..ge
liefkoosde viool" het symbool was.
De verdienste van den schrijver van
deze knappe geschiedenissen is ook
vooral deze geweest, dat hij teveel ro
manticus was om eenzijdig te blijven.
Ook de „andere" figuren: de misdadigers
en de nevenpersonen, waarmee zijn
hoofdkarakters in aanraking komen wa
ren levend getypeerd en hadden hun
eigen menschel ijk en soms tragisch le
ven.
Deze romans zijn het begin geweest
van een welige detectiveroman-cultuur,
die varieerde van Nick Carter tot Geof-
frv Giii' toe en die eindelijk weer een
toppunt bereikte in de romans van den
onvolprezen Edgar Wallace.
WAT DE FILM DEED
DE film is niet achter gebleven in
het scheppen van detectivefilms
en heeft ze gepeperd met sen
satie. aangelengd met suikerzoete ro
mantiek of gekleed in historische ge
waden opgediend, in alle soorten en
formaten. Ze volgde gewoonlijk de be
staande literatuur vlak op den voet en
liet zooals haar aard is niet na, het
een en ander flink aan te dikken en
daardoor vaak niet erg geloofwaardig
meer te maken. Hoewel er uitstekende
dectivefilms zijn gemaakt, spannend en
sterk van makelij, is er toch een heel
groote veel te groote catagorie, die
een vergelijking met de detectivelitera
tuur niet niet gunstig gevolg kan door
staan.
De doorsnede-dectetive film bleef over
het algemeen volkomen aan de opper
vlakte, haar figuren waren schimmen
zonder mcnschelijk leven, ze leefden bij
de gratie van het avontuur en de sen
satie alleen.
Groote figuren heeft de film er maar
enkele gevormd: Charlie Chan, is de
meest bekende, die echter Voor een groot
gedeelte op de onbetwistbare charmes
van zijn eigen persoonlijkheid heeft ge
bouwd en zijn geschiedenissen rijkelijk
doorspekte niet bloemrijke en grappige
kwasi-chinecsche wijsheden, in een
bloemrijke taal voorgedragen. Mr. Moto
fs populair om zijn feilloozo manier van
Yu Yitsu worstelen en zijn goochelen
en inspecteur Hornloigh alias Vlijm
scherp is als filmfiguur nog in op
komst, evenals „The Saint", die half-
misdadiger, half-detective is en bij ons
filmpubliek nog weinig bekend kon wor
den.
DETECTIVE-ECHTPAREN
TOEN de detective-film-fiRuren steeds
weer schabionen werden in een
soort intelligenliespel, waarin alle
emoties behalve de spanning werden
verwaarloosd, heeft op een keer een re
gisseur, die naar variatie zocht een vin
ding gedaan, die miljoenen waard was:
hij schiep „The thin man" en dat was
een nieuwigheid, waar de menschen op
af vlogen. Het was nog juist een detec
tivegeschiedenis, maar op den rand van
een moderne huwelijkscomedie. Er was
spanning genoeg, maar ze werd nooit
bitter en groeide eerder uit tot. een
Wijlen Charlie Chan, een van de wei
nige standaarddetectivefiguren van
het witte doek
clownerie dan tot de grimmige conse
quentie van een grimmig noodlot. De
humor staat hier altijd weer op den
voorgrond en de misdaad is zoo lang
zamerhand geen sociaal probleem meer,
geen gevaar, dat door zwoegende en ver
bitterde lieden wordt bezworen, maar
een soort bridgeprobleem. heel interes
sant en spannend, maar méér niet.
Een typisch verschijnsel, dat tvpee-
rend is voor onzen tijd, waarin het pu
bliek zoo beu is van moeilijkheden en
zorgen, dal liet in zijn bioscoop zoo
weinig mogelijk te doen wil hebben met
de onverbloemde ernst van hel leven
zelf.
Zoo hebben William Powell en
Myrna Loy verschillende films in
hetzelfde genre kunnen maken en ande
ren hebben het hun nagedaan. Joan
Blondell en Melvvn Douglas
maakten er in ..There's that woman
again" heelemaal 'n comedie van. Jack
Buchanan en G o o g i e Withers
hebben al twee films in een soortgelijk
genre gemaakt en or zijn or nog meer
op komst. „This man in Paris", met
Barry K. Barnes en Valeric
Hobson (een Engelsche werk) is e'en
soort opvolger van „This man is news"
TJ EBZUCHT is de drijfveer die de
jQ meeste detective films als grond
slag hebben de brandkast is
het veel begeerde doelwit der misda
digers in minstens even vele gevallen
(Foto uit „The saint strikes back" van
R.K.O.).
„Thin man". William Powell lost een
van zijn mysteries op in avondtoilet..
terwijl Mr. Moto. zijn fameuse Ja-
pansche collega, her meer in Yiu Yitsu
zoekt
en komt ook sterk overeen met de
„Thin man" avonturen. „Fast and
Loose" met Robert Montgomery
en Rosalind Russe 11 is meer aan
den sensationeelen kant en „What a
woman" is een navolging van „There's
that woman again" (Altijd die vrouw).
Ook Kay Francis speelt met James
Stephenson zoo'n moderne detecti
vefilm „King of the underworld", maar
die staat veel meer aan den kant van de
gangstergeschiedenissen.
Toch zal Sherlock Holmes nog een
keer tot leven komen in de film en wel
in een werk van Fox, waarin Basil
R a t h b o n e de fameuse detective zal
spelen.
Of we daarmee weer naar de oor
spronkelijke soort detectivegeschiedenis
sen zullen tcrugkeeren?
P.
FILM HELPT POLITIE
Bij de Olympische spelen in Berlijn
hebben we kennis gemaakt met een
vernuftige methode om de uitslagen
van wedstrijden door middel van films
vast te stellen. Op de filmstrooken,
waarop de kampioenen voorkwamen
werd namelijk tegelijk het beeld van een
chronometer vastgelegd cn op die ma
nier was twijfel uitgesloten. Dc Ameri-
kaansche politie heeft dit idee in prak
tijk gebracht bii het achterhalen van
overtreders van snelheids-geboden. Met
het beeld van een rijdende auto wordt
dat van den snelheidsmeter van de poli
tieauto vastgelegd en als dat filmpje
voor den rechter vertoond wordt zal er
wel weinig twijfel meer bestaan aan de
schuld van den verdachte.
WAT DEANNA VERDIENT
Deanna Durbin heeft haar contract
met Universal verlengd en zal de
eerstkomende vijf jaren in totaal onge
veer een millioen verdienen. Bovendien
krijgt ze per film goed of slecht 25000
gulden
NOG MEER NOTRE DAME
Blijkbaar in navolging van de groote
film, welke R.K.O. op het oogenblik aan
het maken is: „De klokkenluider van
Notre Dame", met Charles Laughton in
de hoofdrol, hebben ook Warner Bro
thers een geschiedenis over de Notre
Dame op stapel gezet: ..The spirit of
Notre Dame". Pat O'Brien speelt de
hoofdrol.
MAE WEST FILMT WEER
Mae West zal in het najaar een film
maken, samen met W. C. Fields. De
twee satyristen zullen aan elkaar ge
waagd zijn.
Nieuwe wet voor de
studio-kinderen
DE eerste wet, welke zich bemoeide
met de kinderen, die in de
Amerikaansche filmstudio's wer
ken, is er reeds lang. Zij bepaalt, dat de
„wonderkinderen", zoolang ze nog den
leerplichtigen leeftijd hebben door hun
werk in de ateliers heelemaal niet vrij
gesteld zijn van lezen, schrijven en re
kenen, hetgeen ertoe geleid heeft, dat
aan de meeste studio's speciale onder
wijzers verbonden zijn, die de filmkin
deren in hun vrijen tijd les geven.
De zorg voor de filmende jeugd is
thans met een nieuwe wet verrijkt die
de volgende maand in Californië van
kracht zal worden. De directe aanlei
ding daartoe is het opzienbarende en
alles behalve fraaie proces geweest, dat
Jackie Coogan tegen zijn eigen ouders
heeft gevoerd. Deze knaap had in zijn
jonge jaren duizenden en duizenden ver
diend, met zijn kinderrollen (herinner u
„The Kid") en' de filmmaatschappijen
hadden zijn gage, zonder verder aan
moeilijkheden te denken, rustig aan zijn
ouders uitbetaald. Toen Jackie een Jack
geworden was en hij meerderjarig werd
zei hij op een gegeven dag tot zijn
ouders: geef mij nu mijn geld eens.
Maar de ouders zeiden neen en betoog
den in het weerzinwekkende proces, dat
volgde, dat zij het volste recht hadden
het geld, dat hun kind. verdiend had zelf
te houden. Bovendien kwam nog vast te
staan, dat het grootste gedeelte al opge
maakt was.
Deze bittere ervaring heeft blijkbaar
de autoriteiten wakker geschud en in de
nieuwe wet wordt thans bepaald, dat de
ouders geen geld mogen aannemen,
wanneer niet de rechter eerst vastge
steld heeft welk deel van de verdiensten
van het minderjarige wonderkind voor
hemzelf gereserveerd zal blijven. Er
wordt dan onder regeeringstoezicht een
spaarpot gevormd, welke het kind pas
krijgt, als het volwassen is geworden.
Het systeem is al niet nieuw meer, want
verschillende kinderen werkten al onder
dergelijke condities. Freddie Bartholo
mew, die onder voogdij van zijn tante
staat. Shirley TemplerJane Withers en
Deanne Durban hebben alle een con
tract, dat hun bij hun meerderjarigheid
de rechten op hun eigen geld verzeke
ren.
Strijd tegen communisme
en nationaal-
socialisme
PAUS PIUS XI heeft de leiding der
Roomsch-Katholieke Kerk in han
den gehad in een tijdperk, dat in
vele landen voor die kerk en haar aan
hangers ernstige moeilijkheden met zich
bracht. Hij stond dan ook voor de nood
zaak om met kracht op te treden tegen
de gevaren en de belagers van het
Roomsch-Katholicisme en zijn instellin
gen. Het was vooral tegen het communis
me en het nationaal-socialisme. dat Pius
XI zijn aanvallen richtte. Het Italiaansche
fascisme liet hii betrekkelijk buiten schot.
WILHELM SOLZBACHEH heeft in
een onlangs gepubliceerd ge
schrift 1) eene poging gedaan *om
Pius XI te schetsen in zijne verdiensten
als verdediger der mensciielijke persoon
lijkheid. Hij heeft eene diepgaande stu
die gemaakt van 's Pausen uitspraken
allocuties, briéven en encyclieken en uit
dit alles materiaal geput voor zijne zij
het niet met zooveel woorden uitgespro
ken stelling, dat Pius XI eigenlijk dc
grootste en meest principiëele bestrijder
is geweest van communisme en natio
naal-socialisme. Het boek omvat veel ma
teriaal, dat zeker Ier adstructie van Solz-
baoher's stelling nuttige diensten kan be
wijzen. Overtuigend is het daarom ech
ter, althans voor den niet-Katholiek,
geenszins. Ook van andere zijde onder
vonden de beide genoemde stelsels prin
cipicele bestrijding. En de auteur laat,
begrijpelijkerwijs, in het midden, 's Pau
sen betrekkelijk a-principieele houding
tegenover het Italiaansche fascisme tc
verklaren. Niettemin is Solzbacher's stu
die hoe eenzijdig en hoe toegespitst
zij ook op verscheidene plaatsen moge
wezen een document, dat in dezen tijd
de aandacht verdient, en waarvan wij
dus gaarne te dezer plaatse gewag ma
ken.
De auteur heeft zich met ijver, overtui
ging en toewijding van zijn taak gekwe
ten. Zijn geschrift is, in sommige opzich
ten, geworden tot eene apologie. Of het
ten volle rust op eene objectieve basis,
is een vraag, die weinigen na lezing van
het werk zullen beamen.
1) Wilhelm Solzbacher: Piui
XI. als Verteidiger der menscblichen
Persönlichkeit; die Kirche und die
Götzen unserer Zeit. Uitg. Vita Nova Ver
lag, Luzern 1939.
HET LEIDSCHE STADHUIS
Ter gelegenheid van de officieele in
wijding van het nieuwe Leidsche stad
huis in het voorjaar 1940 zal bij de
N.V. algemeene boek- en handelsdruk
kerij voorheen Batteljee en Terpstra,
in samenwerking met de Nederland-
sche rotogravure maatschappij, beide
te Leiden, verschijnen een album, ge
titeld: het Leidsche stadhuis, oud en
nieuw. De tekst wordt verzorgd door
den heer Is. I.eman te Leiden.
De burgemeester van Leiden, mr. A.
van de Sande Bakhuyzen, heeft zich
bereid verklaard een voorwoord te
schrijven.
FINANCIEEL OVERZICH1
Invloed der bewapeningsorders op den we
reldhandel. Japan's concurrentievermogen
sterk verminderd. Dekking van „civiele"
behoeften moet wijken voor oorlogsvoorberei
ding. Bevredigende ontwikkeling van on
zen buitenlandschen handel.
NIEUWE gezichtspunten, die een ver
levendiging van den beurshandel te
weeg hadden kunnen brengen, werden
er in de afgeloopen week niet geopend, op
politiek noch op economisch gebied. De in
ternationale spanning moge voor het oogen
blik iets verminderd zijn, men ziet nog steeds
met bezorgdheid de komende gebeurtenissen
tegemoet en elk symptoom van een ver
scherping der verhoudingen weerspiegelt
zich onmiddellijk in een verdere inkrimping
van den beurshandel.
In economisch opzicht is de ontwikkeling
in verschillende landen zeker niet ongunstig
en een aantal ondernemingen, welker aan-
deelen ter beurze genoteerd worden, profi-
teeren van de uitbreiding der industrieele
bedrijvigheid. De beurs houdt echter terde
ge rekening 'met het feit, dat deze economi
sche opleving een zeer eenzijdige is. Zij is
niet het gevolg van een toeneming van het
internationale ruilverkeer op grond van
vraag naar goederen voor bevrediging van
normale behoeften. Integendeel: de gespan
nen politieke betrekkingen tusschen de ver
schillende landen leiden hoe langer hoe meer
tot een ontwrichting van het internationale
verkeer. De gedwongen vermindering van
afzetmogelijkheden in het buitenland dwingt
ook de landen, die van oudsher het banier
van den vrijhandel hoog hielden, steeds meer
in de richting van reserveering der binnen-
landsche markt voor de eigen industrie.
Het internationale ruilverkeer beperkt zich
dan ook in toenemende mate tot die goede
ren of grondstoffen, die onontbeerlijk zijn
voor de oorlogsindustrie of die voor voor-
raadsvorming met het oog op een eventueel
toekomstig conflict in aanmerking komen,
terwijl daartegenover de handel in andere
artikelen sterk is ingekrompen.
Een dezer dagen door de Economische Af-
deeling van den Volkenbond gepubliceerd
„Overzicht van den Wereldhandel" bevat
leerrijke gegevens hieromtrent, die betrek
king hebben op het jaar 1938. Men mag ech
ter aannemen, dat de geschetste ontwikke
ling in het loopende jaar nog scherpere vor
men heeft aangenomen. Zoo wordt er op ge
wezen, dat de prijzen tusschen 1933 en 1938
in het algemeen in dalende richting zijn ge
gaan, met uitzondering van voor de wapen
industrie noodzakelijke producten, zooals
ijzer, staal, cement, steenkool, evenals voor
de voedselvoorraden noodige landbouwpro
ducten, waarvan de prijzen in de hoogte zjjr
geschoten.
De stijging van den invoer van grondstof
fen en voedingsproducten in de laatste ja
ren is in de meeste landen van de wereld
waar te nemen. Engeland, Duitsohland
Japan zijn bijzonder opvallende voorbeelden.
De invoer van traan in Engeland is van
1937 tot 1938 met 50 gestegen. De aan
koop in het buitenland van aluminium en
nikkel was in 1938 dubbel zoo groot als voor
twee jaar. Wat Duitschland betreft, daar is
de graaninvoer in 1937 en 1938 verdubbeld,
terwijl, tot dekking van de behoeften der
bewapeningsindustrie, de invoer van mine
rale oliën er van 281.000 kub. ton in 1933
gestegen is tot 779.000 ton in 1938. De in
voer van benzine en andere petroleumpro-
rlucten steeg van 1.472.000 tot 2.824.000 ton.
In Japan was de invoer van minerale oliën
zoowel in 1937 als in 1938 bijna het dubbele
van die in 1936.
De toeneming van de orders voor bewape
ningsdoeleinden heeft tot gevolg gehad, dat
die landen, welke voornamelijk de desbetref
fende artikelen leveren, hun bedrijvigheid
sterk hebben kunnen uitbreiden. Een spre
kend voorbeeld hiervan vormt Zweden, welks
welbekende en vaak aan andere landen voor
gehouden welvaart vrijwel uitsluitend te
danken is aan het bezit van enkele ruwe
grondstoffen en bepaalde producten, die
thans in de geheele wereld in verband met
de bewapeningsrace zoo zeer begeerd wor
den. De verschepingen van ijzererts uit Zwe
den bedroegen in 1938 bijna 113 millioen
ton. tegen nog geen 11 millioen in 1929, wat
destijds al een record was. De export van
ijzer en staal is er eveneens tot een record
gestegen.
Daartegen valt het op, dat de Duitsche
uitvoer van cokes en steenkool, ondanks de
groote vraag naar deze artikelen en de hier
uit voortspruitende prijsstijging op de we
reldmarkt, in 1938 met Mk. 123 millioen is
verminderd, de uitvoer van ijzer, en ijzer
producten met Mk, 70 millioen. Dit is na
tuurlijk het gevolg van het feit, dat de be
wapeningsindustrie in het land zelf beslag
legt op alle producten, die zjj kan gebrui
ken, Artikelen, die vroeger aan het buiten
land verkocht werden, en met welker op
brengst de invoer van buitenlandsche pro
ducten werd betaald, zijn dus uit het inter
nationale goederenverkeer uitgevallen.
Tegelijkertijd heeft een land, dat groote
bedragen uitgeeft voor den aankoop van
producten der dekking van „civiele" behoef
ten. In Duitschland treedt deze ontwikkeling
wel zeer duidelijk in het licht. Men kent de
moeilijkheden, waarmede de Duitsche ex
portindustrieën te kampen hebben bij het
verkrijgen van de door hen benoodigde
grondstoffen en men weet ook, hoe de in
voer van tallooze, min of meer als „luxe"
beschouwde artikelen, waaronder verschil
lende levens- en genotsmiddelen, er aan ban
den wordt gelegd.
Minder bekend is het, dat de buitenland
sche handel van Japan met de landen, die
buiten het „Yen-blok" staan, in den loop
van het vorige jaar vrijwel geheel vernie
tigd is. Binnen zeer korten tijd heeft Japan
een groot deel van zijn afzetgebieden voor
gefabriceerde goederen verloren, ten gunste
van zijn concurrenten. De voornaamste oor
zaken hiervan schijnen te zjjn geweest ge
brek aan grondstoffen voor de uitvoer-in-
dustrieën en de verhooging van de fabrica-
ge-kosten in Japan, waardoor dit land zijn
in den vroegere abnormaal lage prijzen ge
legen voorsprong op de buitenlandsche
markten verloren heeft.
In andere landen, waar de bewapenings
industrie op volle kracht werkt, kan men
hetzelfde verschijnsel van prijsstijging
waarnemen, waardoor het concurrentie-ver-
mogen met het buitenland op den duur
moet lijden. In Frankrijk b.v. baart het prjj-
zenvraagstuk de regeering toenemende zor
gen. In verschillende takken der Engelsche
industrie treedt ook reeds een neiging tot
stijging van de productie-kosten aan den
dag. Men houdt er thans al rekening mede.
dat de regeering indien zjj tenminste
het tempo der bewapeningsindustrie verder
wil opvoeren maatregelen zal moeten
nemen om het verbruik voor „burgerlijke"
doeleinden te beperken.
Dit alles bevestigt de conclusie, waartoe
economisten van den Volkenbond reeds
waren gekomen op grond van de ontwikke
ling gedurende 1938, n.l. dat de uitbreiding
der bewapeningen slechts voor een beperk
ten tijd den wereldhandel kan stimuleeren
en dat de invloed, dien deze factor in tegen
overgestelde richting oefent, zich des te
meer doet gevoelen naar gelang de nationale
productie-capaciteit meer voor de bewape
ningsindustrie gebruikt wordt. Hoe meer
van de nationale productie gevergd wordt
voor de nationale bewapening, hoe meer de
handel van het land er onder te lijden zal
hebben.
WANNEER men de cijfers betreffende
den buitenlandschen handel van ons
land beschouwt in het licht van de
hierboven geschetste algemeene ontwikke
ling van het (handelsverkeer, dan is er geen
reden tot ontevredenheid. In 'de eerste ze
ven maanden van dit jaar is de waarde van
den invoer in ons land in vergelijking met
de overeenkomstige periode van het vorige
jaar gestegen van 820 tot 857 millioen,
terwijl de uitvoer van 576 tot 613 millioen
toenam. De invloed van de invoerbeperking
in Duitschland komt tot uiting in een ver
mindering van onzen afzet naar dat land
van 94 mllioen tot 87 millioen, doch deze
teruggang werd meer dan geneutraliseerd
door een stijging van onzen uitvoer naar
Groot-Britannië van 131 tot 145 millioen
en naar de Ver. Staten van 16 tot 22 mil
lioen.
In de eerste zeven maanden van dit jaar
was 71.6 pet. van den invoer door den uit
voer gedekt, tegen 70.3 pet. in denzelfden
tijd van 1938 zoodat onze handelsbalans nog
een weinig verbeterd is. Van beteekenis voor
den guldenskoers is zulk een kleine verbete
ring natuurlijk niet, vooral niet in 'dezen
tijd, nu onze valuta door allerlei andere fac
toren beheerscht wordt. De voornaamste dier
factoren is, naast den internationalen poli-
tieken toestand, de financieele en monetaire
politiek, welke in de naaste toekomst hier te
lande gevolgd zal worden.
De vorming van het kabinet-De Geer heeft
de ongerustheid, die dienaangaande ook in
het buitenland werd gekoesterd, wel eenigs-
zins gematigd. Bij vroegere gelegenheden
heeft de heer De Geer herhaaldelijk getoond,
het belang van gezonde staatsfinanciën voor
de geheele volkshuishouding volkomen te be
seffen, en men mag aannemen, dat onder
zijn leiding niet zal worden overgegaan tot
experimenten, welke gevaren voor onze va
luta kunnen openen. Het is intusschen de
vraag, of het bij de uitwerking van het fi-
nancieel-economische programma van het
nieuwe kabinet niet tot botsingen zal ko
men tusschen de conservatieve opvattingen
van den minister-president te aanzien van
het financieele beheer en de eischen, welke
door verschillende „partij-mannen" binnen
het ministerie zullen worden gesteld.
Het welslagen van jhr. de Geer's pogingen
heeft in elk geval voorloopig een gunstigen
invloed op den guldenskoers uitgeoefend. Zoo
wel ten opzichte van het Pond als van den
Dollar kon een krachtig herstel intreden en
zooals gewoonlijk sloten de andere wissel
koersen zich hierbij aan.
De staatsfondsenmarkt werd ternauwer
nood 'door de nieuwe Kabinetsvorming be-
invloed. Meer nog dan op de wisselmarkt wil
men hier blijkbaar afwachten, wat het zoo
heterogene ministerie op financieel-econo-
misch gebied zal brengen.
De vraag naar Amerikaansche fondsen is
hier te lande nog gering. Men was teleur-
steld, dat de New Yorksche beurs ondanks de
gunstige berichten uit het bedrijfsleven op
nieuw in een lustelooze houding is verval
len waarbij de koersen weder zijn afgebrok
keld.
Op 'de locale markt -is eveneens zeer wei
nig omgegaan. De noteeringen liepen over
het geheel nog wat terug, ook die van aan-
deelen, welker rendements-basis op het te
genwoordige koerspeil stellig aantrekkelijk
is. Men mag aannemen, dat de gang van za
ken in het tot dusverre verstreken gedeelte
van het nieuwe boekjaar in het algemeen
niet bij die van het vorige jaar ten achter
is gebleven; mocht een politieke crisis uit
blijven, dan zullen de dividenduitkeeringen
zeker wel op het peil van 1938 gehandhaafd
kunnen blijven, tenminste wat de Nederland-
sche industrieele ondernemingen betreft.
Hieronder volgt een overzicht van het
koersverloop:
3*$ pet. Nederland '11 98 98 3/4.
3 pet. Nederland '36 97 3/4, 98. 9713/16.
3 pet. Nederland '37 91, 30 3/8.
3t43 pet. Nederland 94 7/8, 94 5/8.
2 pet. N.W.S. 70 1/4, 70 13/16.
3 pet. Ned. Indic 92 3/4, 92 5/8.
Anaconda Copper 20 7/8, 19 3/4.
General Motors 36 3/8, 35 3/8. 35 5/8.
Bethlehem Steel 47, 44*$, 44 3/4.
U.S. Steel 38 7/8, 36 5/8, 36 15/16.
Aku 37 3/4, 36 3/4,37 3/8.
Lever Bros. 131 3/4. 129 1/8, 130.
Philips' 202, 203. 199.
Koninklijke Petroleum 303 1/4, 298. 299*$.
Amsterdam-Rubber 195. 190, 192.
Oost-Java Rubber 96, 98.
Serbadjadi 89 3/4, 87*$.
Han'delsver. Amsterdam 399. 393. 394.
Javasche Cultuur 194*$, 187. 188*$.
Deli Batavia Tabak 130*$, 128.
Senem'oa'h 150, 143*$.
Holland Amerika Lijn 99 3/4, 97.
Rotterdamsche Lloyd 103 1/4, 100 1/4, 1011/4.
PRODUCTIEOPGAVEN
Geoogst t.m. Juli 1939:
Landbouw Mjj. „Dajbuh Manggoeng" (incl.
de producties van „Juliana").
1.027.262 kg. thee (incl. opkoop) tegen
992.284 1/2 kg. in dezelfde periode van 193S.
462 quintalen koffie (486 qt.)
12.271 kg. kinabast (8.888 kg.).
N.V. Marywattie Tea Company.
310.353 i/2 kg. thee (incl. opkoop)
(321.596 kg.).
Cultuur Mij. „Gandasoli".
338.580 Vt kg- thee (incl. opkoop)
(290.190 kg.).
Cultuur Mij. „Pasir Randoe".
346.157 kg. thee (incl. opkoop)
(433.350 i/ï kg-l.
Landbouw Mij. „Radjamandala".
151.400 i/2 kg. thee (136.200 kg.);
222.976 kg. rubber (144.816 kg.).
Landbouw Mij. „Kcrtamannh".
558.708 kg. thee (472.593 t/2 kg.).
Culytuur Mij. „Bodjong datar".
669.949 kg rubber (877.992 1/2 kg.).
Landbouw Mij. „Tjilentab".
152.153 kg. rubber (204.553 kg.).
Menschen, die zóóveel haast
hebben, dat hun de tijd ontbreekt
om veilig te rijden, krijgen vaak
maanden cadeau in hospitaal of
huis van bewaring....
