stadsnieuws] Met een ouden Buick op reis Dilettanten bespeelden 't Boschtheater r Prijzenswaardige regie Opruiming van krotwoningen Üqsmda Britsche bewondering voor de Zuiderzeewerken Via het Utrechtsche heuvel landschap naar het land van Maas en Waal O Natuurbespieding van een auto uit DE STAND DER WERKLOOSHEID Rinke Tolman Ie BLAD PAG. 3 AMERSFOORTSCH DAGBLAD MAANDAG 14 AUGUSTUS 1939 Christus verworpen AMERSFOORTSCHE dilettanten hebben Zaterdag- en Zondagmid dag het tooneelstuk van J. Vuis- ters, „Christus Verworpen", in het Bosch theater opgevoerd. Het was lang niet onverdienstelijk. Natuurlijk zou men, met het mes der critiek. genoeg feilen kunnen aansnijden. Maar er is reden voor om dit met omzichtigheid te doen. Want niet alleen gaat het hier om spel van leeken, bovendien was dit voor ver reweg de meesten hunner de eerste maal, dat zij aan een openluchtverto ning van dergelijken omvang deelna men. En in dit licht gezien, kan men zeker tevreden zijn met wat vertoond werd. Degeen, die zich van een opmer kelijk goede zijde heeft doen zien, is de Ermelosche kunstschilder W. Adolfs geweest. Er zat stijl' in zijn werk. De wijze, waarop hij de groe pen liet bewegen binnen de décors, verried componeertalentcompo- neertalent van den schilder mis schien? Er viel ook een goede disci pline te bespeuren: hier was iemand aan 't werk geweest, die gevoel voor de mogelijkheden en dus ook gevoel voor het kunnen en de grenzen daarvan zijner spelers bezat. Wan neer wij één opmerking nog villen maken, dan is het deze: de pauze tusschen eerste en tweede bedrijf duurde lang. Doch wij willen niet vergeten, dat de ingewikkelde cos- tumecring, die bij dilettanten nu eenmaal tijd 'pleegt te vergen, daar aan schuldig moet zijn geweest. Goed deden het ook de décors, die een voudig en breed-van constructie waren. De bovenrand was wat te eenvoudig, waardoor een slappe overgang naar het groen der omringende boomen werd be reikt. In het iweede bedrijf, toen de rechte bovenrand een weinig gebroken was, scheen ons reeds een betere over gang verkregen. Voor het overige wa ren de décors uitstekend: de .rustige kleur en de strakke bouw vormden een aangenamen achtergrond voor het spel in de kleurrijke costuums. Het spel zelf heeft ons, we zeiden het reeds, bevredigd. Niet omdat er niets meer te verbeteren zou zijn. Verre van dat. Maar omdat deze voorstelling ons geleerd heeft, dat Amersfoort een dilettantencorps be zit, in staat om het Boschtheater op z'n minst op zeer dragelijke wijze te bespelen. En wanneer we hier iets van critischen aard gaan zeggen over dit dilettantenspel, dan doen wij dit, omdat dit spel in elk geval mogelijkheden in zich droeg. De rol van Kajafas droeg iets te felle kleuren. Deze hoogepriester, die door Pilatus terecht als ee" schijnheilige wordt herkend, was eigenlijk niet schijnheilig genoeg. Kajefas was, behal ve hoogepriester, een geslepen dema goog, een diplomaat, een eerzuchtige ha ter in het hoogepriesterlijk gewaad van den zachtmoedige. Maar deze KajaTas verbergt dan ook z'n jaloersche haat, hij loopt er niet mee te koop als een Me- pliisto van de Schmiére. Degeen, die in „Christus Verworpen" Kajafas uitbeeld de, heeft wel gevoel voor de mogelijk heden van stem en gebaarjpet iets grootere beheersching daarvan had hij de haat van Kajafas koeler, en dus psy chologisch juister weergegeven. Moeilijk werk moest verricht worden door den vertolker van Judas, den man, die in krankzinnige angst en vertwijfe ling tot de Sanhedrieten gaat om zijn werk van verraad ongedaan te maken. In zulke rollen ligt de neiging tot het oVerdrevene meestal tegelijkertijd: tot het belachelijke - voortdurend op de loer. Deze Judas-creatie ontkwam hier aan op gelukkige wijze. Zijn woorden verdwaalden soms in het uitschreeuwen van de angst, maar gebaar en mimiek waren verrassend goed. Pilatus is de rechtschapen, doch karakterzwakke Romeinsche landvoogd In zijn verhouding tot Jezus en volk en priesters wordt hij heen en weer •geslingerd tusschen verontwaardiging en zwakke, diplomatieke meegaandheid Een mengeling van cynisme en meelij wekkende toegeeflijkheid schuilt in zijn wijken voor de hem in zijn Romeinsch rechtsgevoel belagende priesters. I-Iet is den vertolker niet volkomen gelukt, er een gesloten geheel van te maken, hoewel hij denk aan zijn sarcasti sche verontwaardiging jegens degenen die Jezus' kruisdood komen eischcn soms fraaie facetten sleep. Het lijkt ons ook niet onmogelijk, dat in de versie, waarin wij dit spel van J. Vuisters te zien kregen, psychologische leemten in de karakterweergave van Pilatus zijn geslopen, welke wellicht ontstaan zijn door de inkorting van het stuk. Na de rol van Annas, „de vrouws- vader van Kajafas", vermeld te hebben (ook deze vertolking was zeker voldoen de) willen we enkele wroorden wijden aan de figuur van Jezus. Uit den aard der zaak was 'groote discretie een ge biedende eiseh. En deze bescheidenheid heeft aan de Christusfiguur een 'uiterst sympathieke omlijsting gegeven. Een creatie, die kracht putte uit het on opvallende en het onopzettelijke. Een creatie bovendien, die aan waarde won door de fraaie grime. Meer belangstel ling op den Zaterdagmiddag was wel gerechtvaardigd geweest! v. d. K. De krotwoningen aan de Schelvisch- steeg en Rozemarijnstraat, Ihet. vervallen buurtje achter de Mooierstraat, zijn reeds jaren onbewoond en kwamen in bezit der Gemeente. Naar we vernemen, wordt dit huisjescomplex thans afgebro ken. DIEFSTAL EN BELEEDIGING Het politierapport vermeldde dat gis teren twee heerenrijwielen en een blauwe gabardine regenjas ontvreemd zijn. Een niet-stadgenoot, die Zaterdag nacht door de politie naar naam en woonplaats gevraagd werd, was hier over zoo misnoegd, dat hij zich een pro cesverbaal wegens belecdiging van een ambtenaar in functie, op de hals haalde HET GELE GEVAAR Een veertienjarige wielrijder kreeg het Zaterdag in den Bisschopsweg te kwaad met een geelkleurige herdershond. De viervoeter zette zijn tanden in het rech terbeen van den wielrijder en veroor zaakte een vleeschwondc. De politie is van deze agressiviteit in kennis gesteld. In plaats van een pro- ces-verbaal zal wpl een muilkorf vol gen! WAT GIJ NIET WILT Bij de politie is aangifte gedaan van baldadigheid. Een leegstaand winkel huis aan den Soesterweg had het moe ten ontgelden. Onder meer was een pa neel uit. de winkeldeur getrokken. Men onderzoekt, wie hierin de hand gehad heeft. EXAMENS Voor het te Utrecht gehouden examen der E.N.M.V. slaagden voor het diploma coupeuse de dames: H. Hiemstra en A. Schriek. Voor costumière slaagden: N. de Winter en J. J. Zuidoma, terwijl di ploma A behaald werd door mej. W. G. Dijkhuizen. VERBREEDING VAN DEN BIS SCHOPSWEG In verband met de verbreeding van den Bisschopsweg moeten vele stoepen en hekken worden verplaatst, nu de Gemeente in het bezit gpkomen is van den particulieren grond, voor deze straatverbreeding noodig. Dit werk is onderhands voor f2073 gegund aan den aannemer A. yerheuvel alhier. GRAND THé&TRE. Van Vrijdag 11 t/m Donderdag 17 Augustus, vertooning van de film „Je kunt 't toch niet meenemen." lederen avond 8.15 uur. Zondag 1.45, 4.00, 6.15 en 8.30. Vrijdag, Zaterdag, Woensdag en Donderdag 2.30 uur ma- tinée. Maandag en Dinsdag 2.30 uur jeugdvoor stelling met „Kazan Triomfeert". Voor af: In en om de koninklijke paleizen. CITY-THEATER. Van Vrijdag 11 Aug., Maandag 14 Aug. vertooning van „Ka meraden van de straat" lederen avond 8.10 uur. Zaterdag 6.00 en 8.30. Zondag 1.45. 4.00, 6.15 en 8.30 uur. lederen middag 2.30 uur matinée. REMBRANDT THEATER Vertooning van „Vrijbuiters van het Westen", en „Gevangenen der Vrijheid". STERHUIS. Beekenst.laan 6. Voor alle meisjes lederen avond geopend des Zon dags van 2 nur GILDEHUIS. A.K.G. Tentoonstelling 105 uur nam. OPENBARE LEESZAAL MET JEUGDLEES ZAAL. Muurhuizen 9. R.K. LEESZAAL. Wijerstraat 2. Filiaal Uitleenbibliotheek Edisonstraat 85 CLUBLOKAAL SPEELTUINVER. SOESTER- KWARTIER. lederen Dinsdagavond oefeningen van den Luchtbeschermings dienst. afd. Soesterkwartiar. KUNSTHANDEL VEENENDAAL, Langestr. 33. Oranjetentoonstelling. BOSCHTHEATER. BIRKHOVEN. —13 Aug. Opvoering van Christus Verworpen, resp. aanvang om 3 uur en 2.30 uur. ALWEER VIJF! De controle, welke Zaterdagavond dóór Rijksbelastingambtenarcn en poli tie op rijwiclbclastingmerken uitge oefend werd, leverde vijf slachtoffers op! ZWEMBAD NIEMEIJER In het zwembad Niemeijer werd bet diploma geoefend zwemmen uitgereikt aan Martien Jan v. d. Hoef en Gernt de Winter. art oot* voor zich zlec moet éxtr* voorzichtig zijn, want hij nadert 'n voor- rangsweg (óólc het verkeer van links laten vóó rg aa n0 BINNENLAND WIELRIJDSTER WERD ZENUWACHTIG Met het hoofd tegen tram geslagen en doodelijk gewond DEN HAAG. Zaterdagmiddag reden op den Delftweg twee wiel- rijdsters, mej. K. M. en T. van K, beiden uit Den Haag, komende uit de richting Delft. Uit de richting Den Haag naderde een elcctrischc tram en op het eerste gezicht daar van maakte mej. K. M. zich zenuw achtig en begon met haar rijwiel te slingeren, met het gevolg, dat de sturen van de rijwielen in elkaar verward raakten en de wiel rijdsters tegen de tram vielen. Mej. M. K. kreeg een zeer ernstige hoofdwonde en mej. T. van K. verschil lende schaafwonden. Beide slachtoffers werden, na ter plaatse door dr. Verburg en dr. VerdoesKlein behandeld te zijn per ziekenauto naar het Alg. Ziekenhuis Zuidwal hier ter slede vervoerd, alwaar mej. M. K. een uur na aankomst aan de gevolgen is overleden. UIT DE STAATSCOURANT 's-GRAVENHAGE. Bij K.B. van 10 Augustus 1939 is bepaald dat, in het Koninklijk Besluit van 18 November 1933 in plaats van: „rijksinspecteur voor de ondersteuning van behoeftige Nederlanders in het buitenland", zal worden gelezen: „Directeur van den rijksdienst voor de ondersteuning van behoeftige Nederlanders in het buiten land". P .T.T.-dienst Bij beschikking van den directeur- generaal der P. T. en T. is met ingang van l October 1939 aan gewezen als di recteur van het P. en T.kantoor te Lochem de commies bij den P. T. en T-dienst. G. S. de Jong, thans beheer der van het bijpost-, telegraaf- en tele foonkantoor te Amsterdam v. d. Helst- straat. Middelbaar Onderwijs Bij K.B. zijn wederom tijdelijk be noemd tot leeraar aan de Rijks Hoogere Burgerschool te Groningen: H. G. Brinkman en dr. C. L. de Vries; Is wederom tijdelijk benoemd tot leeraar aan de Rijks Hoogere Burger school te Veendam: M. J. Adriani; Is tijdelijk benoemd tot leeraar aan de Rijks Hoogere Burgerschool te Goes: P. van de Geest, wonende te Amster dam; Is aan mejuffrouw H. M. S. Velsink, wegens huwelijk, eervol ontslag ver leend als leerares aan de Rijks Hoogere Burgerschool te Leeuwarden. Int. congres voor Micro biologie Benoemd zijn tot gedelegeerden ran de Nederlandsche regeering bij het ,3e Internationaal congres voor Microbiolo gie, dat. van 2 tot. 9 September 1939 te New York zal worden gehouden: dr. A. J. Kluijvcr, hoogleeraar aan de Technische Hoogeschool te Delft, dr. J. Smit, hoogleeraar aan de Landbouw- hoogeschool te Wageningen. dr. H. S. Frcnkel, directeur van het Staats Vee- artsenijkundig onderzoekingsinstituut te Rotterdam: dr. J. J. van Loghcm, hoogleeraar aan de Gemeentelijke Uni versiteit te Amsterdam; dr. N. H. Swel- lerigrebel, hoogleeraar aan de Gemeen telijke Universiteit te Amsterdam, en dr. W. A. Timmerman, directeur van het Rijksinstituut voor de Volksgezond heid; als hoofd der delegatie is aange wezen prof. dr. A. J. Kluijver. Een reportage van Robert Kemp voor de B.B.C. F) OBERT KEMP. een radio-reporter f y van de B.B.C.heeft tezamen met een collega, Laurence Gilliam, voor de B.B.C. een reportage gemaakt van de Zui derzeewerken, welke Zondag 13 Augustus gehoord kan worden op het national pro gram, Lomion. des avonds van 9.25 tot 10.10 Het moet een zeer geslaagde repor tage zijn, welke veel tijd in voorbereiding heeft gevergd. De B.B.C. heeft er blijkbaar veel voor over gehad, hetgeen ook is af te leiden uit den tijdsduur, welke op Zon dagavond in het programma beschikbaar is gesteld. Robert Kemp vertelt in de radio-times van 11 Augustus over zijn bezoek aan Nederland, waarbij baron Tindal van de A.V.R.O. zijn geduldige en hulpvaardige leidsman was. Hij beschrijft geestig zijn voorbereidingen voor do reis. De ken nis, welke hij over de Zuiderzeewerken vergaard heeft, leek hem zeer toerei kend. „En toch", gaat hij voort, „hadden wij niet meer verrast kunnen zijn dan wan neer wij geen regel gelezen zouden heb ben over de landaanwinning in de Zui derzee. De werkelijkheid was veel op zienbarender dan zelfs de beste beschrij ving erover. Zij is zelfs ontzag-wekkend, door den omvang, de zwaarte, het ge vaar van de taak... het kan wellicht die nen als een opbeuring voor bekommer de democraten, zich te bezinnen, dat hier, in een klein, democratisch land, een onderneming van het meest opzien barend karakter tot een goed resultaat wordt gebracht. Alles gebeurt daarin op groote schaal, behdlve de reclame." Ilij vertelt dan van een tocht over den grootcn afsluitdijk, van de militaire be waking. welke zoo deugdelijk was, dat zijn collega, die zijn paspoort in zijn hotel in Amsterdam had laten liggen, niet zoo maar de afzettingen mocht pas- seeren, en ten slotte van een bezoek aan de werken voor den nieuwen polder bij Urk, de reporter was vol bewondering voor de complete industrie, welke hij daar aantrof. „Tg het mogelijk", zoo vraagt hij, „tegelijk aangrijpend en toch ook technisch duidelijk een dergelijk P een dag in het heel vroege voorjaar, toen een voorbarig lente-onweer in Soest donder en bliksem bracht dat was op den 6den April voerde een auto ons via Amersfoort, Oud-Leusden, Woudenberg, Leersum, Amerongen, Eist en Rem mer den naar Rhenen, waar de Cuneratoren zijn .eeuwige bouwwerkstellages vertoonde. Steenbakkerijen en oude sombere tabaksloodsen waren wij gepasseerd en nu lag de Rijn, deze prachtige waterader, voor ons. De veerpont droeg de auto naar den over kant en daar strekte zich de Betuwe voor ons uit met haar kronkelende wegen, haar boomgaarden, waarin de vroegste kroosjes al in witte bloeiwolken waren veranderd en haar duizenden rijzige peppels. Nu ging het naar Kesteren, Ochten en Doodewaard en bij laatstgenoemde plaats versperde weer een rivier den weg. doch de veerpont over de Waal vervulde prompt haar bemiddelende rol. Via Druten, Horsen en Appeltern, be reikten wij het doel van den tocht: het aan de Maas gelegen Batenburg, waar wij echter op dien overwegend regenachtigen dag maarkort konden vertoeven. Wat zou er in den zomer in Batenburg en omgeving zijn te vinden? Meermalen stelde ik mijzelf deze vraag. Toen gebeurde het, dat ik van een kennis de uitnoodiging kreeg een dag of zes in Batenburg door te brengen om volop gelegenheid te hebben het terrein daar te verkennen. Zoo brak de 13e Juli aan; stralend was de d'ag, scherp kwamen de silhouet ten van de trekkende kieviten uit tegen het rimpellooze blauw van den hemel en blond stond de rogge van de Soester eng te wachten op de zicht. Tegen den stam van een populier bij mijn woning zat een pas uitgekomen horrelvlinder: A eg er ia (Tro- chilicum)) opiformis; boeiend waren-de glasheldere vleugels en de citroengele achterlijfsegmenten. Nog net kon ik daar even van genieten, voordat ik in de auto stapte. Janskruid, kinderen met blauwe mon den waren ijverig bezig met het pluk ken vap boschbessen en tusschen de stammen der dennen trof ons de gratie van de duizenden en duizenden bochti ge smul en. Maar toen ik luisterde naar de vinken, en winterkoningen, die zoo luidruchtig, sloegen, dat het echode in de bosschon, en genoot van de planten- weeldc dér bermen en slootkanten (bloeiende schermhavikskruiden, streep- zaden en valerianen, kattestaarten, spi raea's en rijzige kale jonkers), raakte de cardan los. die als een dolle over den weg vloog én aan den overkant werd geremd door een boom. Gelukkig was er op dat oogenblik geen verkeer; anders was een ramp niet uitgesloten geweest. Het oponthoud bood gelegenheid de schoonheid te bewonderen van-de licht lila Funkia's, die tegenwoordig Hosta's worden genoemd, de gloeiend roode pelargoniums, de oranje knip- of slaapmutsjes, de blauwe en gele rid dersporen, de veelkleurige pensées met kaboutergezichten en de violette laven del. Zij schonken, met bloedroode petu nia's en een groote verscheidenheid an dere planten, juichenden luister aan de buitens en dorpstuinen. Ditmaal werd de cardan werkelijk solide be vestigd. Veilig bereikten wij zoodoende Woudenberg maar het was toch wel een WEER volgden wij de bekende ï'oute: Amersfoort, Óud-Leusden, Woudenberg. De knecht van den autoslooper, die ons vervoerde in een Buick van '29, waarvan de radiateur lekte als een mandje, .moest een achter as van een wagen, die, geloof ik, cardan wordt genoemd, afleveren in Scherpen- zeel. Het geheele gevalletje was achter onze auto bevestigd, maar slingerde be denkelijk, zoodat wij heel wat bekijks hadden. Terwijl ik de witjes in onge kende menigten zng deinen bovep de tuinen vol kleurige dahlia's, vroolijke Oost-Indische kers en gezellige afri- kaant.jes, vroeg ik zoo af en toe aan den chauffeur, of die cardan niet los kon raken en in dat geval onheil aanrichten. De knecht stelde mij echter genist. Dat slingeren had niet veel te beteekenen, vond hij. Als een deskundige zooiets zegt. dan verdwijnt alle beduchtheid uit je hart. Geel waren de bermen van het Sint 's-GRAVENHAGE, 12 Augustus. De directeur van den Rijksdienst der Werk loosheidsverzekering en Arbeidsbemid deling deelt de volgende resultaten me de van de verzameling door het Centraal Bureau voor de Statistiek van do yoor- loopige gegevens over de week 24 tot en met 29 Juli 1939. Arbeidsbememiddeling. Op 29 Juli 1939 waren bij de organen der openbare arbeidsbemiddeling inge schreven 265.299 werkzoekenden (251.091 mannen en 14.208 vrouwen). Hiervan waren 192.275 (182.853 man nen en 9.422 vrouwen) werkloos en wa ren 56.233 personen door overheidshulp tewerkgesteld bij cultuur-technische en administratief daarmede gelijkgestelde werken. Blijkbaar waren er dus 16.791 personen als werkzoekenden ingeschre ven, die in het vrije bedrijf werkten, doch ander werk zochten. Werkloosheidsverzekering. In de week 24 tot en met 29 Juli 1939 waren bij gesubsidieerde vereenigingen met véerkloozenkas aangesloten 588.155 personen, waaronder 76.518 landarbei ders. Van 511.637 verzekerden buiten de landarbeiders was het werkloosheids? percentage 17.7 (in de vo.rige verslag- week 3 tot en met 8 Juli 1939, was dit percentage 17.8). In de overeenkomstige verslagweek van Juni was het werkloosheidspercen tage in de laatste jaren als volgt (in het tijdvak Mei tot en met November worden bij de berekening van de per centages de landarbeiders buiten be schouwing gelaten): 1932 27.1, 1933 24.3, 1934 26.4, 1935 29.6, 1936 31.4, 1937 23.8, 1938 22.4, 1939 17.7. Tewerkstelling door over- hiè i d s h u 1 p. Op 29 Juli 1939 waren direct tewerk gesteld: a. bij cultuur-technische en admini stratief daarmede gelijkgestelde werken 56.000 personen. b. bij werkfondswerken 4.600 personen tezamen 60.600 personen. werk uit te beelden in vijf-en-veertig minuten?" Zondagavond zullen wij ook in Neder land een antwoord op deze vraag kun nen geven, wanneer wij luisteren naar deze uitzending van de B.B,C. onder den titel „de bedwinging van de Zuiderzee" (taming the zuiderzee). AMSTERDAMSCHE SEPTEMBER FEESTEN Dat de Amsterdamsche September feesten in zicht zijn, bewijst het vouw blad. dat thans in groote oplaag door de Y.V.V. Amsterdam in samenwerking met de Verccniging tot Veredeling van Volksvermaak wordt uitgegeven en in zeer groote oplaag door geheel Neder land wordt verspreid. 1-Iet kondigt, naast de feestelijkheden welke zich rondom* de tentoonstelling „De trein 18391939" groepeeren. de ver lichting der grachten, défilé's, optoch ten, openluchtconcerten-, concoursen, o.d. bovendien een aantal belangrijke kunst tentoonstellingen aan. Het vouwblad voert als slagzin de on- wekking tot eiken Nederlander: Eens per jaar naar Amsterdam! Tijdens de plechtigheid in de du Mou- lin-kazerne te Soesterberg. De luite nants Hubert van Blcyenburgh, van Akkerveen en Mennes leggen in han den van overste v. d. Berg den eed af AANBESTEDING DRIEBERGEN-R'BURG. Door architect H. E. van Amerongen alhier werd aanbesteed het bouwen van een dubbel landhuis aan de Rosariumlaan te Driebergen. De volgende inschrijvingen kwamen binnen: L. en L. H. Reichar'd en W. Verhagen te Haastrecht en Oudewater 14.680 Gebrs. Barlo, Bunnik - 13.200 L. Hilgemaan te Zeist - 12.991 J. de Leur Koolhaas, Utrecht - 12.974 W. H. en J. van Amerongen te Leer sum - 12.948 Jac. van Ec cn C. G. v. d. Grift - 12.580 A. Klokke, Werkhoven - 12.390 Th. de Jonge, Amersfoort - 12.200 Gebrs. Spjjkhoven, Leersum - 11.948 Gebrs. de Gier, Cothen 11.850 J H. Albers, 's-Gravenhage - 11.700 E. J. H. de Vries, Neerlangbroek - 11.655 J. G. Gramser. Driebergen-R'burg - 11.596 P. Doornebal, Leersum 11.561 Th. Kaspers en A. van Manen Jr. Leersum - 11.535 aangename gewaarwording, toen wij dat aanhangsel in Scherpcnzeel kwijt raakten: zoo'n achteras met die dwaas huppelende banden maakt toch wel een erg onaesthetischen gemutileerden en verloopen indruk. Stralende ochtend t EEL meer in overeenstemming met 1/ dien stralenden ochteiid waren de w vele af en aan rijdende touringcars, vol blije menschen, kinderen of volwasse nen, die een weergaloos fijnen dag trof fen. Forsche bereklauwen gaven blijken van een geweldigen grocidrang, heele slootkan ten waren geel van de wederik en de wilgen en elzen vormden een aardige weg- en wel- landstoffcering. Intusschen spatten de maatslagklanken van de tjiftjaffen als schil fers geluid naar alle kanten. door. I In een ommezien waren wij in Rens- woude met zijn achttiend'eeuwsche huis jes cn langs den weg naar De Klomp en Yeenendaal kleurde hét geelrood van rolklaver en het rose van leverkruid, een bloem, waarnaar steeds vlinders en rup sen hun gretige belangstelling laten uit gaan. Wit walstrop nam heele bermge- dcelten in beslag, korenbloemen waren tusschen de rogge weggeloopen. haag winden, lichtten als blanke porceleinen bekers op en de koekoeksbloemen met de fijne ingesneden lichtroode kroon- bladeren bloeiden nog steeds manmoedig door, al liep de hoofdblocitijd al bijna ten einde. De gracieuse haver stond reeds in schooven, de purperen thijm, die zoo bij vlinders en bijen in den pas staat, vorm den kleurige kussens en edel gemode- Ieerd verrezen de blauwe grasklokjes tusschen de overige vegetatiè. Hier en daar begon het boerenvvormkruid zonnig geel te bloeien, de smalbladige wilgen roosjes bloosden als meisjes en de kleu rige akkerdistels werden bestormd door groote troepen honine purende witjes. En zoo gleden wij door een glooiend landschap, dat af en toe. Eifelallures aanneemt hoe prachtig bont en ge durfd van contrast waren de akker rechthoeken, waarvan de kleuren wer den' bepaald door het product, dat werd verbouwd en door do mate van rijping daarvan naar het veer over den Rijn. De Cuneratoren werd nog steeds omsin geld door de reparatiestellingen, de koeien waren aan den rivieroever aan het pootjes baden en de groote cichorei- bloemen keken met lichtblauwe oogen de glanzende wereld in. Versche kleine vossen zeilden door het uitbundige licht, bevallig als altijd was de maatslag van de vleugels der onver mijdelijke kokmeeuwen, die boven den blinkenden Rijn vischten en met, een hoogkreetje deinde een witte kwikstaart van rivieroever tot rivierorer. In de Betuwe AN den overkant, het land van wil- i\ gen, peppels, wielen mei riet en boomgaarden, waarin nog steeds ker sen lokkend rood blonken, gloeiden de klaprozen langs den weg en kroop de wit- en-roze akkerwinde in lange hardnekkige stengels over den bermgrond. In het voor bijgaan zag je tusschen Kesteren en Ochten blanke kamillen met bijna draadvormig dunne bladeren, steenraket met heel kleine gele bloemschilfertjes en forsche valeria nen in overvloed bloeien; kaasjeskruid, biggekruid en wilde peen, gedoomd stal- kruid, duizendblad en gele honingklaver, om enkele planten te noemen, eischten langs wegkanten en op akkers overal door hun bonte verscheidenheid de aandacht op. En op de terreinen der grienden demonstreerde het bloeiende pijlkruid zijn gratie evenals het rijzig moeraskruiskruid. En fuut zwom in een wiel met schichtig bewegen van zijn kop tusschen een waterbloembed van hon derden gele plompen. Wammesknoopen met sierlijke distel achtige bloemen, bekoorlijke vlasleeu- wenbekken en look met grappige bol- schermen waren verder typische planten van de wegen en dijken. En zoo begon, nadat wij met het pontveer de Waal waren overgestoken, waarboven weer wat grutto's vlogen en kokmeeuwen naar huis speurden, van Druten uit de tocht door het land van Maas en Waal, evenals de Betuwe een gebied van pep pels. wilgen, boomgaarden en soms mooie riet,plasjes. Ofschoon het al ver in het seizoen was, riep tusschen Druten V?n Horsen de koekoek nog blijmoedig zijn naam. geelgorzen droegen onverdro ten hun simpele deuntjes voor, een rei ger floepte boven de weien met. eksters cn roeken voort op trage, bedachtzame wieken, een torenvalk stond in do lucht lerwille van een vilten muisje fe bidden cn als donkere rappe schichten schoten de gierzwaluwen door het luchtruim. Ook de tuinfluiters zongen nog met lui der keel. Als toortsen in het klein verrezen over al langs de wegen de.langgetroste, veel- bloemige gele agrimonies, heele berm- gedeelten hadden een gouden kleur van liet vele walstroo, dat er bloeide, de kattestaarten zorgden voor een roode slootomranding cn de poelruitpluimen weerspiegelden in het water. Bruine zandoogjes dartelden rond, trage satijn vlinders zaten scherpwit tegen de popu lierslammen en zelfs van een langzaam rijdende auto uit kon je zien hoe uit de stammen der populieren overal de naar buiten geschoven honingkleurige pop- huiden staken van de \iitgekomen hor zelvlinders. Groote vossen zeilden boven de weien en het pluimig bloeiend riet, boven de schermen van engelwortel en van ber£klnuw. Zon en wind maakten de wilgen, die de omboording vormden van allerhande boeiende poeltjes hij Appeltern. waar het moeraskruiskruid bijna manshoog was opgeschoten tot een zilverglanzende wildernis en langs hon derdon Jaeohskriiiskruiden. langs wielen met voorname witte waterlelies en ber men met zon'n weelde van bloemen, dat zij aan Zwitserschc bergweiden deden denken, bereikten wij in den middag, ondanks den onvolmaakten radiateur, heelhuids Batenburg aan de;Maas. (Wordt vervolgd).

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1939 | | pagina 3