AMERIKA
in de branding
STADSNIEUWS
ONZE VOLKSZANG
IS EEN OUD ZEER
Niet te hard!
Land van het onverwachte'
Zal Amersfoort
samen zingen?
VIII
JRKWIKT
Gemeenteraad
Hoevelaken
Heide-feestweek
in Ede
2e BLAD PAG. 1
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
MAANDAG 21 AUGUSTUS 1939
(of wat er voor door moet gaan)
Poging lot verbetering
ZATERDAG A VOND werd ik
onvrijwillig niet op de gewo
ne mobiele, maar op de ook haast
gewoon geworden acoustieke wij
ze deelgenoot gemaakt van den
„Standaard-marsch''. En het is
naar aanleiding daarvandat ik mij
eènigszins verplicht gevoelde vol
gende aanteekeningen neer te pen
nen, niet uit zucht tot critiek,
maar om te helpen opbouwen.
Uit mijn jeugdbewegingstijd herinner
ik mij nog steeds met veel plezier en
eën beètje trots die oogenblikken, als
onze groep met een pittig en frisch ge
zongen lied de oude verdroomde stad
jes binnentrok, een lied uit jeugdige ke
len, dat steeds weer opnieuw de men
sohen uit de huizen lokte en vroolijk
en lachend ons deed nazien.
Helaas lokte mij Zaterdagavond niéts
van mijn werktafel weg. De verschil
lende groepen toonden zich in bet be
zit van eèn droevige schat van liederen,
mèestal schlagers, en galmden die dan
nog op een manier, die niet voor een
aësthetièch gevdel berekend was.
Het was voor mij een opluchting, als
éindelijk na al die „toffe jongens", „ti^-
pérary's" èn „spinaziê-yello" een echt
Hollandseh lièd als Dina Apeldorn's
„Wie zingt er mee?" mijn ooren welda
dig 6treelde, ofschoon hèt begeleidènde
mondorgèl bij 't naderen in een ande
ren toonaard bleek te spelen dan de
zangers zongèn.
Gebrek aan leiding
Ook hier dus gebrek aan leiding.
Waar anders de groepen keurig in 't
gelid marcheerden, kan dat beetje gees-
tèlijke discipline er zeker nog wel bij.
Als ik goed onderwezen ben. beoogt
de wandelsport naaötbèt nastreven van
sportieve doeleinden hèt aankweekèn
van liefde voor de natuur, door de men-
schen uit de groote steden naar builen
te brengen. Zorgt, men daardoor vooi
een gezond lichaam, dan mag men toch
niet langer blijven vergeten, dat dit ge
zonde lichaam eerst zijn menschwaardi-
ge beteekenis verkrijgt door een gezond
verstand.
We gaan dus eens den omgekeerden
weg als de oude Grieken en Romeinen,
die met hun ..mens sana in corpora
6ano", naast de geèstelijke ontwikkeling
de lichamelijke niet wilden vergeten.
Het is dus onze taak ook in deze, om
de jonge menschen met de echte „volks
verbonden" cultuur, zooals die Gode zij
dank op 't platte land nog bestaat, in
aanraking te brengen.
Voor mijn gèvoel nu past óver 't
algemeen een schlager, die in de
kunstmatig verhitte en rookerige
sfeer van de grootè stad thuis
hoort, niet in de grootsche én rusti
ge sfeer van de natuur. Omgekeerd
toont eohter eén echt en gezond
volkslied juist zijn kracht daarin,
dat het in elke sfeer en omstandig
heid, dié nog maar eènigszins „na
tuurverbonden" i6, kan worden ge
zongen om hart en ziel te verhef
fen.
Met het volkslied dragen wij, van bui
ten komend, de gelukkige herinnering
aan schoone oogenblikken in God6 vrije
natuur weer binnen in de grauwè uren
van ons dagolijksch leven, voor ons zelf
en anderen eon blijvend genot en een
blijvende verheffing. Ik weet zelf, hoe
móeilijk het is, om zich ook maar voor
oogenblikken vrij te maken van de op
dringerige én ons door de radio luidruch
tig ingestampte onbenullige mélodieën
en teksten der schlagers, dié toch haast
alle eendagsvliégèn blijken te zijn, ter
wijl een volkslied ons steeds weer kan
bèkoren.
Niet arm
Mén kan toch héuéch hiét meer
zeggen, dat óns land arm is aan
echte liedèrén. Naast „Kun jé nog
zingen". „Jan Pierewit" en „Zang
zaad". om maar de méést bekende
en algemêene tè noemen, heèft Jaap
Polman zijn „Blonde Riet" en
„Lachend water" geplaatst, verrijkte
onze stadgenoot Jaap Kunst ons
met zijn op zijn zwerftochten door
de vadèrlandsche dreven verzamel
de bundel „Hét levende lied van
Nedérlancl", en zijn anderen bezig
om ons volk een nieuw op 't oude
èebaseèrd lied te schenken. Er is
dus iéts gaande in dén lande. Maar
langzaam, té langzaam gaat dit pro
ces van hérstel.
Aangezien nu de wandelsport in den
laatstcn tijd zooveel opgang heeft ge
maakt én zij lot verderen bloei direct
profijt kan trékken uit deze opleving
van en niéuwe zorg voor het volkslied,
zou zij daarnaast éen niet geringe cul-
turéele taak kunnen heipén verwezen
lijken door op ad hoe vastgestelde zang
avonden (in de verschillende vereeni-
gingen apart of op in gezamelijk over
lég georganiseerde volkszang-avonden),
o.l.v. bevoegde deskundige krachten, het
echte Hollandsche volkslied te doen
herleven. Dan zal op de komende mar-
schen, die rond en door onze oude,
schoone stad trekken, niet meer zoo
hartverscheurend valsch en stembeder-
vend worden geschreeuwd; dan zal men
ook de kijkers langs den weg vreugde
meebrengen van buiten in een frisch
en pittig gezongen lied. dat in hen de
wensch wakker roept, zelf ook met
zóó'n lied op de lippen naar buiten te
trekken en daarna met een blij gemoed
lachend door 't leven te gaan.
HANS M. SCHEIFES
Wij kunnen met deze boutade van den
heer Scheifes volkomen instemmen. Onze
volkszang, of wat er voor door moet gaan,
is een ,/jud zeer" en pogingen tot verbe
tering zijn veelal pogingen gebleven.
Toch is de verbetering van onzen volks
zang een te belangrijk iets. om bij de pak
ken neer te blijven zitten. Misschien is de
klacht in bovenstaand artikel tevens een
opwekking hier de zaak eens aan te pak
ken en het voorstel, waar de heer Schei-
fes mede eindigt, werkelijkheid te maken.
Is er belangstelling? Om dit eens te peilen,
verleenen wü gaarne onze tusschenkomst
Laat ieder, die sympathiseert met het
idee van volkszangavonden, eens een be
richtje of zelfs maar een visitekaartje zen
den. geadresseerd aan de redactie van het
Amersfoortsch Dagblad en met op de
adreszijde de vermelding „VOLKSZANG".
Is de belangstelling aanwezig, dan gaat
de rest vanzelf.
RED. A. D.
TEMPERATUUR IN PESIE'S BAD
De temperatuur van het water in
Pesie's bad was hedenmorgen 69 gr. F.
of 20 gr. C.
Het diploma werd behaald door Theo
Hollander en Theo Geensen.
PAARDENMARKT
AMERSFOORT, 21 Aug. Op de paar
denmarkt werden aangevoerd 15 werkpaar
den, prjjs 160230.
8 Slachtpaarden, prijs: 110150.
20 Hitten, prijs: 100220.
12 Veulens, prjjs: 50125.
BURGERLIJKE STAND
AMERSFOORT, 21 Augustus.
GEBOREN: Woutera Elbertha d. v.
D. Niezen en T. Smid; Gerrit z. v. G. J.
van Wilpen en J. C. Hagevoort; Mari-
ïiUs Cornelis z. v. G. J. v. Wilpen en J.
C. Hagevoort; Elisabeth Wilhelmina d.
v. B. A. L. Jansen en J. M. vara Belkum.
OVERLEDEN: Erna Marina Schild,
20 mnd.; Johannes Petrus Maria Ur-
lings, 19 jaar ongeh.
VRUCHTEN DIE STADSMENSCHEN
VREEMD ZIJN
A LS we in onze vacantie buiten logee-
ren, komen we zoo dikwijls vruchten
tegen, die we in de stad weinig of
niet aantreffen, en dan blijkt het, hoe wei
nig stadsmenschen over het algemeen van
vruchten af weten voor zoover het niet de
gewone soorten betreft, die in eiken vruch
tenwinkel te koop zijn.
Daar is b.v. de Japansche wijnbes, een
gewas, dat het midden houdt tusschen de
braam en de framboos, en waarvan de
vruchten zoo op het oog de meeste over
eenkomst vertoonen mei bramen, hoewel
zij oranjerood van kleur zijn en meestal
eerder rijp.
De struiken groeien niet zoo erg wild,
als we van bramen gewend zijn. Daarom
leenen zij zich uitstekend voor het beplan
ten van hekwerk of schuttingen. In elk
val op een zonnig warm plekje waar de
fraai gekleurde vruchten volop gelegenheid
krijgen om te rijpen, waardoor ze 'n fij
nen zoeten smaak verkrijgen.
De plant zelf valt op door stevige rood
bruin behaarde takken die tegen het groe
ne blad aardig afsteken. Wanneer we bij
het planten wat kalkpuin aan den grond
toevoegen toont zij zich dankbaar door een
snellen groei. Aangezien zij evenals braam
en framboos haar vruchten aan het een
jarige hout voortbrengt, is het wel het
beste om ieder jaar de oude afgedragen
scheuten bij den grond af te snijden en de
jonge scheuten op te leiden en aan te bin
den, waardoor de plant jong blijft en geen
gelegenheid krijgt om te verwilderen
Op een oude buitenplaats of tegen een
muur van een ouderwefsche boerderij
ontdekken wü zoo hiér en daar nog wel
eens een moerbeiboom, die de meesten
van ons slechts bü naam kennen, maar
waarvan de ouderen zich nog best den
smaak zullen herinneren. De vruchten ge-
Ipken op bramen, zijn meestal grooter,
sappiger en geuriger. Het bezwaar alleen
om ze in een licfhebberstuin te planten is,
dat ze eerst op ouderen leeftijd vruchten
dragen. Aan een jongen moerbeiboom heb
ben we dan ook niets, alhoewel we met
een jonge zullen moeten beginnen om eens
te kunnen genieten van een ouden boom,
meestal een juweeltje van vórm met gril
lige verweerde takken en gezellige zitjes.
De jonge exemplaren zün nogal gevoelig
voor vorst. Het beste groeien zij in voed-
zamen grond, waaraan wat kalkpuin
wordt toegevoegd. Bü kroonboomen wordt
weinig gesnoeid, eigcnlük alleen wat uit
gedund. Gebruiken we de moerbei echter
als leiboom, dan is snoei wel noodzake-
lük. De sporen aan het zwakke hout van
stam en hoofdtakken worden sterk ge
dund om te voorkomen, dat de vruchten
onrüp afvallen.
Open deurpolitiek "voor
muziekliefhebbers
j f ET komt op deze warme zomer-
f-§ avonden nogal eens voor. dat de
stilte op onaangename wüze
verstoord wordt door een mengsel
van radio- en gramofoonklanken. Nog
steeds zün er klaarblükelük menschen,
die er prüs op stellen anderen van
hun muzikale geneugten te doen mee
„genieten". Met wüd geopende ramen
en balcondeuren vermeien zü zich in
de klanken, voortgebracht door om-
roepvereenigingen of ebonieten schijf.
„Hoe harder, hoe mooier", schünt het
slagwoord te zün. Welnu: hard klinkt
het genoegMaar, hoewel er over
smaak niet valt te twisten, menige ge
kwelde buur. die vanwege de warmte
eveneens alle ramen openzette, heeft
dezer dagen de verzuchting geslaakt:
.mooi is anders".
Er zün dan ook zeer terecht
den laatsten tüd verschillende-klachten
wegens burengerucht op het politiebu
reau binnengekomen. We meenen goed
te doen, dit hier te vermelden ten ein
de hen, die hun muziekapparaat tot
i n „w d e n" om trek hoorbaar
plegen te doen voortschallen. te waar
schuwen. Tenzü men er een proces
verbaal voor over heeft en eventueel
ook „verschil van meening" met om
wonenden. tempere men dus in deze
dagen-van-dc-open-deur het geluids
volume van radio of gramofoon
J
GRAND THé&TRE. Van Vrijdag 18 t.m.
Donderdag 24 Aug. vertooning van de
film „De Citadel".
Voorstellingen: Zondag 1.45, 4, 6.15 en
8.30 uur. Eiken anderen middag en
avond 2.30 en 8.15 uur. Vrijdag, Maandag.
Dinsdag en Donderdag 2.30 uur: Shirley
Temple in „Penny brengt uitkomst".
CITY THEATER Van Vrijdag 18 t.m. Don
derdag 24 Aug. vertooning van de film
„De Big in het vreemdelingenlegioen".
Voorstellingen: Zaterdag 2.30, 6.15 en
8.30 uur. Zondag 1.45, 4, 6.15 en 8.30
uur. Ahdere dagen 2.30 en 8.10 uur.
STERHUIS. Beekenst.laan 6. Vooi alle
meisjes iederen avond geopend des Zon
dags van 2 uur
GILDEHU1S. A.K.G. Tentoonstelling 10—5
uur nam.
OPENBARE LEESZAAL MET JEUGDLEES
ZAAL. Muurhuizen 9.
R.R LEESZAAL. - Wjjeratraat 2. Filiaal
Uitleenbibliotheek Edisonstraat 35
MUSEUM FLEHITE. Westsingel. Geopend
dagelijks van 1012 en 1—4 uur, uitge
zonderd Zondag:, 's Zaterdags 1012 en
1.303 uur. (Stadgenooten hebben 's Za
terdags vrijen toegang).
KUNSTHANDEL VEENENDAAL, Langestr
33. Oranjetentoonstelling.
CLUBLOKAAL SPEELTUINVÉR. SOESTER-
KWARTIER. Iederen Dinsdagavond
oefeningen van den Luchtbeschermings
dienst. afd. Soesterkwartiar.
BOSCHTHEATER BIRKHOVEN. 20 Aug.
Opvoering van het openluchtspel „Chris
tus verworpen". 3 uur nam.
VAN TECHNIKER
TOT KOK
Hand over hand nam
de ontwrichting toe
DEN volgenden morgen wachtte Hans
mü stram correct in de hall van
het Strattford hotel. Samen mar
cheerden we zonder ontbeten te hebben
langs de haven, waar het Columbus' schip
de Santa Maria, lag en dan langs een
landweg, waar we tot de enkels door de
modderige brei der wagensporen voort-
worstelden. In de verte zagen we de groote.
nieuwe gewerenfabrieken der Remington
Arms. half gereed en reeds in actie, half
in aanbouw. Dit kon door 't bouwschema,
de repetente H-vorm (zie teekening).
1 2 3 4 5 6 7
Na 't eerste gebouw zette men een
tweede en verbond deze twee in het mid
den en zoo steeds verder. Vóór de fabriek
wachtte ons convooy. Een aantal onzer
monteurs stond daar te praten met een
stel kükers voor een tiendubbele draad
versperring, een soort doolhof voor een
groene keet, die men zoo slechts zig-zags-
gewüs kon bereiken. Dit tegen eventueele
bestorming door stakers of kwaadgezin-
den. Onze dikke Ziegler grinnikte me
vroolük toe van een der chauffeursplaat
sen.
Tegen den wagen leunde Cole, een
volbloed Indiaan, afstammeling van
een beroemd hoofdman, zoo zei hij. Op
lettend keek hij naar een der „thugs",
gewapend met een ploertendooder ach
ter de versperring. „King" Cole zei tot
mij; „Als die vent mij tikte sneed ik
hem den 6trot af." Als Cole zei dat hij
een barkas ging bouwen van 10 meter,
dan deed hij dat en als Cole zei dat hij
iemand levend zou villen, dan vilde hij
hem levend. Ik vroeg den dikken
Ziegler,. die voorman was, waar
om hij niet' naar binnen ging met de
mannen?
„Just try", grinnikte Ziegler, „pro
beert u eens". Ik vroeg den „thug" ach
ter de draadversperring hoe wij binnen
moesten komen. Hij wees op 't groene
houten kantoortje. Langzaam kronkel
de ik mij door de draadversperring en
vroeg toegang. De man daèr telefoneer
de. Na een tijdje bracht een .,thug" mij
naar 't hoofdkantoor. Hier werden mijn
bescheiden nauwkeurig onderzocht en
men telefoneerde naar onze fabriek in
Brooklyn om zeker te zijn, dat wij van
Linz kwamen. Fk nam de gelegenheid te
baat om ons kantoor te melden, dat ik
een der vrachtwagens achter zou hou
den als vervoermiddel. Daarna werden
mij pas6en verstrekt, voor de monteurs
paseen met zeer beperkte bewegings
vrijheid, voor mij een met wat meer
armslag om onze mannen te kunnen
coratroleeren. Die passen, kartonnen
kaarten, moeeten we zichtbaar dragen,
bij voorkeur vóór in onze hoedband.
Daarna werden onze wagens onderzocht
en na een dik uur kon 't convooy naar
binnen.
Na 't afladen in een der nieuwe, nog
leege gebouwen gingen we Bridgeport in,
aten ergens staande aan een ruwe ge
timmerde toonbank en vermaakten ons
verder met een bezoek aan de Santa
Maria, de stallen van Barnum en Bai
ley en bezochten uit verveling ver
schillende café's.
's Avonds laat. na strenge pascon-
tróle, waren we allen ijverig, bezig in
de Remington Arms. De meeste afdee-
lingen werkten niet, maar 't geweer-
velzen ging 's nachts geruischloos door
met bijna geen bediening en ook don
derden er ergens persen die bajonetten
uitstampten. Op zeker oogenblik trok
er een file van karretjes beladen
met duizenden half af ge werk te bajonet
ten ons voorbij. „Dat is om ons te doo-
den," zei Hans. Ik gruwde. Dit, weinig
slaap, een paar glazen bier, 't maakt*
Hans alles prikkelbaar. In ieder der
H. gebouwen werd een stel apparaten
opgehangen en die werden onderling
verbonden. Dit maakte dat Hans ieder
oogenblik door een der verbindingsge
bouwen moest loopen.
Daar stond steeds een „thug" met
een gummistok en die eischte
plichtsgetrouw bij iedere heen en
weergang de „pass" te zien.
„Pass please". Wat er gebeurd is,
weet ik niet precies, doch Hans
moet geprikkeld iets gezegd heb
ben; ik hoorde een zware pats, een
schreeuw, ik schoot toe, Cole schoot
toe, hij greep een stuk geweer. Er
lagen er bij duizenden. Hij stortte
zich onder Indianengehuil op den
„thug", die zich wist te redden door
zich in een der trappenhuizen met
een vaart naar beneden te laten
glijden. Ondertusschen kwam Hans,
die bewusteloos geslagen was, weer
bij. Volgenden morgen beklaagde ik
mij bij Major Pennfield. Hij stapte
juist uit een achterkantoor in 't al
gemeen e kantoor, waar tientallen
lieden werkten.
Achter hem stond een groote man
in 't wit, zijn body-guard, zijn lijf
wacht. Als ik mij wel herinner ik
kan mij vergissen droeg die man
zichtbaar één revolver, misschien
twee. Ik legde hem uit dat we zoo.
niet konden werken. Op de klacht
over Hans ging Pennfield niet in.
Zoo'n „occurence" was daar dage-
lijksch eten. Wel voelde hij voor
mijn redeneering dat ieder onzer
monteurs, als ik, een meer algemee-
ne pas moest hebben, opdat ze
steeds ongehinderd van apparaat
tot apparaat konden komen. Hans
wisselde zijn pas niet in. Hij wilde
niet terug, want hij vertrouwde de
„thugs" niet, over wie de wildste
geruchten liepen. Het zij hier ge
zegd dat die „thugs" werden be
schouwd als beroepsmoordenaars
uit de onderwereld, doch ik heb
hier niet 't minste bewijs voor, daar
ik wel waakzaam was uit hun vaar
water te blijven. Te oordeelen naar
hun gelaatuitdrukking meen ik dat
de openbare meening hier juist
was.
En wat deed Hans? Hij leende van
ons allen een paar honderd dollars,
waarvoor hij een oud fornuis kocjit,
wat borden en pannen, een karretje en
wat planken en twee dagen later ver
rees bij den ingang van Remington
Arms Han's openlucht restaurant, 't
Was eenvoudig, maar goed. Hans was
25 jaar geleden reeds de uitvinder van
de „ein-topf'-maaltijden.
Hans deed een „glowing", een gloei
ende „business", voor een quarter a
plate, een kwart-dollar het bord, en dat
mocht je staande opeten aan een
plank. Vallen kon je niet, want de be
zoekers stonden enkeldiep in taaie
modderechte zeeklei zeekust specie,
lucht en regenwater vrij. Hans sloeg
geld „coinde" money want die
tik scheen zijn reclameader geopend te
hebben. Op zijn kar stond:
WE DON'T CATER TO NO THUGS.
(We leveren niet aan geen „thugs")
De Amerikaan drukt zijn ontkenning
gaarne dubbel uit, maling hebbende
aan taalkundige zuiverheid. Hij wil 't
expressief zeggen.
Daar ik dringend naar New York te
rug moest, verdween Hans uit mijn
gezichtsveld, Hans op weg naar rijk
OORDEEL ZÉLF/
TOASTED
AMERICAN
CIGARETTES
dom, en dat door een tik van een
„thug"!
Zelve bleef ik zelden langer dan een
paar dagen op een karwij, juist lang
genoeg om 't te beginnen en den voor
man voldoende instructies te geven om
verder te kunnen gaan. Dat was in
Bridgeport ook zoo, doch deze korte tijd
was mij voldoende een kijkje te krijgen
op zeker soort Amerikaansche „arbeids-
niethoden", als ik dit woord in liet door
mij bedoelde breede verband mag ge
bruiken. Bridgeport zag ik nog iederen
dag voller stroomen met nieuwe arbeids
krachten, met aannemersploegen, fa-
brieksploegcn, ploegen „thugs",- ploegen
agenten en ploegen „strikebreakers";
stakingsbrekers. Een „thug' is iemand
uit de onderwereld en een „thug" speelt
graag voor agent, voor een particuliere
onderneming. Hij is vlug met mes,
pistool, ploertendooder en boksbeugel.
Op de bloo-te vuist is hij niets en een hui
lende Indiaan met een bajonet drijft een
heele bende „thugs" voor zich uit, een
zoogenaamde „gang". De „strikebrea
ker" is van ander materiaal. Hij kan van
alles en kan niets. Hij is brutaal en
sterk. Hij en zijn kornuiten doen het
voorkomen alsof een leeggeloopen fa
briek werkt. De assen draaien, de ma
chines ratelen, de strikebreaker speelt
ondertusschen kaart.
Zijn de bootwerkers in staking en
moet de strikebreaker het werk
doen, dan rooft hij van alles en
nog wat als betaling voor 't
werk, want zijn normale betaling is
voor het daar zijn, voor het doen alsof.
De kapitein of stuurman die zich te fel
tegen roof verzet heeft kans ee.n los
schietende last op zijn pet te krijgen.
Fungeert een strikebreaker als conduc
teur dan haalt hij plichtsgetrouw de
verschuldigde nikkels op (de stuivers)
doch hij haalt nooit de registreerende
belklok over. De nikkels zijn voor hem
en dat mag ook wel. want zijn beroep
is gevaarlijk en de strikebreaker wordt
wel dikwijls gedwongen slag te leveren
in 't open veld.
Zoo'n slag maakte ik mee, mijn laat
ste uur in Bridgeport. Ik had kort te
voren de Remington Arms verlaten en
ergens bij een andere fabriek zag ik
een „thug" een man door de prikkel
draadversperring slaan. Een politie
agent buiten de omheining sloeg de
man weer terug door de versperring. De
man schreeuwde erbarmelijk. Ineens
schoot een troep stakers of kwaadwil
ligen of Duitschgezinden los op den po
litieman. Er, was gefluit en geschiet.
Jassen en zakken werden op het prik
keldraad geworpen en een bende ging
er over heen en wierp zich op den
„thug". Strikebreakers schoten naar
buiten, uit de fabriek, nieuwe politie
agenten floten, patrouillewagens, ratel
den nader. Eén wagen kantelde of werd
gekanteld. Ik weet 't niet. Er vielen
schoten. Er was gehuil. Ineens wa6
uit. De stakers, al6 bevangen door een
panischen schrik, renden weg naar alle
richtingen. Wezenloos stond ik te kij
ken. Een agent met een pistool in de
hand brulde mij iets toe. Ik verstond
hem niet. Ik wees op de Remington
Arms-fabrieken in de verte en op mijn
actetasch onder mijn arm. Hij begreep
mij en riep: „You better heat it, they
start again." (Maakt u zich uit de voe
ten, ze beginnen weer). Hollende langs
een omweg bereikte ik den spoordijk
en liep verder langs de winterstallen
van Barnum en Bailey. De exotische
beesten stonden rustig in hun stallen.
Nat van zweet bereikte ik 't station
juist nog op tijd voor mijn trein. Ik ver
telde een medereiziger van 't gebeurde.
»,Dat is niet6", merkte hij op, „in de
mijnstreek zag ik de militairen bezig.
Daar wordt 't uitgevochten op de rus
gen der vrouwen en kinderen." De man
had gelijk. De grootkapitalisten en de
„bosses" (arbeidersleiders) streden nu
om de macht, op verschillende punten
en met de meest heterogene legers, want
vele kapitalisten waren op den hand van
de arbeiders en vele arbeiders waren 't
eens met uitzuigende kapitalisten.
Daar hoorde ik in 't voorjaar veel
over in. een plaatsje aan de Hudson-
rivier waar we onze Paaschvacaratie
doorbrachten. Door ruimtegebrek slie
pen alle vrouwen bijeen en alle man
nen in een andere zaal. Bij 't opstaan
zei een der mannen: „Geld natellen"
Dit scheen mij typisch Amerikaansch.
We telden allen na, tegelijk en allen
zeiden „O.K.".
Na 't ontbijt gingen we luisteren
naar een prediker. Er zijn veel merk
waardige predikers in Amerika; som
migen krijgen den geest en anderen
vinden praten makkelijker en winstge
vender dan werken. Billy Sunday en
een dame in de West hadden veel suc
ces, vooral financieel. Onze prediker
was een veldprediker die een enorm
Christusbeeld aan een kruis had opge
hangen aan den rand van een liosch.
Hij sprak over de stakingen en daar
door ontstond er een vinnig debat in
ons heterogeen gezelschap tusschen een
kapitalist en een beter soort arbeider.
De arbeider wilde de zaak laten als zij
was. Daar zat kans in hij wilde 't
leven als een soort staatsloterij met
hoofdprijzen voor enkelen. Later bleek
mij dat vele arbeiders in Amerika er
zoo over dachten.
Na die Paaschvacantie werd Amerika
steeds rumoeriger, ook door 't. drijven
van Duitschers als Rintelen, die oorlog
in Amerika voerden.
Er kwam gebrek aan goede arbeids
krachten. want de import van goederen
en arbeidskrachten uit Europa werd
steeds minder, de vraag naar goederen
steeg en van de veiligheidsapparaten
schakelden wij over op arbeidsbespa
rende machines en utensilieën. Hieraan,
knoopten zich voor velen, ook voor mij,
nieuwe belevenissen vast, geflankeerd
door rampen en alles wegmaaiende
ziekten. De algemecne ontwrichting
nam hand over hand toe, dank aan
Europa van 1914-'18.
Hierover de volgende maal.
JAN SPAANDER.
OMTREK
Vandaag kwam do raad der gemeente
Hoevelaken onder voorzitterschap van
den burgemeester jhr. P. A. v. Eys, in
vergadering bijeen.
Onder de ingekomen stukken waren:
a. Een schrijven d.d. 8 Aug. 1939 van
den particulier secretaris van Hunne
Koninklijke Hoogheden Prinses Juliana
en Prins Bcrnhard, waarin het gemeen
tebestuur dank wordt overgebracht
voor de gelukwenschen, aangeboden ter
gelegenheid van de geboorte van Hunne
Dochter;
b. Een besluit van de Ged. Staten van
Gelderland d.d. 12 Juli 1939, no. 93, hou
dende goedkeuring van het raadsbesluit
tot verkoop van twee beekgedeelten;
c. Een beschikking van de Ged. Staten
an Gelderland van 11 Juli 1939, no. 93
houdende aanneming voor kennisgeving
van de toegezonden stukken betreffende
de verkiezingen van leden van den ge
meenteraad van Hoevelaken.
2. Voorstel tot het verleenen van sub
sidie aan de vereeniging „Het Groene
Kruis" voor het jaar 1940. Bij adres d.d.
24 Juli j.l. verzocht deze organisatie
voor het volgend jaar een subsidie van
250.—.
De raad ging accoord met het gunstig
advies van B. en W.
3. Aanbieding gemeenterekening,
dienstjaar 1938. De rekening wordt aan
geboden met de volgende cijfers:
Gewone dienst:
ontvangsten 41.065.52
batig slot 6.245,65
uitgaven: 34.819,84
Kapi taaldienst
ontvangsten 2-100.45
uitgaven: 2400,45
4. Benoeming van een Commissie tot
het nazien dier rekening.
5 Vaststelling der bedragen, bedoeld
in art. 55 der Lager-Onderwijswet 192Q
over het jaar 1938.
B. en W. stellen voor om: a, het be
drag der werkelijk gemaakte kosten
voor het openbaar lager onderwiis voor
het jaar 1938 voorloopig vast te stellen
op 56S,09.
b. het bedrag van het openhaar lager
onderwijs, in verband met het gemid
deld aantal leerlingen over het jaar
1938, voorloopig vast te stellen op 45X
10.— 450.—.
c. het verschil voorloopig vast te stel
len op 11S,09.
Aangenomen.
6. Vaststelling van de bedragen der
vergoeding over het jaar 1938 ten behoe-
ve van de bijzondere school.
7. B. en W. stellen voor om: a. het
bedrag der vergoeding voor de bijzon
dere lagere school over 1938 vast te stel
len op 218X 10 f 2183.33.
b. het bedrag der voor vergoeding in
aanmerking komende uitgaven vast te
stellen op 1868,69.
Aangenomen.
Bij de opening van de vergadering
herdacht de burgemeester de geboorte
van Prinses Irene. Tevens wijdde hij en
kele woorden van afscheid aan wethou
der Gerritsen en het raadslid Roozen-
daal die hij bedankte voor de aangena
me en prettige samenwerking. Beide
heeren dankte -tenslotte den burge
meester en den secretaris, den heer C»
H. F. Bartelsman.
Bij de rondvraag stelde de heer Rui
tenberg voor, weer pogingen te doen
om de gemeente voor de klassificatie
Personecle Belasting niet meer in te
declen in de 9e. maar de s sle klasse.
Soortgelijke pogingen hebben vorig
jaar gefaald. Do raad hechtte dit voor
stel haar goedkeuring.
Van 25 lot. en met 31 Augustus zal er
in Ede wederom een heide-feest.week ge
houden worden, onder auspiciën van de
V.V.V. aldaar.
Blijkens een advertentie in dit. num
mer is er een zeer afwisselend pro
gramma samengesteld. Vermaak \indt
men cr in velerlei soorten.
Op den eersten dag wordt de hcide-
koningin ontvangen op luisterrijke wij
ze. Voorts zal er dan in het openlucht
theater een opvoering plaats vinden
van „De Zot".
Op de andere dagen vinden er onder
meer zwem- en voetbalwedstrijden
plaats, terwijl er ook een ballonnen-
tournooi gehouden zal worden. Tenslot
te vermelden we uit het programma nog
den rondrit met autobussen langs den
Gelderschen Vallcirand en de gecostu-
meerde dorpswandeling. Zij, die een
volledig overzicht wcnschen, verwijzen
wij naar de. desbetreffende annonce.
DOOI* WAND'LAARS ONVOORZICHTIGHEID
RAAKT HOLLAND ZN NATUURSCHOON
KW'JT
