KEITJES
Schil
AMERSFOORTSCH
DAGBLAD
Sovjet-Unie thans
nationalistisch
„Groot-Brittannië staat
naast Polen"
„Ineenstorting
der omsingelings-
politiek"
Besprekingen te
Boekarest
Australië steunt
Engeland
Engelsche bladen verklaren, dat Londen
zijn standpunt heeft bepaald en
niet zal terugtrekken
„Engeland moet
pal staan"
Advertentiën
A. v. d. WEG
1 GULDEN
COPIEERINR. „VITESSE"
VAKKUNDIG ONDERHOUD VAN SCHRIJFMACHINES
Afd. Advertentie Bureau
TELEFOON No. 4620
Plaatsing van Advertentiën in
alle bladen zonder prijsverhooging
Ie BLAD PAG. 4
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
WOENSDAG 23 AUGUSTUS 1939
Komintern is verschrompeld tot een organisatie
in dienst der Russische staatsidee
Sjdanof, de man
van het
centralisme
(Van onzen correspondent)
WARSCHAU, midden Aug.
/t LS Sovjet-Rusland thans in het
middelpunt der belangstelling van
het Westen staat, dan is dit in de eer
ste plaats ook. omdat 1939 het jaar der
groote politieke veranderingen en her
vormingen in de Sovjet-Unie is. Nieu
we figuren zijn op den voorgrond ge
treden. die den binnen- en buitenland-
schen koers van het hedendaagsche
Rusland bepalen. De .jtroote vier
waarmede én het Westen èn Rusland
hebben te rekenen, zijn de almachtige
Sjdanof, die in de Sovjet-Unie als
de latere opvolger van Stalin wordt
bestempeld; zijn vriend en intieme me
dewerker AndreJet. de leider van
het organisatiebureau der communis
tische partij; M oio t of. premier en
volkscommissaris voor buitenlandsche
zaken en tenslotte de roode generalis
simus Worosjilot. Van de oude
revolutionnaire pioniers is alleen Sta-
l i n nog gebleven, die voor en na ver
heerlijkt wordt en wiens ster zich
steeds hooger verheft, doch die daar
door ook steeds verder af komt te
staan van de werkelijke invloeden od
de Sovjet-Russische samenleving.
VOOR het hedendaagsche Rusland ie
nóg steeds het woord van den lei
der der groote revolutie na den We
reldoorlog van kracht gebleven, het
woord van Lenirï, wiens gebalsemd
lichaam thans in het Mausoleum op
het Roode Plêin naast het Kremlin
rust: „De tijd werkt voor ons!" De Rus
sische mensch, die'in een gunstige ont
wikkeling van den tijd voor hem ge
looft, haast zich niet. Onderhandelingen
en nog eens onderhandelingen. „Wij
STALIN
waarvan de Sovjet-Russische politiek
afhankelijk is, zijn er ze*, geboren Rus
sen. Onder deze negen bevinden zich
voorts Kaganowitsj, die van Joodschen
huize is. de Armeniër Mikojan en de
roode dictator, Stalin, die een Georgiër
ie. Geen hunner heeft zich ooit buiten
de onmetelijke grenzen van het Sovjet
rijk bevonden. Zij zijn opgevoed in haat
tegen het overige Europa, dat zij als de
bron van alle onheil In de Europeesche
samenleving beschouwen. Vertegen
woordigers zijn zij van een imperialis
tische Russische idee. die wortelt in het
mystieke geloof aan een zending van de
Russische volksmassa in deze wereld.
Een indeeling van Europa in ideologi
sche bloks bestaat voor hen niet. Zij
hebben het tijdvak van den grooten re-
volutionnairen kamp doorleefd. Daarna
hebben zij zich twintig jaar kunnen
scholen in een atmosfeer van onderlinge
wrijvingen en intriges, een atmosfeer,
waarin de Aziaat in het bijzonder zich
thuis gevoelt, een mensch, die voor geen
middel terugdeinst om zijn doel te be
reiken.
Hoe kunnen zulke menschen.
vraagt het bekende Poolsche blad
„I.K.C.", dat zich met deze vraag
stukken bezig houdt, zich af. eer
lijk en oprecht met vertegenwoor
digers van een andere wereld zich
uitspreken 1 Mannen als Molotof en
Sjdanof gelooven in een zelfver-
terin* van Europa, waarna de Rus
sische boodschap het zegevierende
einde moet zijn. Wat voor het tsa
ristische Rusland het „pan-tsaris-
Bijgaande kaart geeft een overzicht van het Europeesch en het Aziatisch gebied
der Sovjet-Unie. waarbij duidelijk blijkt, dat het zwaartepunt in Azië is gelegen
hebben tijd", plegen Russische onder
handelaar* te zeggen. Men moet den
Sovjet-Ru6sischen partner véél tijd ge
ven, omdat die anders eenvoudig weg
genomen wordt, en als het Kremlin zijn
sympathieën verspeelt, is het er nog
geenszins door ontdaan. Naar oud-Rus
sische zede wordt alles, wat ten Westen
van de Sovjet-Unie leeft, ook thans nog
aangeduid met de bekende uitdrukking
„Swolotsj" (gespuis).
Dat houdt niet in, dat Moskou niet
welwillend zou staan tegenover zekere
West-Europeesche mogendheden, die
men noodig heeft, doch men zou deze
toch het liefst weer kwijt willen raken
op het tijdstip, dat zulke partners onge
makkelijk gaan worden. Rusland en de
Russische mentaliteit voelen zich het
veiligst in isolement. Motkou heeft
zün eigen idealen, die uit het
Russische egoïsme voortvloeien, en het
is niet licht van plan deze on te offeren
voor het Westen met zijn volkomen an
dere mentaliteit, zelf* als deze óók ra
dicaal is.
Revolutionnair kunnen zich in Sovjet-
Rusland ook thans de veranderingen in
de binnenlandsche politiek voltrekken.
Zij. die vandaag nog schitteren, kunnen
morgen reeds in de vergetelheid gera
ken. Ook een (West) Europeesche ster
aan het Sovjet-firmanent al» Litwinof
is plotseling in groote duisternis ten on
der gegaan en men weet niet eens meer.
wéér en óf hij nog leeft. Niemand be
kommert zich meer om dezen ex-mach
tige of denkt nog aan hem.
RADICALE veranderingen zijn in
het bekende „Polit-büro" ingetre
den. Het Russische patriottisme
viert hoogtij. Groot-Russen, die van het
zuiverste Russische water zijn, dienen
zich aan. Van de negen machthebbers,
me" was, zijn voor hen begrippen
al* „communisme" en „partij".
SJDANOF is de stichter van het
Russische centralisme. Deze in den
laatsten tijd veel genoemde figuur
is een der invloedrijkste leden van den
krijgsraad der Sovjet-marine. Hij i* se
cretaris van het centrale comité der
communistische partij, secretaris van de
partij-organisatie te Leningrad, voor
zitter van de commissie voor buiten
landsche politiek van den oppersten
raad der Sovjet-Unie en tegelijk voorzit
ter van den oppersten raad cjer Unie
van Soc. Sovjet-republieken. Sjdanof
wa* ook de man. die de verschillende
volken en nationaliteiten in Rusland
volgens een wel omlijnd plan moest ver
strooien en die nog steeds massa-ver
huizingen op touw zet. als de veiligheid
van Moskóu als kern hierdoor vergroot
kan worden.
De oude revolutionnaire pioniers
zijn reeds lang uit het „Polit-büro" ver
wijderd. Zij. die als politieke emigran
ten in het Westen leefden en daar hun
bloedverwanten hadden; zij, die aan
een internationale doctrine geloofden,
zijn verdwenen. Alleen Stalin hand
haafde zich, maar hij is nooit buiten
Rusland geweest. Niet meer als vroeger
treft men in het „Polit-büro" vertegen
woordigers van alle volken aan, die in
de Sovjet-Unie „federatief' vereenigd
zijn. De Komintern is voortaan de kleine
rol van een organisatie beschoren, die
alleen nog maar in dienst van de Sovjet-
Russische staatsidee heeft te staan. Ove
rigens is ook dit instityut geheel en al
verrussificeerd. voorzoover het personen
met grooten invloed betreft. In de fede
ratie der Sovjet-republieken beslist
maar één groote factor: Rusland.
Sovjet-Rusland bevindt zich in een
groot herscheppend proces. De centra
van zijn industrie verlegt het naar den
Oeral, naar Siberië en het Verre Oosten,
voor zoover deze in de grensdistricten
waren gevestigd. De landelijke bevol
king van de Oekraine, van Wit-Husland,
den Kaukasus en de Krim, werd en
wordt grootendeels naar nieuwe koloni
satiegebieden overgebracht. Een volks
verhuizing op groote *chaal. De gansche
bevolking van de Sovjet-Unie wordt als
een menschelijke hutspot verspreid en
vermengd. Zoo reageert het Sovjetrijk
ook op de Duitsche expansie-theorieën
van den „Russischen sinaasappel", die
in parten uiteen moet vallen, als deze
aangesneden wordt. Innerlijk in het ge
weldige Sovjetrijk tracht men een nieuw
fundament te scheppen. De groote ster
ren van vroeger gaan ten onder en wor
den vervangen door pioniers van het
Russische patriottisme.
(Deze beschouwing werd door onzen cor
respondent te Warschau geschreven vóór
het bekend worden van het op handen zijn
van een Duitsch—Russisch nict-aanvals->
verdrag. RED. A.DJ
Italiaansch oordeel over
het Duitsch-Russisch
non-agressiepact
ROME. 23 Aug. (Reuter). Dè
minister van buitenlandsche zaken,
Ciano, heeft in den loop van Dins
dag korte besprekingen gevoerd met
den Poolschen ambassadeur en den
Russischen zaakgelastigde. Voorts
heeft hij den Amerikaanschen en
den Japanschen ambassadeur ont
vangen. Des avonds heeft Ciano een
onderhoud van twintig minuten ge
had met den Britschen ambassa
deur.
De Giornale d'Italia schrijft ten aan
zien van het Duitsch-Russische non-
agressiepact, dat „de nieuwe gebeurte
nis niet zonder consequenties kan blij
ven voor het lot van Polen en voor den
toestand in het Oosten van de Middel-
landsche Zee, waar de Fransch-Britsche
omsingelingspolitiek door de aan Roe
menië, Turkije en Griekenland gegeven
garanties zich het sterkst ontwikkeld
heeft. In ieder geval echter kan men
reeds spreken van een jammerlijke in
eenstorting der Britsch-Fransche om
singelingspolitiek, ja zelfs van een om
wenteling der posities en systemen, be
nevens van een nieuw concreet en toe
nemend succes der as-mogendheden.
Het omsingelings-systeem is aan het
wankelen geraakt, want plotseling ont
breekt de gewichtigste pijler. Noch Rus-
lands menschenmassa's noch zijn wape
nen en zijn economische hulpbronnen
kunnen meer in dienst gesteld worden
van de Westelijke mogendheden. Welis
waar is daarmede niet het gevaar van
een daad van waanzin in den ban ge
daan
Roemenië, in vriendschap met
Duitschland en Rusland,
is tevens verbonden
met Polen
Koning Carol pleegt
overleg met kabinet
BOEKAREST. 23 Aug. (Reuter).
Koning Carol van Roemenië heeft
langdurige conferenties gehouden
met leden van het Roemeensche ka
binet ten einde de maatregelen te
voltooien, die in geval van nood
moeten worden genomen. Er is niet
tot verdere militaire voorzorgsmaat
regelen besloten buiten de reeds ge
regelde concentratie van reserve
troepen. Er is nog geen officieele re
actie op het voorgestelde pact be
kend, hoewel de gebeurtenissen met
diepe belangstelling worden ge
volgd. Er wordt uiteengezet, dat
Roemenië zoowel met Duitschland
als met Rusland vriendschappelijke
relaties heeft, doch tegelijkertijd de
bondgenoot is van Polen.
CANBERRA, 23 Aug. (Reuter).
De premier Menzies heeft na de van
daag gehouden vergadering van het
kabinet verklaard, dat Australië
vastbesloten is aan de zijde van
Groot-Brittannië te staan. Voorts
zeide hij: „Ik spreek zonder aarze
len. Groot-Brittannië heeft en zal
hebben onze meest volledige samen
werking bij zijn prachtige pogingen
de krankzinnigheid en onrechtvaar
digheid van een oorlog te voorko
men. Indien zijn grootsche pogin
gen falen, zullen wij naast Groot-
Brittannië staan."
KENNEDY TERUG NAAR LONDEN
LONDEN. 23 Aug. (Reuter). De
Amerikaansche ambassadeur, Kennedy,
die zijn vacantie doorbracht in Zuid-
Frankrijk, is per vliegtuig naar Londen
teruggekeerd.
LONDEN, 23 Aug-
GROOT-BRITTANNIE staat
naast Polen, verklaart Reu
ter. Deze zoo dikwijls tegenover
Duitschland herhaalde mededee-
ling vindt opnieuw haar weerklank
in de Britsche pers van vandaag.
Deze en de andere vastberaden
besluiten van Groot-Brittannie.
zooals deze in het regeerings-com-
muniqué van gisteravond werdén
herhaald, beheerschen het nieuws
en den commentaar er op.
Tezelfdertijd wordt veel ruimte ge
wijd aan het zoeken naar de juiste be
doelingen van de reis van von Ribben-
trop naar Moskou. De Times acht het
onmogelijk in het tegenwoordig sta
dium te beoordeelen of het voorgeno
men Russisch-Duitsche pact vérstrek
kende diplomatieke en militaire gevol
gen zal hebben of dat het slechts een
nieuwe zet is in den „zenuwenooriog".
Indien de verloochening door het natio-
naal-socialistische Duitschland van een
zijner voornaamste geloofspunten de
bedoeling heeft gehad de regeeringen
van het „Vredesfront" bevreesd te ma
ken en in haar trouw jegens Polen
en andere mogendheden die garantie!
hebben ontvangen te schokken, heeft
deze zet zijn doel volkomen gemist De
Times berispt Rusland op milde wijze
voor zijn stilzwijgen over de onderhan
delingen met Duitschlan'd gedurende
de besprekingen over het drie-mogend-
hedenverdrag.
Of de Russische actie in geval
van een agressie van Duitsche zij
de al dan niet wordt geneutrali
seerd, is niet duidelijk. Van het ant
woord op die vraag hangt het af
of het nut heeft de onderhande
lingen voort te zetten om Rusland
in staat te stellen zich aan te slui
ten bij het anti-agressiefront. De
Times merkt ten slotte op, dat
Groot-Brittannië in ieder geval zijn
standpunt heeft bepaald en niet zal
terugtrekken.
De News Chronicle is er van over
tuigd dat het diplomatieke en militaire
aspect van Europa plotseling is omge
keerd door de beoogde Russisch-Duit
sche toenadering. Het is nog te vroeg
om te kunnen zeggen, welke resul.taten
zich in de practijk precies zullen voor
doen. De Britsche regeëring heeft de
onheusche bejegening beantwoord op
de eenige daarvoor passende manier,
met een duidelijke herhaling van zijn
beloften.
De Daily Herald zegt, dat er nog
steeds hoop bestaat, dat wanneer de
bijzonderheden van het Duitsch-Rus
sisch pact bekend worden de bedoelin
gen der overeenkomst niet zoo ernstig
zullen blijken dan thans lijkt. Een ding
blijft evenwel- onveranderd. Dat is de
stellige belofte om Polen te hulp te ko
men in geval van èen aanval op zijn
gebied.
De Daily Telegraph verklaart, dat
Engeland thans noodgedwongen is aan
geland op een punt, waar het door ver
der toe te geven den vrede niet kan
dienen doch slechts kan schaden. Het
is zoowel voor het lot van Europa als
voor het lot van het Britsche rijk van
het grootste belang, dat Engeland pa!
staat. Als het, zoo schrijft het blad dan
tot het ergste mocht komen, zal de
vuurproef, welke wij moeten doorstaan
geweldig zijn, doch niet geweldiger dan
wij reeds hebben doorstaan en wij zul
len ons schrapzetten om haar te boven
te komen. Wij hebben deze vuurproef
noch gewild noch uitgelokt. Zij is ons
opgedrongen en er blijft ons niets an
ders over dan de uitdaging met al onze
vastberadenheid en kracht te aanvaar
den.
KONING GEORGE KEERT
NAAR LONDEN TERUG
LONDEN, 23 Aug. (Havés). De
Daily Express meldt, dat de koning
vanavond uit Balmoral vertrekken
zal oin morgenochtend te Londen te
zijn.
DE DREIGENDE STAKING DER
ENGELSCHE MACHINISTEN
LONDEN, 23 Aug. (Reuter). Het
Britsche ministerie van arbeid hééft
vertegenwoordigers van de organi
satie van machinisten verzocht op.
het ministerie te komen om te spre
ken over het besluit in staking te
gaan.
Voor de vele bewijzen van
deelneming ontvangen bij
het overlijden van ons lief
dochtertje en zusje
MINT
betuigen wij hiermede onzen
hartelijken dank.
G. VAN BEEK.
CL. VAN BEEK—
UYTERLINDE.
ANNEKE.
Amersfoort, Aug. '39.
Is Uw ideaal 'n machine van
Engelsch materiaal?I?.
Let dan op de mooie serie
Royal Enfield en Ariel mo
toren. Ook op gem. cond.
Praat met
HUIB HOLSTEIJN.
Dubbele Schooltasschen
de juiste maat, geheel leder
vanaf f 4.50.
H. E. WENSINK
LANGESTRAAT 105
Eau de cologne 4711
Eau de cologne Boldooi.
Eau de cologne per maat.
Langestraat 23 Tel. 4028.
3 maal plaatsen
C.M.VANHAMERSVELD.
Vermenigvuldigt en typt alles.
Linten, stencils, inkt.
K. WILH.STR. 10.
481ste STAATSLOTERIJ
(Niet officieel)
3e klasse, 3e Itfst
Trekking van Woensdag 23 Augustus 193
Hooge Prijzen
f 1000.— 2377
f 400.— 13056
f 200.— 4431
f 100.— 13070 18858
Prijzen van 45.
1159
1234
1437
1717
2072
2446
2608
2746
3089
3437
3540
3570
3841
4481
4715
4744
4899
5032
5138
5399
5698
5769
6036
6049
6410
6449
7047
7419
7566
8069
8155
8210
8235
8283
8719
8878
9244
10037
11341
11367
11377
11555
11606
11614
11617
11837
12195
12275
12284
12463
12639
12874
13059
13542
13580
13889
14055
14077
14094
14178
14200
14838
14870
15584
15983
16222
16478
16489
16515
16788
16833
17063
17070
17505
17665
17817
17985
18128
18908
19003
19062
19448
19497
19513
19564
20137
20235
20600
20744 20841 21008 21358 21718 21726
21762
(Herplaatsing wegens
misstelling)
VANDAAG EENS IETS
EXTRA VOORDEELIGS?
Dat kan. Bestel deze
Voor heden en Donderdag
Ham, Hoofdkaas, en Rook-
vleesch
samen 1^ ons
voor 25 cent
Arnh.str. 19 - Tel. 3089
Advertenties
zijn ook nieuws
