^tcLoi&jte (B&wcki&Jt Beraadslagingen gaan voort te Tokio „Het Engelsche volk kalm en vastberaden" DUITSCH - RUSSISCHE discussie over deeling der Baltische staten Russische voldoening over pact met Berlijn De incidenten op de stations bij Danzig Londensche ochtendbladen verklaren, dat Engeland zijn houding niet zal wijzigen De parlements zitting herinnert aan 3 Augustus 1914 Nieuwe vredes oproep van Roosevelt? Verklaring van Hitier aan Henderson: Brief van Chodacki aan Greiser Japansche pers spreekt van „verraad" Wederzijds een „vrije hand"? „Sovjet-Rusland en Duitschland waren door de vijanden van beide landen in een impasse gedreven" Verdediging van den vrede het doel van Moskou Verhooging van Engelsch disconto Frankrijk treft militaire voorbereidingen Euwe gaat alleen aan den kop WANDELMARSCH ST. HUBERTUS De internationale motorzesdaagsche Ie BLAD PAG. 3 AMERSFOORTSCH DAGBLAD DONDERDAG 24 AUGUSTUS 1939 „Hitier kent thans de waarheid over het Britsche standpunt, verklaart de Times, welk blad vervolgt. dat de Brit sche regeering de kwesties zal overwe gen. welke tusschen Duitschland en Po len moeten worden opgelost en door onderhandelingen zijn te regelen. In dien Hitier evenwel zal probecrcn deze kwesties met geweld te regelen en door Polen bij de verdediging van hun onaf hankelijkheid* op verzet stuit, zal hij direct rekening: hebben te- houden met de geheele gewapende macht van Groot-Brittdnnië en Frankrijk." In zijn commentaar op hot antwoord van Hitier aan Henderson schrijft de Times verder:-„Engeland is van mee ning, dat de weg tot onderhandelingen open blijft, mits de vitale belangen van Polen eveneen§ beschermd worden. In dien men dezen weg echter negeert, zouden wij aan de zijde van Polen strijden." Voorts betoogt het blad nog, dat het DuitschRussische pact de FranschEngelsche verplichtingen op geen enkel punt wijzigen. De Daily Telegraph trekt een paral lel tusschen de parlementszitting van 3 Augustus 1914 en die van vandaag. Het blad merkt op, dat Chamberlain, zooals Grey in 1914, vandaag de wereld zal moeten mededeelen, dat het Engel sche volk eensgezind is in zijn onwrik baar besluit. „De beslissing, welke de Fuehrer thans "moet némen, zal niet ge nomen kunnen worden met miskenning der omstandigheden." De Daily Express schrijft: „Het Brit sche volk wacht de gebeurtenissen met kalmte en vertrouwen af. Het heeft zijn gedragslijn opgesteld en kan niet terug van zijn weg en er ook niet van afwijken. Het zal zich moedig op den weg begeven, welken het heeft uitge stippeld.. De vrede is nog binnen het be reik van menschen van goeden wil." (Deze beschouwingen werden ge schreven vóór de inhoud van het DuitschRussische verdrag bekend .was geworden. Red.. U.D.) Algemeen had men te Londen den Indruk, dat de haast, waarmede de be palingen van het pact midden in den nacht te Berlijn werden bekend ge maakt, een aanwijzing vormt voor de jgroote propagandistische waarde, die daaraan wordt gehecht. Het Britsche publiek vroeg zich vanochtend af waf nu gaat gebeuren met de anti-komin tern-verdragen, welke door Duitsch land in de laatste jaren met zooveel zorg zijn opgebouwd. DANZIG, 24 Aug. (Havas.) Naar aanleiding van de jongste inciden ten te Zoppot en Oliwa spreekt men in buitenlaiidsche kringen te Warschau de meening uit, dat deze niéuwe schending van het statuut der Vrije Stad, zoomede de ettelijke arrestaties van leden van het per soneel der Poolsche spoorwegen, er op wijzen, dat' de nationaal-socialis- ten te Danzig bij hun offgnsief tegen de rechten van Polen in de Vrije Stad een nieuwe fase zijn ingetre den. Het gaat er thanl voor de Danzigers om of wel den Poolschen spoorwegbe ambten het werk onmogelijk te maken en bij gevolg Polen uit zijn belangrijk ste posities in de Vrije Stad te zetten of wel Polen uit te dagen op deze schen ding te reageeren om Polen dan als aanvaller voor te stellen. Ilavas herinnert er aan, dat de spoor wegen in Danzig steeds werden ge noemd als een der grenzen, welke Po len den Danzigers niet toestond te over schrijden, evenmin dis zijn vrije toe gang tot. de haven en de tolunie van Danzig met Polen. LONDEN, 24 Aug. KALME vastberadenheid en volledig begrip van den ernst van het uur waarin het parlement vandaag bijeenkomt, worden in de ochtendbladen weerspiegeld, aldus meldt Reuter. De mededee- ling der onderteekening van het Russisch-Duitsdhe verdrag werd te Londen vannacht te laat ont vangen dan dat er in de ochtend bladen commentaar op had kun nen verschijnen. Het publiek wacht thans af wat de staatslie den zullen zeggen en besluiten na het antwoord van Hitier op de door Henderson overgebrachte nota van Groot-Brittannië. WASHINGTON, 24 Aug. (Reuter) Hoewel volgens Associated Prees officieele kringen niet gelooven, dat Roosevelt een nieuw direct be roep om vrede op Hitier zal doen, bepleiten eenige adviseurs van het departement van staat een beroep door den Amerikaanschen president op Mussolini, waarbij er bij den Duce op zou worden aangedrongen zijn invloed bij den Fuehrer aan te wenden om een oorlog te voorko men. In iéder geval gelooft men in sommige Amerikaansche kringen dat. te Washington een officieele verklaring zal worden uitgegeven, waarin zal worden herhaald, dat de Vereenigde Staten den vrede wenschen. Berichten van Associated Press, uit zeer hooge kringen te Washington ver nomen, sluiten de mogelijkheid uit, dat de president een internationale confe rentie zal bijeenroepen. Wanneer Roo sevelt vanmiddag te Washington te- ruggekeert, zal hij Huil ontmoeten, die hem een overzicht zal geven van de laatste door het departement van 6taat uit Europa ontvangen rapporten. Van geloofwaardige zijde wordt gemeld, dat de strekking van het voor den presi dent voorbereide rapport is, dat er „geen uitweg is uit de huidige crisis". Het Duits,che Nieuws Bureau meldt: „De onderhandelingen tus schen de Poolsche en de Danziger regeerings-commissie over de kwes tie der douane-inspecteurs zijn van Poolsche zij de eenzijdig afgebroken door het vertrek van de Poolsche delegatie haar Warschau. Het Duitsche Nieuws Bureau meldt, dat de grens tusschen Danzig en Polen in de buurt van Zoppot vanochtend door de Polen is gesloten. Eveneens heeft Polen het telefoonverkeer van Gdynia naar Danzig verbroken. RAPPORT UIT MOSKOU TE LONDEN LONDEN, 24 Aug. (Reuter). Van den Britschen ambassadeur te Moskou, Seeds, is thans verslag ont vangen van diens onderhoud met Molotof. De diplomatieke corres pondent van Reuter heeft verno men, dat geen instructies zijn ge zonden aan de Britsche militaire missie te Moskou om naar huis te rug te keeren. „Geheime staatspolitie van Danzig" DANZIG, 24 Aug. (D.N.B.) De poli tieke afdeeling van den politie-president van Danzig is bij verordening van den Senaat van Danzig als zelfstandig or gaan direct onder den Senaat der Vrije Stad geplaatst. Zij heet „geheime staats politie van Danzig". ENGELSCHEN IN DUITSCHLAND DRINGEND AANGERADEN TE VERTREKKEN BERLIJN, 24 Aug. (Havas) De Britsche consulaire ambtenaren heb ben uit Londen do opdracht ontvan gen de Engelschon, die in Duitsch land wonen, te laten vertrekken. Henderson, de Britsche ambassadeur te Berlijn, heeft op den Berghof te Berchlosgnden aan Hitler een schrijven van den Britschen minister-president overhandigd, waarin deze het voorne men der Britsche regeering tot uitdruk king bracht vast te houden aan haar verplichtingen jegpns Polen in den zin van het Londensche communiqué over de Britsche kabinetszitting van Dins dag. De Fuehrer, zoo meldt het Duitsche Nieuwsbureau, liet er bij den Britschen ambassadeur geen twijfel over bestaan, dat de door de Britsche regeering aan gegane verplichtingen Duitschland geen aanleiding kunnen geven om af te zien van de behartiging van Duitsche natio nale vitale belangen. Van welingelichte niet Britsche zijde, heeft Reuter vernomen, dat het bezoek van Henderson aan Hitier slechts zeer kort. heeft geduurd. Henderson had niets anders te doen dan aan Hitler de mededceling van de Britsche regeering te overhandigen en er was geen aan leiding, om langer te blijven voor een bespreking. DANZIG, 24 Aug. (P.A.T.). De Poolsche commissaris-generaal Chodac ki heeft gisteren aan Senaatspresident Greiser een schrijven gezonden, waar in hij dezen in kennis stelt van een rapport der Poolsche autoriteiten, die geconstateerd hebben dat het lijk van den Poolschen soldaat Rozanowsky, die op 16 Augustus toen hij door on oplettendheid de grens overschreed, door Danzigsche grenswachten is ge dood, de sporen droeg van verminkin gen, welke m liet schrijven worden opgesomd. „Ik-ben er stellig van overtuigd, al dus besluit het schrijven, dat gij deze profanatie van het lijk van een ge- dooden soldaat zult afkeuren en de schuldigen zult straffen. Mijnerzijds doe ik in dit geval afstand van het recht van protest en vraag ik noch op heldering noch antwoord". De onder teekening van Chodacki gaat niet ver gezeld van de gebruikelijke beleefd heidsformule,. TOKIO. 24 Aug. (Reutér). De Japansche bladen geven geïrriteer de commentaren op w^ beschouwd wordt als een „verraad" van den Duitschen bondgenoot van het anti-Kominternpact door het slui ten van een Duitsch-^Russisch niet- aanvalsverdrag. Hun verbittering Plannen voor een nieuwe wereldorde, einde der Britsche hegemonie (Van onzen correspondent) WARSCHAU 23 Aug. NAAR uit Moskou wordt ver nomen uit kringen, die het Sovjet-commissariaat voor buiten- landsche zaken zeer na staan, zou de Duitsche ambassadeur te Mos kou, graaf Schulenburg, tijdens zijn laatste audiëntie bij Molotof voor de komst van von Ribben- trop uit naam van de Duitsche re geering hebben voorgesteld over te gaan tot een gezamenlijke ver deeling van de Baltische landen -tusschen Duitschland en Sovjet- Rusland. In een sensationeel bericht van den correspondent te Riga van de „Kurjer Warszawski" worden feiten vermeld, die zich achter de scher men van het Duitsch-Russisch niet- aanvalspact kunnen hebben voor gedaan. Gelijk .bekend, nemen de drie Baltische landen door hun geo grafische ligging de positie van buf ferstaten tusschen het Derde en het Sovjetrijk in. De voorstellen, die nu van Duitsche zijde te Moskou zou den zijn gedaan, houden in, dat als grens bij een verdeeling van de Bal tische Janden de rivier de Daugava (vroeger Duna gchcctcn) in acht zou moeten worden genomen. Deze rivier werpt zich bij Riga in de Oostzee en is voor Letland de groote transportweg voor het hout. Dit be- teekent, dat Litaucn en een deel van Letland aan Duitschland zou den komen, terwijl de andere helft van Letland en Estland aan Rus land zouden worden toegekend. Wat Finland betreft, zoo zou Duitschland den Sovjets de vrije hand laten, doch daarvoor In de plaats zou de Russische regeering haar politieke en militaire oespre- kingen met Engeland en Frankrijk moeten beëindigen en zich ver plichten tot welwillende neutrali teit ten aanzien van het Duitsche rijk bij een Duitsch-Poolsch gewa pend conflict. DEZE verdeeling van de Baltische staten zou volgens een verklaring van den Duitschen ambassadeur te Moskou een inleiding vormen tot de vriendschappelijke samenwerking tus schen Duitschland en de Sovjet- Unie, bij het scheppen van een nieuwe we reldorde, die een einde zou maken aan de Britsche hegemonie, die naar de meening van de Duitsche machthebbers zoowel schadelijk voor Duitschland als Sovjet-Rusland is. Naar uit dezelfde bron wordt verno men, zou Molotof de voorstellen van den Duitschen ambassadeur hebben af gewimpeld. (Gelijk destijds door minis ter Bock is gedaan met de voorstellen van Göring bij zijn jongste jachtbezoek aan Polen, om Polen een uitgang naar de Zwarte Zee toe te kennen en met Duitschland tegen Rusland te gaan, waarbij Polen dan afstand zou doen van zijn rechten in Danzig en het ge- hied van den Corridor. Molotof zou eveneens geweigerd 1101)1)011" deze voor- slcllen ter kennis van Stalin te brengen.) (Inmiddels echter wijst do tekst van het gesloten DuilschRussische verdrag en het feit, dat, Stalin aan de besprekingen van Molotof met Rihbentrop heeft deel genomen, wel degelijk op vérstrekkende mogelijkheden éener DuilschRussische samenwerking. Hoop der Oekrainêrs vervliegt In Oekralnsche kringen heeft de tijding van het niet-aanvalsverdrag tusschen Duitschland en Sovjet-Rus land een verpletterenden indruk ge maakt. In deze kringen had men reeds waargenomen, dat sinds een half jaar alle aanvallen op Rus land in de Duitsche bladen werden vermeden, ofschoon deze voordien dagelijksche stof in de pers vorm den. Toenmaals reeds vreesde men in Oekrainsche kringen, dat onder handelingen tusschen Duitschland en Rusland op til waren. Het resultaat van dit nieuwe ver drag zal mogelijkerwijs zijn, dat de Duitschers een streep door hun plannen betreffende de Oekraine halen, plannen, die tegen de eenheid van het Russische rijk waren ge richt. De Oekrainers constateeren, dat het Duitsche „verraad" jegens hen reeds in het voorjaar van 1939 aan den dag is getreden en wel na de liquideering van de Karpatcn-Oekraine. In Oekrainsche kringen bevestigt men het bericht, dat de Duitschers zouden hebben voor gesteld aan de Russen gemeenschappe lijk de Baltische staten te verdeélen. Warschau kent geringe waarde toe aan een verdrag, dat Berlijn en Moskou tot elkaar moet brengen. Wil men een druk op Polen uitoefenen om soe peler te worden bij onderhandelingen met Duitschland over Dantzig èn den Corridor? Herinneringen aan het Ra- pallo-vcrdrag van 1922 Polen staat sceptisch tegenover alle onderhandelin gen in Moskou De „Kurjer Wars zawski" gewaagt van een „tweevoudige daad van zwakheid" Het Derde Rijk haalt een streep door zijn ideologie Psychologisch effect door Berlijn be oogd. Warschau zegt: Wij zijn niet verontrust" WAT wij in Februari j.l. reeds voor spelden. geschiedt thans: Duitschland en Rusland vinden elkaar. Een officieel standpunt kon Woensdag te Warschau ten aanzien van wordt geaccentueerd door geruch ten over een aanbod uit Berlijn als bemiddelaar op te treden in onder handelingen over een niet-aanval- pact tusschen Japan en de Sovjet3. In tusschen zijn de te Tokio wo nende Duitschers, Aldus meldt Reu ter, zeer opgetogen over de sluiting van het verdrag. Volgens de Siarno Sjimboen zal Japan binnenkort het negenmogend- hedenverdrag opzeggen. Prins Konoye, de president van den geheimen raad, die gisteren een onder houd heeft gehad met den premier Hi- ranoema, heeft vanochtend den keizer op de hoogte gesteld van den inter nationalen toestand. De chef van de persafdeeling van de Japansche marine heeft geen commen taar willen geven op het Sovjet-Duit- sche pact. Hij verklaarde, dat onafhan kelijkheid en zelfvertrouwen de zeker ste middelen zijn voor Japan om zijn doel, een nieuwe orde in Oost Azië, te bereiken. Hij zeide, dat nog geen slissing is gevallen tusschen leger en vloot ten aanzien van de wenschelijk- heid of anderszins militaire bondge nootschappen aan'to gaan met Duitsch land en Italië, doch dat de beraadsla gingen voortgaan. RECHT VAN REQUISITIE VAN KRACHT TE PARIJS PARIJS, 24 Aug. (Havas). Door middel van affiches is be kend gemaakt dai met ingang van Donderdag 0 uur het recht van re- quisitie in de gemeente Parijs van kracht is geworden. het niet-aanvalsverdrag tusschen Duitschland en Sovjet-Rusland nog niet ingenomen worden, aangezien men nog niet de tekst van het verdrag kende. In niet-politieke kringen was men al gemeen de meening toegedaan, dat de situatie en de stemming in Polen hier door niet veranderd zullen worden. In Warschau heeft men bij voortduring weinig vertrouwen getoond in de Sov jet-Russische politiek. De betrekkingen tusschen Polen en Rusland zijn welis waar genormaliseerd, maar geenszins van vertrouwelijken aard geworden. Polen zelf bezit eveneens een niet-aan valsverdrag en een nieuwe handels overeenkomst met Rusland, doch men meent hier, dat men van verdragen met de Sovjet-Unie geen al te groote verwachtingen kan koesteren. Twee mogelijkheden werpen zich echter.op. Wil Duitschland door dit ver drag met zijn „ideologischen" tegen stander een druk op Polen uitoefenen, om soeneler te worden bij onderhande lingen over Danzig en den Corridor? Kan men in het voorgestelde nieuwe pact een antwoord der Sovjets zien op het feit, dat Polen evenals de Baltische landen en Finland geen Sovjet-Russi sche garanties wenschen te aan vaarden? Gelijk bekend, was het vertrouwen aan de RussischPoolsche grens in zoo verre hersteld, dat de troepenmachten aan beide zijden zijn teruggenomen en de bewaking van het grensgebied uit sluitend aan de gebruikelijke grenspos ten wordt overgelaten. De Poolsche troepen, die van de Oostgrens terugge keerd zijn. werden met 60 speciale trei nen naar de westelijke grenzen ver voerd ter versterking van het leger, dat zich daar bevindt. Moet Polen thans weer terugkomen op deze maatregelen? MOSKOU, 24 Aug. (D.N.B.) De Prawda, een der leidende Sov jet-Russische dagbladen, schrijft naar aanleiding van het gisteren tusschen Duitschland en Sovjet- Rusland onderteekende niet-aan- vals-verdrag: „Het verdrag is een oorkonde van buitengewone poli tieke beteekenis en vormt een uit werking van de vredespolitiek van Sovjet-Rusland. De buitenland- sche politiek der Sovjet-regeering heeft zich ten doel gesteld de zaak van den vrede te verdedigen en de vriendschappelijke betrekkingen te steunen en te versterken van al die landen, die hunnerzijds die politiek aanhangen." Het. blad citeert vervolgens een ge zegde van Stalin: „Wij zijn voor den vrede en voor de verbeteringen van on ze betrekkingen met alle landen, voor zoover ook die zich willen houden aan vriendschappelijke betrekkingen met ons". Het gesloten verdrag is in volle dige overeenstemming met deze poli tiek. De betrekkingen van Sovjet-Rus land met Duitschland worden bepaald door het verdrag van Rapallo van 1922 en het nautraliteitsverdrag van 1926. Het thans onderteekende nieuwe ver drag gaat uit van het verdrag van 1926 en beteekent een verdere ontwikke-ling ervan in het belang van den vrede. De Prawda wijst dan eenige bijzon der belangrijke punten van het nieuwe verdrag aan en zegt. dat dit verdrag de spanning opheft, welke tot nu toe heeft bestaan in de betrekkingen tus schen Sovjet-Rusland en Duitschland, Daarmede is het ook geschikt den in ternationalen toestand te verlichten, daar het een instrument van den vrede is en er toe zal bijdragen ook den al- gemeenen vrede te verstevigen. Aan de vijandschap tusschen de Sovjet-Unie en Duitschland is een einde gemaakt. De ideologische ver schillen in het regiem der beide landen mochten en konden geen be lemmering zijn op den weg der ver betering van de betrekkingen in het belang van den wereldvrede. De vriendschap tusschen de volken van Sovjet-Rusland en van Duitsch land, die door de vijanden van de beide landen in een impasse wa ren gedreven, heeft daarmede de voorwaarden voor een verdere ont wikkeling verkregen", besluit het Russische blad. Wegens sterken druk op het pond sterling gebracht van 2 op 4 procent LONDEN, 24 Aug. (A N.P.) De Bank van Engeland heeft he den haar rentetarieven verhoogd en het wisseldisconto gebracht op 4 pet. Jaren achtereen was het Engelsche centrale credietinstituut in staat het disconto op 2 pet. te handhaven, doch de tijdsomstan digheden hebben het genoodzaakt het disconto plotseling aanzienlijk te verhoogen. De koers van het pond sterling kon maanden ach tereen op peil gehouden worden, doch daarvoor was het noodzake lijk, dat het Britsche egalisatie fonds geregeld goud afstond, welk goud zijn weg in hoofdzaak naar de Ver. Staten vond. PARIJS, 24 Aug. (Havas). De reservisten, die houders zijn van het mobilisatieboekje nummer twee zijn opgeroepen. De houders der boekjes nummer drie en vier werden vanochtend opgeroepen. Men verwacht een beroep van Daladier op de eensgezindheid van alle Franschen. Deze zou haar eerste uitdrukking vinden in de vorming van een kabinet van na tionale unie. SCHAKEN De uitslag van het schaaktournooi tc Bournemouth luidt: De uitslagen luiddden: LandauAbrahams' afgebroken CondeKitto afgebroken. ThomasAitken afgebroken. KleinKönig afgebroken. MiosesFlohr 01. WallisEuwe 01. FlohrKlein VzJ4. AbrahamsWallis 01. De stand luidt: 1. Euwe 8 pnt, 2. Flohr 7Va Pnt 3. Klein 6 pnt. plus een afgebroken partij, 4 König pnt. plus een afgebroken partij. 5. Conde 4 pnt. plus twee afgebroken partijen, 6 Landau 4 pnt. plus een afgebroken par tij. 7. Wallis 4 pnt. 8. Aitken pnt plus twee afgebroken partijen, 9. Mie- scs 3!4 pni.. 10 en 11. Thomas en Kit to. heiden l pnt. plus een afgebroken partij. 12. Abrahams 1 pnt plus een afgebroken partij. WANDELSPORT Zaterdag 2 en Zondag 3 September a.s. organiseert de R. K. Wandelsport- vereeniging „St. Ilubertus" wandeimar- schen naar aanleiding van de blijde gebeurtenis. Voor deze wandeltoclrten heeft men een speciaal voor deze gelegenheid ontworpen medaille laten slaan. Buiten twee wisselbekers, een voor vereenigingen en een voor korpsen, zijn verschillende prijzen beschikbaar. MOTORSPORT Nog twee Nederlandsche teams nemen deel SALZBURG, 23 Augustus De derde étappe van de internationale motorzes daagsche, welke heden over de Gross- glockner en Turacher Hoehe leidde, was niet bijzonder zwaar, doch heeft niette min enkule rennens tot. 'opgave gedwon gen. Het Italiaansche Trophyteam liep strafpunten op, terwijl Ventura van het Italiaansche Vaasteam uit viel. Ook de Zweden hadden met pech tc kampen. Hedelin, een der Zweedsche Vaas-ploeg renners reed tegen een vrachtwagen en moest opgeven. Het Engelsche team met ITeath. Povev en Teffen staakte even eens den strijd, zoodat thans nog de twee Nederlandsche. twee Duitsche, een Italiannsch, en een Engelsch team in de rennen zijn. Rennnv Pn Nagtegaal had den vanmorgen bij den start enkele moeilijkheden, doch z" bereikten straf- puntlnos de eindstreep. Herman Zuur werd het slachtoffer van het geacciden teerd terrein. In een diepen kuil bescha digde hij zijn machine zoodanig, dat hij den strijd moest staken. Morgen wordt de Zesdaagsche met de vierde etappe voortgezet. Deze rit leidt door Tirol.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1939 | | pagina 3