Toen Luxemburg
steen des aanstoots was
En Bismarck en Napoleon III
tegenover elkaar stonden
Nederland er bij
betrokken
Ternauwernood gered
Lindeboomen, die
parkeerders
benadeelen
Smedenpatroons
vergaderden
Fa. M. R. N. OOSTERVEEN
LANGESTRAAT 42 TELEF. 6777
GLASTRA'S VISCHHANDEL
Tentoonstelling in het
post-museum
f N dezen tijd van internationale spanning kunnen wij ons als
Nederlanders gelukkig prijzen, dat wij geen actieve partij
vormen in het spel der groote machten. Hoezeer natuurlijk indirect
de crisis in den internationalen politieken toestand ook ons beroert
en de regeering noopt tot het nemen van de noodige voorzorgsmaat
regelen, zoo kan toch gezegd worden, dat van een onmiddellijke
dreiging van oorlogsgevaar voor ons land geen sprake kan zijn, mede
door het feit, dat het thans een kwestie is, waar Nederland niet in
hét minst bij betrokken is. Trouwens de tijd, dat ons land meezong
in het koor der groote mogendheden is reeds lang voorbij en de
laatste stuiptrekking daarvan was, goed beschouwd, waar te nemen
bij de bekende Luxemburgsche kwestie van 1867, toen ons land, of
liever Koning Willem 111 een belangrijke factor vormde in het spel
tusschen den Franschen Kéizer N apoleon III en den Pruisischen
eérsfe-minister Otto von Bismarck
DE BUITENGEWONE ZITTING VAN HET KABINET
IN DEN AFGELOOPEN NA CHT
OP HET DEPARTEMENT VANALG. ZAKEN
HET hertogdom Luxemburg was in
1815 in het bezit gekomen van
Koning Willem I. Deze was groot
hertog van Luxemburg. Maar Luxem
burg behoorde tot den Duilschen bond,
waar destijds Oostenrijk de belangrijk
ste rol in speelde. In 1842 kreeg de
Koning der Nederlanden ook Limburg
er bij, als schadeloosstelling voor een
gedeelte van Luxemburg, dat hij aan
het nieuw gevormde Koninkrijk der
Belgen had moeten afstaan. In den loop
der jaren nam de macht van Pruisen
in Duitschland hand over hand toe en
verminderde de macht van Oostenrijk.
De Fransche keizer Napoleon III zag
dit in den beginne niet ongaarne, aan
gezien hij steeds alle pogingen in het
werk had gesteld zooveel mogelijk als
tegenstander van de Oostenrijkers op
te treden. De toenemende macht der
Pruisen begon hem echter allengs ook
te verdrieten en zoo dacht hij vele voor
deden te kunnen bereiken uit een oor-
log tusschen de beide Duitsche mogend
heden. die in 1866 uitbrak. Napoleon
meende, dat die oorlog wel eenigen tijd
zou duren en hij hoopte, wanneer beide
partijen voldoende afgemat zouden zijn,
groote voordeden te kunnen behalen.
Met name zocht hij uitbreiding van het
Fransche grondgebied te hereiken in de
richting van den Rijn. Dè snelle over
winning van de Pruisen op de Oos
tenrijkers bij Königgratz en Sadowa
haalde evenwel een ledijke streep door
zijn rekening. De oorlog was afgeloo-
pen. voordat hij er eigenlijk op gere
kend had.
NAPOLEON zag zich nu voor de
noodzakelijkheid gesteld toch uit
breiding van grondgebied te ver
krijgen. Dat was voor hem een prestige
kwestie geworden. En nu trof hij het,
dat de Nederlandsche koning Willem
III, de toenmalige groot-hertog van
Luxemburg, hem wel de behulpzame
hand wilde bieden. Willem III was na
melijk bereid Luxemburg aan Napoleon
te vcrkoopcn en temeer voelde hij hier
voor. daar ook Bismarck liet weten, dat
hii alle steun voor een dergelijke trans
actie wilde verlecnen. Willem's bedoe
ling was voornamelijk te bereiken dat
het hertogdom Limburg, met steun van
Bismarck, dan definitief hij Nederland
zotj komen en tevens wilde hij voorko
men. dat Napoleon met geweld gebieds-
Meisje en jongen te ver in
zee en afgedreven
's-GRAVENHAGE, 23 Aug. Gister
middag omstreeks vijf uur verkeérden
aan het Noorderstrand te Scheveningén
een 14-jarige jongen en een even oud
meisje in zee in levensgevaar, daar zij
door den stroom waren medegevoerd en
afgedreven. Het meisje werd door den
surveillcerenden agent van politie J.
Holsbergen, gered, die het meisje zwem
mende aan den kant bracht. De 18-jari-
ge J. de Waal uit Delft redde op gelij
ke wijze den jongen. Hét meisje had
het bewustzijn verloren, doch kwam in
het politieposthuis op het strand bij.
BAKKERSARBEID OP 31 AUGUSTUS
's-GRAVENHAGE, 23 Aug. Bij be
schikking van den minister van Sociale
Zaken wordt in verband met de viering
van den verjaardag van H. M. de Ko
ningin hoofden of bestuurders van
broodbakkerijen en bakkersgezellen ver
gund om op Donderdag 31 Augustus om
drie uur des voormiddags met den bak-
kersarbeid aan te vangen. Het is hoof
den of bestuurders van broodbakkerijen
dien dag vergund deeg of brood, dat na
acht uur des namiddags van den vori-
gen dag gebakken of opgewarmd is, van
halfacht des morgens uit de broodbak
kerij te vervoeren en het brood van acht
uur af te verkoopen of af te leveren.
BOVENSTE FOTO:
Van links naar rechts: de minis
ters Albarda, Bolkestein en Ger-
brandy bij het verlaten van het
Departement van Algemeene Za
ken na afloop der besprekingen.
FOTO LINKS
Minister Steenberghe verlaat na
afloop het departement van Alge
meene Zaken.
FOTO RECHTS
Om 12 uur 's nachts komt een
telegrambesteller van Defensie
een telegram voor den minister
raad brengen.
De „Torenvalk" vertrokken
BATAVIA, 24 Aug. (Aneta.) De
„Torenvalk" is hedenmorgen van het
vliegveld Tjililitan naar Nederland ver
trokken met medeneming van 284 kg.
post, 6 kg. pakketpost en 117 kg. goede
ren. Twee passagiers hebben voor de
reis naar Amsterdam geboekt; 19 tus-
schenpassagiers zijn ingeschreven en
aan 3 moest wegens plaatsgebrek pas
sage worden geweigerd.
Koning Willem lil
uitbreiding zou trachten te verkrijgen,
wat een oorlog ten gevolge gehad zou
hebben. De zaken liepen evenwel niet
zoo vlot. als wel gedacht werd. In
Duitschland kwam een geweldige oppo
sitie togen het afstaan van Luxemburg
aan Frankrijk. Immers het was een
overwegend Duitsch land en behoorde
nog steeds tot den Duitschen bond. Het
resultaat was. dat Bismarck plotseling
een geheel ander geluid liet hooren. Hij
liet weten, dat hij verkoop van Luxem
burg aan Frankrijk als een easus belli
zou beschouwen Koning Willem III.
die alles wilde doen om te voorkomen,
dat hij bij de ruzie van twee groote
mogendheden betrokken zou worden,
zag toen spoedig van den verkoop af en
ook Napoleon Hf zette niet door, daar
hij heel goed inzag, dat het Fransche
leger, dat in geenen dcele paraat was,
niet opgewassen zou zijn tegen het
Pruisische. Men kwam tot een regeling,
waarbij het groothertogdom onzijdig
werd verklaard en het hertogdom Lim
burg epn Nederlandsche provincie werd.
Zoo bleef de oorlog tusschen Frankrijk
en Pruisen nog eenige jaren achter
wege.
IN Nederland gaf deze kwestie een
geweldige beweging. De minister
van Buitenlandsche Zaken graaf
van Zuylen van Nyevelt werd er heftig
over aangevallen, dat. hij zijn handtee-
kening had gezet onder een stuk. dat
ons in een internationaal conflict kon
betrekken, mocht ooit de onzijdigheid
van Luxemburg geschonden worden.
Daar kwam bij. dat Luxemburg een zui
ver particuliere aangelegenheid van
den koning was. waarbij de Staat der
Nederlanden eigenlijk niet betrokken
moest worden. Het kwam tot een con
flict tusschen regeering en Kamer en
het resultaat was. dat de Kamer het
pleit won, en de regcering aftrad, wat
ten gevolge had, dat het parlementaire
stelsel definitief in ons land in zijn ge
heel doorgevoerd werd. In zooverre
heeft de Luxemburgsche kwestie ook
groote inwendige staatkundige beteeke-
nis voor ons land gehad.
De Luxemburgsche aangelegen
heid is, goed beschouwd, de laatste
maal geweest, dat ons land direct
betrokkene was bij een periode
van hoogspanning in den inter
nationalen toestand. En niet zoo
zeer betrof, zooals reeds boven is
opgemerkt, deze aangelegenheid
ons land, als wel koning Willem
lil in zijn kwaliteit van groot-her
tog van Luxemburg. De binnen-
landsche strubbelingen, die er het
gevolg van waren duidden eens te
meer op den wil, ons land buiten
het spel der groote machten te hou
den. En aan die politiek hebben
tot dusver de bewindhebbers aan
Buitenlandsche Zaken streng de
hand gehouden.
DE EMOE VERTROKKEN
AMSTERDAM, 24 Aug. Hedenmor
gen om 6.03 is het K. L. M.-vliegtuig de
Emoe met de volgende bemanning naar
Indië vertrokken: Gezagvoerder Hon-
dong, 2e bestuurder Stroeve, werktuig
kundige Boon, radiotelegrafist van
Brugge en steward Meyer.
Meegenomen werd 402.864 kg. brief
post, 21.450 kg. pakketpost en 252.508 kg.
vracht.
Veertien passagiers hebben voor deze
reis geboekt t.w. voor de volgende tra
jecten: een Amsterdam—Baghdad, twee
AmsterdamKarachi, een Amsterdam—
Jodphur, een Amsterdam—Allahabad,
een AmsterdamBatavia, een H/Leipzig
Sydney, een BudapestSydney, twee
Athene—Sydney, twee Calcutta—Ran
goon, een PenangBatavia, een Pe-
nangSydney.
NEDERLANDSCHE FILMS
IN ARGENTINIË
Filmmateriaal van „Nederland
in den Vreemde"
AMSTERDAM, 24 Aug*. Teneinde de
banden tusschen Nederland en Argen
tinië op verschillend gebied te verster
ken, zal er, op initiatief der vereeni-
ging „Nederland in den vreemde" en
in samenwerking met Hr. Ms. gezant te
Buenos Aires en den heer mr. P. W.
Rost Onnes, directeur van de Banco Ho-
landes Unido een aantal filmvertoonin-
gen over Nederland en Nederlandsch-
Indië in Argentinië worden gehouden.
Met de organisatie van een en ander
zal de Banco Holandes Unido, in sa
menwerking met eenige andere Neder
landsche firma's ter plaatse zich belas
ten en daartoe gebruik maken van het
filmmateriaal der vereeniging „Neder
land in den vreemde".
Militairen gaan zwemmen
Op 30 en 31 Augustus
AMSTERDAM, 24 Aug. De Centrale
commissie voor militaire zwemkunst
en zwemsport, bestaande uit den luite
nant-kolonel S. Veldmeijer, voorzitter,
den sergt.-majoor instructeur G. C.
Lanclé secretaris, en den heer P. H. J.
Dogger, secretaris technische commis
sie K.N.Z.B., heeft zich met een verzoek
gewend tot de garnizoens-commandan-
ten der aangesloten vereenigingen bij
de K.N.Z.B., en de consuls van de ge
noemde commissie om op 31 Augustus
a.s. den verjaardag van H.M. de Konin
gin, zwemwedstrijden voor militairen
te organiseoren.
In een groot aantal garnizoenen zul
len deze wedstrijden plaats vinden, en
wel te Amsterdam. Arnhem, Breda, De-
yenter, Den Helder, Dordrecht, Ede,
's-Gravenhage, Harderwijk. Haarlem,
Leiden, 's-Hertogenbosch, Naarden, Nij
megen. Utrecht. Venlo, Wezep, Zwolle
IJmuiden, Zutphen.
REIZEN NAAR FRANKRIJK
"s-GRAVENHAGE, 24 Augustus Het
ministerie van Buitenlandsche Zaken
brengt in herinnering dat Nederlanders
voor toelating in Frankrijk in liet bezit
moeten zijn van een geldig buiten
landse!) paspoort te hunnen name. Zij,
die zonder zoodanig paspoort Frunkri
binnen reizen, loopen de kans vcroor-
leeld te worden tot een boete van 100
tot 1000 francs en een gevangenisstraf
van 1 maand tot 1 jaar.
Daar het toezicht cp de vreemdelin
gen in Frankrijk aanmerkelijk ver
scherpt is, wordt ieder ontraden zich
zonder paspoort naar dat land te be
geven, op gevaar daarvan de onaange
name gevolgen tc ondervinden.
Kostbare reiniging dikwijls
noodzakelijk Aanplant
van andere boomen
gewenscht
De K.N.A.C. ontving klachten, dat
tegenwoordig vele nieuwe straten
worden beplant met lindeboomen,
omdat men door de iepziekte ge
dwongen was naar andere boom
soorten om te zien voor straatbe
planting. Deze lindeboomen hebben
echter verschillende voor automobi
listen onaangename en gevaarlijke
eigenschappen, die een onoordeel
kundige toepassing dier beplanting
ongewenscht maken.
De meest algemeene klacht is, dat de
boomen een vocht laten vallen, dat de
auto's na een uurtje parkeeren met een
vettige laag bedekt, die de lak geheel
dof maakt. Gelukkig gaat de laag er
met wasschen gemakkelijk af, doch
uiteraard kan men niet na ieder half
uurtje parkeeren den wagen laten was
schen. Erger is het, dat ook de voorrui
ten der auto's minder helder worden,
betgeen bepaaldelijk verkeersgevaren
medebrengt, terwijl de binnenbeklee-
ding van open auto's slechts langs che-
mischen weg is te reinigen, hetgeen na
tuurlijk een ..eer kostbare geschiedenis
wordt.
Op haar verzoek ontving de K.N.A.C.
van zeer deskundige zijde, t.w. van den
Heer dr. C. Houtzagers, adj. Directeur
der Ned. Heidemaatschappij nog de vol
gende toelichting:
„Het door U genoemde verschijnsel
van optreden van „honingdauw" onder
lindeboomen is zeer bekend. Deze ho
ningdauw wordt gevormd door de ex
crementen van bladluizen, die in den
zomer zeer veel voorkomen op onze ge
wone straatlinde (Tilia vulgaris). Het
jaar 1939 is een bijzonder luizenjaar,
zoodat dit jaar veel over dit euvel wordt
geklaagd. Óp de honingdauw vormt zich
dan later nog een zwamweefsel. de z.g.
„roetdauw", welke de stroopachtige
excrementen vasthoudt en de bladeren
later, wanneer deze in het najaar af
vallen. ook nog tot een gevaar maken
voor het verkeer. De Krimiinde (Tilia
euchlora) wordt niet of althans zeer
weinig door dit euvel aangetast. Dit is
een van de redenen, waarom de Dien
sten van Gemeenteplantsoenen in vele
onzer groote steden tegenwoordig over
gaan tof het planten van deze soort in
plaats van Tilia vulgaris. De Krimiinde
onderscheidt zich van de gewone linde
o.a. door zijn mooi glimmende bladeren
en zijn meer groen gekleurde naar be
neden hangende twijgen. Een bezwaar
van de Krimiinde is bet, over het al
gemeen vroeg in het najaar, vaak reeds
in Augustus, geel worden der bladeren.
In plaats van Krimiinde zou op ver
schillende plaatsen, mogelijk ook de ge:
wone eschdoorn (Acer pseudoplatanus
en platanoides) of de Amerikaansche
eschdoorn (Acer saccharinum) kunnen
worden aangeplant. Wanneer men een
maal een beplanting van gewone linden
heeft, zal er echter wreinig aan te doen
zijn, daar het euvel op deze boomen
practisch niet is te bestrijden. De
eenige oplossing zal dus moeten worden
gezocht in het zooveel mogelijk aan
planten van de andere hierboven ge
noemde soorten."
Met de bovenstaande gegevens kun
nen de betreffende autoriteiten hun
voordeel doen, temeer nu blijkt, dat de
aangetaste lindeboomen tevens in het
najaar het slipgevaar vergrooten.
Reorganisatie-plannen
aanvaard
WAGENINGEN, 24 Aug. De al
gemeene vergadering van 'den bond
van Smedenpatroons in Nederland
is gisteren voortgezet, met de ver
dere behandeling van de voorstel
len door de afdeeling ingediend.
Aan de orde kwam een voorstel van
de afdeeling Avereest inzake den han
del in landbouwwerktuigen en de rol
welke het Centraal Bureau voor den
Landbouw hierbij speelt. Algemeen
werd het optreden van dit lichaam op
het gebied van dezen nandel ten zeer
ste afgekeurd en besloten werd, ook bij
de overheid tegen dit optreden te pro
testeeren, waartoe de Contact Centrale
uit de 3 middenstandsbonden inmid
dels reeds de noodige stappen deed.
De voorgestelde plannen tot re
organisatie van den bond werden
aanvaard, hetgeen voor hoofdbe
stuur en reorganisatie-commissie
een groote voldoening was.
Nadat de begrooting voor 1940 was
vastgesteld werd de algemeene verga
dering gesloten en ging men over tot
de buitengewone algemeene vergadering
voor wijziging van statuten en huish.
reglement. Een rondvraag besloot daar
op de besprekingen. Veie onderwerpen
maakten nog even punt van bespreking
uit.
De vergadering werd mede bijge
woond door den beer F. L. van der
Leeuw, directeur van den Koninklijken
Nederlandschcn Middenstandsbond, na
mens de Contact Centrale. De heer van
der Leeuw sprak een bezielend slot
woord, waarna met hét zingen van het
Wilhelmus de vergadering gesloten
werd.
Na de lunch wérd een excursie ge
maakt naar het instituut voor land
bouwwerktuigen en gebouwen, en ver
volgens werd een ...Smeden-reünie" ge
houden op de Wageningsche here,
waar de V.V.V. zorgde voor een pittig
orkest.
NIEUW BESSENSAP
FRAMBOZENSAP
FRAMBOZEN-BESSENSAP
BOSCHBESSENSAP
ZWARTE BESSENSAP.
WA TETEN WIJ MORGEN?
VOOR DE KOFFIETAFEL
Gestoomde makreel.
VOOR DE MIDDAGTAFEL
Gestoofde aal.
Salade.
Aardappelen.
Zoete macaronischotel.
Bereiding: Zoéte Macaronischotel.
Kook VA ons macaroni in 1 L. melk
met theel. zout tot ze gaar en geb. is,
ca. 3 kwartier, roer er 2 eetl. boter 1
ons rozijnen en A ons basterdsuiker
door, doe de massa in een vuurvast
schaaltje, bestrooi met paneermeel en
boter en laat er in de oven een korstje
op komen, ca. een kwartier.
Bereiding: Gestoofde aal of paling.
Leg 2 p. schoongemaakte en in
mootjes gesneden aal in een vuurvast
schoteltje, doe er 2 kopjes water, A
ons boter, eetl. zout, uitgeperste ci
troen en 4 schijfjes citroen bij, bestrooi
alles met paneermeel, en laat in een
warme oven ca. 15 min. stoven onder
af en toe bedruipen.
De benoodigde visch even bestellen
Alleen gevestigd Utr.straat 40, Tri. 4002
's-GRAVENHAGE, 23 Augustus. De
afdeeling postzegelkunde van het post-
museum is geheel opnieuw ingericht en
thans weer voor het publiek openge
steld. Het meubilair is nu berekend op
het vertoonen van een groot gedeelte
der uitgebreide collecties. 480 bladen
der wereldverzameling, dat is de inhoud
van 12 albums, zijn thans tegelijkertijd
te zien. Op gezette tijden worden de
bladen verwisseld zoodat de philatelist,
die -regelmatig het museum bezoekt,
een overzicht kan krijgen over de ge-
heelê collectie. En deze laatste is zeer
belangrijk. Tot ongeveer 1920 is zij ge
specialiseerd en vooral de oude uitgif
ten zijn met groote zeldzaamheden ver
tegenwoordigd.
Nog steeds wordt de verzameling aan
gevuld met alles, wat verschijnt. Ook is
voortdurend te raadplegen een kerncol
lectie van Nederland en Overzeesche gé-
westen, voorzien van de juiste beschrij
vingen.
Het ligt in de bedoeling het museum
in de toekomst zoo te huisvesten, dat
alle zegels der geheele wereld voortdu
rend te zien zijn.
Verder omvat de tegenwoordige in
richting een aantal liggende en han
gende vitrines van geheel nieuw model,
voor het houden van wisseltentoonstel
lingen.-
Het onderwerp, dat op het oogenblik
in het bijzonder behandeld wordt, is de
briefkaart.
Deze tentoonstelling blijft tot 15 No
vember, drie maanden dus, te bezich
tigen.
NAJAARSREUNIE VAN DE N.R.V.
Elk jaar pleegt de Nederlandsche Reis-
vereeniging in het begin der maand
September op een mooi punt in ons
land, honderden leden der Vereeniging
bijeen te brengen om nog eens wat met
elkaar na te praten over gemaakte rei
zen, kennismakingen te hernieuwen, of
reiskennissen te ontmoeten, waarbij tij
dens de gesprekken menig treffend voor
val dat zich op reis heeft voorgedaan,
weer de revue passeert, en reiservarin
gen worden opgehaald.
Ook thans op de a.s. reünie der N.R.V.
op Zondag 3 September op de Hooge
Veluwe. worden weer honderden leden
verwacht.
RONDOM RODIN
AMSTERDAM, 24 Aug. Vrijdag
ochtend 25 Augustus a.s. om elf uur en
Zaterdagmiddag 26 Augustus om vijf
uur zal mej. Petra Clarijs rondgangen
leiden door de tentoonstelling van Fran
sche sculptuur „Rondom Rodin" in het
stedelijk museum te Amsterdam, terwijl
zij Zaterdagmiddag om twee uur een
algemeene rondgang langs de schilde
rijenverzameling van het" museum zal
leiden.
„BIJBELSCHE KUNST'
AMSTERDAM, 24 Aug. Vrijdagmid
dag 25 Aug. zal de heer H. P. Baard een
rondleiding houden door de tentoon
stelling van Bijbelsche Kunst in het
Rijksmuseum te Amsterdam van 5 tot
6 uur.
VERGADERING DER NEDERLAND
SCHE HEIDEMAATSCHAPPIJ
ARNHEM, 24 Aug. De Nederland
sche Heide Maatschappij houdt op Vrij
dag 15 September a.s. haar 51ste alge
meene vergadering te Groningen in de
Harmonie, des middags te 13 uur.
2e BLAD PAG. 4 AMERSFOORTSCH DAGBLAD DONDERDAG 24 AUGUSTUS 1939
