(STADSNIEUWS
WIJDINGSA VOND IN DE
ST. JORISKERK
31 Augustus
Qjufsjondsw
dqanda
Toch feestelijke stemming
in Indië
Medewerking
aangeboden
Afscheid van
Dr. M. v. d. Hoeve
GOD'S BIJSTAND
GEVRAAGD
Chr. Nat. Scholen
TELEGRAM AAN
H.M. DE KONINGIN
J
Ned. Spoorwegen
Bekendmaking
Openbare lagere
scholen
Expediteur
geverbaliseerd
Ongekende drukte
in de avonduren
1 G'
Bij de viering van den verjaardag
van H.M. de Koningin
HET OPENBAAR
GEHOOR
Voorziet U tijdig van
VERDUISTERINGPAPIER
Boekhandel G.G. Veenendaal
Langestr. 33-Tel. 3232
EEN ONHEBBELIJK
JONGMENSCH
2c BLAD PAG. 1
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
DONDERDAG 31 AUGUSTUS 1939
A OOR liét eerst sinds vele jaren
y f zal de 31 Augustus geen
feestdag zijn in Nederland. Wij allen
zijn bedrukt, ontdaan over zoovéél
ménschelijk léed; over zoovéél ontzet
tende rampen, losgelaten over Europa.
Waar het international isme weent, kan
het nationalisme niet lachen.
Maar al vieren we geen feest, dé ver
jaardag van onze Koningin zal er niet
minder om herdacht, worden, de heil
beden zullen er niet minder oprecht
om zijn. Integendeel, wij geloovén. dat
aller gedachten en wenschen op dezén
dag inniger zullen uitgaan naar Ko
ningin Wilhelmina dan ooit tevoren".
Aldus de aanhef van ons hoofdarti
kel op Maandag 31 Augustus 1914. wij
hadden het heden letterlijk zoo kunnen
neerschrijven. Ook thans geen feest in
de stad, geen vroolijke zang, geen op
tochten, geen muziek. Ernstig staan de
gezichten, klein is de hoop, dat. wij ge
spaard mogen blijven voor wat zich
vóór vijf-en-twintïg jaar op dezen da
tum alreeds voltrok.
Maar statig neerhangende vlaggen,
huis en huis. oranje op ieders borst,
toonén aan hoe het leeft in de harten:
Oranje en Nederland één!
Dóór het dagelijksch bestuur van de afd.
Amersfoort van den Bond van Klein
handelaren in aardappelen, groentén én
fruit in Néderland is een schrijven ge
richt tot Burgemeester en Wethouders
van onze gemeente met den volgenden
inhoud:
„Ondergeteekenden, L. Stolberg, H. W.
J. ten Hoeve, Woestijgerweg 135 en G.
van Doorn, resp. voorzitter-secretaris
penningmeester, vormende het dage
lijksch bestuur van bovengenoemde af-
deeling, brengen te Uwer kennis dat
de Commissie van Samenwerking dei-
drie landelijke bonden van kleinhande
laren, zich in een schrijven heeft gericht
tot den Minister van Ëc. Zaken, waarin
zij haar diensten aanbiedt teneinde in
dezen moeilijken tijd, volledig mede te
werken aan alle maatregelen voor de
voedselvoorziening, wat betreft de ar
tikelen van haar branche.
Onze organisatie, als afdeeling van
den landelijken bond stelt, zich geheel
tot Uw dienst, wanneer Uw college
eventueel van haar diensten gebruik
mocht willen maken".
Rede van ds. C. G. Blok
DE traditie getrouw werd gister
avond in de St. Joriskerk een
wijdingsuur gehóuden, voorafgaan
de aan dén Koninginnedag, met ds.
Blok als voorganger.
De onzekerheid in de internatio
nale omstandigheden en de mobili
satie als gevolg daarvan, waren oor
zaak van 'n aanmerkelijk geringere
opkomst van getrouwen der Kerk
en belangstellenden, dan in vorige
jaren.
Als tekst had ds. Blok gekozen:
Spreuken 8, vers 15.
Spreker begon te zeggen, dat de ver
jaardag van onze Vorstin ons raakt ook
als gemeente van Christus. Nu alle
luidruchtige vroolijkheid zwijgen zal,
stijgt des te hooger in waarde het ver
jaardagsgeschenk dat de kerk aan onze
Koningin te brengen heeft: zij brengt
haar gebeden voor den troon van God.
En zij dankt, voor alles wat God in onze
Koningin aan ons volk gaf.
Eerst de dank: onze Koningin ook
regeert door God. Dit wordt ook uit
gedrukt in de- formule: „Wij Wilhel
mina, b ij d e g r a ti e G o d s, Koningin
der Nederlanden." Van Hem heeft zij
haar hooge ambt ontvangen. Van Hem
heeft het volk van Nederland deze
Vorstin gekregen. Daarom danken wij
Hem, omdat Hij haar weer een jaar
spaarde.
Maar wij bidden ook. QjPze Koningin
regeert bij de gratie G^os; „door Mij
regeeren de Koningen", spreekt God.
God schept in deze woorden een af
stand tusschen Hem en een aardschen
vorst. In een tijd van zooveel valsch
nationalisme is de boodschap van onzen
tekst zeker niet overbodig: een aardsch
vorst staat niet naast of in de buurt
van God; een koninkrijk van menschen
is geen onderdeel van het koninkrijk
Gods. Als God ons in dat „bij Mijn gra
tie" herinneren komt aan dat hemels-
breede verschil, dan voelen wij iets van
de ontzaglijk zware taak van onze
Vorstin. Zij. is God gehoorzaamheid ver
schuldigd. Zij moet zich in alle dingen
laten leiden door Zijn gebod, Zijn wil,
Dat zou een ondragelijke last zijn,
als daar nog niet wat anders tegen
over stond. Gratie is gunst, genade.
Dat is het geheim van Gods bewo-
In besloten kring heeft het personeel
van den Gemeentelijken Geneeskundi
gen Dienst van Dr. M. van der Hoeve,
in zijn werkkamer, afscheid genomen.
In een toespraak bracht zijn opvolger
onder meer naar voren zijn bijzondere
bekwaamheden op velerlei gebied, zijn
groote bereidheid anderen te helpen
en zijn nauwgezette plichtsbetrachting.
Namens het personeel en de vroege
re schoolzuster, werd een album met
foto's aangeboden, welke ieder voor
zich, een onderdeel van zijn werk in
beeld brachten.
Dr. van der Hoeve bracht hierna
dank voor de prettige samenwerking,
welke hij al die jaren met zijn mede
werkers bij den Gemeentelijken Ge
neeskundigen Dienst heeft gehad.
TEMPERATUUR IN PESIE'S BAD
De temperatuur van het water in
Pesie's bad was hedenmorgen 70 g'. F.
of 21 gr. C.
Het diploma werd uitgereikt aan
Jan de Jager.
(Buiten verantwoordelijkheid der Rod
VROUWELIJKE VRIJWILLIGERS
Het bestuur van het K. V. V. ant
woordt met een enkel woord op hét
ingezonden stuk van den heer Ph. van
dèr Land.
Zeer zeker zou hét. bestuur gaarne
alle vrouwen willen vereenigen, die
béreid zijn in deze moeilijke tijden
vrijwillige hulp te bieden. Het korps
wénscht echter te werken geheél in
aansluiting met het openbaar gezag
en onderwerpt zich daar bij voorbaat
aan.
Het bestuur meende dus, dat dege
nen, die dit volgens haar politieke
overtuiging niet altijd wenschen te
doen, bij deze vereeniging niet thuis
behooren.
De door den heer \an der Land aan
gehaalde alinea en in liet bijzonder de
laatste bepaling daarvan, heeft geen
andere bedoeling dan te willen werken
volgens de regelen door de overheid
gesteld, opdat een goede en gemakke
lijke loop van zaken verzekerd wordt.
Geenszins is het de bedoeling
iemand, wie ook, te kwetsen.
Het bestuur van K. V. V.
Ds. C G. BLOK
genheid: Hij houdt, zich op een af
stand en draagt ons toch. Hij is de
God van verre, en toch ook de God
van nabij.
Hij veroordeelt en schenkt noch
tans vergeving in Christus. En die
gratie Gods, die gunst, die genade
in Christus bidden wij af voor Haar,
die morgen jarig is.
Die genade Gods vragen wij voor
Haar persoonlijk leven, en dan slui
ten wij in. ons gebed ook in onze
Kroonprinses, Prins Bernhard en de
twee kleine prinsesjes.
Gods genade en de bijstand van den
Heiligen Geest vragen wij vooral voor
de vervulling van de taak die God
Haar gaf, aan het hoofd van ons volk,
opdat Haar regeering tot zegen zij voor
ons volk, tot zegen voor de gansche
wereld zelfs. Dan denken wij vooral aan
de poging die Zij met den Koning van
België ondernomen heeft om te trachten
de volken, die tot de tanden toe gewa
pend staan, in vrede tot elkaar te bren
gen. De God des vredes doe het Haar
gelukken iets te mogen bijdragen tot
het behoud van den wereldvrede.
Laten wij overtuigd zijn dat onze
Vorstin zich verheit^ in de wetenschap
dat Haar volk met Haar bidt tot Hem,
die het alleen waarachtig vrede maken
kan.
In zijn orgelspel na deze 'toespraak
verwerkte de organist de zegenbede uit
Psalm 134: „Dat 's Heeren zegen op U
daal'."
Tot slot werden twee coupletten van
het Wilhelmus gezongen.
Met uitzondering van de school aan
de van Effenlaan, die Vrijdag om half
liegen weer aanvangt, wordt dc vacan-
tie aan alle Chr. Nationale Scholen ver
lengd, omdat de gebouwen door mili
tairen in beslag" zijn genomen.
Bijzonderheden kan men vinden in
een advertentie in dit blad.
De thee wordt zorgvuldig gewogen voor het geurig kopje, dat voor
de landsverdedigers wordt geschonken
/N verband met den verjaardag
van H. M. de Koningin heeft de
Oranje Vereeniging Stad het volgend
telegram aan Hare Majesteit te Soest-
dijk verzonden:
„De Oranje Vereeniging Amersfoort
biedt Uwe Majesteit hare hartelijke
gelulcwenschen aan op dezen dag,
brengt Uwe Majesteit hulde voor Hare
medewerking tot behoud van den
vrede, geeft Uwe Majesteit de verzeke
ring van onveranderde trouw en toe
wijding en bidt Uwe Majesteit Gods
zegen en wijsheid toe, tot heil van
Vaderland en volk."
Geen vervoer van burgers per
trein op 1 en 2 September
De Nederlandsche Spoorwegen
maken per aanplakbiljet bekend,
dat Vrijdag, 1 September en Zater
dag, 2 September geen treinen
zullen loopen voor burgers.
BUSDIENST AMERSFOORT—
AMSTERDAM
De dienst AmersfoortAmsterdam,
welke gereden wordt doqj- de A. T. 0.-
bussen naar Laren en verder per Gooi-
sche tram, zal morgen en overmorgen
worden omgezet in een half uur dienst.
De Burgemeester van Amersfoort
deelt mede, dat voor zoover deze
nog niet zijn afgehaald de enquête
formulieren voor detaillisten (winke
liers, enz.) in rijst, bloem en meel,
grutterswaren, en dergelijke, gedroog
de peulvruchten, suiker, jliën en vet
ten, koffie, thee, cacao, zeep en kaar
sen alsnog verkrijgbaar zijn op Vrij
dag, 1 September 1939, des voormid
dags van 9 tot 12 uur, in het gebouw
naast het gemeentehuis (Westsingel
45).
verzoekt deze formulieren uiterlijk
op Zaterdag, 2 September 1939, des
voormiddags van 9 tot 12 uur, inge-
\uld terug te bezorgen te zelfder
plaatse
wijst er nogmaals op, dat iedere de
taillist, die zijn formulier niet tijdig
heeft ingeleverd, van de verstrekking
van distributiegoederen kan worden
uitgeschakeld.
Amersfoort, 31 Augustus 1939.
De Burgemeester van Amersfoort,
v. RANDWIJCK.
Voor zoover het onderwijs aan de
Openbare lagere scholen op a.s. Maan-
lag hervat kan worden, is hiervoor een
peciale regeling noodig. Voor een op
gave van de scholen, waar het onder
wijs voortgang zal hebben voor de klas
sen 2 tot 6 en de tijden waarop dit zal
plaats vinden, verwijzen wij naar de
advertentie in dit nummer van ons
blad.
Tegen een expediteur hier ter stede
werd proces-verbaal opgemaakt we
gens het niet gevolg geven aan de vor
dering van een vrachtauto.
Militairen zochten afleiding
in de stad
MEER dan ooit, was het gister
avond merkbaar, dat onze
stad een groote garnizoensplaats is.
Nu de mobilisatie haar voltooiing
nadert en de militairen wachten
om naar de plaats hunner bestem
ming gedirigeerd te worden, trok
ken duizenden landsverdedigers in
afwachting daarvan in de avond
uren naar de stad, om wat aflei
ding te zoeken.
Langzaam slenterde men door de
hoofdstraten. Café's lunchrooms, auto
matieken etc. maakten goede zaken.
Voor velen was het een teleurstelling,
dat een tapverbod voor militairen, dat
ook heden van kracht is, was afgekon
digd. Men bestreed don dorst nu maar
met alcoholvrije dranken. Hoewel het
druk was en enkele militairen pogin
gen aanwendden om een populair lied
in te zetten, bleven ordeverstoringen
achterwege.
Tegen tien uur trokken de soldaten
weer naar hun kwartieren, zoodat
spoedig de rust teruggekeerd was.
De dag van gisteren was hoofdzake
lijk bestemd om de gemobiliseerdén
vertrouwd te makén met. het onderdeel
waarbij zij zijn ingedeeld. De officie
ren en onderofficieren hielden theorie
over de verplichtingen der manschap
pen. Het tenue werd in orde gebracht,
terwijl de uitrusting compleet gemaakt
werd voor de oorlogstaak. Inmiddels
worden de laatste toebereidselen ge
troffen om Amersfoort te verlaten en
de plaats van oorlogsbestemming te
gaan innemen. Morgen en Zaterdag
vindt het vertrek plaats. Gelijk bekend
hebben de spoorwegen op deze beide
dagen het burgervervoer stop gezet.
Nieuwe troepen zullen dan hun in
trede doen in onze stad. Dit zijn man
schappen behoorende tot do depóts.
Hoofdzakelijk zijn dit ongeocfendcn.
die verder opgeleid worden.
Gisteravond kwamen reeds eenige
honderden huzaren uit den Haag, die
in een school werden ondergebracht,
Hoewel de stemming goed was, waren
deze Hagenaars weinig ingenomen met
deze stedenruil. De depottroepen zul
len spoedig de scholen en gebouwen
verlaten waarbij ieder wapen zijn ei
gen kazerne zooveel mogelijk zal be
trekken.
De dienst op den dag van heden is
beperkt en bestaat veelal uit inspectie
voor hen die gaan vertrekken.
BURGERLIJKE STAND
Geboren: Jcanetta Dorothea d. v. J,
Janze en G. Sjaardema. Ursula Maria
Wilhelmina d. v. J. M. Kosian en M.
M. Spitzen. Marines z. v. G. J. G.
Stuyfzand en E. T. F. Kuijpcr. Johanna
Catharina d. v. W. Vernhout en N.
d. Groep. Hciko Johannes z. v. A. H
Elsinga en J. Uijtenhoudt.
Overleden: Klaas de Vries 77 j. geh.
m. C. Appel. Cornelis van Beek 84 j,
wedn.
131 AUQUSTUS j
_ËEN feestklank, geen
trompetgeschal.
Geen opgewekte stemming:
De jaardag onzer Landsvrouw kent
Hen pijnliike beklemming
Het volk had zich graag opgemaakt
Tot feestelijk herdenken.
Doch kan men in een triesten tijd
Aan vreugd nog aandacht schenken?
Maar bovenal: zou 's Lands Vorstin
Zulk feestbetoon waardeeren?
Kan Nederland Haar niet het bést
Dit jaar in stilte eer en?
Men heeft geen oor voor vreugdeklank.
Aan geen van beide zijden
Zoolang de tucht nog is gevuld
Met kwaad gerucht der tijden
1\/J AAR nu, juist mi wel
L J Majesteit
Beseffen wij de banden.
Gevlochten tusschen Vorstenhuis
En 't volk der Nederlanden.
Uw woord vfl/j Maandag gaf de zorg,
Die U hebt mee te dragen
De extra-zorg voor Nederland
In extra-zware dagen
Al kan Uw volk zich Majesteit
Niet als gewoonlijk uiten.
Wat in het hart leeft, laat zich niet
Door trieste lasten stuiten!
Hoe sober ook Uw volk verlangt
U tegemoet te treden:
Nog menig jaar! In zonniger
Bewindsomstandigheden!
PHI LI A.
(Nadruk verboden).
KEUKENWAGEN OP HOL
Gistermiddag omstreeks 6 uur sloegen
twee paarden, gespannen voor een keu
kenwagen, op bet parkeerterrein van de
Infanterie Kazerne op 'hol. Enkele mili
tairen slaagden er spoedig in de hollen
de dieren tot stilstand te brengen. Een
der paarden liep echter met zijn hoofd
tegen een ruit aan, die hij indrukte.
OOST-1ND1Ë
BATAVIA. 31 Aug. (Aneta).
T f OEWEL door het feit dat verschil-
j~w lende officieele feestelijkheden, zoouls
de parade, het galabal en het diner
ten paleize. waren afgelast, de viering van
den verjaardag van H.M. de Koningin een
geheel ander karakter droeg dan andere
jaren, was de fcesteliike stemming er toch
niet minder om. Dit kwam o.m. tot uiting
het recordbezock aan den Pasar Gam
bir op gisteravond, terwijl voorts allerwege
zeer druk wordt gevlagd en ieder met
oranje is getooid.
De eenige plechtigheid, welke ge
handhaafd bleef, was het openbaar ge
hoor ten paleiza Rijswijk, dat zich dit
maal mocht verheugen in bijzonder
groote belangstelling, vooral van de zij
de van particulieren. Tallooze vooraan
staande figuren uit de handelswereld
schaarden zich in de audiëntiezaal in
lange rijen om de komst van den gou
verneur-generaal af te wachten. Voorts
waren aanwezig de leden van den
volksraad, de commandanten van leger
en vloot, directeuren der departemen
ten en tallooze ambtenaren.
Omstreeks half 11 werd de komst van
den Gouverneur-Generaal aangekon
digd, waarop even later Z.E. onder het
Wilhelmus de zaal werd binnengeleid
om dan op den troon plaats te nemen,
aan weerskanten waarvan mevrouw
Voorhanden inrollenvanlO M lang 1M breed
f 0,65, van 10 M lang SOcm breed f 0,40
bi|
Een jongmcnsch. van nog geen zes
tien, uit het Vermeerstraatkwartier,
bezorgde reeds lang zijn ouders veel
last. Heden wilde hij naar Amsterdam,
hetgeen hem geweigerd werd. Zijn hou
ding thuis was van dien aard, dat zijn
ouders zich genoodzaakt zagen politie-
hulp in te roepen. Bij de komst, van
een agent gooide het jongmensch een
inmaakpot naar diens hoofd, welke ge
lukkig geen doel trof. Bij een tweeden
driftaanval beet hij den agent in diens
arm en been.
De jongeman werd ingesloten op het
Hoofdbureau van politie. Voorloopig zal
hij de ouderlijke woning niet weerzien.
GRAND THéaTRE. Van Vrijdag 25 t.m.
Donderdag 31 Aug. vertooning van de
film „Sweethearts".
Voorstellingen: Zondag 1.45, 6,15 en 8.J
uur. Eiken anderen middag en avond
"2.30 en 8.15 uur. Maandag en Dinsdag
2.30 uur jeugdvoorstellingen van ,De ge
laarsde kat".
CITY THEATER. Van Dinsdag 29 t.m.
Donderdag 31 Aug. vertooning van de
film „De Citadel".
Voorstellingen Dinsdag en Woensdag 2.30
en 8.10 uur. Donderdag 1.45, 4, 6.15 en
8.30 doorloopend.
REMBRANDT THEATER. Vertooning
van de films „Duistere machten" en
„Het verraad van den halfbloed".
STERHUIS Boekenst.laan 6 Voor alle
meisjes iederen avond geopend des Zon
dag» van 2 uur
OPENBARE LEESZAAL MEI JEUGDLEES
ZAAL Muurhuizen 9.
R.K LEESZAAL. - Wtferstraat 2 Filiaal
Uitleenbibliotheek Edisonstraat 85
MUSEUM FLEHITE, Westsingel - Geopend
dagelijks van 10 12 en 14 uur. uitge
zonderd Zondag: 's Zaterdags 1012 en
1.30--3 uur (Stadgenooten hebben 's Za
terdags vrijen toeeang)
KUNSTHANDEL VEENENDAAL, Langestr
33. Oranjetentoonstelling.
CLUBLOKAAL SPEELTUIN VER. SOESTER-
KWARTTER. lederen Dinsdagavond
oefeningen van den Luchtbeschermings
dienst. afd. Soesterkwartiar.
AUTOMARKT
Op de automarkt werden gisteravond
119 wagens aangevoerd.
an Starkenborgh en de beide freule»
gezeten waren.
Onmiddellijk hierop sprak de voor
zitter van den Volksraad, mr, Jonkman,
zijn rede uit. Hierin herinnerde hij aan
de gebeurtenissen in het afgeloopen
jaar, dat ons niet alleen de herdenking
van het langdurig, zegenrijk bewind
van onze vorstin bracht, doch tevens
de kostbare ervaring te mogen luisteren
naar de vermanende, bemoedigende
woorden van H.M. de Koningin zelve,
die in dezen tijd van nood. naar de
traditie der Oranje-vorsten, ons blijft
voorgaan tot ons behoud. Als derde ge
beurtenis gedacht spreker nog de ge
boorte van Prinses Irene.
Van het wonder, ons geschonken
in de twee-eenheid Oranje-Neder
land, zijn wij ons innig, en steeds
sterker en algemeener, bewust. In
Oranje, aldus mr. Jonkman, zu'llen
wij met Gods hulp bezieling vinden,
wanneer het ooit er om zou gaan
een buitenlandsche bedreiging te
weerstaan. In dezen geest bood
spreker de gelukwensehen aan van
de ingezetenen van Nederlandsch-
Indië.
De Gouverneur-Generaal dankte in
zijn antwoord voor den wederklank, die
het koninklijk woord, onlangs gespro
ken, in den boezem van den Volksraad
heeft gevonden. Hij verklaarde, dat de
regeering voorzieningen gelroffen heeft,
opdat, in geval zulks noodig mocht zijn,
met stiptheid de taak van onzijdige kan
worden vervuld. Ook op ander gebied,
in het bijzonder op economisch gebied,
zijn maatregelen genomen. De waak
zaamheid en voorzorg, die de regeering
geboden acht, mogen niemand tot dc ge
dachte voeren, dat de ramp, die allang
reeds dreigend scheen, de menschlieid
niet bespaard kan blijven. Integendeel,
de wetenschap van die paraatheid moge
de stemming wekken om met kalmte
den loop der dingen af te wachten. F.en
ieder hoede zich voor een onnoodig
somberen kijk op het eiken dag wis
selend samenstel der feiten. Het best
dient hij zijn naaste en de gemeenschap,
die met een rustige daadkracht zich aan
den arbeid zet. Hij ook benadert het
meest het voorbeeld van onze verheven
souvereine, die bezielend voorgaat in
serene plichtsbetrachting."
De maafregeten
Na afloop van het openbaar gehoor
begaven velen zich weer naar hun werk,
aangezien overal nog groote bedrijvig
heid heerscht in verband met, de uitvoe
ring der militaire maatregelen. Deze
vinden wper hun weerslag in vele par
ticuliere bedrijven.
Zoo heeft de Kon. Paketvaart Mij. tijde
lijk de opleiding van stuurlieden stopgezet,
aangezien teveel personeel is opgeroepen.
Dit is weer een voorbeeld van de maat
regelen. welke op andere groote kantoren
moeten worden genomen, waar sommige
diensten tijdelijk onthand zitten en derhal
ve nader moeten worden georganiseerd.
Ook door den telefoondienst en den tele
graafdienst werden bijzondere maatregelen
genomen, o.a. ter verwerking van het veel
grooter aantal aanvragen voor telefoonge
sprekken, terwiil honderden regceringstele-
grammen en particuliere verzoeken een
uitbreiding van het verkeer veroorzaken.
In verband met den beperkten dienst van het spoorwegverkeer heeft
de binnenvaart druk werk met het verschepen der talrijke goederen
zendingen
