21 PERSONEN,
die gevaarlijk waren
voor rust en veiligheid
HIRSCK
zuiDwtr
TIL. 3083
GARAGE BLOM
LEYTAX
30 AUTO'S STAAN TOT UW DIENST
DELANA JAPONNEN EN KINDERJURKJES Fa. DUIM BURGER
Tegenstrijdige berichten
over Noren bij Drontheim
GARAGE VALEWINK
DE EEMLANDER
..en
De gearresteerde
personen
De moord op den
verzekerings
agent
LEUSDERWEG 242
MET MAANDAGOCHTENDBLAD
38 e Jaargang No. 3Lor om
Zaterdag 4 Mei 1940
Uitgave: VALKH0FF Co.
Bureau: Arnhemsche Poortwal 2a
MAA TREGELEN VAN ONZE REGEERING
VAN
MEDEDEELING VAN MINISTER DE GEER
IN ZIJN RADIOREDE
Niet vóór alles pro-Nederlandsch
De vlieg, die bederf brengt
21 personen in hechtenis gesteld
Ernstig spoorweg ongeluk
in Frankrijk
Wapens neergelegd, omdat Geallieerden
vertrokken waren zonder de Noren van
hun besluit te verwittigen?
STELLIGE TEGENSPRAAK VAN BRITSCHE ZIJDE
ZOMERSCHOENEN i(*a
EXTRA AANBIEDING/4.
MedischnXtvoor de cen,rale
VOOR BINNEN-EN
BUITENLAND
Weerverwachting
Licht op:
8 uur 8 min.
V/hooi Ifl&d&hland
Auto's zonder chauffeur
EN TOCH VERZOEKEN WIJ 0
TIJDIG TE WILLEN BESPREKEN
AUTO'S ZONDER CHAUFFEUR
IN LEUKE MODELLEN VOORRADIG.
ZEER VOORDEELIGE PRIJZEN
AMERSFOORÏSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.15
Binnenland franco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 4620
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 14 regels i 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer,
i elke regel maer f 0.25. Liefdadigheids-adverteotiën voor de
helft van den prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.0'
00 10 op te
oor Re
de Zon-
Coninck-
De minister-president, jhr. mr. D. J. de Geer, heeft van
middag te 1 uur voor de Rijkszenders en voor de Phohi-
zenders de volgende radiorede uitgesproken:
Waarde luisteraars, hier en overzee,
f ET leedwezen moei ik u meedeelen dat voor de regeering onom-
stooielijk is komen vast te staan, dat er onder onze landgenooien
'lenigen zijn, wier geestesgesteldheid en optreden zóó weinig in over
eenstemming zijn met den neutraliteitswil der natie, dat zij een ge
waar vormen voor ons land en dat tegen hen bijzondere maatregelen
Zijn genomen moeien worden.
Gij moet mij hierbij niet misverstaan.
Dat gedurende een oorlog de ééne burger van een neutraal land
neer sympathie heeft voor déze en de ander voor diè betligerente
mogendheid, is een normaal verschijnsel. In den wereldoorlog iras hel
piet anders en gaf men daaraan in besloten kring ook ruimschoots
uiting. Een levendig temperament ontbrak daarbij niet. Zelfs werd
vernomen van familiebijeenkomsten, die periodiek plachten te wor-
'den gehouden, maar nu tijdelijk moesten worden stopgezet, omdat ze
altijd weer aanleiding gaven tot hevige twistgesprekken over het goed
recht van de elkaar beoorlogende partijen. Een gevaar voor ons land
stak in dit alles niet en het geloof aan onze neutraliteit werd er ner
gens door aan het wankelen gebracht.
i*JVTAAR het onderscheid is, dat al die pro dit of pro dat pleitende burgers,
bovenal waren: pro-Nederlandsch. Hun vaderlandsche gevoelens
Waren buiten geding. Hun sympathieën voor een strijdende partij lagen in een
fender, en lager, vlak. Om het eens duidelijk te zeggen: wanneer de belligerent van
hun voorkeur op een bepaalden dag onze neutraliteit geschonden zou hebben, dan
gouden zij zich bitter ontgoocheld hebben gevoeld en de tevoren gekoesterde sym
pathie geleid hebben tot een te feller afkeer.
Thans is dit. bij de personen, waarop ik doelde, anders.
Zij ziin niet vóór alles: p r o-N ederlandsch.
Zij maken in het buitenland de eerlijkheid van onze neutraliteitspolitiek verdacht.
Zij ondermijnen het vertrouwen in onzen krachtigen wil, tegenstand te bieden tegen
elke schending van 011s grondgebied, van welke zijde die ook komt.
De beveiliging, die voor elk der oorlogvoerende partijen ligt in de paraatheid
Van onze weermacht, breken zij af en daardoor tevens de bescherming, die voor
ons in die paraatheid ligt.
En wat het ergste is, de partijdigheid, waarvan zij ten onrechte, en tegen beter
weten in, de regeering betichten, beoefenen zij zelf.
Zij zijn niet te vergelijken met de politiseerende Nederlanders uit de Jaren van
19141918, maar met de verdwaasde landgenooten, die aan het eind der 18e
èeuw, in den tijd van de Fransche revolutie, de donkerste uren brachten over
ons volk.
"D EEDS deze les der geschiedenis verbiedt ons, hen ongemoeid hun gang te
laten gaan. Hun aantal is verdwijnend klein. De regeering weet, dat onge
veer heel de natie staat achter haar loyale en consequente neutraliteitspolitiek.
Maar zooals Prediker 10 het ons.leert ook één vlieg kan bederf brengen
aan kostelijke apothekerszalf. Die vlieg moet onschadelijk gemaakt.
Het is in overeenstemming daarmee, dat in den afgeloopen nacht een maatregel is ge
komen, waartoe de gelegenheid biedt het bepaalde in artikel 33 van de wet op den staat
van oorlog en beleg.
Dit artikel luidt aldus: „Het militair gezag is bevoegd, aan personen, wier aan
wezigheid voor de rust en de algemeene veiligheid wordt geacht gevaarlijk te zijn,
het verblijf binnen het in staat van beleg verklaarde grondgebied te ontzeggen en
deze daaruit te verwijderen, of, indien de mogelijkheid daartoe niet bestaat", en
dit is het geval, nu het geheele land in staat van beleg is, „hen in bewaring te
stellen".
TT ET militair gezag heeft 21 personen, die voor de rust en veilig-
-*■ heid gevaarlijk werden geacht, in bewaring gesteld. Het heeft
dit gedaan na grondige voorbereiding en met groote nauwgezet
heid. Menigeen, tegen wien voor den oppervlakkigen beschouwer
vermoedens zouden kunnen rijzen en wiens handelingen dan ook
ernstig zijn nagegaan, is buiten den maatregel gebleven, omdat gee
nerlei concrete aanwijzing bestond voor het gevaarlijke van zijn op
treden. Van deze 21 echter is komen vast te staan, hoofd voor hoofd,
en op grond niet van eenig politiek inzicht, maar van persoonlijke
gedragingen, dat de veiligheid des lands hun interneering ge
biedt,
Regeering is overtuigd, dat deze daad van het militair gezag, die geheel in
de lijn ligt van de sinds het uitbreken van den oorlog constant door ons land ge
volgde politiek, door de overweldigende meerderheid van ons volk met onverdeelde
instemming zal worden begroet
Aanhangers van verschillende
politieke stroomingen,
waaronder één lid
der Tweede
Kamer
TVTAAR aanleiding van de
mededeelingen van
den Minister-President kun
nen wij nog het navolgende
mededeelen
Bij de gearresteerde per
sonen bevinden zich geen
vreemdelingen.
Wel zag de regeering zich
genoodzaakt om één lid van
de Volksvertegenwoordiging
te arresteeren, te weten den
heer Rost van Tonningen.
Klaarblijkelijk is niet te
gen één politieke strooming
in het bijzonder opgetreden,
daar tot de gearresteerden
behalve de heer Rost van
Tonningen geene leidende
figuren der Nationaal-Socia-
listische Beweging behoo-
ren.
Naar wij vernamen be-
hooren de gearresteerden,
voorzoover zij eene politieke
overtuiging belijden, tot
diverse politieke richtingen.
De regeering is opgetre
den tegen hen, die op
grond van wel overwogen
feiten individueel een
gevaar voor 's lands veilig
heid geacht werden te zijn.
HAARLEM, 4 Mei. Zoowel de Offi
cier van Justitie bij de Haarlerasche
Rechtbank als de verzekeringsagent C
V., waren in hooger beroep gegaan te
gen het vonnis dier Rechtbank van 4
April j.l.. waarbij V. werd veroordeeld
tot tien jaar gevangenisstraf wegens
doodslag op zijn collega de la Cb. ge
pleegd op 11 Mei 1939 in diens woning
aan de Herzogstraat te Haarlem.
Naar wij thans vernemen hebben zoo
wel de Officier van Justitie als de ver
dachte V. dit (hooger beroep ingetrok
ken.
PARIJS, 4 Mei (Havas). Een ern
stig spoorwegongeluk heeft, zich in den
afgeloopen nacht te omstreeks twee uur
voorgedaan tusschen Vallon en Urgay
aan de lijn van Vierzon naar Mont Lu-
<;on. Een door den plotselingen was be
schadigde. brug stortte in, toen het
vierde treinrijtuig passeerde. De loco
motief en drie rijtuigen zijn ontspoord
Er zijn 21 dooden en 25 gewonden. De
gewonden zijn overgebracht naar het
ziekenhuis te Bourges.
Drie en dertig personen werden gedood en circa honderd gewond, toen de New
York—Chicago Express dezer dagen voorbij Little Falls derailleerde en een
zwaren steenen muur ramde. Een over zicht van de ruïne op de plaats van
het ons cl uk.
LONDEN, 4 Mei. Het Britsche
persbureau Reuter meldt: Vol
gens een Zweedsch radiobericht
heeft kolonel Getz, de comman
dant der Noorsche troepen in
Trondelag (het gebied Noordelijk
en Zuidelijk van Drontheim) een
dagorder uitgevaardigd, waarin hij
kennis geeft van zijn voornemen
om den Duitschers een plaatse
lijken wapenstilstand te vragen De
dagorder zegt verder, dat de posi
tie der Noorsche troepen in Tron
delag na het vertrek der Gealli
eerden onhoudbaar is geworden
en dat verder vechten geen nut
zou hebben.
Over den tekst van deze dagorder
wordt gemeld, dat deze als volgt luidde:
„Nu de Britsche en Fransche troepen om
voor ons onbekende redenen hebben be
sloten den tegenstand te staken en het
gebied van midden-Xoonvegen hebben
verlaten zonder het Noorsche opperbevel
van dit besluit op de hoogte te stellen,
waardoor de flank bij Namsos niet meer
werd gedekt, blijft ons slechts over de
wapens neer te leggen. Wij hebben
slechts genoeg munitie om nog één dag
door te vechten, zoodat elke verdere te
genstand een algeheele vernietiging van
alle civiele en militaire punten in de
streek ten noorden .van Trondelag betee-
kent. Een voorstel tot het sluiten van
een wapenstilstand is naar het Duitsche
opperbevel te Drontheim verzonden. Het
is een harde plicht voor mij u hiervan
op de hoogte te stellen."
Het Britsche ministerie van oorlog
deelt over deze aangelegenheid na
der mede: „Het bericht, dat de Noor
sche opperbevelhebber niet op de
hoogte was van het Geallieerde be
sluit tot terugtrekking der troepen
uit het. gebied van Drontheim, of dat
hij onderhandelt over een wapen
stilstand, is ongegrond. De comman
dant van het Noorsche leger en zijn
staf hebben zich in den nacht van 1
op 2 Mei op een Britsch oorlogsschip
ingescheept".
In de mededeeling van het Britsche
ministerie van oorlog wordt nog gezegd:
„De Noorsche opperbevelhebber is naar
een niet bekendgemaakte bestemming in
Noorwegen gebracht en een eventueele
dagorder, waarin melding wordt ge
maakt van onderhandelingen over een
wapenstilstand, is •blijkbaar zonder zijn
voorkennis uitgevaardigd".
Het Nooreche telegraaf-agent-
schap deelt te Stockholm mede, dat
alle in het 'buitenland verspreide be
richten, volgens welke de koning en
de regeering van Noorwegen het
land zouden hebben verlaten, op de
meest stellige wijze worden tegen
gesproken.
Reuter meldt uit Stockholm: Volgens
berichten van het Noorsche telegraaf-
agenfschap, dat zich „ergens in Noorwe
gen" bevindt, zijn alle troepen, die uit
het gebied van Drontheim zijn geëva
cueerd, veilig aan land gebracht. Het te-
legraaf-agentschap zegt, dat twee geëva
cueerde gebieden ten Noorden en ten
Zuiden van Drontheim thans bezette ge
bit ten' zijn. Hoewel natuurlijk teleur-
sk 'ing wordt gevoeld als gevolg van de
eerste fase van den oorlog in Noorwegen,
is het. Noorsche volk volkomen bereid de
moeilijkheden te begrijpen, welke in deze
periode werden ondervonden.
Het .Noorsche telegraaf-agentschap
zegt, dat gezaghebbende Noorsche krin
gen bereid zijn te erkennen, dat de eva
cuatie van troepen een slag aan de na
tie zou kunnen toebrengen, daar de
Noorsche strijdgeest zeer goed is. Niet al
leen te Röros, doch ook veel Zuidelijker
hebben kleine Noorsche detachementen
onlangs tamelijk zware verliezen toege
bracht aan de Duitsche striidkrachten.
Eenige belangrijke benzine-opslagplaat-
sen zijn met succes vernield en een voor.
loopig Duitsch vliegveld ernstig bescha
digd. Noorsche kringen doen met nadruk
uitkomen, dat de recente ontwikkelingen
ten aanzien van de Geallieerde striid
krachten geenszins den wil van het volk
en den wil der regeering om den strijd
voort te zetten hebben verzwakt.
Ontvangen
de open-
Raad der ge-
'insdag 7 Mei
n curator van
jre dr. M. van
I a ki /-» r r x n a a en W. tot Ver-
LAN Gt S TRA A nechappelijke re-
pcniriipp toelating van kin-
KtüicuKE «emeenten 0p de
GRATIS V0ET0NDf;nW.(otre.orKa,
- - - aenha.r lager 011-
-.1 B. en W. om een
ien voor het plaatsen
het bijgebouw Stad-
Zondag hebbe
den
geneesheeren: RGERLIJKE STAND
J. Bieedyeld
5625. .eboren Antonius Johannes Maria,
W. C van Cprnelis van Kalveen en Anna
27 Tel fiharinai Dinklo-, VT~ .kflfchsabeth, d.
Hulp w Wililen\ tl:unuis
tegevallfijjes ei^i ,-j. Johan-
noodig 1 ComehsjTi r, *7", li mr.
Zonda^k en AnthsïJbbeT officier
Apol.hdha. d. rRC, GrW gpzelscl
Tel. 4609?ts en AnnLTow «om. hebïft
Zondag ?n Albertu* rh eenige
wen: a Huetiniomcn.
Mej. v. d. G®&nt, ÊréP dft heide T
6830 en mej. vernh'out, wereldoorlog
Tel. 3374. - endoor d
dio,'.;Vfr"*
ppKti&%ud 42
geldig van hedenavond tot
morgenavond ongeveer 19 u.:
Meest zwaar bewolkt. Weinig
verandering in temperatuur
Meest matige O. tot N. wind.
MUURHUIZEN 40 TEL. 5367
ITALIAANSCHE GEZANT BIJ EGYP-
TISCHEN PREMIER
ROME, i Mei, (D.NB) Naar de
Giomale cLTtalia meldt, heeft de Ita-
liaansche gezant in Egypte wederom
een onderhoud gehad met- den Egyp-
tischen premier, Ali Maher Pasja.
GROOTSTE WAGENPARK
MUURHUIZEN t.o. de Ned. BANK.
TELEFOON 2400
TELEFOON S930
Dames- en Kinderconfectie Arnh.weg 26
Tel. 3977
