ïerlijn meldt treffer op een
Britsch slagschip
Bulgarije blijft neutraal
Boodschap van Roosevelt
aan Poolschen president
Indië ontving
DE EEMLANDER
Felle strijd
nabij Narvik
Vermindering
der crediet-
beperkingen?
de rede van
Minister De Geer
drama in een
politiekazerne
nog meer namen
van
geïnterneerden
Duitsche inval in
Engeland?
ABONNEMENTSPRIJS
MET MAANDAGOCHTENDBLAD
Maandag 6 Mei 1940
Uitgave: VALKH0FF Co.
Bureau: Arnhemsche Poortwal 2a
38e Jaargang No. 306
Luchtmacht tegen vloot
Londen deelt officieel het verlies van
Britschen torpedojager „Afridimede
Overstroomingsellende in de Ver. Staten
Turksche en Bulgaarsche tegenspraak
van berichten over troepen
concentratie in Thracië
Licht op:
8 uur 12 min.
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
Binnenland tranco per pos! per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 4620
ter 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
week (met gratis verzekering tegeD ongelukken) f 0 15
PRIJS UcK AUVLKItM Itft van .14 regels t 1.U5 met inbegrip van een bewijsnummer,
- elke regel m»er 10.25. Liefdadigheids-advertcntiën voor de
helit van den prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES' bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
LUCHTGEVECHT TER HOOGTE VAN TERSCHELLING
HET Britsche persbureau Reuter meldt, dat officieel te Londen
wordt medegedeeld, dat de Britsche torpedojager „Afridi" is ge
zonken. De torpedojager „Afridi" werd tot zinken gebracht door een
bom, terwijl het schip een convooi uit Namsos teruggetrokken Brit
sche troepen begeleidde.
Volgens het Duitsche legerbericht is in de Noorsche wateren bij
Narvik een Britsch slagschip door een bom van het zwaarste kaliber
g'etroffen. Voorts werd door Duitsche vliegtuigen een munitie-depot
der Geallieerde troepen bij Narvik tot ontploffing gebracht. Het Duit
sche legerbericht van hedenochtend meldt, dat de Duitsche troepen
vanuit den sector-Namsos ten Noorden van Drontheim den opmarsch
naar het Noorden zijn begonnen. Dit wijst er op, dat de Duitsche
legerleiding streeft naar een bezetting van de Noorsche kust tusschen
Namsos en Narvik, en naar een verbinding over land met Narvik.
Voorts is volgens het Duitsche legerbericht een Britsche duikboot,
die in het Kattegat was beschadigd, gevankelijk een Duitsche haven
binnengesleept. Nabij Terschelling zijn twee Britsche Bristol-Blenheim
vliegtuigen neergeschoten. Hieromtrent wordt van Nederlandsche
zijde vernomen, dat te Terschelling niets van eeni^f gevecht is be
merkt, zoodat dit wapenfeit zich ver buiten de Nederlandsche terri
toriale wateren moet hebben afgespeeld.
anker lagen, met machinegeweervuur
aangevallen en beschadigd.
Een Britsche duikboot werd na door
een mijntreffer beschadigd te zijn, op
den vijfden Mei door twee Duitsche
vliegtuigen in het Kattegat aangehou
den. De toestellen daalden op zee naast
de duikboot. Do commandant van de
duikboot en een onderofficier werden
gevangen genomen en aan boord van
de vliegtuigen gebracht. Vaartuigen van
de Duitsche oorlogsmarine sleepten ver
volgens den Britschen onderzeeër een
Duitsche haven binnen.
Bij Terschelling werden twee
Britsche Bristol-Blenheim vliegtuigen
neergeschoten.
Aan het westelijk front geen bijzon
dere gebeurtenissen."
(Hier te lande is, naar wij te bevoeg-
der plaatse vernamen, van eenig wapen
feit. bij Terschelling niets bekend, zoo-
dat het ver huiten de Nederlandsche
territoriale wateren moet hebben plaats
gehad. Red.).
i I
OVER de operaties in Noorwe
gen wordt door het Britsche
persbureau Reuter uit Stockholm
gemeld, dat volgens de laatste al
daar ontvangen berichten bij Nar
vik nog fel wordt gestreden. De
Duitsche stellingen zijn van land
en zeezijde gebombardeerd. Er
wordt verondersteld, dat de Duit-
schers hun voornaamste verdedi
gingslinies buiten de stad hebben
aangelegd.
In het Zuiden zijn Noorsche troepen
in den sector van Róros, naar gemeld
wordt, van zins den zich snel sluiten
den Duitschcn keten te doorbreken en
zich aan te sluiten bij de Geallieerde
troepen in het Noorden. Het Noorsche
mobilisatiebevel blijft van kracht. Het
hoofdkwartier is thans in het Noorden
gevestigd. Men gelooft, dat verder Zui
delijk een Noorsche strijdmacht gewei
gerd heeft uiteen te gaan of de wa
pens neer te leggen en doorvecht. Ook
in het woesle Gua-dal tusschen RÖros
en Storen zetten de Noorsche troepen
den strijd voort. Alle pogingen der
Duitschers om hen uit dit gebied te
verdrijven zijn tot nu toe mislukt. Een
Duitsche afdeeling werd. naar gemeld
wordt, ten Zuiden van Storen versla
gen. Zij heeft. 100 dooden achtergela
ten.
Gemeld wordt voorts door Reuter uit
Stockholm, dat Kirkenes in het uiterste
Noorden aan de Noorsch-Finsche grens
door Duitsche vliegtuigen werd ge
bombardeerd. Er zijn drie bommen
uitgeworpen, van welke drie tot ont
ploffing zijn gekomen, zonder noch
tans veel schade aan te richten of ver
lies aan menschenlevens te veroorza
ken. Ook een in de buurt gelegen dorp
werd gebombardeerd. Men denkt, dat
deze vlucht in hoofdzaak verkennin
gen beoogde om na te gaan of zich
Geallieerde strijdkrachten in de huurt
bevinden.
De B.B.C. heeft vanochtend medege
deeld, dat Duitsche vliegtuigen, in de
meening, dat koning Haakon zich te
Kirkenes bevindt, deze stad hebben ge
bombardeerd.
i Het opperbevel van de Duitsche
weermacht maakt bekend: „In de zóne
van Narvik zijn gisteren geen ge
vechtshandelingen van beteekenis ont
staan. De vijand voerde vanuit het
Noorden verdere versterkingen aan ar
tillerie aan. De Duitsche geveclitsvlie
gers, die ter beschikking waren gesteld
j om de troepen in de zóne van Narvik Ie
steunen, slaagden er in een vijandelijk
slagschip met een zwaren bom te tref
fen. Voorts deden zij een aanval op
een troèpenkamp en brachten daarbij
een munitiedepot tot ontploffing
1 Vanuit Grong, Oostelijk van Namsos.
[zijn onze troepen den opmarsch naar
het Noorden begonnen In Midden- en
Zuid-Noorwegen is de actie tot pacifi
catie in het algemeen gesloten. De
bergvesting Hegra is gevallen. De
Duitsche troepen staan thans Oost
waarts van Rör.os nahii de Zweedsche
grens. Twee Britsche Sunderland-vlieg
booten werden in het kustgebied van
Groote manoeuvres in
Vereenigde Staten
de
NEW YORK, 6 Mei. (Havas). Van
11 tot 25 Mei zullen in Louisiana groote
legermanoeuvres worden gehouden,
waaraan door 70.000 man zal worden
deelgenomen Men wil vooral de waar
de van gemotoriseerde afdeelingen be
proeven en gelegenheid tot oefening
voor de passieve verdediging geven. Bij
deze manoeuvres zullen geen militaire
attachés aanwezig zijn.
De overstrooming van de Amerikaanse he rivier Ohio heeft enorme schade aan
gericht. Meer dan 1500 gezinnen in de stad Marietta werden dakloos, toen het
water alle straten en huizen binnendrong. Het verkeer moest geheel worden
stilgc legd.
Spanning in Zuid-Oost-Europa
SOFIA, 6 Mei. (Reuter). De
Bulgaarsche minister van oorlog
generaal Daskalov heeft in een
plechtigheid ter herdenking van de
in den oorlog voor Bulgarije geval
lenen den wensch van het Bulgaar
sche volk en zijn bestuurders doen
uitkomen om buiten den oorlog te
blijven. Hij zeide: „Het is allen
duidelijk, dat wij niets ongedaan
hebben gelaten om te verzekeren,
dat wij steeds waarlijk neutraal
zullen zijn".
Daskalov besloot met te zeggen, dat
het Bulgaarsche volk bereid zou moe
ten zijn om zijn onafhankelijkheid en
vrede te verdedigen.
Havas meldt uit Ankara: Buitenland-
sche Nieuwsbureaux (o.a. het Fransche
persbureau Havas, Red.) hebben berich
ten uit Sofia gepubliceerd, volgens wel
ke sterke concentraties van Turksche
troepen aan de Grieksch-Turksche
grens in Thracië in de Bulgaarsche
hoofdstad ongerustheid zouden hebben
gewekt. Deze concentraties zouden in
verband staan met de Britsche activi
teit in het Oostelijk deel der Middel-
landsche Zee en zouden door Engeland
zijn ingegeven.
Het officieele Turksche telegraaf
agentschap ie gemachtigd een formeel
dementi te geven en te preciseeren, dat
NEW YORK, 6 Mei. (Havas). -
In de naaste omgeving van presi
dent Roosevelt heeft men den
indruk, dat deze zijn verblijf te
Hydepark zal verlengen. Vandaag
had Roosevelt naar Washington
zullen terugkeeren. De president
heeft gisteren geen enkele belang
rijke mededeeling van het depar
tement van staat ontvangen.
Ambtenaren te Washington verklaren
volgens het Britsche persbureau Reuter,
dat zij teekenen zien van een geleidelijk
toenemende geneigdheid om de crediet-
beperkingen. belichaamd in de Ameri-
kaansche neutraliteitswet. op te heffen
of te verminderen, ten einde de Gealli
eerden te helpen. Allen zijn het er ech-
ter over een6, dat geen poging zal wor-
Noordelijk Noorwegen, terwijl zij voor'den ondernomen om deze wet te wijzi
gen in de thans bijeen zijnde Congres
zitting.
Verzoeken om vermindering der cre-
diet-beperkingen zijn ook ontvangen van
landbouwproducten, daar sommigen
gelooven, dat wanneer den Geallieerden
credieten worden gegeven, zij weer
Amerikaansche landbouwproducten
zullen gaan koopen. De ramingen van
het bedrag aan goud en buitenlandsche
securities, welke de Geallieerden tot bun
beschikking hebben, varieeren tus
schen 5 en S milliard dollars.
Sommiee ambtenaren denken, dat
eventueel de beperkingen op de bewe
gingen der Amerikaansche scheepvaart
aldus verzacht zullen kunnen worden,
dat Amerikaansche schepen vergunning
zouden kunnen krijgen om sommige ha
vens aan te doen, ofschoon andere ha
vens als gevaarlijk zouden worden aan
gegeven.
In een brief aan de jaarvergadering
van het Amerikaansche Roode Kruis
schrijft president Roosevelt- „Het hom-
bardeeren van weerlonze onbeschermde
burgers is een tragedie, welke den af
schuw van het geheele menschrtom op
wekt. Met trots herinner ik er aan. dat
de Vereenigde Staten er voortdurend op
hebben aangedrongen, dat deze onmen-
schelijke gewoonte zou worden verbo
den. In 1938 heeft hef internationale
Roode Kruis er hij de landen op aange
drongen, gemeenschappelijke stappen te
ondernemen, teneinde dergelijke wan-
in tegendeel effectieven, welke een op-
leidingsperiode achter den rug hebben,
regelmatig en zonder verwijl met ver
lof worden gezonden.
Voorts meldt Havas uit Sofia: Ten
aanzien van het in het buitenland ver
spreide bericht (van het. Fransche pers
bureau Havas; bet werd vermeld in
ons ochtendblad. Red.) o\cr een concen
tratie van Turksche troepen aan de
Grieksche grens, hetgeen in de Bul
gaarsche hoofdstad ongerustheid zou
hebber, gewekt, is het officieele Bul
gaarsche telegraafagentschap gemach
tigd te verklaren, dat men te Sofia' niéts
weet van een dergelijke troepenconcen
tratie en dat derhalve alle in verband
met. dit gerucht geoppprde veronder
stellingen ongegrond zijn.
Frankrijk vierde den feest
dag van Jeanne d'Arc
PARIJS, 6 Mei (Havas). Zondag
i de feestdag van Jeanne D'Arc ge
vierd, met minder plechtigheid dan an
ders, doch met meer enthousiasme. Van
alle openbare gebouwen werd gevlagd.
Op de Place des Pyramided werden
door den president der republiek en de
leden der regeering bloemen gelegd bij
het monument, waarna- de militairen
en de delegaties van de verschillende
vereenigingen defileerden.
GEORGE LANSBURY ERNSTIG ZIEK
LONDEN. 5 Mei. (Reuter).
George Lansbury, voormalig La-
bourleider en lid van het Lager
huis, is ernstig ziek. Zijn toestand
is snel achteruitgaande.
HET FRANSCHE LEGERBERICHT
PARIJS. 6 Mei. (Havas). Het Fran
sche legerbericht van hedenmorgen
luidt: „Opvallende activiteit van de ar
tillerie en van vooruitgeschoven posten
in het gebied van de Saar."
NIEUWE SPOORLIJN GEOPEND
IN GRIEKENLAND
ATHENE, 6 Mei. (Havas). De Ko
ning van Griekenland is naar Macedo
nië vertrokken, waar hij een nieuwe
spoorlijn tusschen Myrrina en Tsayesi
zal openen.
daden in de toekomst te verhinderen.
Ik betreur het, dat dit nooit is ge
schied. Wat de Vereenigde Staten be
treft. zoo kan ik u verzekeren van mijn
meest krachtige aanbeveling voor toe
treding tot eenige internationale af
spraak. w'elke deze hescherming aan
burgers en noncombattanten zal ver
schaffen".
Naar het Poolsche telegraafagentschap
meldt, hpeft de president der Poolsche
republiek ter gelegenheid van den Pool
schen nationalen feestdag het volgende
telegram van president Roosevelt ont
vangen: „Ik verzoek u mijn oprechte
wenschen voor het voortduren der tra-
ditioneele vriendschap tusschen het
volk der Vereenigde Staten en het Pool
sche volk te aanvaarden". De Poolsche
president heeft geantwoord zeer bewo
gen te zijn en den grootsten prijs te
stellen op de eeuwenoude vriendschap
tusschen beide volkeren.
Een buitenlandsch radiostation
had de arrestaties al
eerder aangekondigd!
Groote voldoening over den
genomen maatregel
BATAVIA, 6 Mei (Aneta).
De rede van minister de Geer
werd in Nederlandsch-Indie met
groote spanning tegemoet gezien
en daarna aandachtig beluisterd,
hoewel het element van verras
sing in de mededeeling voor velen
ontbrak, daar een buiten
landsch radiostation de arres
tatie reeds aankondigde, zoomede
het onderwerp waarover de minis
ter-president zou spreken!
(Het buitenland was ons dus
weer voor! Is dit weer niet een
sprekend pleidooi voor een Ne-
derlandschen Wereldomroep, die
dan natuurlijk ook actief moet
werken?! Red. A.D.).
Tóch waren er andere bijzonderheden,
en vooral de motiveering, van dien
aard, dat zij duidelijke blijken van in
stemming te voorschijn riepen.
Eerst de heden verschenen avond
bladen bevatten een getuigenis van
die instemming nadat de ochtend
bladen reeds de letterlijke weergave
van de rede van minister De Geer had
den gebracht.
De „Java-bode" merkt o.a. het vol
gende pp: „Zelden zal een met zoo
veel leedwezen gedane mededeeling
met een zoo intense voldoening zijn
begroet. Onze ingenomenheid met het
besluit tot arrestatie en interneering
wordt echter eenigszins getemperd
door het uit de rede blijkende streven
om niet de N.S.B. en andere extremis
tische partijen als zoodanig te treffen,
maar slechts individueelo personen,
wier persoonlijke gedragingen de vei
ligheid van het land in gevaar brach
ten."
Groote voldoening
Het „Bat. Nieuwsblad" schrijft
o.a.: „De arrestatie van „volks
vreemde" elementen in het moe
derland kan niet anders dan met
groote voldoening in de breedere
lagen van het Nederlandsche volk
Ongetwiifeld is het aantal dierge
nen, die op grond van hun inzichten
in een interneeringskamp thuishooren,
veel grooter dan 21, maar het militai
re gezag heeft vastgehouden aan het
goed Nederlandsche beginsel, dat te
gen geen burger op grond van nog
niet bewezen vermoedens iets zal
worden ondernomen."
Het blad durft het aan om de con
clusie te trekken, dat het optreden
van de regeering in de eerste plaats
is gericht tegen hen, die dc gedachte
aanhangen, welke in het algemeen
aan de N.S.B.-gedachte kan worden
beschouwd.
Dat het de regeering niet om de N.
S.B. gaat, doch om de staatsgevaarlijke
gedachte, spreekt vanzelf."
Het „Nieuws van den Dag van N.I."
geeft geen commentaar op de rede Het
blad merkt slechts op. dat het vast
staat, dat de maatregel niet tegen
eenige politieke beweging werd getrof
fen, doch uitsluitend tegen individueel
gevaarlijk bevonden personen.
Het blad wijdt een uitvoerig artikel
aan den aangehouden „hoofdopsteller"
van het „Nationale Dagblad" mr. Rost
van Tonningen, en eindigt met de op
merking: „De dag komt. Maar het zal
een andere zijn dan waarvan de Ne
derlandsche nationaal-socialisten heb
ben gedroomd."
Drie personen doodgeschoten
TELOK BETONG, 6 Mei (Aneta)
Een Balaksch agent van de veldpolitie,
die blijkbaar mata glap (krankzinnig)
was geworden, schoot in de kazerne van
de veldpolitie te Mengala den post-
commandant met een karabijn a bout
portant dood. Vervolgens bracht bij een
anderen politie-agent zware verwondin
gen toe. waaraan daze later in het hos
pitaal te TandiopngKarang is overle-
den De dader word later eveneens neer
geschoten.
Omtrent de drijfveer tót dit drama is
tot dusver niets bekend geworden.
Langzamerhand worden meerdere na
men bekend van de 21 personen, die in
den nacht van Vrijdag op Zaterdag
werden geïnterneerd.
Naar Met Volk thans verneemt, hehooren
tot de overige gearresteerden de koop
man F. E. H. Jelinger te Rotterdam, de
kunstschilder Jan Proost te Rotterdam,
de journalist A. G. Bouten te Rotter
dam en de los-werkman J. van den
Hoonaard te Poortugaal.
f
De verkiezingscampagne
in Amerika
Thomas E. Dewey, een der voornaam
ste republikeinsche candidatcn voor
de presidentschapsverkiezingen, tij
dens een verkiezingsbijeenkomst in
het Stadion tc Chicago.
Ansaldo, directeur van het
Italiaansche dagblad Tele-
grafo, acht herhaling van
Napoleons poging
mogelijk
ROME, 6 Mei. (Reuter). De
directeur van de Telegrafo, Ansal
do, heeft Zondag in zijn wekelijk-
sche toespraak tot de troepen ge
zegd: „Napoleons poging tot een in
val in Engeland zal zeker en spoe
dig door Duitschland in dezen oor
log worden herhaald. Nooit zijn de
omstandigheden, waarin deze oor
log gevoerd wordt, voor den aan
valler zoo gunstig geweest. Nooit te
voren zijn de technische middelen,
waarover Engelands tegenstander
op het vasteland beschikt, zoo per
fect geweest."
EGYPTE EN NOORWEGEN
CAIRO, 6 Mei (Havae). De consul-
generaal van Noorwegen te Cairo heeft
den Egyptischen minister van buiten
landsche zaken in opdracht van koning
Ilaakon een nota overhandigd, waar
in zijn opdracht bij de Egyptische re,-
geering wordt bevestigd. De consul zal
zijn functie blijven uitoefenen en al
leen de wettige Noorsche regeering kan
wijziging brengen. De consul vroeg ver
volgens de Egyptische regeering geen
mededeelingen van de overweldigers
van Noorwegen te erkennen.
Weerverwachting
Verwachting, geldig van
hedenavond tot morgenavond
ongeveer 19 uur: Plaatselijk
ochtendmist, helder tot half
bewolkt, droog weer. Weinig
verandering in temperatuur
Meest zwakke wind.