Lagerhuis
debat
HET MINISTERIE VAN
ECONOMISCHE ZAKEN
GESPLITST
Amerikaansche vloot blijft
in de Stille Zuidzee
LEYTAX
4000
DE EEMLANDER
TEL. 3086
LEUSDERWEG 242
Britsche Labour-
oppositie
eischt stemming
Vrijwilligers,
MET MAANDAGOCHTENDBLAD
Woensdag 8 Mei 1940
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemsche Poortwal 2a
38e Jaargang No. 308
Een groote vraag
Mr. dr. A. A. van Rhijn benoemd tot minister
van Landbouw en Visscherij
Minister Steenberghe
blijft belast
Minister Koht
in Engeland
Slagvloot der Ver. Staten blijft voor onbe-
paalden tijd vóór „verdere oefeningen"
in de wateren van Hawaii
VOOR BINNEN- EN
BUITENLAND
NEDERLANDSCHE
FINANCIEELE
VOORZORG
EXEMPLAREN
die niet behoeven
op te komen
Doodelijk ongeluk van
bekend Amerikaansch
journalist in Engeland
Licht op:
8 uur 16 min.
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS •er 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
- week (met gratis verzekering tegeD ongelukken) f 0.15
Binnenland tranco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
I POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 4620
PRIJS OER ADVERTENT ItN van 1—4 regels t 1.U5 met inbegrip van een bewijsnummer,
- elke regel niver t 0.25. Lietdadigheids-advertcnticn voor de
helft van den prijs. Kleine Advertenticn „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
CHAMBERLAIN had
gisteren niet zijn beau
jour. De door hem uitgesproken apo
logie klonk noch overtuigd, noch
overtuigend. De reactie in het Lager
huis was dan ook geenszins bevredi
gend voor de Britsche regeering, al
behoeft dit nog niet te beteekenen.
dat zij op korten termijn haar ontslag
aanvrage zal indienen. Chamberlain
gaf te kennen, dat het Britsche ex-
peditieleger niet was opgewassen
tegen de Duitsche troepen en dat de
Britsche vloot gefaald had in haar
taak. Deze taak was om het den
Duitschers onmogelijk te maken vol
doende troepen, vivres en materieel
naar Noorwegen te verschepen. Reeds
eerder had Chamberlain verklaard,
dat de in Noorwegen opereerende
Duitsche luchtmacht, mede door het
bezit van goede vliegvelden, superieur
was aan de macht, die de Royal Air
Force boven en nabij Noorwegen kon
inzetten. Wie dit alles voor oogen
houdt, begrijpt, dat Chamberlain gis
teren in het Lagerhuis een heel moei
lijke en zeer ondankbare taak te ver-
Vullen had.
LJ ET behoeft dan ook geen ver-
-*■ wondering te wekken, dat de
oppositie het den grijzen Eersten
Minister niet gemakkelijk heeft ge-
taaakt. Constructieve critiek vermocht
de oppositie echter niet te geven. Het
js deze factor het gemis aan op
bouwende critiek die de Lager
huisdebatten van gisteren tamelijk on
vruchtbaar deed zijn. Wel chargeer
den mannen als Attlee, Sinclair en
anderen op felle wijze tegen de re
geering, doch tot het overnemen van
een deel der iegeeiingsverantwoorde-
lijkheid of tot het aanduiden van
bruikbare oorlogsplannen kwamen zij
gisteren niet. Wellicht brengen de
debatten en de stemming van heden
nieuwe geluiden voort in het Lager
huis.
- Wf AT de Geallieerden en ook
Chamberlain op dit oogen-
blik in de eerste plaats van noode
hebben, is herstel van prestige. De
Noorsche veldtocht is uitgeloopen op
een groot prestige-verlies voor Lon
den en Parijs. De Britsche pers wordt
niet moe om dit in alle toonaarden en
in velerlei termen te schrijven. Maar
de vraag, waar en hoe dit verlies goed
te maken, beantwoordt ook de Brit
sche pers niet. En toch is het vinden
van een antwoord op deze vraag van
het allergrootste belang voor de Ge-
j allieerden. Of dit antwoord op voor
Londen en Parijs bevredigende wijze
te geven of te vinden is. zal het ver
dere verloop van den oorlog moeten
uitmaken. Deze oorlog is, als iedere
oorlog, een machts- en krachtsmeting,
die noch door redevoeringen, nóch
door dagbladgeschrijf, nóch door pro-
pagandaberichten kan worden be
slecht. Van wezenlijke beteekenis
voor de uiteindelijke beslissing in
dien het onverhoopt zoo ver moet
komen zijn de sterkteverhoudingen
op militair, oeconomisch en financieel
terrein, alsmede de manier, waarop
iedere partij de te harer beschikking
staande krachten en hulpmiddelen
weet te benutten. Het kennen en kun
nen der belligerenten zullen den uit
slag bepalen. Aangezien het ondoenlijk
is om reeds thans een verantwoord
eindoordeel te geven over dit kennen
en kunnen der drie oorlogvoerende
mogendheden, is het ook niet moge
lijk om ten aanzien van den uiteinde-
lijken afloop van den huidigen oorlog
een verantwoorde prognose te geven
Tot dusverre hebben de geallieerden
de Lagerhuiszitting van gisteren
bevestigde dit onomstootelijk wei-
^Kftnig gelukkig geboerd. Of dit ook in
de toekomst zoo zal blijven, gaat nog
in nevelen schuil.
's-GRAVENHAGE, 8 Mei De Regeeringspersdienst meldt:
Reeds sedert eenigen tijd is gebleken, dat tengevolge van den oor
logstoestand de bemoeiingen van het huidige departement van Eco
nomische Zaken in die mate in omvang toenemen, dat het nauwelijks
mogelijk is, dat het beheer van dit departement door één verantwoor
delijk bewindsman blijft gevoerd.
Hoewel de fungeerende minister van Economische Zaken in be
ginsel een voorstander is van den toestand zooals die thans bestaat,
en dan ook hij zijn optreden in 1937 de leiding van het vereenigd
departement op zich genomen heeft, nadat dit in de onmiddellijk
voorafgaande jaren gesplitst was geweest in een departement van
Handel, Nijverheid en Scheepvaart en een departement van Land-
bouwien Visscherij, is hij van oordeel een meening welke door het
kabinet wordt gedeeld dat op dit oogenblik die toestand niet kan
worden gehandhaafd en dat, om alle betrokken belangen ook in de
toekomst behoorlijk tot hun recht te doen komen, een splitsing van
de werkzaamheden als onvermijdelijk moet worden beschouwd.
met Handel, Nijverheid
en Scheepvaart
DIJ Koninklijk Besluit van heden
is daarom opnieuw ingesteld
een ministerie van Landbouw en
Visscherij, terwijl tegelijkertijd voor
het bestaande departement de naam
wordt hersteld van ministerie van
Handel, Nijverheid en Scheepvaart,
Tot minister van Landbouw en
Visscherij is benoemd mr. dr. A. A.
van R h ij n, thans secretaris-gene-
ZWEDEN BOUWT LICHTE OORLOGS-
SCHEPEN.
STOCKHOLM, 8 Mei (Havas) De
Zweedsche regeering heeft een hedrag
van 117 millioen kronen bestemd voor
den bouw van lichte oorlogsschepen.
Mr. dr. A. A. van Rliijn. de nieuw
benoemde minister van Landbouw en
Visscherij.
raal van het Departement van Eco
nomische Zaken. De nieuwe minis
ter heeft in zijn voornoemde func
tie en als voorzitter van het college
van regeeringscommissarissen voor
Landbouwcrisis-aangelegenheden,
reeds eenige jaren den huidigen be
windsman geadviseerd, zoorlat een
heid van behandeling der economi
sche vraagstukken mag worden ver
wacht,.
Omtrent het terrein, dat ieder der
beide departementen zal omvatten,
zullen dezer dagen nadere mededee-
lingen worden gedaan.
Levensbeschrijving van
minister van Rhijn
DE nieuwbenoemde minister is in 1892
te Groningen geboren. Zijn vader
was hoogleeraar in de theologie aan de
universiteit aldaar. Minister Van Rhijn
studeerde aan de Groningsche universi
teit rechtswetenschappen. Zijn candi-
daats- en doctoraal examen geschiedde
cum-laude. Aan de universiteit te
Utrecht studeerde hii later staatswe
tenschappen.
De heer Van Rhijn begon zijn loop
baan in 1918 als plaatsvervangend secre
taris bij het scheidsgerecht voor spoor
wegpersoneel. Het volgend jaar werd hij
benoemd tot economisch adviseur van
de Federatie van Werkgeversorganisa
ties in het Boekdrukkershedrijf. In 1928
werd de heer Van Rhijn benoemd tot re
ferendaris bij het departement van So
ciale Zaken, afdeeling Volksgezondheid.
Twee jaar later werd hij benoemd tot
administrateur, daarbij belast met het
ontwerpen van de bedrijfsradenwet. Ter
gelegenheid van het totstandkomen van
deze wet werd de heer Van Rhijn be
noemd tot ridder in de orde van den Ne-
derlandschen Leeuw.
In verband met de splitsing van
het departement van Economische
Zaken en Arbeid in de departemen
ten van Economische Zaken en So
ciale Zaken werd de heer van Rhijn
in 1932 benoemd tot secretaris-gene
raal van het departement van Eco
nomische Zaken. Gedurende de ja
ren 19351937, toen het departement
van Economische Zaken was ge
splitst in het departement van Han
del, Nijverheid en Scheepvaart en
van Landbouw en Visscherij, was de
heer van Rhijn secretaris-generaal
van beide departementen.
ALS secretaris-generaal van het de
partement van Economische Zaken
was hij tevens voorzitter van het colle
ge van regeeringscommissarissen inzake
de landbouwcrisispolitiek, voorts voor
zitter van de centrale commissie land-
bouwcrisiswet en waarnemend regee-
ringscommissaris voor de visscherij. In
deze functies heeft de heer van Rhijn
bijzondere bemoeienissen gehad met
landbouw en visscherij. Zoo was hij
voorzitter van twee commissies, samen
gesteld uit ambtenaren en bedrijfsverte-
genwoordigers, die rapport hebben uit
gebracht over de mogelijkheid om de
landbouwcrisismaatregelen door don
landbouw zelf te doen uitvoeren. Ver
scheidene malen heeft hij referaten voor
landbouworganisaties gehouden.
Op sociaal en economisch terrein pu
bliceerde de heer Van Rhijn een ge
schrift over vrije concurrentie en col
lectieve arbeidsovereenkomst, voorts
tal van prae-adviezen, o.a. voor de
Vereeniging voor het Werkloosheids
vraagstuk, artikelen in „De Economist"
waarvan hij vast medewerker is, in de
economische statistische berichten enz.
Verder is de heer van Rhijn lid van de
redactie van het Algemeen Weekblad
voor Kerk en Christendom.
INISTER van Rhijn is reeds jaren
f*-®- lid van het dagelijksch bestuur
en penningmeester van de Christelijk
Historische Unie. Gedurende den tijd,
dat de heer van Rhijn in Amsterdam
woonde, had hij voor de Christelijk
Historische Unie zitting in de provin
ciale staten van Noord-Holland. In
1932 werd hij benoemd tot lid der
Tweede Kamer in de vacature Snoeck
Henkemans. De heer van Rhijn nam
deze benoeming niet aan in verband
met het pas bekleeden van zijn nieuwe
functie als secretaris-generaal van het
departement van Economische Zaken.
Ook op sociaal terrein heeft de heer
van Rhijn veel gewerkt. Zoo was hij
eenige jaren voorzitter der scheidsge
rechten voor Spoorwegpersoneel. Voorts
was hij meermalen leider van de Chris
telijke sociale cursussen te Luntcren.
Het vorig jaar heeft hij on het congres
der internationale Prot. Chr. Vakorga
nisaties te Zurich pen referaat gehou
den over „Het Christelijk geloof en de
nieuwe economische orde", welk refe
raat ook in druk is verschenen.
De heer van Rhijn is lid van de kerk
voogdij der Nederlandsch Hervormde
Gemeente te 's-Gravenhace. lid van den
raad van beheer der Economische Han
dels Hoocreschool te Rotterdam en cura
tor van het Economisch Instituut te
Rotterdam.
De Noorsche mi
nister van Buiten-
landsche Zaken
(midden) tijdens
zijn bezoek aan
Londen in gezel
schap van kolonel
Ljungbergden
Noorschen minis
ter van Defensie
(links) en Colban,
den Noorschen ge
zant bij het En-
gelsche Hof
NEW YORK, 8 Mei. (Reuter).
Te Washington is medegedeeld,
dat de slagvloot der Vereenigde
Staten, welke aan de manoeuvres
in den Stillen Oceaan heeft deel
genomen, voor onbepaalden tijd
in de wateren van Hawaii zal
blijven in plaats van terug te koe
ren naar de Vereenigde Staten,
zooals was bepaald.
Het besluit om de vloot, der Vereenig
de Staten voor onbepaalden tijd in de
wateren van Hawaii te houden werd
genomen op verzoek van den opperbe
velhebber der slagvloot, admiraal
Richardson. De opgegeven reden was,
dat de vloot in staat moet worden ^ge
steld „verdere tactische oefeningen" te
houden. Verwacht werd, dat vapdaag
25 oorlogschepen van Ilonoloeloe naar
California zouden vertrekken. De
hoofdmacht der vloot bestaat uit 90
schepen, met inbegrip van de vlieg
kampschepen „Saratoga" en „York-
town" en elf slagschepen.
De minister van Marine, Charles
Edison, heeft verklaard, dat hij
het Congres in de thans bijeen
zijnde zitting fondsen zal vragen
om te beginnen met den bouw
van een Amerikaansche vloot op
de topsterkte, waartoe machtiging
is gegeven door het Congres. Dit
zou de vloot vergrooten met onge
veer V3 tot een totaal van bijna
1.500.000 ton.
Edison heeft Dinsdag voor de se
naatscommissie van marine verklaard
niet te gelooven, dat de Duitschers
met hun vliegtuigen in staal zijn de
Britsche vloot ernstige schade toe te
brengen.
Francis Sayre, de Amerikaansche
hooge commissaris voor de Phi lippij
nen. is uit Tokio vertrokken naar Kobe,
om zich aldaar weer in tc schepen
naar Manila. I-lij heef! besprekingen
gevoerd mei den Japanschen minister
van buit.enlands.che zaken, Arita.
Bij het aanvaarden van de functie
van bevelhebber van de Japanschc
vloot in de Chineesche wateren door
vice-admiraal Sjigetaro Sjimada. heeft
deze verklaard, dal de blokkade van
de Chineesche kust zal worden gehand
haafd.
LONDEN, 8 Mei. (Reuter).
De parlementsfractie van de op-
positioneele Labour partij heeft
besloten een stemming te eischen
over de Britsche regeeringspoli-
tiek bij de debatten over Noor
wegen.
De parlementsfractie van de op-
positioneele Labourpartij heeft van
morgen in het Lagerhuis verga
derd om den toestand te bespre
ken, welke ontstaan is na de giste
ren gehouden debatten over Noor
wegen. Tevoren had -het dage!ijk-
sche bestuur van de fractie bijna
een uurlang de positie besproken.
De vergadering in het Lagerhuis
werd druk bezocht. De partijleider
Attlee had de leiding.
WASHINGTON, 8 Mei. Het
Britsche persbureau Reuter meldt:
De Nederlandsche regeering heeft
dr. A. Loudon, den Nederland-
schen gezant te Washington, be
noemd tot algemeen betaalmeester
voor al haar ambtenaren in het
buitenland „in geval van nood".
Verklaard wordt, dat indien Neder
land door eenigen aanval zou worden
getroffen, de heer Loudon zou optreden
a1- tresorier en de verantwoordelijk
heid op zich zou nemen voor de uitbe
taling aan Nederlandsche vertegenwoor
digers in het buitenland.
Er bevinden zich groote Nederland
sche credieten in de Vereenigde Staten,
welke zouden kunnen worden aange
wend voor de betaling van de vertegen
woordigers in het buitenland.
Bij informatie te bevoegder plaat
se te 's-Gravenhage merkte men van
Nederlandsche zijde ngar aanlei
ding van bovenstaand Reuter-tele-
gram het volgende op: ..Vanzelf
sprekend neemt een neutrale staat
Het Amersioortsch Dagblad is aangesloten
bij de Vereeniging voor Publicitoitswaard®
(Bureau: Tournooiveld 4, 's-Gravenhage)#
welke op aanvraag aan adverteerders
volledige, door accountants gecontroleer
de, gegevens omtrent de verspreiding van
<jns blad verstrekt
Dit blad heeft een dapelijk-
sche oplaag van
s-GRAVENHAGE, 8 Mei.
In, aansluiting op de berichten
betreffende de intrekking der ver-
loven maakt het departement van
Defensie bekend, dat de vrijwilli
gers van de landstormkorpsen,
motordienst en vaartuigendienst,
aan wie onbepaald klein verlof is
verleend op grond van de omstan
digheid, dat zij te goeder trouw
meenden niet verplicht tc zijn tot
opkomst bij mobilisatie, thans niet
behoeven op te komen.
LONDEN, 8 Mei (Reuter) De
vooraanstaande t Amerikaansche
journalist Webb Miller werd van
ochtend vroeg dood aangetroffen op
de spoorlijn nabij het knooppunt
Clap ham bij Londen. Men vermoedt,
dat hij uit den trein gevallen is.
Miller genoot groote bekendheid als
oorlogscorrespondent en als speci
ale berichtgever in Europa.
Webb Miller Wvorid zich op weg
naar huis te Walton aan de Theems,
nadat hij gisteren verslag had gemaakt
van de debatten in het Lagerhuis. Zijn
gezondheid liet niets te wcnschcn over
en hij verkeerde ook in een uitsteken
den gemoedstoestand Men gelooft, dat
hij per ongeluk uit den trein gevallen
is. kort na het vertrek van het station
Clapham.
BRITSCHE KOLENBOOT GEZONKEN
BIJ DUINKERKEN
DUINKERKEN. 8 Mei (Reuter).
Na een ontploffing is de Britsche kolen
boot „Brighton" ter hoogte van Duin
kerken gezonken. De 34 opvarenden zijn
door een reddingsboot in veiligheid ge
bracht. Tien man waren gewond.
Weerverwachting
geldig van hedenavond tot
morgenavond ongeveer 19 n.:
Tijdelijk helder met kans op
nachtvorst, overdag iets war
mer. Droog weer, zwakke tol
matige N. tol O wind.
in een internationaal conflict van
dezen omvang, op elk gebied alle
voor de hand liggende voorzorgs
maatregelen, voor het geval dat,
door wiens toedoen dan ook, zijn
regeering tijdelijk van het normale
verkeer met zijn vertegenwoordi
gers in het buitenland verstoken
zou geraken. De keus is op de Ver
eenigde Staten gevallen als zijnde
een neutraal land met vrij beta
lingsverkeer."
