opteVedhaal
cXcmtójfe BoJiickhm
VERBITTERDE
WEERSTAND
ONZER
TROEPEN
Bekendmaking
Loudon's bezoek
aan Reynaud
Bevolking in de
Vesting Holland
Deviezen - nood
maatregel
afgekondigd
Verklaring van
de Britsche
regeering
Burgerwachtvan
Amsterdam
gemobiliseerd
Koning Leopold
bij Belgisch
hoofdkwartier
Fransch leger-
bericht
Luchtalarm in
Frankrijk
Sterke reactie in
Washington
EEN GOEDE RAAD
AAN DE
BEVOLKING
Het bij Oudenrijn neergeschoten Duitsche vliegtuig
OOK DEN HAAG
VERDUISTERT
MAATREGELEN IN
AMSTERDAM
DUITSCHERS IN
INDIE
GEÏNTERNEERD
BETELANGEVÏNNERS
1 I
le BLAD PAG. 3
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
VRIJDAG 10 MEI 1940
binnenland
Vier Duitsche pantsertreinen
buiten gevecht gesteld
70 Duitsche vliegtuigen
neergehaald
's-GRAVENHAGE, 10 Mei.
Nederlandsche grenstroepen bie
den verbitterd weerstand aan IJs-
sel en Maas.
Ondanks krachtige Duitsche
aanvallen handhaven onze troe
pen zich in Delfzijl.
Vier Duitsche pantsertreinen
zijn buiten gevecht gesteld, waar
van één tegelijk met de spoorbrug
bij Venlo, in de lucht vloog.
Bij luchtaanvallen op onze vlieg
velden en bij landingspogingen in
het binnenland, zijn tenminste 70
Duitsche vliegtuigen neergescho
ten. Zwakke in het binnenland ge
lande vijandelijke afdeelingen
trachten zich te handhaven, doch
worden door onze troepen met
verbetenheid aangevallen.
Van verschillende plaatsen
wordt gemeld, dat Nederlandsche
krijgsgevangenen door Duitschers
als dekking worden gebruikt.
Dringend beroep op moed
en kalmte der bevolking
BIJ nadering van den vijand blijve de
niet onder de wapenen geroepen
burger rustig in zijn woonplaats en be
scherm e door zijn tegenwoordigheid
huisgezin, have en goed
Door het verlaten van zijn woonplaats
stelt hij zich aan het gevaar bloot om
tusschen de strijdende partijen te gera
ken en loopt hij groote kans elders noch
voedsel, noch onderdak te vinden.
Het overschrijden van rivieren zal
in den regel onmogelijk blijken.
Ook bij gevaar voor aanvallen uit
de lucht blijve de bevolking rustig en
neme zij nauwkeurig in acht de bij
„openbare bekendmaking" voorgeschre
ven gedragsregels voor geval van der
gelijke aanvallen.
De regeering verbiedt aan alle Ne
derlanders, die niet behooren tot de
krijgsmacht van den staat, met de wa
penen aan den strijd deel te nemen.
Aangezien de burgerwachten uit
sluitend bestemd zijn voor het ver
richten van politiediensten en zij ook
overigens niet behooren tot de krijgs
macht van den staat, is het ook aan
de leden hiervan ook al zijn zij in
uniform gekleed uitdrukkelijk verbo
den met de wapenen aan den etrijd te
gen den invaller deel te nemen.
Hoe loffelijk ook uit een oogpunt van
vaderlandsliefde, een deelneming aan
den strijd door daartoe onbevoegden,
kan onze rechtvaardige zaak slechts
schaden en zou den vijand er toe kun
nen brengen om over te gaan tot het
nemen van vergeldingsmaatregelen.
Ieder zorge, dat bij de nadering van
den vijand alle in zijn bezit zijnde w ij-
nen of andere alcoholhouden-
de dranken t ij dig worden
vernietigd.
Niemand late zich door woord of be
dreiging overhalen om trouw te belo
ven «aan den vijand, om inlichtingen te
geven over onze strijdkrachten of om
arbeid te verrichten, waardoor hij aan
de krijgsverrichtingen tegen zijn va
derland zou deelnemen.
De vijand heeft niet het recht daartoe
"te dwingen.
Ieder blijve zooveel mogelijk rustig
aan zijn gewone bezigheden, blijve
trouw aan de eigen regeering en volge
stipt haar bevelen op.
De Voorzitter van den Raad
van Ministers.
's-Gravenhage, 10 Mei .1910.
's-GRAVENHAGE, 10 Mei. Men
meldt ons van militaire zijde:
De oorlog woedt thans binnen onze
grenzen. Ieder dient daarom in al zijn
gedragingen te toonen. dat bij ten volle
doordrongen is van den gruwel ij ken
ernst van den nieuwen toestand.
Elke verplaatsing van personen, die
niet strikt noodzakelijk is. of niet door
dé autoriteiten wordt bevolen, moet
vermeden worden. Tracht niet u naar
verwanten of vrienden, die elders ver
toeven. te begeven. Blijft zooveel moge
lijk in huis. en verlaat u op de door
de overheid voor uw veiligheid getrof
fen voorzieningen.
Bedwing uw nieuwsgierigheid als het
ooit in uw woonplaats tot een intocht
van den vijand mocht komen, dit is in
het belang van uw eigen veiligheid.
,0 Vertrouw er echter op, dat de Neder
landsche weermacht in staat zal zijn u
te behoeden.
PARIJS, 10 Mei. (Havas). De ge
zant van Nederland te Parij6 was de
eerste der diplomatieke vertegenwoor
digers van de drie aangevallen lan
den. om zich tot Rcvnaud te richten met
een verzoek namens zijn regeering aan
Frankrijk om hulp. Terstond daarna
ontving Revnaurl den ambassadeur van
België en den zaakgelastigde van
Luxemburg.
Het is duidelijk, aldus Ilavas, dat tot
den Duitschen aanval besloten werd iri
de hoop, dat de binnenlandsche politie
ke toestand van Engeland en zijn weer
slag in Frankrijk in de landen der Ge
allieerden eenlge verwarring zou stich
ten. De Britsche regeeringscrisis is ech
ter op het tweede plan komen te staan.
De oorlog bevindt zich thans aan de
grenzen van Frankrijk en het geheele
land, zich meer dan ooit bewust van den
ernst van dit oogenblik. is eensgezinder
dan ooit ten aanzien van de komende
actie.
Mag de stad niet verlaten
's-GRAVENHAGE, 10 Mei - Ter open-
hare kennis wordt gebracht, dat op last
van het Militair Gezag, het der bevol
king verboden is vanaf heden de ge
meenten, gelegen in het gebied van het
oostfront van de vesting Holland in
westelijke richting eigenmachtig te ver
laten.
De bevolking wordt aangemaand tot
volstrekte kalmte en wordt gewezen op
het gevaar waaraan zij zich blootstelt
indien zij niet vertrouwt op de voor de
veiligheid getroffen voorbereidingen.
Maatregelen van het departement
van Financiën
's-GRAVENHAGE, 10 Mei.
In verband met de doelmatige
voorziening in de behoefte aan de
viezen, is het noodzakelijk geble
ken, eenige conservatoire maatre
gelen te treffen.
Bij K. B. van 10 Mei 1940 is daar
om afgekondigd een deviezen-
noodmaatregel.
In gevolge de bepalingen van dit
K. B. zijn practisch alle buiten-
landschc valuta-transacties verbo
den.
Bankenmoraiorium
In verband met de tegenwoor
dige buitengewone omstandighe
den is voorts heden een K. B. afge
kondigd, bekend als „Besluit Ban-
kenmoratorium", teneinde de vrije
beschikking over de bij banken en
soortgelijke instellingen uitstaan
de gelden voorloopig aan zekere
beperkingen te onderwerpen.
Tengevolge hiervan wordt de
vrije beschikking over deze gelden
beperkt tot drie procent per
maand van het totaal van hun met
ingang van 10 Mei 1940 opeisch-
baar tegoed of over tenminste vijf
tig gulden per week.
Deze beperkingen zijn niet van
toepassing op de navolgende beta
lingen: Betaling van loonen, sala
rissen, pensioenen e.d.. huren,
pachten, belastingen en andere be
talingen aan publiekrechterlijke
lichamen, alsmede verzekerings
premies.
LONDEN, 10 Mei. (Ilavas). De
Britsche regcering publiceert de volgen
de verklaring: „De regeering van Zijne
Majesteit en de Fransche regeering ne
men terstond maatregelen om België
met alle ter beschikking staande mid
delen te hulp te komen. Evenwel moet
erkend worden, dat Duitschland zich
opnieuw van een militair voordeel ver
zekerd heeft door het initiatief te nemen
in een aanval op de neutrale landen.
De Duitschers hebben zich moeite ge
geven dien daad van aggressie te recht
vaardigen door te beweren, dat N e-
d er land en België hun neutraliteit
niet in acht hebben genomen. Die be
wering is natuurlijk volkomen valsch.
Integendeel, elkeen weet, dat Ne
derland en België besloten waren een
politiek van strikte neutraliteit te vol
gen en hardnekkig elk overleg met de
Geallieerden hebben geweigerd over de
militaire maatregelen, welke zij voor
hun verdediging zouden nemen. Niette
min brengen de Geallieerden, die alle
mogelijke schikkingen getroffen hebben
met het oog op die mogelijkheid in ge
val van nood, thans met groote kracht
en snelheid die schikkingen ten uit
De overblijfselen van den totaal vernielden Duitschen bommenwerper, die heden morgen nabij Oudenrijn is neergeschoten.
's-GRAVENHAGE, 10 Mei Op last
van den burgemeester van 's-Graven-
hage zal deze stad voorloopig des
avonds verduisterd zijn.
Den bewoners wordt in hun eigen be
lang aangeraden de ramen goed af te
schermen.
Hofjes- en portiekverlichting moeten
worden gedoofd en voorloopig niet wor
den aangestoken.
AMSTERDAM, 10 Mei. De garni
zoenscommandant van Amsterdam heeft
den commandant van de Amsterdam-
6che Vrijwillige Burgerwacht bevel ge
geven, tot mobilisatie van de Amster-
damsche Burgerwacht. Burgerwachters
worden onmiddellijk verwacht aan de
centrale markthallen.
AMSTERDAM, 10 Mei. De burge
meester van Amsterdam vestigt er de
aandacht van het publiek op, dat er
geen vrees behoeft te bestaan voor prijs
opdrijving. daar een dergelijke, handel
wijze, evenals hamsteren, op grond van
de prijsopdrijvings- en hamsterwet op
straffe verboden is.
Voorts brengt de burgemeester van
Amsterdam ter openbare kennis, dat
alle openbare vermakelijkheden des
avonds tot nader order zijn afgelast.
In verband met de huidige omstan
digheden behoeft tot nader order des
avonds door de werklóozen van Am
sterdam niet te worden gestempeld.
VOORSCHRIFTEN OMTRENT EFFEC
TEN- EN GELDZAKEN
AMSTERDAM, 10 Mei. Krachtens
de bepalingen van de Beurswet en de
Beursvoorsehriften, wordt vastgesteld,
dat ten aanzien van d.e afwikkeling van
prolongaties, voorschotten in rekening
courant of andere leeningen, welke voor
10 Mei 1940 loopen en waarvoor fondsen
tot onderpand zijn gegeven, onverschil
lig of die leeningen al dan niet ter beur
ze werden gesloten, alsmede voor pre
mie-affaires en tijd-affaires, gesloten
voor 10 Mei 19-10. voorschriften zijn vast
gesteld, welke bij d.e Vereeniging voor
den effectenhandel verkrijgbaar zijn zul
len.
TANDJONG PRIOK, 10 Mei. (Aneta).
De te Tandjong-Priok aanwezige Duit
schers werden door militairen met den
bajonet op het geweer gevangen geno
men en voorloopig in het immigratie
kantoor. geïnterneerd.
Ook te Soerabaja zijn alle Duitschers
geïnterneerd.
SEMARANG, 10 Mei. (Aneta). Te
Xgawi is men druk bezig om hét fort
van Den Bosch te transformeeren in
een interneeringskamp. Het wordt ge
heel omgeven door prikkeldraad, terwijl
electrisch licht wordt aangebracht.
Een detachement van 80 man politie
of militairen zullen eventueel de bewa
king vormen.
CHERIBON, 10 Mei (Aneta). Ook
hier zijn alle Duitschers geinterneerd.
Onder hen bevinden zich een hoofdin
specteur van politie en de directeur
van de Ned. Ind. Gas Mij.
buitenland
BRUSSEL, 10 Mei (Ha\as).
Koning Leopold heeft zich hij het
Belgische groote hoofdkwartier ge
voegd. Voorts wordt vernomen, dat
alle te Brussel wonende Duitschers
zijn gearresteerd.
Met het oog op de gebeurtenissen is
de Kamer tegen vanmiddag twee uur
en de Senaat tegen drie uur bijeenge
roepen. In een speciaal communiqué
worden alle burgemeesters uitgenoo-
digd in de centra hulpposten in te rich
ten voor eventueele gewonden.
Om 1 uur is de ministerraad bijeen
gekomen om kennis te nemen van den
tekst der verklaring, welke Pierlot
vanmiddag in de Kamer en den Senaat
voorleest.
Ten gevolge van het luchtbombarde
ment is het krankzinnigengesticht te
Mortsel in brand gert.akt.
Bij den aan\al op Brussel is van
daag een bom neergekomen bij de
Duitsche ambassade in de Wetstraat.
Vele Duitsche vliegtuigen bij
aanvallen in Noord-Oost-
Frankrijk neergehaald
PARIJS, 10 Mei (Havas) Het
Fransche legerbericht van 10 Mei
luidt: „In de vroege ochtenduren
van den tienden Mei zijn Duitsche
troepen begonnen Nederland, België
en Luxemburg binnen te dringen.
De Fransche legers waren in den
loop van den nacht gealarmeerd. De
belanghebbende regeeringen hebben
een beroep op de regeeringen der
Geallieerden gedaan.
Bovendien heeft de vijand lucht
bombardementsacties in het Noor
den en het Oosten van Frankrijk
ondernomen. Verscheiden vijandelij
ke vliegtuigen, hun aantal staat nog
niet vast, zijn neergeschoten door
luchtdoelgeschut of jachtvliegtui
gen."
LONDEN, 10 Mei (Reuter). Vol
gons te Londen van de Briische
ambassade te Parijs ontvangen be
richten zijn verscheiden Fransche
steden gebombardeerd. Bij een aan
val op Nar.cy werden zestien per
sonen gedood en dertig gewond.
Het waren voor het meerendeel
burgers. Er zijn bommen gewor
pen op het vliegveld Bron bij Lyon.
Een Duitsch vliegtuig werd om
laag geschoten.
AMERIKAANSCHE AMBASSADEUR
BIJ CIANO
ROME, 10 Mei (Havas). De am
bassadeur der Ver Staten. Phillips,
werd met spoed naar het Chigi-Pa-
leis ontboden, waar lij een onder
houd heeft gehad met Ciano. Er
wordt over en weer hierover de
meest strikte discretie in acht geno
men.
Krachtige verklaring van den
Nederlandschcn gezant
jhr. Loudon
Vérstrekkende gevolgen
ook voor de Ver. Staten
NEW YORK, 10 Mei. (Reuter).
De Nederlandsche gezant in de
Vereenigde Staten, de heer Lou
don, heeft vanochtend voor de
radio gezegd: „Onze land- en
luchtstrijdkrachten zijn in con
tact getreden met den vijand en
verscheidene vijandelijke vlieg
tuigen zijn neergehaald. Dc lan
dingen van parachute-troepen zijn
nutteloos gemaakt".
In een verklaring aan Router's
correspondent heeft de heer Lou
don gezegd: „Door mijn land bin
nen te vallen, is Duitschland zich
opnieuw als beschaafde staat te
buiten gegaan. Er valt niet veel te
zeggen. Het Amcrikaanscho pu
bliek is verstandig genoeg om zijn
eigen conclusies te trekken en zal
zich niet laten misleiden door do
gebruikelijke Duitsche leugens en
door deze schandelijke methoden
van oorlogvoering".
President Roosevelt heeft vannacht
twee telefoongesprekken gevoerd met
den Amerikaanschen ambassadeur in
België, Cudahy. Welingelichte diplo
matieke kringen voorzien vérstrekken
de vraagstukken \oor do Vereenigde
Staten in de Orient en in het Weste
lijke halfrond alsmede in Europa, als
gevolg van de uitbreiding van den oor
log.
Men zcide in deze kringen, dat de
Ver. Staten waarschijnlijk de andere
Amerikaanschc republieken zullen
raadplegen om vast te stellen, of eeni
ge stappen genomen dienen te worden
tot garandeering van den status-quo
der Nederlandsche bezittingen in
het Westelijk halfrond.
Ambtenaren in Washington be
schouwen dc invasie in Nederland
als een der belangrijkste econo
mische ontwikkelingen waarbij do
Ver. Staten betrokken zijn. Dc to
tale handel van dc Ver. Staten mot
Nederland en de Nedcrlandscho
bezittingen bedroegen in 1939 ruim
300 millioen dollars. Nederland al
leen, zonder zijn ovcrzeeschc bezit
tingen, was de zesde beste afnemer
van do Ver. Stalen.
f-J ET viel niet meer te ontkennen, ze
1 -1 waren spoorloos verdwenen. Met
een kwaad gezicht en haastige bewe
gingen doorzocht Hetty reeds een half
uur verscheidene kasten en doozen.
„Hoe lang bent U eigenlijk bij mij?"
vroeg plotseling midden in haar venvar-
de gedachten de stem van den eigenaar
van den winkel achter haar.
„Al 9 jaar," antwoordde ze zacht, en
haar lief gezicht kwam vuurrood achter
een kast te voorschijn. „Hm 9 jaar
merkwaardig, en er is nog nooit zoo iets
voorgekomen! En juist het model, dat ik
nog wel na had willen laten maken. Het
is te erg! Ik begrijp niet, hoe het kan
bestaan." „Ik ook niet! Ik herinner mij
echter, dat zich voor dit model een zeer
opvallende dame interesseerde, met bij
zonder lange vingers en knal-roode na
gels, met hei-rood haar. Het is hoog
stens een uur geleden. Ze jDaste en zag
veel modellen, maar niet een vond zij
zoo mooi als deze. Ten slotte, vroeg ze
mij, haar ook nog uit de etalage een
paar te laten zien. Maar ze kon niet
beslissen. Ja, nu valt het mij in, dat ze
plotseling zeer gehaast deed."
„Dus, toen U naar de etalage ging.
stond U met Uw rug naar de dame toe?"
„Ja, zeker voor een oogenblikje."
„Hm, dat schijnt inderdaad een aan-
knoopingspunt te zijn. Maar het. is voor
vandaag genoeg, het is al 7 uur, gaat U
nu maar naar huis, juffrouw Mettv.
Morgen zullen we de zaak wel verder
onderzoeken."
Een paar minuten later zat Hetty in
de autobus. Mechanisch nam ze plaats,
zonder van de menschen om haar heen
notitie te nemen. Ze tobde en combi
neerde, welke mogelijkheden er waren,
om de dievegge op het spoor te komen.
Naast haar waren intussehen een dame
en een heer gaan zitten. Een aantal pak
jes en een paar handschoenen legde ze
tusschen haar en Hetty in. Ze sprak luid
met haar metgezel zoodat de aandacht
van verschillende passagiers getrokken
werd. Ook Hetty keek op en wendde
automatisch haar gezicht naar de
spreekster. Op hetzelfde oogenblik
schoot het haar te binnen: dat was ze
toch, de dame met het roode haar en
ze keek naar haar handen met de
lange vingers en de vrecselijk opvallen
de nagels. Daarna had ze ook de hand
schoenen bespeurd. Instinctief groep ze
er naar. Natuurlijk, ze waren het. de
gestolene. Maar ook haar buurvrouw
had de beweging van Hettv bemerkt en
eveneens naar dc handschoenen gegrp-
pen. Ze had daarbij Hetty's handen aan
geraakt. De beide dames keken elkaar
voor een oogenblik strak aan. De een
wilde de ander de handschoenen uit de
handen trekken. Maar voordat de rood
harige zich zoover gereed gemankt had,
om haar verontwaardiging te luchten
en met een woordenvloed Hettv te over
bluffen, had Hettv de handschoenen
reeds naar zich toe getrokken. Opge
wonden sprong de roodharige dame met
haar begeleider op.
„Mevrouw!" riep Hettv. terwijl de
roodharige dame haastig haar pakjes
greep en zich naar de uitgang begaf, „U
hebt niet alleen lange vingers, maar
zooals ik zie ook „lange vingers"!
Maar U kunt morgen vroeg om 9 uur
in de zaak I w handschoenen terug ha
len. Of ze de laatste woorden nog ge
hoord had? Misschien de heer, die nog
eens naar Hettv keek. Met een luide
zucht leunde Hetty achterover en sloot
voor een oogenblik haar oogen. Deze te
lange vingers waren haar van het eerste
ooprenblik af al onsympathiek geweest.
Den volgende morgen het was nau
welijks 9 uur en de kleine winkel was
juist door Hettv geopend gaat de
deur open en met een verlegen lach ie
treedt binnen de begeleider van de
roodharige dame van gisteren. Hii sta
melt. een niets-zeggende verontschuldi
ging en pakt. zijn portefeuille
„Laaf TI maar, mijnheer, de dame
hoeft de handschoenen niet te koonen
Ze passen haar heelemaal ni^t. U hebt
gisteravond gehoord waarom!"
„Oh ja. juffrouw. IT was heel slag
vaardig. Ik heb T in stilte bewonderd
Maar nog beter bevalt me V\v netheid
Fn daarom wil ik U een plezier doen
Aan Uw mooie honden zitten de hand
schoenen natuurlijk als gegoten, is het
niet? Behoudt TT de handschoenen tor
herinnering en als een aandenken aan
on^e kennismaking. .Ta. doet TT het?"
Een bfietip in de war over de^e onver
wachte uitspraak, kon ze zoo vlug niet
antwoorden. Moest zij nu deze hand
schoenen dragen? Haar oogen begonnen
gelukkig te glinsteren.
De heer bekeek haar lachend.
„Ik vind U erg aardig, kunnen we el-»
kaar nog niet eens zien?"
Ze knikte slechts, want op dit oogen
blik kwam dc eigenaar van den winkel
binnen. „Goeden morgen! Wat, de hand
schoenen? Waar waren ze nu, juffrouw
Hetty?"
„Ik had ze" ze aarzelde, wat zou ze
nu zeggen?
„Neemt U mij niet kwalijk," viel de
vreemdeling in. „Ik heb zoo juist do
handschoenen terug'gebracht. Door een
vergissing nam een dame gisteren do
handschoenen moe. Natuurlijk zijn zo
nu direct betaald. Daar ze. de dame toch
niet. goed passen, heb ik ze de winkel
juffrouw gegeven ter vergoeding van
de schrik die ze ervan gehad heeft."
„Zoo zoo, dan is alles in orde. Nu juf
frouw Hettv, nu heeft U tenminste die
chique model-handsrhoenon. Dat is dus
prachtig afgeloopcn."
De beide jonge menschen keken elJ
kaar stil aan.
E.
Luitenant-kolonel W. A. Boswijk, sar-
nizoenscommandanl in Amsterdam, is
in verband met den staat van beleg
belast met de uitoefening van het mi
litair gezag in de hoofdstad.
BERICHT AAN HET PERSONEEL
ARTILLERIE-INRICHTINGEN
HEMBRUG
AMSTERDAM, 10 Mei. Aan het per
soneel wordt bekend gemaakt, dat he
den, 10 Met, de tusschenploegcn van het
drie ploegcnslelscl en de nachtploegen
niet naar d.o fabriek aan de llcmbrug
moeten komen.
Voorts wordt medegedeeld, dat op Za
terdag, 11 Mei de volledige dagydoeg
zich melden moet aan de fabriek aan cte
Hembrug vóór den aanvang van den
normalen werktijd. Vervoer zooveel mo
gelijk per rijwiel. Verder per booten van
de Alkmaar-Packct, steiger nummer 12,
De Ruyterkade. Vertrek te 6.50 uur.
Morgen, 11 Mei moet tevens het perso
neel van het drieploegen-stelsel en van
de gewone nachtploeg zich op dezelfde
wijze en hetzelfde uur melden aan de
fabriek Hembrug voor de uitbetaling
van loon.
OPROEP AAN DE STUDENTEN
AMSTERDAM, 10 Mei. De commis
sie voor de luchtbescherming in Amster
dam heeft een dringenden oproep tot
alle docenten en studenten aan de Ge
meente-Universiteit te Amsterdam, ge
richt, waarin deze worden aangespoord
zich Zaterdag 11 Mei om acht uur of om
twaalf uur 's morgens in het gebouw
aan de Oude Manhuispoort te melden.
