iBRITSCH EN FRANSCH DOEL
NIET GELIJK
Rijksbureau voor tabak en
tabaksproducten
De binnenlandsche crisis in
Frankrijk
VERORDENING VOOR
ONDERNEMINGEN
DE EEMLANDER
Misrekening der
Regeling voor
Tegengestelde
opvattingen
De oorlog ter zee
Verklaring van
over de N.S.B.
JOH. B0TÏ1NGA
Verboden arbeid
stop te zetten
LOSSE NUMMERS 5 CENT
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
en
Dinsdag 28 Mei 1940
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemsche Poortwal 2a
38e Jaargang No. 318
Engelschen pogen zooveel mogelijk troepen
naar Engeland terug te brengen
Britten bij Narvik
VERDUISTERING
OP MALTA
Geen contact met Indië
het tabaksbedrijf
Krachtige actie tegen anti-nationale,
defaitistische, alarmeerende en
tendentieuze uitlatingen
Prins Willem van Pruisen
aan wonden bezweken
den opperbevelhebber
Geen bewijs van verraad
Huur- en pachttermijnen
op tijd betalen!
SUPINATOR
„Gibraltar behoort
aan Spanje"
ME
AMERSFÖORTSCH DAGBLAD
3week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.15
Binnenland franco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
fO(i POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 4620
PRIJS DER ADVERIENIIEN van 1—4 regels 11.05 met inbegrip van een bewijsnummer,
elke regel meer f 0.25. Llefdadigbeids-advertcntiën voor de
helft van den prijs. Kleine Advertentiên „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
veUB
la;H
BERLIJN, 27 Mei. (D.N.B.).
set Het frontbericht van het D.N.B.
uidt als volgt: De algemeene in-
RS'lruk op grond van het heden uit-
?n Jegeven legerbericht is, dat de
lag der beslissing voor de in het
i <i Jelgisch-Fransche gebied opgeslo-
en tegenstanders onverbiddelijk
pile laderbij komt. Bij de laatste ge-
'j, 'echten blijkt, dat de Engelschen
'l. nog steeds als voornaamste doel
ebben over het Kanaal nog zoo
hpifel mogelijk troepen naar Enge-
tnd terug te brengen.
De wanhopige tegenstand der Engel-
:hen, zooals bijvoorbeeld in Calais,
lent alleen tot dekking van de insche-
A (ngspoginjgen. Het vervoer met sche-
t' en binnen het bereik van het Duitsche
".tchtwapen is echter een moeilijke
1 "tak. De uitvoering eischt tijd en brengt
i iér zware verliezen. De Franschen
1 kp'èbben minder belang bij het Kanaal.
,nh ij trachten hun troepen steeds nog tot
genaanvallen te leiden en hebben
,AND>rtelings?' vooral bun koloniale regi-
enten in het. veld gebracht voor door-
JN, -aakpogingen. D^zë vruchteloozö aan-
ur ;:tllen stortten ->chtör alle in bet Duit-
italp.'he vuur ineen.
'n Zeer kenmerkend voor de Duitsche
*n ïperioriteit zijn de in het legerbericht
toe »rmelde buitengewone successen van
'cs,3'vee Duitsche officieren. Het feit, dat
iet in pantserauto een torpedojager in
n -and schiet, is in de krijgsgeschiede-
t va:is nog niet opgeteeke'nd. Evenals het
iddf uitsche afweergeschut^ van het vlieg-
n A tig tot den1 pantserwagen en ten slotte
Ike t het vijandelijk oorlogschip steeds
tt v -ootere en voor dit wapen oorspronke-
n; k niet bepaalde deelen heeft gevon-
rijwel&i en getroffen. Evenzoo toonen zich
icht.Duitsche- pantserauto's in den strijd
et de zeestrijdkrachten ook van een
ivermoeden kant.
Een pendant hiervan vormt de
'JfjVrestatie van een luitenant der pant-
rafweercompagnie van een infanterie-
giment, onder wiens doelbewuste
pOORÏren de aanval van 11 vijandelijke
mtserwagens ineenstortte, nadat de
f ilft der pantserwagens kapot gescho-
iD A'ti en dè rest buiten gevecht gesteld
chf as. Het betreft hier de prestatie van
kU enkel stuk pantser-afweergeschut.
1 voorbeeld doet de vernietiging ver-
^st roeden, waaraan de vijandelijke pant-
lire rstrijdkrachten zich blootstelden, toen
irafll'J stieten op de massa der Duitsche
:i.nr'.ntserafweerwapens.
Uk M
S'Mr*"- fóteretening der Britten
'an,i Br Narvik
mcn^H
eeiii EDERT helft April hebben de Brit
ain1' ten steeds weer de z.g. reeds vol-
d° »kken inname van Narvik door Geal-
nd 'Merde strijdkrachten gemeld. Daardoor
ielea|de strijd om Narvik steeds meer tot
n prestige-kwestie voor de Engel-
den ^en en jn jaatste instantie tot een ge-
emi Aiar geworden, dat in Londen niet tij-
7 genoeg is ingezien. Tegen de bui-
g Agewoon taaie en dappere Duitsche
geóf >eper1, in het gebied van Narvik
schni1ereeren» moest de tegenstander vele
der ;Alen sterkere strijdkrachten inzetten,
sriicn mneer hij ook maar hoop op eeniger-
gijsjc successen wilde hebben,
jjrl? Daaruit vloeide de noodzakelijkheid
pen, ?ort van grootere troepentransporten,
sies ''-5 weer een overeenkomstige nazen-
ien 1 ng van voorraden eischte. Ter he-
:en iliging van de ach ter waar tsche ver
n Duidingen moesten noemenswaardige
Suidtfjslen der Britsche strijdkrachten ter
kousi'! in den strijd gebracht worden.
I nip'' armeda zijn zij blootgesteld aan de
•ijl! invallen van het Duitsche luchtwa-
vesda 2.
opera
eno?i Het doel der Engelschen om in
Narvik vasten voet te krijgen, heeft
,3). "lus tot nu toe geen succes, maar
(lippn eer nadeelige gevolgen voor de En-
dan 'elschen- Practisch liggen de din-
van en a'dus, dat daar in het hooge
epen.borden belangrijke zeo- en land-
clpekr trijdkrachten gebonden zijn en
$ch ^voelige verliezen lijden.
De Duitsche pers over
de situatie
iie. D* J
Maandq
ingsniij
n
civreET speciale bericht van Zondag
i, ;chfl over den val van Calais, de helang-
i denste Fr'ansche Kanaalhaven, die, naar
Tever- legerbericht van heden bevestigt, na
zien i' "\iC2
n met
feilen strijd in Duitsche handen viel en
voorte de diepe inbreuk op de in Artois
en Vlaanderen ingesloten legers der
Westelijke mogendheden, staan op den
voorgrond van de geheele Duitsche
avond pers.
De meeste bladen wijzen vooral op de
-historische beteekenis van Calais, en
schrijven, dat de Duitsche troepen hier
op den oudsten, historischen grond
staan. Over den weg van Dover naar
Calais liep in vredestijd de stroom van
Engelsche bezoekers van het vasteland.
Het begrip Dover—Calais i6 sedert het
samengaan van Engeland en Frankrijk
in de Entente Cordiale zelfs symbolisch
geworden voor datgene, wat de Weste
lijke mogendheden in deze wereld ver
tegenwoordigen.
DoverCalais heette de groote ver
sperring in den Wereldoorlog. Niet ver
van Dover ligt Hastings, waar Willem
de Veroveraar in 1066, dus negen
eeuwen geleden, landde om van het
vasteland af de grondslagen te leggen
voor de Engelsche staatsleiding, aldus
de Deutsche Allgemeine Zeitung.
Gedurende volle twee eeuwen, van
1347 tot 1558, wapperde in Dover de
vlag van een Engeland, dat er zich op
toezette, zijn door bloed gedrenkte in-
terventiepolitiek op het Europeesche
vasteland te voeren schrijft het Ham
burger Fremdenblatt.
Ook uit het Zuiden wordt de Duitsche
wig steeds meer het omsloten gebied
ingedreven. Uit de richting van Lens
stooten de Duitsche troepen thans in
het van industriesteden en -installaties
wemelende mijngebied, waar de massa'6
der Fransche troepen der verslagen le
gers hun lot tegemoet zien. De voor den
vijand kanslooze slag woedt verder, zoo
schrijft de Berliner Boeraenzeitung.
TSJOENGKING WEER
GEBOMBARDEERD
TSJOENGKING, 27 Mei. (D.N.B.)
Heden heeft wederom een reeks Japan-
sche bommenwerpers Tsjoengking aan
gevallen. Naar medegedeeld wordt is
slechts schade van geen belang aange
richt.
ROME, 27 Mei. (D.N.B.). Uit Malta
wordt aan Stefani gemeld, dat de gou
verneur van het eiland bevolen heeft
algeheele verduistering toe te passen
van 23 uur tot 05 uur. Wie in ©trijrt han
delt met deze voorzichtigheidsmaatre
gelen tegen valschermtroepen, zoo
wordt in de verordening gezegd, loopt
gevaar doodgeschoten te worden.
De Romeinsche bladen berichten uit
Ankara, dat de Fransche vlooteenheden.
welke tot dusver in Syrische havens
waren gestationneerd. thans het anker
hebben uitgeworpen op de reede van
Cyprus.
En dus geen gelegenheid
om telegrammen of post
te verzenden
DAT de wensch dikwijls de vader
van de gedachte is, bemerkt men
thans op Koloniën, waar velen zich ver
voegen met telegrammen voor Indië, in
de door hoop gestimuleerde gedachte
dat er reeds een telegrafisch contact
met Indië is. of dat dit anders wel
spoedig tot stand zal komen, aldus
schrijft het Vaderland.
Voorloopig moeten al deze menschen
teleurgesteld worden met de mededee-
ling: de mogelijkheid, familie of vrien
den in Indie eenig teeken van leven te
geven, is er thans niet. Men kan op Ko
loniën slechts een lijst aanleggen van
de namen van hen. die, als de radio-
telegrafische verbinding zou worden
hersteld, daarvan gebruik zouden wil
len maken. Maar men tast omtrent de
kans van verwezenlijking nog volko
men in het duister.
Het lijkt echter gewensÊht hierop nog
eens de aandacht te vestigen.
's-GRAVENHAGE. 27 Mei. Het de
partement van Handel, Nijverheid en
Scheepvaart maakt het volgende be
kend:
1. Er wordt ingesteld een rijksbu
reau voor tabak en tabaksproducten.
Het adres van dit bureau zal zoo spoe
dig mogelijk worden bekend gemaakt.
2. Onder tabaksbedrijven worden in
de navolgende bepalingen verstaan be
drijven. die tabak of tabaksproducten
verhandelen, opslaan, bewerken, ver
werken of vervaardigen, met uitzonde
ring van die, welke tabaksproducten in
het kein verkoopen.
3. De tabaksbedrijven zijn verplicht
aan het rijksbureau voornoemd alle in
lichtingen te verstrekken, die in ver
band met een goede uitvoering dezer
bepalingen noodig worden geacht.
4. Het is aan tabaksbedrijven verbo
den onbewerkte tabak en tabaksproduc-
PARIJS, 27 Mei. (D.N.B.).
De prefect van Belfort heeft in
een officieele waarschuwing alle
hoteleigenaars en bezitters van
café's en zaken er opmerkzaam
op gemaakt, dat zij voor alle
„defaitistische, alarmeerende of
tendentieuze uitlatingen", die in
hun lokalen worden uitgesproken,
verantwoordelijk worden gesteld.
Naar het Fransche ministerie der pos
terijen mededeelt, liggen op het oogen-
blik in de hoofdstad en in andere de
partementen rond een millioen postzen-
dingen aan inwoners der geëvacueerde
gebieden, die thans niet besteld kunnen
worden.
De zuiveringsactie onder de leden der
Franslhe politie wordt voortgezet. De
minister van binnenlandsche zaken
heeft den president der Fransche repu
bliek een decreet doen toekomen, waar
bij acht politiecommissarissen van hun
functie worden ontheven.
De vierde Parijsche strafkamer heeft,
naar de Paris Soir meldt, verscheidene
vonnissen geveld wegens z.g. anti-Fran-
sche uitlatingen. Een Griek en een Ara
bier werden elk tot drie maanden ge
vangenisstraf veroordeeld. Volgens den
Petit Parisien veroordeelde het gerecht
in Mans een 19-jarigen kapper wegens
„anti-nationale uitlatingen" tot twee
iaar gevangenisstraf. een tweede
Franschman werd tot 2 jaar en 10.000
francs boete veroordeeld. Zes Arabieren
zijn veroordeeld wegen© het verlaten
van hun werkplaats. Zij kregen gevan
genisstraffen tusschen zes maanden en
twee jaar.
Het Zweedsche blad Folkets Dag
blad houdt zich bezig met de binnen
landsche crisis in Frankrijk. Het blad
schrijft o.a.: „Bij het reorganisatiepro
ces, dat zich thans in Frankrijk af
speelt. voltrekt zich een innerlijke uit
eenzetting van werkelijk ernstigen aard.
Onder bescherming der autoriteit van
Petain en Weygand is Reynaud overge
gaan tot een radicale zuiveringsactie.
Het conflict zou zich niet beperken tot
een meeningsverschil op het gebied der
verdedigingspolitiek. hoewel dat reed9
ernstig genoeg is. Er is ook een vraag
stuk van tegengestelde opvattingen be
treffende de toekomstige oorlogvoering
van Frankrijk, zoowel in buitenlandsch-
politiek als militair-politiek opzicht.
Uit het ontslag van Daladier als minis
ter van oorlog trekt het Zweedsche blad
de conclusie, dat er ongetwijfeld een
tegenstelling bestaat tusschen Reynaud
en zijn minister van buitenlandsche za
ken Daladier.
BERLIJN, 27 Mei (D.N.B.). De oud-
ste zoon van den vroegeren Duitschen
kroonprins, prin6 Willem van Pruisen,
werd 13 Mei 1940 aan het front zwaar
gewond en is gisteren vroeg in een veld
hospitaal gestorven. De bijzetting zal
waarschijnlnk overmorgen in Potsdam
plaatsvinden. Prins Willem van Prui
sen wa6 ober-leutnont en aanvoerder
van een compagnie in een infanterie-
regiment. Reeds in 1939 werd hij onder
scheiden met het IJzeren Kruis eerste
en tweede klasse. In het burgerlijke le
ven was hij heereboer. Prins Willem is
enkele jaren geleden getrouwd.
ten te vericoopen, af te leveren, te be
werken, te verwerken, te doen bewer
ken of te doen verwerken zonder schrif
telijke vergunning van het rijksbureau.
5. Het rijksbureau kan aan bepaalde
of aan alle tabaksbedrijven geheele of
gedeeltelijke dispensatie verleenen voor
een bepaalden termijn of tot wederop-
zeggens toe.
6. Onmiddellijk ingaande wordt, tot
een nader te bepalen tijdstip, van de
verbodsbepaling, vermeld in lid 4, dis
pensatie verleend voor zoover betreft
verkoop en aflevering van tabakspro
ducten en verwerking van onbewerkte
tabak, met dien verstande, dat de ver
kochte, afgeleverde en gefabriceerde
hoeveelheden per week niet meer mo
gen bedragen dan gemiddeld per wevk
door het betreffende bedrijf aan eiken
afzonderlijken afnemer in het jaar 1939
i© verkocht of afgeleverd of door hel
betreffend bedrijf in het jaar 1939 ge
middeld per week is vervaardigd.
7. Aan een vergunning als bedoeld
in lid 4 kunnen door het rijksbureau
voorwaarden en beperkingen worden
verbonden.
8. Vergunningen als bedoeld in lid 4
kunnen slechts worden verleend aan
tabaksbedrijven, welke bij het rijks
bureau zijn ingeschreven.
9. Tabaksbedrijven kunnen het rijks
bureau schriftelijk verzoeken ingeschre
ven te worden. Het rijksbureau kan aan'
de inschrijving voorwaarden verbin
den. Het is bevoegd inschrijvingen van
bedrijven, die naar zijn oordeel niet als
tabaksbedrijven kunnen worden be
schouwd, te weigeren. Het is eveneens
bevoegd ingeschrevenen te sdiorsen of
te schrappen.
10. Niet tijdige of onvolledige inzen
ding van gevraagde opgaven, alsmede
het doen van opgaven in strijd met de
waarheid, kan onmiddellijke vervallen
verklaring der dispensaties, genoemd
in lid 5 en 6, met zich brengen. De ver
vallenverklaring geschiedt door het
rijksbureau.
11. Bij de afgifte van vergunningen,
bedoeld in lid 4, wordt door het rijks
bureau een consentgeld geheven, dat
niet meer zal mogen bedragen dan
procent van de netto-waarde der be
trokken goederen. Het rijksbureau is
bevoegd van de betaling, al dan niet on
der door hem te stellen voorwaarden,
geheele of gedeeltelijke dispensatie te
verleenen, met dien verstande, dat het
minimum-consentgeld 0.25 bedraagt.
12. Voorzoover de kosten aan de uit
voering dezer regeling verbonden niet
door consentgelden worden gedekt, zul
len zij volgens door het rijksbureau te
stellen regelen worden omgeslagen over
de ingeschreven tabaksbedrijven.
13. Het rijksbureau is bevoegd na
dere regelen te stellen ter bevordering
eener goede uitvoering dezer bepalin
gen. in het bijzonder met betrekking
tot de aflevering, bewerking en verwer
king van onbewerkte tabak, alsmede
met betrekking tot de aflevering van
tabaksproducten.
BERLIJN, 27 Mei. (D.N.B.). Het
opperbevel dor Duitsche weermacht
deelt mede: „Bij een aanval op de
nog in vijandelijk bezit zijnde Ka
naalhaven Ostende is het aan een
onzer snelle booten gelukt een Brit
sche tropedojager met een torpedo
te vernietigen Bovendien werd door
onze snelle booten voor Den Helder
een vijandelijke onderzeeboot tot
zinken gebracht."
ECONOMISCHE CONFERENTIE
DER BALKAN-ENTENTE
ATHENE. 27 Mei. (D.N.B.). Don
derdag vertrekt een Grieksche delega
tie onder leiding van prof. Zolotas naar
Belgrado, waar zij zal deelnemen aan
de vergadering van den economischen
raad der Balkan-Entente.
's-GRAVENHAGE, 27 Mei.
Het hoofdkwartier van de N.S.B.
deelt ons mede: Bij een onder
houd, dat mr. A. J. van Vessem.
leider van de nationaal-socialisti-
sche fractie van de Eerste Kamer
der Staten-Generaal, op Dinsdag
21 Mei j.l. te 's-Gravenhage in het
hoofdkwartier van den gcncralen
staf heeft gehad met den opper
bevelhebber van land- en zee
macht generaal H. G. Winkelman
over de geruchten, die in omloop
worden gebracht over verraad,
dat door de N.S.B. zou zijn ge
pleegd, en waardoor de capitulatie
van het Nederlandsche leger zou
zijn veroorzaakt, welk onderhoud
plaats vond in tegenwoordigheid
van den chef van den generalen
staf, generaal-majoor H. F. M. ba
ron van Voorst tot Voorst, heeft
de opperbevelhebber uitdrukke
lijk verklaard, dat hij geen
enkel bewijs had, dat eenig
verraad van de zijde der N.S.B.
zou zijn gepleegd, en heeft de
opperbevelhebber gewezen op de
in zijn radio-rede van Dinsdag
14 Mei genoemde oorzaken der
capitulatie: Het ontbreken van
materiaal, dat tegenover de gewel
dige technische middelen van den
tegenstander kon worden gesteld.
's-GRAVENHAGE, 27 Mei. De de-
parlementen van Handel, Nijverheid en
Scheepvaart en van Landbouw en Vis-
scherij brengen onder de algemeene
aandacht, dat verschuldigde huur. en
pachttermijnen van woningen, boerde
rijen en landerijen, behoudens ingeval
van volstrekt en aantoonbaar onver
mogen of van geheel vergaan van het
gehuurde of gepachte, stipt op tijd be-
hooren te worden voldaan. Onverlet
blijft het recht van huurders en pach
ters om op grond van gedeeltelijk ver
gaan of van aanzienlijk mindere
landbouwbedrijfsopbrengsten (remis-
sierecht) vermindering van huur of
pacht aan den bevoegden rechter te
verzoeken.
Zolen
ALLEEN BIJ
LANGESTRAAT 28
Behandeling door
kundig Chiropodist
Volgens afspraak
PEDICUREN 90 ct.
Groote voorraad
TENNISRACKETS
BURGOS, 27 Mei. (D.N.B.). Afge-
loopen Vrijdag is alhier een spontane
betooging tegen Engeland gehouden,
waaraan het grootste deel der bevol
king deelnam. Voor aan den optocht,
welke door de straten van do stad
trok. werd een geweldige transparant
gedragen met het opschrift „Gibraltar
behoort aan Spanje".
Incidenten deden zich niet voor. Naar
verluidt zijn ook in andere steden van
Spanje betoogingen gehouden.
Onder het opschrift „Pacifisme en
neutraliteit" publiceert het officieele
Madrileensche Maandagsblad een arti
kel, waarin de neutraliteit van Spanje
met de volgende woorden wordt geken
merkt: Onze neutraliteit is de manne
lijke houding van een volk. dat na een
heroieken wapenstrijd zijn huiselijke
aangelegenheden in orde brengt. De
door Franco bevolen neutraliteit ver
schilt zeer van pacifisme. Pacifisme is
de uitdrukking der lafheid, de lepra der
volkeren.
Spanje is een volk van krijgslieden,
wien de vrede slechts bevalt op den
dag, dat hun stoffelijk overschot onder
de aarde rust zoekt. Spanje is het dui
delijke voorbeeld van een natie, die
door oorlog haar redding zoekt en
vindt. God geve ons niet vrede, maar
roem".
Zonder vergunning mag de
arbeidsduur ook niet
verminderd worden
's-GRAVENHAGE, 27 Mei.
De opperbevelhebber van Land
en Zeemacht heeft de volgende
verordening afgekondigd.
Artikel 1
Het is na 27 Mei verboden:
a. Den arbeid in een onderne
ming blijvend of tijdelijk stop te
zetten;
of den arbeidsduur te vermin
deren tot minder dan 36 uur; of
b. gedurende een tijdvak van
dertig achtereenvolgende dagen
25 of meer arbeiders in een onder
neming, al of niet tegelijkertijd te
ontslaan, zonder hiertoe vooraf
schriftelijke vergunning te hebben
verkregen van of namens den
directeur-generaal van den arbeid.
Aan deze vergunning kunnen
voorwaarden worden verbonden.
Artikel 2
1. Het verzoek om vergunning moet
worden gericht aan het districtshoofd
der arbeidsinspectie en bevat de rede
nen voor het verzoek en vermeldt het
aantal en de soort van arbeiders, die
door voldoening aan het verzoek geheel
of gedeeltelijk buiten werk zullen ko
men.
2. Op het verzoek wordt zoo spoedig
mogelijk beslist.
Artikel 3
Het hoofd of de bestuurder van de
onderneming, die in het tijdvak van 1(1
tot 28 Mei 1940,
hetzij den arbeid in de onderneming
heeft doen stopzetten:
hetzij 25 of meer arbeidskrachten in
zijn onderneming al of niet tegelijker-
lijd heeft onfslagen,
geeft daarvan kennis aan het dis
trictshoofd van de arbeidsinspectie voor
3 Juni 1940, schriftelijk. Hij vermeldt
daarbij de redenen van het gedane ont
slag of van het stopzetten van den ar
beid. en het aantal en de soort van
arbeiders, die als gevolg van het stop
zetten van den arbeid of het ontslag
buiten werk zijn gekomen.
Artikel 4
Deze verordening treedt in werking
met ingang van 28 Mei 1940,
