stemming in
Engeland
ie-i
net
Hulp voor Belgische
vluchtelingen
Oproep aan de bevolking
van Nederland
Yp eren en Kemmel door
Regeling civiel gezag
DE EEMLANDER
N;
BERICHT
het Duitsclie leger J^estormd
LOSSE NUMMERS S CENT
nderdag 30 Mei 1940
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemsche Poortwal 2a
38 e Jaargang No. 320
VOIfl
Opwinding in de openbare meening
groeit tot een
paniek
nl|eBritsche pers
acht Diiitschen
inval mogelijk
iUTi Met bekwamen spoed wordt het
ervoer van vrouwen en kinderen
JJ)it Londen en de groote Engelsche
adustrie-centra naar de Noorde-
"pk© provincies voortgezet De aan-
van de Engelsche hoofdstad is
De Portugeesche
vredespolitiek
www uimm aam' wMtamB&sr.*
R r
m r+u-y* f
Duitsche overheid heeft gedurende 8 a 10
dagen de beschikking noodig over
Nederlandsche vrachtauto's
Aanmelding en
betaling geregeld
Lt. Generaal Student
bevorderd
Weer post naar
Oost-In clië en
de Ver. Staten
Maatregelen tegen
sabotage in
Roemenië
Britsch-Fransche
legers in een
nauwe ruimte
OOOoJ
sAHEKSFOORTSCH DAGBLAD
STRAM
eferit
>1RS
^?f|NHEMENTSPRIJb ier maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
t week (met gratis verzekering tegeD ongelukken) f 0.15
n [/£-nenland franco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
47910 TELEFOON INTERC. 4620
ngi
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 rc*els 11,05 mcl inbe*riP van ccn bewijsnummer,
- elke regel meer i 0.25. Liefdadigheids-advertcntien voor de
helft van den prijs. - Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen 1.Bewijsnummer extra f 0.05
O
Vlei.
ïlvoorc]
de
gerc^
VOOR
j
gert
1 het J
zijn]
terufLONDEN, 29 Mei. (D.N.B.).
^n",ilds Dinsdagochtend weet men
dev- Londen, dat het Britsche leger
t meer te redden is. De Britsche
ladruBring is niet meer in staat de
tot "J een paniek groeiende opwin-
Coflg in de openbare meening te
raet liten. De massavlucht der bevol-
n ïg uit de Zuidelijke kustgebie-
len. Ji gaat onverminderd voort. Ge-
de landstreken in het Zuiden
,odgrf lands zijn door de bevolking
rlaten.
V
2jjnh deze dagen volslagen veranderd,
er Iele optimistische en op de overwin-
Llde •jipg vertrouwende geest der eerste
Oorlogsmaanden heeft plaats ge-
vactgPHBwffia
de:
^.naakt voor een sombere, hopelooze
(temming.
"p:;Jet Britsche oorlogskabinet is thans
i an liu
an ^rmanent bijeen. Voortdurend komen
vanl Downingstreet ministers aan, en
kider onderbreking voert Churchill
pruiljpnderlijke? besprekingen met voor-
parlementsleden en met de
v."kbassadeurs van Frankrijk en de
Staten. De sinds dagen bij-
c:1 volkomen stagneerende verbindin/s
de Fransche regeering wordt thans
s,ecbts met de grootste moeite ge-
ndhaafd.
De Britsche regeering streeft thans
rst naar een afspraak met Parijs,
maatregelen genomen moeten
genomen
Sr den met het oog op den catastro-
toestand. Volgens tot dusver nog
et bevestigde geruchten zou tusschen
mden en Parijs thans de noodzake-
kheid eener capitulatie van de inge-
oten Engelsche en Fransche legers be-
p /j|»roken zijn.
De stemming van do Londensche
"g pers is als gevolg van de capitulatie
»»van het Belgische leger uiterst som-
^ber. Bijna alle bladen wijzen op den
v. kritieken toestand der Geallieerde
troepen j in Noord-Frankrijk en
IE' spreken 'van de mogelijkheid van
n een Duitfechen inval in Engeland.
Tevens publiceeren alle bladen een
tp,! Dor het [Reuter-agentschap „uit offi-
eele bron" verkregen overzicht van
e ££n toestand, dat meer aan een laatste
roet dan aan een appèl voor het Brit-
,i?he expeditieleger in Vlaanderen doet
enken. In dit overzicht wordt gezegd,
het voor het Britsche expeditiecorps
g* ijna onmogelijk zal zijn, zijn verdedi
ging opnieuw te organiseeren. teneinde
^et hoofd te bieden aan de aanvallen,
retfie uit den nieuwen, door het wegval-
?n van de reeds gemelde divisies.
pengekomen sector worden gedaan.
m^De Evening Standard schrijft, dat het
ik '.ieallieerde leger door het „verraad"
en zeer zwaren slag hegft gekregen.
>e toestand van de in België strijden-
lijlje troepen was voordien zonder dit
zwaar genoeg. Doch aan zulk een
•fiogelijkheid heeft niemand gedacht,
De Star merkt op, dat de ernst van
h-en toestand niet meer verdoezeld kan
•■orden. Engeland en Frankrijk staan
eli'egenover den moeilijksten toestand in
vtf'iun heele geschiedenis. Ook de Evening
erojlews islvan meening. dat de capitula
te vanlhet Belgische leger een zeer
Avare slag voor dc zaak der Geallieer
den is geweest. Men moet. indien eren
gebeurt rekening houden met
iel ware verliezen voor het Britsche ex
itkheditierorps.
De slag van Artois en in Picardie
noet thans als verloren worden be-
chouwd, zoo constateert de Daily Ex
press, welk blad voortgaat: De Duit-
schers hebben thans de volgende voor-
deelen behaald:
(1) Zij zijn meester van het belang
rijkste Fransche industriegebied.
(2) Zij bezitten vliegsteunpunten,
die zeer dicht bij Engeland liggen, zoo
dat hun bombardementsvliegtuigen
door jachttoestellen kunnen worden be
geleid.
(3 Hun artillerie zal het Kanaal en
den toegang tot de haven van Londen
beheerschen.
(4) De Duitschers bezitten buitenge
woon belangrijke steunpunten in Noor
wegen. van waar zij de blokkade dei
Britsche Oostkust kunnen vervolledi
gen.
De correspondent van Dagens
Nyheter meldt uit Londen, dat hij
daar sedert het uitbreken van den
oorlog nog nooit zoo vele bekom
merde gezichten heeft gezien als na
de capitulatie van België. Een poli
tieke zuiveringsactie wordt in
Engeland als waarschijnlijk be
schouwd. In dit verband zouden
vooral Chamberlain, maar ook
Kingsley Wood en andere leden van
het vorige kabinet als mede verant
woordelijk voor do tot dusver ge
voerde politiek verdwijnen.
LISSABON, 29 Mei (D.N.B.). Ter
gelegenheid van de inwijding van het
nieuw gebouwde officierscasino heeft
minister-president. Salazar, in zijn kwa
liteit van minister van oorlog voor het
officierscorps te Lissabon een rede ge
houden, waarin hij o.a. het volgende
zeide:
„Wij hebben onvermoeid een vredes
politiek gevolgd en hebben deze, dank
zij de omzichtige pogingen, met onze
plichten en hoogere belangen in over
eenstemming weten te brengen. Het
prestige, dat wij hierbij gewonnen en
de vriendschappen, die wij gevormd
hebben, heeft ons geholpen den oorlog
verre van ons te houden. Onze wensch
naar vrede en onze binnen- en buiten-
landsche vredespolitiek ontheffen ons
echter noch van de moreele, noch van
de materieele zorg voor het leger en
niemand kan ons beschuldigen, dat wij
niet met al onze krachten in een dooi
de omstandigheden veroorloofde mate
ons program uitvoeren."
xawfen üiiujsi;//
WTMm
Vw-'V'-vv'W
Ie q v .'ii.'
i i rfJii -v A>V -*>-
t m
De nieuwe Koopmansbeurs op den Coolsingel te Rotterdam is thans voor het eerst in gebruik genomen. Groote be
drijvigheid heerschte in de enorme hal.
O
'S-GRAVEXHAGE, 29 Mei. Ten be-
hoeve van het vervoer en de verzorging
in België van vluchtelingen enz. heeft
de Duitsche overheid gedurende 8 a 10
dagen de beschikking noodig over een
aantal vrachtauto's met een totaal laad
vermogen van 12.000 ton. Houders van
vrachtauto's, met uitzondering van de
genen, die in het bezit zijn van een ont
heffing voor het verbruik van benzine
of dieselolie, woonachtig in gemeenten
met 20.000 of meer inwoners behalve
Rotterdam moeten zich melden op
een door den burgemeester aan te wij
zen plaats en tijd. Houders in andere
gemeenten, die voor levering van hun
vrachtauto in aanmerking willen ko
men, kunnen zich vervoegen in de
dichtstbijzijnde groote gemeente.
De vrachtauto's zullen door de Duit
sche overheid worden gekocht tegen een
door Nederlandsche schatters vast te
QP 14 Mei heeft de vroegere Nederlandsche regeering zich naar Engeland be
geven en het Nederlandsche volk aan zijn eigen lot overgelaten. Onder den
invloed der Duitsche wapens en beseffend dat een verdere tegenstand volkomen
nutteloos zou zijn, heeft de opperbevelhebber der Nederlandsche troepen te land
en ter zee nog denzelfden dag besloten, aan de geheele Nederlandsche weermacht
het hevel te geven, den strijd te staken en de wapens neer te leggen.
Met dit voor een soldaat zwaar besluit heeft de opperbevelhebber der Neder
landsche troepen een hooge mate van inzicht in den werkelijken militairen toe
stand bewezen. Hij heeft ten volle beseft dat ieder uur van voortzetting van
dezen onzinnigen strijd voor zijne troepen en zijn bevolking slechts ontzettende
bloedoffers zou brengen en in dit geval steden en dorpen aan een totale vernieling
prijsgegeven waren. Toch zou dit aan het feit van een Duitsche overwinning
niet het minste hebben veranderd.
Toen de vroegere Nederlandsche regeering door haar conspiraties met Enge
land en Frankrijk den strijd tegen Duitschland teweeg gebracht heeft en zoo
ioende tegen een weermacht, wier kracht door de voorafgaande gebeurtenissen
bewezen was, heeft zij van begin af onverantwoordelijk gehandeld. Had de vroe
gere regeering niet geluisterd naar Engelsche raadgevingen, maar een werke
lijke neutraliteit bewaard, dan zouden alle nu gebrachte offers van goed en bloed
onnoodig geweest zijn.
Nu de wapens neergelegd zijn, is de Nederlandsche bevolking in staat, haar
vreedzamer! arbeid te hervatten. Ieder wordt verzocht, na deze verschrikkelijke
dagen, rot zijn gewone werk terug te keeren.
Maar een ieder trede ook op tegen zulke gewetenlooze elementen, die voort
durend door passieven weerstand of door actieve daden, onrust stichten, en daar
door den voortgang van het burgerlijk leven, de openbare rust en de orde willen
verstoren.
Volgens het bevel van den Führer zal de Duitsche weermacht haar best doen,
om aan ieder het lot der bezetting zoo dragelijk mogelijk te maken. Zij zal leven
en eigendom der bevolking tegen alle vijandelijke aanvallen beschermen en de
vredelievende elementen zooveel mogelijk steunen.
Daartegenover zal de Duitsche weermacht ieder vernietigen, die rust en
vrede stoort.
DE MILITAIRE BEVELHEBBER IN NEDERLAND.
6tellen bedrag met de verplichting voor
de houders om hun vrachtauto's terug
te koopen tegen een door dezelfde schat
ters te bepalen waarde. De taxatie ge
schiedt op ba6is van de handelswaarde
bij niet-geforceerden verkoop op 9 Mei
1940. De vrachtwagens moeten voorzien
zijn van de bijbehoorende schotten, tou
wen, enz.
Bovendien zal bij teruglevering een
door de schatters vast te stellen vergoe
ding worden betaald evenredig aan den
tijdsduur tusschen koop en terugkoop
cn verbandhoudende met de netto op
brengst, die met de vrachtauto verkre
gen had kunnen worden. De burgemees
ters van bedoelde gemeenten wijzen elk
2 schatters aan. De schatters ontvangen
van de Duitsche overheid een vergoe
ding van 20 gulden per, dag.
Chauffeurs, die in aanmerking willen
komen voor de besturing der vracht
auto's, moeten zich melden bij de ar
beidsbeurs of bij den burgemeester van
de plaats hunner inwoning: zij zullen
zich in België niet in het oorlogsgebied
behoeven te begeven. Zij ontvangen per
dag een vergoeding van 12 Reichsmarltf
vermeerderd met 50 procent voorzoover
zij zich Zuidelijker dan Brussel moeten
bevinden. De Duitsche overheid zorgt
voor de verzekering der chauffeurs-.
BERLIJN, 29 Mei (D.N.B.). Wegens
uitnemende dapperheid bij een met
succes ten uitvoer gelegd, voor het ver
loop van den oorlog beslissend wapen
feit is luitenant-generaal Student, com
mandant van een valschermdivisie, be
vorderd tot generaal der vliegers. Gene
raal Student is. zooals indertijd is
medegedeeld, bij den strijd in Neder
land zwaar gewond. Hij is- door den
Führer onderscheiden met het ridder
kruis van het IJzeren Kruis.
EVACUATIE-NOOD IN
GIBRALTAR
MADRID, 29 Mei CD.N.B.) In het
officieels orgaan van Gibraltar wordt
bekend gemaakt, dat er een comité ge
vormd is, dat tot taak heeft verlichting
te brengen in den noodtoestand van de
gezinnen, die door het bevel tot ontrui
ming zijn getroffen. Voor de achterblij-
venden zal, volgens genoemd orgaan,
een soort gemeenschappelijke keuken
worden opgericht. Krachtens een veror
dening heeft de vestingcommandant
van Gibraltar alle mannen van 17 tot
45 jaar oud opseroepen om zich te mel
den als vrijwilligers voor de verdedi
ging. Het vierde vluchtelingentrans-
port. dat reeds is samengesteld, zal Don
derdag Gibraltar verlaten.
kunnen
thans weer brieven en brief
kaarten worden verzonden naar
Duitschland, Ned. Oost-Indië en
de Ver. Staten. Aangeteekende
stukken zijn niet toegelaten. Er
zijn geen beperkingen ten aanzien
van het taalgebruik.
.Wij verzoeken onzen adver
teerders er rekening mede te
willen houden, dat voortaan in
alle ons ter plaatsing aange
boden annonces naam en adres
van den inzender dienen voor te
komen.
Advertentiën onder nummer
worden door ons niet meer aan
genomen.
DIRECTIE
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
BOEKAREST, 29 Mei. (D.N'.B.)' Het
ministerie van defensie en het ministe
rie van binnenlandsche zaken hebben
nieuwe strenge maatregelen genomen
om daden van sabotage in het Roe-«
meensche petroleumgehied te verhin*
deren. Vreemdelingen mogen dit gebied
niet betreden en er niet doorhéén rei
zen. Vreemdelingen, dio zich in hc€
petroleumgehied bevinden, mogen daar
alleen verblijven met een speciale ver
gunning. De straffen tegen het voor
aanstaande personeel der petroioumon-
dernemingen, dat voor de verhindering
van daden van sabotage verantwoorde
lijk is, worden verschcrot. Particulie
ren in het petroleumgehied mogen geen
wapenen meer bezitten. De in de petro-
leumondernemingen werkzame Roe-
meensche ingenieurs kunnen door de
militaire overheid voor dienstverrich
tingen worden opgeroepen.
STOOMMAALDERIJ IN JOEGO
SLAVIË AFGEBRAND
BELGRADO, 29 Mei. (D N B In
het Noordelijk deel van het banaat is
de grootste stoommaaldcrij van Joego
slavië, die een dagelijksche productie
van tien wagens meel had, tot op den
grond afgebrand. De brand is ontstaan
door het heetloopen van een machine.
RINGEN GELEGD OM TEGENSTANDERS
BERLIJN, 29 Mei. (D.N.B.).
Het opperbevel van de Duitsche
weermacht maakt bekend: In den
voortgaanden aanval tot vernieti
ging van het Engelsche leger heb
ben onze troepen Yperen en Kem
mel bestormd.
Het frontbericht van het D.N.B.
luidt als volgt: Uit het nu reeds
sedert dagen fel omstreden Vlaam-
sche gevechtsgebied snijden de
Duitsche troepen door voortdurend
door het luchtwapen nadrukkelijk
ondersteunde aanvallen brok na
brok weg. In een zeer nauwe ruim
te tezamen gedrongen, staat de te
genstander thans voor de keus zich
over te geven of dood te bloeden
in nutteloozen tegenstand.
Door een vastbesloten doorbraak uit
het Oosten en Westen naar Rijssel werd
rondom een deel van den tegenstander
ten Zuiden van deze belangrijkste stad
in Noord-Frankrijk een ring gelegd. Op
een gebied van ongeveer 20 K.M. in het
vierkant zijn hier hoofdzakelijk Fran
sche troepen ingesloten.
Op andere punten werden soortge
lijke. omsingelingen tot. stand gebracht.
Er blijft van de tot. dusverre ter be
schikking staande gevechtsruimte der
Franschen en Engelscben alleen nog
het gebied over ten Noorden van Rijs
sel tot. aan de kust. Het is één groot
slagveld, dat van alle kanten door de
Duitsche artillerie wordt bestreken. Op
bet oogenblik wordt nog fel gestreden.
Onbekend met den waren toestand ge-
looven enkele troependeelen van den
tegenstander nog, dat zij een „terug
tocht" moeten dekken. Maar ook slecht
vliegweer kan hen niet helpen hun lot
te ondergaan.
Door een snellen opmarsch in
Noord-Vlaanderen kwamen de Duitsche
troepen tot aan den IJzer in de richting
van Duinkerken. Op de breedste plaats
had het door den vijand nog bezette ge
bied een lengte van ongeveer 40 K.M.,
toen de berichten voor het legerbericht
vap heden gesloten werden. Intusschen
is de afsnoering van den vijand voort
gezet. Duinkerken ligt onder het vuur
van de Duitsche zware artillerie, afge
zien van de effecten der Duitsche bom
menwerpers. De haveninstallatie is ver
nield, een ontwijken via het Kanaal
Van daar uit in noemenswaardicen om
vang is niet meer mogelijk. Duitsche
vliegtuigen en snelle booten houden
daar de wacht.
's-GRAVENHAGE, 29 Mei. Mét ingang van heden is het hoog
ste gezag in civiele zaken in het bezette gebied van Nederland
uitsluitend op den Rijkscommissaris overgegaan In verband hier
mede werden de secretarissen-generaal der departementen heden
door den Rijkscommissaris Rijksminister Seyss-lnquart in zijn
ambtsgebouw ontvangen.
De Rijkscommissaris zette hun uiteen, welke opdracht hij van den
Führer heeft ontvangen en verzocht hun medewerking. De secretaris
sen-generaal hebben met toestemming van den Nederlandschen
opperbevelhebber van land- en zeemacht, generaal Winkelman, hun
medewerking toegezegd.
