In uitstel schuilt
groot gevaar!
Dienstplicht
voor allen
WEYGAND NAAR SYRIË
wegens ernstige
Britsch-Fransche botsingen
„Engeland staat alleen"
Londen treft maatregelen
tegen een inval
OOK HET HOF
legt
levenslang op
Engelschen zijn
in Nabije Oosten
geïsoleerd
Gebrek aan fruit
en groente
Maandag 1 Juli 1940
Uitgave: VALKH0FF Go.
Bureau: Arnhemsche Poortwal 2a
39e Jaargang No. 1
Fransche legerleiders in de koloniën blijven
trouw aan regeering-Pétain
Minister Goebbels in
Den Haag
AMERSFÖORTSGH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS Per 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
■j week I 0.15
Binnenland tranco per post per 3 maanden 2 85. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 4620
PRIJS DER ADVERÏENIIEN van l—4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer,
elke regel meer f 0.25. Liefdadighcids-advertentiën voor de
helft van den prijs. - Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
SCHOKKEND waren
de gebeurtenissen, die
het Nederlandsche volk sedert begin
Mei heeft moeten doorstaan. Hooge
eischen zijn in verband hiermede aan
de meesten onzer gesteld. Vastbera
denheid en rust, alsmede begrip, in
zicht, goede wil en vooral ook tact zijn
de eigenschappen, die ieder Nederlan
der voorzoover hij er niet geheel
van verstoken is moet aankweeken
en ten toon spreiden in het belang des
lands. Immers, het gaat er thans om,
dat een eensgezind, vastberaden en
met den vasten wil tot bouwen en her
bouwen bezield Nederlandsch volk de
nieuwe omstandigheden met krachti-
gen stap tegemoet treedt. Slechts in
dien dit geschiedt, zal het mog-elijk
zijn, dat wij ons lot in eigen handen
houden.
Geschiedt het echter niet. dan zal er
over ons beslist en beschikt worden.
Wie deze harde historische noodzake
lijkheid als product der verbeelding
ter zijde schuift, maakt zich schuldig
aan een zoo hoogen graad van irrea-
lisme en van gebrek aan inzicht, dat
hem geen plaats in de rij der verstan
dige vaderlanders toekomt. Indien wij
den dag van heden niet gebruiken om
de fundamenten voor een hersteld en
gelukkig vaderland te leggen, verzui
men wij onzen hoogsten nationalen
plicht. Het belang des volks eischt van
een ieder, die daartoe in staat is. dat
hij het vorenbedoelde inzicht met veel
tact, doch met niet minder kloekheid
in practijk poogt te brengen. Het ma
ken van vergissingen ten deze kan
natuurlijk onaangename gevolgen heb
ben, doch heelemaal niets doen kan
ernstiger dan onaangename gevolgen
met zich brengen.
WJ IJ kennen Nederlanders, die er
een soort eer in stellen om ,,den
nieuwen toestand" als „lucht te be
schouwen. Zij. die deze gedragslijn
volgen, vergeten het essentieele feit,
dat de consequentie van hun houding
zal zijn, dat vroeg of laat de „nieuwe
toestand" hen als lucht zal moeten
gaan beschouwen. Zij vergeten tevens,
dat zij zich door hun houding gedra
gen èn als slechte Nederlanders èn als
slechte vaderlanders. Als slechte Ne
derlanders. wijl de Nederlander zich
door de eeuwen heen immer onder
scheidde door zijn werkelijkheidszin,
dank zij welke eigenschap ons volk
een grootsche en zeer bijzondere histo
rische en koloniale taak kon en kan
vervullen. Als slechte vaderlanders,
wijl Nederland op dit oogenblik meer
dan ooit behoefte heeft aan de mede
werking en samenwerking van al zijn
zonen onder leiding van de besten
hunner. Indien in het huidig tijdsge
wricht bekwame Nederlanders zichzel-
ven „uitschakelen", risqueeren zij. dat
gansch ons volk en zulks ongeacht
den aard van den te sluiten vrede
in grooter Europeesch verband „ge
lijkgeschakeld" wordt instede van de
kans te krijgen om na den vrede, na
tuurlijk wijl onvermijdelijk even
eens in grooter Europeesch verband,
zijn eigenaard en zijn specifiek Neder
landsche vormen te behouden. De tijd
dringt; periculum in mora!
\\I AARLIJK, in uitstel schuilt ge
vaar! Juist, omdat wij niet be-
hooren tot hen. die meenen. dat reeds
alles omtrent de toekomst van het Ne
derlandsche volk is bekokstoofd, kun
nen, ja moeten wij dit schrijven. Wij
weten, dat de toekomst van ons volk
voor een groot deel zal worden be
paald door de houding, die ons volk
thans aanneemt. Lijdelijkheid, een
„laat maar waaien"-mentaliteit, kun
nen onherstelbare schade toebrengen
aan 's volks huidig en toekomstig wel
zijn. Dit in te zien. is essentieel. Het
fs eene historische onvermijdelijkheid
dat na dezen oorlog en voor de
sceptici willen wij er gaarne aan
toevoegen: ongeacht welke partij uit
eindelijk den vrede bepaalt grootere
en hechtere Europeesche verbanden
zullen ontstaan dan vóór 1 September
1939 het geval kon zijn. Met het oog
hierop heeft dat volk de beste kansen
om, binnen het kader der dan nieuwe
mogelijkheden, zichzelf te blijven en
te zijn, hetwelk reeds thans met man
en macht, eensgezind en doelbewust,
zich voorbereidt op de komende tijden.
Het volk, dat met zijn voorbereiding
of (re-)organisatie wacht tot het nieu
we Europa geboren is. heeft een kwa
de kans om te laat te komen. Het volk.
dat zich thans geestelijk buiten Euro
pa plaatst en den kostbaren tijd ver
doet met mijmeren of pruttelen, loopt
groot gevaar, dat anderen te critieker
ure (en dat uur slaat na het sluiten
van den vrede) zich gedwongen zien
of achten om zich zijner aan te nemen.
Daarom toone het Nederlandsche volk.
in al zijn geledingen, reeds nu, dat het
een open oog heeft zoowel voor de
nieuwe noodzakelijkheden (hoe smar
telijk voor velen deze misschien ook
mogen zijn!) als voor de nieuwe moge
lijkheden. welke door den loop der ge
schiedenis zijn komen te ontstaan.
jP RUTTELAARS en mijmeraars
zijn een verschijnsel van alle tij
den en van alle volkeren. De geschie
denis leert evenwel, dat dezulken nooit
het lot van hun volk of van hun tijd
hebben bepaald. Hun geest heeft wel
en zulks maar al te vaak rem
mend gewerkt. 'Let wel, ook wij weten
onderscheid te maken tusschen mijme
ren en pruttelen eenerzijds en bezon
nenheid en bezinning anderzijds. Be
zonnenheid en bezinning sieren, als
steeds, den vaderlander ook in het
huidig tijdsgewricht: pruttelen en mij
meren ontsieren hem nu zoo mogelijk
nog meer dan in voorbije tijden. Het
Nederlandsche volk beschikt over de
mannen, de energie en de mogelijk
heid om na den vrede in en voor
Europa zeer veel te beteekenen. Mits
het zich thans hiervan bewust wordt
en mits het reeds thans de hand aan
den ploeg slaat om zijn eigen vredes
organisatie voor te bereiden! Neder-
land's beste zonen voor, is en blijft het
parool van dezen tijd. Zoo ooit, dan
heeft thans het vaderland het recht om
van iederen Nederlandschen man en
van iedere Nederlandsche vrouw
dienstplicht te eischen ten behoeve
van 's volks toekomstig geluk en toe
komstig welzijn.
De moord te Leidschendam
's-GRAVENHAGE., 1 Juli. - Heden
ochtend heeft het Haagsche gerechtshof
uitspraak gedaan in de strafzaak tegen
den jeugdigen koopman R. Albers, die
beschuldigd werd, op 27 October van
het vorige jaar den veehandelaar C. G.
van der Horst in een auto gelokt en
hem vermoord en beroofd te hebben.
De Haagsche rechtbank had den ver
dachte deswege overeenkomstig den
eisch van den officier van justitie tot
levenslange gevangenisstraf veroor
deeld.
Het Hof heeft thans, met ver
nietiging van het vonnis op grond
van de overwegingen, opnieuw
rechtdoende, den verdachte we
gens moord ingevolge art. 289 van
het Wetboek van Strafrecht even
eens overeenkomstig den eisch
van het Openbaar Ministerie tot
levenslange gevangenisstraf ver
oordeeld.
(Art. 289 W. van Str. luidt: „Hij, die
opzettelijk en met voorbedachten rade
een ander van het leven berooft, wordt,
als schuldig aan moord, gestraft met le
venslange gevangenisstraf of tijdelijke
van ten hoogste twintig jaren.")
ROME, 1 Juli. (D.N.B.). - De
Fransche regeering heeft gisteren,
op grond van berichten over den
toestand in het Nabije Oosten,
het besluit genomen generaal
Weygand naar Syrië te zenden.
Wevgand is gisteren via Marseille
en Athene naar Beiroet gevlogen
en zou vandaag te Damascus aan
komen.
Van officieele Fransche zijde wordt
medegedeeld, dat generaal Weygand
zich naar Syrië heeft begeven om met
generaal Mittelhauser, den opperbevel
hebber van het Syrische leger, de de
mobilisatie van dit leger te hespreken.
Reeds 2 dagen geleden heeft generaal
Mittelhauser bekend gemaakt, dat het
„Weygand-leger", op grond \an de
voorwaarden van het wapenstilstands
verdrag. onmiddellnk wordt gedemobi
liseerd.
Volgens den oorlogscorrespondent
van het D.N.B. in het Middelland-
sche Zeegebied liggen de ware re
denen van de reis van Weygand in
de toenemende spanning, die in het
Nabije Oosten tusschen de belangen
De opperbevel
hebber van de
Duitsche vlóot,
admiraal Rader,
bezichtigde dezer
dagen de artille
riestellingen, wel
ke aan de Fran
sche Westkust
zijn opgericht.
STOCKHOLM, 1 Juli. (D.N.B.)
Ofschoon enkele Engelsche
dagbladen nog hardnekkig aan
hun droomen vasthouden, dat het
Fransche imperium toch nog voor
Engeland zal vechten, zoo heeft
men toch in bevoegde Engelsche
kringen ingezien, dat Engeland
thans definitief alleen zal moeten
vechten.
Nu generaal Mittelhauser in Syrië
en generaal Nogues in Marokko de wa
pens hebben neergelegd, verklaren de
Engelsche bladen, dat hierdoor de ge
heel e georganiseerde Fransche tegen
stand niet alleen in het moederland,
doch ook in het gcheele koloniale rijk
van Frankrijk heeft opgehouden. In
News Chronicle schrijft Vernon Bart-
lctt: Afgezien van de enkele Fransche
oorlogsschepen, die reeds in Engelsche
havens liggen, en afgezien van de wei
nige Franschen. die zooals de Gaulle
zich ter beschikking hebben gesteld,
moeten thans de Engelschen alleen
strijden.
Bijzonder smartelijk vindt de Brit
sche pers de onderwerping van gene
raal Mittelhauser van wiens Levant-
leger men groote verwachtingen voor
de verdediging der Britsche belangen
in het Nabije Oosten had gekoesterd.
De bladen publiceeren daarom berich
ten, waarin de plotselinge ommekeer
in de houding van generaal Mittelhau
ser wordt verklaard. Zoo schrijft de
Daily Telegraph, dat Mittelhauser zich
onderworpen heeft aan de bevelen van
Pétain. omdat Weygand Woensdag
plotseling per vliegtuig in Beyrouth is
aangekomen.
Engeland is thans onderhandelingen
met Indië begonnen, in de hoop op de
ze manier de militair-strategische toe
stand van de Britsche troepen in het
Nabije Oosten te versterken. Men hoopt
in Londen, naar de Londensche corres
pondent van Stockholms Tidningen be
richt, van Indië niet alleen slechts ma
terieele hulp te krijgen, doch dat In
dië zich bereid zal verklaren een groot
leger op te stellen, dat voor Engeland's
imperiale belangen zal strijden. In bui-
tenlandsche kringen te Londen staat
men zeer sceptisch tegenover de ver
wachtingen van de officieele Britsche
kringen.
De positie van Chamberlain
In verband met de mogelijkheid van
een aftreden van Chamberlain schrijft
de Londensche correspondent van
„Nye Dagligt Allehanda", dat men van
den vroegeren Britschen eersten minis
ter en van Halifax eischt, dat zij uit
eigen beweging zullen aftreden. Zoo
wel de Labourpartij als de liberalen
beweren, dat zulk een aftreden van de
oude ministers het beste zou zijn. De
correspondent meent, dat de reden,
waarom men tot dusver heeft nagela-
De Duitsche Rijksminister dr. J Göb-
bels arriveerde hier Vrijdagavond voor
een kort bezoek aan 's-Gravenhage. Hij
bezocht Zaterdagmorgen het Rijkscom
missariaat en werd daar ontvangen
door commissaris-generaal Schmidt.
Rijksminister Góbbels is Zaterdag te
gen den middag uit 's-Gravenhage ver
trokken.
van Engeland en Frankrijk is ont
staan. Volgens berichten uit Fran
sche bron is het de laatste dagen in
Syrië tot zware botsingen tusschen
Fransche cn Engelsche troepen ge
komen.
In de «ifgcloopen maanden is het
„Weygand-leger" ook door Engelsche
troepen aangevuld. Bij deze troepen zou
het bevel tot demobilisatie op operilijk
verzet zijn gestuit. Engelsche officieren
zouden hebben gepoogd Fransche leger-
afdeelingcn tot muiterij te bewegen.
Daarop is het tot ernstige botsingen ge
komen. Van beide zijden is met scherp
geschoten.
De Fransche hoogc commissaris in
Syrië, Puaux, heeft op scherpe wijze
tegen de houding van de Britsche troe
pen geprotesteerd. De houding van Mit-
telliauser is voor de regeering te Lon
den meer dan ccn teleurstelling. Het
kwam er haar voor alles op aan de twee
beslissende steunpunten van haar poli
tiek in het Nabije Oosten, het Suczka-
naal en de olievelden van Mossoel. tegen
vijandelijke aanvallen te beschermen.
Het blok van Turkije tot Lybië moest
de strategische verbindingslijn van
Groot-Brit tannic naar het Verre Oosten
en naar Oost-Afrika beveiligen. De wei
gering van het „Weygand-leger" is daar
om voor de Britsche politiek een zware
slag.
Generaal Weygand. zoo vervolgt de
correspondent van het D.N.B., zal in Da
mascus tot taak hebben den Engelschen
duidelijk te maken, dat hot „Weygand-
leger" in Syrië niet meer voor de belan
gen van Groot-Brittanniö zal vechten.
Dertien duizend man worden daarmee
voor de Engelschen uitgeschakeld.
Gebeurtenissen van rcvolutionnaire
betcckcnis worden in den stormhoek
van de Middellandsche Zee verwacht.
Ofwel de Engelschen zullen pogen hun
lang gekoesterde plannen te verwezen
lijken om Syrië in te lijven in het
Britsche wereldrijk, ofwel zij geven deze
plannen op, wat hun positie in de Mid-
dellandschc Zee ten zeerste in gevaar
zou brengen. Groot-Brittnnnië beschikt
in Egypte en Palestina over 200.000 man,
die voor het grootste deel in de woes
tijngebieden aan de Egyptisch-Lybische
grens zijn gelegerd.
Onder de bevolking in Egvpte en Pa
lestina is de opwinding groot, zoodat
het Britsche opperbevel sterke troepen-
afdcelingen te Cairo en in Palestina
heeft achter gehouden, om tegelijkertijd
ook het Suezkanaal en bovenal de groo
te olieleidingen van het Mossoelgebied
naar Haifa te beschermen. Deze taak
stelt groote eischen aan het Britsche op
perbevel in het Nabije Oosten, dat
afgesneden van het moederland in
een geïsoleerde positie moet strijden.
BOMMEN OP EEN AARD
APPELVELD
ROTTERDAM, 1 Juli. Dat de Brit
sche vliegers bij hun nachtelijke aanval
len hun bommen laten vallen zonder te
weten, waar zij terecht zullen komen,
blykt uit het feit, dat in den nacht van
Zaterdag op Zondag een aardappelveldje
in een van de omliggende polders ge
bombardeerd is. Omstreeks vier uur des
nachts heeft een vliegtuig van groote
hoogte een tweetal explosieve hommen
laten vallen, welke heide in het aard
appelveldje terecht kwamen.
Persoonlijke ongelukken hebben zich
niet voorgedaan. Er is slechts lichte
schade aan het gewas toegebracht. Mili
taire doelen, bevinden zich niet in de
omgeving.
ten Chamberlain en zijn aanhangers uit
hun functies te verwijderen, daarin
ligt, dat deze maatregel een te groot
opzien zou baren, daar nog een groot
aantal aanhangers van het oude regiem
officieele functies bekleedt.
Groote deelen van Engeland wenscht de Britsche
regeering door de burgerbevolking te doen ontruimen
MADRID, 1 Juli. (D.N.B.).
Engeland is de laatste dagen niet
tot rust gekomen, schrijft de Lon
densche correspondent van het
Spaansche dagblad Ya. Men krijgt
den indruk, alsof de Engelschen
dagelijks verwachten, dat hun
eiland in een vulkaan zal worden
veranderd. De Engelsche arbei
ders moeten meer dan 90 uur per
week werken. Op elke straathoek
worden barricaden en kleine ves
tingen aangelegd.
De Londensche correspondent van
A.B.C. schrijft, dat de Engelsche hoog
moed en haat jegens ai hetgeen op het
vasteland gebeurt, met den dag toe
neemt. Als kenmerkend voorbeeld hier
voor haalt de Spaansche correspondent
de volgende zinsneden aan uit de Daily
Express: „Wij zullen die Europeesche
heeren eens toonen wat er gebeuren zal
als zij zich in onze zaken mengen. Onze
cenige schuld in het verleden was met te.
groote vriendelijkheid en kinderlijkheid
te hebben vertrouwd op de goede eigen
schappen van de menschheid, welke
eigenschappen wij alleen maar schijnen
te bezitten." A.B.C. schrijft, dat dit voor
beeld voldoende den ongelooflijken hoog
moed van de Engelschen bewijst.
Evacueerings-chaos
De chaos van de Britsche evacu-
eeringsmaatregelen heeft thans wel
haar hoogtepunt bereikt. Met ontzet
ting heeft de Britsche burgerbevol
king Vrijdag kennis genomen van
een verklaring van het ministerie
van gezondheid, volgens welke alle
tot dusver getroffen maatregelen in
getrokken worden en een geheel
nieuw plan voor het onderbrengen
der inwoners in veilige gebieden zal
worden opgesteld.
De zoogenaamde vrijwillige evacuatie
van kinderen wil men nog voortzetten,
doch het ministerie wijst er reeds op. dat
verscheidene gebieden, waar men de kin
deren lot dusver heen had gezonden, om
militaire redenen niet meer veilig te ach
ten zijn en dut de kinderen derhalve
naar andere landsdeelen moeten orden
overgebracht. Vele kinderen hebben
reeds drie of viermaal van verblijfplaats
moeten veranderen.
Overigens houdt de Britsche regeering
zich nog slechts weinig bezig met de kin-
derevacueering, daar intusschen de
noodzakelijkheid aan den dag getreden
is. de burgerbevolking van groote deelen
cles land in massa te evacueeren. Onder
de bevolking der betrokken gebieden
heerscht groote ongerustheid, daar men
tot de conclusie gekomen is. dat de En
gelsche regeeringsorganen geenszins op
gewassen zijn tegen de geweldige taadc
van zulk een evacueering.
De Franschen in Engeland
De Britsche regeering heeft thans de
Franschen, die zich in Engeland bevin
den, aan dezelfde speciale bepalingen on
derworpen als de overige buitenlanders
uit vijandelijke staten. Den Franschen is
het wonen 111 ccn aantal plaatsen en
districten verboden. Zij mogen geen
auto's, fietsen of fotografietoestellen
meer bezitten en hun woningen van 8
uur 's avonds niet meer verlaten.
Tegelijkertijd is men begonnen met het
interneeren, zoowel van in Engeland ge
vestigde Franschen als van vluchtelin
gen uit Duinkerken, die men deels als
leden van de „vijfde colonne" beschouwt.
De Franschen klagen er over. dat zij op
vallend onvriendelijk en slecht behan
deld worden. In vele zaken, fabrieken en
hotelbedrijven worden de daar werk
zame Franschen voor de keuze gesteld,
hetzij terstond ontslag te nemen, hetzij
een verklaring van instemming met liet
z.g. Fransche nationale comité te onder
teekenen.
Voedselschaarschte in
Engeland
In Engeland wordt het gebrek aan le
vensmiddelen van dag tot dag duidelij
ker te voelen. Voornamelijk is er een ge
brek aan versche groente en fruit, dat
voor het grootste gedeelte uit Neder
land kwam, alsmede aan eieren, die
geleverd werden door 'Denemarken en de
Baltische landen. Tenslotte is er een te
kort aan zuidvruchten. Het vervoer van
deze vruchten uit de Britsche Dominions
wordt met den dag moeilnker. daar de
scheepsruimte voor andere dingen noo-
dig is.
Ook tabak is zeer scliaarsch gewor
den, nu Engeland van zijn leveranciers
111 het Nabije Oosten cn op den Balkan is
afgesneden. Vanaf Maandag mogen alle
Engelsche dagbladen nog slechts met zes
pagina's verschijnen. Sedert Engeland
van de Scandinavische landen is afge
sneden, is de groothandelsprijs voor pa
pier met meer dan het dubbele gestegen.
Duizend kilo papier kost thans in Enge
land 24 pond sterling.
DUITSCH-FRANSCHE
SAMENWERKING
NEW YORK, 1 Juli (D.N.B.). De
New York Times meldt uit Parijs, dat
door de prachtige samenwerking tus
schen de Duitsche autoriteiten, het
Amerikaansche Roode Kruis en het zie
kenhuis te Parijs, het. leven van talrijke
vluchtelingen en Fransche soktaten ge
red is. Op het gebied van het verkeer is
de Duitsche hulp zeer groot geweest.
DE VERDUISTERING
Zondondergang 22.06 uur.
Zonsopgang 5.21 uur.
(Zooals men weet is iedereen ver-
Dlicht tusschen zonsondersans en
zonsopkomst te verduisteren.)