In uitstel schuilt groot gevaar! Dienstplicht voor allen WEYGAND NAAR SYRIË wegens ernstige Britsch-Fransche botsingen „Engeland staat alleen" Londen treft maatregelen tegen een inval OOK HET HOF legt levenslang op Engelschen zijn in Nabije Oosten geïsoleerd Gebrek aan fruit en groente Maandag 1 Juli 1940 Uitgave: VALKH0FF Go. Bureau: Arnhemsche Poortwal 2a 39e Jaargang No. 1 Fransche legerleiders in de koloniën blijven trouw aan regeering-Pétain Minister Goebbels in Den Haag AMERSFÖORTSGH DAGBLAD ABONNEMENTSPRIJS Per 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per ■j week I 0.15 Binnenland tranco per post per 3 maanden 2 85. Afzonderlijke nummers f 0.05 POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 4620 PRIJS DER ADVERÏENIIEN van l—4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer, elke regel meer f 0.25. Liefdadighcids-advertentiën voor de helft van den prijs. - Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05 SCHOKKEND waren de gebeurtenissen, die het Nederlandsche volk sedert begin Mei heeft moeten doorstaan. Hooge eischen zijn in verband hiermede aan de meesten onzer gesteld. Vastbera denheid en rust, alsmede begrip, in zicht, goede wil en vooral ook tact zijn de eigenschappen, die ieder Nederlan der voorzoover hij er niet geheel van verstoken is moet aankweeken en ten toon spreiden in het belang des lands. Immers, het gaat er thans om, dat een eensgezind, vastberaden en met den vasten wil tot bouwen en her bouwen bezield Nederlandsch volk de nieuwe omstandigheden met krachti- gen stap tegemoet treedt. Slechts in dien dit geschiedt, zal het mog-elijk zijn, dat wij ons lot in eigen handen houden. Geschiedt het echter niet. dan zal er over ons beslist en beschikt worden. Wie deze harde historische noodzake lijkheid als product der verbeelding ter zijde schuift, maakt zich schuldig aan een zoo hoogen graad van irrea- lisme en van gebrek aan inzicht, dat hem geen plaats in de rij der verstan dige vaderlanders toekomt. Indien wij den dag van heden niet gebruiken om de fundamenten voor een hersteld en gelukkig vaderland te leggen, verzui men wij onzen hoogsten nationalen plicht. Het belang des volks eischt van een ieder, die daartoe in staat is. dat hij het vorenbedoelde inzicht met veel tact, doch met niet minder kloekheid in practijk poogt te brengen. Het ma ken van vergissingen ten deze kan natuurlijk onaangename gevolgen heb ben, doch heelemaal niets doen kan ernstiger dan onaangename gevolgen met zich brengen. WJ IJ kennen Nederlanders, die er een soort eer in stellen om ,,den nieuwen toestand" als „lucht te be schouwen. Zij. die deze gedragslijn volgen, vergeten het essentieele feit, dat de consequentie van hun houding zal zijn, dat vroeg of laat de „nieuwe toestand" hen als lucht zal moeten gaan beschouwen. Zij vergeten tevens, dat zij zich door hun houding gedra gen èn als slechte Nederlanders èn als slechte vaderlanders. Als slechte Ne derlanders. wijl de Nederlander zich door de eeuwen heen immer onder scheidde door zijn werkelijkheidszin, dank zij welke eigenschap ons volk een grootsche en zeer bijzondere histo rische en koloniale taak kon en kan vervullen. Als slechte vaderlanders, wijl Nederland op dit oogenblik meer dan ooit behoefte heeft aan de mede werking en samenwerking van al zijn zonen onder leiding van de besten hunner. Indien in het huidig tijdsge wricht bekwame Nederlanders zichzel- ven „uitschakelen", risqueeren zij. dat gansch ons volk en zulks ongeacht den aard van den te sluiten vrede in grooter Europeesch verband „ge lijkgeschakeld" wordt instede van de kans te krijgen om na den vrede, na tuurlijk wijl onvermijdelijk even eens in grooter Europeesch verband, zijn eigenaard en zijn specifiek Neder landsche vormen te behouden. De tijd dringt; periculum in mora! \\I AARLIJK, in uitstel schuilt ge vaar! Juist, omdat wij niet be- hooren tot hen. die meenen. dat reeds alles omtrent de toekomst van het Ne derlandsche volk is bekokstoofd, kun nen, ja moeten wij dit schrijven. Wij weten, dat de toekomst van ons volk voor een groot deel zal worden be paald door de houding, die ons volk thans aanneemt. Lijdelijkheid, een „laat maar waaien"-mentaliteit, kun nen onherstelbare schade toebrengen aan 's volks huidig en toekomstig wel zijn. Dit in te zien. is essentieel. Het fs eene historische onvermijdelijkheid dat na dezen oorlog en voor de sceptici willen wij er gaarne aan toevoegen: ongeacht welke partij uit eindelijk den vrede bepaalt grootere en hechtere Europeesche verbanden zullen ontstaan dan vóór 1 September 1939 het geval kon zijn. Met het oog hierop heeft dat volk de beste kansen om, binnen het kader der dan nieuwe mogelijkheden, zichzelf te blijven en te zijn, hetwelk reeds thans met man en macht, eensgezind en doelbewust, zich voorbereidt op de komende tijden. Het volk, dat met zijn voorbereiding of (re-)organisatie wacht tot het nieu we Europa geboren is. heeft een kwa de kans om te laat te komen. Het volk. dat zich thans geestelijk buiten Euro pa plaatst en den kostbaren tijd ver doet met mijmeren of pruttelen, loopt groot gevaar, dat anderen te critieker ure (en dat uur slaat na het sluiten van den vrede) zich gedwongen zien of achten om zich zijner aan te nemen. Daarom toone het Nederlandsche volk. in al zijn geledingen, reeds nu, dat het een open oog heeft zoowel voor de nieuwe noodzakelijkheden (hoe smar telijk voor velen deze misschien ook mogen zijn!) als voor de nieuwe moge lijkheden. welke door den loop der ge schiedenis zijn komen te ontstaan. jP RUTTELAARS en mijmeraars zijn een verschijnsel van alle tij den en van alle volkeren. De geschie denis leert evenwel, dat dezulken nooit het lot van hun volk of van hun tijd hebben bepaald. Hun geest heeft wel en zulks maar al te vaak rem mend gewerkt. 'Let wel, ook wij weten onderscheid te maken tusschen mijme ren en pruttelen eenerzijds en bezon nenheid en bezinning anderzijds. Be zonnenheid en bezinning sieren, als steeds, den vaderlander ook in het huidig tijdsgewricht: pruttelen en mij meren ontsieren hem nu zoo mogelijk nog meer dan in voorbije tijden. Het Nederlandsche volk beschikt over de mannen, de energie en de mogelijk heid om na den vrede in en voor Europa zeer veel te beteekenen. Mits het zich thans hiervan bewust wordt en mits het reeds thans de hand aan den ploeg slaat om zijn eigen vredes organisatie voor te bereiden! Neder- land's beste zonen voor, is en blijft het parool van dezen tijd. Zoo ooit, dan heeft thans het vaderland het recht om van iederen Nederlandschen man en van iedere Nederlandsche vrouw dienstplicht te eischen ten behoeve van 's volks toekomstig geluk en toe komstig welzijn. De moord te Leidschendam 's-GRAVENHAGE., 1 Juli. - Heden ochtend heeft het Haagsche gerechtshof uitspraak gedaan in de strafzaak tegen den jeugdigen koopman R. Albers, die beschuldigd werd, op 27 October van het vorige jaar den veehandelaar C. G. van der Horst in een auto gelokt en hem vermoord en beroofd te hebben. De Haagsche rechtbank had den ver dachte deswege overeenkomstig den eisch van den officier van justitie tot levenslange gevangenisstraf veroor deeld. Het Hof heeft thans, met ver nietiging van het vonnis op grond van de overwegingen, opnieuw rechtdoende, den verdachte we gens moord ingevolge art. 289 van het Wetboek van Strafrecht even eens overeenkomstig den eisch van het Openbaar Ministerie tot levenslange gevangenisstraf ver oordeeld. (Art. 289 W. van Str. luidt: „Hij, die opzettelijk en met voorbedachten rade een ander van het leven berooft, wordt, als schuldig aan moord, gestraft met le venslange gevangenisstraf of tijdelijke van ten hoogste twintig jaren.") ROME, 1 Juli. (D.N.B.). - De Fransche regeering heeft gisteren, op grond van berichten over den toestand in het Nabije Oosten, het besluit genomen generaal Weygand naar Syrië te zenden. Wevgand is gisteren via Marseille en Athene naar Beiroet gevlogen en zou vandaag te Damascus aan komen. Van officieele Fransche zijde wordt medegedeeld, dat generaal Weygand zich naar Syrië heeft begeven om met generaal Mittelhauser, den opperbevel hebber van het Syrische leger, de de mobilisatie van dit leger te hespreken. Reeds 2 dagen geleden heeft generaal Mittelhauser bekend gemaakt, dat het „Weygand-leger", op grond \an de voorwaarden van het wapenstilstands verdrag. onmiddellnk wordt gedemobi liseerd. Volgens den oorlogscorrespondent van het D.N.B. in het Middelland- sche Zeegebied liggen de ware re denen van de reis van Weygand in de toenemende spanning, die in het Nabije Oosten tusschen de belangen De opperbevel hebber van de Duitsche vlóot, admiraal Rader, bezichtigde dezer dagen de artille riestellingen, wel ke aan de Fran sche Westkust zijn opgericht. STOCKHOLM, 1 Juli. (D.N.B.) Ofschoon enkele Engelsche dagbladen nog hardnekkig aan hun droomen vasthouden, dat het Fransche imperium toch nog voor Engeland zal vechten, zoo heeft men toch in bevoegde Engelsche kringen ingezien, dat Engeland thans definitief alleen zal moeten vechten. Nu generaal Mittelhauser in Syrië en generaal Nogues in Marokko de wa pens hebben neergelegd, verklaren de Engelsche bladen, dat hierdoor de ge heel e georganiseerde Fransche tegen stand niet alleen in het moederland, doch ook in het gcheele koloniale rijk van Frankrijk heeft opgehouden. In News Chronicle schrijft Vernon Bart- lctt: Afgezien van de enkele Fransche oorlogsschepen, die reeds in Engelsche havens liggen, en afgezien van de wei nige Franschen. die zooals de Gaulle zich ter beschikking hebben gesteld, moeten thans de Engelschen alleen strijden. Bijzonder smartelijk vindt de Brit sche pers de onderwerping van gene raal Mittelhauser van wiens Levant- leger men groote verwachtingen voor de verdediging der Britsche belangen in het Nabije Oosten had gekoesterd. De bladen publiceeren daarom berich ten, waarin de plotselinge ommekeer in de houding van generaal Mittelhau ser wordt verklaard. Zoo schrijft de Daily Telegraph, dat Mittelhauser zich onderworpen heeft aan de bevelen van Pétain. omdat Weygand Woensdag plotseling per vliegtuig in Beyrouth is aangekomen. Engeland is thans onderhandelingen met Indië begonnen, in de hoop op de ze manier de militair-strategische toe stand van de Britsche troepen in het Nabije Oosten te versterken. Men hoopt in Londen, naar de Londensche corres pondent van Stockholms Tidningen be richt, van Indië niet alleen slechts ma terieele hulp te krijgen, doch dat In dië zich bereid zal verklaren een groot leger op te stellen, dat voor Engeland's imperiale belangen zal strijden. In bui- tenlandsche kringen te Londen staat men zeer sceptisch tegenover de ver wachtingen van de officieele Britsche kringen. De positie van Chamberlain In verband met de mogelijkheid van een aftreden van Chamberlain schrijft de Londensche correspondent van „Nye Dagligt Allehanda", dat men van den vroegeren Britschen eersten minis ter en van Halifax eischt, dat zij uit eigen beweging zullen aftreden. Zoo wel de Labourpartij als de liberalen beweren, dat zulk een aftreden van de oude ministers het beste zou zijn. De correspondent meent, dat de reden, waarom men tot dusver heeft nagela- De Duitsche Rijksminister dr. J Göb- bels arriveerde hier Vrijdagavond voor een kort bezoek aan 's-Gravenhage. Hij bezocht Zaterdagmorgen het Rijkscom missariaat en werd daar ontvangen door commissaris-generaal Schmidt. Rijksminister Góbbels is Zaterdag te gen den middag uit 's-Gravenhage ver trokken. van Engeland en Frankrijk is ont staan. Volgens berichten uit Fran sche bron is het de laatste dagen in Syrië tot zware botsingen tusschen Fransche cn Engelsche troepen ge komen. In de «ifgcloopen maanden is het „Weygand-leger" ook door Engelsche troepen aangevuld. Bij deze troepen zou het bevel tot demobilisatie op operilijk verzet zijn gestuit. Engelsche officieren zouden hebben gepoogd Fransche leger- afdeelingcn tot muiterij te bewegen. Daarop is het tot ernstige botsingen ge komen. Van beide zijden is met scherp geschoten. De Fransche hoogc commissaris in Syrië, Puaux, heeft op scherpe wijze tegen de houding van de Britsche troe pen geprotesteerd. De houding van Mit- telliauser is voor de regeering te Lon den meer dan ccn teleurstelling. Het kwam er haar voor alles op aan de twee beslissende steunpunten van haar poli tiek in het Nabije Oosten, het Suczka- naal en de olievelden van Mossoel. tegen vijandelijke aanvallen te beschermen. Het blok van Turkije tot Lybië moest de strategische verbindingslijn van Groot-Brit tannic naar het Verre Oosten en naar Oost-Afrika beveiligen. De wei gering van het „Weygand-leger" is daar om voor de Britsche politiek een zware slag. Generaal Weygand. zoo vervolgt de correspondent van het D.N.B., zal in Da mascus tot taak hebben den Engelschen duidelijk te maken, dat hot „Weygand- leger" in Syrië niet meer voor de belan gen van Groot-Brittanniö zal vechten. Dertien duizend man worden daarmee voor de Engelschen uitgeschakeld. Gebeurtenissen van rcvolutionnaire betcckcnis worden in den stormhoek van de Middellandsche Zee verwacht. Ofwel de Engelschen zullen pogen hun lang gekoesterde plannen te verwezen lijken om Syrië in te lijven in het Britsche wereldrijk, ofwel zij geven deze plannen op, wat hun positie in de Mid- dellandschc Zee ten zeerste in gevaar zou brengen. Groot-Brittnnnië beschikt in Egypte en Palestina over 200.000 man, die voor het grootste deel in de woes tijngebieden aan de Egyptisch-Lybische grens zijn gelegerd. Onder de bevolking in Egvpte en Pa lestina is de opwinding groot, zoodat het Britsche opperbevel sterke troepen- afdcelingen te Cairo en in Palestina heeft achter gehouden, om tegelijkertijd ook het Suezkanaal en bovenal de groo te olieleidingen van het Mossoelgebied naar Haifa te beschermen. Deze taak stelt groote eischen aan het Britsche op perbevel in het Nabije Oosten, dat afgesneden van het moederland in een geïsoleerde positie moet strijden. BOMMEN OP EEN AARD APPELVELD ROTTERDAM, 1 Juli. Dat de Brit sche vliegers bij hun nachtelijke aanval len hun bommen laten vallen zonder te weten, waar zij terecht zullen komen, blykt uit het feit, dat in den nacht van Zaterdag op Zondag een aardappelveldje in een van de omliggende polders ge bombardeerd is. Omstreeks vier uur des nachts heeft een vliegtuig van groote hoogte een tweetal explosieve hommen laten vallen, welke heide in het aard appelveldje terecht kwamen. Persoonlijke ongelukken hebben zich niet voorgedaan. Er is slechts lichte schade aan het gewas toegebracht. Mili taire doelen, bevinden zich niet in de omgeving. ten Chamberlain en zijn aanhangers uit hun functies te verwijderen, daarin ligt, dat deze maatregel een te groot opzien zou baren, daar nog een groot aantal aanhangers van het oude regiem officieele functies bekleedt. Groote deelen van Engeland wenscht de Britsche regeering door de burgerbevolking te doen ontruimen MADRID, 1 Juli. (D.N.B.). Engeland is de laatste dagen niet tot rust gekomen, schrijft de Lon densche correspondent van het Spaansche dagblad Ya. Men krijgt den indruk, alsof de Engelschen dagelijks verwachten, dat hun eiland in een vulkaan zal worden veranderd. De Engelsche arbei ders moeten meer dan 90 uur per week werken. Op elke straathoek worden barricaden en kleine ves tingen aangelegd. De Londensche correspondent van A.B.C. schrijft, dat de Engelsche hoog moed en haat jegens ai hetgeen op het vasteland gebeurt, met den dag toe neemt. Als kenmerkend voorbeeld hier voor haalt de Spaansche correspondent de volgende zinsneden aan uit de Daily Express: „Wij zullen die Europeesche heeren eens toonen wat er gebeuren zal als zij zich in onze zaken mengen. Onze cenige schuld in het verleden was met te. groote vriendelijkheid en kinderlijkheid te hebben vertrouwd op de goede eigen schappen van de menschheid, welke eigenschappen wij alleen maar schijnen te bezitten." A.B.C. schrijft, dat dit voor beeld voldoende den ongelooflijken hoog moed van de Engelschen bewijst. Evacueerings-chaos De chaos van de Britsche evacu- eeringsmaatregelen heeft thans wel haar hoogtepunt bereikt. Met ontzet ting heeft de Britsche burgerbevol king Vrijdag kennis genomen van een verklaring van het ministerie van gezondheid, volgens welke alle tot dusver getroffen maatregelen in getrokken worden en een geheel nieuw plan voor het onderbrengen der inwoners in veilige gebieden zal worden opgesteld. De zoogenaamde vrijwillige evacuatie van kinderen wil men nog voortzetten, doch het ministerie wijst er reeds op. dat verscheidene gebieden, waar men de kin deren lot dusver heen had gezonden, om militaire redenen niet meer veilig te ach ten zijn en dut de kinderen derhalve naar andere landsdeelen moeten orden overgebracht. Vele kinderen hebben reeds drie of viermaal van verblijfplaats moeten veranderen. Overigens houdt de Britsche regeering zich nog slechts weinig bezig met de kin- derevacueering, daar intusschen de noodzakelijkheid aan den dag getreden is. de burgerbevolking van groote deelen cles land in massa te evacueeren. Onder de bevolking der betrokken gebieden heerscht groote ongerustheid, daar men tot de conclusie gekomen is. dat de En gelsche regeeringsorganen geenszins op gewassen zijn tegen de geweldige taadc van zulk een evacueering. De Franschen in Engeland De Britsche regeering heeft thans de Franschen, die zich in Engeland bevin den, aan dezelfde speciale bepalingen on derworpen als de overige buitenlanders uit vijandelijke staten. Den Franschen is het wonen 111 ccn aantal plaatsen en districten verboden. Zij mogen geen auto's, fietsen of fotografietoestellen meer bezitten en hun woningen van 8 uur 's avonds niet meer verlaten. Tegelijkertijd is men begonnen met het interneeren, zoowel van in Engeland ge vestigde Franschen als van vluchtelin gen uit Duinkerken, die men deels als leden van de „vijfde colonne" beschouwt. De Franschen klagen er over. dat zij op vallend onvriendelijk en slecht behan deld worden. In vele zaken, fabrieken en hotelbedrijven worden de daar werk zame Franschen voor de keuze gesteld, hetzij terstond ontslag te nemen, hetzij een verklaring van instemming met liet z.g. Fransche nationale comité te onder teekenen. Voedselschaarschte in Engeland In Engeland wordt het gebrek aan le vensmiddelen van dag tot dag duidelij ker te voelen. Voornamelijk is er een ge brek aan versche groente en fruit, dat voor het grootste gedeelte uit Neder land kwam, alsmede aan eieren, die geleverd werden door 'Denemarken en de Baltische landen. Tenslotte is er een te kort aan zuidvruchten. Het vervoer van deze vruchten uit de Britsche Dominions wordt met den dag moeilnker. daar de scheepsruimte voor andere dingen noo- dig is. Ook tabak is zeer scliaarsch gewor den, nu Engeland van zijn leveranciers 111 het Nabije Oosten cn op den Balkan is afgesneden. Vanaf Maandag mogen alle Engelsche dagbladen nog slechts met zes pagina's verschijnen. Sedert Engeland van de Scandinavische landen is afge sneden, is de groothandelsprijs voor pa pier met meer dan het dubbele gestegen. Duizend kilo papier kost thans in Enge land 24 pond sterling. DUITSCH-FRANSCHE SAMENWERKING NEW YORK, 1 Juli (D.N.B.). De New York Times meldt uit Parijs, dat door de prachtige samenwerking tus schen de Duitsche autoriteiten, het Amerikaansche Roode Kruis en het zie kenhuis te Parijs, het. leven van talrijke vluchtelingen en Fransche soktaten ge red is. Op het gebied van het verkeer is de Duitsche hulp zeer groot geweest. DE VERDUISTERING Zondondergang 22.06 uur. Zonsopgang 5.21 uur. (Zooals men weet is iedereen ver- Dlicht tusschen zonsondersans en zonsopkomst te verduisteren.)

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1940 | | pagina 1