FELLE FRANSCHE REACTIE
OP BRITSCHEN OVERVAL
BESLISSEND KEERPUNT DER
POLITIEKE SITUATIE
S®f Mi
Britsche pers over de actie
tegen de Fransche vloot
Diplomatieke betrekkingen verbroken
Het gebulder der
kanonnen was
Bommen vallen
neer
Een verklaring
van Halifax
Standaard' voor
acht weken
verboden
Vrijdag 5 Juli 1940
Uitgave: VALKH0FF Co.
Bureau: Arnhemsche Poortwal 2a
39e Jaargang No. 5
Britsche actie tegen de Fransche vloot
beteekent een formeele breuk
FRANKRIJK ALS EEN VIJAND BEHANDELD
100 k.m. hoorbaar
bij Scheveningsche
schokkers
DE ENGELSCHE BLADEN UITEN INSTEMMING
KOFFIE-, THEE- EN
BROODDISTRIBUTIE
DE VERDUISTERING
AMERSroORTSOi DAGBLAD
ABONNti'ntfsTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
- week f015
Bioneniand tranco per post per 3 maanden 2 85 Afzonderlijke nummers f 0 05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 4620
,,i!JS DER Aimiilti.iitN van 14 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer,
elke regel meer f 0.25. Liefdadigheids-advertcntiën voor de
helft van den prijs. - Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0 05
GENEVE, 5 Juli (D.N.B.- De Fransche regeering deelt officieel mede:
VICHY, 4 Juli. - De Donderdagmorgen onder voorzitterschap van president Lebrun
bijeengekomen Fransche ministerraad heeft na kennis te hebben genomen van den niet
te rechtvaardigen aanval, dien een machtig Engelsch eskader heeft ondernomen op een
Fransch eskader bij Mers el Kebir, en nadat hij zijn waardeering tot uitdrukking had
gebracht over den heldenmoed der Fransche vloot, besloten de diplomatieke be
trekkingen met Engeland te verbreken.
ROME, 5 Juli (D.N.B.). Het optreden van Engeland tegen de
Fransche vlooteenheden in Oran wordt in Rome als een beslissend
keerpunt beschouwd in de verdere ontwikkeling van den internatio
nalen toestand. De Engelsche regeering heeft hiermede openlijk de
coalitie-verhouding met Frankrijk verbroken en Frankrijk als een
vijand behandeld. De formeele breuk tusschen de beide westelijke
democratieën is hiermede een feit geworden.
In politieke kringen te Rome wordt er op gewezen, dat door den overval van de
Engelsche vloot op de Fransche vlooteenheden ook de in de Amerikaansche staten
gehuldigde stelling van gemeenschappelijken strijd der Westelijke democratieën
tegen de dictatuurstaten „voor het redden van de bedreigde vrijheidsrechten" thans
is ineengestort en hierdoor iedere Amerikaansche interventiepolitiek zinloos is ge
worden.
Uit Washington meldt het D.N.B.De berichten over een Engelschen overval
op de vloot van den -vroegeren bondgenoot hebben bij de openbare mcening in
de Ver. Staten een diepen indruk gemaakt. Een radiospreker noemde den indruk
„gruwelijk". Hij voegde daaraan toe, dat deze berichten den indruk maken van
„een soort doodendans".
beschouwd als een afleidingsmanoeuvre,
die door niets te rechtvaardigen is en die
in geen geval geschikt is om de Engel
sche laagheid te verdoezelen.
Met den meesten nadruk moet er op
gewezen worden, dat de Duitsch-Fran-
sche wapenstilstandsvoorwaarden uit
drukkelijk de plechtige garantie van
Duitschland bevatten, dat de Fransche
vloot niet voor oorlogsdoeleinden zal
worden gebruikt. Het betreft hier een tus
schen soldaten gegeven bindende belofte.
Wanneer Churchill het waagt over deze
belofte heen te loopen en haar beteekenis
tracht te ontkennen, resp. in twijfel te
trekken, dan is dit in de hoogste mate
kenmerkend voor de Engelsche opvatting
van recht en bindende plechtige verplich
tingen.
De openbare meening der wereld zou
thans, naar men in bevoegde Duitsche
kringen meent, voldoende kunnen zijn
ingelicht. Met belangstelling wacht men
af, welken indruk de verklaring van
Churchill vooral in Europa zal maken.
Gezien vanuit een zuiver Europeesch
standpunt, is de vraag actueel of er zich
thans op het vasteland nog een enkele
verdediger van de door Churchill verkon
digde these bevindt. Tot dusver is slechts
bij één persoon, en wel den Amerikaan-
schen journalist Knickerbocker, de po
ging van Curchill om zich schoon te
wasschen en te rechtvaardigen in den
smaak gevallen.
Radiorede van Ansaldo
In een radiotoespraak tot de Italiaan-
sche weermacht heeft Ansaldo, de direc
teur van de Telegrafo, naar aanleiding
van den Engelschen overval op de Fran
sche oorlogsschepen bij Oran gezegd:
„Frankrijk kan thans zien, welk ras van
bondgenooten deze Engelschen zijn. voor
wie Frankrijk in Vlaanderen en aan de
Somme de bloem zijner jeugd heeft opge
offerd. Het is sedert eeuwen Engelsch ge
bruik, de vrienden te laten vallen of zelfs
te overvallen, zoodra de zaak verkeerd
gaat. Zoo heeft Engeland honderd jaar
geleden met den koning van Napels ge
handeld en zoo doet het thans met
Frankrijk. Het geheele wreede egoïsme
van het perfide Albion spreekt uit deze
nieuwste daad van zeerooverij tegenover
zijn vroegeren bondgenoot. Overigens kan
Engeland met dergelijke daden van ge
weld zijn lot niet ontgaan. Slechts wie
als Engeland zich reeds niets meer gele
gen laat liggen aan zijn prestige, is in
staat tot het plegen van gewelddaden als
deze.
TETOEAN. 5 Juli (D.N.B.).
De Engelsche overval op Fransche
vlooteenheden bij Oran heeft
onder de Arabische bevolking van
Noord-Afrika de uitwerking van
een sensatie. In een omtrek van
honderd kilometer werd het gebul
der van het scheepsgeschut ge
hoord. In Fransche kringen in
Noord-Afrika hecrscht ontzaglijke
verontwaardiging over den laffen
overval.
Zelfs de Franschen. die nog voor kort
niet accoord gingen met de maatregelen
van maarschalk Pétain en pleitten voor
een voortzetting van de Engelsch-Fran.
sche samenwerking, zijn na den aanslag
in één nacht tot uitgesproken vijanden
van Engeland geworden.
Uit Algeciras wordt gemeld, dat aan
den overval op de Fransche oorlogssche
pen in Oran is deelgenomen door de En-
gelsche slagschepen „Hood" en „Resolu-
tion", benevens door nog een slagschip
en acht torpedoboot jagers. Verder wordt
gemeld, dat Donderdag drie torpedoboot-
jagers met talrijke dooden en gewonden
in Gibraltar zijn aangekomen. Voorts zijn
twee torpedoboot jagers in Gibraltar bin.
nengeloopen. welke ernstige beschadi
gingen vertoonen. Volgens de laatste be
richten zou het zeegevecht voor Oran
ook Donderdagavond nog hebben voort
geduurd.
Duitsch commentaar op
de Britsche actie
De door Churchill Donderdag in het
Lagerhuis afgelegde verklaring kan
slechts de meening van Duitsche poli
tieke kringen versterken, dat het er En
geland alleen om te doen is zijn zware
verliezen ter zee ëenigermate te compen.
seeren door het in beslag nemen van de
vloot van zijn vroegeren bondgenoot.
De motiveering. die Churchill voor het
brutale optreden tegenover Frankrijk
heeft gevonden, wordt in deze kringen
Geen persoonlijke ongelukken,
alleen materieele schade
's-GRAVENHAGE, 5 Juli.
Gisteravond zijn eenige schok
kers, thuisbehoorende te Scheve-
ningen, op zee aan groote gevaren
ontsnapt en het is een wonder, dat
geen persoonlijke ongelukken heb
ben plaats gehad.
Van de kustvisscherij waren deze
schepen op weg naar de Schevening
sche haven en om 7 uur bevonden zij
zich 2mijl uit de kust. Plotseling
kwamen uit de wolken drie vliegtuigen
te voorschijn en een aantal bommen
naar de visschers meenden wel tien
viel in de onmiddellijke nabijheid der
scheepjes. Eén bom kwam op enkele
meters afstand van de Soh. 49 terecht.
De ontploffing veroorzaakte een groote
waterzuil en de ruiten en stuurhut van
het schip werden versplinterd, terwijl
granaatscherven op het dek 6loegen.
Ook floten de bemanning de kogels om
de ooren.
Het was de bemanning niet dui
delijk, of men hier met een lucht
gevecht te doen had, waarbij een
achtervolgd vliegtuig zich ontdeed
van zijn bommenlast, of dat het
een aanval op de schepen betrof.
De vliegtuigen verdwenen weer
snel.
De visschersschepen voeren hierna
naar de haven, waar een en ander groo
te opschudding verwekte onder de vis-
schersbevolking. De andere schepen
hebben geen schade bekomen. Ondanks
dit wedervaren zijn vanochtend weder
acht schokkers naar zee vertrokken.
Tijdens een groote metaalinzameling
te Rome dragen Italianen ook het
schild van het Britsche consulaat naar
de verzamelplaats.
Een enorme hoeveelheid naphtaline is te New Jersey door een feilen brand vernietigd. De
brandweer stond voor een vrijwel hopelooze taak en moest zich beperken tot het beveiligen van
de omgeving
LONDEN, 5 Juli (D.N.B.). De Engelsche bladen van Donder
dagavond keuren de actie van Churchill tegen de Fransche vloot
goed. De Evening News verklaart, dat de Britsche marine gesproken
heeft in de taal van Nelson, Drake en Beatty. De stem der vloot, zoo
schrijft het blad, vindt haar weerklank in het hart van ieder indivi
dueel Engeischman. Ook de Evening Standard beweert, dat de ge
heele natie zich er over verheugt, dat niet wordt toegestaan, dat „aca
demische formules" in den weg hebben gestaan aan de duidelijke ver
vulling van den „plicht tegenover de eigen zaak". De Star meent, dat
deze herhaling van de methoden van Nelson een aansporing voor
het geheele land zijn zal.
„Wij deelen den rouw van Chur
chill over den smartelijken plicht,
dien wij veroordeeld waren om te
vervullen", zoo schrijft de Daily
Mail vandaag over den Britschen
overval op de Fransche oorlogs
vloot-. Het was echter een schoone
actie, waartoe door een groot man
bevel is gegeven.
De Daily Herald schrijft: „Het Engel
sche medegevoel met de Fransche ma
trozen, die te lijden hadden onder deze
actie in de Middellandsche Zee, is on
beschrijfelijk."
De Daily Telegraph noemt den over
val „een plicht tegenover de gemeen
schappelijke zaak, tegenover Frankrijk
en tegenover de vrijheid".
De Times schrijft: „Iedere actie, die
de Britsche strijdkrachten kunnen on
dernemen om de uitvoering te belom
meren van de bevelen der regeering-
Pétain, heeft een rechtvaardiging: in
zal nooit een actie zijn tegen Frankrijk
maar tegen Duitschland. De regeering
van Frankrijk moet verantwoordelijk
gesteld worden voor de in den slag van
Oran verloren gegane menschenlevens".
De eerste Lord der Britsche admira
liteit Alexander heeft gisteravond in
een radiorede verklaard, dat de Brit
sche verliezen bij de actie tegen de
Fransche vloot gering geweest zijn. Een
officier en een mindere werden gewond.
De bemanning van een vliegtuig wordt
vermist.
Lord lifax heeft in het Hooger-
huis een soortgelijke verklaring af
gelegd als Churchill in het Lager
huis.
Den overval op de Fransche vloot
eenheden te Oran motiveerde hij
met de opmerking, dat de Fran
schen het „plechtige Dact met de
Geallieerden" hadden m-oeten na
komen alvorens de beloften aan
den vijand te vervullen. Halifax
verzekerde tenslotte, dat slechts
door de zege van de Britsche wa
pens de bevrijding van Frankrijk
mogelijk vyas, en dat het Fransche
volk vroeg of laat begrip zou heb
ben voor het einddoel van het Brit
sche volk. Ieder in Engeland was
vastbesloten, tot het zegevierende
einde tegenstand te bieden.
In buitenlandsche kringen der Brit
sche hoofdstad heeft het bericht over
het optreden der Britsche vloot tegen
den vroegeren bondgenoot een vernie
tigenden indruk gemaakt. Alle van
Britsche zijde ter rechtvaardiging van
deze actie naar voron gebrachte argu
menten zoo verklaart men in deze
kringen berusten uitsluitend oo de
bewering, dat men van Engelsche zijde
niet kon gelooven, dat de Fransche
vloot niet tegen Engeland in den oor
log zou worden gebracht. Honderden
Franschen, matrozen en officieren, heb
ben Woensdag voor Oran hun ieven
moeten geven, omdat Engeland tegen
over de Fransche regeering nM het
vertrouwen heeft, dat zij de voorwaar
den van den Duitsch-Franschen wapen
stilstand zal nakomen.
De diepste indruk is echter door
den Britschen overval op de Fran
sche vloot gewekt in Amerikaan
sche kringen in Londen. Men ver
klaart in deze kringen openlijk,
dat het Engelsche optreden tegen
de vloot en vooral het gebeurde
voor Oran zeer zwaren afbreuk
heeft moeten doen aan de sympa
thieën der Vereenigde Staten voor
Engeland.
ARRESTATIES IN GIBRALTAR
MADRID, 5 Juli (D.N.B.). In Gi
braltar zijn twintig personen gear
resteerd, die tijdens den Spaanschen
burgeroorlog gesympathiseerd hebben
met het nationale Spanje en die thans
door de Engelschen worden beschouwd
als leden van de z.g. „vijfde colonne".
's-GRAVENHiAGE, 5 Juli. Op grond
van de verordening van den rijkscom
missaris betreffende de uitoefening van
de regeeringsbevoegdheden in het be
zette Nederlandsche gebied van 25 Mei
wordt het dagblad de Standaard mot
ingang van heden voor acht weken, dus
tot en met 29 Augustus, verboden. Hot
verbod strekt zich uit tot alle neven
uitgaven, kopbladen en bijvoegsels van
elk eoort. Eveneens is het uitgeven van
alle drukwerken verboden, welke als
vervanging van het dagblad do Stan
daard kunnen worden aangezien. Op
overtreding van dit verbod volgen
maatregelen van de zijde der Sicher-
heitspolizei.
Welke bonnen voor de
komende periode
noodig zijn
's-GRAVENHAGE. 5 Juli. De
secretaris-generaal, waarnemend hoofd
van het departement van landbouw
en visscherij maakt bekend, dat ge
durende het tijdvak van 8 tot en met
14 Juli a.s. de met „51" tot en met
„60" genummerde bonnen van het
broodboekje gezamenlijk recht geven
op het hoopen van 2000 gram brood.
Eik der bonnen geelt derhalve recht
op het koopen van 100 gram brood.
De bonnen, die op 14 Juli nog niet ge
bruikt mochten zijn, blijven voorts tot
en met 18 Juli a s. geldig-
De secretaris-generaal, waarnemend
hoofd van het departement van land
bouw en visscherij maakt voorts be
kend, dat gedurende het tijdvak van
6 Juli tot en met 2 Augustus a.s. de
met ,.85" genummerde bon van het
algemeen distributiebonboekie recht
geelt op het koopen van 2'/i ons koffie
of Va ons thee.
Zonsondergang 22.05 uur
Zonsopgang 5.23 uur.
fZoiKils men weet <s iedereen ver
plicht tusschen zonsondereunu en
zonsonkumsi te verduisteren
