De Laatste Bus
Radiorede voor de
Nationale inzameling
Rond het slachtverbod
voor varkens
Schade-enquete-commissie
Niet-ontplofte
Een nadere
uiteenzetting
voor Rotterdam geïnstalleerd
Zorg voor
jeugdige
werkloozen
„Ook ik behoor door mijn offer tot de
gemeenschap van mijn volk"
bom explodeerde
Radio-Programrna s
NIEUWSBERICHTEN:
Ir. W. H. van Leeuwen
bespreekt
haar taak
Cecil Freeman Cregg
2e BLAD PAG. 3
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ZATERDAG 6 JULI 1S40
HEERLEN. 5 Juli Enkele dagen
geleden waren een zestal bommen te
recht gekomen in de Brunsumsche hei
de in de nabijheid van de Rimburger
weg. Viif daarvan ontploften doch een
zesde, een z.g. blindganger, bleef lig
gen, na zich ongpveer vier Mpter in
den grond te hebben gehoord Nadat
van politiewege voor de noodige voor
zorgsmantrpgelen was gezorgd, zon Don
derdagmorgen de hom door desknndi
gen van dp Dnitsehe weermacht. pen
Oherfeldwehpl en drie ondergeschikten
onschadelijk worden gemaakt
Ter plaatse bevonden zich voorts vijf
werklieden van de gemeente Brunssum
en politie, rlie ondpr leiding van den
hoofdagent T-Iendrikx met de afzetting
van het terrein waren heiast Nadat om
acht uur de werkzaamhedenbij hel
uitgraven van den grond waren begon
nen. werd om negen uur even gepnu-
seerd. Re werklieden begaven zich naar
een veilig gelegen nlaata in de heide.
Nauwelijks waren zij daar of een hevi-
gen slag volgde De bom was plotseling
ontnloft Op hef moment van de ont
ploffing waren, behalve de vier Duit-
sche deskundigen, in de onmiddellijke
nahiiheid van de ligplaats nog aanwe
zig de hoofdagent van nol'tie ITondrikx.
de agent Bpx en de Nederlandsche
grenscontroleur. dp heer Kraay. De ge
weldige luchtdruk wierp de omstan
ders tegen den grond, terwijl een hooge
zuil van klei en zand in de lucht spoot.
Een der Duitsche soldaten werd een
eind weggeslingerd en vond daarbij den
dood
Alle personen werden min of meer
onder neervallenden grond bedolven en
allen, uitgezonderd hoofdagent Hen-
drikx. liepen verwondingen op, voorna
melijk aan gezicht en oogen Na een
voorloopige behandeling in de verband-
kamer van staatsmijn T-Iendrik moesten
de gewonden ziöh onder verdere behan
deling stellen van een oogspecialist te
Heerlen, terwijl twee Duitsche militai
ren in hef ziekenhuis aldaar moesten
worden opgenomen. Tiet lijk van den
verongelukten Duifschen soldaat werd
naar het lijkenhuis van de staatsmijn
Hendrik overgebracht. Vermoedelijk zal
het stoffelijk overschot te Sittard ter
aarde worden besteld.
Onderhoud met den directeur
van de Ned. Veehouderij
Centrale
's-GRAVENHAGE, 5 Juli. In
verband met het feil dat een slacht
verbod is uitgevaardigd voor var
kens, vond het A.N.P. den directeur
van de Nedcrlandoche Veehouderij-
centrale bereid een toelichting te
geven over de oorzaken daarvan en
de gevolgen voor de consumptie v<in
varkensvlcesch.
Als resultaat daarvan kan in de eerste
plaats gesteld worden, dat voorloopig
geen drastische verlaging van de bin-
nenlandsche consumptie van varkens-
vleesch noodig is en ook niet behoeft e
worden verwacht, en dat voorloopig in
dit opzicht geen reden tot ongerustheid
behoeft te bestaan.
Waarom dan dit slachtverbod is uit
gevaardigd, zal men vragen De beant
woording hierv<an is niet zoo eenvoudig,
omdat dit samenhangt met verschillen
de oorzaken.
Op den voorgrond staat daarbij de
vecvoederpositie, zulks in verband met
den import van veevoeder van elders.
Het stopzetten hiervan zal onvermijde
lijk moeten leiden tot een sterke inkrim
ping van den varkensstapel, tol onge
veer de helft van het normale. Boven
dien zal dit ook moeten leiden tot een
verminderd slachtgewicht van de var
kens.
Ter illustratie diene het volgende: de
normale jaarlijksche varkensproductie
van Nederland bedraagt ongeveer 2
Deze taak aldus omschreven:
„Ten spoedigste voorstellen te
doen:
a. Nopens de beginselen,
volgen^ welke van overheidswege
tegemoetkoming zal worden ver
leend in verband met geleden mate-
rieele oorlogsschade.
b. Nopens de wijze, waarop de fi
nanciering hiervan zal dienen te ge
schieden",
6cheen immers van beperkten om
vang
Doch de aanraking met de werkelijk
heid en de zich daaruit kristalliseeren-
de conclusies gaven haar ook de vrij
heid te bevoegdcr plaatse aanbevelingen
te doen, die zij in het belang eener toe
komstige schaderegeling achtte te zijn.
Ongetwijfeld behoorde daartoe een
nauwkeurige registratie van de op ver
schillend gebied geleden schade. En
toen de oorlogsschade-commissie het
door de Rotterdamsche initiatiefnemers
gedane aanbod mocht overbrengen, werd
aan haar dp gaarne aarvaarde opdracht
gegeven zich met de verdere voorberei
ding der daar ter stede en elders in te
stellen enquête-commissies te willen be
lasten.
Dat de advocaten zich beschikbaar
wilden stellen om als deskundige en
quêteurs leiding te geven aan deze om
vangrijke registratie, was wel de grond
waarop de oorlogsschade-commissie
mot een gerust hart de haar zoojuist
vermelde opdracht kon aanvaarden, we
tende dat aldus de enquête-commissie,
die de allermoeilijkste taak zou hebben
te vervullen, in goede handen was.
Evenals elders, is bij de uitvoering
der enquête een nauwe samenwerk!
vereischt met den belastingdienst, the
reeds belangrijk voorbereidend werk
heeft verricht.
De getroffenen zien thans met
groote spanning de uitkomsten der
enquête tegemoet en de actie, welke
de regeering daarop zal doen vol
gen. Uitdrukkelijk wenecht spr. er
nog de aandacht op te vestigen dat
het invullen der enquête-formulie
ren geen recht schept op eenigerlei
schadevergoeding.
Intusschen is het verheugend de be
reidheid te constateeren. welke allerwe-
ge bij het Nederlandsche volk aan den
tlag treedt om de ramp, die over een
deel der natie gekomen is, gezamenlijk
te dragen. Op menig gebied wordt reeds
hulp geboden, in het bijzonder door de
Stichting Rotterdam 1940, die als voor
beeld mocht gelden voor het werk, dat
ook elders te verrichten viel.
Nadat de heer van Leeuwen met deze
rede de commissie had geïnstalleerd,
werd het woord gevoerd door mr. J.
Drost, voorzitler van de Rotterdamsche
Schade-enquête-commissie en deken
van de orde van advocaten in de Maas
stad. Spr. dankte namens de balie voor
de tot haar gesproken woorden en wees
erop, dat deze balie, geheel in de lijn
van haar traditie, zich geheel belange
loos beschikbaar heeft gesteld, den on-
derhavigen arbeid te verrichten.
Nadat 6pr. een globaal overzicht had
gegeven van den voorloopigcn gang van
zaken, waarbij hij opmerkte, dat liet
verdere werkplan daaruit moet worden
opgebouwd, dankte hij allen, die op
eenigerlei wijze medewerking aan de
commissie vcrlecncn of hebben ver
leend en sprak de hoop uit, dat dit aj-
les zal leiden tot een vruchtbare samen
werking cn tot een uiteindelijk goed re
sultaat.
Ten slotte dankte spr. den heer van
Leeuwen voor het vertrouwen, dat de
oorlogsschade-commissie in de Rotter
damsche balie heeft gesteld en gaf hij
de verzekering, dat deze balie de moei
lijke en omvangrijke taak belangeloos
en met ambitie zal verrichten.
Hiermede was de installatiebijeen
komst geëindigd.
millioen stuks, waarvan l'/i millioen
voor binnenlandsch gebruik en circa
.">00.000 stuks voor export (d.w.z. bacon,
geheel bestemd voor Engeland). Een
vijfde deel van de voor binnonlandsche
consumptie bestemde varkens, dus circa
300.000 stuks, is normaal besiemd voor
de huisslachlingen. Door de gewijzigde
vecvopderposilie zal de varkensstapel
nu moeten worden teruggebracht tot on
geveer een millioen stuks. Deze zullen
echter geheel Ier beschikking komen
van de binnenlandsche consumptie,
daar de baconexport geheel is verval
len Er zou dus gezegd kunnen worden,
dat de productie voor binnenlandsche
consumptie tot zou worden terugge
bracht. maar dit betreft slechts het
aantal dieren, en, zooals boven reeds
gezegd, moet ook rekening worden go-
houden met een verminderd slachtge
wicht. In feite zal hel dus daarop neer
komen, dal de binnenlandsche consump
tie van varkensvlcesch terug zal moeten
worden gebracht tot ongeveer de helft
van het normale verbruik.
Met de uitvaardiging van het
slachtverbod wordt dus beoogd, dat
de prijzen van het varkensvleesch
in de komende maanden niet al te
veel zullen dalen, terwijl daardoor
ook wordt voorkomen, dat deze prij
zen daarna, dus in de periode dat
minder slacht varkens ter beschik
king komen, al te veel zullen stij
gen.
Een ander doel van dit verbod is te
komen tot rationeele verdecling van de
voor slacht bestemde varkens over de
verschillende gebieden in Nederland.
Daartoe zal slechts ontheffing van het
slachtverbod door de Nederlandsche vee
houderijcentrale worden gegeven voor
slachting in centrale slachtplaatsen. De
particuliere slachtingen door slagers
thuis zijn dus practisch hiermede ver
vallen. Iedere centrale slachtplaats
krijgt een bepaald gebied toegewezen,
zoodat daar de cijfers van deze slacht
plaatsen door de keuring bekend zijn,
de toewijzing kan geschieden naar do
bestaande behoefte.
Uitdrukkelijk zij hierbij nog geconsta
teerd, dat het dus niet is een vorm van
distributie, doch uisluitend een ratio
neele vcrdeeling van het aantal beschik
bare slachtdieren, waartoe de Ned. Vee
houderij Centrale alle slacht varkens op
koopt en deze verdeelt over de slacht
plaatsen.
Deze centrale is dus het kernpunt
waar alle aanbiedingen en aanvragen
samenkomen.
Het aantal van deze centrale slacht
plaatsen zal ongeveer 200 bedragen.
Hiertoe zullen worden gerekend: ge
meentelijke abattoirs, gemeentelijke
noodslachtplaatsen, en, waar deze niet
aanwezig zijn, particuliere bedrijven.
Men zal dus hoogstens afstanden von
10 lot 15 km. behoeven af te leggen, zoo
dat op het gebied van het vervoer der
varkens geen moeilijkheden zijn te ver
wachten.
Tenslotte nog de levering van de
slarhtvarkens aan de Ned. Veehouderij
Centrale. Hierbij is de handel ingescha
keld. Zoo zullen b.v. in de provincies
Noord-Holland, Zuid-Holland, Utrecht
en Zeeland, waar de varkens tot heden
bijna uitsluitend door bemiddeling van
varkenshandelaren werden verkocht,
alleen ingeschreven varkenshandelaren
aan cle centrale leveren. In de andere
provincies kunnen ook de bij een dei
landbouwcrisisorganisaties georgani
seerde boeren hun varkens ter levering
opgeven. Voor de leveringen van den
handel is een vasle commissie-vergoe
ding ingesteld, terwijl voor de verschil
lende groepen handelaren per week een
maximum-aantal wordt gesteld voor te
leveren varkens.
Do prijzen van de geslachte dieren
worden voor het geheele land uniform
vastgesteld, terwijl de distributie van
het voor consumptie bestemde varkens
vleesch zal geschieden op do normale
wijze via de grossiers cn de slagers.
Uit deze uiteenzetting van den direc
teur van de Nederlandsche Veehouderij
Centrale, kan dus cle in den aanvang ge
stelde conclusie worden getrokken, dal
een drastische verlaging van de con
sumptie van varkensvleesch voorloopig
niet noodig is.
ZONDAG 7 JULI
JAARSVELD, 414.4 M. 8.00 NCRV.
12.00 VARA. 6.00 NCRV, 7.00 VPRO, 8-00
10.30 VARA.
8.00 Bcric.hl.cn ANP; 8 10 Schriftlezing;
meditatie; 8 25 Gewijde muziek (gr.pl.); 9-30
NCRV-Kleinkoor en .orkest cn orgel
9.50 Gereformeerde Kerkdienst. Hierna: Ge
wijde muziek (gr.pl.); 12 00 Esmeralda en
solisten; 12.45 Berichten ANP; 1.00 VARA.
orkest en soliste; 2.00 Causerie over Neder
landsche Beeldhouwkunst; 2.20 Gram mu
ziek; 3.00 Tuinbouwhnlfuurtjc; 3-30 Orgel
spel; 4.00 Voor de kinderen; 4.15 Pianovoor
dracht; 4.30 Gram.muziek; 4.45 De Ramblers
5.15 Reportage; 5.30 De Krekels; 6-00 Wij
dingswoord met zang en orgelspel; 7.00 Stu-
diodienst; 8 00 Berichten ANP; 8 15 Esme
ralda en solist; 9-10 Rndiotooncel9.25 Brn.
vour en Oharme; 10 00 Orgelspel en zang
(gr.pl.); 10-1510-30 Berichten ANP.
KOOTWIJK. 1875 M. AVRO.Uitzending
7-00 Berichten (Duitsoh); 7.15 Berichten
(F.ngelsch); 7.30 Gram.muziek; 9 00 Altviool
en orgel; 10.00 Morgenwijding; 10-15 Gram.,
muziek; 11.15 Berichten (Engelsch); 11.30
Berichten (Vlaamsch); 11.45 Gram.muziek;
12.30 Berichten (Duitsch); 12.45 Berichten
ANP; 1.00 AVRO-Amuscmentsorkest1.45
Gram.muziek; 2.00 Berichten (Duitsch); 2.15
Omroeporkest, koor van de vereeniging ,,Dc
Vrqe Gemeente" cn solisten (met toclich.
ting); 3.00 Gram.muziek; 3.15 Berichten
(Engelsch); 3.30 Rcnova-septel4.15 Schil
derij-bespreking: 4-30 AVRO-Dansorkcst;
5 00 Berichten (Duitsch); 5-15 AVRO-Aeoli.
an.orkest en solist; 6.15 Berichten (En.
gclsch); 6.30 AVRO-Amusemcntsorkest en
do Melody-Sisters; 7.15 Gram muziek; 8 00
Berichten (Duitsch); 8.15 Berichten ANP,
eventueel Gram,muziek; 8.30 Berichten (En-
gelscih); 9.30 Gram-muzick; 9-45 Berichten
(Vlaamsch); 10.00 Berichten (Duitsch);
10.15 Berichten ANP, sluiting; 11-1511.30
Berichten (Engelsch).
MAANDAG 8 JULI
JAARSVELD, 414 4 M. KRO-Uitzending.
8.00 Berichten ANP; 8-05 W\j beginnen
den dag; 815 Gram.muziek; 10 00 VPRO:
Morgenwijding; 10.15 Gram.muziek; 11.30
Godsdienstig halfuurtje; 12.00 Gram.muziek
12.15 KRO-orkest; 12.45 Berichten ANP,
gram-muziek; 115 KRO-orkest; 2 00 Vrou
wenuurtje; 3.00 Rococo-octet; 3-30 Gram.mu
ziek; 5-15 KRO.Melodisten6.00 Gram mu
ziek; 6.15 KRO-Melodistcn7 00 Voor do
jcvgd; 7.15 Gram muziek; 7.30 „De Stads
schouwburg te Amsterdam cn het Stedelijk
orkest van Maastricht", vraaggesprekken;
7-50 „Het hotelbedrijf wacht U", vraagge
sprek; 8.00 Berichten ANP; 8-15 Musiquctte
en solisten; 9.15 Gram muziek; 9.25 Radio,
tooneel; 9-55 Gram.muziek; 10.00 Wij slui
ten den dag; 10.1510.25 Berichten ANP.
KOOTWIJK, 1875 M- NCRV-Uitzen-
ding.
7.00 Berichten (Duitsch); 7.15 Berichten
(Engelsch); 7 30 Gram.muziek; 8.00 Berich
ten ANP; 8.10 Schriftlezing, meditatie; 8 25
Gewijde muziek (gr.pl,); 8 35 Gram.muziek;
9.30 Berichten (Vlaamsch); 9.45 Orgelcon
cert; 10.30 Gram.muziek; 10.45 Pro Arte
trio; 12 10 Gram.muziek; 12 30 Berichten
(Duitsch); 12-45 Berichten ANP; 1.00 De
Consonanten; 1.45 Gram.muziek; 2.00 Be
richten (Duitsoh); 2-15 Do Consonanten;
3.00 Gram.muziek; 3.15 Berichten (En
gelsch): 3.30 Zang, fluit, orgel cn gram.mu
ziek; 5.00 Berichten (Duitsch); 5.15 Am.
hcmsche orkestvereeniging; 5.45 Gram.mu.
ziek; 6.15 Berichten (Engelsch); 6.30 Arn-
hemscho orkestvereeniging; (Om 7-00 Be
richten); 7.15 Gram.muziek; 7.30 Reportage
of muziek; 8-00 Berichten (Duitsch); 8.15
Berichten ANP; 8.30 Berichten (Engelsch);
8.45 Berichten (Vlaamsch); 9.00 Gemengde
Zangvereoniging „Spangcns koor" (opn.);
9.15 Berichten (Engelsch); 9.30 Gram-mu
ziek; 9.45 Berichten (Vlaamsch); 10.00 Be
richten (Duitsch); 10.1510.25 Be'richten
ANP; 11-1511.30 Beriohtcn (Engelsch).
De uitzendtijden van de nieuwsberichten
in het Nederlandsch, Fransch en Engolsch,
op den zender Kootwijk. 1875 M.. z'o'n als
volgt:
8.00— 8.15 nieuwsberichten van het A.N.P.
9.00— 9.15 berichten in het Fransch.
11.15—11.30 berichten ln het Engelsch.
12.3012.45 berichten in het Duitsch.
12.4513.00 nieuwsberichten van het A.N.P,
13 4514.00 berichten in het Fransch.
14.0014.15 berichten ln het Duitsch.
15.1535 30 berichten in het Fransch.
17.0017.15 berichten in hot Duitsch.
18.1518.30 berichten ln het Engelsch.
20.0020.15 berichten in het Duitsch.
20.1520.30 borichten in het Engelsch
20.3020.45 nieuwsberichten van het A.N.P,
21.1521 30 berichten in het Engelsch.
22.0022.15 berichten ln het Duitsch.
22.1522.30 nieuwsberichten van het A.N.P.
22.3023.15 geen uitzending.
23.1523.30 berichten in het Fransch.
Tot nader order zullen de zenders Jaar§»
veld en Kootwijk om 22.30, na do nieuwsbe
richten van het A.N.P., sluiten, behalve dat,
zooals uit bovenstaande opgave blu'kt, de
zender Kootwijk om 23.15 terugkomt met be
richten in het Fransch.
's-GRAVENHAGE. 5 Juli l)p -e
crptaris-peneraal wnd. hoofd van hol
Departement van Binnenlandsche Za
ken mr. dr K J Frederiks. heeft
heden de volgende radioredp gehouden
ter aanbeveling van de nationale inzn
meline. welkp morgpn wordt gehouden
Mr. Frederiks sprak als volgt-
T andgenonten. Nederlanders.
Wanneer ik tot u als Nederlanders
spreek dan geef ik u den schoonst en
eereiilpl die er voor ons. landgenoot en
op aarde hpriaaf Die litel geeft voor
ons uitdrukking aan de idpe van het
vadprland hef vaderland dat wij allen
dragen onder hef hart.
Meegesleurd in den maalstroom
van het ontzaggplijk wereldgebeu
ren. beleeft da' vaderland een duis
teren tijd," pen groot I jed is over ons
gekomen en nog dagelijks groeit dal
leed in breedte en in diepte Maar
leed, dat allen treft bindt nog on
eindig meer dan gpmepnschappplijk
gedeelde triomf. De saamhoorigheid
in de volksgemeenschap wordt er
door gestaald
Laten wij den lag plukken Het is nu
het oogenblik, dat alle Nederlanders,
onverschillig wit hun verleden was, de
handen moeten ineenslaan. Hoog hoven
alle partij-gekrakeel rijst het beeld van
het vadprland Hei is als een moeder
die haar armen wijd uitspreidt om al
haar kinderen te drukken aan het hart.
Zij maakt gepn onderscheid De moe
der vraagt niet doch gpeff slechts. I
ten wij dan in dien geest plkaar slechts
als Nederlanders zien.
Wij mopfen dpn blik vooruit richten
Toen ik enkele weken terug de ruines
ging bezoeken van mijn oude vaderstad
Middelburg ging er een huivering van
verdriet door mij heen om het verlies
van zooveel eerwaardig schoon. Maar
ik heb door die puinhoopen heen kun
nen zien in de toekomst en ik heb mij
overtuigd dat hij veel dat voor goed
voor ons verloren is. veel ook kan wor
den gei ed en wepr opgebouwd in oude
glorie.
Zoo moeten wij de toekomst zien van
ons geheele land. Niet de blik terug
geeft schpppende kracht, maar wel hel
geloof in de levenskracht van ons volk.
Door Karei dpn Vijfden bij Pavia ge
slagen. schreef zijn tegenstander, ko
ning Frans 1. dat alles verloren was be
halve d eer. In dc dagen, die achter
ons liggen heeft het Nederlandsche
volk zijn eer gered. Dat is heel veel.
Maar ik zie een breeder perspectief. On
ze vaderen hebben voor ons land gele
den en gestreden. Zii hebben het groot
gemaakt door de deugdpn. die hpn sier
den. Deze deugden zijn door dp geslach
ten der eeuwen op ons overgegaan als
een kostelijk erfdeel en wij hebben ze
niet, verguisd. In dit opzicht verwacht
ik niet, dat het vlijmende woord van
Schiller op ons van toepassing zal zijn.
dat de groote tijd een klein geslacht
baarde.
Laten wij die oud-vaderlandsche
deugden hooghouden, laten wij ze
hpoger ops/ooten in den moeilij
ken tijd, waarin wij leven. Onder
die deugden is een steeds grootere
plaats gaan innemen de naasten
liefde, de hulp aan den lijdenden
nevenmensch. Cultiveert daarom
deze deugd. Omhoog de harten!
Sursum Corda. En laat dan mor
sen, wanneer gij uwe gave gege
ven hebt, uw blijde, vrome ge
dachte mogen zijn:
Ook ik behoor door mijn offer
tof de gemeenschap van mijn
volk. Ik heb gehandeld als trouw
kind van mijn vaderland, als een
Soed Nederlander.
's-GRAVENVlAGE. 5 Juli. - lei lauds
drukkerij is vpr.schenen een rapport in
zake zorg voor jeugdige werkloozen en
wederopneming van oudere werkloozen
in het bedrijfsleven.
Het rapport bevat een overzicht van
het werk ten behoeve van de jeugdige
werkloozen. zooals dat zich van 1931 af
met medewerking en onder leiding van
de nverh°id. ontwikkeld hpefl en voorts
een overzicht van hetgeen op het ge
bied van de wederopneming in het be
drijfsleven (scholing, herscholing, etc
is geschied.
JONGEN VERDRONKEN
GELEEN. 5 Juli Vanmiddag is de
zeventienjarig© Arie Hermans, wonende
aan den Rijksstraatweg te Geleen bij
het zwemmen in het Jnlianakanaal te
Urmnnd verdronken Het lijk van den
jongeman kan spoedig opgehaald wor
den. Het is naar de. ouderlijke woning
overgebracht.
SLACHTVERBOD VOOR VARKENS
's-GRAVENHAGE, 5 Juli. Het rijks
bureau voor de voedselvoorziening in
oorlogstijd deelt mede. dat behalve in
de gemeenten, genoemd in de publica
tie van 4 Juli j.l„ de centrale slacht
plaatsen ook zijn gevestigd in de ge
meenten Baarn en Vianen.
Dank aan advocaten, die zich
beschikbaar stelden als
deskundige enqueteurs
ROTTERDAM, 5 Juli. In het stad
huis aan den Coolsingel heeft heden
middag ïr. W. H. van Leeuwen, voor
zitter van de commissie-oorlogsschade,
de schac'e-enquète-commissie voor Rot
terdam geïnstalleerd. De heer van Leeu
wen heeft daarbij een rede gehouden,
waaraan het volgende i6 ontleend.
Het vraagstuk van de oorlogsschade,
waarmede de ingestelde oorlogsschade
commissie zich heeft bezig te houden,
doet zich met name in Rotterdam in al
zijn aangrijpendheid voor.
In deze slad. die van ouds een toon
beeld geweest is van opbouwende ar
beid en goeden burgerzin, heeft de oor
logsschade een omvang bereikt, die al
het andere op dit gebied verre overtreft.
Rotterdam toont ook thans zijn opbou
wende krachten en de geneigdheid vnn
zijn burgers om in het belang der loca
io gemeenschap werkzaam te zijn. Het
initiatief van de leden der Rotterdam-
scho balie, onder leiding van haar de
ken. legt daarvan een welsprekende ge
tuigenis af.
Het is niet vanzelfsprekend dat ae
oorlogsschade-commissie zich met het
vraagstuk der individueel geleden scha
de zou hebben te bemoeien, behoudens
dan den meer glohalen indruk, dien zij
daarvan moest verkrijgen om haar aan
vankelijke laak te kunnen vervullen.
droeg hij een boufante in plaats van
de gebruikelijke boord en da6. Zijn
stem was eenigszins heesch, waar
schijnlijk als gevolg van zijn beroep
(of liever geroep).
Summers vertelde hem het treurige
nieuws zoo voorzichtig mogelijk. Do
jongen nam het nog al kalm op.
„Dood, hè? Zelfmoord?"
Hij keek den agent aan. ,,U weel
zekcp wel, wat hij wa6?"
Summers knikte bevestigend.
„Wel, dat is dan afgeloopen. Hij was
nooit de kwaaiste voor me. Zelf
moord!" Hij schudde langzaam bet
hoofd. „Ik kan het baast niet geloo-
ven."
Op den bepaalden tijd vond 1* schou
wing plaats.
Juffrouw Hicks, uitgedost in haar
beste kleercn en gekroond door een
fantastischen hoed, versierd met een
reusachtige veer, herkende den doode
als haar huurder. Thomas Hamper
identificeerde hem als zijn vader. Dr.
Pape en Summers gaven verslag van
de ontdekking. De politiedokter ver
klaarde. dat de dood was ingetreden
tengevolge van gasvergiftiging. De co
roner maakte een paar opmerkingen,
onverstaanbaar v'oor de meeste aan
wezigen, over do doodelijke eigen
schappen van koolgas en de pogingen
van de groole gasmaatschappijen om
een middel te vinden om de blijkbare
populariteit van gas als een middel
oh... om een einde tp maken aan
ipmands eigen bestaan Ie bepprken.
Als een mogelijk motief werd genopmd
hef verlangen om voor zijn vroegere
misdaden te boeten, hoewel dat. reeds,
zooals de coroner opmerkte, door de
uitgezeten gevangenisstraf was ge
schied.
Toen kwam de vraag omtrent zijn
verstandelijke vermogens en omtrent
den tijd van den dood aan de orde.
Het was een open vraag of alle mis
dadigers al of niet... eh.geestelijk
onevenwichtig waren. De coroner
scheen erg tevreden over die uitdruk
king en herhaalde haar daarom nog
eens.
Geestelijk onevenwichtig. Dan ko
men wij aan dien laatsten brief, dien
de doode geschreven heeft; het kan een
bewijs zijn van zijn geestestoestand,
wanneer wij eraan herinneren, dat die
was ingesloten in een enveloppe,
welke onvoldoende was geadresseerd.
Of „onvoldoende" is niet hei juiste
woord, daar de post mededeelde, dat
er in het geheel geen adres op stond.
Het postkantoor nam natuurlijk aan,
dat de brief door een vers'rooi-1 per
snon was verzonden, maar toen deze
werd geopend vond men daarin een
envelopj)©, welke was geadresseerd
aan onze vrienden, de Hoofdstedelijke
Politie, waarvan twee vertegenwoordi
gers hier aanwezig zijn. Den inhoud
van dien brief kent ge. Thomas Ham-
per, dip mijn diepste sympathie heeft,
kan niet definitief verklaren of hpt
handschrift van zijn vader is. hetgeen
niet te verwonderen valt, daar hij
daarvan geen voorbeeld beefj en hij
bet schrift van zijn vader sinds zijn
jeugd niet meer heeft gezien.
Uit den inhoud van 't schrijven valt
af te leiden, dat de doode van plan was
zich het leven te benemen cn de politie
waarschuwt niet met een onbeschermd
licht de kamer Ie betreden Ik zal maar
zwijgen over zijn onbehoorlijke opmer
king over hetontmoeten van amb
tenaren der politie in., het hierna
maals
„Zelfmoord tengevolge van gekrenkte
geestesv ermogens."
Aldus eindigde Summers eerste zaak
HOOFDSTUK IV.
Waarin inspecteur Higgins een paar
vragen stelt
Inspecteur Iliggens lag achterover in
zijn stoel, zijn rechterenkel rustte op
zijn linkerknie, zijn duimen staken in
de armsgaten van zijn vest terwijl zijn
vingers een voortdurenden roffel op zijn
borst sloegen Hij zoog diepzinnig aan
zijn pijp en staarde naar liet plafond.,
wachtend tot de ander geëindigd zou
hebben. Toen zei hij:
„Dank je Summers. Helder en duide
lijk. Het was dus zelfmoord cn geen loos
alarm. Lever je geschreven rapport in
bij sergeant Mercier." Hij knikte den
ander toe, die terstond verdween. Daar
op greep de inspecteur naar jas en hoed.
Hij vond dat het voor dien dag welletjes
was'
Het was een koude Novemberdag,
maar ondanks dit en ondanks het feit,
dat hij meer dan vijf mijl van de Yard
verwijderd woonde, besloot 'hij naar
huis le loopen. Hij was een athleet en
wandelen was tegenwoordig zijn eenige
beweging. Het was aclu uur voor hij
thuis was, en negen voor hij opstond
van tafel, na bet uitgebreide diner, door
zijn hospita bereid, alle eer te hebben
aangedaan. Daarna zonk hij behaaglitk
in zijn luien stoel voor den haard, oen
stp\igp whiskv-soda bij de hand, en
slorp de eerste bladzijde van de laatste
detective-roman op. Hij las dit genre
boeken niet om hun paedagogische
waarde want geen enkele romanschrij-
\er kon hem zijn vak leeren; noch las
hij ze vreemd genoeg voor zijn
amusement, hoewel sommige van die
fictieve detectives hem vaak deden glim
lachen om hun stompheid of hun onfeil
baarheid. Hij las dit soort lectuur louter
en alleen omdat het hem interesseerde
zonder dat hij zich behoefde in te span
nen, cn tegenstrijdig genoeg omdat
het hem wat geestelijke training ver
schafte door te probeeren zelf den mis
dadiger of de oplossing van liet drama
te vinden. Ilij was altijd gelukkig met
rijn diagnose, maar hij volgde een vast
systeem! Niet dat hij eerst do laatste
bladzijde las alvorons aan het boek te
beginnen. O neen! Ilij koos eenvoudig
de meest onwaarschijnlijke figuur, die
liefst een onloochenbaar alibi had en op
het moment van de misdaad mijlen ver
van het tooneel van het drama verwij
derd was. Indien hij aldus den misda
diger niet ontdekt had, voor hij halver
wege in 't boek gevorderd was begon hij
het le wnardeeren. Maar do romanschrij
ver moest „fair play" leveren. Geen ach-
terhouden van een belangrijke, aanwij
zing Int de laatste pagina. Menigmaal
had Higgins om die reden een boek
woest van zich af geslingerd.
Het boek, dat bij nu las, was zeker
hooiend! De bescheidenheid verbiedt ons
den li'el te noemen. Het was zóó span
nend, dat inspecteur Higgins met een
6chok ontwaakte door de telefoonbel, die
plotseling rinkelde. Zijn stijve ledema
ten uiirekkend spoedde hij zich naar hel
toestel I
„TIallo. hallo! Ja, hier Higgins. O, bent
n hef. chef... Ja, ja. begrepen. Ik ga
er diieal 'heen. Goeden avond, mijn
heer."
(Wordt vervolgd.)
FEUllLEI ON
door
ii
Weldra droogde toen de bron der
originaliteit uit en werd hij gefor
ceerd.
Toen dr. Pape op Scotland Yard te
rugkwam en hem de .vingerafdrukken
>an Hamper overhandigde, was Mer
ger terstond op zijn praatstoel.
,.ln vijftien seconden is het klaar,
dokter. Ik zal het u laten weten, mits
Lij natuurlijk in onze verzameling is
vertegenwoordigd onder hen, die mis
dadige instincten bezitten, zijn naam.
rang en sland. Wal hij deed hoe hij
Let deed
„Vijftien seconden", sneed dr. Papp
den woordenstroom af. „dat is tijd ge
noeg. Summers zal je inlichtingen de
eerste uren niet noodig hebben" ver
volgde hij droogjes. Hi 1 knikte en ver
liet de afdeeling. terwijl sergeant Mer
ci er hem nakeek, zoo al niet met open
ronnd, dan toch uiterst verbaasd
Toen Summers eindelijk op Scotland
)'ard terugkeerde, had Mercier dan ook
rinar net ziin gewone gelijkmoedigheid
kruergevondpn
„Hallo, rechercheur ik zit al uren
to wachten met deze gegevens. De af
drukken. die je me stuurde, zijn die
van Henri Hamper Drie jaar voor af
persing. vlak na den oorlog, sedert
dien een goeie jongen geweest, heeft
tenminste geluk gehad, geen verdere
veroordeelingen meer."
„Dank u sergeant. Nog familie?"
„Een jongen placht den ouden heer
in zijn pension te bezoeken. Naam: Tho
mas. Ging naar Canada, geloof ik.
Neen, wacht even, hier is zijn adres:
Fetterstreet, Camberwell. Iets aan de
hand met den ouwe?"
„Dood. dat is alles."
„H'm. Nu, ik moet oens opschieten.
Als je verder nog iels noodig hebt, één
woord en het is al haast gedaan!" De
sergeant was er kennelijk op uit om
indruk te maken op dezen nieuweling
aan de Yard.
„Dank u, sergeant. Fetterstreet. hè.
Ik denk dat ik het treurige nieuws zal
moeten gaan vertellen."
Fetterstreet leek nu niet bepaald een
gezonde buurt, althans naar de omge-
\ing te oordeelen cn had heel veel
weg van de straat, waarin Berkehead
Mansions gevestigd waren. Summers
moest wachten tot de zoon van Henri
Hamper van zijn werk terugkwam,
hetgeen zooals een buurman ver
klaarde. afhing van drn toestand van
den handel. Thomas Hamper was een
groenlenkoopman. en zijn dagtaak
was geëindigd zoodra hij „los" was.
F.en paar voorzichtige informaties leer
den den agent, dat cle jonge Hamper
een eerlijke, goeie iongen was. die
waarschijnlijk wel een eigen klein
winkeltje zou beginnen wanneer hij
getrouwd was wat wel gauw zou ge
beuren.
De zaken schenen dien dag goed ge
gaan te zijn, want Thomas Hamper
kwam om ongeveer vijf uur naar huis.
Hij was van "middelbare grootte, mis
schien negentien jaar oud, met een
vriendelijk, open gezicht. Zijn kleeding
was lamelijk gewoontjes, en om zijn hals
