Nieuwe beginselen,
oude voorgangers?
De Fransche
revolutie
DE EEMLANBER
De Valera wil hereeniging
van Eire en Ulster
Lebrun draagt bevoegdheden
over aan Pétain
Senator Lundeen
eischt een
onderzoek
Lord Crai^avon:
„Ulster in geen
geval neutraal"
Vrijdag 12 Juli 1940
Uitgave: VALKH0FF Co.
Bureau: Arnhemsche Poortwal 2a
39 e Jaargang No. 11
De Iersche kwestie
Ook tegenover Engeland zal Eire zijn
neutraliteit verdedigen
DE BOODSCHAP
VAN ROOSEVELT
Hoogste militaire
rechter in België
gearresteerd
De Fransche maarschalk wenscht ook het
ambt van hoofd van den Franschen
staat uit te oefenen
BROODDISTRIBUTIE
PETROLEUM-
DISTRIBUTIE
Twee bommen gevallen
op Wieringen
AMERSFÖORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
- - week f 0.15
Binnenland Iranco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 4620
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer,
elke regel meer f 0.25. Liefdadigheids-advertcntiën voor de
helft van den prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
L-t^R ANKRIJK heeft een
zware nederlaag geleden.
De Fransche legers zijn ontbonden en
ontwapend. De Fransche vloot is op
non-activiteit gesteld. Tal van steden
en dorpen zijn door het oorlogsgeweld
vernield. Vele tienduizenden Fran-
schen zijn gesneuveld of verminkt:
ettelijke tienduizenden burgers zijn in
ontredderden toestand zwervende
door het land. Frankrijk's voormalige
bondgenoot Engeland heeft geen eer
bied getoond voor de door Frankrijk
gebrachte offers: een diplomatieke
breuk tusschen beide bondgenooten
was van dit gebrek aan eerbied het
gevolg. Dit alles heeft evenwel in
Frankrijk niet geleid tot een bij de
pakken neerzitten. Integendeel! Met
bewonderenswaardige energie en met
een loffelijk begrip voor de werke
lijkheid hebben de maarschalk Pétain
en eenige zijner medestanders het roer
omgegooid. Een nieuwe grondwet, een
nieuw staatsbestel en een nieuwe
sociaal-oeconomische orde zijn in snel
tempo ontworpen. Het centrale regee-
ringsgezag, in banden gelegd van den
maarschalk Pétain. is aanzienlijk ver
sterkt. Het produc'ie-apparaat van
het land zal worden .omgeschakeld."
en wel in dier voege, dat vooral aan
de agrarische bedrijfstakken veel meer
aandacht zal worden geschonken dan
tot dusverre het geval was. terwijl de
industrieele bedrijvigheid zal worden
beperkt tot die takken van nijverheid,
waarvoor Frankrijk inzonderheid
„gesr! 1 t" is.
I ET is niet teveel gezegd als men
de hiervoren in het kort ge
schetste veranderingen als revolution-
nair bestempelt. Van ultra-democrati-
schen staat is Frankrijk plotseling ge
worden tot een autoritair geregeerd
land. Het is een omschakeling, die ze
ker een groot deel van het Fransche
volk verbouwereerd zal doen staan,
gelijk ook de Fransche bureaucratie
immer een machtig lichaam binnen
het Fransche bestel minstens ge
nomen verbaasd zal zijn. Het opmer
kelijke van deze jongste Fransche re
volutie is. dat zij werd uitgevoerd
door en met parlementairen steun van
vele der minnen, die tot dusverre
golden als de vertegenwoordigers bij
uitstek van de democratie. Het is vol
doende, een naam als Reynaud te
noemen om dit in te zien. Wil men het
algemeener uitdrukken, dan kan men
het als volgt formuleeren: De jonge
autoritaire wijn wordt geborgen in
oude democratische zakken. Het ken
merk van een revolutie is echter juist
als regel, dat niet slechts nieuwe be
ginselen, doch tevens nieuwe mannen
den toon gaan aangeven. Niet alzoo
ditmaal in Frankrijk!
GEEN wonder dan ook, dat bij
velen de vraag is gerezen, of de
jongste Fransche revolutie in haar
huidigen vorm en met haar huidige
bewerkers en dragers kans van slagen
heeft. Anders gezegd: Zal het Fran
sche volk hoe realistisch dit ook
moge zijn als over eenigen tijd de
herinnering aan de doorgestane ellen
de en aan de geleden nederlaag eeni-
germate verzwakt is, blijmoedig en
zonder morren het ..nieuwe aanvaar
den? Kunnen de voormalige Fransche
partijpolitici op den duur het verleden
vergeten? Of zal de oude Adam ook
in hen den kop weer opsteken? Het
zijn vragen, die de toekomst van
Frankrijk en implicite van Europa ten
nauwste raken.
\7 OOROPGESTELD dient te
worden, dat eene staatkundige
en sociaal-oeconomische omwenteling.
?-ls Frankrijk in luttel dagen tijds
beleefde, alleen dan kan beklijven, in
dien zij een geestelijk op het nieuwe'
ingesteld volk volk aantreft, en in
dien zij leiders vindt, die niet'louter
om redenen van opportunistischen
aard, doch wel degelijk uit overtuiging
hun krachten cn talenten geven aan
de zaak huns volks.
Frankrijk heeft dus noodig wil
len de jongste veranderingen van blij-
venden aard kunnen zijn een an
der geestelijk klimaat dan het in de
laatste jaren heeft gehad. Om dit te
krijgen, om de geest des volks voor te
bereiden op Frankrijk's nieuwe taak
en Frankrijk's nieuwe structuur, is
tijd noodig. Wonderen komen nu een
maal maar heel zelden voor. PétaiWs
taak is dan ook in de eerste plaats <Jie
van ..bruggenbouwer": onder zijn be
wind moet het Fransche volk in staat
zijn om het ..nieuwe" te verwerken,
te leeren begrijpen en, uiteindelijk, te
waardeeren.
IEN wij de beteekenis van de
regeering-Pétain juist, dan be
lichaamt zij het eerste stadium der
revolutie en kan zij slechts tot taak
hebben zichzelf zoo spoedig mogelijk
overbodig te maken. De practische
staatkundige mogelijkheid voor het
ontstaan van een hersteld Frankrijk is
door Pétain c.s. geschapen. Het is
reeds een niet geringe verdienste.
Thans gaat het er om. het Fransche
volk voor de nieuwe instellingen en
richtlijnen te winnen en in het Fran
sche volk die krachten tot ontwikke
ling te doen komen, die onmisba3r zijn
om de jongste revolutie goede vruch
ten te doen afwerpen. Nieuwe leiders
zijn hiertoe evenzeer onmisbaar. Al
wil dit nog niet zeggen, dat met de
komst der nieuwe leiders de ,,oude
garde" geheel gedemobiliseerd moet
worden. Geenszins, want ook in de
,,oude garde" schuilen tal van uitste
kende krachten voor den nationalen
,,opbouwdienst." In Frankrijk zoo
goed als in Nederland.
WASHINGTON, 12 Juli (D.N.B.)
Senator Lundeen heeft heden in
den Senaat een onderzoek geëischt
naar het feit, of de na de bezetting
van Warschau gevonden geheime
documenten, die tusschen de bond
genooten van Polen en de Ameri-
kaansche diplomaten in verband
met het uitbreken van den oorlog
uitgewisseld en van Duitsche zijde
in een Witboek gepubliceerd waren,
echt zijn. Lundeen vreest n.l. dat zij
overeenkomstig de feiten zijn en dat
zij bewijzen, dat Amerikaansche di
plomaten bindende beloften aan de
Westelijke mogendheden gedaan
hebben.
Heugelijk nieuws voor de Parijzenaars. Voor het eerst is er in de Fransche hoofdstad weer melk
en boter te krijgen. Gegadigden komen file maken voor een der winkels
BERN, 11 Juli (D.N.B.). - De
minister-president van Noord-Ier-
land (Ulster), lord Craigavon,
heeft voor het parlement in Bel
fast verklaard, dat de Valera defi
nitief zijn voorstel betreffende het
nemen van gemeenschappelijke
verdedigingsmaatregelen door
Noord-Ierland en Eire van de
hand heeft gewezen. Lord Craiga
von heeft wederom den wénsch
uitgesproken dat Eire zijn neutra
liteit Iaat varen en zich volkomen
solidair met Groot-Brittannië ver
klaart. „Ulster", zoo zeide hij, „is
in elk geval niet neutraal."
Nu de Valera verklaard heeft, dat Ier
land, zijn neutraliteit tegen eiken aan-
NEW YORK. 12 Juli. (D N.B.)
Alle Amerikaansche ochtendbladen
lichten uit de Woensdag door Roose
velt ingediende boodschap de ver
klaring, dat de Ypreenigde Staten
geen soldaat naar den Europeeschen
oorlog zullen sturen. Overigens
wordt het jongste milliardencijfer
voor de bewapening met. gelaten
heid opgenomen.
De New York Times schrijft, dat er
niet de geringste twijfel over kan be
staan, dat het volk der Vereenigde Sta
ten bereid is. dit reusachtig bedrag voor
de verdediging der natie uit te geven.
Doch de eisch van nog meer milliarden
dollar, in aanmerking genomen het feit.
dat de industrie tot dusver in het geheel
niet in staat was bewapeningsopdrach
ten van een dergeliiken omvang uit te
voeren, bewijst, dat dollars alleen de
Vereenigde Staten niet voldoende kun
nen beveiligen.
Noodzakelijk zijn betere plannen
grondige reorganisaties \an het bewape
ningswezen en grooterc vrijheid van
handelen der uitvoerende instanties.
Zoolang de bewapeningsmachinerie niel
vereenvoudigd en bespoedigd wordt, zal
de bewapening der Vereenigde Staten
ongeacht de goedgekeurde milliarden.
op moeiliikheden stuiten.
BRUSSEL, 12 Juli. (D.N.B.) -
De vroegere hoogste militaire
rechter, Ganshof van der Meersch
alsmede de voormalige directeur
van de Belgische veiligheidspolitie,
De Foy, zijn gearresteerd en in de
gevangenis opgesloten.
Zij worden door de Belgische be
volking en de pers beschouwd als twee
van de voornaam te schuldigen voor de
arrestaties en mishandelingen van dui
zenden Belgische, Duitsche. Italiaan
sche en andere staatsburgers.
De aanhouding van den vroegeren
hoogsten militairen rechter, Ganshol
van der Meersch. en van den directeur
van de veiligheidspolitie. De Fov, heef!
groot opzien gehaard. Behalve deze hei
den zijn nng vijf andere hooge ambtena
ren van de veiligheidspolitie aangehou
den. Al deze arrestaties houden verband
met het onderzoek, dat is ingesteld naar
de ontvoering van duizenden personen
uit het Belgische staatsgebied, na 10
Mei.
valler, d.w.z. ook tegen Engeland zal
verdedigen, is de Engelsche propagan
da, die Ierland met een z.g. Duitsche
invasie tracht bang te maken, naar de
Berliner Boersen-Zeitung constateert,
met de hulp van bepaalde Amerikaan
sche en Zweedische bladen nog ver
sterkt. Daar staat tegenover, zoo schrijft
het blad, dat de handhaving van een
strikte Iersche neutraliteit volkomen in
het belang van Duitschland is.
Een land, dat onvoorwaardelijk wei
gert, zich met Engeland te compromit-
tceren, dat tegenover den Britschcn
oorlogsbrand,stichtcr duidelijk afstand
bewaart, heeft van Duitschland niets
te vreezen. Daarover zal ook in Ierland
elk verstandig mensch het eens zijn.
Wanneer Ierland een „vijfde colonne"
te vreezen heeft, dan is het de daar
welbekende en beruchte terreur- en sa-
botage-organisatie van den Britsehen
geheimen dienst, en wanneer Ierland
een tegenstander te vreezen heeft, dan
is het Engeland, dat de Valera zelf eens
als „den eenigen vijand" van zijn land
gekenschetst heeft.
De Daily Mail meldt uit Dublin dat
cle verdediging van Eire zoo snel mo
gelijk verbeterd zal worden.
De News Chronicle schrijft: „Het
geldt in Londen als zeker, dat. de regèe-
ring de Valera wel besloten is de neu
traliteit te handhaven, maar dat zij geen
Britsche troepen bij wijze van bescher
mingsmaatregel in Eire wil toelaten.
Er zijn sinds eenigen tijd. onderhande
lingen tusschen Londen en Dublin ge
voerd. De Valera houdt echter aan zijn
meening vast. dat Eire en Ulster ver--
eenigd moeten worden en dat bet ver
eenigde Ierland neutraal moet blijven.
De Britsche regeering koestert niet het
voornemen een inval in Ierland te doen.
Zij treft uitsluitend voorbereidingen
teneinde zoo snel mogelijk gevolg te
kunnen geven aan een S.O.S. roep van
Dublin, zij hoopt echter nog steedsf dat
het Iersche volk het gevaar zal inzien".
Reuter schrijft, dat de positie en de
houding van Ierland het Engelsche par
lement bezig houdt. De Britsche regee
ring kon met de Valera niet tot een
accoord geraken, daar hij zich in alle
omstandigheden op de neutraliteit van
Ierland beriep. De 'houding van de Va
lera sluit elke mogelijkheid van samen
werking uit. Hij verklaarde niet alleen
neutraal te zullen blijven, doch richtte
een oproep aan de bevolking van Noord
en Zuid-Ierland thans vooral haar een
heid te toonen.
GENÈVE, 12 Juli (D.N.B.). Uit Vichy wordt officieel gemeld:
Tijdens een onderhoud tusschen den president der Fransche republiek,
Lebrun, en maarschalk Pétain heeft deze den president der Fransche
republiek meegedeeld, dat hij het voornemen heeft, van heden af met
het voorzitterschap van den ministerraad ook het ambt van hoofd van
den Franschen staat uit te oefenen om in de buitengewone omstandig-,
heden welke Frankrijk doormaakt, persoonlijk de verantwoording
voor de leiding der openbare aangelegenheden op zich te nemen. De
president der Fransche republiek Albert Lebrun heeft voor deze ver
klaring terstond begrip getoond en met een onbaatzuchtigheid, welke
het land zal weten te waardeeren, de gevolgen uit den nieuwen stand
van zaken getrokken en zijn bevoegdheden aan maarschalk Pétain ter
beschikking gesteld.
T T TT Vichy wordl gemeld, dat heden
met het verschijnen van de grond-
wetsai'tikelen in het „Journal officiel"
maarschalk Pétain hoofd van den Fran
schen staat met behoud van het voorzit
terschap van den ministerraad is. Als
hoofd van den Franschen staat heeft
Pétain in werkelijkheid niet alleen de
voorrechten van de uitvoerende macht,
doch oefent hij ook de wetgevende macht
uit, zoo lang de in de nieuwe grondwet
voorziene vergaderingen nog niet ge
vormd zijn
Na het 'bijeenkomen van de nieuwe ver
gaderingen zal het hoofd van den Fran
schen staat nog het recht hebben, tijdens
bepaalde uitzonderingstoestanden, hij
hinnenlandsche of buitenlandsche crises,
de wetgevende macht uit te oefenen. De
huidige Senaat en de Kamer blijven wet
tig bestaan tot hun opvolgers gevormd
zijn. Zij hebben echter niet meer de be
voegdheid automatisch op den tweeden
Dinsdag van de maand Januari voor een
gewone zitting of bij wijze van uitzonde
ring op voorstel van de meerderheid van
hun leden bijeen te komen. Voortaan be
zit alleen nog het hoofd van den Fran
schen staat het recht hun vergaderingen
bijeen te roepen.
Voor het tijdvak 15 Juli21
Juli de met 61 t.e.m. 70
genummerde bonnen
's-GRAVENHAGE. 12 Juli. De
secretaris-generaal, waarnemend hoofd
van het departement van landbouw en
visscherO maakt bekend, dat geduren
de het tijdvak van 15 Juli tot en met
21 Juli a.s. de met ,.61" tot en met
„70" genummerde dubbele bonnen
van het broodbonboekje gezamenlijk
recht geven op het koopen van 2000
gram brood. Elk der enkele bonnen
geeft derhalve recht op het koopen
van 100 gram brood. De bonnen, die
op 21 Juli nog niet gebruikt mochten
zijn. blijven voorts tot en met 25 Juli
a s geldig.
Zegel 3 voor de komende
periode
's-GRAVENHAGE. 12 Juli. De
secretaris-generaalwaarnemend hoofd
van het departement van handel, nijver
heid en scheepvaart, maakt bekend, dat
gedurende het tijdvak van Maandag 15
Juli a.s. tot en met Zondag 28 Juli a.s.
de met ..periode 3" gemerkte petro-
leumzegel recht geeft op het koopen
van twee liter petroleum.
Boerderij ernstig
gehavend
SCHAGEN. 12 Juli. In den afge-
loopen nacht om ongeveer vier uur
zijn twee bommen geworpen op
twintig meter afstand van de boer
derij van den heer J. Mulder Nzn.
in den polder Waard-Nieuwland.
Een ware ravage werd aangericht.
In de kamr, waar het gezin sliep,
zijn gaten in den wand gevonden,
waaruit geconcludeerd wordt, dat de
scherven dwars over de bedden zijn
gegaan. Een zoon van Mulder, die
op het geluid der vliegmachines het
bed had verloten, werd vrij rnstig
aan het hoofd gewond. Dwars door
kippenschuren. melkbussen zijn de
scherven gevlogen. Verscheidene
hoenders zijn gedood.
DE VERDUISTERING
Zonsondergang 21*59 uur
Zonsopgang 5.32 uur.
'Zuouls men weei is iedereen ver-
nlichi tusschen zonsonderuune er,
zonsopkomst te verduisteren
