NEZOJ
KEITJES
BOEKBINDERIJ
L. W. SCHEERDER
Het beste adres
voor Huisbrand
en Industriekolen
P. FRITZ
ZOON
MEUBILEERING „ONZE WONING"
B. EG INK'S
Mr. Rost van Tonningen over
zijn nieuwe taak
Maison JORDI&Cie.
1 GULDEN
AMERSFOORTSCH
DAGBLAD
telefoon No. 4620
TELEFOON
NUMMERS
Lood- en Zinkwerker
Aanleg Gas- en Waterleiding
J.G. VAN LEUR
VOOR HUREN, BELEGGING EN
KOOPEN VOOR ZELFBEWONINC
Fa.WIJK&Co.
1 3 ets. per Kilopak.
Uniformen
Rij- en Burgerkleeding
3 maal plaatser
Afdeeling adverfentie-bureau
Plaatsing van adver-
tentiën in alle bladen
zonder prijsverhooging
6853
6897
6865
4176
6161
4092
3808
IB
FIRMA
MUURHUIZEN 7
MUURHUIZEN 81-83-85
TELEFOON 5813
RUIME SORTEERING IN:
Smyrna - Axminster Wilton
en Haarvelours Karpetten en
loopers bij
FIETSEN VAN SMINK
ALTIJD GOED
RIJWIELHANDEL
Gebr H en J G LAMMERS
KOLENMIJN „DE TEUT'
„De uitsluitende bedoeling is. dat uit de rijen
van de arbeiders zelf de nieuwe
leiding op zal staan"
D.e commissaris voor de S.D.A.P., de
B.S.A.P. en de C.P.N mr. M. M. Rost
van Tonningen, heeft Zaterdagavond
een radiorede gehouden, waarin hij o.m
gezegd heeft, dat de gebeurtenissen dei
Jaatste weken in het bijzonder de So
ciaal-democratische arbeiderspartij en
het Nederlandsch verbond van vakver
eenigingen in hun diepste wezen he
roerd hebben.
In deze organisaties hebben Neder-
landsche arbeiders en arbeidsters tien
tallen jaren voor hun socialistisch
ideaal gestreden Ontzaglijke offers zijn
gebracht ter verwezenlijking van die
idealen, welke belichaamd zijn in de
herinnering aan Pietpr Jelle Troelstra
Een tragisch noodlot heeft gewild dat
het eerbied afdwingende idealisme,
waarmede de socialistische arbeider®
den strijd voor lotsverbetering zijn i»e
gonnen, in den loop van het moderne
parlementarisme geleidelijk in rook i«
opgegaan. De arbeidersbeweging werd
niet alleen van boven af in het parle
ment gesaboteerd, maar bovendien dooi
het politieke christendom van binnen
uit gespleten Ondanks deze innerlijke
breuk, ondanks de ontzaglijke teeen
werking, waarmedp de ware strijders
voor het socialisme hebben te kampen
gehad, is echter ontzaglijk veel bereikt
Ieder Nederlander, die onbpvooroordeeln
den arbeid van de laatste halve eeuw
in vogelvlucht overziet, zal tot de er
kennine komen, dat zoowel in de S D
AP. als in het N.V.V. menig idealist
even hard voor de lotsverbetering van
den arbeider heeft eestreden, als in he'
volksche socialisme onzer da een. Maai
eveneens dwingt deze terugblik ons tot
de erkennine. dat het ideaal zelf de
verwezenlijking van een soeialistisehe
gemeenschap, niet werd bereikt
Het is een dwineend gebod voor de
Nederlandsche volksgemeenschap om
de arbeiders, die in dp S D A P en in
het N V V. ziin samengevat, in de gele
genheid te stellen uit de kracht van
hun ei een persoonlijkheid den weg tot
het nieuwe Europa te vinden.
Alleen karakterloozpn kunnen ver
wachten, dat een socialist ziin sociah's
tiseh ideaal zou kunnen nriiseeven
Als dan ook thans de Nederlandsche
gemeenschap misschien verrast is ge
worden donr het besluit dat de leiding
van de SDAP van haar functies is
ontheven, dan is de uitsluitende bedoe
ling daarvan, dat uit de riien van de
arbeiders zelf de nieuwe leiding op zal
staan.
TV a ar om?
Waarom werd nu de leiding van de
oude S.D.A.P. van haar functie ont
heven?
Deze leiding heeft de stu.vkracht ge
mist om het diepe verianeen der arbei
ders naar maatschappelijke vernieu
wing ook maar in eenigszins voldoende
mate te bevredigen. Zij heeft in den
politieken strijd zoo zeer haar beginse
len verzaakt door het aangaan van coa
lities met partijen van een lijnrecht
tegengesteld beginsel, dat. van haar niet
te verwachten was. dat zij die vernieu
wing zou kunnen leiden.
De weg naar een hetere toekomst kan
door nieuwe leiders gewezen worden,
die van onderop uit de rijen der arbei
ders voortkomen. Deze nieuwe leiders
hoeven slechts aan te knoopen bij de
oorspronkelijke idealen van Nederland
sche socialisten Kunnen zij deze in ver
vulling brengen, dan zal het heele Ne
derlandsche volk hun dank weten.
Zelden is de nood in een volk zoo
hoog eestegen als op het oogenblik in
het onze De verschrompeling van de
welvaart heeft een werkloosheid veroor
zaakt, die ondervoeding en lichamelijke
ondermnning tot een schrikbarenden
ïmvang heeft doen stijgen
liet grenst aan beleedieende schijn
heiligheid als men aan deze ontzetten
de gevolgen van het kapitalistisch sy
steem zou willen voorhiieaan en over
geestelijke waarden zou willen spreken
alvorens de malerieele vraagstukken op
te lossen De hoogp nood dwingl ons als
eersten sorialidisrfen eisch te stellen
Ion arbeider datgene te geven, wat de
■inrjalisfische ~trijders hebben samenge
vat onder den kreet: ..Vrijheid, arbeid
hrood."
Dp optrekking van een werkplan, dat
de nood van de arbeidersmassa's kan
lenigen, is in de eerste plaats een taak
van de arhpiders zp|f Dat zij tot dege
liikpn arbeid in staat zijn. heeft het
Plan van den arbeid bewezen Doch
men zou hier willen vragen, waarom de
leiding van de S.D.A P dit plan niet
heeft ten uitvoer gelegd, topn zii aan
hel roer was.
Drie eischen
Een socialistische arbeidersklasse
dient aan elk bewind de volgende
°:>chen te stellen:
1. Het onmiddelliik ontwerpen
van een arheidsplan voor het Ne
derlandsche volk. dat de productie
voor de eigen behoeften in de toe
komst binnpn de wordende Euro
peesche gemeenschap zal waarbor
gen.
2. De inschakelin- van alle ar
beiders teneinde de werkloosheid op
te heffen en een gewaarborgde va
cantie. met behoud van loon, te kun
nen invoeren.
3. De organisatie van ontspanning
door de opening van reisgelegen
heid n deze vacantie-dagen.
Met dezen laatsten eisch betreden
wij het gebied van de cultuur. Het zou
een miskenning zijn van hetgeen wat
N.V.V. en S.D.A.P. hebben tot stand ge
bracht, als men aan den cultuurarbeid
van de socialistische arbeiders zou
voorbijgaan, die reeds thans verwezen
lijkt is in de ontwikkelingsinstituten en
ontspanningsgroepen, en zeker niet in
hel minst in hun eigen, zoo hartstoch
telijk begonnen en tijdelijk tot een zoo
hoog plan gebrachte jeugdbeweging.
Dit prachtige werk mag in geen geval
worden afgebroken.
Voor het waarlijk Nederlandsche en
voor het zuiver socialistische in dit
werk, is een grooter toekomst dan ooit
weggelegd, indien de arbeiders van hun
kant den weg willen aangeven om te
komen tot één Nederlandsche gemeen
schap van socialisten, dat wil zeggen
van kameraden.
Op het gebied van de cultuur heeft de
gemeenschap echter aan de Nederland
sche arbeiders een vraag te 6tellen. Tal
loos zijn de arbeidersmuziekvereenigin-
gen, de arheiderszangvereenigingen, de
arbeidersorkesten. Het zal de taak der
arbeiders zijn, deze uitingen van waar
achtige cultuur van het Nederlandsche
volkskarakter ook ter beschikking van
hun andere volksgenooten te stellen. De
scheidingen, die de klassenstrijd heeft
gebracht, kunnen door deze en andere
prestaties, waarbij ik b.v. denk aan den
bond van arbeiderstooneelvereenigingen.
wegvallen.
Naast den eerbied voor den arbeid,
staat de eerbied voor de arbeiderscul
tuur.
De rechten van oud en jong
Weerloos zijn daarbij zoowel de moe-
gewerkten ais de kinderen. Hoezeer
men ook moet erkennen, dat de arbei
dersbeweging in tal van sociale maatre
gelen, als ziekte-, invaliditeits-, ongeval
len- en ouderdomsverzekering concessies
aan het kapitalisme heeft afgewrongen,
zoo is, toch aan dien eenen eisch niet
voldaan, dien elke socialistische gemeen
schap moet stellen, n.l. dat niet de
ouderdom, maar wel het tijdstip, waar
op de mensch afgewerkt is, zijn recht op
een arbeidspensioen bepaalt.
Voor de jeugd moet aan de andere zij
de de eisch worden verheven, dat een
socialistische gemeenschap niet kan dul
den. dat zij door gebrek aan materieele
verzorging lichamelijk wordt verminkt
of door cultureelen honger geestelijk
verdort. Spr'. bracht hulde aan de groo-
to en echt socialistische beginselen van
de aanvankelijke socialistische jeugd
beweging.
Het Nederlandsche volk staart ver
langend naar initiatieven van de jeugd
Zij is onze hoop en onze toekomst.
Als hier hulde is gebracht aan het
vele goede dat de moderne arbeiders
beweging tot stand gebracht heeft, dan
zit daarbij de bedoeling voor, om hel
geheele bezit aan materieele en cultu-
reele goederen dezer arbeidersmassa's
en der jeugd te beschermen tot den
tijd, dal een nieuwe leiding uit de eigen
rijen zal opstaan.
Als politieke organisatie hebben do
verschillende organisaties opgehouden
te bestaan.
Als deelen der groote Nederlandsche
volksgemeenschap met een eigen ka
rakter. een eigen vorm van cultuur en
een eigen levensstijl hebben deze ar
beidersmassa's onbetwistbaar recht op
hun geestelijke en materieele eigen
dommen.
In de. eerstvolgende dagen zullen rfp
technische maatregelen hekend worden
gemaakt, die noodzakelijk ziin, om het
deelgenootschap van de arbeiders
hun organisaties vast te leggen en om
te overleggen, hoe de sociale en cultu-
ree]p ophoitwarbeid uit hun binnenste
hef best kan worden gewaarborgd. Bij
hef ontwerpen der plannen zal het ini
tiatief aan de organisaties zelf worden
gelaten. Aan de arbeiderspers en de
arbeidersradio zullen de eigen krach
ten blijven verbonden. Voor zoover de
financieele nood. die de arbeiderspers
pn de arbeidersradio beeft bezocht, het
niet noodzakelijk maken, zal in bet
personeel gpen wijziging worden ge
bracht. Als het waar zou zijn, dat de
socialistische arbeiders het sterkst de
socialistische idealen in zich dragen,
dan zal de wordende socialistische ge
meenschap in Nederland zich om hen
kunnen kristalliseeren.
Tn de vrijheid van een volk moéten
de hesten en sterksten de leiding heb
ben. Tn dozen edelen wedstrijd in dienst
van de volksgemeenschap zullen de
arbeiders de leiding kunnen hebben,
tot welke, beweging zij ook hehooren
Zij zullen het kunnen en daarbij den
korst van slappe burgerlijkheid, die
hen tientallen jaren heeft overwoekerd,
kunnen doorbreken.
Moge dan. aldus mr. Rost van Ton
ningen tot besluit van zijn rede. spoe
dig in nieuw Nederland de socialisti
sche gemeenschap waarvoor zoovel en
streden, worden verwezenlijkt.
STAATSCOURANT
Bij beschikking van den secretaris
generaal van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen is voor het tijdvak van
1 Juli 1940 tot en met 30 Juni 1941 be
noemd tot prosector-conservator bij de
pathologie aan de Rijksuniversiteit te
Groningen: R. van Dam.
Elk blokje is een lang-durende lekkernij... Slechis 10 cis. per reepI
TE HUUR GEVRAAGD:
groott* werkplaats
ongeveer 300 M2 met gas.
waterleiding en electrici-
teit; liefst met woning Br.
met uitv. inl. ond. H 71
Adv. Bur. ROUMA Co..
Amsterdam.
BREUKBANDEN.
ELAST. KOUSEN
Drogisterij Opticien
Arnh. straat 5 Tel. 3181
■üdltrbrtf
Van
KOESTEEG b FEL. 3666
I Na
Natuurlijk maakt U thans
groenten indat komt
dezen winter van pas!
Doe het veilig en goed:
met NEZO, het hygië
nisch verpakte en bereide
keukenzout van Boekelo!
N.V. KON. NEDERL. ZOUTINDUSTRIE
BOEKELO - HENGELO.
Utrechtscheweg 50 TeL 6008
Hofleverancier Z.K.H. Prin6
Bernhard der Nederlanden
Uilsluitend
MAATWERK.
Aannemer
Beijer en Schreuder, J. Fol-
liusstr. 5. Vertrouwd adres
4126 Werkzaamheden in alle
vormen.
Anthraciet
- - Fa. v Achterhergh en van
3666 Koesteeg 5. Gevestigd
sinds 1890
Bloemwerken
Bloemenmagazijn „Dian
il O O O thus A. WALLERT. Leus*
4Uü9 dervveg 192. Bloemen voor
iedere gelegenheid.
Copiëerinrichting
Copiéer- en Type-inrichting
„Spido" Schrijfmachine-
OOQO handel. Reparatie-inrichting
0£ÜO Mej. h C. C. de lager
Bergstraat 47
dierenhandel
G Tonnis, Arnhemschestr
2A Vogels-, Honden- Vis-
schen- Pluimvee- Voeders-
6395 Hondenartikelen. Hengel
sport
Handwerken
„De Papaver" Arnhemsche-
weg 5. Mevr. de Vries Al-
ïeenverkoop van de meest
vooraanst. Hollandsche en
Buitenl. Wolsoorten Gratis
patronen.
Horlogerie
A. J. J. van Nimwegen,
Bloemendalschebinncnpoort
2. Uurwerken Goud Zil
ver - Optiek
Juwelier
C A G. v. Duin, Juwelier Optï-
I cien. Utrechtschestvaat 23.
Kantoorboekhandel
H Elzenaar, Langestr.
5723 Schrijfmachines. Kan
toormeuhelpn Vulpennen
Loodgietersbedrijf
Ant M. M. v. Loon. We
verssingel 11. Sanitair
Schilder
Van Veen, Arnheinsche-
straat 14 Schildersbedrijf.
Verfwaren
Visch
Wijnen
M. Woerdman, Nieuwstraat
3 en Langestraat 103, Verf
waren, Glas, Behangselpa
nier. Na 8 uur tel- 6229.
Dagelijks versche visch
rechtstreeks uit IJmuiden.
IJmuider Vischhandel
Glastra. Utrechtschestr 40
,,d' Arnhemsche Poort"
Handel in wijnen en ge
distilleerd E. J. Werner,
Arnhemsche Poortwal 50-52.
*m=J Atelier voor Q&T
IEL. 4036
ADRESSENLIJST
WEVERSSINGEL 4 b. d. Kamperbinnenpoort
TEL. 3.3.1.9.
Het adres voor repara
tie. Wij hebben de
nieuwste machines, en
maken ALLES voor 'n
populaire prijs.
VOOR FIETSEN
REPARATIE
ONDERDELEN
TELEFOON 3986 - ZUIDSINGEL 20
GROOTE SORTEERING
RIETFAUTEUILS
IN LIGSTOELEN
TUINTAFELS
TUINTAFELKLEEDJES
IN TUINMEUBELEN.
reeds vanaf f 3.25
f 1.65
ff ff f 2.95
ff f 0.59
TUINPARASOLS (verstelbaar) f 3.90
TUINSCHERMEN vanaf f 6.50
HERM. J. SNABEL
LEUSDERWEG 159-161 - TEL. 6362
BOUWONDERNEMERS
Buys Ballotstraat 11
Telefoon 5152
AMERSFOORI
Leusderweg 296
T e 1 e f o o n 4209
AMERSFOOR f
Alleen Coninckstraa? 24 Telefoon 6815
