Washington en
Londen
GROOTE LUCHTSLAG BOVEN
ENGELAND DUURT VOORT
Dames! Wanneer U nog een Zomermantel wenscht, Fa. DUIM BURGER
NU IS er IIOCJ Cjelecjenheid* Zonder punten, mits een verstrekte bon
DE EEMLANDER
Alle Britsche centra binnen
Duitsch bereik
De Italiaansche
verliezen
Zaterdag 17 Augustus 1940 Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemsche Poortwal 2a
39e Jaargang No. 42
Nederland';
H
belang
AMERIKA EN
CANADA
Na den moord op
Hoggia
Amerikaansche bladen spreken van een
luchtarmada die boven Engeland
dreunt
ZUIDWIND
Slechte stemming
in Britsche
koloniën
DE VERDUISTERING
AMERSroORTSCH DAGBl
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
wéék f 0.15
Binnenland tranco per post per 3 maanden 2 85. Afzonderlijke nummer» f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 4620
PRIJS DER ADVtrtlEhlIEN van 14r«geUf 1.05 mc* inbegrip van een bewijsnummer,
elke regel meer f 0.25. Liefdadigheids-advertcntiën voor de
helft van den prijs. - Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regel»
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0 05
ET Panama-kanaal is
een der slagaders van
het wereldverkeer. De Vereenigde
Staten van Noord-Amerika beschou
wen dit kanaal als .hun' kanaal. Zeer
groote sommen zijn dan ook in den-
loop der jaren door Washington ten
koste gelegd aan de verdedigingswer
ken op de landengte van Panama, als
mede op die punten in de Caraïbische
levensruimte, welke voor de verdedi
ging van het kanaal essentieel worden
geacht en onder Washington's invloed
staan. De huidige oorlog in Europa
biedt Washington zoowel aanleiding
als gelegenheid om de Amenkaansche
belangen in de Caraïbische gebieden
hechter te fundeeren en tevens de ver
dediging van het Panama-kanaal nog
te verbeteren. Reeds wist Washington
door te zetten, dat de Amerikaansche
landen verklaarden, geen overdracht
van Amerikaansche gebieden tusschen
Europeesche mogendheden te zullen
dulden. Anders gezegd, de huidige
Europeesche bezittingen in Amerika
moeten in handen blijven van de moe
derlanden. binnen wier machtsspheer
zij voor het uitbreken van den huidi-
gen oorlog lagen of zij moeten worden
overgedragen aan een Amerikaan-
schen staat. De beginselen der Mon
roe doctrine gaan de Amerikanen
steeds nauwer aan het hart liggen!
OUTER platonisch is de Mon-
roe-leer geenszins. Achter de
fraaie leuze ..Amerika voor de Ameri
kanen" gaan reëele belangen 'schuil.
De dollar is de eigenlijke heerscher op
het Westelijk halfrond. Belangen, niet
idealen beheerschen de .groote poli
tiek'. Veeleer dan een uitzondering te
zijn op dezen regel, illustreert Was
hington's buitenlandsche staatkunde
deze uitspraak op treffende manier.
„Op protesten wordt geen acht gesla
gen. Tegenstand wordt onderdrukt.
Ten slotte neemt de groote staat,
daartoe gedwongen door politieke of
oeconomische noodzaak, zijn toevlucht
tot zijn militair apparaat. Klaarblijke
lijk heeft een klein.en zwak volk geen
rechten, die een groote en sterke natie
gehouden is te eerbiedigen". Aldus
kenschetsten Nearing en Freeman in
hun boek .Dollar diplomacy' de hou
ding van Washington sedert het be
gin dezer eeuw jegens en in Midden-
Amerika. Als men bedenkt, dat Ne
derland in de West zeer waardevolle
bezittingen» heeft (Curasao. Aruba!),
dan is een zekere beduchtheid wat de
toekomst van onze Amerikaansche
Rijksdeelen betreft, stellig op haar
plaats.
Y\/ASHINGT0N gaat met be
trekking tot gebieden, waar
andere mogendheden vasten voet heb
ben verkregen, omzichtig te werk.
Doch Uncle Sam is vasthoudend als
een terrier. De Britsch-Amerikaansche
strijd op en om het Westelijk
halfrond getuigt daarvan. En hoewel
Washington nu sympathiseert met
Londen in den huldigen Britsch-
Duitschen oorlog, vergeet het tevens
niet. dat in Midden-Amerika de Brit
ten nog steeds de rivalen van de Yan
kees zijn. De strijd om de aardolie
Woedt nog steeds in volle hevigheid
tusschen de Britsche en Amerikaan
sche concerns. Achter deze concerns
staan de regeeringen der beide landen.
Het was waarlijk niet uit vrees voor
een Duitsche bezetting, dat Londen be
sloot om kort na den lOen Mei troe
pen te landen op het Nederlandsche
eiland Curasao. En terecht wees de
heer de Savornin Lohman in het be
gin van dit jaar in de Eerste Kamer
op de geenszins denkbeeldige gevaren,
welke voor Curasao en dus ook voor
Nederland voortvloeien uit het feit,
dat op het nabij Curasao gelegen Ne
derlandsche eiland Aruba de aardolie-
belangen in Amerikaansche handen
zijn. Wie eenig begrip heeft van
Washington's staatkunde en haar oog
merken. beseft, dat de regeering der
Vereenigde Staten zeer belangstellend
uitziet naar een Caraïbisch eiland van
zoo groote oeconomische en maritiem-
strategische beteekenis als het Neder
landsche eiland Curasao.
I jOCH ook de Britsche bezittingen
in de Caraïbische regionen .ver
heugen' zich in de Amerikaansche be
langstelling. Het meest recente symp
toom hiervan is, dat er Britsch-Ame
rikaansche besprekingen gaande zijn
betreffende den ruil van Amerikaansch
marine-materieel tegen Britsche con
cessies op Engelsch Amerikaansch ge
bied. concessies, die hierop neerko
men. dat Washington het recht krijgt
om in deelen van het Britsche wereld
rijk militaire en maritieme bases ter
verdediging van het Panama-kanaal te
vestigen. Dergelijke onderhandelingen
waren een jaar geleden nog volstrekt
ondenkbaar geweest. Het verloop van
den strijd in Europa heeft evenwel het
toen ondenkbare tot huidige werkelijk
heid gemaakt. Wij weten niet. of deze
onderhandelingen zullen slagen. Maar
het feit, dat zij plaatsvinden, is reeds
een feit van wereldhistorische beteeke
nis. En tevens een feit. dat onze be
duchtheid ten aanzien van de toekom
stige positie en den toekomstigen sta
tus van Nederlandsch West-Indië ze
ker niet vermindert. Uncle Sam moge
in zijn vrijen tijd veel aan philantropie
doen. dat zaken zaken zijn. weet hij
zeer wel. De XXe eeuwsche geschie
denis van Midden Amerika bewijst het
trouwens op onweerlegbare wijze. En
het laatste woord van deze XXe eeuw
sche historie is in het jaar 1940 nog
niet geschreven.
Tegenspraak van berichten over
verkoop van Britsche
bezittingen
NEW YORK, 17 Aug (D.N.B.). Pre-
sident Roosevelt, die zich in zijn specia-
len trein op weg bevindt n^ar de ma
noeuvres in clen staat New York, ver
klaarde, dat de Vereenigde Staten eri
Canada thans besprekingen voerev
voor de „verdediging van het Westelijk
halfrond" en dat de Canadeesche eerste
minister, Mackenzie King, Zaterdag in
Ogdensburg, gelegen in het manoeuvre-
gebied), de gast van den president zal
zijn.
De Britsche radio-omroep beves
tigd, dat Engeland den Vereenigden
Staten wil toestaan, in zijn bezittin
gen op het Westelijk halfrond lucht-
bases in te richten. Het gerucht, als
zou Engeland zich bereid verklaard
hebben de in het Westelijk halfrond
gelegen Britsche eilanden aan Ame
rika te verkoopen, wordt zonder
grond genoemd.
Hei historisch oogenblik waarop de wand tusschen de riviercaisson en landcaisson
van de Maastunnel te Rotterdam wordt doorgebroken. de arbeiders verbroeden
de zoo juist gemaakte opening met pneumatische boren
(Foto Pax Holland)
Stefani critiseert de houding
van de Grieksche pers
ROME, 16 Aug. (D.N.B.). De diplo-
matieke medewerker van Stefani be
spreekt de houding van de Grieksche
pers in de kwestie welke is ontstaan
door den moord op den Albanees Daut
Hoggia.
De Griekfiche kringen, die zich door
Engeland in hun houding lieten beïn
vloeden, moeten wel weten, dat een slag
tegen Albanië ook Italië zou betreffen.
Het door de Engelsch-Grieksche intri
ges ontstane complex van kwesties
maakt een herziening van het aan Al
banië berokkende onrecht dringend
noodig. Men heeft reden om te geloo-
ven, dat de Italiaansche regeering de
houding van Griekenland grondig zal
ophelderen, zoodat Athene de mogelijk
heid zal krijgen te bewijzen, of het de
Albaneesche rechten en de goede gron
den van Italië wil erkennen, of volledig
de verantwoording voor het politieke
spel op zich wil nemen. Inzake de tor
pedeering van den Griekschen kruiser
Helli merkt de diplomatieke medewer
king van Stefani op. dat dit geval aan
den torpedeering van de Athenia her
innert.
BERLIJN, 17 Augustus 1940.
T^\ E luchtslag tegen Engeland duurt voort. Men stelt hier nadruk-
J—' kelijk. vast, dat het slechte weer van de laatste dagen de actie wel
is waar belemmert en beperkt, doch dat de weersomstandigheden
niet tot onderbreking van den grooten slag kunnen leiden. Men ver
klaart ook, dat deze belemmeringen niet als ernstig worden be
schouwd, daar Duitschland onder geen enkelen druk staat en sterk
genoeg is, om het juiste oogenblik af te wachten. Men wijst er hier
op, dat in dezen slag een duidelijke ontwikkeling valt waar te nemen.
Terwijl de strijd zich aanvankelijk vooral aan de Zuid- en Zuid-Oost
kust afspeelde, werd geleidelijk-aan geheel Zuid-Engeland tooneel
van den strijd. Vervolgens werden ook vliegvelden, fabrieken en
kazernes op groote schaal met bommen bestookt en het legerbericht
van gisteren maakt melding van bomaanvallen op vliegvelden in
Schotland.
Intusschen gaat de strijd in Zuid-Engeland in strategisch opzicht
het belangrijkste gebied onverpoosd verder. In Newcastle is
gisteren een ware bommenregen neergedaald. Bij Dover woeden
'geweldige branden.
\7 AN bevoegde Duitsche zijde wordt
V hier betoogd, dat d.e superioriteit
van het Duitsche luchtwapen boven het
Britsohe luchtwapen zelfs dan een feit
zou zijn, indien beiden even sterk en
ev entoegerust waren. Dan nog zoo
betoogt men zou Duitschland in veel
gunstiger positie verkeeren, omdat de
kwetsbaarheid in de lucht van Enge
land veel grooter is. Hiermede wordt
De in- en uitgang voor het autoverkeer der Maastunnel te
Rcïterdam aan den rechteroever zijn nagenoeg gereed
(Foto Pax Holland)
bedoeld, dat de Engelsche punten, die
voor bombardementen in aanmerking
komen, met name de belangrijkste in
dustriecentra, veel dichter bij de Duit
sche vliegtuigbases, dan de Duitsche
centra bij de Engelscht bases liggen.
Voor de Engelsche aanvallen komen
eigenlijk uitsluitend het Roergebied en
de streek bij Hamburg en Bremen in
aanmerking. De belangrijke gebieden
in midden-Duitschland Saksen, de
Oostmark, het Protectoraat en Opper-
Silezië zijn voor eenigszins doelma
tige acties uit de lucht vrijwel onbereik
baar. Men berekent bier dat, zelfs in
dien Engeland evenveel en even goede
vliegtuigen had als Duitschland^ de
Duitsche vliegers in denzelfden tijd
twee tot drie maal zooveel hommen
naar Engeland zouden kunnen brengen,
als omgekeerd. Daar komt bij, dat. de
Engelsche aan\allen alle uit één rich
ting kunnen worden verwacht, terwijl
de Duitsche vliegtuigen van Noorwe
gen tot in Frankrijk hun startplaatsen
hebben en ook voortdurend van vlieg
veld kunnen veranderen.
Amerikaansche bladen
over den Duitschen aanval
NEW YORK, 16 Aug. (D.N.B.).
Met de grootste spanning volgt men
in de V.S. de luchtgevechten boven
Engeland en vooral den Duitschen
luchtaanval op de omgeving van
Londen welke Vrijdag heeft plaats
gehad.
Terwijl de berichten uit Londen
slechts spaarzaam ontvangen wor
den, brengen de New Yorksche bla
den van Vrijdagavond onder reus
achtige slagzinnen als „Luchtarma
da dreunt boven Londen" de be
richten uit Duitsche bron.
Vooral wijzen de bladen er op, dat
geen macht ter aarde de Duitsche
luchtmacht kan verhinderen Engeland
naar welgevallen te bombardeeren. De
Amerikaansche per6bureaux en bladen
hebben Vrijdag urenlang zonder bericht
uit Londen gezeten over het verloop
van den luchtaanval. Pas later stond
de Britsche censuur de publicatie toe
van het feit, dat Duitsche oorlogsvlieg
tuigen Vrijdagmorgen boven de omge
ving van Londen gevlogen hebben. Nog
later werden in Londen berichten uit
Berlijn vrijgegeven, volgens welke een
groote Duitsche luchtvloot in den na
middag naar Londen onderweg was.
Associated Press schrijft: Niemand
weet of dit inferno van dood en vernie
ling morgen of overmorgen niet nog
toeneemt. Amerikaansche militaire des
kundigen, aldus Associated Press, ver
gelijken het Duitsche optreden met het
bombardement van de Parijsche vlieg
velden op 3 Juni jl.
Britsche vliegtuigen aan
Fransche kust onder vuur
BERLIJN, 16 Aug. (D.N.B.)).
Op verscheidene plaatsen aan de
Noord-Fransche kust zijn Vrijdag
de Duitsche luchtdoelbatterijen weer
in acfie getreden Haar taak is voor
al de bescherming van de Duitsche
weermacht in Frankrijk en in het
bijzonder de veiligheid van de Duit
sche vliegvelden aldaar.
Zoo zijn Vrijdag eenige luchtdoelhat-
terijen.^die in het kustgebied van Nor-
mandie en Artois zijn opgesteld in wer
king getreden en hebben enkele Engel
sche vliegtuigen die over de Fransche
kust vlogen onder vuur genomen. De
aanval van een reeks Engelsche bom
menwerpers op een door Duitscher6 be
zet vliegveld in Noordwest-Frankrijk
werd door de Duitsche luchtdoelartille-
rie afgeslagen, alvorens de eerste hom
men vielen. Twee Britsche vliegtuigen,
die op een benzine opslagplaats in Bre-
tagne afvlogen, werden door het aan
houdende vuur van het luchtdoelge
schut neergehaald en verbrandden. Drie
leden der bemanning zijn gered. Een
vijandelijke kabelballon die waarschijn
lijk van zijn ankers was losgeslagen
dreef in de buurt Aan Dieppe boven de
Fransche kust. Hij werd door een licht
stuk luchtdoelgeschut in brand gescho
ten en stortte omlaag.
Italiaansche persstemmen
ROME, 16 Augustus (D.N.B.). De
aanvallen van het Duitsche luchtwapen
op het Britsche eiland zijn naast de
succesvolle ontwikkeling van het Itali
aansche offensief in Britsch Somaliland
liet voornaamste onderwerp in de bla
den. Veel beteekenis wordt daarbij ge
hecht aan het feit, dat het ondanks alle
afweermaatregelen en ondanks de bal
lon versperringen en het hevige afweer-
vuur, aan de Duitsche vliegers is gelukt
het vliegveld Croydon te bombardeeren.
INRICHTING voo«VOETVERZORGING
lANGESTRAAT 56 TE1.3II8
PEDICURE €N MASSAGE
Groote oneenigheid in
Zuid-Afrika over
den oorlog
Ontevredenheid in Indië
TOKIO, 17 Aug. (D.N.B.).
De correspondent van de Tokio
Nitsji Nitsji, die zich op den
terugweg bevindt van Londen
naar Japan via Kaapstad, schrijft,
dat in Zuid-Afrika een groote on
eenigheid heerscht over de voort
zetting van den, oorlog. Groote
groepen zijn beslist voor een vre
de met Duitschland.
In Bombay spreekt men uitslui
tend over het vraagstuk der Indi
sche onafhankelijkheid. Het volk
eischt een onmiddellijke oplossing
van dit vraagstuk.
In Colombo liggen vele Britsche sche
pen. In Singapore merkte de correspon
dent op. dat de verdedigingsstellingen
koortsachtig versterkt worden. Overal
zijn teekenen waar te nemen, die erop
wijzen, dat de Engelsche koloniën pro-
beeren, zich van het moederland af te
scheiden. Tenslotte schrijft, de corres
pondent, dat de nederlaag van Enge
land. ongeacht den duur van den oorlog,
zeker is en dat de positie van Engeland
in het verre oosten steeds ongunstiger
zal worden.
ROME, 17 Aug. (D.N.B.De Lon-
densche radio heeft een bericht ver
spreid, volgens hetwelk de Engelschen
er in geslaagd zijn, sedert het begin van
den oorlog 126 Italiaansche vliegtuigen
neer te halen, resp. te vernielen, welke
cijfers zelfs van Italiaansche zijde zou
den zijn bevestigd.
Naar aanleiding hiervan wordt van
bevoegde Italiaansche zijde medege
deeld. dat tot en met 8 Augustus in to
taal il Italiaansche vliegtuigen verlo
ren zijn gegaan, terwijl een toestel wordt
vermist. Daarentegen heeft de Italiaan-
sche luchtmacht 127 Engelsche vlieg
tuigen bij luchtgevechten neergeschoten
en 123 op den beganen grond vernield.
Bijzondere nadruk wordt in de eerste
plaats gelegd op de geweldige verliezen
van het Engelsche luchtwapen.
De Engelsche poging om 'het misluk
ken te vieren van den zoogenaamden op
15 Augustus vastgestelden inval, wordt
door het Braziliaansche blad „Gazetta
da Xoticias" te Rio de Janeiro een twij
felachtige poging genoemd om zich vast
te klampen aan alles, wat de duidelijke
werkelijkheid zou kunnen verbloemen.
Het, blad stelt vast, dal de heele we
reld weet, dat door Berlijn nooit dezen
of den anderen termijn voor de bezet
ting van Engeland is opgegeven. De
geschiedenis van den inval op 15 Augus
tus is daarentegen te Londen verzonnen,
toen er in Engeland nog geen verwoeste
vliegvelden en hangars waren. Thans
poogt Londen zijn eigen voorspellingen
weer ingang te doen vinden, zij het met
ondergeschoven Duitsch vaderschap. De
Engelsche practijken zijn overigens te
begrijpen, daar de Engelsche zenuwen
reeds ten zeerste hebben geleden onder
het onophoudelijk gedonder van de
Duitsche duikbommenwerpers.
Zonsondergang 21.02.
Zonsopgang 6.27.
(Zooals men weet is iedereen ver
plicht tusschen zonsondergang en
zonsopkomst te verduisteren)
Dames- en Kinderconfectie - Arnh.weg 26
Tel. 3977
