HOE DE BEZETTING VAN
BRITSCH SOMALILAND
GESCHIEDDE
Verklaring van Churchill in
het Lagerhuis
Saneering der Spaansche
Staatsfinanciën
DE EEMLANOER
Het doel van den
strijd in Afrika
Engeland werft
Amerikaansche
vliegers
De Italiaansche
successen
Italiaansche
aanvallen
op Malta
Woensdag 21 Augustus 1940
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemsche Poortwal 2a
39e Jaargang No. 45
De Engèlschen hebben Zeila zonder
strijd opgegeven
TWEE MILLIOEN MAN STAAN THANS
ONDER DE WAPENEN
De positie tijdens den
burgeroorlog
De natuurlijke uitweg
van Abessinië
Britsche bommen op
Duitsche steden
Duitsche bommen op
Engelsche vlieg
velden
AMEMSFÖ0RTSC1H DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
- week f 0 15
Binnenland franco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 4620
^fil JS DER ADVERIEMIEN van 14 rcöcls f I'05 mct van een bewijsnummer,
elke regel meer f 0.25. Liefdadigheids-advertcntiGn voor d«
helft van den prijs. Kleine Advertenticn „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
ROME, 20 Aug. (D.N.B.).
l\/T verneem* thans belangwekkende bijzonderheden over de
■TV-L verovering van Britsch-Somaliland. De Noordelijkste der drie
Italiaansche colonnes trok op 5 Augustus over de grens en bereikte
den Ssten Zeila. In het centrum bezette de tweede collonne op 9 Aug.
Hargeisa, dat eveneens 70 kilometer van de grens ligt. De derde
colonne rukte op langs den straatweg van Adoeeina, dat in weerwil
van de ernstigste terreinmoeilijkheden op den lOden bereikt werd,
nadat men van de grens af een afstand van 90 kilometer door zuiver
woestijngebied had afgelegd. De Italiaansche hoofdmacht opereerde
in het centrum.
P 11 Augustus kwam het gros
der Italiaanrche troepen in con
tact met de Engelsche hoofdmacht,
welker sterkte op 15.000 man ge
schat werd. Nadat zij zes dagen de
grootste moeilijkheden bii den op-
rnarsch en de ravitailleering had
den gehad, stonden de Italianen
thans tegenover een tegenstander,
die rust genoten had en zich in
voortreffelijke stellingen verschanst
had.
Achter het 70 kilometer lange front
Hargeisa-Adoeeina hadden de Engcl-
schen op een hoogte van 150 meter de
eerste verdedigingslinie opgericht. Dc
Italiaansche troepen bestonden in dc
eerste plaats uit nationale afdeelingen,
maar ook uit inboorlingen en zwart-
hemden, die waren gerecruteerd uit ar
beiders uit Italiaansch Oost-Afrika. Een
bijzondere taak had de luchtmacht, die
waardevolle verkenningsdiensten ver
richtte en ook een deel van den aan
voer verzorgde. Geregeld werden de vijf
vliegvelden van Britsch Somaliland ge
bombardeerd.
De aanval op de Engelsche hoofd
stelling werd ingeleid door een
groote omtrekkende beweging aan
de beide flanken. Van 13 tot 16 Au
gustus werrl er zeer hevig gevoch
ten. waarbij de Italiaansche aanval
lers onder kruisvr werden geno
men. Niettemin kon op den 15den
in het centrum de opmarsch lang
zaam begonnen worden, nadat de
belangrijkste tegenstand gebroken
was.
Na grondige artillerievoorbereiding
werd op 16 Augustus het sein voor den
algémeenen aanval in de richting van
La Faroek gegeven. Op den 18den was
de geheele eerste verdedigingslinie der
Engelschen overschreden. Talrijke En
gelsche afdeelingen, aldus zegt men in
Italiaansce militaire kringen, hadden
zich bij de hardnekkige gevechten van
de voorgaande dagen overgegeven, voor
al Zuid-Afrikaansche troepen.
De Engelschen hadden Zpila zonder
strijd opgegeven en de 2500 man, die
daar gelegen hadden, onverwijld terug
getrokken naar Boelhar.
Ten Oosten van Berhera staan nog
ongeveer 3000 tot 4000 man Engelsche
troepen, die echter van geen beteekenis
meer zijn, nu Berhera gevallen is.
Groote geestdrift in Italië
P\E verovering van Britsch-Somali-
land heeft in Italië groote geest
drift verwekt. In politieke kringen wijst
men er vooral op. dat de zege pas na
bet ovenvinnen van de allergrootste
moeilijkheden mogelijk is geweest. En
geland heeft voor het uitbreken van den
oorlog verklaard, dat het in Abessinië
in zekeren zin een geesel in handen
beeft, want het zou naar het beweerde
Engeland gemakkelijk vallen Abessinië
binnen te rukken. Tn werkelijkheid ech
ter heeft het fascistische Ttalie stelsel
matig ernaar gestreefd Ahessmië tot een
actieve stelling te maken, opdat het op
alle mogelijkheden zon ziin voorbereid.
Zoo is Abessinië van belegerde tot be
legeraar geworden.
Wat de verrichtingen in Italiaansch
Afrika betreft, zoo verklaart men in po
litieke kringen dat het optreden ten
doel had de beide rroofp straten t w.
Straat Soedan en Straat Bah-el-Mandeb
voor don viiand onbruikbaar te maken
Daartoe ging bet er voorloopig om den
j wig van .Somaliland uit te srhakelen en
dit hrneeehnofd voor Fnwkrlin onern-
tics weg te nemen. On 5 Augustus zijn
de groote oneraties in Somaliland be
gonnen. die thans haar succesriik einde
geVr»ndf»n hebben met de verovering van
Berhera.
Perscommentaren
1\/T ET groote opschriften maken de
1 bladen melding van de Italiaan-
sehe overwinning in Somaliland en
vóoral van de inneming van Berbera.
Zij leveren uitvoerigen commentaar. De
Giornale d'Italia schrijft, dat de Brit-
sche catastrofe nog veel spoediger ge
komen is dan men had kunnen ver
wachten. Britsch Somaliland bestaat
niet meer, het is thans Italiaansch bezit
geworden.
Engeland heeft dit land steeds slechts
als militaire basis beschouwd. Op echt
plutocratische wijze heeft het zich niet
bekommerd om leven en welstand der
bevolking. In geheel Somaliland, dat
176.000 vierkanten kilometer groot is,
ligt geen enkele straatweg. Er wonen
slechts vier dokters. De inboorlingen
mochten geen land in eigendom hebben,
omdat het geheele gebied als bezit van
de Engelsche kroon werd beschouwd.
Afgezien van de militaire gevolgen, die
de onmiddellijke bedreiging van Aden
zal hebben, zullen ook de politieke ge
volgen in geheel Oost-Afrika en de ge
heele Arabische wereld geweldig zijn
Ook de Lavoro Fascista wijst op de
verstrekkende politieke gevolgen der in
neming van Berbera. De mozaick van
het Engelsche koloniale rijk begint met
bet verlies van Somaliland af te brok
kelen. De Tribuna schrijft, dat ht Gi
braltar van het Oosten, bet systeem
Aden-Perim bezig is zijn waarde volle
dig te verliezen. De weg naar Britsch-
Indië is op een der vitaalste punten ge
troffen.
TELEGRAM VAN MUSSOLINI AAN
HITLER
ERGENS IN ITALIË, 20 Aug. (Stefa
ni). Op het van Hitier ontvangen te
legram heeft Mussolini als volgt geant
woord:
Führer, ik dank u namens mijn troe
pen en namens mijzelf voor de geluk-
wenschen die u mij hebt toegezonden
wegens de overwinning op de Engel
schen in Oost-Afrika.
Met mijn kameraadschappelijke
groeten,
Mussolini.
Op den toren van het prachtige stadhuis te Middelburg, dat thans hersteld wordt van de in de oorlogsdagen geleden schade.
De wijzerplaat wordt onder handen genomen. (Foto Pax-Holland)
LONDEN, 20 Aug. (D.N.B.). Cchur-
chili heeft hedenmiddag in het Lager
huis een verklaring afgelegd, waarin hij
ter inleiding een vergelijking maakte
tusschen den oorlog van 101-11918 en
den huidigen oorlog. Engeland is met
open oogen dezen oorlog ingegaan. De
nieuwe oorlogsmethode ligt het Britsche
Empire meer en „vanneer wij eerst ge
heel zijn bewapend", is deze methode
gunstiger voor Engeland.
Vervolgens sprak Churchill er over,
dat Engeland voorbereiding treft voor
de veldtochten van 1941 en 1942. In ver
band met den voedseltoestand in Euro
pa stelde Churchill vast, dat het Enge-
lands voornemen is. de blokkade ook te
richten tegen Frankrijk en tegen alle
andere landen, die in Duitsche handen
zijn. Er zijn talrijke voorstellen gedaan
om tot ondersteuning van deze landen
bet doorlaten van levensmiddelen moge
lijk te maken. Hij. Churchill wijst ech
ter al deze verzoeken af. Er is thans
drie kwart jaar verstreken sedert de
huidige regeering de macht in Groot-
Brittannië heeft overgenomen. „Welk
een stortvloed van noodlottige slagen is
MADRID, 20 Aug. (A.N.P.). De
Spaansche minister van financiën, La-
raz, heeft zoojuist een door de regeering
goedgekeurd voorloopig overzicht van
de financieele positie van Spanje tijdens
den burgeroorlog van 1936—'39 opge
steld, zoo meldt de Frankfurter Zeitung.
Uit het overzicht, dat beschouwd moet
worden als een schema van de finan
cieele ontwikkeling en van de verschui
ving op de binnenlandsche geldmarkt
blijkt, dat voor den duur van den bur
geroorlog (1 Juli 1936 tot 1 April 1939)
de inkomsten van de nationale regee
ring bedragen hebben 3684 millioen pe
seta's en de uitgaven 11.944 millioen.
zoodat een tekort aanwezig was van
o2öü millioen, dat gedekt werd door 660
millioen peseta's aan staatstegoed bij de
filialen van de Spaansche Bank in de
nationale zóne en door het opnemen van
7600 millioen bij de financieele instan
ties die destijds terstond hij een voor-
loopige centrale van de Snaansche Bank
te Burgos werden aangesloten. De eigen
lijke centrale van de Spaansche Bank te
Madrid werd eerst vrij aan het einde
van den burgeroorlog.
De oorlogsschulden aan Italië worden
aangegeven met 5000 millioen lire (in
Mei 1940 zonder goudclausule). Dit be
drag moet in 25 jaar worden afgelost en
wel in stijgende iaarlijksche termijnen
van SO tot 300 millioen en tegen een ren
te (voor het eerst van 30 Juni 1942 af)
van M tot ten slotte 4 procent per jaar
Het grootste deel van de verbintenissen
iegéns Duitschland ziin door een krach-
tigen uitvoer van goederen fiidens den
oorlog geliquideerd. Over de rest zal eer
lang een overeenkomst gesloten worden.
Bij de huidige koerspositie berekent het
overzicht de door den oorlog veroorzaak
te enthans bestaande schuld aan het
buitenland op rond 1250 millioen goud
peseta's. Evenals bij de binnenlandsche
voorschotten is de nationale regeering
met de helft uitgekomen van het bedrag
dat de autoriteiten van Madrid noodig
hadden.
Het overzicht vermeldt dan welke
maatregelen genomen zijn om herstel te
brengén op de binnenlandsche geld
markt en het crediet goedkooper te ma
ken. Reeds tijdens den oorlog werd er
voor gezorgd om de door de fronten ge
scheiden volkshuishoudingen later weer
zonder moeite te kunnen vereenigen en
vooral om de dreigende inflatie te ver
mijden, waartoe aanleiding bestond
doordat de roode regeering' 23.000 mil
lioen peseta's had zoekgemaakt en de
nationale regeering 7600 millioen aan
voorschotten had opgenomen.
De begrooting voor 19-40 bevat aan ge
wone uitgaven 5960 millioen en aan bui
tengewone 1200 millioen peseta's, teza
men dus 7160 millioen, tegen in het
laatste normale jaar 1935: 4725 millioen.
Daarentegen heeft de staat naar raming
in het eerste halfjaar van 1940 2930 mil
lioen peseta's ontvangen tegen 2.000 mil
lioen in 1935. hetgeen valt toe te schrij
ven aan het feit. dat vroeger de speciale
rechten in 'Catalonië en de provincies
Bilbao en San Sebastian waren uitge
schakeld. alsmede aan de verhoogde
stempel-, bier- en benzinebelasting, de
hetere ontvangsten bii de spoorwegen,
de ruimere omzetbelasting na de verhoo
ging van loonen en salarissen en een
Oetere controle on de inning der belas
tingen. Een verdere hervorming der be
lasting acht men voorts absoluut nood
zakelijk Het verslag sluit met de aan
kondiging van wetten die het herstel
van de particuliere financiën moeten
beoogen.
sindsdien over ons neergedaald". Ver
volgens stelde Churchill vast, dat
Duitschland de geheele Westkust van
do Noordkaap tot aan de Spaansche
grens controleert en dat het in den
strijd tegen Engeland beschikt over tal
rijke havens en vliegvelden.
Het is mogelijk, dat Engeland nog
grootere beproevingen door zal hebben
te maken. Intusschen heeft Engeland
echter toch alles gedaan om zijn eiland
tc versterken. Het Britsche rijk heeft
op het oogenblik een stevige samenhang
dan ooit. De belangrijkste productictak
is op het oogenblik die van bewape
ningsmateriaal. Twee millioen man
staan onder dc wapenen. Hiervan
een groot gedeelte geregelde troepen.
Nimmer tevoren heeft een zoo groot le
ger op deze eilanden geslaan. De vloot
is sterker dan ooit. Het handelstonnage
is grooter dan bij het begin van den
oorlog. Om over de luchtgevechten iets
te zeggen is het nog te vroeg. Churchill
beweerde vervolgens, dat de luchtslagen
voor Engeland gunstig zijn verloopen
en den koristen weg vormen naar een
Engelsche overwinning. De beste posi
ties kunnen den vijand niet helpen, zoo
betoogde Churchill, als zijn leger en zijn
industrie in het acterland geheel uit
een geslagen en vernietigd zijn geworden
Voor de nederlaag in Somaliland stelde
Churchill vervolgens Frankrijk verant
woordelijk, op welks steun Engeland
had gerekend. Daarbij sprak Churchill
over de misdaad van Frankrijk. Aan
den anderen kant verklaarde Churchill,
dat Engeland al voor den oorlog zou heb
ben besloten Somaliland niet te verde
digen. In het verdere verloop zijner ver
klaring betoogde Churchill, dat Enge
land den Vereenigden Staten spontaan
en ongevraagd vloot- cn luchthases in
pacht had aangeboden Over eenige klei
ne eilanden in den Stillen Oceaan is
reeds onderhandeld. Nu moest nog wor
den gesproken over Newfoundland en
Britsch West-Indië. Overigens is er geen
sprake van overdracht van souvereini-
teitsrechten, doch betreft het hier alleen
maar een maatregel voor de gemeen
schappelijke verdediging der veiligheid.
Churchill sprak in dit verband over een
pacht voor 99 jaar. welke niet alleen in
het belang zou ziin van de Vereenigde
Staten, maar ook in het belang van
Newfoundland, Canada en van de an
dere betrokken koloniën.
NEW YORK, 20 Aug. (D.N.B.). Uit
alle deelen des lands komen berichten
binnen, dat de Engelschen hun pogin
gen verdubbelen om Amerikaansche
vliegers te bewegen tot het Engelsche
luchtwapen toe te treden. Aan vrijwil
ligers worden groote bedragen geboden.
In New York, Dallas, Oklahoma-City,
San Francisco en Los Angeles bestaan
daartoe bureaux. Bovendien reizen er
tal van agenten rond, die door de En
gelsche autoriteiten gemachtigd zijp
Amerikaansche vliegers voor de Roval
Air Force te werven. Volgens de New
York Herald Tribune gaan er iedere
week 25 Amerikaansche vliegers naar
Canada.
Fransch Somaliland
Beschouwing van den diplo-
matieken redacteur van
Stefani
ROME, 20 Aug. (Stefani). De diplo
matieke redacteur van Stefani bespreekt
de Engelsche nederlaag in Somaliland
en merkt op, dat de Britsche troepen,
na verslagen te zijn aan de eerste verde
digingslinie naar de haven Berhera
vluchtten. Een deel slaagde er in zich
onder het vuur der kanonnen en der
Italiaansche bommenwerpers in te sche
pen, maar andere afdeelingen werden
krijgsgevangen gemaakt. De Italiaan
sche verrichtingen in Somaliland zijn
hiermede op schitterende wijze be
kroond. Britsch Somaliland komt thans
onder de souvereiniteit van Italië. De
Britsche kroon verliest een kolonie van
groote strategische beteekenis vlak bij
Straat Bab-el-Mandeb en tegenover
Aden. Het vroegere Britsche Somaliland
heeft een oppervlakte van ruim de helft
van het Italiaansche koninkrijk en be
vat een groote veestapel, t.w. van 2^2
millioen schapen, 2 millioen geiten en
V/o millioen kameelen. Na de nederlaag
van Gallipoli, na Andalsnes en Duin
kerken lijden de Engelschen in hun mi
litaire geschiedenis een nieuwe neder-
laog welke hun natuurlijke gave van
vluchten bevestigt. De bevolking van
Britsch Somaliland wenschte reeds
sinds lang, evenals die van Fransch So
maliland, zich te vereenigen met. de be
volking van Ttaliaansch Somaliland
Voor Britsch Somaliland is dit thans
verwezenlijkt, en op een niet ver verwij
derde dag zal hetzelfde verwezenlijkt
worden voor Fransch Somaliland, dat
een natuurlijke uitweg is voor Abessi
nië.
In heel Duitschland vreugde en
bewondering gewekt
BERLIJN, 20 Augustus (D.N.B.).
De reeks van Italiaansche overwinnin
gen in Britsch Somaliland, die met de
inneming van Berbera bekroond is,
heeft in heel Duitschland vreugde en
bewondering gewekt. Men was zich wel
bewust van de moeilijkheden, welke de
bondgenooten zouden ontmoeten in een
gebied, dat behalve door de zwaar ver
sterkte stellingen der Engelschen alleen
reeds door ziin sloopend klimaat de.
grootste gevaren bood.
Wat het verlies van Britsch Somali
land strategisch voor de Engelschen be-
teekent, kan, zoo verklaart men hier,
niet hoog genoeg worden aangeslagen.
Ten eerste is de „rechtstreeksche bedrei
ging van Abessinië", welke de Engel
schen tot het laatste toe steeds weer
verkondigden, een illusie geworden. In-
plaats daarvan staan thans de Italiaan
sche troepen aan de Roode Zee tegen
over Aden, de belangrijkste vesting in
het samenstel van het Britsche rijk en
bedreigen van hun kant de wegen naar
Indië Duidelijk treedt thans reeds aan
het licht, welk een geweldige uitwer
king deze oorlog heeft op de Arabische
en op de geheele Aziatische wereld,
waar de stralenkrans van de Engelsche
„onoverwinnelijkheid" snel aan het ver-
bleeken is.
Eenige tonnen bommen op instaU
laties, die dc Engelschen
trachten te herstellen
ERGENS IN ITALIË, 20 Aiiff. (Ste-
fani). Een speciale luchtvaart-
correspondent van Stefani meldt, dat
Italiaansche vliegtuigen vanochtend
een aanval hebben gedaan op de
vliegvelden Alfara en Micabba op
Malta. Een sterke formatie bommen
werpers, begeleid door jagers, viel
beide velden achtereenvolgens aan
en wierpen eenige tonnen bommen
op de installaties, die de Engelschen
trachten te herstellen, doch die ge
leidelijk door do Italianen vernield
werden. Het levendige afweervuur
had geen resultaat.
Vijf Engelsche jagers kondon niets
meer 'bereiken, doordat dc Italiaansche
jagers de bombardementstoe stellen snel
bevrijdden. Een der Engelsche vliegtui
gen werd neergeschoten, de rest van de
patrouille ging op de vlucht. Opnieuw
kwam het afweergeschut in actie, doch
wederom zonder succes. De "bombarde-
men istoestellen konden hun bommen op
de voorgenomen punten laten vallenen
keerden daarna, zonder verliezen en
weer begeleid door de jagers, naar hun
bases terug. Twee jagers, die door
machinegeweervuur getroffen waren,
konden niettemin eveneens terug koeren
Geheele rij huizen
vernield
In één stad 6 dooden en
25 gewonden
BERLIJN, 20 Aug. (D.N.B.) In den
afgeloopen nacht zijn Britsche vliegtui
gen in Duifsch gebied binnengedrongen.
Zij hebben onder meer een aanval ge
daan op een woonwijk in een vrij groo
te stad in het Ruhrgebied. Vier parti
culiere huizen zijn volkomen verwoest*
Uit de puinhoopen zijn tot. dusverre zes
dooden en 25 zwaar- en lichtgewonden,
gehaald. Tot de dooden behooren twee
vrouwen en een tweejarig en een acht
jarig kind. In een West-Duitsehe stad
van 30.000 zielen is door Britsche explo
sieve bommen een geheele rij huizen,
vernield. De burgerlijke luchtbescher
ming, die ook hier goed georganiseerd
is, kon de kleine branden, die door
brandbommen warenontstaan, snel
blusschen. In deze stad zijn tal
rijke menschen ernstig gewond, doch
gelukkig zijn er geen dooden. Op een
andere plaats in Midden-Duitschland is
door een bom een loods, die voor mili
taire doeleinden wordt gebruikt, bescha
digd. Twee soldaten werden licht ge
wond.
BERLIJN. 20 Aug. (D.N.B.). Ver
scheidene vliegvelden in het graafschap
Kent. waaronder de vliegvelden East-
church en Southend, werden vanmid
dag door Duitsche bommenwerpers met
succes bestookt, zoo verneemt het, D.N.B.
van bevoegde zijde. In het Zuidoosten
van Engeland hadden luchtgevechten
plaats. Elders deden Duitsche bommen
werpers een aanval op munitie-inrich
tingen en andere doelen die voor de
oorlogvoering van vitaal belang zijn.
Sterke eenheden Engelsche jagers heb
ben zich tegen de Duitschers geweerd
en hen in de omgeving van Dover aan
gevallen. Het luchtdoelgeschut, opende
op vele plaatsen aan de Zuidkust het
vuur. Vergezellende Duitsche jagers
schoten reeds een aantal Britsche ma
chines neer. Verliezen aan Duitsche zij
de zijn tot dusver nog niet bekend. De
gevechtshandelingen duren voort.
GUNSTIGE OOGST IN NOORWEGEN
OSLO. 20 Aug. (D.N.B.). Naar het
Noorsche Telegraaf-agentschap uit
Larvik meldt, beloven de aardappelen
en hakvruchtenoogst dit jaar een re
cordopbrengst.
DE VERDUISTERING
Zonsondergang 20.53 uur.
Zonsopgang 6.34 uur,
(Zooals men weet is iedereen ver
plicht tusschen zonsondergang en
zonsopkomst te verduisteren)