DUITSCH-RUSSISCH PACT EEN
JAAR OUD
Gespannen spheer in
Griekenland
Groote wijzigingen in
Japans diplomatie
DE EEMLANDER
Pogingen onrust
te zaaien zijn
mislukt
De nieuwe brood
bon
Besprekingen te
Athene
„Geen grondslag
voor accoord"
Luchtaanvallen
op Engeland
voortgezet
Vrijdag 23 Augustus 1940
Uitgave: VALKH0FF Co.
Bureau: Arnhemsche Poortwal 2a
39 e Jaargang No. 47
Wederzijdsche neutraliteitsbelofte ruimde
groote gevaren uit den weg en bracht
kalmeering in Oost-Europa
Thans No. 3
BOMMEN OP TEXEL
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
- week f 0.15
Binnenland tranco per post per 3 maanden 2 85. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 1620
filJS DER AbVEKIEMIEN van 14 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer,
elke regel meer f 0.25. Liefdadigbeids-advertenticn voor de
helft van den prijs. - Kleine Advertcntiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 rcgela
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
BERLIJN, 23 Augustus. (D.N.B.) De Duitsche bladen herden
ken heden in hoofdartikelen den eersten verjaardag der onderteeke-
ning van het Duitsch-Russische niet-aanvalspact. De bladen consta-
teeren eenstemmig, dat dit pact in het afgeloopen jaar de verwach
tingen van beide partijen in elk opzicht volkomen vervuld heeft.
Tevens herinneren de bladen er aan, dat het besluit tot zuivering van
de Duitsch-Russische betrekkingen voortsproot uit het wederzijd-
sche inzicht, dat het militaire bondgenootschap hetwelk Engeland en
Frankrijk Moskou aanboden, uitsluitend ten doel had Rusland voor
zuiver egoistische Engelsehe belangen te spannen en op te offeren.
Churchill bezichtigt de
Churchill-linie
T~\OOR de belofte van onvoor-
waardelijke wederzijdsche
neutraliteit, schrijft de Voelki-
scher Beobachter, werd het groot
ste gevaar der uitbreiding van den
oorlog op het Europeesche vaste
land weggenomen en werden den
volkeren van Duitschland en Rus
land geweldige offers bespaard.
Het Duitsch-Russische niet-aan
valspact had echter, naar de
Führer van het begin af aan be
toogd heeft, een beteekenis welke
nog veel verder ging.
Het pact herstelde definitief tus-
schen de beide rijken de verhouding,
welke overeenkomt met hun ge
schiedkundige traditie en de natuur
lijke economische en politieke moge
lijkheden. Door 'dit ruime inzicht,
dat verder strekte dan do vereisch-
ten van het oogenbiik, zijn ook in
den loop van den huidigen Engel-
schen oorlog alle drieste pogingen
mislukt om het pact van 24 Augus
tus 1939 te beknibbelen en nieuwe
onrust tusschen Berlijn en Moskou
te zaaien.
Gemeenschappelijk hebben beide mo
gendheden het gevaarliike Poolsche
centrum uit den weg geruimd en duide
lijke blijvende toestanden aan de Weich-
sel en de Boeg tot stand gebracht Op
het feit alleen van de eensgezindheid
tusschen de beide grootste mogendheden
van Oost-Europa zijn de aanslagen en
kuiperijen van Engeland in het gebied
van dc Oostzee alsmede in de Balkan-
landen gestrand.
Langs vreed.zamen weg konden in de
machtige schaduw van het pact onhoud
bare toestanden in die gebieden worden
weggenomen, welke in Versailles ont
staan waren en anders stellig tot bloe
dige conflicten geleid hadden. Het ge-
heele Oosten heeft door de uitschakeling
van machten, die in dit gebied vreemd
zijn, een kalmeering en stabilisatie on
dergaan. welke zonder het Duitsch-Rus
sische pact onmogelijk geweest was.
Met deze politieke uitwerking ging een
groote en veelbelovende nieuwe econo
mische ordening gepaard. De economi
sche afspraken tusschen Duitschland en
Rusland hadden de eerste groote bres
geslagen in het blokkadestelsel van de
plutocratieën, en daarop is een geheel
net van nieuwe economische overeen
komsten tusschen alle landen van het
Noorden, Oosten en Zuiden ontstaan.
Zooals de oorlog met Polen voor
Engeland reeds op 23 Augustus 1939
verloren was, schrijft de Deutsche
Allgemeinc Zeitung. zoo was ook het
met de speculatie op den tweefron-
tenoorlog ondeelbaar verbonden
Britsche oorlogsmiddel der blokkade
reeds buiten werking gesteld, voor
dat op 3 September in Berlijn de
oorlogsverklaringen van Engeland
en Frankrijk overhandigd waren.
Bevoegde woordvoerders van de
Sovjet-Unie hebben niet geaarzeld orn
wanneer daartoe aanleiding bestond, te
genover de Engelschen blijk te geven
van de Russische minachting voor de
Britsche blokkade. De Duitsch-Russische
handel is een integreerend bestanddeel
van de Sovjet-economie geworden. Wij
waren van denzelfden wensch en wil
bezield om uit dezen toestand geen eco
nomische oplossingen voor één dag.
maar een waarlijk scheppend stelsel op
te houwen
Elke mogelijkheid voor een oorlogs
conflict tusschen Duitschland en Rus
land is, schruft de Berliner Boerson-
Zeitung, voor altijd uitgeschakeld. Over
eenkomstig de nieuwe Europeesche or-
dpning en in den geest van het Duitsch-
Russische pact heeft zich in den loop
van dit jaar een ontwikkeling voltrok
ken. welke in het belang is van beide
partijen.
Ter gelegenheid van den eersten
verjaardag van het Duitsch-Russi
sche pact schrijft de Ponoio di Roma.
dat dc beteekenis van het pact in het
licht van de gebeurtenissen, welke
erop gevolgd zijn, volkomen en dui
delijk aan het daglicht is getreden.
Het Derde Rijk heeft de politiek van
Bismarck in nog krachtiger vorm
ter hand genomen, en door dit pact
Rusland definitief van de Westelijke
mogendheden gescheiden en het En
gelsehe omsingelingsplan verijdeld.
Het feit, dat Engeland nog steeds niet
de hoop heeft opgegeven om Rusland in
zijn wanhopig spel te betrekken, is het
beste bewijs voor het politieke succes,
dat Duitschland door het sluiten van
het pact behaald heeft, en dat tevens
ook voor de andere nartii van het groot
ste belang is geweest.
CRIPPS BIJ MIKOJAN
MOSKOU, 23 Aug. (D.N.B.). Men
verneemt, dat de Britsche ambassadeur,
Sir Stafford Cripps gisteren een be
zoek heeft gebracht aan den volks
commissaris van buitenlandsche handel,
Mikojan. De bespreking moet vraag
stukken der handelsbetrekkingen tot
onderwerp hebben gehad.
's-GRAVENHAGE, 23 Augus
tus. Gedurende het tijdvak van
26 Augustus tot en met 1 Septem
ber a.s. zullen de met „3" genum
merde bonnen van het broodbon-
boekje tezamen recht geven op
het koopen van 2500 gram rogge
brood of 2000 gram ander brood.
Elk der bonnen geeft derhalve
recht op het koopen van 125 gram
roggebrood of 100 gram ander
brood. De bonnen, welke 1 Sep
tember nog niet gebruikt zijn, blij
ven voorts nog tot en met 5 Sep
tember a.s. geldig.
BOVENSTE FOTO: Winston Chur
chill. dc Britsche premier, bezichtigt
begeleid door een hoog officier de
naar hem genoemde „Churchill-linie"
aan de Engelsclte kust.
ONDERSTE FOTO: Engelsehe bur
gers oclencn zich. bliikens een door
het Britsche ministerie van propa
ganda verspreide lolo, in den wapen
handel. Het optreden dezer burgers
legen Duitsche soldaten zou een tranc-
tircursoorlog bcteckcncn.
(Foto's Scherl)
SÉ*
Albaneesch blad maakt melding van nog een
moordaanslag door Griekenland op
een Albaneeschen patriot
ATHENE, 23 Aug. D.N.B.
In den nacht van Donderdag op
Vrijdag heeft de Grieksche minis
ter-president Metaxas langdurige
besprekingen gevoerd met de le
den van deri generalen staf. Bij
deze besprekingen was ook de mi
nister van openbare veiligheid
aanwezig. Den avond tevoren had
de premier reeds een onderhoud
met den Koning gehad.
Stefani meldt uit Albanië: Het blad
Toniori schrijft, dat men pas thans bij
zonderheden verneemt over een moord
op een Albaneesch burger, welke bijna
een maand geleden in Ciamuria heeft
plaats gehad, en waarover de Grieksche
autoriteiten het stilzwijgen tot dusver
hebben bewaard. De moord heeft zich
afgespeeld op gebied dat onder Grieksch
bewind staat.
De moord vertoont sterke gelijkenis
met dien op Daut Hoggia.
Het betreft een zekcrep Taka, die vele
jaren in Albanië heeft gewoond en in
Tirana rijksambtenaar was. Efnigc
maanden voordat Albanië met Italië
vereenigd werd vertrok hij uit afkeer
voor de politiek van de regeering Zog
naar Ciamuria, waar hij zijn vader
landsche gevoelens niet verheelde en
waar men hem verhinderde, om naar
Albanië terug te keeren.
Op zekeren dag lieten de Grieksche
autoriteiten publicecren, dat Taka zelf
moord had gepleegd door zich aan een
olijfboom op te hangen. Uit thans ont
vangen inlichtingen heeft men met stel
ligheid kunnen opmaken, dat Taka
langs den weg, welke van zijn woon
plaats Filataj voerde naar een van zijn
bezittingen, is vermoord, en dat men,
om de misdaad te verbergen, zii,n lijk
heeft opgehangen aan een olijfboom van
zijn eigen bezitting.
BRITSCH PARLEMENT
MET VACANTIE
LONDEN, 23 Aug. (D.N.B.). Na
een rede van den minister van binnen-
landsche zaken, sir John Anderson,
waarin deze de vrijlating heeft aange
kondigd van bepaalde burger-geïnter
neerden is het parlement voor veertien
dagen verdaagd. In een commentaar op
het begin van de parlementaire vacan-
tie schrijft Reuter, dat Chamberlain
zich in goeden welstand bevindt en den
wensch koestert zijn werkzaamheden te
hervatten. Op het oogenbiik aldus
Reuter geeft niets aanleiding veran
deringen in de regeering te verwachten.
Tientallen diplomaten naar Tokio ontboden;
grondige reorganisatie verwacht van
ministerie van Buit. Zaken
TOKIO, 23 Aug. (D.N.B.) De Japansche minister van buitenlandsche za
ken Matsoeoka heeft 40 Japansche diplomatieke vertegenwoordigers naar Tokio
ontboden. Hieronder bevinden zich de ambassadeurs in de Vereenigde Staten,
Turkije, Frankrijk, Brazilië en China en de gezanten in Mexico, Spanje, Canada,
Iran, Zuid-Afrika, Afganistan, Peru, Hongarije, Argentinië, Finland, Roemenië,
Chili, Columbia, Venezuela, Letland, Panama, Irak, Egypte en Bulgarije.
Volgens Domei moet er rekening mee worden gehouden, dat nog meer am
bassadeurs en gezanten naar Tokio worden ontboden en dat ter zelfdertijd bui
tengewoon groote veranderingen onder de leiders van bepaalde afdeelingen in
het ministerie van Buit. Zaken op til zijn. De minister van Buit. Zaken Matsoeo-
ka ziet hierin een voorwaarde tot de verwezenlijking van het door hem inge
leid diplomatiek offensief.
OHASHI, de vice-minister van
buitenlandsche zaken, heeft
aan journalisten verklaard, dat
binnen een week tijds de definitie
ve wijzigingen in de Japansche di
plomatieke vertegenwoordiging
zullen worden bekend gemaakt.
De bureaucratie moet uit het de
partement van buitenlandsche za
ken verdwijnen.
Daarom wordt thans naar medewer
kers gezocht, die den geest van den tijd
begrijpen en bekwaam zijn voor de nieu
we «taak, waarbij het geen rol speelt of zij
uit de diplomatieke carrière komen of
niet. Het ligt in het voornemen om in het
departement van buitenlandsche zaken
een „ijzeren staf" op te richten, door mid
del waarvan de geest van vernieuwing
op den geheelen diplomatieken dienst
moest worden overgebracht.
De groote mutatie van diplomaten
wordt in politieke kringen te Tokio en in
de pers levendig besproken. De bladen
spreken van zeer drastische vérstrekken
de maatregelen, die nog niet geëindigd
zijn. Minister Matsoeoka, zoo verklaart
de Asahi Sjimboen, wil den juisten man
op de juiste plaats zetten en het. perso
neel van het ministerie van buitenland
sche zaken van elementen zuiveren, die
men tot de zgn. Britsche en Amerikaan-
sche groep rekent.
Het blad meent te weten dat bijna alle
afdeelingschefs van het ministerie van
buitenlandsche zaken, eveneens zullen
worden ontslagen. Eenigen van de ont
slagen diplomatieke vertegenwoordigers
z-ullen misschien nieuwe functies krij
gen. Op bun post zouden alleen blijven de
ambassadeurs in Londen, Berlijn, Rome
en Moskou, alsmede de gezanten in Zwit
seriand, Portugal, Nederland. Zweden en
Thailand.
Het blad Chugai Shogvo S'himpo
noemt de wisseling van diplomaten een
omwenteling, welke herinnert aan een
staatsgreep, waarvoor het aftreden van
den vroegeren vice-minister van buiten
landsche zaken Tani. het begin is ge
weest. Tani was de vooraanstaande ver
tegenwoordiger van de richting, die op
kwam voor handhaving van de oude
orde. Het blad noemt de maatregelen van
Matsoeoka goed op haar plaats en ver
wacht, dat na de wisseling van diploma
ten thans ook inderdaad de politieke
grondslagen gewijzigd zullen worden.
In tegenwoordigheid van den minister
van buitenlandsche zaken Matsoeoka
hebben zich gisteren zestien verschillen
de Japansche Zuidzee-organisaties in een
gemeenschappelijke vergadering aaneen
gesloten tot de ,,.Taj>ansche vereeniging
der Zuidzee-organisaties". Dc nieuwe or
ganisatie zal vooral tot -taak hebben een
nauwe samenwerking te bewerkstelligen
met. de regeering tot steun van haar po
litiek in de Stille Zuidzee. Minister Mat
soeoka wees er in een toespraak op, dat
het Zuidzeegebied wegens het. feit, dat
verscheidene Europeesche landen en
Amerika er belang hij hebben, voor Ja
pan van bijzondere beteekenis is.
In den nacht van Woensdag op Donderdag Is een boerderij in Westerland door
Engelsehe bommen ernstig beschadigd. Een foto van de gehavende boerderij.
(Foto Pax-Holland)
Boedapest acht de kans op succes
der Roemecnsch-Hongaar-
sche besprekingen gering
BOEDAPEST, 23 Aug. (D.N.B.)
De woordvoerder van het Hon-
gaarsche ministerie van buiten
landsche zaken heeft gisteravond
de vertegenwoordigers van dc bui
tenlandsche pers ontvangen. Hij
verklaarde, dat het standpunt van
Roemenië in de kwestie van de
Hongaarsch-Roemecnsche rege
ling naar Hongaarsche meening
geen grondslag voor een accoord
biedt.
Hongarije heeft inzake de grensafba-
kening een concreet voorstel aan Roe
menië gedaan, doch van Roemeensche
zijde is geen enkel voorstel tot het vast
stellen van een grens ingediend. Daar
om hebben de verdere besprekingen vol
gens de opvatting van Hongarije slechte
dan zin. wanneer eerst de heide delegar
ties het eens kunnen worden over een
gemeenschappelijke basis voor de be
sprekingen, waarbij het primaire de
gebiedsafstand is.
Een bevolkingsruil kan echter slechts
als secondair element een correctie van
de gemeenschappelijk vast te stellen
grenslijn beteekenen In politieke, krin
gen alhier beoordeelt men op grond van
deze meer dan officieuze verklaring de
kansen op succes van de verdere Hon-
gaarsch-Roemeensche besprekingen te
Turnu-Severin zeer sceptisch.
BERLIJN, 23 Aug. (D.N.B.) Ook
gisteren en vannacht heeft het
Duitsche luchtwapen zijn aanvallen
met onverminderde hevigheid voort
gezet. In Schotland werden ver
scheidene havens gebombardeerd.
Daarbij werden tweo koopvaardij
schepen zwaar getroffen. Bij Dover
werd een convooi uiteengejaagd en
werd aan verscheidene schepen he
vige schade toegebracht.
In Midden-Engeland werden fabrie
ken, die voor den oorlog van heiang
zijn, gebombardeerd. In het Zuiden wer
den eenige vliegtuigfabrieken en vlieg
velden met succes met hommen be
stookt. De vijand verloor op dezen dag
elf vliegtuigen. Drie. eigen toestellen
werden neergeschoten.
DEN BURG, 23 Aug. In den
afgeloopen nacht is een hom ge
vallen nabij het Horntje op Texel.
Een groote schuur van den heer
W. H. Lap werd getroffen. Het
voorste gedeelte werd bewoond door
het echpaar Beumkes. De vrouw
werd onder het puin bedolven. Zij
werd, ernstig gewond te voorschijn
gehaald en is naar het noodzieken
huis vervoerd. Zij zal een voet
moeten missen.
DE VERDUISTERING
Zonsopgang 6.37 uur.
Zonsondergang 2049 uur.
(Zooals men weet is iedereen ver
plicht tusschen zonsondergang en
zonsopkomst te verduisteren
