Verwarring instede van eendracht HET THEEMSGEBIED VORMT EEN GROOTE VUURHAARD DE EEMLANBER Dinsdag 10 September 1940 Uitgave: VALKH0FF Co. Bureau: Arnhemsche Poortwal 2a 39e Jaargang No. 62 CAVEANT CONSULES! DE ELECTRISCHE VERLICHTING VAN SCHUILKELDERS Ook in afgeloopen nacht zijn s^fisWïzsr'Ss.i: de Duitsche luchtaanvallen KOERSDALING AAN NEW YORK'S BEURS Londen biedt een apocalyptischen aanblik De Amerikaansche vlootbouw Portvrijdom voor de militairen in de hospitalen Roemeensch kabinet aangevuld Militaire oefening in Zuidslavië AMERSrOORTSCH DAGBLAD ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per week f 0.15 Binnenland franco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05 POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 4620 PRIJS DER ADVtRTEftfltN vaa*4 f 1.05 m«t inbegrip van een bewijsnummer, elke regel meer f 0.25. Liefdadigbeids-advertentièn voor de helft van den prijs. - Kleine Advertentifci „KBITJE5" Mj vooruitbetaling 1—1 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05 T-J ET beeld, dat de poli- tieke. kaart van Ne derland heden ten dage den rustigen beschouwer biedt, is lichtelijk verwar rend. Een hoogleeraar, wiens naam een bekenden protestantsch-theolog: schen klank heeft, zeide jaren geleden eens tot ons in schertsenden trant, dat de Nederlanders zóózeer .protestant' zijn, dat in wezen ieder Nederlander zijn eigen kerkgenootschap heeft. Er moge in deze gekscherende uitspraak eenige overdrijving schuilen, in ten- denz is zij verre van onjuist. En wat van het godsdienstig leven geldt, geldt in misschien nog sterker mate in poli- ticis. Ook ,in de politiek' is de Neder lander door en door .protestant'. Van daar, dat .protestbetoogingen' in ons land als regel de best bezochte bijeen komsten zijn. Ten deele is deze nei ging tot protest een uiting van de kracht en het zelfgevoel van den Ne- derlandschen volksaard. Als zoodanig verdient zij waardeering. Maar ander deels is zij eene uiting van eigengereid heid, van gemis aan politieken zin en aan politieke scholing. Als zoodanig is zij te veroordeelen, wijl schadelijk voor het welzijn en de activiteit van de Ne derlandsche volksgemeenschap. „The fault of the Dutch is giving too little and asking too much" (de fout der Nederlanders is, dat zij te weinig ge ven en te veel vragen), plegen de Brit ten van ons te zeggen. Ongetwijfeld zit er in deze karakteristiek veel waars. NEEM om tot den aanhef van ons betoog terug te keeren de huidige politieke kaart van Nederland. De politieke partijen, die vóór 10 Mei ons staatkundig leven beheerschten, zijn door den loop der omstandighe den veroordeeld tot huisarrest. Doch in de binnenkamers der partij-politieke heerenhuizen wordt nog druk gerede kaveld. Dit wat ons politieke binnen huisje betreft. In de buitenlucht, laat ons zeggen in Nêerland's tuin, zijn evenwel na 10 Mei nog vele andere politieke partijen, bewegingen en orga nisaties opgebloeid dan wel tot nieuw leven gewekt. Wat treft men bij eene wandeling door de politieke dreven aan? Wij geven van onze bevindingen eene opsomming, welke in de geko zen volgorde niet beoogt een waar- deeringsoordeel te zijn. Welaan dan: Nationaal Front; Nederlandsche Unie; Nationale Unie; Nationaal Herstel; Nationaal Socialistische Beweging; Nationaal Socialistische groep-Kruyt; Nationaal Socialistische groep-Van Rappard; de Waag-groep; de intellec- tueele groep-Van Lonkhuyzen c.s. en het Verdinaso (Verbond van Dietsch 'Nationaal Solidaristen). Het zal geen verbazing wekken, dat het zoowel den Nederlandschen burger als wien anders ook heel moeilijk zal vallen om uit deze veelheid eene keuze te maken. De roep om eensgezindheid en een dracht, die in min of meer sterke mate door de tien hiervoren opgesomde be wegingen wordt aangeheven, wordt vrijwel op slag geneutraliseerd louter en alleen door het feit, dat deze roep van tien verschillende zijden wordt ge daan. Het resultaat is een dusdanig verwarrend gedruisch, dat het den rustigen burger en hij is er ook nog! uit zijn evenwicht zou kunnen brengen, indien hij niet juist een .rustig' burger ware. EENDRACHT en eensgezindheid 4 zijn broodnoodig. Begrip voor den nieuwen tijd en de bereidheid om aan te pakken evenzeer. Wij hebben de stellige overtuiging, dat de voor mannen der hiervoren genoemde tien bewegingen dit terdege beseffen. Wij zijn ook- overtuigd, dat zij het goed met het Nederlandsche volk meenen en dat de hun voor den geest staande oogmerken op vele punten, ook op vele hoofdpunten, gelijk zijn. Doch instede van gezamenlijk op te marcheeren, be steden de voormannen een goed deel van hun tijd en van den zeer kostbaren tijd van ons volk om elkander in woord en geschrift te verketteren. An ders gezegd, de politicasterij tiert in ons land welig. En zulks tot schade.en tot schande van ons volk! De beoogde eendracht en eensgezindheid bleven tot dusverre uit. Van onder op, uit den boezem van het Nederlandsche volk bleken zij tot dusverre niet te bereiken. Zou het dan te verwonderen zijn, in dien bij bestendiging van de huidi ge politieke kaart van Nederland een .machtige politieke reus' aan de vele .onmachtige politieke dwergen' zijn wil oplegde? En zulks met alle ge volgen van dien. Een politiek versnip perd Nederlandsch volk is in het nieuwe Europa een onbruikbaar Ne derlandsch volk. Het heeft levens kansen noch levensrechten. Maar om dat het Nederlandsche volk leven moet en omdat Nederland een onmis baar sluitstuk is van het Europeesche continent, wordt, naarmate de tijd voortschrijdt, het hiervoren aangedui de ingrijpende optreden van den .machtigen reus' waarschijnlijker, wijl op den duur onvermijdelijk. Caveant consules! De tijd dringt! Ter vervanging van de blauwachtige petroleumlampen worden de openbare schuilkelders onder de bruggen te Amsterdam van electrisch licht voorzien (Foto Pax-Holland) A1^ 1. De wensch. der Londenaars om zich 1 r\ j 1 1 Ij 11 luchtaanvallen in ieder geval een eigen f 1 winkels. Vooral in de dichtbevolkte ar- ffcll I iOTlnPTl VnnrtCrPTIPt beiderswijken waren tegen den middag "JJJ AJV/llVl.V'l.l V "UI KsÉlrZVt alle winkels totaal leeggekocht. De win keliers konden niet mededeelen, wan neer zij nieuwe voorraden zouden Ont vangen. De post is in Londen Maandag slechts in enkele wijken bezorgd. Telegrammen kunnen slechts op enkele kantoren won den opgenomen. De brandweer, die bij na 62 uur ononderbroken dienst heeft gedaan, zal thans versterking uit de provincie krijgen. Vele arbeiders en be dienden waren Maandag niet meer naar hun werk gegaan, omdat zij hun gezin niet alleen wilden laten of doordat de verstoorde verkeersverbindingen hun de rit naar het werk onmogelijk maakten. Anderen keerden na een tocht van uren weer naar huis terug, daar zij in plaats van de fabrieken, waar zij werkten, roo- kende puinhoopen hadden aangetroffen. BERLIJN, 10 Sept. (D.N.B.). Ook na het aanbreken van den nacht golfden gisteravond en hedenochtend de aanvallen der Duitsche vliegerformaties voort tegen de militair belangrijke doelen van Londen. Urenlang duurde in de hoofdstad het luchtalarm. Be halve den aanval op Londen heeft het Duitsche luchtwapen ook aan vallen ondernomen op militair belangrijke doelen van Canterbury, welke met bommen werden bestookt Bij de luchtgevechten boven Londen en Kent verloren de Engelschen ruim 40 vfl|gtuigen; 16 Duitsche toestellen zijn nog niet teruggekeerd. De berichten over de verwoestende uitwerking der Duitsche lucht aanvallen op Londen hebben op de effectenmarkt te New York een krachtige verkoopbeweging met koersdalingen.tot vijf punten, hoofd zakelijk bij de bewapeningspapieren, veroorzaakt. Zelfs de publicatie van het nieuwe Amerikaansche vlootbouwprogram kon de depressie niet verjagen. Onder het vet gedrukte opschrift „Londens levensmiddelentoevoer afgesneden" publiceert de New York Sun een bericht van Associated Press uit Londen, volgens hetwelk de officieren der Britsche lucht macht openlijk toegeven, dat de mokerslagen van de Duitsche lucht vloot op de strategische objecten in de Londensche havenwijk het havenverkeer volkomen tot stilstand hebben gebracht. Levens middelen voor de bevolking van Londen kunnen nog slechts per vrachtwagen en spoor aangevoerd worden. NEW YORKSCHE bladen brengen lange verslagen over het bombardement van militair belangrijke installaties te Londen, dat negen uur duurde, door het Duitsche luchtwapen. In alle rich tingen, zoo heet het in deze ver slagen, konden' van het centrum van Londen uit branden waarge nomen worden. Het verkeer is ge deeltelijk volkomen gestremd. De meeste Londenaars moesten te voet naar hun werk gaan. De> poli tie patrouilleert met geweren door de straten en controleert de iden titeitspapieren van de voetgan gers. Uit de buitenwijken van Londen meldt een ooggetuige, dat het Theemsgebied een onvèrgetelijken apocalyptischen aanblik biedt. Zware, zwarte rookwolken en steekvlammen, die waar te nemen vielen, waren onmiskenbaar van brandende pe troleum afkomstig. Foto's uit Londen, die in New York gepubliceerd worden, too- nen een totaal verwoeste dokinstallatie. Op den achtergrond is een zinkend schip te zien. Een tweede foto laat een verniel de brug zien, in de nabijheid waarvan zich talrijke dokinstallaties bevinden. Het twee maal op Londen ge richte zware bombardement heeft volgens in Zweden binnenkomen de berichten, een beslissenden in vloed uitgeoefend op het dagelijk- sche leven der millioenenstad. De vernieling van talrijke verkeers wegen, de versperring van vele straten heeft de toevoeren van levensmiddelen naar de stad ge voelig verstoord. Ï&-. Gebroken ruiten De Londensche correspondent van de World Union Prees meldt, dat op tal rijke Engelschen het feit, dat millioenen vensterruiten in den loop der beide laatste nachten in scherven zijn gevlo gen, ernstigen indruk heeft gemaakt. Nog is het betrekkelijk warm, maar hoe zal het worden, zoo vraagt de verslag gever. wanneer bij de naderende winter kou steeds nieuwe bombardementen ten slotte de laat6te vensterruit in Londen aan scherven geslagen wordt en mil lioenen menschen onbeschermd aan de koude zijn blootgesteld? De correspon dent is van meening, dat deze overwe ging vele Engelschen doet huiveren vpor een voortzetting van den oorlog. Een brug wordt geslagen tijdens de oefeningen van een der Amerikaansche pionierscorpsen in Canton nabij New York (Foto Weltbild) De luchtaanvallen van Maandagmiddag Naar. het D.N.B. verneemt zijn de Duitsche luchtaanvallen van Maandag middag buitengewoon doeltreffend ge weest. De aanval geschiedde in golven met een tusschenpooz© van 30 tot 40 minuten. Ruim 300 vliegtuigen wierpen hun regen van ijzer op de brandende haven- en industrie-installaties ten Noorden en Zuiden van de Theems neer. Daar laaiden nieuwe branden op. De dikke rookwolken trekken tot aan de monding van de Theems. Men heeft den indruk te vliegen over, een zee van vlammen. Terwijl de eerste golven te- rugkeeren, vliegen reeds andere forma ties uit het Zuid-Oo6ten, het Zuiden en het Zuid-Westen naar Londen. De Duit sche vergelding voor de Engelsche aan vallen op de Duitsche burgerbevolking is onverbiddelijk. Van afweer is nauwe lijks iets te bespeuren. De schoten van het afweergeschut zijn slecht gericht. Jagers zijn zelden te zien. Hearst vraagt, welke vergeldings maatregelen Duitschland, Italië en Japan zullen nemen tegen Roosevelt's politiek WASHINGTON. 10 Sept. (D.N.B.) Het. ministerie van Marine heeft, aan particuliere en staatswerven opdrach ten gegeven tot -den bouw van 201 oor logsbodems voor een totaal bedrag van 3,S milliard dollar. De opdrachten om vatten bijna alle door het Congres op grond van het nieuwe vlootprogram goedgekeurde schepen, welker bouwtijd tot vijf jaar bedraagt. Besteld werden o.m. zeven slag schepen van 100 millioen dollar elk, acht vliegtuigmoederschepen van 15 millioen elk, zeven en twintig krui sers van 30 millioen per stuk, 115 torpedoboot jagers van 8,1 millioen per stuk, 43 duikbooten van 6 mil lioen dollar per stuk. Het bouw- program zal waarschijnlijk eerst over ongeveer zeven jaar gereed zijn. In de „New York Journal American" schrijft de uitgever Hearst, dat Roose velt's hartewensch om Amerika vóór de verkiezingen in den oorlog te stor ten, thans is vervuld. Afgewacht moet worden welke vergeldingsmaatregelen de tegenpartij neemt en hoe, waar en wanneer de oorlog voor Amerika merk baar wordt. Waarschijnlijk zullen de asmogendheden met Japan een mili tair hondgenootschap aangaan, hetgeen tot dusver uit vrees voor een kwetsing van Amerika is nagelaten. Alle politici en groote zakenlieden zijn vóór dezen oorlog van Amerika. Daarentegen zijn het de „breede massa's met haar be krompen vooroordeel en" die den oorlog moeten voeren. VIJFDE ZEVENBURGSCHE ZÓNE ONTRUIMD BOEKAREST, 10 Sept. (D.N.B.) In een communiqué wordt, bekend ge maakt. dat de vijfde zóne van Zevenbur gen volgens de overeenkomst met Hon garije op 9 September is ontruimd. 's-GRAVENHAGE, 10 September. De portvrije verzending van cor respondentie aan en door militai ren, welke geheel opgeheven was, wordt uitsluitend voor die militai ren beneden den rang van officier die, gewond of ziek, nog in mili taire hospitalen of burgerziekenhui zen verblijven, gedeeltelijk hersteld. Deze portvrije verzending is beperkt tot: Briefkaarten, welke echter geen be richten omtrent handelszaken of be stellingen of aanbiedingen van han dels- of fabrieksgoederen mogen bevat ten en Nieuwsbladen tot een maximumge wicht van 100 gram. Voor deze portvrije verzending gelden de volgende voorschriften. Aan militairen gerichte briefkaarten enz. dienen, boven het adres, het op schrift „militair" te dragen. Het adres moet naam, militairen rang van den geadresseerde en aanduiding van hos pitaal of ziekeninrichting bevatten. Door daartoe gerechtigde militairen verzonden briefkaarten enz. dienen bo ven het adres eveneens van het op schrift „militair" voorzien te zijn, welke aanduiding gewaarmerkt moet worden door de handteekening van den afzen der. Verder moet op de adreszijde naara cn. militairen rang van den afzender een stempelafdruk van hospitaal of ziekeninrichting voorkomen. Omvangrijke mutaties in het Roemeensche diplomatieke corps BOEKAREST, 10 Sept. (D.N.B.). De premier, generaal Antonescu, heeft het tegenwoordige overgangskabi.net gecom pleteerd door de benoeming van kolonel Riusanu tot onderstaatssecretaris van het ministerie van binnenlandsche za ken. De minister van eeredienst, Budistc* anu, heeft twee verordeningen ondertee kend, waarvan de een alle Joden uit de staatstheaters en alle overige inrichtin gen op kunstgebied onder staatstoezicht verwijdert, terwijl de andere bepaalt, dat alle ambtenaren van het ministerie van eeredienst die vrijmetselaars waren, terstond ontslag moeten vragen. De regeering heeft alle personen vrij gelaten, die gedurende de laatste weken van Carols bewind in een concentratie kamp opgesloten zijn onder de beschul diging van verspreiding van valsche ge ruchten. De gewezen politieprefect van Boeka rest, generaal Gabriel Marinescu, is te Turnu Severin gearresteerd op het oogenblik, waarop hij naar Joego-Slavie trachtte te vluchten. Naar uit een offic.ieele mededeeling blijkt, zijn bij het Roemeensche diplo matieke corps groote veranderingen uit gevoerd en is een reeks gezantschappen om bezuinigingsredenen ontbonden. De ontbonden gezantschappen zijn die in Mexico, Kopenhagen, Helsinki, Teheran en Rio de Janeiro. De betrokken gezan ten zijn teruggeroepen,, met uitzonde ring van den gezant in Rio de Janeiro, die verplaatst wordt naar Buenos Aires. De gezant in Buenos Aires is wel naar Boekarest ontboden. Verder zijn de volgende ambassadeurs en gezanten teruggeroeDen: Franasovici (Vichy), Potrescu-Commen (Vaticaan), Crutzescu (Ankara), Guranescu (Bern), Irimescu (Washington), Pangal (Lissa bon), Constantinu (Stockholm) en Ro- malo (Berlijn). Dezelfde officieele mede" deeling maakt bekend, dat de ambassa des, die Roemenië in verschillende bui- tenlandsche staten onderhoudt, weer veranderd worden in gezantschappen. De titel van ambassadeur wordt afge schaft. BELGRADO. 10 Sept. (D.N.B.). In tegenwoordigheid van den minister van oorlog, generaal Niditsj. is Maandag ochtend ten Zuiden van de hoofdstad een militaire oefening gehouden, die ver scheidene uren duurde en werd bijge woond door het gehèelè corps reserveof ficieren van Belgrado. Alle moderne wapenformaties van de Zuid-Slavische weermacht, in het bijzonder ook ge vechtswagens en vliegers, benevens 19 valschermjagers, die uit een Fokkerma chine sprongen, traden op. DE VERDUISTERING Zonsondergang 20.10 uur. Zonsopgang 7.35 uur. Zooals men weet is iedereen ver- plicht tusschen zonsondergang en zonsopkomst te verduisteren)

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1940 | | pagina 1