JUS EN SAUZEN RELAAS VAN ZUSTER VOLUTIANA De strijd om een baby Haar vondst onder de puinhoopen Vervoer zonder geleidebil jetten Door grijper gegrepen Het verbod om uit te gaan na 22 uur Oorlogsgeweldschade te Middelburg Steun van rijkswege aan orkesten TOENEMENDE BELASTINGDRUK NIET GOED VERDUISTERD WILLY PÉTILLON schrijft voor onze lezeressen over: - RECEPTEN Honderdjarige te Haren GEEN MARKTEN TEAMSTERDAM BETALING ABONNEMENT AMERSFOORTSCH DAGBLAD 2e BLAD PAG. 2 AMERSFOORTSCH DAGBLAD VRIJDAG 13 SEPTEMBER 1940 .Verklaringen van familieleden ten gunste van mevr. v. d. W. 's-GRAVENHAGE. 12 Sept. Zoo als reeds in het kort is medegedeeld, is dezer dagen de enquête gesloten, welke gehouden is in verband met het door het gerechtshof gewezen arrest met betrekking tot de proce dure tusschen twee families om het bezit van een baby, in welk arrest aan de familie S. was opgedragen te bewijzen, dat het lijkje, dat op 30 Mei in de puinhoopen bij de kli niek Bethlehem te 's-Gravenhage gevonden is dat was van een kind, toebehoorende aan een moeder, die op zaal 9 lag. Voor het getuigenverhoor had de pro cureur der familie S.. mr. van Oven nog drie getuigen gedagvaard, van wie er Blechts één verschenen was, namelijk, mej. A. Tichelaar, zuster Volutiana. die in Mei jJ. werkzaam was in bovenge r.oemde kliniek. Mr. van Oven zag af van het hooren der beide andere getui gen. Zuster Volutiana verklaarde, dat zij gedurende de laatste dagen van Mei be merkte, wanneer zij zich in de verlos kamer bevond, welke onder zaal 9 ge- legen is. dat haar van de puinhoopen achter het gebouw een onaangename lucht tegemoet kwam. Zij deelde dit mede aan den rechercheur Jurgcns. Op HO Mei is zij met den heer Jlirgens en een inspecteur gaan zoeken, met het re sultaat, dat zij diep in de puinhoop, on deraan. onder brokken steen, een kin derlijkje bedolven vond. Onder het lijk je lag een wiegkleed. Getuige kon ech ter niet zeggen, van welke zaal een en ander afkomstig was. Wel was het lijk je gekleed in kleertjes, welke in de kli niek alleen op zaal 8 en 9, gebruikt wor den. Een kindje uit de couveuse-zaal kon het niet zijn. want dan zou het een trui aangehad moeten hebben. Boven dien is die zaal. op een paar gespron gen ruiten na, geheel ongerept geble ven. Na den bominslag heeft getuige op- ruimlngswerk op de zalen gedaan. Op zaal 15 (hoven zaal 9) waren alle bed den en wieeen nog aanwezig. De wiegen stonden zelfs nog op hun voetstuk. Van deze zaal was alleen het balkon afge slagen Hierop stond een bed, noch een wieg. De overige zalen behalve zaal 9. waren in zoover alle ongerept gebleven. dat zich de wiegen en bedden daar nog in bevonden Contra-enquête Bij de hierna gehouden contra-enquê te had mr. Smal hout. de procureur van de familie van der W. vier getuigen ge dagvaard. Mevr. W. P. Oosterveen. een zuster van mevr. van der W. werd het eerst gehoord. Zij had mevr. van der W. tweemaal, terwijl zij in de kliniek Beth lehem lag. opgezocht en toen haar baby gezien. Na den bominslag zag zij het kind herhaaldelijk weer en zij twijfelde er geen oogenhlik aan. of haar zuster was in het bezit van haar eigen kind. De oogen van het kind aldus deze getuige zijn geheel die van mijn eigen kinderen en ik herken er een eigenaar digheid van onze familie in. Het eene oog is namelijk iets kleiner dan het an dere: hei is alsof de pupil niet in het midden zit. Ook heeft het kind een naar buiten stand knietje, een eigenschap, die in de familie van der Winden voorkomt. Dit had haar zuster haar in de kliniek verteld en later heeft getuige dit ook ten huize van haar zuster gezien. Een vlekje, dat het kind op den neus had. veroorzaakt door een druppel zilverni traat, had getuige later ook gezien, toen bet. kind thuis was. Mevr. W. F. J. van der Winden, schoonzuster van den heer van der W„ had diens zuster een keer in de kliniek bezocht in gezelschap van de vorige ge tuige. Na de ramp kwam getuige ten huize van de familie van der W. en twijfelde er ook niet aan. of dit was hetzelfde kind. dat zij in de kliniek ge zien had. Ook deze getuige heeft in de kliniek het vlekje op den neus van het kind gezien. Toen het kind thuis was, heeft zij er niet op gelet of dit. vlekje er nog was. Wel had getuige gezien, dat het kind èen naar huiten staand knietje had. Zoowel getuige's man als diens broer, partij van der W., hebben een dergelijke knie. Getuige vond. dat het kind precies de oogen van haar schoon zuster had. Tenslotte werd nog gehoord een broer van mevrouw van der W., de heer J. G. L. Berkhout. Ongeveer 5 uur na de ge boorte van het kind is hij in de kliniek geweest. Hii heeft toen gezien, dat het kind een donker vlekje op den neus had en het. viel hem ook op. dat het haar doorliep over de wang naar de ooren. Later, op 10 Mei, is zijn zuster met een kind ten huize van de ouders van getuige gekomen en hij heeft daar bij dat kind denzelfden haargroei en' het zelfde vlekje op den neus waargeno men. Mr. Smalhout zag af van het hooren van de vierde getuige. De contra-enquê te was daarmede ook afgeloopen, waar op de raadsheer-commissaris de zaak verwees naar de rol van het Hof ter pleidooibepaling. Zooals bekend zal Za terdagmiddag a.s. opnieuw worden gé- pleit. Geldboeten opgelegd AMSTERDAM. 12 Sept. Een 43-ia- rige grossier had zich vandaag voor den kantonrechter mr. I. van Creveld, te verantwoorden wegens overtreding van het inengvnederbesluit. De man had op 2!-» Juni door een knecht een hoeveel heid van 200 kg. gemengd graan en 100 kg. ochtcndvoer en op 5 Juli een partij bestaande uit 75 kg. bruine hoonen, 30 kg. capucijners 15 kg. spliterwten, 25 kg tuinboonen, 5 kg. groene erwten, 10 kg. milletzaad. 75 kg. gemengd graan, 62 Va kg. ochtendvoer, 150 kg. niais- en gerste- meel en 12^2 kg. duivenkorrels doen ver voeren, zonder in het bezit van de daar toe noodige geleidebiljetten te zijn. Verdachte verklaarde dat de bonnen, die. het vervoer dekten, in het bezit wa ren van de firma, welke afnemer van deze goederen was. Volgens de verkla ringen van een ambtenaar van het landbouwcrisrsbureau waren bij het vervoer geen geleidebiljetten aanwezig en waren deze ook niet bij de bewuste lirma. In zijn requisitoir wees de ambtenaar van het O.M. mr. G. W. F. van der Valk Bonman er op. -hoe de verdachte reeds eerder in overtreding was geweest, waarbij hij zicli tot zware geldstraffen en verbeurdverklaring van goederen veroordeeld gezien had. Het blijkt niet geholpen te hebben. Verdachte gaat met groote hardnekkigheid op dezen weg voort. Gezien deze feiten, en tevens als waarschuwing voor personen, die on der gelijke omstandigheden als verdach te verkeeren. achtte hij een geldboete niet voldoende en vorderde hij voor het geval van 29 Juni een hechtenis van drie dagen; voor dat van 5 Juli een hechtenis van twee maal drie dagen, benevens verbeurdverklaring van de goederen. De kantonrechter wenschte niet tot een veroordeeling tot gevahgenisstraf «ver te gaan. Hij wilde den verdachte nog een kans geven, doch wees hem te vens op het gevaar, waaraan bij zich door herhaling dezer overtreding bloot stelt. n.l. een gevangenisstraf van zes maanden en een geldboete van tiendui zend gulden. Zijn vonnis luidde voor het gebeurde op 29^"ïluni een geldboete van vit frig gulden, voor dat on 5 Juli een geldboete van tweemaal ƒ50 en ver beurdverklaring van alle goederen. AMSTERDAM. 12 Sept. Op het ter rein van (ia N.V. Electro aan den Distel- wes was een der arbeiders od een grij- prr van een hiischkraan gaan zitten, poor tot nog toe onbekende .oorzaak schoot plotseling de bak onderuit, zoodat dn man er in viel. waarna de hak dicht klapt'-. De man geraakte met het hoofd tusschen le beide deelen. Hii kreeg vel schillende hoofdwonden en vermoedelijk e- her-opschudding. Hij is overge bracht naar hei Binnengasthuis. Maatregelen ten behoeve van reizigers, die na tienen ver traagd te Rotterdam arriveeren ROTTERDAM. 12 Sept. Nu eenige dagen geleden de nieuwe verordening betreffende het thuisblijven van de bur gerij in de kuststreek is ingegaan en de politie meer dan duizend aanvragen om ontheffing heeft moeten behandelen, blijkt, dat hier en daar vragen zijn open gebleven. die voor hot juiste begrip van wat toegestaan is en wat niet, beant woord moeten worden. In het algemeen houdt de politie, die belast is met de beoordeeling van de aanvragen, zich aan het narool: zoo karig mogelijk zijn met het toewijzen van vergunningen". Tenslotte wordt er nog gewezen op twijfelgevallen. Dokters en vroedvrou wen b.v. hebben geen speciale vergun ning noodig. om zich op straat te bege ven. verpleegsters daarentegen wel. Wat betreft de reizigers van ver traagde treinen, die na 10 uur Rot terdam bereiken, heeft men in Rot terdam den volgenden maatregel ge nomen. De politie heeft aan dé sta tions den controle-ambtenaren bil jetten uitgereikt. Reizige^t.' die na 10 uur Rotterdam vertraagd bereiken, kunnen in het bezit gesteld worden van een dergelijk papier, zoodat zij. ook na 10 uur. hun woning nog kun nen bereiken. Uitgesloten ziin echter de reizigers, die mot een trein, offi cieel na 10 ,uur aankomende te Rot terdam, arriveeren. In het algemeen echter wordt een zeer strenge maatstaf aangelegd. Wie na 10 uur in de open lucht wordt aangetrof fen en ziin aanwezigheid on straat niet met zekerheid kan anntoonen. wordt on herroepelijk medegenomen naar het dichtstbijzijnde bureau van politie en zal zich dienen te verantwoorden tegen over de Deutsche Feldgcndarmerie. In het algemeen is reeds gebleken. dat de Rotterdamsche burgerij zich met goe de discipline aan de nieuwe maatrege len houdt. STAATSCOURANT 's-GRAVENHAGE. 12 Sept. Bij be sluit van den waarnemend secretaris generaal van het departement van On derwijs. Kunsten en Wetenschappen is de hoogleeraar dr. ir. C. J. van Nieuwen- burg voor het studiejaar 1940—1941 be noemd tot rector-magnificus van de technische hoogeschool te Delft. Is de hoogleeraar dr. H. R. Kruyt voor het studiejaar 19401941 benoemd tot rector-magnificus van de rijksuniversi teit te Utrecht Is de hoogleeraar dr. A. W. Bifvanck voor het studiejaar 19401941 benoemd tot rector-magnificus van de rijksuniver siteit te Leiden. Besluiten van den gemeenteraad MIDDELBURG. 12 Sept. In de gis termiddag gehouden vergadering van den gemeenteraad heeft de burgemees ter mededeeling gedaan, dat aan B. en W. is gebleken, dat bii de voorbereiding van regelen voor het vaststellen der te gemoetkoming wegens oorlogsgeweld schade ernstig is overwogen een zeker percentage van de od 9 Mei i.l geldende verkoopwaarde van de verwoeste pan den te vergoeden. Aangezien te Middelburg de verkoop waarde van woningen en winkelpanden slechts een gedeelte van de herbouw waarde uitmaakt., hebben B. en W. een commissie in het leven geroepen, ten einde op zeer korten termijn een rap port op te stellen betreffende de ver koopwaarde van panden in deze gemeen te in verband met de herbouwwaarde. De commissie is onmiddellijk met haar arbeid begonnen, heeft reeds eenige ma len vergaderd en hoopt binnen eenige weken haar rapport gereed te hebben. De gemeenteraad besloot verder in ver band met de gebeurtenissen tot inste'. ling van een gemeentelijk grondbedrijf. Hii vereenigde zich met hetgeen B. en W. hebben gedaan met betrekking tot het stichten en exploiteeren van nood winkels. De raad stelde een crediet van 45000 gulden beschikbaar voor aanschaf fing van nieuw brandweermateriaal en aanvaardde een voorstel van B. en W. tot het verleenen van een gratificatie aan door oorlogsgeweld getroffen ge- meentepersoneel. welke voor gehuwden op een maand en voor ongehuwden op een halve maand salaris neerkomt. Ook maatregelen tot bevordering van de Nederlandsche drama tische kunst in over- weging 's-GRAVENHAGE. 12 Sept. Naar vernomen wordt, heeft het bestuur van hei Rotterdamsch Philharmonisch or kest van den waarnemend secretaris-ge neraal van het departement van Onder wijs, Kunsten en Wetenschappon be richt ontvangen, dat het met ingang van 1 Januari 1940 een vast rijkssubsi die van 10.000 per jaar zal ontvangen, waardoor deze instelling in de rij der door het .rijk gesubsidieerde orkesten is getreden. Het vaste jaarlijksche rijkssubisidie voor de Haarlemsche orkestvereeniging is verhoogd met 2500. Verder is aan alle orkesten be richt. dat het rijk bereid is in den komenden winter 20% van de sala rissen van de orkestleden te garan deeren, mits do besturen zelf. even tueel met steun van de plaatselijke en provinciale overheden, voor de resteerende S0% instaan. Aan dc gevestigde tooneelgezelschap- pen is medegedeeld, clat van rijkswege maatregelen tot bevordering en steun van de Nederlandsche dramatische kunst in overweging zijn. In verband hiermede is hun vanwege het departement van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen een aantal vragen gesteld. Plundering te Rotterdam Een jaar en drie maanden geëischt ROTTERDAM. 12 Sept. Drie jonge mannen uit Rijswijk waren op 14 Mei met een personenauto tiaar Rotterdam gereden om er een familielid te bezoe ken cn na afloop hadden zij een rond rit door de stad gemaakt. Zij waren bij hotel Central op de Kruiskade terecht gekomen, dat aan de achterzijde brand de. Zij waren naar binnen gegaan en hadden er wat meubelstukken wegge haald en in den auto geladen. Vandaag hadden zij zich voor de Rotterdamsche rechtbank te verantwoorden. De officier van justitie, mr. Meischke, noemde het optreden der jongelieden zeer ergerlijk. Rekening houdende mei het feit, dat twee der mannen reeds met de justitie in aanmerking zijn geweest, eischte hii tegen qlk der mannen een jaar en drie maanden gevangenisstraf. De verdedigers jmr. de Haan. mr. Blok en mr. Dijker bepleitten clementie. Uitspraak 26 September a.s. J. C. M. van Nieuwenhoven- Stempels overleden LAREN (N.H.) 12 Sept.. Hedenmor gen is in het St. Jansziekenhuis op 56- jarigen leeftijd, na het ondergaan van een kleine operatie overleden de beken de Larcnsche kunstschilderes, mevr. J. C. M. van Nieuwenhoven-Stempels. De overledene werd geboren op 10 Mei 1884 te Dordrecht, Zij bezocht- de academie van beeldende kunsten te Rotterdam en ontving daar les van wij- Ion den beer Ferd. Oldewelt. In. 1907 trad zij in het huwelijk met den bekenden kunstschilder Willem van Nieuwcnhoven waarna zij zich eerst vestigde in het Brabantsche schilders dorp Ileeze. In 1910 vestigde zij zich te I.aren (N.H.). Zij legde zich voorname lijk toe op het schilderen van bloemen, waardoor zij groote bekendheid ver wierf en ook exposeerde zij steeds op de zoinertentoonstelljngen van de Gooische schildersvereeniging waarvan zij lid was in Hamdorff te Laren. De begrafenis vindt plaats a.s. Maan dag op de algemeene begraafplaats te Laren (N.H.). AMSTERDAMSCHE AARDAPPELEN- PRIJZEN AMSTERDAM, 12 Sept. De Amster- damsche aardappelenprijzen waren he den onveranderd. Aanvoer 447.000 kg. Cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek •s-GRAVENHAGE, 12 Sept. De druk van de belastingen op het in komen en het vermogen is de laatste jaren welk sterk toegenomen. In het artikel „inkomsten-, vermogens-en gemeentefondsbelasting 1940/1941", voorkomende in de zoo juist ver schenen aflevering van het maand schrift van het Centraal Bureau voor de Statistiek wordt hierop nog eens bijzonder de aandacht geves tigd. Van deze drie belastingen wordt de sterkste toeneming aangetroffen bij de gemeentefondsbelastiqg. omdat behalve de 25 opcenten, die ten behoeve van het werkloosheidssubsidiefonds, en de op centen, die hoogstens ten getale van 75 rechtstreeks ten behoeve van de gemeen ten mogen worden gelieven over 1939/'40 nog 15 en over 1940/1941 nog 50 opcen ten worden geheven ten behoeve van het rijk. De wisselende aantallen opcenten voor de gemeenten zijn oorzaak, dat er over 1936/1937 tot en met 1988/1939 naast, gemeenten met 25 opcenten ook gemeenten zijn. waar 100 opcenten wor den geheven. Over 1939/1940, liggen de grenzen tusschen 40 en 115 en over 1940- 1941 tusschen 75 en 100. Over het laat ste jaar wordt dit hoogste aantal opcen ten geheven in 749 van de 1051 gemeen ten. Slechts 12 gemeenten hebben zich voor deze belasting in de le klasse, 43 gemeenten in de 2e klasse en alle overi ge in de 3e klasse gerangschikt. Gegevens voor de afzonderlijke ge meenten zijn opgenomen in een geschrift van bovengenoemd bureau getiteld „boe- veel belasting betaal ik over 1940/1941?" Daar in dit boekje ook de tarieven van bovenvermelde belastingen zijn opgeno men. kan met behulp van deze gegevens voor elk willekeurig inkomen of vermo gen de juistheid worden nagegaan van den belastingaanslag voor het op 1 Mei aangevangen belastingjaar. Een aantal bijzonderheden betreffen de alle overige door het rijk. de provin ciën en de gemeenten geheven belastin gen zullen verder worden opgenomen in de binnenkort verschijnende meer uitge breide publicatie van ditzelfde bureau: „belastingdruk in Nederland 1940/1941". Het feit, dat verdachte ziek was, niet als verontschul diging aanvaard AMSTERDAM, 12 Sept. Voor den kantonrechter, mr. I. van Creveld, heeft vanochtend de bewoner van een perceel aan het Sarphatipark terechtgestaan, die ervan beschuldigd werd de verduis teringsbepalingen niet naar behooren te hebben nageleefd. Twee leden van den vrijwilligen luchtbeschermings dienst., die op straat surveilleerden, za gen aan de achterzijde van de perceelen welke aan het Sarphatipark gelegen zijn licht. Men stelde het huisnummer vast, terwijl tegelijkertijd de politie werd ge waarschuwd. Gedurende ongpyeer twin tig minuten bleef het licht branden. Toen de politie het perceel binnenging werd het echter uitgeknipt. Een der agenten van politie ontstak het licht in de achterkamer der woning, de huiskamer, waarop door een ande ren agent, die zich in gezelschap van twee mannen van de luchtbescherming in den tuin bevond, geconstateerd werd. dat het dit licht geweest was, dat uit straling veroorzaakt had. De ambtenaar van het O.M., mr. G. W. F. van der Valk Bouman. achtte het feit van de uitstraling van licht uit het bewuste perceel gedurende vrij langen tijd vastgesteld. De omstandigheid, dat verd. ziek was, kon hij niet als veront schuldiging aanvaarden, daar dan toch de mede-inwonenden de verduisterings maatregelen ten uitvoer hadden kunnen leggen. Verd. moest aansprakelijk ge steld worden voor het optreden van zijn huisgenooten. De ambtenaar eischte derhalve een geldboete van 25 gulden subs, een hechtenis van 10 dagen. De verdediger vestigde de aandacht op de mogelijkheid van overmacht, ont staan door de ziekte van verd., aange nomen. dat werkelijk uit het perceel van zijn cliënt licht uitgestraald had. De kantonrechter was van oordeel, dat van overmacht geen sprake kon ziin en veroordeelde den verdachte, overeen komstig den eisch. tot een geldboete van ƒ25.— subs tien dagen hechtenis. TT ET woord Jus"/dat bii uilen zoo'n bekenden en geliefden klank heeft, is oor- Cl spronkeliik een Fransch woord en beteekent sap. Fruits au jus zijn vruchten op sap en hebben met onze jus niets te maken. Aanvankelijk wilde jus dan ook niets anders zeggen dan vleeschnat. In den loop der jaren heeft het in ons land zijn oor spronkelijke beteekenis in zooverre verloren, dat er nog wel heel iets anders bij bomt kijken dan vleesch-nat alleen, maar het blijft toch altijd met vleesch te maken hebben. Ook is hei waar. dat onze jus min of meer natuurproducr gebleven is. De goede huis vrouw is er terecht trotsch op, dat zii de jus bereidt zonder bijzondere toevoegingen van meel, vleeschextract en-dergelijke. Hoogstens zal zij daartoe eens een keer haar toevlucht nemen als de beschikbare hoeveelheid jus niet toereikend is; maar voor haar geldt dit reeds als Ersatz. NATIONALE PADVINDERSRAAD 's-GRAVENHAGE, 12 Sept. De na tionale padvindersraad heeft aan een toonaangevende Duitsche instantie die in nauwe verbinding staat met de Duit sche jeugdleiding. de verklaring afgege ven. dat de raad vanaf Mei 1940 in gee- nerlci wijze in contact, heeft geslaan met het. Boy Scouts International Bureau in Londen. De nationale padvindersraad heeft nadat Nederland door de Duitsche «eermacht bezet is. het standpunt inge nomen. dat het internationale contact tusschen de nadvindersvereenigingen der verschillende landen verbroken is, In verband met, den nieuwen toestand ziet de nationale padvindersraad nog slechts de mogelijkheid van het oprich ten van een nieuwe internationale ieucd- vereeniging. waarbij alle landen zich zouden kunnen aansluiten. TENGEVOLGE VAN DE DUISTERNIS TE WATER GEREDEN •s-GRAVENHAGE. 12 Sept. Van morgen omstreeks half zes is de 59-jarige P. J. Z. uit de van Goghstraat. vermoe delyk tengevolge van de duisternis, met zijn fiets in het water van de Soestdijk- schekade geraakt en verdronken. Hol stoffelijk overschot, is door den G.G.D. naar het ziekenhuis aan de Zuidwal ver voerd. GOEDE jus maken is een kunst. Niet iedereen verstaat ze in de perfec tie. Het lijkt zoo eenvoudig vleesch bra den in boter of kostelijk vet, water bij- gieten en O ja, maar dan is het nog niet altijd de jus, zooals wij die gaarne op tafel zien, de jus. die dierbaar is, zoo niet aan ons hart. dan toch aan ons ge-* hemelte, met de juiste verhoudingen van vet bovenop en geurig bruin daar onder. Maar ook al verstaan wij de kunst van jus bereiden in de perfectie, de be werking vraagt altijd vrij veel vet of boter, vooral omdat wij gewend zijn ons rijkelijk er van te bedienen. En hier is het nu, dat ook de meest geroutineerde huishoudster, de meest enthousiaste kookster in het gedrang komt. Want over de hoeveelheden vet, die wij meenen noodig te hebben, kun nen wij niet-beschikken en waarschijn lijk zullen we in de toekomst nog min der hebben. Ook hier is een punt, waarop wij ons moeten bezinnen, dat wij niet meer kunnen doen, zooals wij het altijd ge wend zijn geweest. Wij moeten ons 'an dere methoden aanwennen, afwijken van de traditie, leeren ons aanpassen aan andere omstandigheden. Nu is het opmerkelijk, dat in geen land de jus, zooals wij die kennen, een zoo voorname rol speelt,, In'Duitsch- land, Hongarije. Frankrijk. Italië, Spanje en ook in de noordelijke landen bereidt men sausen, min of meer pi kant, min of meer bewerkelijk en ge compliceerd. soms van een uiterste ge raffineerdheid. Speciaal Frankrijk is de bakermat van de volmaakte sausen, van de grootste verscheidenheid. In Enge land heeft men „gravy", een soort pa rodie op onze jus en eigenlijk maar heel weinig smakelijk? Vandaar dat men daar zoo veel^iverkt met geprepa reerde sausen in fleschjes, die den vleeschschotel genietbaar moeten ma ken en die gewoonlijk heel scherp, heel gekruid en prikkelend zijn. Prikkelend zijn ook de exotische Zuid- Amerikaansche sausen, waarin ge woonlijk flinke hoeveelheden „pimento" verwerkt worden; het best te vergelij ken mét de Hongaarsche paprika. Voor onzen smaak kunnen wij, als wij toch leentjebuur moeten spelen, omdat de gekookte, aardappelen, die wij nu eenmaal gewend zijn zonder bij- en toe voegingen op tafel te brengen, toch om eenige toevoeging vragen, ons het beste wenden tot de Fransche keuken. De ver scheidenheid van sausen en hun be reidingswijzen is daar zoo groot, dat ieder licht, iets naar haar smaak zal vinden. Daar zijn roomige sausen en pikante: sausen niet kruiden en sausen met wijn. Dit laatste lijkt ons geweldig luxueus, om niet te zeggen verkwis tend. Maar die indruk verdwijnt, als we bedenken, dat in Frankrijk de wijn steeds goedkooper was, en aanzienlijk goedkooper ook, dan de azijn en dat in ieder huishouden, ook in het. arbeiders gezin, altijd wel een aangebroken flesch wijn stond. Als wij in een Hollandsche transcriptie van een Fransche saus den wijn zouden willen vervangen door wa ter met azijn, desnoods met wat krui den, dan kan dit wel. maar wij verlie zen er door het onvergelijkelijke aroma, vaardoor terecht de Fransche schotels door heel de historie heen zoo ver maard zijn geworden. De eenige vastelandskeuken, die de Fransche in vindingrijkheid en verfij ning vermag te benaderen is die van het vroegere Oostenrijk. Ook daar kent men sausen, die de zinnen streelen. Toch hoeft dit alles niet duur te zijn. Het maken van een goede saus vraagt hoofdzakelijk wat fantasie, wat begrip, wat geduld en een zekere dosis kruiden kennis. De grondvorm is vrijwel altijd dezelfde: boter en bloem in kleine hoe veelheid samen roeren, een vloeistof toevoegen, hetzij water, bouillon, melk, champignonnat, water met azijn en kruiden of melk of wijn of jus met wa ter en dan geeft men de saus haar eigen karakter, passend bij den scho tel, die ze begeleiden zal. Daarbij moeten we een ding steeds in het nog houden. Bij licht vleesch. licht gevogelte of wild en lichte groenten geeft men ook steeds een lichtgekleurde saus. Bij donker vleesch. donkere groen ten. donker wild een donkere saus. Om een goede donkere saus te krij gen laat men de bloem donkerbruin branden. Het, lukt wél eens niet, vooral als men niet. veel routine heeft; later gaat het beter. Is de saus niet donker geworden, dan is dit gemakkelijk te verhelpen door toevoeging van wat ge brande suiker, opgelost in kokend wa ter; ook wel door wat donker gekleurd aroma. Men moet echter dit-laalste niet te geregeld gaan gebruiken, want dan krijgen alle sausen hetzelfde smaakje. Rijst met appelen Benoodigdheden: 3 ons rijst, 1 kg. zure appelen of meer, naar smaak; 150 gram suiker, stukje pijpkaneel, een theele peltje citroensap, ongeveer lVa L. water of iets minder, (hangt, van de appelen af. ziin deze zeer saprijk, dan iets min der water) een snuifje zout. Bereiding: Wasch de rijst tot het af- loopende water helder is. Zet ze op met het. water, het zout en de pijpkaneel. Breng ze op flink vuur vlug aan do kook. Voeg er dan de geschilde, in partjes gesneden appelen bij zonder klokhuizen en pitten. Laat dit samen op zeer zacht vuur gaar worden. Neem er de pijpkaneel uit. roer er met een houten lepel vlug de suiker en het citroensap door. Als men beschikking over den oven heeft, doet men de massa in een vuurvast, schoteltje, bestrooit het met paneermeel, legt er wat boter in klontjes op en laat 't bruin worden. HAREN. (Gr.); 13 Sept. Van daag viert de heer Jan van Hem men te Haren in Groningen zijn hon derdsten verjaardag. Hij is de oudste inwoner dier gemeente. Hij geniet nog een goede gezondheid en heeft alleen last van doofheid. GERUSTSTELLING AAN DE SCHIPPERS 's-GRAVENHAGE, 12 Sept. De ge ruststelling van gisteren aan dc schip pers dat zii namelijk des nachts nor maal hun beroep kunnen uitoefenen geldt niet alleen voor de kuststreek, maar voor het geheels gebied, waar bet uitgaansverbod tusschen tienen en vie ren geldt. TERUGHALING INGELEVERDE BENZINE-VATEN 's-GRAVENHAGE, 12 Sept. De in gevolge bekendmaking van 4 Juni bij de opslagplaatsen der benzine- en petro- leummaatschappiien ingeleverde ledige vaten kunnen thans door de helangheh benden tegen inlevering van het destijds ontvangen ontvangstbewijs worden teruggehaald. Tot nadere aankondiging AMSTERDAM, 12 Sept. De bur- gemeester van Amsterdam, gelet op artikel 219 der gemeentewet, ver biedt., in verband met de handhaving der openbare orde, met ingang van Zaterdag 14 September 1940 tot. na dere aankondiging, het houden van markten te Amsterdam, met uitzon dering van de centrale markt, de brandstoffenmarkten, de vischmarkt en cle veemarkt. NIEUW SOORT ZACHTE ZEEP In verband met de zeepdistributie, deelt de Vereeniging van Fabrikanten van zachte zeep in Nederland mede. dat haar leden trijn begonnen met het afle veren van een nieuwe zachte zeep. De ze zeep is geelachtig van kleur en on doorschijnend en verschilt uiterlijk dus van de zachte zeep van de oude samen stelling. Zij kan echter worden gebruikt op precies de zelfde wijze en voor de zelfde doeleinden. De nieuwe zachte zeep kenmerkt, zich verder door een zeer groot reinigings vermogen. terwijl zii opgelost in warm water een overvloedig en dik schuim geeft, zoodat deze zeep ongetwijfeld in de zelfde mate zal voldoen als de vroe gere zachte zeep. De gemakkelijkste vorm van betaling van het kwartaal abonnement op het AMERSFOORTSCH DAGBLAD" is per automatische giro. Op aanvraag zendt onze Administratie (Tel. 4620) U een machtiging ter teekening, de girodienst zorgt dan automatisch voor overschrijving van Uwe rekening op de onze. Indien U thans aanvraagt? kunnen de abonnementsgel den voor het vierde kwartaal 1940 reeds automatisch overgeschreven worden. DE ADMINISTRATIE.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1940 | | pagina 6