Groote schade in Londen's
pariementswijk
Frankrijk's nieuwe regime
nationaal en hiërarchisch
DE E
Donderdag 10 October 1940
Uitgave: VALKH0FF Co.
Bureau: Arnhemsche Poortwal 2a
39e Jaargang No. 88
Beduchtheid
voor
epidemieën
Nieuwe Rijnbrug bij
Kehl
Togo's afscheid
te Moskou
EVACUATIE VAN
GIBRALTAR
Hoe Roosevelt's zoon
in het leger kwam
Gelijke offers
gevraagd van
alle Franschen
De evacuatie van
Berlijnsche
kinderen
Duitsch - Italiaansch
offensief in het
Nabije Oosten?
R. Katholieken
en Protestanten in
Groot-Duitschland
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABGNNttótiG'SPRlJS per 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
week 0
Binnenland tranco pet post per 3 maanden 2 85 Afzonderlijke nummer» f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. «620
riilJS DER AUVtitlthlltN vanl4 regels 11.05 m®t inbegrip van een bewijsnummer,
elke regel meer f 0.25. Liefdadigheids-advertentiën voor de
helft van den prijs. - Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent. driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
NEW YORK, 10 Oct. (D.N.B.).
Volgens in Amerika ontvangen
berichten over de Duitsche aan
vallen in den afgeloopen nacht
zijn op 40 Londensche districten
bommen geworpen. Talrijke ge
bouwen zijn getroffen, waardoor
er een aantal dooden en gewon
den is. Hoewel de Duitsche vlie
gers ook steden in het Zuid-Wes
ten en het Noord-Westen hebben
aangevallen, was de hoofdaanval
op Londen gericht. Ook in Wales
zijn bommen gevallen. Vroeg in
den ochtend werd Londen, na een
zeer korte rust, opnieuw aange
vallen.
Over Nederland komende Brit
sche bommenwerpers zijn in den
afgeloopen nacht hier en daar bo
ven Duitsch gebied verschenen.
Reeds in West-Duitschland werden
zij gedwongen hun koers te veran
deren. Op enkele plaatsen vielen
bommen, die geen militaire schade
aanrichtten.
Over de schade, welke de Duitsche
bomaanvallen deze week in Londen
hebben aangericht, meldt de Dagens
Nyheter. dat o.a. het parlementsgebouw
en het voor het Hoogerhuis staande
standbeeld van Richard Leeuwenhart
beschadigd zijn, zoodat de ruiter niet
meer goed op zijn paard zit. Ook de
klókketoren van de Big-Ben is door gra
naatscherven lichtj beschadigd en nabij
de Westminster Hall. het door Willem
den Veroveraar opgerichte huis, sloeg
een bom in. die alle ruiten deed sprin
gen. Ook in het Lagerhuis zijn in de
gangen en garderobes sporen van scha
de te bespeuren. Toen de bommen in
de buurt van het parlementsgebouw in
sloegen. waren alle Lagerhuisleden vei
ligheidshalve reeds naar den schuilkel
der gedaan, welke reeds ten tijde van
Chamberlain was gebouwd.
Nieuwe ziekte in Londen
De „Daily Mail" schrijft, dat de plaat
selijke overheid in het Engelsche meren-
district de scherpste maatregelen moet
nemen om huisvesting te vinden voor de
Londensche kinderen, aangezien perso
nen, die tegen eiken prijs zich in veilig
heid willen weten, alle beschikbare
ruimte in beslag nemen en zelfs twee
pond per week voor twee kamers beta
len, de kost en bediening niet meegere
kend. Het is een schandaal, zegt het
blad, dat het merendistrict zoo vol zit
met rijke lieden, dat er voor de arme
Londensche kinderen geen piaats meer
is. Voorts meldt het blad, dat onder de
bevolking van Londen een nieuwe ziekte
is uitgebroken die men „shelter throat"
of „tube throat" noemt.
Men vreest dat er dezen winter nog
ergere epidemieën zullen uitbreken. Het
beste middel ter bpstrijding acht men
het bouwen van nieuwe schuilplaatsen,
opdat er meer ruimte ter beschikking
staat. In een schuilgelegenheid in het
Opbouw in Lotharingen Een der
•fdeslin* r.n van den Rijksarbeidsdienst
op weg naar haar werk
(Foto Weltbild)
Eastend b.v., die ingericht is voor maxi
mum 5.000 personen, bevinden zich el-
ken nacht 10.000, menschen. Deze ruim
te wordt bovendien nooit schoonge
maakt.
De secretaris-generaal van het Brit-
sche verbond van vakvereenigingen. Si'
Walter Citrine, heeft volgens hier ont
vangen berichten tegenover een vakver-
eenigingsdelegatie gezegd: „De Engel
sche arbeiders en vooral de werklieden
in de wapenindustrie moeten ook gedu
rende het luchtalarm het werk voort
zetten. omdat er anders niets overblijft
dan om vrede te vragen."
STRAATSBURG, 10 Oct. (D.N.B.)
De chef van het burgerbestuur in den
Elzas, rijksstadhouder gouwleider Wag
ner, heeft gisteren de nieuwe brug over
den Rijn tusschen Kehl en Straatsburg
voor het verkeer geopend. De brug is
in nauwelijks 21/» maand gebouwd. In
zijn toespraak verklaarde Rijksstadhou
der Wagner, dat de nieuwe brug meer
is dan een verkeersbrug alleen. Zij is
een politieke brug! want zij verbindt
den Duitschen Elzas met zijn broeders
aan de overzijde van den Rijnstroom.
Zij is een symbool voor de saamhoorig-
heid tusschen de beide Duitsche stam
men aan deze en aan gene zijde van
den grooten stroom. De linker en de
rechter Rijnoever zijn bewoond door
menschen, die naar hun aard. naar hun
volksgezindheid, naar hun taal en hun
gcheele beschaving bij elkaar-behooren.
Maarschalk Pétain:
Rijksmaarschalk Goring tijdens een kaartbespreking in zijn hoofdkwartier,
van waaruit hii de aanvallen tegen Engeland leidt(Foto Weltbild)
Molotof, Mikojan en vele andere
Russische autoriteiten bezoe
ken de Japansche ambassade
Stafford Cripps bij Molotof
MOSKOU, 10 Oct. (D.N.B.). De uit
Moskou vertrekkende Japansche ambas
sadeur Togog heeft een déjeuner aan
geboden waaraan werd deelgenomen
door den volkscommissaris van buiten-
landsche zaken Molotof, den volkscom
missaris voor den buitenlandschen han
del der Sovjet-Unie Mikojan, d« plaats
vervangende volkscommissarissen van
het departement van buitenlandsche za
ken Wisjinski en Losowski, den secreta
ris-generaal van het commissariaat voor
buitenlandsche zaken Sobolew, en an
dere Sowjet-Russische persoonlijkhe
den. In diplomatieke kringen te Moskou
hecht men beteekenis aan,fhet feit, dat
de Sowjet;Russische premier en commis
saris van buitenlandsche zaken voor de
eerste maal gevolg heeft gegeven aan
een uitnoodiging voor een bijeenkomst
ten huize van den Japansclien ambas
sadeur.
De nieuwe Japansche ambassadeur in
Moskou, generaal Tatekawa, zal op 15
October in Charbin een ontmoeting
hebben met ambassadeur Togo. Men
hecht groote verwachtingen aan deze
ontmoeting met het oog op de verbete
ring van de Russisch-Japansche betrek
kingen.
De diplomatieke correspondent van
Reuter deelt mede, dat de Britsche am
bassadeur te Moskou, Stafford Cripps.
einde der vorige week een bezoek aan
Molotow heeft gebracht om den alge-
meenen toestand te bespreken.
ALGECIRAS, 10 Oct. (D.N.B.). Gis
teren is te Gibraltar een groot Britsch
passagiersschip aangekomen, dat de
laatste geëvacueerden, in hoofdzaak
vrouwen en kinderen, aan boord heeft
genomen. Drie dagen geleden hebben
deze menschen bevel gekregen om Gi-
braltar onverwijld te verlaten. Meer dan
duizend vrouwen en kinderen moeten
zich aan boord bevinden. Hoewel reeds
alle gecvacueerden zich hadden inge
scheept-, lag het schip gisteravond nog
steeds aan de kade. De vluchtelingen
mochten slechts eetgerei en de noodza
kelijkste bagage medenemen.
Eerst thans wordt bekend, dat bij het
laatste groote bombardement van Gibral
tar de secretaris van den gouverneur, die
den rang van majoor had. om het leven
is gekomen. Door een bomontploffing
werd hem de helm van het hoofd gerukt,
waarbij hij door den kinband geworgd
werd.
WASHINGTON, 10 Oct. (A.N.P.). El
liott Roosevelt, den zoon van den presi
dent, die hevig is aangevallen omdat hij
zonder eenige opleiding in het Aroeri-
kaansche leger als kapitein v^n de
luchtmacht is opgenomen, heeft, zoo
'meldt Transocean, in antwoord op de
tot hem gelichte verwijten verklaard,
dat hij tot het leger is toegetreden otn
zijn gewetensbezwaren weg te nemen.
Zijn verklaring luidde aldus:
„Ik kwam onlangs tot het besluit, dat
een lid van de familie Roosevelt een
concrete belangstelling aan den dag
dient te leggen voor de landsverdedi
ging. Daarom gaf ik mij op als vrijwilli
ger voor eeniee tierigheid in liet logeren
werd ik als kapitein bij het luchtwapen
"O-plaatst. In plaats van iets go«ds ge
daan te hebben, zooals mijn bedoeling
was, constateer ik nu. dat ik een ver
schrikkelijke politieke fout begaan heb.
Ik heb weer eens iets gedaan om mijn
vader te overtuigen, dat ik altijd onge
wone dingen doe. Maar ik kan niet an
ders. Ik moet volgens mijn geweten le
ven."
GENEVE, 10 Oct. (D.N.B.)-
Uit Vichy wordt gemeld, dat
maarschalk Pétain Woensdag
avond een radiotoespraak heeft
gehouden, waarin hij uiteenzette,
wat de regeering op verschillend
terrein tot stand heeft gebracht,
en sprak over den arbeid, dien
Frankrijk in de naaste toekomst
zal hebben te verrichten.
In minder dan zes weken, aldus Pé
tain, is een geweldige hoeveelheid wet
gevend werk verzet, zooals de herziening
der naturalisaties, de wet over de toe
lating tot zekere beroepen, de ontbin
ding der geheime vereenigingen. dé be
strijding van het alcoholmisbruik, de ge-
zinssteun en de hervorming van het on
derwijs.
Dit is de eerste en meest dringende ar
beid der regeering geweest, waarbij va ik
niet oude gewoonten moest, worden ge
broken en particuliere belangen ge
schaad moesten worden. De» regeering
heeft dat echter gedaan in het besef van
baar plicht en in de overtuiging, dat het
Fransche volk de daden der regeering
juist zal achten.
Ter bestrijding van de werkloosheid
heeft men besloten tot bet doen uitvoe
ren van groote openbare werken. Groote
rredieten zijn beschikbaar gesteld. Daar-
aoor wordt duizenden arbeiders het da-
gf-lijksch brood verzekerd en tevens do
productiekracht van het land vergroot.
De moeilijkheden zullen nog zeer groot
zijn. Men kan slechts in étappes hande
len en den innigen wcnsch koesteren,
dat een zoo grootsclieepsch mogelijke op
lossing wordt gevonden voor een vraag
stuk dat voor de geestelijke én maat
schappelijke gezondheid van het land
van liet grootste belang ie.
Verder zag de regeering zich gepl&xtst
voor het netelige probleem der rant
soeneering. Men heeft niet getracht de
wreede werkelijkheid voor de Franschen
verborgen te houden. Men moest van
alle Franschen de grootste beperkingen
verlangen en men heeft van allen gelijke
offers gevraagd.
Pétain deelde voorts mede, dat hij
Donderdag een boodschap zou uit
vaardigen, waarin hij den Franschen
zal laten zien, wat de beginselen van
het nieuwe regime moeten zijn: na
tionaal ten aanzien van de buiten-
landeche politiek, hiërarchisch voor
de binnenlandsche politiek. In deze
boodschap zal men de groote lijnen
der „nationale revolutie" vinden, die
in. een nieuwe grondwet zullen wor
den vastgelegd.
B'ij dit vernieuwingswerk moet het ge-
hcelc publick'hclang hebben, omdat een
herbouw niet blijvend kan zijn zonder de
goedkeuring van het geheele land. Deze
herhouw zal dus in vertrouwen en ge
loof geschieden. Pétain deed een beroep
np Parijs, om zich energiek aan te slui
ten bij het vernieuwingswerk der regee
ring en vooral dengenen te hulp te ko
men, die in een harden winter nieuwe
beproevingen zullen hebben te door
sta in.
Tenslotte deelde Pétain mede, dat 3
millioen vluchtelingen en 2 millioen ge-
demobiliseerden naar hun haardsteden
teruggekeerd zijn. Het grootste deel der
vernielde bruggen is weer voor het ver
keer opengesteld: het verkeer is vrijwel
geheel hersteld.
AMERIKAANSCH CONGRES BLIJFT
BIJEEN
WASHINGTON. 10 Oct. (D.N.B.). -
Ofschoon de zitting van het Congres
thans reeds langer dan negen maanden
duurt, heeft hét bestuur der democrati
sche fractie in het Huis van Afgevaar
digden besloten, voorloopig van een ver
daging af te zien. Ook de Senaat is niet
voornemens de zitting te verdagen, doch
wil van heden tot 18 November elke
week gedurende drie opeenvolgende da
gen geen vergaderingen houden.
BUITENLANDSCHE PERSORGANI
SATIE TE BOEKAREST ONTBONDEN
BOEKAREST, 10 Oct. (D.N.B.). Het
Roémeensche ministerie van propagan
da heeft de vereeniging van buitenland
sche corespondenten te Boekarest ont
bonden. Deze vereeniging werd voorna
melijk door de Engelsche en Joodsche
leden heheerscht. In hef onthindirgsbe-
vel wijst de Roemeensehe regeering pr
on. dat de organisatie nooit een erken
de vereeniging is geweest.
Maarschalk Pétain
(Archief U.D.)
BERLIJN, 10 Oct. (V.P.B.) De vrij
willige evacuatie van Berlijnsche kin
deren is deze week op groote schaal be
gonnen. Slechts die kinderen worden
uitgezonden, wier ouders daartoe den
wensch te kennen hebben gegeven. Het
gaat voornamelijk om kinderen, die in
de randgebieden van de stad wonen,
waar de lichte bouwtrant geen veilige
kelders kent. De deelname aan de uit
zending is geheel kosteloos.
Kinderen tot 10 jaar worden in ge
zinnen ondergebracht, die van 10 tot 14
jaar in tehuizen en kampen. Kleine
kinderen worden bij hun moeder ge
laten en als groote en kleine kinderen
tot een gezin behooren. gaan ook de
groote kinderen met de moeder mee.
Dokters en kinderverzorgsfers houden
toezicht op de geëvacueerden. Het
schoolonderricht wordt door onderwij
zers voortgezet. De kinderen zijn koste
loos van de noodige kleedingsstukken
voorzien.
De Berlijnsche kinderen worden voor
namelijk in de Oosteliike gouwen, Oost-
Pruisen, Warthegau, Silezië, Opper- en
Neder-Donau ondergebracht. Vermel
ding verdient, dat dubbel zooveel plaat
sen beschikbaar zijn als tot dusverre
noodig waren. Hier blijkt uit. dat het
aantal aanvragen vrij beperkt is. De
evacuatie verloopt met voorbeeldige
discipline.
STOCKHOLM, 10 Oct. (A.N.P.).
Svenska Dagbladet wijst in een bericht
uit Londen op de bezorgdheid in Enge
land over een beweerd Duitsch-Itali-
aansCh offensief in het Nabije Oosten.
De correspondent schrijft:
Valt Egypte en liet Suezkanaal, dan is
Palestina onhoudbaar en zijn aan de En
gelsche vloot de steunpunten ontnomen,,
zonder welke zij zich in het Oostelijke
hekken van dc Middellandsche Zee niet
kan handhaven. Het reehtslrccksehe ge
volg van een zoodanige ontwikkeling
moet zijn, dat dc asmogendheden onge
hinderd den toegang tot. dc rijke petro-
lennitironnen bij Mosoel krijgen. Ook
lijkt, 't twijfelachtig of Turkije in staat is
voldoenden tegenstand te bieden. Zeker
is, dat de asmogendheden zich dan een
veilig vaarwater voor de van Bakoe ko
mende Russische petroleum door de
Dardenellen kunnen verschaffen."
Tenslotte wijst het Zweedsche blad op
het jongste artikel van het Londensche
blad Observer, waarin letterlijk stond:
„Engeland moet alles in het werk stel
len om Egypte, den Soedan en Palestina
aan beide zijden van het Suezkanaal te
houden, want de aldaar staande troepen
zijn niet sterk genoeg en de toestand
geeft aanleiding tot bezorgdheid. Wij
moeten uiterst krachtige versterkingen
zoowel aan mannen als aan machines
sturen, vooral artillerie."
BERLIJN. 10 Oct. (V.P.B.). Korten
tijd geleden werd in verschillende bla
den medegedeeld, dat Brazilië met 45
millioen R. Katholieken hij een gezame-
lijk inwonerscijfer van 47 millioen, het
land is waar de meeste R. Katholieken
wonen. Italië heeft daarentegen slechts
r» milliocn Katholieken. Het boek
„Das Reichsministerium fur die Kirch-
lichen Angelegenheiten", dat kort gele
den in Duitschland verscheen, publi
ceert de cijfers over den toestand van
de R. Katholieke kerk in het Groot-
Duitsche Rijk. Uit deze cijfers blijkt nu,
dat Duitschland tegenwoordig 48 mil
lioen R. Katholieke inwoners telt, en
daardoor het. land met het grootste aan
tal R. Katholieken is.
Er zijn in Duitschland 11 kerkprovin
cies met 45 bisdommen. 2 apostolische
administraturen, 2 prelaturen nuilius,
en in 't generaal-gouvernement 2 aarts
bisdommen en 6 bisdommen. Van d°
aartsbisschoppen zijn tegenwoordig 6
kardinaals. Aan de bisschoppen zijn op
het oogenblik in Groot-Duitschland (uit
gezonderd het generaal-gouvernement)
1<183 zielzorgprovincies ondergeschikt
met 35103 geestelijken, waarvan in het
..Altreich" 9S13 provincies met 22221
geestelijken, in de Onstmark 3441 provin
cies met 4523 geestelijken in.de nieuwe
gebieden in het Oosten (uitgezonderd
't generaal-gouvernement) 1138 provin
cies met 2030 geestelijken
Volgens het bovengenoemde boek zijn
er op het oogonblik in groot-Duitsch
land (uitgezonderd het een.-gouv45
millioen Protestanten. 100.000 oud-Ka
'hnlieken. 50.000 orthodoxen, meer dan
millioen vertegenwoordigers van de
Tsiechisehe nationale kerken en meer
dan 200.000 leden van de Evangelische
vrije gemeenten.
Mijnenschade te Huisduinen
wordt door Staat vergoed
Men zal zich herinneren, dat in De
cember van het. vorige jaar, de badplaata
Huisduinen, bij Den Helder, belangrijke
schade opliep, tengevolge van het explo-
deeren van Nederïandsche mijnen tegen
de kust. Tal van bewoners van dit dorp
werden financieel ernstig gedupeerd. De
burgemeester van Den Helder spande
zich ervoor deze schade van het rijk
vergoed te krijgen.-omdat bewezen was,
dat de schade veroorzaakt was door
Nederïandsche mijnen.
Succes op dit pogen is niet uitgeble
ven, zoo mpldt. de „N.R.C.". Vrijdag zal
ten raadhuize te Den Helder een bedrag
van ruim lfi.000 gulden uitbetaald wor
den aan allen, die hij de mijnexplosie
schade kregen. Dit bedrag is door het
rijk aan het gemeentebestuur ter hand
gesteld.
Aan een Engelschen ballon
blijven hangen
Hel is onlangs een groepje Texelaars
gelukt een ballon, die over het dorp
De Koog joeg, te grijpen, zoo meldt de
„Tel.". Met vereende krachten wist
men hem om een hooischelf vast te leg
gen. De ballon werd op den grond ge
drukt. Eén van de aanwezigen maakte
echter een kort, maar benauwd lucht
reisje, toen de ballon, door een wind
ruk. plots opnieuw de hoogte inging.
De man bengelde er als een baron von
Münchhauscn aan. Hij had geen gele
genheid den draad los te laten. Geluk
kig daalde het gevaarte weer spoedig,
zoodat de luchtreiziger met den schrik
vrijkwam.
Noodtoestand in Egypte
BEIROET, 10 Oct. (D.N.B.). De
Egyptische koning Faroek verstrekt in
Cairo en in de provincie sedert eenige
dagen dagelijksche maaltijden aan ar
men op eigen kosten. De door den staat
uitgetrokken bedragen zijn niet meer
voldoende voor de leniging van den on-
beschrijfclijken noodtoestand in Egypte.
Tengevolge van het door het Britsche
opperbevel uitgevaardigde bevel tot vor
dering van levensmiddelen verschijnen
dagelijks Engelsche patrouilles in de
Egyptische dorpen, die beslag leggen op
de schapen, de kippen en het weinige
wat de boeren aan veldvruchten bezitten
De vijftigduizend
er uit!
's-GRAVENHAGE. 10 Oct. BH
de heden gehouden trekking van de
Staatsloterij is de prijs van 50.000
gulden op het nummer 24974 gevallen
DE VERDUISTERING
Zonsondergang 18.58 uur.
Zonsopgang 7.57 uur.
(Znoals men weet is iedereen ve
Plicht tusschen zonsondergang f
zonsopkomst te verduisteren)