Winterhulp Nederland
OPA BOL VAN DEN IJZEREN KNOL
Bekendmaking betreffende
het uitgaansverbod
DE BURGEMEESTERS BENOEMD TOT
PLAATSELIJKE DIRECTEUREN
„Vóór Nederlanders
dóór Nederlanders"
KETTINGHANDEL
IN KOFFIE EN
THEE ONTDEKT
Mengelbergnaai
het buitenland
Distributie van
brandstoffen
Radio-Programma's
"Mr. STEVENS
UIT DETROIT
2e BLAD PAG. 2
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
DONDERDAG 31 OCTOBER 1940
De heer C. Piek over de
's-GRAVENHAGE, 30 October. De
nieuwbenoemde directeur-generaal van
de Winterhulp Nederland, de heer C.
Piek, heeft in een persconferentie
mededeelingen gedaan over de Win
terhulp Nederland.
De organisatie van de Winterhulp
Nederland is in den vorm van een
stichting vastgelegd. Zooals bekend is.
zal het hoofdbureau in Den Haag ge
vestigd zijn. Provinciale kantoren zul
len in elke provincie worden inge
richt, terwijl de plaatselijke organen
gevormd worden door de „plaatse
lijke bureaux". Aan het hoofd van de
provinciale organisaties zullen provin
ciale directeuren staan en aan het
hoofd der plaatselijke organisaties
plaatselijke directeuren.
Een verheugend verschijnsel noemde
de heer Piek het, dat reeds thans een
stroom van aanmeldingen is binnenge
komen van menschen die zich aanbie
den om mede te werken. Dit enthou
siasme wil de heer Piek zoo gauw mo
gelijk opvangen. Het is daarom van be
lang dat zoo spoedig mogelijk de plaat
selijke organisaties in werking treden
en daarom heeft de directeur-generaal
bepaald, dat voorloopig de burgemees
ters der gemeenten zullen optreden als
plaatselijke directeuren.
ER zal een oproep uitgaan aan de
burgemeesters, waarin zij worden
aangespoord de plaatselijke zorg op
zich te nemen of met toestemming
van den directeur-generaal plaats
vervangers daarmede te belasten.
Het is de bedoeling dat het leeu
wendeel van den arbeid op de
plaatselijke directeuren komt te
rusten. De plaatselijke directeuren
zullen zich de medewerking moeten
verzekeren van personen uit alle
geledingen van het volk. Immers,
het moet helder vaststaan dat de
arbeid van Winterhulp Nederland
een arbéid voor allen door allen
moet zijn.
Het noodige- geld zal de Winterhulp
trachten te verkrijgen door huis- en
straatcollecten. Ook giften in natura
zijn welkom, terwijl overschrijvingen op
postgiro 5553 natuurlijk eveneens wor
den toegejuicht.
Aangezien de opbouw van de provin
ciale en landelijke organisaties slechts
geleidelijk zal geschieden zij zijn nu
eenmaal niet uit den grond te stam
pen zullen de plaatselijke organisa
ties vooral aanvankelijk de belangstel
ling van het pnbliek moeten opvangen.
Het is de bedoeling dat bij de op
bouw der geheel nieuwe organisatie
van de sociale verzorging wordt uitge
gaan van den bestaanden toestand. De
heer Piek wil dan ook reeds bij den
aanvang den z.i. juisten weg volgen
door raad in te winnen bij Maatschap
pelijk Hulpbetoon en Armenzorg. Er
wordt dus niet los van de bestaande
organisaties gewerkt. Wel is het de be
doeling dat de uitkeeringen door Win
terhulp geschieden, en wel door de
plaatselijke bureaux, doch de bronnen
van informaties over voorkomende
noodtoestanden zullen voor een groot
deel gevonden worden in Maatschappe
lijk Hulpbetoon en Armenzorg.
De „stille armen
De heer Piek heeft echter gevoeld
dat dan toch een groote groep van
menschen, juist de stille armen, onbe-
reikt btiffi. Daarom zal Winterhulp
Nederland aan ieder gezinshoofd de
vraag voorleggen welke nooden hij
heeft. Over de bestaande instanties
heen zal iedere Nederlander aldus zijn
omstandigheden kunnen uiteenzetten.
Zij, die niet in aanmerking mcenen te
komen, behoeven het antwoordformu
lier natuurlijk niet in te zenden. Op
deze wijze hoopt de heer Piek een
bron van gegevens te verkrijgen,
waarop hij kan verder bouwen.
Het ls het plan. bij de jonge organi
satie een eigen stijl te volgen en een
eigen controle in te voeren en ook ver
zorging te brengen voor die gezinnen,
die hun armoede verbergen.
Vanzelf zal zich de behoefte voordoen
gedurende de Winterhulpactie de an
dere collectes zooveel mogelijk te be
perken. Er wordt wel eens te veel ge
collecteerd. Het gevend publiek moet
weten waar het aan toe is en in vreug
de en overtuiging kunnen geven. Dat
ook de bedelarij, die tot aanstootelijke
tooneelen en tevens tot onbillijke ver
deeling aanleiding geeft, moet worden
tegengegaan is wel duidelijk.
Insignes van blijvende
waarde
P EN bijzonderheid van de Win-
terhulpcollectes is hierin gele
gen, dat de te verkoopen insignes
van blijvende waarde zullen zijn:
zij zullen n.l. bestaan in molentjes
van lichtgevende stof, met het op
schrift „Winterhulp Nederland"
met welke molentjes men tijdens de
donkere uren met veel genoegen
zal kunnen loopen.
Met bijzonderen nadruk legde de heer
Piek het doel van de actie der Winter
hulp vast. Het deed hem leed te hebben
moeten vaststellen dat reeds thans twij
fel omtrent dit doel is geuit. De Win
terhulp Nederland is een verzorging
van Nederlanders door Nederlanders.
Het heeft geen nut daar veel over te
praten, want wie niet gelooven wil, zal
daardoor niet overtuigd worden. Veel
eer is er aan gedacht, het onmogelijk
te maken dat iemand zich van. zijn ver
antwoordelijkheid tegenover het Neder-
landsche volk kan afmaken door val-
sche voorwendsels. Er zijn waarborgen
te over geschapen om een goede beste
ding van de verkregen gelden te verze
keren. In het eerecomité hebben zitting
de secretarissen-generaal van Algcmee
ne en Buitenlandsche Zaken, van Bin-
nenlandsche Zaken en van Sociale Za
ken, de commissarissen der provincies
en een groot aantal vooraanstaande
mannen. In de financieele commissie,
welke het toezicht op financieel gebied
houdt en welke recht heeft op accoun
tantsonderzoek. zitten de secretaris
generaal van Financiën mr. Trip, wel
licht. ook de voorzijter der Algcmeene
Rekenkamer en vier of zes vooraan
staande figuren uit de bankwereld.
Voorts is opzettelijk vermeden, dat de
Winterhulp zelf inkoopen doet en is be
sloten waardebons in te voeren, welke
zullen worden uitgereikt aan behoefti
gen, die er gedurende de geldigheidsduur
dezer bonnen de daarop genoemde goe
deren en hoeveelheden kunnen krijgen.
Het verstrekken van deze waardebons
heeft natuurlijk psychologische bezwa
ren, juist met, het oog op de stille ar
men, doch juist om verdachtmakingen
af te snijden, zijn deze nadeelen op den
koop toe genomen.
Niemand mag zich
onttrekken
WANNEER er in Nederland, aldus de.
heer Piek, onverhoopt tóch men
schen mochten zijn die zich verschuilen
achter het voorwendsel niet te weten
aar het geld naar toe gaat, dan wil
hij opmerken dat niemand zich, onder
welke omstandigheden ook, zal mogen
onttrekken aan den plicht voor de
volksgemeenschap te zorgen. Als het
schip in nood is. kan de reddingsboot
niet tot betere tijden wachten met uit
te varen.
Daarom moet thans een ieder
zijn beste krachten geven. Laat er
geen misverstand zijn omtrent het
doel: Het doel is het verstrekken
van extra hulp in de winter
maanden. De winterhulp Neder
land raakt niet aan de bestaande
organisaties op weldadigheidsge-
bied. Alle vormen van sociale ver
zorging gaan hun eigen weg ver
der. Nederland is inderdaad voor
zien van een groot aantal prachti
ge organisaties. Waarom thans dan
dit nieuwe? Omdat de Winterhulp
van anderen aard is: zij wil extra-
hulpverleening geven, die den
menschen niet alleen het strikt
noodige verstrekt, maar hun het
leven vreugdevoller maakt.
Groot aantal arrestaties
in Groningen
GRONINGEN, 30 October. Naar aan
leiding van de ontdekking van een groo-
te hoeveelheid koffie in een café te Delf
zijl, stelde de hamsterbrigade van de po
litie te Groningen een onderzoek in.
waarbij tal van onregelmatigheden aan
het licht kwamen.
Het bleek, dat men te doen had met
een grooten kettinghandel in koffie en
thee. Een spoor leidde naar een belang
rijken diefstal van koffie uit een der
grootste bedrijven te Groningen. Een an
dere firma te Groningen bleek een flin
ke partij koffie niet te hebben aange
meld. Deze beide partijen werden tegen
zeer hooge prijzen verhandeld, en ge
lijk te verwachten viel verleende daar
bij 'n reeks van tusschenpersonen, onder
wie tal van bekenden uit de smokkelwe-
reld, tegen hooge winsten hun tusschen-
komst
De caféhouder R. de G. te Groningen
Werd in verband met deze zaak gearres
teerd en ter beschikking van de justitie
gesteld. Verder werden aangehouden dp
28-jarige fahriekschef G. D.. de 44-jarige
winkelier H. S.. de 47-jarige G. van V„
de 29-jarige H. S. van beroep grossier in
gloeilampen, en de 26-jarige L. K, allen
te Groningen. Een gewezen agent van
nolitie, D.. die sedert jaren met pensioen
is, werd aangehouden wegens heling. Hij
kocht n.l. gestolen koffie en thee van
den 22-jarigen J. K„ die als expeditie
knecht in de gelegenheid was diefstal te
plegen ten nadeele van zijn patroon.
Voorts zijn nog eenige andere perso
nen aangehouden, in verband waarmede
het onderzoek wordt voortgezet. Eenige
honderden kilo's koffie en thee zijn in
beslag genomen.
EXAMEN APOTHEKERS-
ADSISTENT
LEIDEN, 30 Oct. Geslaagd de dames
E. Herweyer, Oud-Beierland; S. Suve-
rein, Rotterdam en E. J. Treurniet, Rot
terdam, en de heer H. A. Huibers, Was
senaar.
KINDÉRHOEKJE
95. Hoe wist Kobusje, dat hij dien tooverstok verstopt had.
Hij krabde verlegen achter zijn rechter oor, kreeg daarna
een vreeselijke niesbui en toen werd hij verschrikkelijk
kwaad. Hij werd zoo rood als een biet. kobusje deinsde
van schrik achteruit.
96. Zijn hoofd bonsde toen tegen het hoofd van mevrouw de
gravin van Schuddebol tot Schuddebol aan, die juist uit de
diligence stapte. Het was verschrikkelijk voor die deftige
dame, want nu schudde haar hoofd nog veel erger dan
tevoren. Ze gilde het uit.
Concerten in Stockholm, Duitsch-
land, Weenen, Budapest, Italië
en Kopenhagen
AMSTERDAM, 30 Oct. Prof. dr.
Willem Mengelberg zal in de volgen
de maand een viertal concerten der
Konsertfoereningen in Stockholm di-
rigeeren en wel op 20,22,24 en 27 No
vember a.s. Oorspronkelijk was het
aantal dezer concerten op drie ge
steld, doch gezien de groote belang
stelling moest op de" dringende aan
vrage van Konsertfoereningen nog
een extra avond worden toegevoegd.
Op 14 November zal Mengelberg naar
Berlijn vertrekken en vandaar per .vlieg
tuig naar Stockholm.
Op 1 en 2 December a.s. volgen dan
twee concerten met de Berliner Philhar-
monie, waarop o.a. zal worden uitge
voerd het Requiem voor bariton en or
kest van Rudolf Mengelberg, met mede
werking van Karl Schmitt-Walter.
Na deze concerten zal Willem Men
gelberg in December weer in Nederland
dirigeeren.
In Januari, na de Kerstvacantie, be
geeft hij zich naar Budapest, alwaar hij
een Beethoven-cyclus van zes concerten
zal leiden. In dezelfde periode vinden
vier concerten met de Wiener Philhar-
moniker in Weenen plaats. In de pro-
's-GRAVENHAGE, 30 Oct. De commissaris-generaal voor de
openbare veiligheid bij den Rijkscommissaris voor het bezette Neder-
landsche gebied maakt bekend, dat hij, teneinde storingen in het
economische leven te vermijden en den voortgang van de vitale bedrij
ven ook des nachts te waarborgen, aan de Nederlandsche politie-
organen de volgende aanwijzingen heeft gegeven:
Aan diegenen, die verbonden zijn aan vitale bedrijven (zooals spoor
wegen, binnenvaart, sluiswerken, mijnen, gas- en electriciteitsfabrie-
ken, wapenindustrie en dergelijke) in het Nederlandsche gebied, waar
voor ingevolge de verordening no 151 van den Rijkscommissaris
(Verordeningenblad blz. 460) nog niet de daarin genoemde verkeers-
beperkingen golden, doch waarvoor ingevolge de Verordening no 188
van den Rijkscommissaris (Verordeningenblad blz. 542) wel het
uitgaansverbod van kracht is geworden, moet tot en met 15 Novem
ber 1940 stilzwijgend ook in den tijd tusschen 24 en 4 uur worden
toegestaan zich zonder speciale vergunning buitenshuis te bevinden
Na 15 November 1940 moeten ook de aan bovenbedoelde bedrijven
en ondernemingen verbonden personen in het bezit van zulk een
bijzondere vergunning (Sonderausweis) zijn.
gramma's hiervan is o.a. een eerste uit
voering van de variaties van Henk Ba-
dings opgenomen.
Daarna volgt een tournee met de Ber
liner Philharmonic, waarin o.a. twee
concerten in Berlijn, Potsdam, Ham
burg, Maagdenburg, Braunschweig,
Hannover, vervolgens een concertreis in
Italië, waar Mengelberg een aantal con
certen in Rome, Florence, Turijn en
Triest za] leiden. Vanuit Italië keert
Mengelberg naar Nederland terug om
hier zijn zeventigsten verjaardag te vie-
rn, ter gelegenheid waarvan twee feest
concrten van het Concertgebouworkest
op het programma staan, waarop hij de
Negende Symphonie van Beethoven zal
dirigeeren en voor de pauze Nederland
sche composities.
In de maand April zal Mengelberg
eenige concerten in Kopenhagen diri
geeren.
De geldige bonnen
's-GRAiVENHAGE, 30 Oct. De secre
taris-generaal, waarnemend hoofd van
het departement van handel, nijverheid
en scheepvaart, deelt het volgende
mede:
Gedurende de maand November gege
ven de met 04, 05, 06 en 07 gemerkte
bonnen van de „bonnenkaart distributie
vaste brandstoffen haarden, kachels",
alsmede de met 07, 08, 09, 10, 11, '12, 13
en 14 gemerkte' bonnen van de „bon
nenkaart distributie vaste brandstoffen
centrale verwarming", en voorts de
met „brandstoffen, een eenheid, tweede
periode", en de rnet „cokes, een eenheid,
tweede periode" gemerkte bonnen elk
recht op het koopen van één eenheid
vaste brandstoffen.
Verder geven gedurende de maand
November de met 08 09, 10 en 11 ge
merkte bonnen van de „honnenkaart
distributie vaste brandstoffen haar
den, kachels" elk recht op het koopen
van één eenheid turf.
Met nadruk wordt er echter de aan
dacht op gevestigd, dat de met OS, 09, 10
en 11 gemerkte bonnen in den loop van
het stookseizoen alsnog zullen worden
aangewezen voor het koopen van steen
kolen of andere vaste brandstoffen. Men
heeft dus de keus, om hierop thans turf
of later andere brandstoffen te betrek
ken.
De geldigheidsduur van de met 01, 02,
03 gemerkte bonnen van de „bonnen-
kaart distributie vaste brandstoffen
haarden, kachels", van de met 01, 02, 03,
04. 05 en 06 gemerkte bonnen van de
„bonnenkaart distributie centrale
verwarming", en van de met „brand
stoffen, één eenheid, lste periode", als
mede de met „cokes, één eenheid, 1ste
periode" gemerkte bonnen wordt ver
lengd tot en met 14 November 1910. De
geldigheidsduur der met „brandstoffen"
of „cokes" gemerkte toewijzingen, welke
tot 13 November of een vroegeren
datum zijn geldig verklaard, wordt
VRIJDAG 1 NOVEMBER
JAARSVELD, 414.4 M. AVRO-Uitzen-
ding.
8.00 Nieuwsberichten ANP, gram.muziek.
8.30 Orgelspel. 8.50 Confcertgebouw-orkest
(opn.). 10.00 Morgenwijding. 10.15 Gram.mu
ziek. 10.30 Voor de vrouw. 10.35 Trio Hoog-
Brederode-Röntgen. 11.15 Cyclus „In de
schijnwerper". 11.30 Enesmble Jonny Kroon,
soliste en gram.muziek. 12.45 Nieuws- en
economische berichten ANP. 1.00 De Jonge
Acht en soliste. 1.30 Gram.muziek. 2.00 En
semble Pali. 2.40 Declamatie. 3.00 Orgel
spel en zang. 3.45 Radiotooneel (opn.). 4.15
Omroeporkest (opn.). 5.00 VPRO: Gesprek
ken met luisteraars. 5.15 Economische be
richten ANP. 5.30 AVRO-Amusementsorkest
en solist. 6.15 Omroeporkest (opn.). 6.45
Actueele reportage of gram.muziek. 7.00
7.15 Nieuwsberichten ANP en sluiting.
KOOTWIJK, 1875 M. KRO-Uitzending.
7.00 Berichten (Duitsch). 7.15 Wij begin
nen den dag. 7.30 Berichten (Engelsch). 7.45
Gram.muziek (8.008.15 Nieuwsberichten
ANP. 9.00—9.15 Berichten Duitsch. 11.30
11.45 Berichten Engelsch). 12.00 Be
richten. 12.15 Gram.muziek. 12.30 Berichten
(Duitsch). 12.45 Nieuws- cn economische
berichten ANP. 1.00 KRO-orkest (1.30—1.45
Berichten Engelsch). 200 Berichten
(Duitsch). 2.15 Zang met pianobegeleiding.
2.30 Berichten (Engelsch). 2.45 Gram.mu
ziek (3.303.45 Berichten Engelsch).
5.00 Berichten (Duitsch). 5.15 Economische
berichten ANP. 5.30 SS-koor. 6.00 Gram.mu
ziek (6.306.45 Berichten Engelsch).
7.007.15 Nieuwsberichten ANP en sluiting.
eveneens verlengd -tot en met 14 Novem
ber 1940.
Zooals reeds eerder is bekend ge
maakt, wordt onder één eenheid vaste
brandstoffen verstaan, hetzij 1 H.L. an-
thraciet of steen kolen, of industrie of
eierbriketten (maximum 75 K.G.), hetzij
110 K.G. bruinkoolbriketten, hetzij 2 H.L.
cokes, hetzij 175 K.G. fabrieksturf, hetzij
195 K.G. persturf (300 stuks), hetzij 200
K.G. baggerturf (450 stuks) hetzij 200
K.G. overige soorten turf.
DE ENGELSCHE BOMAANVALLEN
OP NEDERLAND
's-GRAVENHAGE. 30 October.
De Engelsche bomaanvallen van
den afgeloope'n nacht hebben in
verschillende plaatsen van ons land
in het geheel 15 dooden geëischt.
HONDEN- EN KATTENBROOD
's-GRAVENHAGE, 30 Oct. Het
Rijksbureau voor de voedselvoorziening
in oorlogstijd maakt hekend, dat van i
tot en met 30 November 1940 op lion no.
6 van de voederkaart voor honden be
schikbaar wordt gesteld voor:
groep 1 10 kg. hondenbrood
groep 2 10 kg. hondenbrood
groep 3 8 kg. hondenbrood
groep 4 5 kg. honden brood
groep 5 4 kg. hondenbrood
groep 6 3 kg. hondenbrood
Op bon 6 van de, voederkaaart voor
katten wordt over dezelfde periode 1%
kg. kattenbrood beschikbaar gesteld.
Na 30 November 1940 is bon 6 van be
doelde kaarten ongeldig en mag deze
niet meer worden aangenomen.
FEUILLETON
DOOR
R. ARDEN
Het werd een oogenblik stil en de
drie mannen hoorden slechts het ver
wijderde stampen van de machine. In
het gezejschap scheen radeloosheid te
heerschen. Toen werd er schuchter aan
de deur geklopt, de kapitein vloeg drif
tig op en brulde: „Binnen!" Hij had na
melijk bij den aanvang van de hijeen-
komst uitdrukkelijk bevolen, dat hij
niet gestoord mocht worden, wanneer
het niet iets zeer dringends betrof. Daar
het weer van uur tot uur heter werd.
kon het naar zijn meening niet iets zeer
dringends betreffen, en daarom wond
hij zich dadelijk vreeselijk op.
De steward stak zijn hoofd naar bin
nen, overzag niet één blik de situatie
en werd bleek.
„Meneer, neemt -u me niet kwalijk,
maar mr. Grizzard wil niet weggaan!"
„Mr. Grizzard! Heb ik ie niet gezegd
drommels wat wil hij dan?"
„Hij wil u spreken, meneer. Hij zegt,
dat het nipt uiieesteld kan worden!"
Kapitein Sherman snoof een paar
maal luidruchtig. Daarna bedwong hij
zijn toorn.
„Goed. Laat hem binnen."
„Heel goed. meneer," zei de steward
opgelucht.
Een halve minuut later trad Jim Griz
zard de kapiteinshut binnen.
„Kapitein, ik moet u in verhand met
de zaak Norton spreken."
„Zoo," zei Sherman terwijl hij een
snellen blik met zijn officieren wissel
de. „Neemt u me niet kwalijk dat ik
het u vraag, maar wat had u met Nor
ton te maken?
„Ik kende Norton," sprak Grizzard
rustig. „Ik heb me veroorloofd naar de
tweede klas te gaan om een paar inlich
tingen in te winnen. Kapitein, mr. Nor
ton is het slachtoffer van een moord."
Sherman glimlachte sluw.
„Hoe weet u dat?" Hij keek Grizzard
met zijn scherpe grijze oogen plotseling
streng in het gezicht De heide officieren
deden hetzelfde. Ilun gezichten drukten
onverholen wantrouwen uit.
Grizzard merkte dat. glimlachte spot
tend, maar bleef volkomen rustig.
„Dank u wel, dat u me dadelijk een
stoel aanbiedt,' zei hij, terwijl hij een
stoel nam en erop ging zitten Zijn
bruine, harde gezicht verloor zijn spot
tende uitdrukking niet „Waarom zou
den we verstoppertje spelen, hoeren?
Ik neem aan. dat u evenveel weet als
ik. Of" Grizzard sprak plotseling op
scherpen toon met een klemtoon op
ieder woord „of weet u niets?"
„Neen, antwoordde Sherman, „wij we
ten niets. We nemen slechts aan. dat
Norton zich op het achterdek heeft ge
waagd, hetgeen in dien nacht verboden
was. Daarbij zal hij overstag zijn ge
gaan."
Grizzard leunde een weinig achter
over. stak zijn duimen in de armsgaten
van zijn vest en zweeg. Hij keek naar
den kapitein en vervolgens naar de twee
officieren. Hij deed dat op een manier,
zooals anders slechts chefs zich tegen
over hun leerlingen veroorloven.
„Het onderzoek heeft wel niet lang
geduurd, hè? Norton is op het achter
dek gegaan en in zee gevallen. Natuur
lijk, hij moet wel in zee zijn gevallen,
andere was hij nu nog op de „Santa
Barbara". Blijft alleen de vraag: Is hij
in ze.e gevallen of erin geworpen? Zal
ik het u eens bewijzen?"
„Graag," zei kapitein Sherman kortaf.
„Tusschen het promenadedek en het
open achterdek bevindt zich een deur.
Deze deur heeft een klink..."
„Dank u", zei de kapitein, „dat we
ten wij ook. Op de deur zat een bordje
met „Verboden toegang". En toch ging
hij erdoor!"
Grizzard stond op. Het bloed was-' hem
naar het gezicht gestegen.
„All right, het heeft geen zin. Ik dacht
u te kunnen helpen maar inplaats daar
van bent u er alleen maar op uit, alles
in den doofpot te stoppen. Ik weet er
alles van, mijnheer!"
Nu sprong ook de kapitein op.
„Een oogenblik, meneer Grizzard, ik
zou u nu ook wel graag een paar vragen
willen stellen!"
Grizzard liet zich weer in zijn stoel
vallen.
..Gaat uw gang."
„Hoe kende u mijnheer Norton?"
„Dat heeft", antwoordde Grizzard,
zichtbaar verveeld, „met deze zaak op
zichzelf niet te maken. Maar wanneer u
denkt, dat u er verder mee komt: ik
kende hem uit New York."
„Zoomaar toevallig."
„Zoomaar bij toeval."
Kapitein Sherman begon plotseling
zijn hut met lange stappen op en neer
te loopen.
„U bent tegelijk met Norton aan boord
gekomen. Alles bij toeval. Ik weet noch
van u, noch van Norton veel. Norton
reisde in de tweede, u in de eerste klas
se. Nu is Norton overboord."
„Overboord gegooid," spotte Grizzard
grimmig.
„Is Norton althans verdwenen", ging
de kapitein voort, zijn toorn bedwin
gend, „en u bemoeit er zich mee. Vroe
ger heeft u nooit een woord met hem
gewisseld, wat?"
„Nooit", verklaarde Grizzard koud.
„We hadden niets met elkaar te ma
ken."
„Maar nu," merkte Sherman op, „hebt
u er in eens- groote belangstelling voor.
vast te stellen, hoe Norton aan zijn eind
is gekomen. Is het u niet voldoende,
dat de leiding van het schip er zich
mee bemoeit?"
Grizzard stond weer op, 6tak zijn ge
weldige borstkas vooruit en balde zijn
vuisten.
„Ik zou den man, die het gedaan
heeft, wel eens te pakken willen heb
ben. Ik heb een bepaalde verdenking
maar nu ja."
Sherman spitste zijn ooren.
„U heeft een bepaalde verdenking. Op
wien?"
„Dat zeg ik u niet", antwoordde Griz
zard boos. „U rent er maar op los.
neemt den man gevangen en u ver
prutst alles."
Dat werd Sherman te erg.
„In de eerste plaats ren ik niet," riep
hij wordend uit, „in de tweede plaats
verpruts ik niets, ik ben al lang op zee
en heb wel eenige ondervinding. In de
derde plaats krijg ik het wel voor el
kaar. Als ik het niet voor elkaar krijg,
dan krijgt de havenpolitie te Casablanca
het wel voor elkaar! Nu wee! u het!"
„Halt!" sprak Grizzard. „Tot nu toe
weet ik heelenfeal niets. Ik weet alleen,
dat Norton om zeep gebracht is en dat
niemand weet door wien. Maar ik kan
u wel een goeden raad geven: laat u de
havenpolitie van Casablanca erbuiten.
Wanneer namelijk de havenautoriteiten
hun onderzoek instellen, verlaten de
meeste passagiers het schip, omdat het
hun te bar wordt. Het geval-Norton
moeten wij oplossen, kapitein, maar zoo,
dat niemand reden heeft erin te snuf
felen."
„Waartoe mag niemand reden heb
ben?'
„Ik zie, dat we het wel eens zullen
worden," zei Grizzard. „We moeten op
onderzoek uitgaan, zonder dat iemand
merkt, dat bij ons de lamp aan is!"
„Mijnheer," zei de kapitein, „spreekt
u asjeblieft niet in -die vreemde taal.
U bedoelt dat niemand zal weten, dat
wij wat weten."
„Nou, juist", dat bedoel ik," zei Griz
zard. „De zaak zit namelijk zoo, dat
•men, na Norton vermoord te hebben
ook mij wil vermoorden, en dan krijg
ik er wel uit, wie dat doen wil!"
„Als u dood bent?"
Grizzard rekte zich uit, en haalde diep
adem.
„Ik ben Jim Grizzard, meneer. Mij
vermoordt men niet zoo gemakkelijk.
Vaak geprobeerd en nog hooit gelukt!
Ik ben..." Grizzard kwam er niet toe.
te zeggen, wat hij was. Er werd geklopt
„Binnen!" riep Sherman, waarop
weer het angstige gezicht van den ste
ward verscheen.
„Meneer, mr. Stevens en zijn secreta
ris willen u dringend spreken!"
„Hé!" zei Grizzard. „Laat ze maar
binnen komen!"
„Een oogenblik!" Kapitein Sherman
zette zijn borst op en trok zijn uniform
jas glad. „Meneer Grizzard. we spreken
nog wel over deze zaak. Ik moet me
alle maatregelen voorbehouden. Waar
schijnlijk sluit ik me bij uw meening
aan en onderzoek ik de zaak op éigen
gelegenheid".
„Samen met mij. niet waar?"
„Misschien wel," zei de kapitein on
geduldig. „Ik hoop, dat u me niet kwa
lijk neemt; zooals u ziet heb ik nog
wat te doen."
„Ach!" zei Grizzard. „Ik moet nu
weg?"
„Er staat een' passagier buiten, die
me wil spreken!"
„Maar daar kan ik toch wel bij zijn!
Misschien
„Dat gaat niet," antwoordde Sher
man met waardigheid.
Grizzard stond op en ging naar de
deur.* Om geheel onverklaarbare rede
nen werd hij plotseling boos. Hij: draai
de. zich om, tikte met zijn wijsvinger
tegen zijn voorhoofd en zei zacht:
„Jullie zullen het nooit voor elkaar
brengen, jullie idioten. Nooit' zonder
mij!" Daarna was hij huiten.
„Lummel!" mompelde Sherman. „On
beschaamde lummel!" En tot den ste
ward: „Laat de heeren binnen komen,"
Dadelijk 'daarop traden Peters cn Ste
vens binnen.
HOOFDSTUK VI.
„Mijnheer," zei Peters, „het zal u be
kend zijn. dat mijn secretaris, mr. Pe
tri's. in de tweede klasse reist."
„Ja, dat weet ik." zei de kapitein.
„Maar gaat u alstublieft' zitten."
„Graag," zei de valsehe Stevens, ter
wijl hij een stoel nam. „Nu, Peters, ver
tel maar eens. wat je gezien hebt."
De valsehe Peters of echte Stevens
zette zich bescheiden op don rand van
een stoel en begon:
„Vannacht is iemand over boord ge
vallen, heb ik gehoord."
(Wordt vervolgd).
