GEEN SPRAKE VAN NEIGING TOT INFLATIE Maandag een radiorede van Willkie DE NIEUWE BONNEN AANGEWEZEN Vrijdag 8 Nov. 1940 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemsche Poortwal 2a 39e Jaargang No. 113 Dr. Fischboeck: INVOER VAN BENZINE UIT DUITSCHLAND De minister geeft uitvoerige uiteenzettingen over de economische positie van Nederland De Amerikaansche arbeiders beweging Midden-Westen overwegend Republikeinsch NIEUWE ZENDTIJDREGELING vanaf Zondag 10 November VOORTAAN WEER DRIE ZENDERS Britsch - Indië en de oorlog VERDUISTERING AMERSFOORTSCH DAGBLAD ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 195; Per «aand °65; P« j week f 015 Binnenland tranco per post per 3 maanden 285 Afzonderlijke nummers f 0 05 POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERC. 4620 i'KlJS DER AÜlftKltlilitN 14 regels 11.05 met inbegrip van een bewijsnummer, elke regel meer 0.25. Liefdadigheids-advertentiën voor de helft van den prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent. driemaal plaatsen 1 1.Bewijsnummer extra f 0 05 De positie van het Neder- landsche bouwbedrijf 's-GRAVENHAGE. 8 Nov. (A.N.PJ Naar aanleiding van zijn lezing op 29 October jl. over Economische vraagstukken in het Nieuwe Europa" heeft dr. Hans Fischboeck. commissaris-generaal voor financiën en economische zaken, eenige genoodigden in staat gesteld van gedachten te wisselen in verband met eenige vra gen. die naar aanleiding van voornoemd onderwerp vooral ten aanzien van de eco nomische positie van Nederland waren gerezen. Aan de uitvoerige en interessante beschouwingen, die deels een gevolg wa ren van gestelde vragen van dr- Fischboeck onlleenen wij het volgende: Voor eerst werd de vraag gesteld welke positie Nederland in de toekomst als argraar- en landbouwstaai zal kunnen innemen respectievelijk zal kunnen uitbreiden en vergrooten. Dr. Fischboeck is van meening dat ten aanzien van den Nederlandschen land bouw tal van mogelijkheden in de naaste toekomst aanwezig zijn- Vele takken van den Nederlandschen landbouw immers nemen een vooraanstaande positie in Europa in. Nederland echter is voor zijn productie voor een belangrijk deel afhankelijk vun den invoer van Amerikaansche voederproducten. Op dit oogenblik kan nog niet met zekerheid worden gezegd in welke male dit ook straks weer mogelijk zal zijn. In ieder geval zullen de moeilijkheden die aan den export naar Duitschland thans nog in den weg staan, worden opgeheven Daarbij wees spr. vooral op het feit dat .de prohibitieve invoerrechten belangrijk zullen worden verminderd of geheel worden opgeheven. De priizen van onze land- en tuinbouwproducten zullen zich daarbij aan passen aan de prijzen in Duitschland Er zal naar gestreefd worden om het peil te bereiken waarop de Duitsche prijzen voor landbouwproducten zich bewegen. Dit is geen ontwikkeling die zich in korten tijd zal afspelen, maar een verhouding die een lang tijdsbestek vereischt In dit verbond werd nog gewezen op het feit. dat ten aan zien van deze materie in ons land r.og tal van organisatorische verbeteringen kun nen worden bereikt. Maatregelen dienen dan ook genomen te worden voor een betere organisatie in bepaalde onderdeden- die in den laatsten tijd waren aange boord en in werking waren gebracht, zullen niet worden gesloten. Als voor beeld hiervoor noemde dr. Fischboeck de winning van ijzererts in Midden-- Duitschland, waar vrij arme ertsen wor den gewonnen. De investeeringen zooals in fabrieken e.d. zaLniet worden vernie tigd door een plotselinge sluiting na den oorlog. Opheffing zal pas dan geschie den als een volkomen amortisatie van het vastgelegde kapitaal heeft plaats ge had. De scheepvaart \TERVOLGENS werd het. voor Ne- derland zoo belangrijke, pro bleem ter sprake gebracht ten aan zien van de verhoudingen in onze nationale scheepvaart. Een basis waarop kan worden on derhandeld is op dit oogenblik, zoo zette de minister uiteen, niet gege-, ven. Dit kan pas na de beëindiging van den oorlog plaats hebben. Im mers zijn de gevolgen vooral voor de Nederlandsche schepen, in dit sta dium van den oorlog niet te over zien. De verliezen immers ten ge volge van de vijandelijkheden, zijn niet bekend. In hoeverre Nederland na de beëin- ging van den huidigen oorlog, zijn oude positie op de wereldzeeën, weer kan in nemen, is op dit oogenblik moeilijk aan te geven. Met nadruk wees dr. Fisch boeck evenwel op de groote wenschelijk- heid dat Nederland aan de wereld scheepvaart blijft deelnemen, zulks te meer waar tal van technische eischen door ons land worden vervuld. In dat verband kwam de vraag ter sprake, in hoeverre de Nederlandsche ieeders reeds nu opdrachten voor den bouw van nieuwe schepen kunnen plaatsen. Deze vraag is, aldus de mi nister, niet gemakkelijk te beantwoor den. Vast staat echter dat binnen korten tijd in Nederland alle werven zullen zijn bezet, waarmede een belangrijke bijdra ge in de werkverschaffing in Nederland wordt geleverd. Men mag echter ten aan zien van dit probleem het feit niet uit het oog verliezen, dat de levering van grondstoffen uit Duitschland geheel en al afhankelijk is van de behoeften en eischen der Duitsche marine. Slechts zulke grondstoffen kunnen in afzonder lijke" gevallen beschikbaar worden ge steld. die voor de Duitsche oorlogsvoe ring niet van belang zijn. Nederlandsche opdrachten voor den nieuwbouw moeten derhalve rekening houden "met hieruit voortloeiende risico's. De minister gaf echter de verzekering dat Nederland een zeer belangrijk aandeel zal krijgen in de Europeesche-tonnage. Hiervoor zal Duitschland zich borg stellen. Oorlogsschadevergoeding VERVOLGENS werd de'vraag gesteld in welke mate een aanpassing kan worden verkregen aan de prijzen in Duitschland. De ontwikkeling van het prijsniveau, aldus de minister, zal geschieden in een vorm die geen stormachtig karakter zal dragen. Als principieele eisch dient een prijsstop gewaarborgd te worden. Daar bij moet vermeden worden dat de Neder landsche prijzen boven de noteeringen die in Duitschland heerschen, zich bewe gen. Bij de bespreking van dit probleem kwam de omrekeningskoers ter sprake. Uitvoerig bleef dr. Fisch boeck stilstaan bij de positie van de - Nederlandsche valuta. Nadrukkelijk wees hij op het feit, dat een devalua tie in geen geval in aanmerking komt. Er zal geen „Abwertung" van den Nederlandschen gulden plaats hebben. De koopkracht van onze va luta zal zich niet wijzigen. Vervolgens ontspon zich een interes sant debat over economische vraagstuk ken. De Nederlandsche belangen, aldus minister Fischboeck, staan ten opzichte van de Duitsche interessen geheel en al op een basis van rechtsgelijkheid. In geen geval zal er sprake zijn van ver handelingen in een sfeer van dictator schap. Dr. Fischboeck zegde zijn volle- digen steun en medewerking toe bij de handhaving en de vertegenwoordiging van de Nederlandsche belangen in Duitschland. Door een der aanwezigen werd de vraag gesteld hoe het toekomstige beta lingsverkeer zich zal ontwikkelen, en in weïke mate dit gecentraliseerd zal wor den. Dit is in de eerste plaats, zoo verklaarde dr. Fischboeck, een zuiver technische kwestie, die nauw verband houdt met de overeenstemming der belangen. Geregeld immers wordt in de eerste plaats de be weging van goederen. Daarbij moet men niet uit het oog verliezen dat Duitsch land nauwkeurig zal waken tegen een minder juist geacht verstrekken van op drachten in landen, die daartoe niet in aanmerking zouden kunnen komen. Zoo zal, om een voorbeeld te noemen, geen goederenexport van België naar Noorwe gen plaats hebben indien dit niet in het economisch belang van Duitschland zou zijn. De toekomstige verhoudingen van Ne- 'derland ten aanzien van andere landen en continenten zijn op dit oogenblik nog niet te definieeren en vragen hiermede verband houdende, niet te beantwoorden. Het staat vast dat Nederland crediteur is vooral in de Vereenigde Saten en Ne- derlandsch Indië. Voor Duitschland is het van het. allergrootste belang dat de Nederlandsche saldi in deze landen in tact blijven. Men zal echter na den oor log moeten zien. wat met deze investee ringen kan geschieden. Wat de productiemogelijkheid in Ne derland aan/raat. zoo zal dit geheel en al op een basis van rechtsgelijkheid ge schieden. De nieuwe productiebronnen Handelsbeweging VDORAL in den laatsten tijd, zoo ver klaarde minister Fischboeck, wordt het handelsverkeer van Nederland in menig opzicht onjuist beoordeeld. Dit is niet alleen een gevolg van een onjuist inzicht, maar tevens te wijten aan het feit dat de laatste maanden omtrent de handelsbeweging geen gegevens waren gepubliceerd. Het handelsverkeer met Duitschland is als volgt: De uitvoer naar Nederland had gedu rende 1938 een maandelijksch gemiddel de van ƒ25 millioen; in 1939 gemiddeld 30 millioen. Het verloop in dit. jaar geeft het volgende beeld te aanschouwen: In Januari bedroeg de invoer uit Duitsch land 28 millioen: in Februari f 21 millioen. in Maart 27 millioen; in April f 26 millioen; in Mei 10 millioen; in Juni ƒ5 millioen; in Juli ƒ19 millioen; in Augustus ƒ29 millioen en in September ƒ31 millioen waarmede het maandelijksche gemiddelde van 1938 en 1939 werd overschreden. In dit ver band wees spreker nog op het feit dat het hier om het geheele handelsverkeer over de grens gaat. De uitvoer van Nederland naar Duitschland vertoont het volgende beeld: Het maanaelijksche gemiddelde in 1938 bedroeg f 13 millioen, in 1939 f 11 millioen. Deze gegevens zijn voor de maanden van dit jaar als volgt: Januari f 8 millioen, Februari f 9 mil lioen, Maart f 14 niilliDen, April f 15 millioen, Mei f 9 millioen. Juni f 25 millioen, Juli f 25 millioen. Augustus f 38 millioen en September f 39 mil lioen. Wat de uitvoer betreft zoo wees Dr. Fischboeck met klem de geruchten van de hand dat de uitvoer niet zou worden betaald. Het tegendeel hier van is waari (Men zie verder Laatste Berichten) WASHINGTON, 8 Nov. (Associated Press). President Roosevelt's onorn wonden overwinning op Wendell Will kie is voor John Lewis aanleiding ge weest om zijn woord in te lossen en als voorzitter van het O.I.O. (Comité voor Industrieele Organisatie) af te treden. Dit heeft aanleiding gegeven tot het vermoeden, dat nieuwe pogingen gedaan zullen worden om een einde te maken aan de splitsing van de Amerikaansche vakvereenigingen. Lewis, die in 1936 de New Deal steun de, had zich voor Willkie uitgesproken en gezegd, dat als Roosevelt voor de tweede maal herkozen zou worden, hij dit als een motie van wantrouwen zou opvatten, die men jegens zijn eigen onderscheidingsvermogen uitsprak en dat hij daarom zijn functie zou neer leggen op de bijeenkomst van het C.T.O. op IS. November a.s. Niettemin heeft men bij de eerste teekenen van Roose- velts zege stappen gedaan om Lewis over te haler, de zaak nog eens te over wegen en in functie te blijven. POSTHUME ONDERSCHEIDINGEN BERLIJN, 8 Nov. (D. N. B.) De Führer en opperste bevelhebber van de weermacht heeft aan twee officieren posthuum het ridderkruis van het IJze ren Kruis verleend, nl. aan luitenant- generaal Ritter von Speek en commo dore Bonte. De groote rivieren wassen voortdurend en hebben reeds op verschillende plaatsen overstroomingen veroorzaaktHet pont veer over de Maas bij Elsloo in een be narde positie. Foto Pax-Holland) NEW YORK, 8 Nov. (D.N.B.). Wendell Willkie heeft medege deeld, dat hij op 11 November een radiorede zal houden, aangezien hij zich verplicht gevoelt voor de meer dan 22 millioen Amerikanen, die voor hem hebben gestemd, zijn meening over taak en houding uit een te zetten. Naar uit een analvpe der verkiezingen blijkt, zijn de republikeinen het sterkst in het Midden-Westen, waar 7 van de 9 staten liggen, die voor Willkie een meerderheid opleverden. In een solide slatenblok van het Midden-Westen, dat zich van Ohio tot Colorado uitstrekt, zijn zonder uitzondering republikein- sche gouverneurs gekozen. De republi- keinsche oppositie heeft derhalve haar sterkste steunpunt in het Midden-Wes pen, terwijl de meerderheid der nieuw- Enneland-staten. waar de pro-Engelsche gezindheid naar het schijnt zwaarder woog dan binnenlandsch-politieke be denkingen, voor Roosevelt stemde. Roosevelt heeft Donderdag 2 uur en een kwartier besprekingen ge voerd met den nationalen verdedi- gingsraad. Direct daarop werd een vergadering belegd van de onder commissie. die beslist over de kwes ties van preferente uitvoering van bewapeningsorders. De bladen, die in den verkiezings strijd Willkie steunden, waarschuwen Roosevelt ertegen, zijn verkiezingsover winning wederom als in 1936 als „man daat" op te vatten. De Washington Daily News publiceert een telegram van den bekenden nationalen econoom Bab- som aan Roosevelt, waarin Babsom er op wijst, dat een verlaging niet slechts één procent van hef totale stemmenaan- tal bij het heerschende kiesmannenstel- sel tot een zege van Willkie zou hebben geleid. In het hoofdartikel schrijft het blad. dat Roosevelt na zijn stembusaege van 1936 ernstig teleurgesteld heeft. Daarom moet het volk onverminderd waakzaam blijven. De meerderheid van de Amerikaansche kiezers heeft blijk baar niet gevreesd, dat Roosevelt het land naar den oorlog zal leiden. Men kan slechts hopen, dat deze meerderheid gelijk krijgt. Het blad blijft wantrou wend ten aanzien van de toezeggingen van Roosevelt en spreekt de dringende hoop uit. dat Roosevelt zich terughou ding zal opleggen. Alle- bladen wijzen erop. dat de meerderheid aan stemmen van Roosevelt de kleinste is sedert 1916 en dat hij er procentseewijze slechter al is gekomen dan in 1932 en 1936. MAJOOR WIECK BEHAALT ZIJN 53e OVERWINNING BERLIJN. 8 Nov. (D.N.B.) De be kende Duitsehe iachtvlieeer eh drager van het ridderkruis, majoor Wieck. heeft In den loop van Woensdag en Donderdag in totaal zes vijandelijke vliegtuigen neergeschoten. Het aantal overwinningen van maioor Wieck is hierdoor van 48 tot 53 gestegen. 's-GRAVENHAGE, 7 Nov. De secre taris-generaal. waarnemend hoofd van het departement van landbouw en vis- scherij deelt hPt volgende mede: Brood Elk der met „14" genummerde bonnen van de broodkaart geeft gedurende de week van Maandag 11 November tot en met Zondag 17 November a.s. recht op het koopen van 125 gram roggehrood of 100 gram ander brood. De op 17 No vember nog niet gebruikte bonnen, blij ven voorts nog geldig gedurende de week van 17 tot en met 24 November a.s.. met dien verstande, dat zij gedu rende laatstgenoemde week niet ge bruikt mogen worden voor het koopen van brood in hotels, restaurants, e.d. Boter en vetten Gedurende het tijdvak van Zaterdag 9 November tot en met Vrijdag 15 No vember" a.s. geeft de met „16" genum merde bon van de boterkaart recht op het koopen van een half pond boter Van de ve t.kaart geeft gedurende ge noemd tijdvak de met „16" genummer de bon recht op het koopen van een half pond margarine-of boter. De bonnen, welke op 15 November a.s nog niet gebruikt zijn. blijven nog gel dig tot en met Vrijdag 22 November a.s Vleesch Van de vleeschkaart geeft gedurende 't tijdvak van Maandag 11 November tot en met Zondag 17 November a.s. elk der vier met „08 vleesch" gemerkte bonnen recht op het koopen van 100 gram vleesch. been inbegrepen, of een rant soen vleeschwaren. De met „08 worst, vleeschwaren" gemerkte bon geeft gedu rende dat tijdvak uitsluitend recht op het koopen van éen rantsoen vleeschwaren. De bonnen, welke op 17 November a.s, nog niet gebruikt zijn, blijven nog geldig tot een met Zondag 24 November a.s. Ook voor deze bonnen geldt, dat zij ge durende de tweede week van hun geldig heidsduur dus van 18 tot en met 24 No vember a.s. niet gebruikt zullen mo gen worden in hotels, restaurants e.d. Het rantsoen vleeschwaren. dat per bon kan worden gekocht, bedraagt 75 gram voor gerookt of gekookt var kens-, rund- of kalfsvleesch en voor ge rookte worstsoorten. 100 gram voor ge kookte worstsoorten, rolpens en knak worst, 125 gram voor leverartikelen, ton genworst en nierbrood en 150 gram voor bloedworst. Kaas Gedurende het tijdvak van Maandag 11 November tot en met Zondag 17 No vember a.s. geeft de met „25" genum merde bon van het algemeen distribu tiebonboekje recht op het koopen van 100 gram kaas. De bonnen, welke op 17 November a.s. nog niet gebruikt zijn, blijven nog geldig tot en met Zondag 24 November a.s.. met dien verstande, dat deze bonnen gedurende de week van 18 tot en met 24 November a.s. niet ge bruikt mogen worden ter verkrijging van kaas in hotels, restaurants e.d. Eieren Gedurende het tijdvak van Maandag 11 November tot en met Zondag 17 No vember a.s. geeft de met „36" genum merde bon van het algemeen distributie bonboekje recht op het koopen van één ei. De bonnen, welke op 17 November nog niet gebruikt zijn blijven voorts gel dig tot en met 24 November a.s., met dien verstande, dat ook zii gedurende de week van 18 tot cn met 24 November niet gebruikt mogen worden in hotels, restaurants e.d. Koffie en thee De met „81" genummerde bon van het algemeen distributiebonboekje geeft gedurende het tijdvak van Zaterdag 9 November tot en met Vrijdag 20 Decem ber a.s. recht op het koopen van 250 gram koffie of 75 gram thee. In verband met bovenstaande bonaan wijzingen voor eieren en kaas wordt er nogmaals de aandacht op gevestigd, dat (ie bonnen 1 tot. en met 13 van het. al gemeen distribut.iebonboekje niet aan gewezen zullen worden en dus vernie tigd kunnen worden. Petroleum De secretaris-generaal, waarnemend hoofd van het departement van Handel, Nijverheid ën Scheepvaart maakt be kend, dat gedurende het tijdvak van Maandag 11 November a.s. tot en met Zondag 15 December a.s. de met „perio de B" gemerkte zegel van de serie, welke is uitgereikt ten behoeve van hen, die voor verlichting in het huishouden uitsluitend op het gebruik van petro leum zijn aangewezen, recht geeft op het koopen van twee liter petroleum. Vanaf Zondag 10 November a.s. zullen er weer drie Nederlandsche zenders in den aether zijn, Kootwiik op 1875 m, Hilversum I op 415 en Hilersum II op 301,5 m. Hilversum I (415 m) verzorgt het z.g. Nederlandsche programma, en op den zender Kootwijk zorgen de verschillende omroepvereenigingen voor omlijsting an den berichtendienst. Kootwijk be gint reeds om 7 uur te zenden. In den loop van den dag volgen twaalf nieuws uitzendingen. zijnde drie van het A.N.P. vier in het Duitsch en vijf in het En- gelsch. De drie zenders sluiten om kwart over zeven 's avonds. A.s. Zondag beschikken K.R.O. en A.V.R.O. over den zender Hilversum I, de V.A.R.A. verzorgt de omlijsting van den berichtendienst, de andere omroep vereenigingen bezetten samen Hilver sum II. Maandag zijn in den aether V.A. R.A. op Hilversum I. N.C.R.V. op Hil versum II, en A.V.R.O. op Kootwijk. Dinsdag zenden A.V.R.O., K.R.O. en N.C. R.V. resp. op Hilversum I. II en Koot wijk. Woensdag resp. N.C.R.V., V.A.R.A. en K.R.O.. Donderdag K.R.O.. A.V.R.O. en V.R.A., Vrijdag NJ3.R.V., A.V.R.O. en K.R.O. en Zaterdag V.A.R.A., K.R.O. en A.V.R.O. De zendtijd van de V.P.R.O. komt er na 10 November als volgt uit te zien: A. Weekdagen: 1. Eiken dag een cursusvoordracht of lezing om vijf uur. 2. Morgenwijdingen op Maandag, Woensdag en Zaterdag om 10 uur. B. Zondagen: 1. Eerste Zondag: Vroegdienst (8 u. 309 u). Kinderhalfuur (99 u. 30). 2. Tweede Zondag: Avonddienst (16< 17 u. 15). 3. Derde Zondag: Kinderhalfuur (10 10 u. 30). Ochtenddienst (10 u. 30 12 uur). 4. Vierde Zondag: Vroegdienst (8. u 30—9 u. 30). Tenslotte zal de V.P.R.O. ook deelne men aan de verzorging van het pro gramma. dat na de sluiting van de beide zenders om 19 uur 15 over de radiodis- trihutie wordt uitgezonden. On de dagen, waarop do A.V.R O. dit "rrramma verzorgt, zendt de V.P.R.O. "«n avondwijding uit van 22 uur 45— 23 uuf. STOCKHOLM, 8 Nov. (D. N. B.) In een artikel over den moeilijken toe stand in Britsch-Indië constateert de Yorkshire Post, rlat de Britsche regee ring een groote fout begaan heeft, toen zij verklaarde, dat Indië in oorlog was zonder tevoren de vooraanstaande krin gen in Indië geraadpleegd fe hebben. Het invloedrijke Engclsche blad be toogt, dat Engeland in dezen oorlog In dië onvoorwaardelijk als bondgenoot noodig heeft. Indië zal zich natuurlijk niet tevreden stellen met de belofte van den onderkoning, dat het na den oorlog vrij zal worden binnen het Britsche rijk. De houding van Indië is thans voor En geland van groote beteekenis en Enge land moet een nieuw aanbod doen. zelfs al zouden daarbij groote moeilijkheden overwonnen moeten worden. AMERIKAANSCHE MILITAIRE MISSIE OP WEG NAAR LONDEN LISSABON. 7 Nov. (D.N.B.) Met het Clipper-vliegtuig zijn gisteren uit New York te Lissabon de leden van een nieuwe Amerikaansche militaire missie aangekomen, die te Londen de uitwer king van de Duitsche bombardementen en den toestand van de Britsche bevol king zal bestudeeren en daarover rap port uitbrengen aan de Amerikaansche regeering. NIEUWE WEG NARVIK-KIRKENES OSLO, 7 Nov. (D.N.B.) De aanleg van een nieuwen weg van Narvik tol Kir- kenes, een afstand van 810 km., is door Duitsche troepen voitoold. Vandaag gaat de zon om 17-59 uur j onder. Op 9 November gaat de zon om j 8.50 uur op en om 17.57 uur onder, i Gedurende den tusschenliggenden tijd moet worden verduisterd. De maan komt heden om 15.30 uur op en gaat morgen om 1.50 uur onder.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1940 | | pagina 1