Duitsch - Italiaansch -
Hongaarsche conferentie
De Amerikaansche marine
controleert scheepvaart
Zware Duitsche bomaanval
op Birmingham
abonnementsprijs per 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
DE EEMLANDER
Woensdag 20 November 1940 Uitgave: VALKH0FF Co.
Bureau: Arnhemsche Poortwal 2a
39e Jaargang No. 123
Bulgaarsche
belangstelling
De luchtaanval
op Tarente
Versterking van
defensie der
Philippijnen
De strijd in de Egyptische woestijn
Actie voor haven
plaats Tampico
in Mexico
Britsche ambassadeur
te Moskou actief
Griekenland wil
in de Ver. St.
wapens koopen
Golven van 80 tot
100 Duitsche
bommenwerpers
4000 opvarenden
van „Lancastria"
verdronken?
De Amerikaansche
vliegtuig-productie
ARRESTATIES IN
ROEMENIE
AMERSFOORTSQi DAGBLAD
week f 0.15
Binnenland tranco per post per 3 maanden 285. Afzonderlijke nummer» f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 4620
PRIJS DER AOVthïErtliEN van rc2cls 1<05 met inbeitriP van een bewijsnummer,
elke regel meer f 0.25. Liefdadigheids-advertentiën voor de
helft van den prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regel»
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
NAAR NIEUWE COALITIE
Zuid- Oost - Europeesche
problemen thans op
den voorgrond
BOEDAPEST, 20 Nov. (D.N.B.).
De Hongaarsche minister-pre
sident graaf Teleki en de Hon.
gaarsche minister van buitenland-
sche zaken graaf Csaky. die door
de Rijksregeering tot een bezoek
aan Weenen zijn uitgenoodigd.
zijn vannacht in gezelschap van
deri Duitschen gezant te Boeda
pest, Erdmannsdorff, uit de
hoofdstad vertrokken. Op het sta
tion waren bij het afscheid aanwe
zig behalve eenige Bulgaarsche
personen ook de Italiaansche ge
zant te Boedapest en de Duitsche
zaakgelastigde aldaar.
De Spaansche minister van buiten-
landsche zaken, Serrano Surier. heeft
na zijn bespreking op den Obersalzbërz
Duitschland weer verlaten. Een offi-
cieele mededeeline over het resultaat
van rim bezoek is Uitgebleven. Maar in
de Wilhelmstrasse definieert men de si
tuatie aldus, dat Spanje lijn plaats aan
de zijde van de spil gekozen beeft, zon
der zich „rebus sic stantibus" met En
geland in oorlog te bevinden.
Hiermede schijnen de besprekingen
over Zuid-West-Eurnpeescbe problemen
voorloopig weer afgesloten te zijn. even1
als eenige dagen geleden met het ver
trek van Molotof die over Oost-Europa.
Daartegenover is thans bet Zuid-Oosten
weer op den voorgrond gekomen. Deze
nieuwe besprekingen zijn door de ont
vangst van koning Boris van Bulgarije
door Adolf Hitler ingeleid.
W.anneer thans wordt medegedeeld,
dat de beide ministers van buitenland
sche zaken der spilmogendheden. naar
Weenen zijn vertrokken en daar een bij
eenkomst met den Hongaarschen minis
ter-president. graaf Teleki, en den Hon
gaarschen minister van buitenlandsche
zaken. Csaky, zullen hebben, dan kan
men een "voortzetting van de behande
ling der Zuid-Oost-Europeesöhe proble
men rekenen.
Bij al deze ontmoetingen en be
sprekingen is er niet meer sprake
van een algemeen contact, doch van
gebeurtenissen, die nieuwe politieke
feiten ten gevolge zullen hebben,
welke niet zoozeer 'het oorlogsbelang
van de spilmogendheden als wel de
nieuwe Europeesche vredesordening
zullen dienen. Het gaat hier om een
groeiende samenwerking tusschen
alle Europeesche volkeren „behalve
Griekenland" ter verkrijging van
een, ..Engeland vrij-continent".
In verhand met deze nieuwe feiten
wijst de Duitsche pers op de politieke,
betcekeni? van hPt driemogen ibeden
pact te Berlijn. Vooral verdient de aan
dacht. wat de Essener National Zeitung
schrijft, nl. ..dat er een coalitie gevormd
wordt, die het continent van Engeland
zal bevrijden". Het. begrip coalitie zal
men in een moderne zin. aan de hana
van 'het driemogendhedenpact, moeten
verstaan.
Spanje en Frankrijk
De Duitsche pers heeft nog steeds
geen aandacht geschonken aan de ont
moeting te Parijs van Serrano Suner mei
Pierre Laval Dat men echter aan Duit
sche zijde wel degelijk belang stelt in
de ontwikkeling van dp Spaansch
Fransche betrekkingen, blijkt uit een
correspondentie uit Madrid in de Deut
sche Allgemeine Zeitung, waarin de hui
dige verhouding tusschen Spanje en
Frankrijk geschilderd wordt zonder
overigens de ontmoeting.te Parijs hierin
te betrekken. De berichtgever wijst eerst
op de historische tegenstelling tusscher
Spanje en Frankriik. die in het bewust
zijn van het Snaansche volk veel dieper
geworteld is dan de historische viiand
schap ten opzichte van Engeland
Vervolgens stelt htj vast. dat Spanje
tegenover „het nog niet tot rijpiheid ge
komen fenomeen van het huidige
Franki ijk" tusschen twee tegenstrijdige
gevoelens wordt heen en weer geslin
gerd Aan de eené zijde staan de tradi
tioneele en ook op materiéel gebied lig
gende tegenstellingen aan de andere
zijde staat het steeds meer veld winnen
de inzicht, dat de niet-oorjogvoerende
evengoed als de overwinnaars en di
overwonnenen het hunné ertóë móetén
bijdragen, om een duurzamen en éen
rechtvaardigen vréde tot stand te doen
komen.
In het teeken van de nieuwe conti
nentale ontwikkeling ondergaat dus ook
de Fransch-Spaansche verihouding eeri
verandering, die echter nog menige uit
eenzetting zal vereischen voordat het
evolutinpnaire ordebeginsel in het
F.uropeesch-Afrikaansche Westen even
diep heeft wortel geschoten als in het
Europeesche Midden. Voor Frankrijk
heeft immer slechts de keus bestaan,
schëidine of schakel tusschen Spanje en
het vasteland te zijn Daar het eerste
riiet meer mogelijk is. zal hét naar de
meeriing van vele Spanjaarden het
tweede thans nastreven.
Dat het ook in dit gedeelte van West
Europa mogelijk is om tot de bevredi
gende regelingen te komen, bewijst naar
de meening van het Berlijnsche blad het
ooeven opgeloste vraagstuk van de
'oormaliee internationale zóne van
Tanger. Frankriik 'heeft de mogelijkheid
om formeel te protesteeren. waar even
op gezinspeeld is. niet aangegrepen
en daarmede getoond, dat het zich niet
langer verzétten kan tegen dat geogra
fisch politiek en economisch verstand,
hetwelk in de toekomst ook in het
Europe'esch-Afrikaansché Westen in
nieuwe organische verhoudingen zijn
uitdrukking zal vinden.
f -
Parade van de Japansche luchtmacht
tijdens de leesten te Yokohama ter
gelegenheid van het 2600-larig be
staan van het Japansche keizerriik-
(Foto Weltbild)
ROME, 20 Nov. (D.N.B.) - Het door
r zekeren buitenlandschen radiozender1
verspreide bericht, dat de Italiaansche
autoriteiten een commissie zouden heb
ben benoemd om een onderzoek in te
stellen naar het slechte functionneeren
van den Italiaanschen luchtafweer bij
den nachtelijken Engelschen aanval op
Tarente, wordi van bevoegde Italiaan
sche zijd# categorisch tegengesproken.
De Italiaansche. luchtdnelartillerie. die
bij dezen aanval zes Engelsche vlieg
tuigen heeft neergeschoten, heeft, naar
uit dit feit alleen al blijkt, schitterend
gewerkt.
AMERIKAANSCHE JOURNALIST
OMGEKOMEN IN BRITSCHEN
BOMMENWERPER
WASHINGTON. 20 Nov. (D.N.B.).
Het ministerie van buitenlandsche za
ken maakt bekend, dat op 18 November
in de huurt van Baniloverad (Montene
gro) een Britsche bommenwerper is
verongelukt. Hierbij is de correspondent
an de New York Herald Tribune orti
het leven gekomen. Het toestel had bo-
vendien nog drie inzittenden en een
groot aantal bommen aan boord. Het
was een Blenheim machine. De lijken
der inzittenden werden 3Q0 meter van
het neergestorte toestel gevonden.
BRITSCHE DUIKBOOT ALS
VERLOREN BESCHOUWD
LONDEN. 20 Nov. (D.N.B.) De
Britsche admiraliteit deelt mode. dat
de duikboot ..Rainbow" over tiid.is en
als verloren beschouwd, moet worden.
De naaste bloed venvan ten van de .op
varenden zijn hiervan in kennis gesteld.
SJANGHAI, 20 Nov. (D.N.B.). Te
gen de 200 Amerikaansche vliégers zijn,
naar de Shanghai Evening Post meldt.
Sjanghai gepasseerd onderweg naar de
Philippijnen. Volgens verslagen van oog
getuigen uit Manilla worden daar talrij
ke vliegvelden aangelegd. In kringen,
die in nauw contact staan mét dé Ame
rikaansche militaire instanties, ziét men
in de uitbreiding van de vliegtuigsteun-
nunten op de Philippijnen eën deel van
het Engelsch-Arherikaansche plan. dat
de oprichting inhoudt van een gordel
van steunpunten van de Philippijnen
via Borneo en Malakka naar1 Thailand
ter bescherming van Indië én Australië.
ADMIRAAL NOMOERA NAAR
WASHINGTON?
WASHINGTON. 20 Nov. (D.N.B.). -
De' benoeming van admiraal Nomoera
tot Japanschen ambassadeur te Was
hington wórdt in politieke kringen al
hier aan een feit aanvaard. Naar in de
zelfde kringen verluidt, ovérwëegt de
Japansche regeering,'aan Nomoera deri
bekenden buitenlandschéri politieken
deskundige Soeriia mét dèri rang van
gezant als adviseur toe te voegen.'
Een vooruitgeschoven stelling van de Italiaansche weermacht,
gereed voor den aanval (Foto weltbili)
MEXICO, 20 Nov. (D.N.B.) De Uni
versal meldt uit Tampico:
-De bemanning van het Mexicaansche
tankschip „Merro Azul" en dié van den
Hondureéschen koopvaarder „Cëiva",
die uit New Orleans afkomstig was, be
richten beide, dat de Amerikaansche
kruiser „Plunkett" en de torpedoja
gers nr. 210 en 233 alle vreemde scha
pen, die de Mexicaansche havenplaats
Tampico binnenloopen of vandaar ver
trekken, aanhouden eri onderzoeken.
Ook beide genoemde schepen zijn door
de Amerikanen aangehouden. Deze con
troleerden de scheepspapieren en ston
den daarna den schepen toe door te va
ren. De Amerikaansche schepen krui
sen omstreeks zes tot acht mijl voor
Tampico. Deze maatregel "der V.S. trekt
hier ten sterkste de aandacht, vooral
omdat 'eveneens Mexicaansche schepen
voor Tampico liggen en de neutralitPits-
bescherming verzorgen.
De vice-minister van buitenlandsche
zaken. Welles, heeft in de persconferen
tie van gisteren alle vragen betreffende
het optreden van Amerikaansche tor
pedojagers voor de haai van Tampico
naar de marirre-autoriteiten venvezen.
Hij sprak evenwel de bewering tégen,
dat de Amerikaansche regeering met
de Mexicaansche regeering samenwerkt
om het binnensmokkelen van onge-
wenschte vreemdelingen naar Mexico
te verhinderen.
De correspondent van de New York'
Times te Washington neemt aan. dat de
reis van den vice-president, Wallace,
naar Mexico, waar deze de installatie
van dén Mexicaanschéri president Ca
macho, zal bijwonen, ook politieke be
doelingen heeft.
Belangrijke vraagstukken, aldus de
correspondent, wachten nog steeds op
een oplossing. Daartoe behooren de ont
eigening van het Amerikaansche petro
leumbezit, de definitieve regeling der
agrarische aanspraken en een overeen
komst betreffende onteigende spoorwe
gen. In diplomatieke kringen is men
van oordeel, dat met de regeling dezer
vraagstukken de weg voor éen leening
aan Mexico gebaand zal zijn.
Onderhandelingen
ArgentiniëVer. Staten
Dé Argentijnsche financieels delega
tie heeft, naar uit Washington gemeld
Nvordt, na grondig contact met de be
voegde instanties aan het Amerikaan
sche ministerie van financiën een me
morandum over den economischen toe
stand van haar land doen toekomen.
Voor hef voeren van de onderhandelin
gen. die thans in een acuut stadium ko
men, is een Amerikaansche commissie
gevormd, waartoe o.a. de leenincsexpert
Clayton en de president van de import
en exportbank. Pierson. behooren.
Laatstgenoemde heeft, naar men wéét
eenigen tijd geleden op een reis door
Zuid-Amerika ook Argentinië bezocht
om financieels besprekingen tusschen
beide landen te entameeren.
Uit uitingen van gezaghebbende Ame
rikaansche kringen valt op te maken,
dat óp langdurige ónderhandelingen ge
rekend kan worden. Roosevelt zal hier
aan éérst deelnemen, zoodra deze ver
der gevorderd zijn.
De Prensa spreekt in een hoofdarti
kel dé opvatting uit, dat het land niet
zoozeer behoefte heeft aan leeningen
als wel aan verlichting der voorwaar
den voor uitbreiding van den goederen-
ruil.
MOSKOU, 20 Nov. (D.N.B.)
Naar verluidt is d6 Britsche am
bassadeur te Moskou, Sir Stafford
Cripps, gisteren door den plaats-
vervangeriden volkscommissaris van
buitenlandsche zaken, Wysjinski.
ontvangen. Het onderhoud duurde
ongeveer een uur. Van den kant
der Britsche ambassade werd aan
vertegenwoordigers dér neutrale
pers medegedeeld, dat dit onder
houd betrekking had op „loopende
zakelijke aangelegériheden".
WASHINGTON. 20 Nov. (D.N.B.).
De vice-minister van buitenlandsche za
ken, Welles, heeft gisteren in de pers
conferentie medegedeeld, dat de Griek-
sche regeering zich tot de regeering der
Ver. Staten heeft gericht met het ver
zoek haar vliegtuigen en ander oorlogs
materiaal te willen verkoopen. Het de
partement van buitenlandsche zaken tc
Washington hééft geantwoord het voor
stel met volledige sympathie te zullen
onderzoeken, dat voor de beslissing over
deze kwestie evenwel andere autoritei
ten bevoegd ziin. wier oordeel men ter
stond zal vraeen. Het gaat hier om de
z.g. priori teitscomroisie. die telkens be
paalt. weljce hoeveelheden oorlogsmate
riaal kunnen worden afgeleverd en aan
wien.
GEEN VERKLARING OVER OORLOGS
DOELEINDEN VAN ENGELAND
NEW YORK. 20 Nov. (D.N.B.).
Uit Londen wordt gemeld, dat in
het Lagerhuis aan den minister-pre
sident Churchill de vraag gesteld is
of hii een verklaring kon afleggen
over de oorlctgsdoeleinden van En
geland. Churchill antwoordde, dat
de tijd nog niet rijp was om verkla
ringen over de oorlogsdoeleinden
van Engeland af te leggen.
BERLIJN. 20 Nov. (D.N.B.) Daar
het weer boven het Britsche eiland in
den loop van Dinsdagivond steeds be
ter werd, ging het Duitsche luchtwapen
met sterke krachten tot den aanval op
belangrijke militaire doelen in Birming
ham over. Sinds hét invallen van de
duisternis stegen Duitsche gevechts
vliegtuigen van hun vliegvelden in
Noord-Frankrijk, België en Nederland
op.
Later melde het D.N.B.: De Dins
dag voor een grootschen aanval op
Birmingham opgestegen eskaders
van het Duitsche luchtwapen. heb
ben bij hélder weer hun doelen be
reikt. Evenals bij den aanval op
Coventry werden duizenden bom
men van allerlei kaliher op wapen
fabrieken en andere bedrijven dér
stad geworpen, welke zeer groote
uitwerking hadden. Terstond ont
stonden meer dan twintig groote en
zeer groote branden, welke hun
spookachtig licht over Birmingham
wierpen.
De achterop komende vliegtuigen had
den het gemakkelijk, daar de branden
hun den weg wezen, Het afweergeschut
was zwak. De Engelsche luchtdoelbat
teriien waren niet in staat de Duitsche
aanvalsgolven op eenigerlei wijze té
verstoren of te verhinderen, daar de
Duitschers concentrisch en in grooten
getale op verscheidene hoogten aanvie
len. Verdere bijzonderheden ontbreken
nog, doch vast staat, dat het Duitsche
luchtwapen weer een groot succes heelt
behaald. Duitsche verliezen zijn tot dus
ver niet gemeld. Bovendien werden ook
militaire doelen in andere stéden van
Engeland, in Londen en in de Zuide
lijke graafschappen met succes aange
vallen.
In den nacht van Dinsdag on Woens
dag hebben eenige Britsche vliegtuigen
tweemaal geprobeerd de Rijkshoofdstad
aan te vallen. Door den sjerken lucht
afweer werden de meeste toestellen
Noordwaarts en Zuidwaarts verdreven
Slechts een machine slaagde er in boven
de stad te vliegen en eenige brand- en
brisantbommen te laten vallen. Daarbij
werden ziekenhuizen, klinieken en
eenige woonhuizen getroffen. Er ont
stonden dakbranden, welke snel ge
bluscht konden worden. Bij elk der
beide aanvallen werd een bombarde
mentsvliegtuig door de luchtdoelartil
lerie omlaag gehaald.
In golven van tachtig tot honderd
toestellen verschenen Dinsdagavond na
het invallen van de duisternis, naar
Associated Press meldt. Duitsche vlieg
tuigen hoven Engeland. Groote schade
is aangericht door hun bommen in de
belangrijke industriegebieden der Mid
lands. Het bombardement heeft ruim
een uur zonder oponthoud geduurd.
Ook in Londen hebben de Duitsche
vliegers hun doelen met bommen be
stookt. De andere aanvallen wiren ge
richt op Oostelijk Schotland, Liverpool.
Noord-West-Engeland. East-Anglia
Kent en Wales. Het Amerikaansche
persbureau meldt, dat de Britsche
luehtmaarschalk Joubert op de vraag
naar een werkelijk doeltreffenden af
weer tegen de nachtelijke bomaanval
len nog geen antwoord gevonden heeft.
NEW YORK, 20 November.
(D.N.B.). Naar de meening
van Amerikaanschen deskun
dige zouden, volgens de New
York Post, van de 6.000 Brit
sche soldaten, die zich aan
boord bevonden van het Brit
sche transportschip „Lancas
tria", dat in Juli van dit jaar
in het Kanaal tot zinken is ge
bracht, 4.000 man om het le
ven gekomen zijn. Een deel
der schipbreukelingen, van de
„Lancastria" is Dinsdag in
New York aangekómen.
BERLIJN, 29 Nov. (V.P.B.) In
Duitschland heeft een bericht omtrent
een Amerikaansche vliegtuigfabriek
North American Aviation Corporation
de aandacht getrokken omdat er duide
lijk uit blijkt, met welke moeilijkheden
verhooging van de productie gepaard
gaat. Het genoemde werk was een dei-
eerste. dat opdrachten uit Engeland
kreeg. Reeds midden 1938 werden bij
vliegtuigen besteld en verdere opdrach
ten volgden.
Met de versnelling van de Amerikaan
sche bewapening, kwamen de bestellin
gen uit het eigen land daarbij. Hierdoor
belepfde de North American Aviation
Corporation aanvankelijk een snelle uit
breiding van productie en winsten. Ter
wijl de fabriek in de eerste helft van
1938 een omzet van 3 millioen dollar
had. steeg deze in de tweede helft van
dat jaar tot 7 millioen. In het eerste
halfjaar van 1939 tot 13 millioen en in
bet tweede halfjaar in een langzamer
tempo honger gaande tot 15 millioen
dollar. De winst steeg van 0.3 millioen
in 1937 op 7,1 millioen dollar in 1939.
Met. deze getallen schijnt echter de
grootste grens bereikt te ziin, want in
het eerste halfjaar van 194Ó trad geen
stijging van den omzet meer in en de
winst is zelfs teruggeloopen. Uit deze
getallen kan men afleiden, dat de Ame
rikaansche vliegtuigindustrie onder de
invloed van de Engelsch-Amerikaan-
sche en Fransche opdrachten de aanwe
zige productiecapaciteit beter uitgebuit,
daarna echter spoedig de grens bereikt
heeft.
Deze grens wordt bepaald door het
aantal beschikbare fabrieken, de nood
zakelijke vernieuwing van werktuigen
en machines, de aanwezige materiaal-
voorraden en nu op de laatste plaats
door het aantal beschikbare vakarbei
ders. Veredere verhooging der péoduc-
tie kan na uitputting van de bestaande
capaciteit slechts door den bouw van
nieuwe fabrieken en door opleiding van
nieuwe arbeidskrachten bereikt wor
den. Voor deze beide dingpn is echter
tijd rióodig. Het tegenwoordige presta
tievermogen van de Amerikaansche fa
brieken is er naar Duitsche opvatting
niet toe in staat, naast de voorziening
van eigen behoefte de fan tactische aan
tallen de.r Britsche hestellingen te levo-
ren.
BOEKAREST. 19 Nov. (D.N.B.) De
commissie, die is belast met het onder
zoek naar de onder het regime van Carol
gepleegde politieke delicten heeft bevel
gegeven tot de arrestatie van den vroe-
geren premier en minister van oorlog,
Argescianu. den procureur-generaal Pas
en en den vroegeren commandant van
de militaire gevangenis te Jilava kolo
nel Ghenovici. Deze menschen worden
er van beschuldigd deel te hebben gehad
in delicten tegen legionnairs en onwet
tige bevelen fe'hebben opgevolgd
Tevens is bepaald, dat het proces we
ren? laster, dat profpssor Jorga inder
tijd tegen C.odi-eanu aanhangig had ge
maakt herzien zal worden. Codreanu
was toen tot zes maanden gevangenis
straf veroordeeld. -
CHAUTEMPS NAAR AMERIKA
LISSABON, 19 Nov. (D.N.B). On
der de passagiers, die vandaag aan
boord van het Noord-Amerikaansche
stoomschip Excamhion uit Lissabon
naar New York zijn vertrokken, bevindt
zich ook de vroegere Fransche minister
president, Camille Chautemps. die eeni-
gp maanden als vluchteling in Portugal
verblijf heeft gehouden.
>o<xxx><><><x><x>c>o<><><k>o<xxxxxxxx>
DE VERDUISTERING t
Vandaag gaat de zon om 17-40 uur X
onder. Zonsopkomst op Donderdag O
21 November is om 9-12 uur. Gcdu- x
rende den tusschenliggenden lijd X
moet worden verduisterd- O
Vaan on 22-16 onder 13.45 d.a.v. X
