Southampton brandt
nog steeds
Een Amerikaansch oordeel
over Engeland
DE EEMLANDER
Maandsg 2 December 1940
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemsche Poortwal 2a
39e Jaargang No. 133
Ook Londen is in de afgeioopen nachten
weer heftig gebombardeerd-
Kennedy afgetreden
WINTERHULP-INZAMELING IN PARIJS
Niet alleen strategisch, maar ook finan
cieel zijn er geweldige moeilijk
heden ontstaan
TIMES OEFENT
CRITIEK OP
REGEERING
DE SLAG DER
TORPEDOJAGERS
DE NIEUWE ORDE
IN OOSTAZIE
DE
TOESTAND
LONDEN
IN
Britsche duikboot
vergaan
Na den zeeslag
bij Sardinië
AMERIKA EN DE
SCHEPEN
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS pcr 3 maanden voor Amersfoort 1.95: per maand 0.65; per
week f0 15
Binnenland trance per post per 3 maanden 2 85. Afzonderlijke nummer» f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 4620
PRIJS DER AÜVtklEillitN van 1—4 regels f l.OS met inbegrip van een bewijsnummer,
elke regel meer f 0.25. Liefdadigheids-advertentiën voor da
helft van den prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regel*
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
BERLIJN, 2 December. (D.N.B) Duitsche vliegtuigen hebben in het kader der
gewapende verkenning Zondagavond boven Zuid-Engeland vastgesteld, dat te South
ampton nog steeds talrijke branden woeden. Boven dè stad hangen machtige rookwol
ken, die tot ver boven het kanaal drijvenNaar tot nu toe kon worden geconstateerd,
is de in den afgeioopen nacht aangerichte schade buitengewoon groot wat verband
houdt met het feit, dat als gevolg van den steeds meer achterwege blijvende afweer
dè Duitsche vliegtuigen zeer lahg kunnen vliegen.
Nader meldt D.N.B. uit Berlijn.
Söutphamptón is Zondag sedert het
invallèn der duisternis opnieuw dóór
een ononderbroken reèks Duitsche
gevechtsvliegtuigen aangevallen. Na
middernacht, duurden de aanvallen
nóg voort. Op deze voor den invoer
van vitale góederen bijzondèr be
langrijke havgn werden wéder bom
men van elk kaliber geworpen.
De havenstad Southampton bièdt een
bijzonder gunstig doel. daar zij aan de
grnote en breede samenvloeiing van de
rivieren Itchen en Test
ligt, Op de belangrijk
ste doelen, den hoofd
spoorweg Londen—
Southampton, de
droogdokken en de fa
brieken. werden bom
men geworpen. Terwijl
eén deel der Duitsche
gevechtsmachines de
stad Southampton
bombardeerde, is een
andere aanvalsgroep
onderweg naar Lon-
dën, om ook daar het
werk der vernietiging
tégen de Britsche ver
zorging voort te zetten.
Het weer is dezén
nacht voor de Duit-
schers bijzonder gun
stig, daar het met ziin
half bedekten hemel
de nadering vergemak
kelijkt en tegelijkertijd
een goed richten der
bommen mogelijk
maakt.
Over de Duitsche
luchtaanvallen op En
geland van Zondag
wordt, uit Londen.ee-
meld. dat Duitsche
bommenwerpers boven
de zuidkust brand- en
brisantbommen heb
ben laten vallen, tei
wijl liet opruimines-
werk nog gaande was
in de pninhoopen van
de haven van
Southampton na den
geconcentreerdèn
luchtaanval die pas
Zondagmórgèn eindig
de. De Duitsche bommenwerpers, aldus
dit bericht, gebruikten weer de „Coven
try-tèchniek". Londen is in den nacht
van Zaterdag op Zondag tweemaal aan
gevallen. Oök uit zuidwest-Engeland
Zuid-Wales. de Midlands. Liverpool en
andere déelen des lands komen berich
ten over luchtaanvallen binnen. Duit
sche formaties vlogen Zondag hoven de
kust. Van Engelsc.hé zijde wordt tha.ru-
toegegeven, dat in Southampton zeer
zware schade is aangericht.
De groote haven, zoo wordt hier
over van Amerikaansche zijde ge
rneict. was blootgesteld aan den he-
vigstén luchtaanval sinds het uitbre
ken van den oorlög. De langdurige
en geconcenreérde aanval eindigde
pas in de eerste uren van Zondag
morgen. Talriike brandende ruïnes
en eroote verliezen ziin de uitwer
king van dezen aanval.
Britsch communiqué
BERLIJN. 1 December (D.N.B).
Volgens een bericht uit Londen, is daar
een officieel communiqué uitgegeven
dat bijzonderheden over dp jongste nach
telijke Duitsche aanvallen bevat. Vol
gpns het communiqué hebben de Duit
sc.he aanvallen zich in den nacht van
Zaterdag op Zondag hoofdzakelijk tói
Southampton bepaald Deze aanvaller
zijn. aldus het communirmé. huilenge
woon hevig geweest en de Duitscheis-
hebben daarbij van een zeer aanzienlijk
aantal machines gebruik eèmaakt
Vooral het centrum dér stad heeft hii
zóndér ernstig geléden. Het schijn'
echtér, dat het aantal slachtoffers van
dezen nachtélijkën aanval ..niet zoo hooi»
is als oorsnronkëlijk werd aangénomén"
Alle luchtbeschermingsorganisaties heb
ben hii hét heschprmen der bevolking
volop werk féhad. doch haar taak werd
aanvallen ernstig bemoeilijkt, aldus het
communiqué.
Vrije jacht boven Zuid-
Engeland
Talrijkè Duitsche jachtvliegtuigen zijn
in den loop van den Zondag opgestègén
voor vluchten naar Zuid-Engeland. waar
zij trachtten, in vrije jacht met dè En-
gelsche jagers in contact té komen. De
Duitschers schoten alle tegenstanders,
die zij tegenkwamen, in totaal dertien,
nèer. De overige onttrokken zich aan
den strijd. De Duitsche verliezen bedroe
gen twee vliegtuigen.
Tijdens een der Duitsche bombardementen op Londen
is ook het gebouw van het blad The Times getroffen.
(Foto Scherl)
Als Amerikaansche ambassa
deur te Londèn
WASHINGTON, 2 Dec. (D.N.B.). De
Amerikaansche ambassadeur te Londen
Kennedy, heeft gisteren bekend gè-
maakt, dat hij president Roosevelt op
G November zijn ontslagaanvrage heeft
voorgelègd. Roosèvelt heeft hem ver
zocht den titel van ambassadeur in Lon
den te houden totdat ziin opvolger be
noemd zal zijn. Kennedy zeide. dat hii
in geen geval als ambassadèur naar Lon
den zal terugkeeren. Al zijn aandacht
zal er in de toekomst naar uitgaan, pre
sident Roosevèlt behulpzaam te zijn om
dè Vèreenigrle Staten buiten den oorlog
te hóuden. Hij verklaarde dit voor het
oogenblik hét belangrijkste të achten.
ONGELUK IN ITALIAANSCHE
MERGELGROEVE
MILAAN. 1 Dec. (D.N.B.). In een
mergelgroeve bij San Remo zijn drié ar
beiders door het neèrstorten van onge
veer 500 M3 grónd bedolvèn. Het onmid
dellijk tèr hand genomen reddingswerk
bleef zondèr resultaat, zoódat iedere
hoop óp redding van de bëdólvènen is
opgegèven.
Ook in Parüs is een winterhulpactie op touw gezet. Vrijwillige helpers verzame
len langs de huizen kleeren en gebruiksvoorwerpen. (Foto Scherl)
NEW YORK, 2 December. (D N.B.) De onlangs uit. Lbnden naar New York
teruggekeerde leider van het Londensche bureau der Associated Press. Thompson,
schrijft in een artikel over den toestand in Engeand: Ret bombardement op de En-
gelsche steden dringt langzaam maar voortdurend als een mes tot de levensorganen
van Engeland door. Het hèèft geen zin de aan militaire doelen herokkende schade te
verkleinen. De bombardementen op de Engelsche bewapeningsceiitra staan gelijk met
een langzame wurging. Of de Britsche industrie het zal uithouden, hangt minder van
het moreel der arbeidèrs dan wel van een voldoenden voorraad schepen en vlieg
tuigen af.
Hij heeft vernomen, dat Engeland
minstens 715 torpedojagers noodig heeft,
wil het zijn aanvoer beschermen. Ook in
financieel opzicht zijn er geweldige
moeilijkheden ontstaan, welke oplossing
do totale oorlog zeer bezwaarlijk maakt
Zij betreffen niet alleen de financiering
van den oorlog, maar tevens de finan
ciering van den wederopbouw der tal-
looze door bommen verwoeste belang
rijke installaties. Wellicht echter, zoo
meent. Thompson, ligt. het kernpunt, van
de Britsche zwakheid in hèt feit, dat En-
celand zoo weinig vrienden meer heeft.
Engeland heeft talrijke vrienden gehad,
zoolang het dezen nuttig kon zijn.
Thompson zegt evenwel in heel Europa
geen volk te hebben ontmoet, dat Enge
land om zich zelf höogacht.
Groote bezorgdheid over
de gevoerde economische
politiek
STOCKHOLM. 2 Dèc. (D.N.B.).
De Londensthe Times schrijft, dat de
Engelsche regeering tot, dusver gee-
nerlei maatregelen heeft genomen
om de vredeshuishouding te wijzi
gen in een oorlogshuishouding. Mi
nister Greenwood heeft in zijn rede
voor het Lagerhuis van Woensdag
j.l. 'niet eens aangeduid, hoe be
grensd de toewijzing van grondstof
fen aan de niet-vitale industrieën is
en hoe de productieve krachten moe
ten worden vrijgemaakt voor oor
logsdoeleinden.
Hij heeft niet verklaard, hoe de re
geering een algemeene verwarring wil
voorkomen, ook niet welke collectieve
plannen de industrieën hebben om te
kunnen ovprgaan tot een rechtstreek-
se hen oorlogsarbeid met'de grootst mo
gelijke arbeidscapacileil. Greenwood
beeft ook niets aangeduid omtrent de
ioon- en prijzenpolitiek. Men moei ern
stige bezorgdheid gevoelen omtrent een
dusdanige economische politiek. Deze
bezorgdheid wordt erooler naarmate de
goederen prijzen worden opgedreven tot
een peil. dat reeds onbereikbaar is voor
munitiearheiders met oorlogsloonen
Deze tendentie wordt versterkt door de
omzetbelasting, die de kosten van le
vensonderhoud en de productiekosten
verdér opschroeft. Daar komt dan nog
le verhoogine hij van de spoorwegtarie
ven. De vermindering van den export
der laatste maanden moet toegeschreven
worden aan de verhoogde productiekos
ten. De grootste gevaren zijn echter ge-
door de hevigheid der vijandelijke lucht- legen in de aanhoudende werkloosheid.
Cijfers bewijzen, dat de oorlogsmachine
rie geen arbeidskrachten kan opnemen
in de mate, waarin zij worden ontslagen
door de burgerlijke industrie. Daarvoor
moet de slechte economische organisatie
verantwoordelijk worden gesteld.
Ook de rede van den minister van ar
beid, Bevin, vormt geen antwoord op
de naar voren gebrachte ongerustheid.
Men moet eischen, dat de regeering een
zoo effectieve controle uitvoert op de fi-
nancieele. industrieele en commercicele
hulpbronnen van het. land, dat zij op de
best mogelijke wijze worden gebruikt
voor oorlogsdoeleinden. Indirecte metho
den, zooals beperking van de toewijzing
van materialen of omzetbelastingen wer
ken veel te langzaam. Duidelijke
marschbevelen zouden thans poodig zijn.
Algemeen is men er zich van bewust,
dat alle hulpbronnen thans gebruikt
moeten worden om den oorlog te win
nen.
De Daily Mail eischt van de Engelsche
regeering veel drastischer maatregelen,
en wel op grond van grootére volmach
ten en bevoegdheden tot het uitoefenen
van dwang.
Strengere distributie in
Engeland
Goeteborgs Handels- och Sjoefartstid-
ning meldt uit Londen, dat de Engel
sche regeering zich tengevolge van de
groote tonnagevërliezen gedwongen ziet
om de mogelijkheid Ie onderzoeken van
'een uitgebreide rantsoeneering van alle
tot dusver niet in de distributie opgeno
men levensmiddelen. Drastische hener-
kingen in de productie en verdorling
van minder belangrijke levensmiddelen
•ijn aaneekopdicd. De regiering bereidt
een levensmiddpienprogram voor. dat de
invoering van eeft standaarddicét in
houdt.
SNEEUW STREMT JOEOOSLAVISCH
TREINVERKEER
BELGRADO. 2 Dec. (D.N.B.). - De
sneeuwval van gisteren heeft geleid tot
stopzetting van het spoorwegverkeer op
het traiect Agram—Split. Bij Yrlmvine
is een trein ih de sneeuw blijven stèkèn.
Verkenningsrapporten van
Duitsche vliegtuigen
BERLIJN, 2 December (D.N.B.)
Over* het succes van de actie der torpe
dojagers zijn thans, naar het D. N. B..
verkenningsrapporten van het lucht
wapen ontvangen, volgèns welke de
vijand behalve de beide groote torpe
dojagers die tot zinken gebracht zijn.
zooals vermeld in het bericht van het
opperbevel van de Weermacht nog
meer verliezen geleden heeft. Afzon
derlijke gevechtsvliegtuigen meldden,
dat zij op den morgei, na het gevecht
in de omgeving van het tooneel van
den nachtelijken strijd tusschen de tor
pedojagers twee groote olievlekken
met een doorsnee van rond een kilo
meter hebben waargenomen, in het
eene geval zagen onze vliegers red
dingsbooten in de olievlek en in de
buurt vijf Torpedojagers In de andere
vlek staken wrakstukken omhoog. Op
een derde plaats werden twee branden
de torpedojagers waargenomen die
door andere torpedojagers mét groote
snelheid in zig-zag varend in veilig
heid werden gebracht. Op een vierde
plaats in het gehied ten zuidwesten
van Plymouth werd een vijandelijk?
torpedojager in zinkenden toestand
aangetroffen.
Mandsjoekwo erkent het
nationale China
HSINKING. 2 Dec (D. N. B.) De
regeering van Mandsjoekwo heeft de
•olgende verklaring gepubiceerd:
De regeeringen van het Keizerrijk
Mandsjoekwo, het nationale China en
het Keizerrijk Japan zeggen tóe we-
lerkeerig eikaars traditioneéle eigen
schappen te erkennen, gemeenschappe
lijk een nieuwe orde die gegrondvest
is op de moraal, in Oost Azië op te
richten en als vriendschappelijke nabu
ren samen te werken. Zij vormen hier
mede een a? van eeuwigen vrede in
Oost Azië. die een Kern van den we
reldvrede zal zijn. Dé drie regèeringer
verklaren daarom: 1 Mandsjoekwo,
China ep Japan eerbiedigen weder
zijds eikaars soijvereiniteit en eikaars
gebied. 2. Dp drie landen zijn overeen
gekomen op den grondslag der wedgr
keerieheid samen le werken, en
gemeenschappelijk de actie van de
Óntevredenheid over de
organisatie der lucht
bescherming
VRAGEN AAN CHURCHILL
OVER GEBIEDSAFSTAND
NEW YORK, 2 Dec. (D.N.B.). Asso
ciated Press meldt uit Londen, dat dé
bevolking op de markten filés van vele
honderden meters moet vormei^, om een
paar versche eieren te krijgen, die 7
cent per stuk kosten. Ofschoon versche
eieren niet onder de rantsoeneering val
len, bestaat er buitengewone schaarsch-*
te aan. Normaliter krijgt fnèn slechts
kóel huiseieren.
De ontevredenheid van de Engelsche
bevolking over de luchtbeschermings
maatregelen der regeering blijkt uit een
enquête van het Britsche Instituut ter
vaststelling van de openbare meening.
naar te New York vernomen wordt. Van
de ondervraagden waren fifi procent on
tevreden, omdat de arbeid van de règee-
ring op dit terrein zich concentreert op
den houw van hovengrondsche lucht-
beschermingsvèrblijven. terwijl slechts
15 procent dezé methode goedkeurde en
19 procent in het gehëel- geen meening
uitte.
Volgens een bericht van Associated
Press uit Londen zal het Lagerhuis,
zoodra hèt weer bijeenkomt. Chur
chill vèrzoeken óm een verklaring,
dat Engeland dè Souvéreiniteit over
Britsch gebied niet meer zal afstaan
voor buitenlandsche oorldgslèveran-
tiës.
Naar de Nèw York Times meldt, ziet
het Britsche ministèrie van volksge
zondheid zich gedwongen, maatregelen
te nemen om geëvacueerden, die wil
len terugkeeren naar de steden, in de
evacuatie-centra vast te houden. Het
ministerie heeft derhalve plannen voor
oprichting van gemeenschappelijke
gaarkeukens, onderkomens vóór moei
lijk te behandelen kinderen en vrou
wnel ubs opgesteld.
Van de T.ondênsche schoolkinderen
ziin ér 1170 000 geëvacuéeéd. doch om
st reeks so .000 zijn er nog tc Londen
achtergebleven.
LONDEN. 2 Dec. (D.N.B.L - Dé Adtfii
ralitëit deelt mede, dat de Enfcelsche
duikboot ..Triad" overtijd is en als ver
loren beschouwd moét worden.
DE AMERIKAANSCHE nULP AAN
GRIEKENLAND
WASHINGTON, Dec. (D.N.B.) -
In verband met de benoeming van'den
onderstaatssecretaris van het departe
ment van financiën, Young, wordt hier
verklaard, «lat Amerika's houding het
vraagstuk \an eventueelen steun aan
Griekenland door middel van levèran-
ties afhangt van de mate, waarin En
geland en de Vereenigde Staten zelf
afstand kunnen dóen van de prióritéit.
komintern te onderdrukken. Tér vér
vulling van déze gemèenschappélijke
idealen zullen de noodige maatregelen
in alle opziclven genomen worden. 3.
Mandsjoekwo. China en Japan gaan zon
der verwijl een agreement aan op den
grondslag van den zin dezer verkla
ring."
Buitenlandsche journalisten
bezoeken de Italiaansche
schepen
ERGENS IN ITALIË, 2 Dec. (Stëfèni).
Gisteren heeft een twintigtal buiten
landsche journalisten, vertegenwoordi
gers van de belangrijkste bladen in de
Ver. Staten, Duitschland, Japan. Zwit
serland, Joegoslavië, Zweden, Hongarije
en Spanje, een bezoek gebracht aan -de
in een Italiaansche haven liggende slag
schepen Vittorio Veneto en Giulio Ce-
sare en de kruisers Gorizia en Pola,
welke aan den zeeslag hij Kaap Teulada
hehben deelgenomen. De commandanten
der schepen lieten den bezoekers zien,
dat geen der schepen door den vijand
getroffen was, zulks in tegenstelling
met de door de vijandelijke pers ver
spreide berichten, volgens wélke een
kruiser in brand geraakt was en een
andere kruiser en eén slagschip getróf-
fen waren.
De Popoio di Roma meldt, dat éen
deel der Britsche vlootformatie. dat
in de wateren van Sardinië door de Ita
lianen venslagen is, zich in slechten toe
stand teruggetrokken heeft op de basis
van Gibraltar. De zeeslae heeft den Ita
lianen 1600 ton en den Engêl6cheti
100.000 ton scheepsruifnte gekost.
Gèèn Amerikaansche begeleiding
van Britsche koopvaarders
NEW YORK, 2 Dec. (D.N.B.).
Het New York Jóumal American
schrijft, dat de aangelegenheid van
het afstaan van Amerikaansche
koopvaardij- en oorlogsschepen aan
Engeland bij Amerikaansche admi
raals en reeders op verzet stuit. De
marine vreest, dat het afstaan van
torpedojagers aan Engeland de vloot
der Vereenigde Staten uit haar
ovenwicht zal brengen, en terécht.
In koopvaardijkringen betwijfelt
men of het afstaan van nog moer
koopvaardijschepen aan Engeland
verstandig zou zijn. daar de Y.S.
zelf een tekort aan tonnage hebben.
Voorts meldt hèt blad, dat verschei
dene regeeringsambtenaren aan enkele
leden \an het congres, die,onlangs met
Roosevelt besprekingen gevoerd hehhen
over internationale aangelegenheden,
hehhen verklaard, dat de houding van
Roosèvelt tegenóver interventie strak
ker wordt. Terwijl hii vroeeer bereid
was. in deze aangelegenheid heel ver te
gaan. neigt hij na de verkiezingen meer
tot voorzichtigheid.
Ten aanzien van een bericht uit Lon
den. afkomstig uit Engelsche parlemen
taire kringen, als zou president Roose
velt overwegen gebruik te niakén van
Amerikaansche vlooteenheden óm de
Rritschè schépen van de Amerikaansche
kust tot het midden van den Atlar,-
'isrhen Oceaan te vergezellen, wordt in
Washinetnnsche kringen verklaard, dat
hij dit Engelsche heriehf de wensrh de
vader van do gedachte is. Het bericht
wordt h'^r als volkomen ongegrond en-
kenmèrkt. Naar men voorts verimemt.
'moff rlè sérretnris van het Witte Huis,
Early, verklaard, van do zaak niets af
te wéten en de juistheid daarvan in
twijfel te moeten trekken.
DE TOESTAND IN TURKIJE
ISTANBOEL. 2 Dec. f D.N.B.). - De
civiele autoriteiten in 'de gebieden,
waarin de staat van heleg is afgekon
digd. hebben aanwijzing ontvangen om
alle loonende aangelegenheden en on-
1er?óekinèèn naar misdrijven tegen de
veiligheid van den staat en van spion-
:iage óver te dragen aan de militaire
iustitie-autoriteifen. die déze zaken ver
der zullen behandelen.
ROOSEVELT NAAR DE NIEUWE
STEUNPUNTEN?
WASHINGTON. 2 Dec. (D.N.B.).
Naar de ..Associated Press" meldt zou
de komend" reis van president Roose
velt de bezichtiging van Porto Rico en
van de niéuwe steunpunten in West-
Tndië geldén.
cxxx^<^<>o<>o<xx><xx><xx><><>o<><>
DE VERDUISTERING
V&n&aói gaat de zon om 17.29 uur v
onder. Zonsopkomst op Dinsdag: X
9.28 uur- Gedurende den tusschen- x
liggenden lijd moet verduisterd v
wordenX
Maan op 12-34. onder 22.19. x
T MbpISlE WAT HEN GEVEN KAN
fi. n Parapluie van SP1EKERMANN
larg'evtraat 31 TelefoonQS